Lütfen üstyapı boyutları için önce Uygunluk belgesini kontrol edin veya Iveco Araç Ürün departmanı ile irtibata geçin

Transkript

1 Lütfen üstyapı boyutları için önce Uygunluk belgesini kontrol edin veya Iveco Araç Ürün departmanı ile irtibata geçin

2 Yayýný Düzenleyen: IVECO S.p.A. Teknik Uygulama Strada delle Cascinette, 424/ Torino (TO) - Italy Basým baský 02/2010 Yayýný IVECO için hazýrlayan SATIZ TECHNICAL PUBLISHING c/o Iveco Customer Service Lungo Stura Lazio, Turin-Italy

3 Güncellenmiþ veriler Basým Ýlk -02/2010 revizyon-09/2010

4 Güncellenmiþ veriler Ýlk - 02/2010 Basým

5 Önsöz Bu yayýn araç montaj ve uyarlamasý için veriler, özellikler ve talimatlarý sunar. Kalifiye, gerekli becerilere sahip personel için tasarlanmýþtýr. Üstyapýcý montajýn tasarlanmasý, uyarlanmasý ve uygulanmasýndan sorumludur ve hem bu yayýnda belirtilen hükümlere hem de geçerli kanunlara uyulmasýný saðlayacaktýr. Herhangi bir iþe baþlamadan önce çalýþacaðýnýz araç modelinin yayýnýnýn elinizde olduðundan emin olun. Ayrýca gözlük, eldiven, bot vs. gibi her türlü kaza önleme donanýmýnýn yaný sýra çalýþma, kaldýrma ve elleçleme donanýmlarýnýn bulunduðundan ve çalýþýr durumda olduðundan da emin olun. Son olarak aracý maksimum güvenliði saðlayacak koþullarda çalýþtýrdýðýnýzdan emin olun. Yukarýdaki hükümlere kesinlikle uyularak, ayrýca gösterilen bileþenleri kullanarak iþin yapýlmasý, iþin doðru ve güvenli bir þekilde yürütülmesini saðlar. Bu kýlavuzda yer almayan ve IVECO nun yazýlý izni olmaksýzýn yapýlan her türlü deðiþiklik, uyarlama veya montaj, IVECO sorumluluðunu ortadan kaldýracak ve özellikle araç garantisini geçersiz kýlacaktýr. IVECO iþin yapýlmasý için gereken her türlü açýklamayý sunabilecek yetkinliktedir ve ayný zamanda bu yayýnda yer almayan konularda da size yardýmcý olabilir. Her bir müdahaleden sonra IVECO tarafýndan belirlenen çalýþma, verim ve güvenlik koþullarý eski haline getirilmelidir. Gerekirse araç kurulumu için IVECO servis aðý ile temasa geçiniz. IVECO, araçla ilgili hiçbir deðiþiklik, uyarlama veya montajda sorumluluk kabul etmez. Bu yayýnda yer alan veri ve bilgiler, IVECO tarafýndan herhangi bir zamanda teknik veya ticari nedenlerle veya araçlarýn farklý ülkelerde geçerli kanuni kurallara uyumunu saðlamak için yapýlan deðiþiklikler sonucu güncellenmeyebilir. Bu yayýnýn içeriði ile gerçek araç arasýnda bir farklýlýk olmasý durumunda lütfen herhangi bir iþlem yapmadan önce pazarýnýzdaki Ürün Yöneticisi ile temasa geçiniz. Semboller - uyarýlar Ýnsanlar için tehlike Bu talimatlara eksik ya da yetersiz þekilde uyulmasý, insanlarýn hayatý için ciddi bir tehlikeye neden olabilir. Araçta ciddi hasar tehlikesi Bu talimatlara kýsmen veya tamamen uyulmamasý, araçta ciddi hasara neden olabilir ve bazen garantiyi de geçersiz kýlabilir.! Genel tehlike Yukarýda açýklanan uyarýlarýn tehlikelerini içerir. Çevre koruma Aracýn mümkün olduðunca çevre dostu bir þekilde kullanýlmasýný saðlayan doðru davranýþlarý gösterir. NOT Bir bilgi için ilave açýklamayý gösterir. Basým Ýlk 02/2010 Önsöz

