Türkiye de Madde Kullanımı Konusunda Durum Analizi

Transkript

1 Türkiye de Madde Kullanımı Konusunda Durum Analizi Prof. Dr. Hakan COŞKUNOL 19 Nisan 2013 Manisa

2 Türkiye yasadışı uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin geçiş güzergahı üzerindedir Kaçakçılık ve bireylerin madde kullanımının önlenmesi açısından etkin politikalar gerekli Nüfusun 19 milyonunu yaş arası gençler oluşturuyor (2011)

3 Maddenin kötüye kullanımını tetikleyen faktörler Artan nüfus Kültürel ve sosyal bağların zayıflaması Hızlı şehirleşme Başta internet olmak üzere teknolojinin olumsuz kullanıma açık olması Hızlı, etkin ve kararlı olunmalı

4 Dünyada ve Türkiye de Uyuşturucu Rejimleri

5 Yasadışı Bağımlılık Maddeleriyle İlgili Cezai Hükümler 2004 tarih, 5237 sayılı TCK Uyuşturucu, Uyarıcı ve Psikotrop Madde Temin Etme MADDE (1) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye'de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.

6 (3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, beş yıldan onbeş yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (4) Uyuşturucu maddenin eroin, kokain, morfin veya bazmorfin olması halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. (5) Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

7 (6) Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. (7) Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde imalinde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, dört yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. (8) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

8 Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması MADDE (1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticaret suçlarının bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur

9 Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma MADDE (1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak için; a) Özel yer, donanım veya malzeme sağlayan, b) Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler alan, c) Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi veren, Kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

10 Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak, Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak veya Kabul Etmek ya da Bulundurmak MADDE (1) Reçetesiz veya reçeteye aykırı olarak, uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri kullanan veya kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan veya kabul eden ya da bulunduran kişi, a) Bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. b) Ayrıca; 1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı ise tedavi edilir ve bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulur, 2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlısı değil ise bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulur (2) Bu suçla ilgili olarak, bu kanunun 51. maddesiyle öngörülen hapis cezalarının ertelenmesine ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 231. maddesinde yer alan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümler uygulanmaz.

11 (3) Tedavilerde bu kanunun 57. maddesinin yedinci fıkrası uygulanır (4) Denetimli serbestlik tedbiri, ayrıca tedaviye hükmedilmiş ise, tedavi süresince de uygulanır ve bir yıllık tedavinin bitiminden sonra başlar. Denetimli serbestlik tedbiri süresinin uzatılmasına karar verilebilir; ancak eklenen süre iki yıldan fazla olamaz (5) Fail; a) Tedavi ve/veya denetimli serbestlik gereklerine uygun davrandığı taktirde, hükmün bütün sonuçları ile ortadan kaldırılmasına; tedavi ve/veya denetimli serbestlik tedbirinin gereklerine uymadığı taktirde ise, hükmolunan cezanın infazına karar verilir. b) Bu kararlara itiraz edilebilir. İtiraz konusunda 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun dördüncü kısmının sekizinci bölüm hükümleri uygulanır

12 Etkin Pişmanlık MADDE (1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz. (2) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa, hakkında cezaya hükmolunmaz. (3) Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza, yardımın niteliğine göre dörtte birden yarısına kadarı indirilir. (4) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz.

13 Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun

14 Yeni Psikoaktif Maddeler Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna tabi tutulmuşlardır ( ) Alfa-PVP MDPV TFMPP Mephedrone Methylone Ethylamphetamine AM-2201 RCS-4 JWH 201, 302 Salvinorin A, B Salviya Divinorum

15 Kenevir Ekimi ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik Türkiye de kenevir bitkisi üretimine 20 ilde izin verilmektedir Lif, tohum veya her iki amaca yönelik kenevir ekimine izin verilen alan, hasat edilen ürün miktarı, yapılan kontroller esnasında tespit edilen kaçak üretimler ve imha edilen ürün bilgileri Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ne rapor edilmektedir

16 Haşhaşın Ekimi, Kontrolü, Toplanması, Değerlendirilmesi, İmhası, Satın Alınması, Satılması, İhracı ve İthali Hakkında Yönetmelik Birleşmiş Milletler Teşkilatı denetiminde yasal olarak Türkiye, Hindistan, Avustralya, Fransa, İspanya, Macaristan ve Slovakya da haşhaş ekimi yapılmaktadır Türkiye, dünyada geleneksel haşhaş üreticisi ve tıbbi amaçlı haşhaş kökenli alkaloid tedarikçisi Haşhaş ekilecek yerler her yıl Bakanlar Kurulunca belirleniyor Bu yerler dışında ne maksatla olursa olsun haşhaş ekimi yasak!! Denetim TMO ve kolluk güçleri tarafından yapılıyor

