İNSOMNİA. Prof. Dr. Fuat ÖZGEN Bayındır Hastanesi
|
|
- Dilara Pamuk
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 İNSOMNİA Prof. Dr. Fuat ÖZGEN Bayındır Hastanesi
2 Uykunun işlevi ve yapısı dikkate alındığında insomnia, kişilerin yeterli süre ve zaman diliminde uyuyamadığı için dinlenemediği ve yeni bir güne hazır olmadığı durumlar olarak tanımlanabilir.
3 Tanım ICSD-2 e göre, insomnia, uyku için yeterli zaman ve fırsat olmasına rağmen, uykuya başlamada, süresinde ve bütünlüğünde tekrarlayıcı güçlükler yaşanması ve bunların gündüz işlevlerinde bozulmaya yol açması olarak tanımlanmıştır.
4 Uykusuzluğun Genel Kriterleri: A. Uykuya başlamada güçlük, uykuya devam ettirmede güçlük ya da çok erken uyanma ya da kronik nitelikte dinlendirici olmayan düşük kalitede uyku yakınması. Çocuklarda, sıklıkla bakıcıları tarafından bildirilen uyuma güçlüğü, uyuma güçlüğü yatma zamanına direnç veya bağımsız uyuyamama olabilir. B. Yukarıda bahsedilen uyuma güçlüğü uyku için yeterli fırsat ya da koşullara rağmen ortaya çıkar. C. Gece uyuma güçlüğü ile ilişkili gün içi aşağıdaki yakınmalardan en az birinin hasta tarafından bildirilmesi I. Yorgunluk, kırıklık II.Dikkat, konsantrasyon ya da bellek güçlüğü III.Sosyal ya da mesleki işlevsellikte bozulma ya da düşük okul performansı IV.Duygudurum bozukluğu ya da iritabilite V. Gündüz uykuluğu VI.Motivasyon, enerji ya da inisiyatifte azalma VII.İşinde ya da araç kullanırken hata yapma veya kaza eğiliminde artma VIII.Uyku yoksunluğuna bağlı gerginlik, baş ağrısı ya da gastrointestinal semptomlar IX.Uyku hakkında endişe ve uğraşılar
5 İnsomnia Tipleri İnsomni Tipleri Akut Kronik Neden olan faktörler Sıklıkla Emosyonel ya da fizıksel huzursuzluk veren nedenler: Akut hastalıklar, Sosyal yaşam olayları, Çevresel faktörler (gürültü, ortamın ısısı, ışık...), Jetlag, gece vardiyası Geçici (birkaç gün süren) Akut (< 4 hafta) Kısa Süreli (1-3 hafta süren) Stres, Subakut (4 hafta-6 Yas, Madde ya da ilaçlara bağlı ay) Uzun Süreli (3 haftadan süreli) Kronik uzun ( 6 ay) National Institute of Mental Health, 1984) ICSD Psikiyatrik bozukluklara bağlı (depresyon, anksiyete bozuklukları) Tıbbi hastalıklara bağlı (KOAH) Kronik stres Kötü uyku hijyeni Psikofizyolojik insomni Primer uyku bozuklukları (restless legs, periyodik bacak hareketleri, uyku apne sendromu)
6 Sınıflandırma Sistemlerinde İnsomnia DSM-IV ICD-10 ICSD-R Primer İnsomnia Solunumla ilişkili uyku bozukluğu Sirkadiyen ritim bozukluğu Diğer mental bozukluklarla ilişkili insomnia Genel tıbbi duruma bağlı uyku bozukluğu Madde kullanımına bağlı insomnia Organik olmayan insomnia Uyku-uyanıklık düzeninin organik olmayan bozukluğu Psikofizyolojik insomnia İdiopatik insomnia Subjektif insomnia Periyodik bacak hareketleri bozukluğu Yetersiz uyku hijyeni Çevresel nedenli uyku bozukluğu Yüksekliğe bağlı insomnia Yetersiz uyku sendromu Uykuya başlama ile ilişkili bozukluk Gıda alerjisi ile ilişkili insomnia Nokturnal yeme (içme) sendromu Hipnotiklere bağlı uyku bozukluğu Stimulanlara bağlı uyku bozukluğu Alkole bağlı uyku bozukluğu Toksinlere bağlı uyku bozukluğu Zaman dilimi değişikliği (jetlag) sendromu Gece vardiyası uyku bozukluğu Gecikmiş uyku fazı sendromu Düzensiz uyku uyanıklık yapısı 24 saat olmayan uyku uyanıklık döngüsü Uyku ile ilişkili bozulmuş yutkunma sendromu Psikoz ile ilişkili uyku bozukluğu Ailesel ölümcül insomnia Panik bozuklukla ilişkili uyku bozukluğu Alkolizm ile ilişkili uyku bozukluğu Dejeneratif serebral bozukluklar Demans ile ilişkili uyku bozukluğu Parkinsonizm ile ilişkili uyku bozukluğu Mizaç bozuklukları ile ilişkili uyku bozukluğu Kronik obstruktif akciğer hastalığına bağlı uyku bozukluğu Uyku ile ilişkili astma Kısa uykucular Menstrual dönemle ilişkili uyku bozukluğu Gebelik ile ilişkili uyku bozukluğu
7 Uluslararası (ICSD-2) Uyku Bozuklukları Sınıflandırması 1-İnsomnialar 2- Uykuyla İlişkili Solunum Bozuklukları 3- Santral Orjinli Hipersomnialar (Bir Sirkadiyen Ritim Uyku Bozukluğu, Uykuyla İlişkili Solunum Bozukluğu ya da Uykuyu Bozan Diğer Nedenlerden Kaynaklanmayan) 4- Sirkadiyen Ritim Uyku Bozuklukları 5- Parasomnialar 6- Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları 7- İzole Semptomlar, Görünüşe Göre Normal Varyantlar ve Çözüme Ulaşmamış Noktalar 8- Diğer Uyku Bozuklukları
8 Tablo-2: ICSD-2 e göre İNSOMNİALAR 1- Uyumsal İnsomnia (Akut İnsomnia) 2- Psikofizyolojik İnsomnia 3- Paradoksal İnsomnia 4- İdiyopatik İnsomnia 5- Psikiyatrik Bozukluklara Bağlı İnsomnia 6- Yetersiz Uyku Hijyeni 7- Çocukluk Dönemi Davranışsal İnsomnia 8- İlaç ya da Maddeye Bağlı İnsomnia 9- Tıbbi Duruma Bağlı İnsomnia 10- İlaç ya da Maddeye Bağlı Olmayan İnsomnia Belirlenmemiş (Organik Olmayan İnsomnia) 11- Fizyolojik (Organik) İnsomnia
9 İNSOMNİA Sekonder Primer Psikofizyolojik Paradoxal PLM RLS Psikiyatrik Bozukluklar Apne İlaçlar ve alkol Fiziksel Hastalıklar Ritm Bozuklukları Bozuk Uyku Hijyeni Çevresel Koşullar
10 AKUT İNSOMNİA (UYUMSAL İNSOMNİA) Akut insomnianın temel özelliği tanımlanabilir bir stresörle ilişkili olarak ortaya çıkmasıdır. Kısa sürelidir. Tipik olarak birkaç gün ile birkaç hafta arasında sürer ve üç ayı geçmez. Stresörün ortadan kalkması ya da bireyin stresöre uyum sağlaması ile uyku yakınmaları azalır ve kaybolur.