6 Sayfa üstbilgi ve altbilgisinin yorumlanmasý Araç tipi Bölüm baþlýðý Bölüm numarasý sayfa numarasý DAILY ÞASÝ UYARLAMALARI Bir Yardýmcý Aksýn Takýlmasý Yardýmcý akslar, araçta kullaným için onaylanmamýþtýr. 2.8 Tahrik Hattýnýn Uyarlanmasý Dingil mesafesinin uyarlanmasýný takiben genel bir kural olarak þanzýman üzerinde çalýþma, yaklaþýk ayný dingil mesafesine sahip benzer bir aracýn þanzýmanýna göre yapýlýr. Standart üretim araçlarda kullanýlan kardan milleri eðimlerinin maksimum deðeri korunmalýdýr. Bu kural, süspansiyon ve arka tahrik aksýnda yapýlan her türlü uyarlamada da geçerlidir. Zorluk arz eden durumlarda IVECO dan yardým istenebilir. Önerilen yeni þanzýman uzunluðu ve eðimini gösteren bir diyagram, taleple birlikte sunulmalýdýr. Bölümleri yapmak ve takmak için tahrik hattý üreticisinin kýlavuzlarýnda verilen teknik talimatlar kullanýlabilir. Bu kýlavuzda yer alan teknik özelliklerin amacý þanzýmanýn doðru çalýþmasýný saðlamak, gürültüsünü sýnýrlandýrmak ve motor komplesinden aktarýlan gerilim birikmesini önlemektir. Bu durum hiçbir þekilde Üstyapýcýnýn tamamladýðý iþten sorumluluðunu ortadan kaldýrmaz Ýzin verilen uzunluklar Hem ara mil bölümleri, hem de LG veya LZ kayýcý miller (bkz. þekil 2.13) için elde edilebilir maksimum çalýþma uzunluklarý, araçta bulunan borunun dýþ çapýna ve maksimum çalýþma dönüþ hýzýna (formüle bakýnýz) göre belirlenebilir. Bunlar Tablo 2.16 da belirtilmiþtir. Tablo 2.16 da tanýmlanan kardan mili uzunluðu için boru çapý yeterli olmadýðýnda mevcut millerle ayný özelliklere sahip yeni bir mil bölümü kullanýlmalýdýr. Alternatif olarak bazý durumlarda daha büyük çapta borusu olan bir þanzýman mili kullanýlabilir. Gereken boru çapý, doðrudan Tablo 2.16 dan elde edilen gerekli uzunluk ve maksimum dönüþ hýzýna uygun olarak belirlenebilir. Þekil 2.13 Toplam Uzunluk Toplam Uzunluk Toplam Uzunluk LG Kaydýrýcý bölümler Bir Yardýmcý Aksýn Takýlmasý Bir Çekme Cihazýnýn Takýlmasý Basým Ýlk 02/2010 Baský sayýsý Konu baþlýðý Ýlk baský ay yýl Önsöz Ýlk 02/2010 Basým

7 BÖLÜM DÝZÝNÝ Bölüm Genel özellikler 1 Þasi uygulamalarý 2 Üstyapýlarýn montajý 3 PTO 4 Elektronik alt sistemler için özel talimatlar 5 Ek A Daily YOLCU TAÞIMACILIÐI Ek B Daily CN A B Bölüm dizini Basým Ýlk 02/2010

8 Bölüm dizini Ýlk 02/2010 Basým

9 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER 1-1 Index BÖLÜM 1 Genel özellikler Sayfa 1.1 Karoseri imalatçýsý talimatlarýnýn amacý Deðiþiklikler ve montaj için IVECO onayý Yükümlülükler Garantiler Onay talebi Bilgisayar ortamýnda mevcut IVECO teknik belgeleri Ticari markalar ve Logolar Yasal Hükümler Kazalarýn önlenmesi Kullanýlacak malzemenin seçimi: Ekoloji Geri dönüþüm Araç teslimatý Þasinin Montajcý tarafýndan kabulü için tavsiye Serviste araç bakýmý Aracýn nihai müþteriye teslimi Araç tanýmlamasý Boyutlar ve aðýrlýklar Genel Özellikler Üstyapýnýn ve Yükün Aðýrlýk Merkezinin Belirlenmesi Ýzin Verilen Aðýrlýklara Uyulmasý Araç Parçalarýnýn Doðru Çalýþmasý ve Bakým amaçlý Eriþilebilirlik Talimatlarý Kalite Sistemi Yönetimi Araç bakýmý Genel kurallar 1-17 Basým Ýlk 02/2010 Dizin