17 Yasal ekim alanlarında üretilen haşhaş kapsülleri TMO taşra teşkilatları vasıtasıyla üreticilerden satın alınarak işlenmek üzere Afyon Alkaloidleri Fabrikasına sevk ediliyor Üretilen morfin ve türevleri yurt içi ve dışı ilaç fabrikalarının alkaloid hammadde ihtiyaçlarını karşılıyor

18 Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun-3298 AFYON VE UYUŞTURUCU MADDELERLE İLGİLİ GENEL ESASLAR Madde 1 - Çizilmiş veya çizilmemiş haşhaş kapsülleri ile, ham afyon, tıbbi afyon ve morfin evsafını haiz afyon alkaloidleri, tuzları, esterleri ve eterleri; koka yaprağı ve bunun alkaloidleri, tuzları, esterleri ve eterleri ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca tayin olunacak diğer uyuşturucu maddelerin alımı, satımı, imali, ithali ve ihracı ile ilgili hususlar Bakanlar Kurulunun tespit edeceği esaslara göre yürütülür. Bahis konusu maddelerin elde edildiği bitkilerin yurt içinde ekimi ve araştırması izne tabidir. Kullanılması zararlı olduğu ve "Toxicommanie" yaptığı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca tespit edilen diğer tabii ve sentetik maddeler de yine bu Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile bu Kanun kapsamına alınabilir.

19 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma MADDE (1) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

20 Karayolları Trafik Kanunu Madde 48 (1) Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş kişilerin kara yolunda araç sürmeleri yasaktır (8) Uyuşturucu veya uyarıcı madde ya da 1.25 promilin üzerinde alkollü içki aldığı tespit edilen sürücüler hakkında, emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmaları nedeniyle TCK nın 179. maddesi üçüncü fıkrası hükümleri uygulanır (9) Altıncı, yedinci, sekizince fıkralara aykırı hareket ettiği tespit edilen sürücü kollukça araç kullanmaktan alıkonulur (10) Yedi ve sekizinci fıkra hükümlerine göre hakkında soruşturma başlatılan sürücülerin sürücü belgesi alınır (11) Sekiz ve dokuzuncu fıkralarda belirtilen haller dolayısıyla alınan cezanın infazından sonra SÜDGE ye tabi tutulur. Bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara belgeleri iade edilir

21 Çocuk-Bilişim Teknolojileri Bağlamında Madde Bağımlılığı Politikaları Çocukların kontrolsüz şekilde bilişim teknolojilerini kullanması Yanlış bilgilere ulaşım Olumsuz yaşam tarzları ile özdeşim kurma Sosyal ve aile hayatından kopukluk Madde kullanım riski

22 İnternet bağımlılığı!!! Dijital oyun sektörü Dünya çapında 70 milyar dolarlık paya sahip 1 milyar insan bu sektörün içinde Özellikle şiddet içerikli oyunlar Saldırgan duygu ve düşüncelerin gelişmesi Ders çalışma, okuma, spora daha az zaman ayrılması Asosyalleşme Yanlış değer yargılarının oluşması Gerçek ve fantezi arasındaki ayrımın yapılamaması Akademik başarının düşmesi Dikkat eksikliği problemlerinin ortaya çıkması Madde Bağımlılığına Geçiş Riski

23 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun un Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi başlıklı 8. maddesinde; TCK nın 190. maddesinde bulunan suçlara atıfta bulunuluyor Bu suçlar arasında yer alan uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma suçunun oluştuğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilebilir

24 Ulusal Yasalar ve Düzenlemeler İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Bağımlılık Yapan Maddeleri Kullanma Yasağı Madde 28: İşyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaktır

25 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun Madde 8 (1) Yayın hizmetleri; h) Alkol, tütün ürünleri ve uyuşturucu gibi bağımlılık yapıcı madde kullanımı ile kumar oynamayı özendirici nitelikte olamaz Madde 32 (4) İdarî tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan programların yerine, aynı yayın kuşağında ve ticarî iletişim yayını içermeksizin, Üst Kurulca temin edilen eğitim, kültür, trafik, kadın ve çocuk hakları, gençlerin fiziksel ve ahlakî gelişimi, uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla mücadele, Türk dilinin güzel kullanımı, çevre eğitimi, özürlü sorunları, sağlık ve benzeri kamuya yararlı konularda programlar yayınlanır. Yükümlülük veya yasağa aykırılık dolayısıyla idarî tedbir olarak programın yayınının durdurulması kararının verilmesi halinde, yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren fiilin işlenmesinden dolayı sorumluluğu olan programın yapımcısı veya varsa sunucusu, yayının durdurulduğu süre zarfında, aynı veya farklı medya hizmet sağlayıcı kuruluşta hiçbir ad altında başka bir program yapamaz veya sunamaz.