11 PSİKOFİZYOLOJİK İNSOMNİA Kronik insomniakların büyük bir kısmını oluşturur. Psikofizyolojik insomnianın temel özelliği artmış uyarılmışlık durumu ve uykuyu engelleyen öğrenilmiş düşünceler ile karakterizedir. İnsomnia hakkındaki yoğun endişeleri, başlatıcı nedenlerin ötesinde yakınmalarının daha da artmasına neden olur. Bir kısır döngüye dönüşen durum ile problemle ilgili endişeleri giderek artar. Bu özelliklerinden dolayı öğrenilmiş insomnia, koşullandırılmış insomnia, primer insomnia gibi adlar da alır. Bu hastalar anksiyöz ve gergin bireylerdir.
12 Psikofizyolojik insomni İnsomni enaz 1 ay süreli olmalı Aşağıdakilerden biri olmalı: Uyku ile ilgili aşırı odaklanma veya anksiyete Planlanmış zamanda veya yatakta uykuya dalmada güçlük; buna karşılık uyku niyeti olmayan monoton ativiteler sırasında uykuya dalma Ev dışında evden daha iyi uyuma Yatakta uykuya dalmayı etkileyen mental aktivite Yatakta, uykuya dalmayı engelleyen artmış somatik gerginlik
13 Paradoxal İnsomnia Uyku bozukluğunu işaret eden objektif bulgular olmaksızın ortaya çıkan uykusuzluk yakınmasıdır. Sinonimler Psödoinsomnia Objektif bulgusuz subjektif yakınmalar Uyku hipokondriazisi Subjektif yakınmalar
14 PARADOKSAL İNSOMNİA Paradoksal insomnianın temel özelliği bu hastalarda uyku bozukluğunu kanıtlayan objektif bir veri olmamasına rağmen, subjektif yakınmalarında şiddetli insomnia yakınmaları tanımlarlar. Hastalar 3-4 saat gibi az uyuduklarını veya hiç uyuyamadıklarını belirtirler. Oysa onları gözleyen eşleri tarafından ya da polisomnografi gibi objektif ölçümlerde uyudukları görülür. Hastalar belirgin bir psikopatoloji ya da temaruz özellikleri göstermezler. Hastalığın bu özelliklerinden dolayı subjektif insomnia, uyku durumunun yanlış algılanması, pseudo insomnia, uyku hipokondriasisi gibi adlar da alır.
15 Paradoksal insomni İnsomni enaz 1 ay sure ile olmalı Aşağıdaki kriterlerden en az biri olmalı: Hasta çoğunlukla uykusuz veya çok az uykulu gecenin yanısıra zaman zaman normal uykulu gece tanımlamalı Uyku günlüğü tutulduğunda, çok sayıda az uykulu veya tamamen uykusuz gece ve bunların ardından gündüz uykusu olmaması. Hastanın belirttiği yakınmalar veya uyku günlüğü ile polisomnografi veya aktigraf arasında uyumsuzluk olması
16 İDİOPATİK İNSOMNİA Temel özelliği erken çocukluk döneminde başlayan ve yaşam boyu insomnia semptomlarının olması ile karakterizedir. Hastalığın başlamasına devam etmesine neden olabilecek bir faktör mevcut değildir. Tedaviye dirençlidir.
17 İdiopatik insomni Kronik seyirli olmalı Infant döneminde veya çocuklukta başlayabilir. Belirgin bir neden tanıımlanamaz. Persistandır; remisyon dönemleri yoktur.
18 İnsomnia hastalarının değerlendirilmesi Hastanın Sosyodemografik Özellikleri Yakınmalar Yakınmaların Niteliği Tipi; Geçici, Kısa Süreli Veya Akut Süreğen, Uzun Süreli Veya Kronik Tekrarlayıcı Uyku-Uyanıklık Döngüsü Özellikleri Uyku Başlangıcında Uyku Devamında Sabah Erken Uyanmaları Dinlendirici Olmayan Uyku Yakınmaların Öyküsü Hazırlayan Faktörler Tetikleyen Faktörler Devam Ettirici Faktörler Tedaviye Cevap Özelliği Klinik Tablodaki Değişiklikler İnsomninin Gündüz Etkileri Uykuyla İlişkili Bilişsel İşlevler
19 İnsomnininin Psikolojik ve Sosyal Belirleyicileri Psikopatoloji Stres Uyku Hijyeni İnsomninin Fizyolojik Belirleyicileri Uyarılmışlık Durumu Sirkadiyen Ritim Bozukluğu Uykuyla İlişkili Bozukluklar Huzursuz Bacak Sendromu Uykuda Periyodik Bacak Hareketleri Uyku Apnesi İle İlişkili İnsomni Diğer Uyku Bozuklukları Değerlendirilmesi Uykuda Yürüme, REM Davranış Bozukluğu, Enuresis, Bruksizm, Gece Terörü, Gece Kabusu Psikososyal Özellikler Aile Öyküsü Kişilik Gelişimi Uyku Sorunu Olan Aile Bireyleri Ailenin Tıbbi Öyküsü Tıbbi Öyküsü Tıbbi Değerlendirme ve Bulgular Polisomnografi, Aktigrafi Değerlendirmesi
20 KRONİK İNSOMNİADA UYKU KALİTESİ Uyku sırasında ve öncesinde anksiyete ve ajitasyon Uyku sonrasında yenilenmemiş, dinlenmemiş olma hissi Negatif ve hoşa gitmeyen uyku deneyimleri
21 Sağlıklı erişkinde uyku histogramı
22 İnsomniak uyku histogramı
23 İnsomniak uyku histogramı
24 İnsomniak uyku histogramı
25 İnsomniak uyku histogramı
26 İnsomniak uyku histogramı
27 Uykuda periyodik bacak hareketi
28 Uyarılmışlık
29 Uyanma
30 Uyarılmışlık ve EKG ritm bozukluğu
31 KRONİK İNSOMNİADA GÜNDÜZ YAKINMALARI Uykulu ve yorgun olma Kötü konsantrasyon Problem çözmenin kötü olması Gerginlik, huzursuzluk
32 İnsomnia (yaklaşım) Bir semptom, bir hastalık olarak insomnia; Bir semptom olarak tüm hastalıklarda var Bir hastalık olarak ise; birincil ve ikincil olarak adlandırılır
33 İnsomnia İnsomniakların 1/3 ü hipnotik ve/veya psikotrop kullanmaktadır. En az % 10 u alkol ile self medikasyon 6 saattan az 10 saattan çok uyuyanlarda ölüm oranı yüksek. 4 saatin altındaki uyku ölüm oranını erkeklerde 2.8 kadınlarda 1.5 kat arttırdığı saptanmıştır.