10 1-2 GENEL ÖZELLÝKLER DAILY Dizin Ýlk 02/2010 Basým

11 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER Üstyapýcý talimatlarýnýn amacý Bu yayýnýn amacý, araç ve parçalarýnda iþlevsellik, güvenlik ve güvenilirlik saðlamak üzere orijinal bir IVECO aracýn üstyapý imalatý ve dönüþümü için veriler, teknik özellikler ve talimatlar sunmaktýr. Bu talimatlar ayný zamanda Üstyapýcýlarý aþaðýdaki konularda da bilgilendirir: - eriþilmesi gereken kalite seviyesi; - güvenlik unsurlarý açýsýndan operasyonlarýndaki yükümlülükleri; - nesnel ürün sorumluluðu açýsýndan yükümlülükleri. Hatýrlatmak isteriz ki IVECO ile iþbirliði, Üstyapýcýnýn teknik ve organizasyonel becerileri yeterliliðinde her zaman elinden gelenin en iyisini yapacaðý ve uygulamalarýn, daima profesyonel standartlarda tamamlanacaðý temeline dayanýr. Aþaðýdaki bilgiler çok ayrýntýlý deðildir ve sadece kendi teknik uzmanlýðýnýzýn uygulamaya geçirilmesinde bir temel olarak kullanýlabilecek asgari kural ve önlemleri belirtir. Bu kurallara tamamen veya kýsmen uyulmamasýndan kaynaklanan arýza veya kusurlar, aracýn ve mekanik parçalarýn garantisi kapsamýnda olmayabilir. 1.2 Deðiþiklikler ve montaj için IVECO onayý Deðiþiklikler, aþaðýdaki kýlavuzlarda belirlenen gerekliliklere göre yapýlmalýdýr. Aþaðýdakiler, ancak önerilen deðiþikliðin teknik deðerlendirmesi için gerekli dokümantasyonun (çizimler, hesaplamalar, teknik rapor, vs.) bir kopyasý (Ýngiliz pazarý için iki kopya) sunulduktan sonra IVECO nun onayý ile yapýlabilir: - yeni dingil mesafesinin, ayný araç için IVECO yelpazesinde bulunan minimum ve maksimum dingil mesafesi aralýðý dahilinde olmadýðý durumlarda dingil mesafesi deðiþiklikleri; - frenleme sistemi üzerinde yapýlan çalýþmalar; - süspansiyon sistemi üzerinde yapýlan çalýþmalar; - direksiyon simidi uyarlamalarý; - dengeleyici çubuklarý ve süspansiyonlarda deðiþiklikler; - kabin, kabin destekleri, kilit ve devirme cihazlarýnda deðiþiklikler; - emme sistemleri, motor egzozu ve SCR bileþenlerinde deðiþiklikler; - motor soðutma sistemi uyarlamalarý; güç ünitesi ve tahrik bileþeni uyarlamalarý; - ön ve arka akslar üzerinde yapýlan çalýþmalar; - ilave akslarýn takýlmasý; - yavaþlama frenlerinin takýlmasý; - kuyruk millerinin (PTO) takýlmasý; - lastik boyutlarýnýn deðiþtirilmesi; - baðlama cihazý (kancalar, beþinci tekerlek) uyarlamalarý; - elektrik/elektronik ünite uyarlamalarý. Aþaðýdaki standartlar kapsamýnda olan ve bu standartlara uyumlu olarak yapýlan diðer uyarlama veya montaj iþlemleri, ayrý bir IVECO onayý gerektirmez. Buna karþýlýk bu standartlar kapsamýnda olmayan her türlü uyarlama veya montaj, önceden IVECO onayý alýnmasýný gerektirir. Bilgisayar ortamýnda mevcut IVECO teknik belgeleri Basým Ýlk - 02/2010

12 1-4 GENEL ÖZELLÝKLER DAILY Liabilities 1.3 Yükümlülükler IVECO tarafýndan verilen yetki, sadece orijinal bir IVECO araç üzerinde yapýlacak uyarlamanýn teknik/kavramsal fizibilitesi ve/veya montajý ile ilgilidir. Ancak Montajcý her durumda aþaðýdakilerden sorumludur: - uyarlama veya montaj projesi; - kullanýlan ürünlerin seçimi ve özellikleri; - uyarlama veya montajýn iþçiliði; - projenin ve uygulamasýnýn IVECO tarafýndan verilen tüm talimatlara uygunluðu; - projenin ve uygulamasýnýn aracýn ruhsatlandýrýldýðý ülkedeki geçerli tüm kanunlara uygunluðu; - aracýn iþlevselliði, güvenliði ve güvenilirliði ve genel olarak etkin performansý ve ayný zamanda deðiþiklik ve dönüþümlerin araç performansý ve teknik özellikleri üzerinde olabilecek etkileri. - sipariþin son hazýrlanmasýndan itibaren asgari 10 yýllýk bir süre ve takýlan tüm parçalar ve bileþenler için yedek parçalarýn temini. 1.4 Garantiler IVECO tarafýndan verilen yetki, sadece orijinal bir IVECO araç üzerinde yapýlacak uyarlamanýn teknik/kavramsal Üstyapýyý imal eden veya þasiyi uyarlayan Üstyapýcý/þasi dönüþtürücüsü, iþin bu kýlavuzda yer alan teknik özelliklere tam bir uyum içerisinde profesyonel bir þekilde yapýldýðýný garanti etmelidir. IVECO aþaðýdaki durumlarda araçlarýn kendi garantilerini reddetme hakkýný saklý tutar: - bu teknik özelliklere uyulmamasý veya izin verilmemiþ donanýmlarýn takýlmasý veya izin verilmemiþ uyarlamalarýn yapýlmasý; - gereken dönüþüm veya uygulama için uygun olmayan bir þasi kullanýlmasý; - Üretici tarafýndan iþlemlerin kusursuz bir þekilde uygulanmasý için verilen teknik özellikler, standartlar veya talimatlara uyulmamasý; - Üreticinin belirli müdahaleler için sunduðu orijinal yedek parça veya bileþenlerin kullanýlmamasý; - çalýþma sýrasýnda güvenlik kurallarý ve iþaretlerine uyulmamasý; - aracýn tasarým amacý dýþýnda baþka bir amaçla kullanýlmasý. Araç bileþenlerinin iþlevselliðinin korunmasý. Araç bileþenlerinin etkin çalýþmasý, tüm bileþen güvenli ve çalýþma koþullarý, ulusal ve uluslararasý kurallara uyum (örneðin AB Direktifleri) ve ayný zamanda kaza önleme standartlarý, doðal olarak izin verilen tüm dönüþüm ve uygulamalarda garanti edilmelidir. Tüm araçlarýmýz, ayrý belgelerde açýklanan þekilde garanti kapsamýndadýr. Üstyapýcý asgari olarak iþlemlerini eþdeðer bir þekilde yapabilecek düzenlemeleri hayata geçirmelidir. 1.5 Onay talebi Çalýþma, uyarlama veya montajý yapmak için onay veya destek talepleri, ilgili IVECO pazarlama ofislerine iletilmelidir. Onay alabilmek için Üstyapýcý, aracýn tahmini uygulama, çalýþma ve kullaným koþullarýný gösteren yeterli belgeleri sunmalýdýr. Çizimler, bu kýlavuzda yer alan talimatlardan farklý her türlü öðeyi belirtmelidir. Üstyapýcý, uyarlamayý ve/veya montajý ilgili yetkililere onay için sunmalýdýr. Yükümlülükler Ýlk 02/2010 Basým