26 Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair 6284 sayılı kanun Madde 5 (1) h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması şeklinde hakim tarafından önleyici tedbir kararı verilebilir

27 Destek Hizmetleri Madde 15 (3) c) 2) Şiddet uygulayanla ilgili olarak; teşvik edici, aydınlatıcı ve yol gösterici mahiyette olmak üzere kişinin, Alkol, uyuşturucu, uçucu veya uyarıcı madde bağımlılığının ya da ruhsal bozukluğunun olması hâlinde, bir sağlık kuruluşunda muayene veya tedavi olmasına yönelik hizmetlerde bulunulacaktır

28 Uluslararası Mevzuat ve İşbirliği TUBİM koordinesinde EMCDDA (Avrupa Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi) grup toplantılarına katılım sağlanıyor 2012 de EMCDDA ya tam üye sıfatı kazanılmış Türkiye-Sırbistan Güvenlik İşbirliği Anlaşması, 2011 Uyuşturucuların, psikotrop maddelerin ve bunların imalinde kullanılan ara kimyasalların yasadışı üretim ve kaçakçılığı ile mücadelede işbirliği Türkiye-Fransa İç Güvenlik Anlaşması, 2011 Uyuşturucuların, psikotrop maddelerin ve bunların imalinde kullanılan ara kimyasalların yasadışı üretim ve kaçakçılığı ile mücadelede karşılıklı yardımlaşma

29 Sorunlu Esrar Kullanımı

30 Tahminlenen Esrar Kullanımı

31 Son 12 Ay Madde Kullanımı

32 Yaşam Boyu Madde Kullanımı TUBİM 2011

33 Opioid Kullanımı

34 Madde Kullanım Oranı (n=2385)

35 Yatan Olgularda Madde Tipi (2009)

36 Madde Kullanma Yolu

37 Tedavi Görenlerde Enjeksiyonla Madde Kullanımı

38 Madde Kullanıcılarında HIV, HBC, HBV 2009 yılı Test Edilen Pozitif Sonuç % Pozitif Sonuç HIV % 0.6 Hepatit B % 5.2 Hepatit C %28.9

39 Madde Bağlantılı Ölümler

40 Denetimli Serbestlik Olgularında Madde %95, %3,4 %1,1 0 Esrar Çoğul Madde Eroin

41 Madde Kullanım Süreleri Madde Kullanım Süreleri n= yıl üzeri yıl n=21; %12,5 n=22; %13, yıl n=34; %20,2 1-5 yıl n=52; %30, ay n=18; %10,7 Birçek Kez Deneme n=15 ; %8,9 Hiç Kullanmamış n=6 ; %3,

42 DS Tedbiri Sayıları DS Tedbiri Sayıları n= n=115; % n=33; %19,5 n=14; %8,2 n=4; %2,3 n=2; %1,1 n=1; %0,5 0 1 DS 2 DS 3 DS 4 DS 5 DS 6 DS

43 İzmir Gençlik Madde Kullanımı Haritası

44

45 İZMİR İLÇELERİNDE 9. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ESRAR KULLANIM ORANLARI Dikili Örneklemde yer almadı Bergama % 0 E % 0 K % 0 Kınık Örneklemde yer almadı Esrar ( ot, marijuana ) Karaburun Örneklemde yer almadı Narlıdere % 3,4 E % 0 K % 5,6 Çeşme % 0 E % 0 K % 0 Güzelbahçe % 0 E % 0 K % 0 Foça Örneklemde yer almadı Urla % 0 E % 0 K % 0 Seferihisar Örneklemde yer almadı Gaziemir % 0 E % 0 K % 0 Çiğli % 0 E % 0 K % 0 Aliağa % 1,4 E % 1,7 K % 1,3 Menemen % 1,6 E % 3 K % 0 Menderes % 4,9 E % 6,1 K % 0 Bornova % 1,4 E % 1,5 K % 1,2 Buca % 3 E % 3,9 K% 2,1 Balçova % 0,6 E % 1,3 K % 0 Karşıyaka % 1 E % 1,7 K % 0 Kemalpaşa % 4,2 E % 6,1 K % 0 Selçuk % 0 E % 0 K % 0 Torbalı % 0 E % 0 K % 0 Konak %1,4 E % 2,3 K % 0,7 Bayındır % 0 E % 0 K % 0 Tire % 0 E % 0 K % 0 Esrar Ödemiş Örneklemde yer almadı Kız Beydağ % 0 E % 0 K % 0,7 Erkek 1,8 Kiraz Örneklemde yer almadı Toplam 1,3