34 İNSOMNİANIN NEDENLERİ VE TEDAVİ YAKLAŞIMLARI İlk değerlendirme 1. Hastanın yakınmalarının yapısının belirlenmesi Uykuya başlama ya da devam ettirmede güçlük Erken uyanma Dinlendirici olmayan uyku 2. Gün içindeki etkinliklerin sorulması 3. Yakınmaların sıklığı
35 İnsomnia olgularında öyküde değerlendirilmesi gereken diğer hususlar 1. Presipite eden olaylar, hastalığın seyrinde, ilerlemesinde rol alan artırıcı veya azaltıcı faktörler 2. Uyku-uyanıklık düzeni 3. Gece ortaya çıkan diğer bulgular ya da olaylar 4. Yatak odasının koşullarının değerlendirilmesi 5. İnsomnia ile ilişkili olabilen davranışların değerlendirilmesi 6. Hastanın bilişsel hataları 7. İnsomnia ile ilişkili önceki tedaviler 8. Presipite eden ya da neden olan faktörlerin değerlendirilmesi 9. Psikiyatrik bozuklukların değerlendirilmesi 10. Diğer tıbbi nedenli tedavilerin, madde kötüye kullanımlarının değerlendirilmesi 11. Tıbbi ve nörolojik bozuklukların değerlendirilmesi 12. Diğer tıbbi bozuklukların değerlendirilmesi
36 İnsomnia Kronik İnsomniakların % sinde kronik ağrı, allerji, metabolik bozukluklar, ilaç alkol bağımlılığı, somatik semptomlar gözükmektedir. 4-5 günlük uyku yoksunluğu; bilişsel ve psikomotor faaliyetlerde, algı kapasitesinde ciddi düşüşlere neden olmaktadır.
37 İnsomnia İnsomnia performans düşüşlerine, iş gücü kayıplarına, aile çatışmalarına, sosyoekonomik problemlere ve hatta ölümlere neden olmaktadır. Duygu durmunda değişmeler, uyanıklıkta azalma, süreğen yorgunluk diğer önemli sonuçlarıdır. Bütün bunlar dikkate alındığında İNSOMNİA yaşam kalitesini önemli ölçüde bozmaktadır.
38 Sosyal ve aile yaşantılarını etkiler. Bireysel ilişkilerini sürdürmede, iş yaşantılarındaki başarıda ve baş etme mekanizmalarında düşme olduğu (Gallup Poll., 1999) (Gallup Poll., 1999) Kolay incinebilir, üzülebilir, irritabl, kolay yorulabilen ve hatırlama sorunları yaşadıkları (Balter, 1991) (Balter, 1991) Psikomotor işlevselliklerinin bozulduğu (Roth,1991) (Roth,1991) Bellek, konsantrasyon, dikkat, problem çözme, reaksiyon cevapları Semantik ve kısa süreli bellek bilişsel İşlevlerde azalma (Mendelson, 1984, Bonnet, 1995) (Mendelson, 1984, Bonnet, 1995)
39 Sosyal, mesleki, fiziksel ve duygusal aktivitede azalma ve bozulma (Zammit, 1999) İş performansında azalma (Leger, 2002) Üretkenlikte düşme (Schweitzer, 1991) Kaza riskinde artma (Balter, 1991, Ohayon 1997) Yaşam Kalitesi ölçümlerinde düşme (Chang Chang 1997, Zammit 1999) Sağlık servislerinde: 12 milyar dolar Uyku ilaçları için: 2 milyar dolar (Walsh, 1999)
40 İnsomnia ABD de insomnia nedeniyle meydana gelen sorunlara bağlı olarak ortaya çıkan maaliyet yılda milyar doları bulmaktadır.
41 EPİDEMİYOLOJİ Toplumdaki sıklığı % yaş üzerinde %45 Tüm uyku bozuklukları arasındaki sıklığı ise %50-80 dir Kadınlarda 1.5 kat fazla görülür Subjektif yakınmaları bulunan hasta sayısı %9.2-%19 arasında değişmektedir.
42 Genel populasyonda yapılmış olan prevalans çalışmaları sonuçları Çalışma metodolojisinde alınan kriterler Prevalans Uykusuzluk yakınmalarına göre yapılan çalışmalar: - Sadece semptomlara göre: - Semptomların haftada üç geceden veya daha fazla gece tekrarlaması / semptom sıklığının sıklıkla veya her zaman ortaya çıkmasına göre: - Semptomların şiddetine göre ( orta veya şiddetli ): % % % Uykusuzluk yakınmalarının gündüz olumsuz sonuçları ile beraber değerlendiren çalışmalar: % 9 15 Uykunun kalite ve miktarı üzerinde memnuniyete göre yapılan çalışmalar: % DSM-IV primer insomni tanısına göre yapılmış çalışmalar: %
43 İnsomnia (Yaygınlık) Insanların % 50 si yaşamlarının uykusuzluk çekmektedirler. bir döneminde Erişkin populasyonda bir yıllık prevalansı % civarında olup, % oranında ağır ve kalıcı bir şekilde uykusuzluktan yakınanlar bulunmaktadır. Türkiye de, genel populasyonun % 22 sinin insomnia yakınması bulunduğu saptanmıştır. Insomniakların % 45.9 u, genel populasyonun ise % 10 u kronik bir şekilde uykusuzluktan yakınmaktadır.
44 Her dört yetişkinden birinde uykusuzluk (Leger, 1999) (Leger, 1999) Tüm uyku bozukluklarının % 80 (Katz, 2002) (Katz, 2002) 60 yaş sonrası sıklık artmaya başlıyor 60 yaş sonrası sıklık artmaya başlıyor (Ganguli, 1996) (Ganguli, 1996) Tüm insomniakların % 6-22 şiddetli bulgular (Hajak, 2002) (Hajak, 2002) Şiddetli vakaların % 74 ü devamlılık kazanıyor. (Hajak 2001) (Hajak 2001) Kronisitenin süresi 4 yıl Kronisitenin süresi 4 yıl (Chevalier, 1999) (Chevalier, 1999)
45 İnsomnia Alan Çalışmaları Kaynak Yaş Sıklık Partinen ve ark. (1982) İnsomnia, (Haftada birkaç kez), %7-9. Lugaressi ve ark. (1983) Uyku problemi, % Smirne ve ark. (1983) İnsomnia, %12.8. Husby ve ark. (1987) Uykusuzluk yakınması, %29.9-%41.0. Ford ve Kamerow (1989) Hohagen ve ark. (1991) yaş üzeri İnsomnia, % Dodge ve ark. (1995) yaş üstü - İnsomnia, % Yeo ve ark. (1996) İnsomnia, %15.3. Weismann ve ark. (1997) 18 yaş üzeri - İnsomnia (son bir yıl içinde), %11.9. Morgan ve ark. (1997) yaş üstü - Uyku problemi, % Partinen den (2000) uyarlanmıştır - Şiddetli insomnia, %19.