13 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER Bilgisayar ortamýnda mevcut IVECO teknik belgeleri Aþaðýdaki teknik belgeler, internette adresinde mevcuttur: - araçlarýn dönüþüm ve donatým direktifleri; - teknik kartlar; - þasi kabin þemalarý; - þasi þemalarý; - araç yelpazesi ile ilgili diðer teknik özellikler. Üstyapýcý, uyarlamayý ve/veya montajý ilgili yetkililere onay için sunmalýdýr. 1.7 Ticari markalar ve Logolar Ticari markalar, isim plakalarý ve isimler, orijinal tasarýma göre uyarlanmamalý veya yerleri deðiþtirilmemelidir. Aracýn görünümü deðiþtirilmemeli veya uyarlanmamalýdýr. Dönüþüm veya kaplama düzeylerine baðlý ticari isim uygulamasý, IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr. Bunlar, IVECO ticari ismi veya logolarýnýn yanýna uygulanmamalýdýr. Montaj veya dönüþtürme iþlemi gereklilikleri karþýlamazsa IVECO ticari isim ve logolarý geri çekme hakkýný saklý tutar. Üstyapýcý tüm araç için bütün sorumluluðu kabul eder. Ýlave kompleler için talimatlar Kompleler eklendiðinde Üstyapýcý aracý teslim ederken gereken servis ve bakým talimatlarýný sunmak zorundadýr. Ayný sipariþi oluþturan tüm üniteler, ayný marka, model ve kalitede bileþenlerle donatýlmalýdýr. 1.8 Yasal Hükümler Montajcý, nihai ürünün hiçbir istisna olmaksýzýn ruhsatlandýrýldýðý ve/veya sürülmesi gereken (Karayollarý Kurallarý, Resmi Düzenlemeler vs.) bütün Ülkelerde yerel/baðýmsýz/ulusal düzeyde ve uluslararasý düzeyde (Avrupa Birliði Direktifleri, UNO/Cenevre tarafýndan yayýnlanan AEK Düzenlemeleri, vs.) geçerli yasal gerekliliklere uyumlu olduðunu kontrol etmelidir. Ayrýca kazalarýn önlenmesi, yardým talimatlarý, çevre vs. gibi konularda da tüm gerekliliklere uyulmasý gerekir. Bu direktifte belirtilen yasal yapýdaki öneriler, kazalarýn önlenmesi ile ilgili gereklilikler ve diðer yasal tipteki ifadeler IVECO ya göre en önemli görülen unsurlar olup Montajcýnýn doðru bilgilere sahip olma konusundaki yükümlülük ve sorumluluklarýnýn hiçbir þekilde yerini almaz veya bunlarý ortadan kaldýrmaz. Bu nedenle IVECO, yetersiz bilgi veya geçerli yasal gerekliliklerin yanlýþ yorumlanmasýndan kaynaklanan hatalarýn sonuçlarýnda sorumluluk kabul etmez. Bilgisayar ortamýnda mevcut IVECO teknik belgeleri Basým Ýlk - 02/2010