46 Lisede Esrar Kullanımı Madde Kız (2806) Erkek (2712) Toplam (5518) Sigara % 27.4 % 32.0 % 30.4 Alkol %29.6 %38.4 % 34.0 Esrar % 0.7 % 1.8 % 1.3 Uçucu %0.4 %0.8 %0.6 Eroin %0.0 %0.2 %0.1 LSD %0.1 %0.1 %0.1 Ekstazy %0.4 %0.7 %0.6 Kokain %0.1 %0.1 %0.1 Sakinleştirici %1.9 %1.1 %1.5 Uyarıcı %0.1 %0.5 %0.3 Doping %0.5 %1.1 %0.8

47 Esrar Kullanım Sıklığı Hergün kullanım % 25, haftada 1 ve üstü kullanım % 30, ayda 1 ve üstü kullanım % 25, yılda 1 ve üstü kullanım %20

48 Ailede Esrar Kullanımı Ailede esrar kullanımı nedeniyle sorun yaşanan ailelerde, her iki cinsiyette de gençlerin sigara, esrar, ekstazy ve sakinleştirici kullanma oranları artmaktadır. Esrar nedeniyle sorun yaşanması kızlarda alkol, uçucu madde kullanma oranlarını, erkeklerde ise kodein ve doping hapı kullanma oranlarını artırmaktadır.

49 Esrar ve Aile Esrar kullanımını, Ailede esrar kullanımının olması 15.2 kat artırmaktadır. Gencin ailesinin bira, sarap veya diger alkollü içkileri kullandığında olumsuz düşünmesi 0.05 oranında ve anne-babanın ödevler ile ilgilenmesi ise 0.02 oranında esrar kullanımını azaltıcı etkide bulunmaktadır.

50 Çevrede Esrar Kullanımı Yaşanılan semtte esrar kullanımının sık olması her iki cinsiyette de gençlerin sigara, alkol, esrar, uçucu, ekstazy, kodein, sakinleştirici hap ve doping hapı kullanma oranları artırmaktadır. Yaşanılan semtte esrar kullanımının sık olması erkeklerde eroin, kokain ve uyarıcı kullanma oranları artırmaktadır

51 Esrar ve Çevre Esrar kullanımını, yaşanılan semtte uyuşturucu satılması 4.4 kat, sigarayı dükkandan satın almak 3 kat artırmaktadır. Yaşın küçük olması 0.5 ve istendiğinde esrara ulaşmanın zorluğu 0.8 oranında esrar kullanımını azaltmaktadır.

52 Esrar ve Okul Esrar kullanımını, alkolü dükkandan satın almak 2.3 kat, Beck Umutsuzluk Değerinin yüksek olması 1.2 kat, artırmaktadır. Gün içinde uzun süre ders çalışma 0.5 oranında, annenin eğitiminin yüksek olması 0.2 oranında ve liseden sonra eğitimine devam etmeyi çok isteme 0.1 oranında azaltmaktadır

53 Esrar ve Arkadaş grubu Esrar kullanımını, yakın arkadaşların esrar kullanması 16 kat ve sigarayı sıklıkla arkadaşlardan alma 3 kat artırmaktadır.

54 Esrar ve Ruhsal Durum Esrar kullanımını, sıkan bir problem olduğunda sigara içmek 19.7 kat, kimsenin onu anlayamadığını hissetmek 3.9 kat, kumar oynamak için çok vakit geçirmek 3.1 kat, arkadaşlarla dışarıda çok vakit geçirmek 2.1 kat, para kazanmak amacıyla çok çalışmak 1.5 kat artırmaktadır. Kitap, magazin veya gazete okumak için çok vakit harcamak 0.3 oranında, sıkan bir problem olduğunda bir arkadaşla konuşmak 0.02 oranında esrar kullanımını azaltmaktadır

55 EGE ÜNİVERSİTESİ MADDE BAĞIMLILIĞI, TOKSİKOLOJİ VE İLAÇ BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 30 Kasım 2007 tarihinde Bakanlar Kurulunun 2007/12957 sayılı kararı ile kurulmuştur.