46 Uykusuzluk Primer Nedeni tanımlanamayan Sekonder Ruhsal Bozukluklar Tıbbi Bozukluklar Uyku ile ilişkili solunum bozuklukları Diğer uyku bozuklukları Hasta tarafından oluşturulan Yaşam şekli Kullanılan psikoaktif maddelere bağlı
47
48 İşlevsel olmayan bilişsel aktiviteler Uykusuzluk üzerine aşırı endişe Sonuçlar hakkında ruminasyonlar Gerçekçi olmayan beklentiler Yanlış yorumlamalar Uyarılmışlık Emosyonel Bilişsel Fizyolojik UYKUSUZLUK Sonuçlar Duygudurum bozuklukları Yorgunluk Performans kaybı Sosyal sorunlar Adaptif olmayan alışkanlıklar Yatakta daha fazla zaman harcama Düzensiz uyku saatleri Gündüz uykuları Uyku ile uyumlu olmayan aktiviteler
49
50 BİYOLOJİK ETYOLOJİ-I (Hastalıklar) Metabolik hastalıklar Endokrin hastalıklar Kardiyovasküler hastalıklar Solunum sistemi hastalıkları Gastrointestinal hastalıklar Romatizmal hastalıklar Nörolojik hastalıklar
51 İnsomiye yol açan hastalıklar Kardiyovasküler sistem hastalıkları (Kalp yetmezliği, koroner hastalıklar, miyokard infarktüsü, hipertansiyon, taşikardiler) Pulmoner sistem hastalıkları (Astım,KOAH, alveoler hipoventilasyon ve uyku apnesi) Gastrointesitinal sistem hastalıkları (Peptik ülser, gastroözefagial reflü) Endokrin sistem hastalıkları (Diabetes Mellitus, troid ve adrenal hastalıklar) Alerjik hastalıklar Romatizmal hastalıklar (Artrit, fibromiyalji, kollajen hastalıklar) Nörolojik hastalıklar (Tümör, travma, vasküler hastalıklar, epilepsi, diskinezik bozukluklar, nöropati, miyopati, dejeneratif hastalıklar-ms, parkinson gibi-)
52 BİYOLOJİK ETYOLOJİ-II (İlaçlar) Troid Preparatları Antidepresifler Alkol ve Psikoaktif Maddeler Antiparkinsonienler Antiaritmikler Antihistaminikler Psikostimülanlar α ve β agonist/ antagonistleri Dekonjestanlar Antikonvulzanlar İştah Kesiciler Oral Kontraseptifler
53 İnsomniye Neden Olan Madde ve İlaçlar Alkol Antidepresanlar (Fluoksetin, paroksetin, sertralin, venlafaksin) Bronkodilatörler Kortikosteoidler Fenitoin SSS stimulanları (kafein, teofilin, kokain) Dekonjestanlar (efedrin) Gastrointesitnal ilaçlar (simetidin) Kardiyovasküler ilaçlar (propronol, furasemid)
54 Uyku öncesi egzersizde uzamış uyarılmışlık (Rechtschaffen, 1968) Ses uyaranları ile uyandırıldıklarında tekrar uykuya geçme süresi uzun (Johnson, 1979) Uyku öncesi uyarılmışlık yüksek (Haynes, 1981) Uyandırıldıklarında bilişsel uyarılmışlık yüksek (Perlis, 1997) * İnsomniaklar fizyolojik ve bilişsel düzeyde uyarılmış bir durumdadırlar.
55 Kronik insomnia ya % 40 psikiyatrik bozuklukla birlikte (Ford, Kamerow, 1989) İnsomniada kortizol artışı (Vgontzas, 2001) Depresyonda kortizol artışı (Watson, 2002) İnsomniaklarda depresyon ya da diğer bir psikiyatrik bozukluk gelişme riski daha yüksek (Ford ve Kamerow, 1989, Breuslau, 1996, Chang, 1997) Depresyon gelişimi 20 kat fazla Anksiyete bozukluğu gelişimi ise 6 kat daha fazla İnsomnia MDB Anksiyete Bozuklukları Madde kullanımları için bir risk faktörüdür. (Breslau, 1996, Chang, 1997)
56 Hipothalamo-hipofizer sistem (HPA) artmış yanıt (Vgontaz, 2001) Kalp hızı ve Kalp hızının performans ile değişimi (Bonnet, Arand,1998) (Stepanski, 1988) Bazal metabolizma hızı artmış ( Bonnet, Arand ) Elektromyolografik ölçümler (Haynes, 1974) Polisomnografik incelemeler (MSLT çalışmaları) (Bonnet, Arand,2000) EEG de β (15-40 Hz) aktivitesinde artış (Perlis, 2001) Katastrofik düşüncelerde artış (Harvey, Greenall, 2003) İntrusiv düşünceler ile uyku bozukluğu arasında ilişki (Nelson, Harvey, 2003) Medial frontal, occipital, pariyetal korteks bazal ganglia kan akımında azalma (Smith, 2002)
57 Uyku bozucu etkenler Ses uyaranları (Johnson, 1979) Viral enfeksiyonlar) (Drake, 2000) Kafein gibi farmakolojik maddeler (Bonnet, Arrand, 1992, 1996) 1996) Sirkadien faz kayması (Rochrs, 1996) Travmatik olaylar (Lavie, 2001) * Akut şiddetli stres faktörleri kronik primer insomni ile ilişkili bulunmuştur. (Hauri, Olmstead, 1980, Morin, 2003) * Stresör olaydan bir yıl sonra olay ile ilgili kaygı sağlıklı kişi ile aynı düzeydedir. Uyarılmışlık devam eder. (Healey, 1981)
58 İnsomniada Devam Ettirici Faktörler Yatakta uyumak için fazla zaman harcanması Yatış ve kalkış saatini değiştirmek Uykusuzluk konusunda endişe duyma Gündüz uyuklamaları Gün içi performans kaybı için endişe duyma Hipnotik ilaçlara karşı tolerans ve bağımlılık gelişimi Uyumak için yapılan olumsuz koşullanmalar Kafein ve alkol alımı
59 İnsomnianın ortaya çıkışı Sirkadien faktörler Psikolojik faktörler İlaç, Alkol, madde kullanımı (akut etki, tolerans ve kesilme) Tıbbi Hastalıklar Psikofizyolojik Değişmeler İnsomnia
60 İnsomnia (İnceleme) Görüşme Biyolojik inceleme Psikolojik inceleme Polisomnografi Formulasyon
61 Eşlik Eden Bozukluklar Depresyon %21.7 Kişilik bozuklukları %7.2 Psikososyal stresler %10.2 Alkol ve madde kötüye kullanımı 4.6 Psikosomatik hastalıklar %5.6 Psikotik bozukluk %1 Organik beyin hastalıkları %1.3
62 Tedavi I. Depresyon, ağrı ve tıbbi bozukluklar gibi gece uykusunu bozan ikincil nedenlerin ortadan kaldırılması II. Uyku ve uykuya geçiş konusunda hastanın eğitimi III. Uykuya geçişi ve devamını sağlayan veya uyku-uyanıklık ritmi üzerinde rol alan merkezi mekanizmaların kullanılması IV. Uykusuzluk konusunda aşırı kaygı gibi uykusuzluğun olumsuz sonuçlarını hedef alan yöntemler 21/05/2013
63 İnsomniada Hipnotik İlaç Tedavisindeki Genel İlkeler Etkili en düşük doz kullanılmalı Düzenli kullanımla dört haftayı aşmamalı Daha uzun süre için aralıklı kullanılmalı İlaç kesimi aşamalı yapılmalı İlaç kesimine bağlı oluşan insomni kontrol edilmeli İlaca bağlı gün içi sersemlik etkisini azalmak için düşük dozda ya da yarılanma ömrü kısa ilaçlar kullanılmalı
İNSOMNİA. Prof. Dr. Fuat ÖZGEN. Bayındır Hastanesi Söğütözü
İNSOMNİA Prof. Dr. Fuat ÖZGEN Bayındır Hastanesi Söğütözü Uykunun işlevi ve yapısı dikkate alındığında insomnia, kişilerin yeterli süre ve zaman diliminde uyuyamadığı için dinlenemediği ve yeni bir güne
DetaylıICDS 3 İnsomnia sınıflaması. Dr. Fuat Özgen
ICDS 3 İnsomnia sınıflaması Dr. Fuat Özgen Uykusuzluğun Genel Kriterleri: A. Uykuya başlamada güçlük, uykuya devam ettirmede güçlük ya da çok erken uyanma ya da kronik nitelikte dinlendirici olmayan düşük
Detaylıİnsomnia Nasıl Ayıklanır. Prof. Dr. Fuat Özgen
İnsomnia Nasıl Ayıklanır Prof. Dr. Fuat Özgen Görüşme Biyolojik inceleme Psikolojik inceleme Polisomnografi Formulasyon İnsomnia (İnceleme) İnsomniyak Hastanın Değerlendirilmesi İlk değerlendirme 1. Hastanın
Detaylıİnsomni. Dr. Selda KORKMAZ
İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen
DetaylıUykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım. Dr. Hakan KAYNAK
Uykusuzluk Yakınması İle Gelen Hastaya Yaklaşım Dr. Hakan KAYNAK Uykusuzluk Birçok kişi için = Uyku ilacı Uyku hekimi için =??? Kabus 1979 Sınıflaması Diagnostic Classification of Sleep and Arousal Disorders
Detaylıİnsomniada etiyolojik modeller. Dr. Sinan YETKİN
İnsomniada etiyolojik modeller Dr. Sinan YETKİN İnsomnia(tanım) Uykunun işlevi ve yapısı dikkate alındığında, kişilerin yeterli süre ve zaman diliminde uyuyamadığı için dinlenemediği, yeni bir güne hazır
Detaylıİnsomni Tanımı, İnsomni Tipleri, İnsomni Tedavisi
İnsomni Tanımı, İnsomni Tipleri, İnsomni Tedavisi Fuat Özgen İnsomnia; Uyku için yeterli fırsat ve imkan olmasına rağmen, süreğen bir şekilde uykuya başlamada, sürdürmede, konsolide ve kaliteli uyumada
Detaylıİnsomni/Uykusuzluk. Hamdullah Aydın, 2014
İnsomni/Uykusuzluk Hamdullah Aydın, 2014 Uykusuzluk (iki tanım). Uykusuzluk, uykunun işlevi ve yapısı dikkate alındığında, bireyin yeterli süre ve uygun zaman diliminde uyuyamadığı için dinlenemediği,
DetaylıUyku ve Uyku Bozuklukları. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Gül Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D.