14 1-6 GENEL ÖZELLÝKLER DAILY 1.9 Kazalarýn önlenmesi Yetkisiz personel araç üzerinde çalýþmasýna veya aracý kullanmasýna izin vermeyin. Güvenlik cihazlarý kurcalanmýþsa veya hasar görmüþse aracýn kullanýlmasýna izin verilmez. Araçlara takýlan yapýlar ve cihazlar, aracýn kullanýlacaðý ülkelerde geçerli kaza önleme kurallarý ve güvenlik kurallarýna uygun olmalýdýr. Arýza ve iþlev kusurlarýnýn önlenmesi için teknik bilincin gerektirdiði tüm önlemler uygulanmalýdýr. Bu kurallara uyulmasý, yapý ve cihazlarýn üreticilerinin sorumluluðundadýr.! Koltuklar, kýlýflar, kaplamalar, koruyucu paneller vs. gibi bileþenler yoðun bir ýsý kaynaðýna maruz kaldýðýnda potansiyel bir yangýn tehlikesi oluþturabilir. Kaynak ekipmanlarý ve alevle çalýþmadan önce bunlarýn çýkartýlmasýný saðlayýn Kullanýlacak malzemenin seçimi: Ekoloji Geri dönüþüm Çalýþma ve tasarým aþamasýnda kullanýlacak malzemenin seçimine gittikçe daha büyük bir dikkat gösterilmektedir. Bu durum özellikle sektörde sürekli geliþmekte olan yerel ve uluslararasý kurallar ýþýðýnda ekoloji ve geri dönüþüm ile ilgili konularda geçerlidir. Bu baðlamda: - asbest, kurþun, halojen katký maddeleri, fluorokarbonlar, kadmiyum, cýva, altý deðerlikli krom vs. içeren tehlikeli veya potansiyel olarak tehlikeli maddelerin kullanýmý konusunda herkes yasaklarýn bilincinde olmalýdýr. - Ýþlenmesi sýnýrlý oranda atýk üreten ve ilk kullanýmlarýndan sonra kolay geri dönüþtürülebilen malzemeler kullanýn. - Alaþým sentetik malzemelerde, baþka yeniden deðerlendirilmiþ bileþenlerin eklenmesi ile kullaným olasýlýklarýný da öngörerek birbirleriyle uyumlu bileþenler kullanýn. Geçerli kurallara uygun gerekli iþaretleri yapýþtýrýn. - Aküler, çevre açýsýndan son derece tehlikeli maddeler içerir. Aküleri deðiþtirirken çevresel politikalar ve kanunlara uygun akü imhasý konusunda yeterli donanýma sahip servis aðý ile temasa geçmenizi öneririz. AB direktifi 2000/53 (ELV ler) ile uyumu saðlamak için IVECO S.p.A., araçlarýna kurþun, cýva ve altý deðerli krom içeren parçalar takýlmasýný yasaklar (yukarýdaki direktifin Ek II kýsmýnda ifade edilen istisnalar hariç). Kazalarýn önlenmesi Ýlk - 02/2010 Basým

15 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER Araç teslimatý Þasinin Montajcý tarafýndan kabulü için tavsiye IVECO veya Yetkili Satýcýdan bir þasi/araç alan Montajcý, bir ön kontrol yapmalý, eksik öðeleri veya hasarý taþýyýcýya bildirmelidir Maðazada araç bakýmý Aracý maðazadaki bekleme döneminde bile kusursuz bir etkinlikte tutmak için belirli aralýklarla bakým iþlemleri yapýlmasý gerekli olabilir. Bu iþlemlerin maliyeti, o andaki araç sahibine aittir (Montajcý, Yetkili Satýcý veya Müþteri) Aracýn nihai müþteriye teslimi Aracý nihai müþteriye teslim etmeden önce Montajcý aþaðýdaki iþlemleri yapmalýdýr: - uygulamayý hazýrlamak (araç ve/veya donaným) ve iþlevselliði ile güvenliðini kontrol etmek; - Yapýlacak iþlemle ilgili kalemler için IVECO aðý tarafýndan sunulan Ön Teslimat Ýnceleme listesinde gerekli kontrolleri yapmak (elbette PDI nýn diðer kalemleri garanti kitapçýðýnda belirtilen þekilde yetkili satýcý sorumluðunda olacaktýr); - akü gerilimini ölçmek, dikkat edilmesi gereken unsurlar: a) optimum deðer 12,5 V dir b) 12,1 V ve 12,49 V arasýnda akü düþük oranda þarj edilmelidir c) 12,1 V den düþük deðerlerde akünün deðiþtirilmesi gerekir. Yetersiz þarj, kýsa devre veya korozyon sorunlarýndan kaçýnmak için akü bakýmý araç Müþteriye teslim edilinceye kadar düzenli aralýklarla yapýlmalýdýr. Gerekli bakým prosedürlerine uyulmazsa IVECO akü garantisi geçersiz kýlma hakkýný saklý tutar. - yolda bir iþlev testi yapmak (araç dönüþümü durumunda). Her türlü kusur veya sorun, PDI maliyetlerine dahil etme durumu olup olmadýðýný kontrol etmek için IVECO Yardým Servisine bildirilmelidir; - monte edilen aracýn ve ilave komplelerin servisi ve bakýmý için gerekli talimatlarý hazýrlamak ve nihai müþteriye vermek; - verilen plakalara yeni verileri kaydetmek; - Yapýlan iþlerin araç üreticisi tarafýndan verilen parametrelere ve yasal gerekliliklere uygun olduðuna dair onay vermek; yapýlan uyarlamalarla ilgili bir garanti hazýrlamak. Araç teslimatý Basým Ýlk 02/2010

16 1-8 GENEL ÖZELLÝKLER DAILY Vehicles identification 12 Araç tanýmlamasý IVECO araçlarýn ticari atamasý, tip onayý (tasdiki) atamasý ile ayný deðildir. Aþaðýda kullanýlan kodlarýn anlamlarý ile birlikte iki ticari atama türü gösterilmiþtir: AYA (tx10) CSýnýf Motor derecesi (BG: 10) Versiyon Süspansiyon 2 9 L S 1 2 D - P 5 0 C 1 5 C N G - P Sýnýf Arka tekerlekler GVW (t) Versiyon L tek Kamyon S tek 3.5 V Van c ikiz D Çift Süspansiyon - mekanik /P pnömatik CNG CNG motor Araç tanýmlamasý Ýlk 02/2010 Basým