56 Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı Enstitüsü Klinik Toksikoloji Madde Bağımlılığı Anabilim Dalı İlaç Araştırmaları EGEBAM Üniversite İçi Diğer Kurumlar ZAUM Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bağımlılık Tedavi Birimi

57 EKİBİMİZ Enstitümüz, idari ve akademik birimlerin yapılanmasının yanısıra madde bağımlılığının doğası gereği yapısında farklı disiplinlerin etkin olarak yer almasını gerektirdiğinden ekibimiz, psikiyatristler, adli toksikoloji uzmanları, fizyoloji uzmanı, klinik hemşiresi, doktor, kimyager, biyokimya uzmanı, sosyolog, yüksek biyolog,sağlık teknikeri nden oluşmaktadır.

58 Madde Bağımlılığı Anabilim Dalı Türkiye nin bağımlılık alanında ilk anabilim dalı Madde Bağımlılığı Anabilim Dalı 20 Ocak 2010 tarihinde kurulmuştur.

59 MADDE BAĞIMLILIĞI DANIŞMANLIĞI Danışmanlık hizmeti: Alkol ve madde bağımlılığı, yasadışı madde kullanımı, internet bağımlılığı gibi tüm bağımlılık türleri konusunda danışmanlık hizmeti verilmesi. Bireysel tedavi ve terapi programı Aile görüşmeleri İdrarda veya kanda madde metaboliti saptanması için gerekli tetkiklerin yaptırılması

60 Sigara Bırakma Polikliniği Society for Research on Nicotine and Tobacco Europe (SRNT-E) işbirliğiyle Güncel ve kanıta dayalı yaklaşımların bir araya getirildiği SRNT-E tarafından da tavsiye edilen yönergeye uygun şartlarda hizmet vermekte Sigara ile ilgili toksikolojik analizler

61 Denetimli Serbestlik Tedavi Programı Adalet Bakanlığı na bağlı Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürlükleri adli olguları yollamaktadır Örnek Alma Odası Grup Terapi Odası 6 haftalık tedavi/gözlem/toksikolojik analiz

62 MADDE BAĞIMLILIĞI VE TOKSİKOLOJİ LABORATUVARI Ön tarama testleri Adli ve Klinik toksikolojide, saptanması gereken madde genelde bilinmediğinden önce tarama/ tanımlama aşaması uygulanmaktadır. İdrar bütünlük testleri Ön tarama testi için olgulardan alınan idrar örneklerine idrar bütünlük testi yapılmaktadır. İdrar bütünlüğü olmayan örnekler işleme alınmamaktadır. Ön tarama testinde pozitif çıkan sonuçlar için Enzimatik Immunoassay yöntem Eğer bu yöntem ile de ilaç veya madde tanımlanmışsa daha özel ve hassas bir yöntem olan Gaz Kromatografisi Kütle Spektrometresi (GC-MS) ile doğrulama yapılmaktadır. Ön Tarama Testi Yapılan İlaç/Madde: Benzodiazepinler, Kannabinoidler, Kokain ve Metabolitleri, Opiatlar, Metadon, Buprenorfin, Amfetamin, Metamfetamin, Metildioksimetamfetamin (MDMA)

63 Bağımlılık nörobiyolojisi İlaç etki hedefleri Hedef patolojilerin saptanması Bilinen doğal bileşiklerin taranması ve belirlenmesi Aktivite klavuzlu fraksiyonlama ve saflaştırma Hücresel etkilerin güçlendirmesine yönelik modifikasyonlar Hücre çalışmaları Hayvan deneyleri

64 Eğitim Çalışmaları Madde Bağımlılığı YL Madde Bağımlılığı Doktora Bağımlılık Toksikolojisi Yüksek Lisans 2011 Bahar yarıyılında program başlatıldı. 7 farklı disiplinden 10 öğretim üyesi 40 öğrenci programa başlamıştır

65 Kurs SRNT-E & BATI Dec 2010 Methodology of Clinical Research in Smoking and Setting Up and Running Specialist Smoking Cessation Service SOCIETY FOR RESEARCH NICOTINE AND TOBACCO

66 Kurs BATI & IDARS (International Drug Abuse Research Society) Addiction Ağustos 2011 (80 kişi)

67

68 EGEBOBOT Ege Üniversitesi Bağımlı Olma Bilgili Ol Öğrenci Topluluğu, 2009 yılında Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı na bağlı olarak Enstitümüzün girişimi ve danışmanlığında kurulmuştur. Topluluğun amacı Sigara, alkol ve madde kullanımı, bağımlılığı hakkında öncelikli olarak öğrenci grupları olmak üzere toplumu bilgilendirmektir. Ulusal ve uluslararası toplantı, sempozyum, kongre ve yarışmalarda üniversiteyi temsil etmektir.