Uyku ve Uyku Bozuklukları Yrd. Doç. Dr. Ahmet Gül Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D. Şuurun askıya alınması / Devam eden ama hatırlanamayan mental aktivite/fiziksel ve mental restorasyon Vital
Detaylıİnsomnide etiyolojik modeller. Dr. Sinan YETKİN
İnsomnide etiyolojik modeller Dr. Sinan YETKİN TANIM İnsomni; uyku için yeterli fırsat ve imkanlar olmasına rağmen, süreğen bir şekilde uykuya başlamada, sürdürmede, konsolide ve kaliteli uyumada güçlük
DetaylıUykusuzluk. Prof. Dr. Hamdullah Aydın 11. Ulusal Uyku Kongresi, 2010
Uykusuzluk Prof. Dr. Hamdullah Aydın 11. Ulusal Uyku Kongresi, 2010 www.uyku.gen.tr Uykusuzluk (tanım). Uykusuzluk, işlevsel açıdan, bireyin uygun zaman diliminde yeterli kalitede uyuyamadığı için dinlenemediği,
DetaylıUYKU UYANIKLIK DÖNGÜSÜ. Dr.Ezgi Tuna Erdoğan İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D.
UYKU UYANIKLIK DÖNGÜSÜ Dr.Ezgi Tuna Erdoğan İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D. Uyku tanımı Uyku Fizyolojisi (uyku evreleri) Sirkadiyen ritim Uyku yoksunluğu İdeal uyku Uyku ile ilgili bazı hastalıklar
DetaylıGündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri
Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Dr. Hasan KARADAĞ Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği Gündüz aşırı uykululukta genel popülasyonun % 4-6
DetaylıUyku Bozuklukları Sınıflaması ve Ayırıcı Tanısı
Uykuda Solunum Bozuklukları Dizisi: 10 Uyku Bozuklukları Sınıflaması ve Ayırıcı Tanısı Oğuz KÖKTÜRK* * Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, ANKARA Dizinin daha önceki bölümlerinde
DetaylıAçıklama 2008-2010. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK
Açıklama 20082010 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU VE UYKU Hypnos (Uyku Tanrısı) Nyks (Gece Tanrısı) Hypnos (uyku tanrısı) ve Thanatos (ölüm tanrısı) Morpheus
Detaylıvardiyalı çalışma ve uyku bozuklukları
vardiyalı çalışma ve uyku bozuklukları Dr.İbrahim Öztura Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Uyku-uyanıklık ritmi Sirkadiyen ve homeostatik süreçlerin etkileşimi sonucu uyku ve
DetaylıUyku sorunları: Ruhsal bozukluklardaki önemi. Prof. Dr. Mustafa Tayfun Turan Erciyes ÜTF Psikiyatri AD tayfunturan@hotmail.com
Uyku sorunları: Ruhsal bozukluklardaki önemi Prof. Dr. Mustafa Tayfun Turan Erciyes ÜTF Psikiyatri AD tayfunturan@hotmail.com Müracaat eden herkese muayenede uyku durumu sorulmalı İnsomnia (Uykusuzluk)
DetaylıICSD3: Parasomniler. Farklar & Yenilikler. Dr. Hikmet YILMAZ CBÜ Nöroloji AD, Manisa
ICSD3: Parasomniler Farklar & Yenilikler Dr. Hikmet YILMAZ CBÜ Nöroloji AD, Manisa Uyku bozuklukları sınıflaması Ortak bilimsel dil kullanmak Standart tanı ve tedavi yaklaşımları için uygun zemin Hastalık
DetaylıDİYABET VE UYKU BOZUKLUKLARI
DİYABET VE UYKU BOZUKLUKLARI Prof. Dr. Yusuf ÖZKAN F.Ü. Tıp Fakültesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, ELAZIĞ 49. Diyabet Kongresi, 18 Nisan 2013, ANTALYA Sunu planı Diyabet
DetaylıUykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları. Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU
Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU ICSD-2 (International Classification of Sleep Disorders-version 2) 2005 Huzursuz bacaklar sendromu Uykuda periyodik hareket bozukluğu Uykuyla
DetaylıYaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi
Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Dr. Berker Duman Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD, Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi BD Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları
DetaylıUyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu
Uyku Fizyolojisi Uyku Hijyeni Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu Prof. Dr. Hakan Kaynak Uykum Uyku Bozuklukları Merkezi Normal Uyku Uykunun Dönemleri Nasıl Uyuyoruz? Richardson GS: The human circadian system
DetaylıPsikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar
Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindekipayı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 Akılcı İlaç Kullanımı;
DetaylıUYKU HASTASINA KLİNİK YAKLAŞIM. Dr.Burcu Oktay Mardin Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği
UYKU HASTASINA KLİNİK YAKLAŞIM Dr.Burcu Oktay Mardin Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği Uyku ile ilişkili yakınmalar genel popülasyonda oldukça yaygındır. 7 kişiden 1 i kronik uyku problemi Uykusuzluk
DetaylıTüm Uyku Teknologları Derneği. Uyku laboratuarı Akretidasyon Formu.? Telefon:.? Faks:..? E-posta:.? Web Sayfası:.