17 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER Boyutlar ve aðýrlýklar Genel Özellikler Araç boyutlarý ve akslar üzerinde izin verilen aðýrlýklar çizimlerde, teknik açýklamalarda ve daha genel olarak IVECO resmi web sitesindeki belgelerde gösterilmiþtir. Boþ aðýrlýk, standart donanýmlý araçlarý ifade eder. Özel donaným, aðýrlýk ve akslar üzerindeki aðýrlýðýnda yapýlan belirgin uyarlamalarý içerebilir. Þasinin Tartýlmasý Üretim faktörleri nedeniyle yayýnlanan aðýrlýklarda 29L, 35S ve 35C modellerinde ±%5 ve 40C, 50C, 60C, 65C ve 70C modellerinde ±%3 oranýnda bir farklýlýk olabilir. Bu yüzden üstyapý ve donanýmlarý takmadan önce aracýn þasi kabin durumunda tartýlmasý ve akslar üzerindeki aðýrlýk daðýlýmýnýn belirlenmesi tavsiye edilir. Üstyapý dönüþümleri Her bir model için üstyapý imal sýnýrlarý, temel olarak aþaðýdakiler ile tanýmlanýr: - akslar üzerindeki aðýrlýk daðýlýmý; - kullanýlan aynalarýn geniþliði; - arka alt koruma çubuðunun konumu. Akslar üzerinde izin verilen aðýrlýklara uygun daha yüksek deðerler, þasi, alt koruma çubuðu, aynalar vs. gibi bu tip bileþenlerin uyarlanmasýndan sonra IVECO tarafýndan onaylanabilir. Araçlarýmýzda lambalar ve dikiz aynalarý, 2350 mm ye kadar geniþlikler için tasarlanmýþtýr. Boyutlar ve aðýrlýklar Basým Ýlk 02/2010

18 1-10 GENEL ÖZELLÝKLER DAILY Üstyapýnýn ve Yükün Aðýrlýk Merkezinin Belirlenmesi Boylamasýna düzlemde yerleþtirme Üstyapý ve yükün aðýrlýk merkezi konumunun belirlenmesi için aþaðýdaki örnekler yol gösterici olarak kullanýlabilir. Her bir modele özgü teknik dokümantasyon (þasi kabin çizimi), standart formunda olan araçla izin verilen konumlarý gösterir. Kütleler ve aracýn tek bileþenlerinin konumlanmasý, þasi ve aðýrlýk daðýtým diyagramýnda verilmiþtir. Þekil W L 1 - L sýrayla L1 = L W2-1 = = W W L W = Üstyapý + yük (kg) W1 = Üstyapý ve ön aksa etki eden yük (kg) W2 = Üstyapý ve arka aksa etki eden yük (kg) L1 = Aðýrlýk merkezinin arka aks merkez çizgisine mesafesi (mm) L = Dingil mesafesi (mm) Yük aðýrlýk merkezi konumunun hesaplanmasý örneði 3450 mm dingil mesafesi ve aþaðýdaki aðýrlýklarý olan bir 40C13 aracý düþünün: GWW= kg (izin verilen maksimum: önde kg ve arkada kg) BOÞ AÐIRLIK = 1955 kg (ön aksta 1340 kg ve arkada 615 kg) Ýzin verilen maksimum yük (üstyapý + yük) W = = kg olacaktýr. Ön aksta maksimum izin verilen deðere ulaþýlan aðýrlýk merkezi konumunu hesaplayalým. Dengeli daðýlmýþ bir yük varsayalým. Bu durumda kg dan W1 = = 560 kg ön aksý etkilerken kalan W2 = = kg arka aksý etkileyecektir. Bu þekilde aþaðýdakiler elde edilir: 1. W1 = 560kg 2. L = 3450 mm 3. W = 2245 kg L1 = W1xL/W=860mm Yükün aðýrlýk merkezi (Üstyapý + yük), arka akstan 860 mm den daha uzakta olmamalýdýr; aksi takdirde ön aks aþýrý yüklenecektir. Boyutlar ve aðýrlýklar Ýlk 02/2010 Basým

19 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER 1-11 Akslar üzerindeki yükü belirlemek için, yükleme yüzeyinin þekli, yükün farklý þekilde daðýtýlmasýný gerektirmediði sürece dengeli olarak daðýtýlmalýdýr. Donanýmlar söz konusu olduðunda aðýrlýk merkezinin gerçek konumu kullanýlmalýdýr. Üstyapý veya konteynýr inþa ederken yükleme ve boþaltma sistemleri, yük daðýlýmýnda aþýrý deðiþiklikleri ve/veya akslar üzerinde aþýrý yükleri içermeyecek þekilde tasarlanmalýdýr. Gerekli talimatlar da operatöre verilmelidir. Þekil 1.2 Dengeli yük daðýlýmý Dengesiz yük daðýlýmý Þekil 1.3 Dengeli yük daðýlýmý Dengesiz yük daðýlýmý (aks yüklerine ve minimum aks oranýna dikkat edin) Boyutlar ve aðýrlýklar Basým Ýlk 02/2010

20 1-12 GENEL ÖZELLÝKLER DAILY Aðýrlýk merkezinin yüksekliði Þasi kabin ve yüksüz araçlar için aðýrlýk merkezinin yüksekliði, her bir modelin ayrý teknik dokümantasyonunda (þasi kabin diyagramý) verilmiþtir. Araç üstyapý ile ve tam yüklü olduðunda bu yükseklik, ulusal ve uluslararasý kurallar, özellikle hareket halinde boylamasýna denge ile ilgili ECE Direktifi 13 ve enlemesine denge ile ilgili ECE Direktifi I I I kapsamýnda izin verilen maksimum deðerlere uygun olmalýdýr. Aþaðýdaki durumlar görülebilir: a) sabit yükler b) hareketli yükler c) yüksek aerodinamik etkiye sahip yükler a) Sabit yükler: Tam yüklü olduðunda kontrol edin: Þekil Ht Wc. Hc + Wc + Wb. Hb Wb Hb (Wc Wb). Ht - Wc. Hc Wb Wc = Þasi kabin araç boþ aðýrlýðý Hc = Þasi kabin aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliði (yüklü durum) Wb = Üstyapý ve yük Hb = Zemine göre üstyapý ve yükün aðýrlýk merkezi yüksekliði Wt= Tam yüklü olduðunda araç aðýrlýðý Ht = Tam yüklü aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliði Üstyapý ile ama yük olmadan aracý kontrol etmek için yukarýdaki formülü kullanýn, ama Wb için sadece araç boþ aðýrlýðýný kullanýn (Hc konumu, yüke ve süspansiyonun sapmasýna baðlýdýr). Boyutlar ve aðýrlýklar Ýlk 02/2010 Basým

21 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER 1-13 Aþaðýdaki tablo, aracýn enlemesine dengesine göre genel aðýrlýk merkezini veren maksimum yaklaþýk yükseklikleri gösterir (yük + üstyapý ve/veya donaným). Tablo 1.1 Modeller Aðýrlýk merkezi yüksekliði (mm) 29L S C (ön enlemesine yaprak yay) C (ön boylamasýna çubuk) 40C C - 50C C - 65C - 70C 2050 b) Hareketli yükler Viraj alýrken yükün yanal olarak hareket edebileceði (örneðin askýda yükler, sývý nakliyesi, hayvan nakliyesi vs.) teknik durumlarda, araç dengesini etkilemeye yetecek kadar yüksek dinamik enlemesine kuvvetler oluþabilir. ECE Düzenlemesi 111 deki yönergelere referansla bu durumda aþaðýdakilere özel bir dikkat gösterilmelidir: - tam yüklü dönüþtürülmüþ bir aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliðini tanýmlama; - aðýrlýk merkezinin dinamik baský ve yanal hareketini deðerlendirme; - yoðunluðu göz önünde bulundurma (sývýlar için); - sürüþ davranýþlarýnda dikkatli olmayý önerme. Deðerlendirmesi zor olan durumlar, onay için IVECO ya bildirilmelidir. c) Yüksek aerodinamik etkiye sahip yükler Özellikle yüksek olan ve geniþ bir alaný kapsayan donatýlarda (örneðin reklam panelleri), yandan gelen bir rüzgar durumunda oluþan baský merkezi dikkatle deðerlendirilmelidir.! Düþük bir aðýrlýk merkezi durumunda bile yüksek yan alana sahip dönüþtürülmüþ bir araç, yeterli enlemesine dengeyi garanti edemeyebilir ve devrilme tehlikesine maruz kalabilir. Bu yüzden aþaðýdakilere özel dikkat gösterilmelidir: - tam yüklü dönüþtürülmüþ bir aracýn aðýrlýk merkezi yüksekliðini tanýmlama; - aerodinamik baskýyý deðerlendirme; - sürüþ davranýþlarýnda dikkatli olmayý önerme. Deðerlendirmesi zor olan durumlar, onay için IVECO ya bildirilmelidir. Dengeleyici Çubuklarýnýn Kullanýlmasý Mevcut olduðunda ek dengeleme veya denge çubuklarý, yay takviyeleri veya lastik bileþenlerin kullanýlmasý (madde e göre) yükün aðýrlýk merkezi yüksekliðini arttýrabilir, bu da karþýlaþtýkça ayrý olarak tanýmlanmalýdýr. Uyarlama, üstyapý türünün teknik özelliklerine, dingil mesafesine ve aracýn hem önü hem de arkasýnda süspansiyona etki eden enlemesine kuvvetlerin daðýlýmýna özel dikkat gösterildikten sonra yapýlmalýdýr. Ön aksta uyarlama, yük kabinin arkasýna (örneðin vinç) yerleþtirildiðinde veya üstyapý çok rijit olduðunda (örneðin van dönüþümü) yapýlabilir. Boyutlar ve aðýrlýklar Basým Ýlk 02/2010