Tüm Uyku Teknologları Derneği Uyku laboratuarı Akretidasyon Formu Tarih: A) ÇALIŞANLAR 1. Uyku laboratuarının Adı:? Adres:? Telefon:.? Faks:..? E-posta:.? Web Sayfası:. 2. Uyku laboratuarı Yönetimi:? Uyku
DetaylıPsikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar
Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki payı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 DSÖ tahminlerine
DetaylıREM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER. Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012
REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012 REM uyku iliģkili parasomniler; REM uyku davranıģ bozukluğu Tekrarlayan izole uyku paralizisi Kabus bozukluğu REM UYKU DAVRANIġ BOZUKLUĞU
DetaylıUYKU: Dış uyaranlara karşı bilincin tümden ya da bir bölümünün yittiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı doğal
Uyku Bozuklukları UYKU: Dış uyaranlara karşı bilincin tümden ya da bir bölümünün yittiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı doğal dinlenme durumu. 24 saatlik endojen
DetaylıUYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI SINIFLAMA VE TANIMLAR
UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI SINIFLAMA VE TANIMLAR Dr. Sibel Özkurt Pamukkale Üniversitesi Tıp T p Fak. Göğüs s Hastalıklar kları Anabilim Dalı Organizmanın çevreyle iletişiminin değişik şiddette uyaranlar
DetaylıKANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.
KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal
DetaylıNurhak Demir İbrahim Öztura Barış Baklan Dokuz Eylül Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik Nörofizyoloji Bilim Dalı
Nurhak Demir İbrahim Öztura Barış Baklan Dokuz Eylül Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Klinik Nörofizyoloji Bilim Dalı 53 yaş, erkek, lise mezunu, esnaf, evli Yakınma 1: 10 yıldan beri yürürken ayağın
DetaylıSon 10 yıldır ilaç endüstrisi ile bir ilişkim (araştırmacı, danışman ve konuşmacı) yoktur.
Son 10 yıldır ilaç endüstrisi ile bir ilişkim (araştırmacı, danışman ve konuşmacı) yoktur. Travma Sonrası Stres Bozukluğu Askerî Harekâtlar Sonrası Ortaya Çıkan Olguların Tedavisi Bir asker, tüfeğini
DetaylıHAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ
HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ Doç.Dr. Cemil ÇELİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Sunumun Hedefleri Genel Bilgiler mtbi
DetaylıUykuda değişmeler. Travma sonrası stress bozukluğu: Uyarılmışlık yoğun. Mani: Kısa ve kompakt uyku, REM ve delta uykusu azalmış
Uykuda değişmeler Depresyon: REM latensi kısa, delta dalgaları azalmış Travma sonrası stress bozukluğu: Uyarılmışlık yoğun Mani: Kısa ve kompakt uyku, REM ve delta uykusu azalmış Panik: Uykuya dalma güçlüğü,
DetaylıOBEZİTE VE DEPRESYON. Prof. Dr. Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD.
OBEZİTE VE DEPRESYON Prof. Dr. Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD. Obezite nedir? Obezite BKİ>30 kg/m² Çoğul etyolojili Kronik Tekrarlayıcı Yaşam kalitesini bozan Çeşitli
DetaylıŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada
DetaylıDoğum sonrası anksiyete bozukluğu için riskli dönem. Sıklığı?? Klinik seyir??
Doğum sonrası anksiyete bozukluğu için riskli dönem Sıklığı?? Klinik seyir?? Çocuğun ilk travmatik yaşam olayı emzirme bağlanma olumsuz sağlık koşulları yetersiz bakım Doğum Değişim İyi anne olabilecek
DetaylıKRONOLOJİK YAŞ NEDİR?
Yaşlılık YAŞ NEDİR? Yaş;Kronolojik ve Biyolojik yaş olarak iki biçimde açıklanmaktadır. İnsan yaşamının, doğumdan içinde bulunulan ana kadar olan bütün dönemlerini kapsayan süreci kronolojik yaş ; içinde
Detaylıİnsomnia ve diğer uyku bozukluklarında bilişsel ve davranışcı tedavi
İnsomnia ve diğer uyku bozukluklarında bilişsel ve davranışcı tedavi Prof. Dr. Hamdullah Aydın Uyku Tıbbı Hekimliği Sertifikasyon Kursu, 2013 www.uyku.gen.tr Kuramsal tanımlama-i Varsayım: Bireyin duygu
DetaylıUykusuzluk Bozukluğu ve Aşırı Uykululuk bozukluğu. Dr. Sinan Yetkin
Uykusuzluk Bozukluğu ve Aşırı Uykululuk bozukluğu Dr. Sinan Yetkin Uyku Bozuklukları Sınıflandırması ICSD-3, 2014 DSM-5, 2013 1. İnsomnia 2. Uykuyla ilişkili solunum bozuklukları 3. Hipersomnolansın merkezi
DetaylıYetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR
Yetişkin Psikopatolojisi Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin psikopatolojisi içerik: Sınıflandırma sistemleri Duygudurum bozuklukları Anksiyete bozuklukları
DetaylıÇOCUKLARDA VE ERGENLERDE İNTİHAR GİRİŞİMİ
ÇOCUKLARDA VE ERGENLERDE İNTİHAR GİRİŞİMİ Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Hasan Kalyoncu Üniversitesi Psikoloji www.gunescocuk.com Çocuk ve ergen psikiyatrisinde
DetaylıATRİYAL FİBRİLASYON Atriyal fibrilasyon En sık görülen aritmi Epidemiyoloji Aritmiye bağlı hastaneye yatanların 1/3 ü AF li. ABD de tahmini 2.3 milyon, Avrupa da 4.5 milyon insan AF ye sahip. Sıklığı
DetaylıÇekirdek belirtileri açýsýndan duygulaným alanýnda. Birinci Basamakta Depresyon: Tanýma, Ele Alma, Yönlendirme. Özet
Birinci Basamakta Depresyon: Tanýma, Ele Alma, Yönlendirme Doç. Dr. Levent KÜEY* Özet Depresyon psikiyatrik bozukluklar arasýnda en sýk karþýlaþýlan hastalýklardan biridir. Depresif hastalarýn önemli bir
DetaylıSon 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.
Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal
Detaylıİnsomnia Tedavisi. Prof. Dr. Fuat Özgen. Bayındır Hastanesi
İnsomnia Tedavisi Prof. Dr. Fuat Özgen Bayındır Hastanesi İnsomniyak Hastanın Değerlendirilmesi İlk değerlendirme 1. Hastanın yakınmalarının doğasının belirlenmesi Uykuya başlama ya da devam ettirmede
DetaylıOBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK
YAŞAM KALİTESİ VE OBEZİTE Doç. Dr. Erdal Vardar 46. UPK Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi Kişinin kendi sağlığını değerlendirmesi için geliştirilmiş bir ölçme metodudur. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçümü
DetaylıBİLİNÇ. Doç. Dr.Lütfullah Beşiroğlu
BİLİNÇ Doç. Dr.Lütfullah Beşiroğlu 1 Tanım Belirli bir anda aktif olan düşünce, duygu, algı ve anıların tümüne olan FARKINDALIK hali. İzlenimlerimiz ve eylemlerimiz üzerinde bilgi sahibi olmak Farkındalık
DetaylıNİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ
NİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ Doç. Dr. Okan Çalıyurt Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Edirne Temel Kavramlar Madde kötüye kullanımı Madde bağımlılığı Yoksunluk Tolerans
DetaylıPSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR. PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer HARLAK
PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR BU DERSTE ŞUNLARı KONUŞACAĞıZ: Anormal davranışı normalden nasıl ayırırız? Ruh sağlığı uzmanları tarafından kullanılan belli başlı anormal davranış modelleri nelerdir? Anormal davranışı
DetaylıFAZ I. Değerlendirme Eğitim Fiziksel aktivite Psikososyal yaklaşım. Bileşenler. Tanım. Değerlendirme. Koroner yoğun bakım
Bileşenler KORONER YOĞUN BAKIMDA KARDİYAK REHABİLİTASYON NASIL OLMALIDIR? Prof. Dr. Mehmet Uzun GATA Haydarpaşa Hastanesi Psikososyal yaklaşım 1 4 Tanım Koroner yoğun bakım merkezi = coronary care unit
DetaylıYaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay
Yaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay 14. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi, 6-10 Ekim 2013, Bodrum Anlatım Planı Normal (fizyolojik) yaşlanmada değişiklikler uykudaki Demansta (AH tipi) uyku REM Uykusu Davranış
DetaylıTürk Uyku Tıbbı Derneği. Akreditasyon Başvuru Formu
Türk Uyku Tıbbı Derneği Avrupa Uyku Araştırmaları Birliği Tarafından Avrupa Uyku Tıbbı Merkezleri için Belirlenmiş Akreditasyon Başvuru Formu Tarih: A. ÇALIŞANLAR: 1. Uyku Tıbbı Merkezinin Adı: a. Adres:
DetaylıYETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ
YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ A.D. Madde deyince ne anlıyoruz? Alkol Amfetamin gibi uyarıcılar Kafein Esrar ve sentetik kannabinoidler
DetaylıYazar Ad 41 Prof. Dr. Haluk ÖZEN Cinsel hayat çocuk yaştan itibaren hayatımızın önemli bir kesimini oluşturur. Yaşlılık döneminde cinsellik ayrı bir özellik taşır. Yaşlı erkek kimdir, hangi yaş yaşlanma
DetaylıDr. Dursun Hakan Delibaş Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi 21. KES ( /Antalya)
Dr. Dursun Hakan Delibaş Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi 21. KES (19-22.04.2017/Antalya) Psikosomatik Hastalıklar Travma İlişkisi Araştırmalardan örnekler Sonuç Sunum
DetaylıPARASOMNİ. Prof.Dr.E.Esra OKUYUCU MKÜ Tıp Fak, Hatay
PARASOMNİ Prof.Dr.E.Esra OKUYUCU MKÜ Tıp Fak, Hatay Sunum Plan: Giriş REM/nREM Nedenler Tedavi Parasomniler Uyku, kısmi uyanıklık ya da uykuya geçiş sırasında yapılan anormal hareket ve davranışlardır
DetaylıUYKU. Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya...
UYKU Üzerinde beni uyutan minder Yavaş yavaş girer ılık bir suya. Hind'e doğru yelken açar gemiler, Bir uyku âleminden doğar dünya... Sırça tastan sihirli su içilir, Keskin Sırat koç üstünde geçilir, Açılmayan
DetaylıDSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar
DSM V madde kullanım bozuklukları için neler getiriyor? Prof. Dr. Yıldız Akvardar Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD 7 Ekim 2010 MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARI DSM IV Madde bağımlılığı Madde
DetaylıAnksiyete Bozukluklarına eşlik eden alkol madde kullanım bozukluğu tedavi yaklaşımları
Anksiyete Bozukluklarına eşlik eden alkol madde kullanım bozukluğu tedavi yaklaşımları Figen Karadağ Maltepe Üniversitesi tıp Fakültesi Psikiyatri AD 43000 yetişkin MKB olanları %17.7 sinde herhangi bir
DetaylıGAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME
DetaylıDoç. Dr. Fatih Öncü. Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Doç. Dr. Fatih Öncü Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikolojik taciz Bedensel Ruhsal Bedensel ve ruhsal Çalışma hayatında mobbing veya psikolojik
DetaylıKRONİK SOLUNUM HASTALIKLARINDA PSİKOSOYAL DEĞERLENDİRME VE TEDAVİ
KRONİK SOLUNUM HASTALIKLARINDA PSİKOSOYAL DEĞERLENDİRME VE TEDAVİ Prof Dr Behcet Coşar Gazi Üni. Tıp Fak. Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatri Ünitesi İNSAN Biyo Psiko Sosyal 11/6/2009 2 KOAH
DetaylıÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
Dönem V Psikiyatri Staj Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Baran GENCER Yrd. Doç. Dr. Oğuz GÜÇLÜ Yrd. Doç. Dr.
DetaylıBİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD
BİRİNCİ BASAMAKDA PSİKİYATRİ NURAY ATASOY ZKÜ TIP FAKÜLTESİ AD Çalışmalarda birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalardaki psikiyatrik hastalık sıklığı, gerek değerlendirme ölçekleri kullanılarak
DetaylıBöbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi
Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi Hangi Böbrek Hastalarına Ruhsal Destek Verilebilir? Çocukluktan yaşlılığa
DetaylıGÖĞÜS AĞRISI ŞİKAYETİ İLE BAŞVURAN ÇOCUKLARIN KLİNİK İZLEMİ
GÖĞÜS AĞRISI ŞİKAYETİ İLE BAŞVURAN ÇOCUKLARIN KLİNİK İZLEMİ Erhan Çalışıcı, Birgül Varan, Mahmut Gökdemir, Nimet Cındık, Özge Orbay Başkent Üniversitesi Çocuk Sağ.Has.ABD Göğüs ağrısı, çocukluk ve adölesan
DetaylıHIV SÜRECİNDE DEPRESYON VE OLASI İLİNTİLİ DURUMLARI ELE ALMAK. Dr. M.Kemal Kuşcu. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD
HIV SÜRECİNDE DEPRESYON VE OLASI İLİNTİLİ DURUMLARI ELE ALMAK Dr. M.Kemal Kuşcu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD I GÜNDEM HIV.. AKUT-ÖLDÜRÜCÜ KRONİK HIV.. AKUT-ÖLDÜRÜCÜ KRONİK HEKİM HASTA
DetaylıÇocuklarda Uyku ve İlgili Sorunlar
Çocuklarda Uyku ve İlgili Sorunlar Doç. Dr. Osman Sabuncuoğlu Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocukluk ve Uyku elele gider Anne baba ve hekimler
DetaylıOuas Tedavisinde Yaşlı Hastalara Yaklaşım
Ouas Tedavisinde Yaşlı Hastalara Yaklaşım Oya İtil DEÜTF GÖĞÜS HASTALIKLARI AD UYKU BOZUKLUKLARI VE EPİLEPSİ TANI VE TEDAVİ MERKEZİ İZMİR Normal yaşlanma, uyku nörofizyolojisini etkiler. Yaşlılarda uyku
DetaylıÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
Dönem VI Ön Hekimlik Psikiyatri (Seçmeli) Uygulama Dilimi Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç.
DetaylıZorlu Yaşantılar Sonrası Stres Belirtileri (Travma Sonrası Stres Bozukluğu)
Zorlu Yaşantılar Sonrası Stres Belirtileri (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) Huriye Tak Uzman Klinik Psikolog Türk Kızılayı Bağcılar Toplum Merkezi Sağlık ve Psikososyal Destek Programı Asistanı İÇERİK
DetaylıT.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER
T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri
DetaylıPalyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları
Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıAripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu
Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu D O K U Z E Y L Ü L Ü N I V E R S I T E S I N Ö R O L O J I A N A B I L I M D A L ı ( D a m l a Ç e l i k, Ö z l e m A k d o ğ a n, N u r h a k D e m i r, U l u
DetaylıAFET PSİKOLOJİSİ. GEA Acil Durum Yönetimi Eğitimleri
AFET PSİKOLOJİSİ GEA Acil Durum Yönetimi Eğitimleri Afet Sonrası Risk Altındaki Gruplar Doğrudan Etkilenenler Tanık olanlar İzleyiciler AFET SONRASI DUYGUSAL AŞAMALAR İLK VURMA AŞAMASI ACİL DURUM AŞAMASI
DetaylıHİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI
HİPOGLİSEMİNİN KOMPLİKASYONLARI Prof. Dr. Reyhan ERSOY Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HİPOGLİSEMİ VE DİYABETES MELLİTUS Hipoglisemi Diyabetes
Detaylıİnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü
İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü Dr. Fatma Fariha Cengiz, Dr. Gülhan Cengiz, Dr. Sermin Kesebir Erenköy RSHEAH, İstanbul 29 Mayıs Hastanesi,
DetaylıTravma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Dr. Çağlayan Üçpınar Nisan 2005
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) Dr. Çağlayan Üçpınar Nisan 2005 Travma Nedir? Günlük rutin işleyişi bozan, Aniden beklenmedik bir şekilde gelişen, Dehşet, kaygı ve panik yaratan, Kişinin anlamlandırma
DetaylıDemans ve Alzheimer Nedir?