22 1-14 GENEL ÖZELLÝKLER DAILY Ýzin Verilen Aðýrlýklara Uyulmasý IVECO belgelerinde tanýmlanan tüm sýnýrlara uyulmalýdýr. Yol yüzeyi koþullarýndan baðýmsýz olarak doðru direksiyon ve frenleme özelliklerini saðlamak için her türlü yük durumunda ön aks üzerinde maksimum aðýrlýðýn aþýlmamasý þarttýr. Yükün arka uzantýda yoðunlaþtýðý (örneðin vinçler, arka lift, römorklar) veya kýsa dingil mesafesi ya da çok yüksek aðýrlýk merkezi olan araçlara özel dikkat gösterilmelidir. NOT Yardýmcý bileþenleri ve üstyapýlarý yerleþtirirken enlemesine yüklerin düzgün þekilde daðýtýldýðýndan emin olun. Frenleme özellikleri ve araç sürüþ dengesini etkilemeden lastiklerin izin verdiði yüke uygun olarak her bir tekerlek için nominal yükte +%4 farklýlýða (ilgili akstaki yükün %50 si) izin verilir (örneðin: aksta izin verilen yük 3000 kg; her bir tekerlek tarafý için 1440 ila 1560 kg ye izin verilir). Tek araçlar için aksi açýk bir þekilde belirtilmediði sürece ön aks üzerindeki aðýrlýðýn, gerçek araç aðýrlýðýnýn asgari %28 i deðerinde (dengeli daðýtýlmýþ yükle veya arka uzantýya yoðunlaþmýþ veya olasý bir römorktan gelen yüklerle)olduðu düþünülmelidir. Ýzin Verilen Aðýrlýkta Deðiþiklikler Belirli uygulamalar için maksimum izin verilen aðýrlýklara özel istisnalar yapýlabilir, ancak bu durumda olasý araç takviyelerine ek olarak kullaným ile ilgili net sýnýrlamalar getirilebilir. Kanunlarýn zorunlu kýldýðý sýnýrlarý aþýyorsa bu tip istisnalar, Resmi Ýdari Yetkililerce onaylanmalýdýr. Onay talebi þunlarý içermelidir: - araç tipi, dingil mesafesi, tanýmlama numarasý, tasarlanan kullaným amacý; - yükün aðýrlýk merkezi konumlarý dahil akslar üzerindeki yüksüz aðýrlýk (örneðin vinç donanýmlý araçlar); - gerektiðinde araç bileþenlerinin takviyesi ile ilgili teklifler. Aracýn izin verilen aðýrlýðýnda indirgeme (güç düþürme), süspansiyon, frenler vs. gibi çeþitli bileþenlerin deðiþtirilmesini içerebilir ve varsa yük algýlama valfýnýn yeniden kalibrasyonunu gerektirebilir. Bu koþullarda gerekli talimatlar verilecektir. Boyutlar ve aðýrlýklar Ýlk 02/2010 Basým

23 DAILY GENEL ÖZELLÝKLER Araç Parçalarýnýn Doðru Çalýþmasý ve Bakým amaçlý Eriþilebilirlik Talimatlarý Bir kural olarak herhangi bir türde donanýmý uyarlarken veya takarken, araç kompleleri ve parçalarýnýn her türlü çalýþma koþulunda doðru çalýþmasýný engelleyen hiçbir þey deðiþtirilmemelidir. Örneðin: - inceleme, bakým veya periyodik kontrol gerektiren noktalara rahat eriþim garanti edilmelidir (örneðin akünün deðiþtirilmesi, pnömatik süspansiyon kompresörü komplesine eriþim), kapalý üstyapýlar durumunda özel bölmeler ve kapýlar saðlanmalýdýr; - servis için çeþitli komplelerin sökülebilmesi olasýlýðý korunmalýdýr. Vites kutusu/debriyaj üzerindeki iþler veya ayarlamalar (örneðin süspansiyon çubuklarý), eklenen yapýnýn önemli elemanlarýný sökmeden yapýlabilmelidir; - soðutma sistemi (radyatör ýzgarasý, radyatör, hava geçitleri, soðutma devreleri vs.), yakýt beslemesi (pompa konumu, filtreler, boru çapý vs.) ve motor hava emiþi deðiþtirilmemelidir; - aracýn onaylanan gürültü seviyelerinde deðiþimi önlemek için gürültü önleme panelleri deðiþtirilmemeli veya hareket ettirilmemelidir. Açýklýk açmak gerekirse (örneðin üstyapýnýn boylamasýna lonjeronunun geçmesi için) bunlar, orijinal olarak kullanýlanlar ile eþdeðer yanmaz ve ses geçirmezlik özelliklerine sahip malzemeler kullanarak uygun þekilde kapatýlmalýdýr; - frenlerin ve akü kutusunun (özellikle vanlarda) yeterli havalandýrmasý garanti edilmelidir; - çamurluklarý ve tekerlek davlumbazlarýný yerleþtirirken zincirle kullanýldýðýnda bile arka tekerlekler serbest bir þekilde dönebilmelidir; - araç ayarlandýðýnda güvenlik nedenleriyle far hizasý kontrol edilmeli ve gereken þekilde ayarlanmalýdýr. Ayar iþlemini kullanma ve bakým kýlavuzunda verilen talimatlara göre yapýn; ayrý olarak verilen parçalar durumunda (örneðin stepne takozlarý), bunlarý geçerli ulusal kanunlara göre eriþilebilir ve güvenli bir þekilde yerleþtirip sabitlemek, Üstyapýcýnýn sorumluluðudur. Araç Parçalarýnýn Doðru Çalýþmasý ve Bakým amaçlý Eriþilebilirlik Talimatlarý Basým Ýlk 02/2010