DEMANS Halk arasında 'bunama' dedigimiz durumdur. Kişinin yaşından beklenen beyin performansını gösterememesidir. Özellikle etkilenen bölgeler; hafıza, dikkat, dil ve problem çözme alanlarıdır. Durumun
DetaylıPolisomnografi(PSG) Elektrofizyolojik Temeller
Polisomnografi(PSG) Elektrofizyolojik Temeller Dr.İbrahim Öztura Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Nörofizyoloji Bilim Dalı Dokuz Eylül Üniversite Hastanesi Uyku Bozuklukları
DetaylıKalp Yetersizliğinde Güncel Tedavi Doç. Dr. Bülent Özdemir
Kalp Yetersizliğinde Güncel Tedavi Doç. Dr. Bülent Özdemir Kalp yetmezliği Ventrikülün dolumunu veya kanı pompalamasını önleyen yapısal veya işlevsel herhangi bir kalp bozukluğu nedeniyle oluşan karmaşık
DetaylıÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
Dönem VI Ön Hekimlik Psikiyatri (Zorunlu) Uygulama Dilimi Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Doç.
DetaylıYAŞLI DEĞERLENDİRME FORMU. Boy/kilo / BKİ):
ÖYKÜ YAŞLI DEĞERLENDİRME FORMU Adı Soyadı: Doğum tarihi/yaş: Cinsiyeti: Eğitimi: Medeni durumu: Çocuk sayısı: İşi-mesleği: Gelir kaynakları: Boy/kilo / BKİ): Şu anki sağlık sorunları: Sosyal güvence: Emeklilik
DetaylıSirkadiyen Ritim Bozuklukları. Dr. Sinan Yetkin GATA Psikiyatri AD. Başkanlığı
Sirkadiyen Ritim Bozuklukları Dr. Sinan Yetkin GATA Psikiyatri AD. Başkanlığı Kısa Nörobiyoloji Uyku ve uyanıklığı sağlayan nöronal sistemler iki ayrı sistem tarafından da yönetilir: (İki süreçli model,
DetaylıGEBELİK ve DOĞUM SONRASI DÖNEMDE GÖZLENEN UYKU BOZUKLUKLARI
GEBELİK ve DOĞUM SONRASI DÖNEMDE GÖZLENEN UYKU BOZUKLUKLARI Doç. Dr. ÇAĞATAY KARŞIDAĞ Acıbadem Altunizade Hastanesi 5 Ekim 2017, Bursa Contergan. İlaç, ilk kez Almanya da 1954 te sentezlendi. 1956 yılında
Detaylıİzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: PSİKİYATRİ Anabilim Dalı 1 PSİKİYATRİ STAJI TANITIM REHBERİ Ders Kodu Dersin
DetaylıBölüm: 11 Manik Depresyona Özel İlaç Fikri
Bölüm: 11 Manik Depresyona Özel İlaç Fikri Lityum psikiyatri 1950 1980lerde lityum bazı antikonvülzanlara benzer etki Ayrı ayrı ve yineleyen nöbetler şeklinde ortaya çıkan manik depresyon ve epilepsi Böylece
DetaylıİçİnDEkİLER Bölüm 1 İÇKİLER 1
İÇİNDEKİLER Bölüm 1 İÇKİLER...1 Rakı...2 Kımız...3 Rakının İmali...4 Çilingir Sofrası...5 Rakı Nasıl İçilir?...5 Meze...6 Şarap...13 Kırmızı Şaraplar...16 Beyaz Şaraplar...17 Şarapların Servisi...22 Bira...25
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıNarkolepsi..Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi
Narkolepsi Doç.Dr.Dr.Zerrin.Zerrin Pelin Pendik Devlet Hastanesi Uyku Bozuklukları Birimi Klasik Tanım Gündüz z aşıa şırı uykululuk Katapleksi Uyku paralizisi Hipnogojik halüsinasyonlar Genişletilmi letilmiş
DetaylıDepresyonda İşlevsel İyileşme ve Brintellix
Depresyonda İşlevsel İyileşme ve Brintellix Ömer Aydemir Celal Bayar Üni. Tıp Fak. Psikiyatri A.D. Depresyonda sonlanım Depresyonda Tam İyileşmeyi Sağlamak Belirtili dönem sonrası tam düzelme sağlama Kalıntı
DetaylıDEPRES DEPRE Y S O Y NDA ND PSİKOFARMAKOTERAPİ
DEPRESYONDA PSİKOFARMAKOTERAPİ DEPRESYON TANISI Depresif ruh hali İlgi ve isteklerde azalma Enerji azlığı Konsantrasyon bozukluğu ğ İştah bozukluğu Uk Uyku bozukluğu ğ Kendine güven kaybı, suçluluk ve
DetaylıBARİATRİK AMELİYATLARIN KİLO VERMENİN ÖTESİNDE 7 ÖNEMLİ YARARI
BARİATRİK AMELİYATLARIN KİLO VERMENİN ÖTESİNDE 7 ÖNEMLİ YARARI Bariatrik ameliyatlar sadece kilo kaybı sağlayarak fiziksel değişim sağlamazlar, asıl önemli olan kilo kaybı sonrası vücudumuz için bu 7 önemli
DetaylıDİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR?
DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR? Tuvalet eğitimi döneminde, nörolojik olarak normal bazı çocuklarda yanlış edinilmiş işeme alışkanlıkları neticesinde ortaya çıkan işeme fazındaki
DetaylıPSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ
PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ Ahmet Zihni SOYATA Selin AKIŞIK Damla İNHANLI Alp ÜÇOK İ.T.F. Psikiyatri
DetaylıAlkol ve Madde Kullanımında Zehirlenme
Alkol ve Madde Kullanımında Zehirlenme Prof. Dr. Hakan Coşkunol Ege Üniversitesi BATI ENSTİTÜSÜ Alkol ve Madde Kullanım Biçimleri Nelerdir? Kullanmama Sosyal Kullanım Rekreasyonel Kullanım Riskli Kullanım
DetaylıHORLAMA VE TIKAYICI UYKU APNESĠ HASTALIĞI. Prof. Dr. Ali Vefa YÜCETÜRK Celal Bayar Ün. Tıp Fak. KBB AD Öğretim Üyesi
HORLAMA VE TIKAYICI UYKU APNESĠ HASTALIĞI Prof. Dr. Ali Vefa YÜCETÜRK Celal Bayar Ün. Tıp Fak. KBB AD Öğretim Üyesi TANIM Horlama ve buna eşlik eden solunum düzensizlikleri ile karakterize klinik tablolardır.
Detaylı