69 YAYINLARIMIZ Alkol ve Trafik (2009) Ergenlerde Sigara, Alkol ve Madde Kullanımı (2011)

70 Tedavi Politikaları Daha etkili tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin sağlanması Arz ve talebin azaltılmasına yönelik daha dengeli yaklaşım 18 yaş altı madde bağımlılarının tedavisi Kamuda AMATEM sayısı artırılması Özel tedavi merkezlerine gerekli teşvikler sağlanması

71 STK ların desteklenmesi Bir madde bağımlısından haberdar olduklarında, onun tedavisi, rehabilitasyonu ve sosyal hayata kazanımı ile yakından ilgilenen STK sayısı çok yetersiz Bu tür STK lar finansal olarak desteklenmeli

72

73 Diğer Ülke Politikaları Hollanda Esrar satışı yasak değil Coffee shop Reklam bulunduramaz 16 yaşından küçüklere satamaz Bir seferde 5 gr dan fazla satamaz Low threshold metadon programı Belirlenen miktar belli saatlerde veriliyor Metadon minibüsleri Kayıtlı eroin kullanıcıları için eroini kullanabilecekleri güvenli ve sağlıklı ortamlar 2000 den fazla eroin kullanıcısına yönelik yasal eroin dağıtımı programı Bu kişiler, eski ve kronik kullanıcılardır

74 Ecstasy Eindhoven belediyesi Ecstasy nin fazla miktarda kullanılmasını önlemek amacıyla ecstasy kullanıldığı bilinen gençlerin hafta sonu partilerinin süresini kısaltılmış Satıcıların ecstasy adında kişiye zarar verici başka hapların satışını engellemek için, diskoların önünde ecstasy nin gerçek olup olmadığını tespit eden ekipler oluşturulmuş Zararın Azaltılması Programlarını uyguluyor Bağımlılarla sağlık ve sosyal hizmet kurumlarının ilişkisi yüksek düzeyde Bağımlıların %80 i bu kurumlarla ilişki içinde

75 Bu programlardan sonra Madde kullanıcılarının yaş ortalaması yükselmiş 22 yaş altı kullanıcıların oranı azalmış HIV enfeksiyonu olanların oranı %30 iken, Zararın Azaltılması Programlarının uygulandığı 5 yıl içinde bu oranda herhangi bir artış gözlenmemiş

76 ABD 11 eyalette esrar kullanımı cezai suç olmaktan çıkmış, medeni hukukta para cezası ile cezalandırılacak bir kusur olarak kabul edilmiş Etkin kanun koruma ve uygulamadan, önleyici tedbirlere, tedaviye ve eğitime kadar kapsamlı ve uzun süreli bir uyuşturucuyla mücadele stratejisi bulunuyor Bağımlılıkla mücadelenin araştırma, tedavi ve eğitimi de içine katan birçok farklı yönüne de, diğer bütün ülkelerden daha çok maddi kaynak ayırıyor

77 İsviçre Zürih in bazı bölgelerinde açık madde satışı ve kullanılması için alanlar belirlenmiş Burada madde bağımlılarına tıbbi ve sosyal hizmetler sağlayan birçok gönüllü ve yasal kuruluş yer almış Enjekte edilebilen eroin gibi opiyatların, bağımlılara günde üç sefere kadar, tıbbi kontrol altında dağıtımı gibi radikal zarar azaltıcı tedbirler uygulanmaya başlamış

78 Almanya Az miktarlarda esrar bulundurma, alım ve satımı mahkemelerce yargılama konusu değil ama yasadışı Farklı eyaletler kişisel esrar kullanımı konusunda 6 ila 30 gram arasında değişen çok farklı sınırları kabul etmekte Bazı kasabalarda iğne yapma alanları oluşturulmuş Esrarın suç olmaktan çıkmasını savunan ciddi bir kamuoyu var

79 İsveç Yıllardan beri süregelen istikrarlı bir madde bağımlılığı politikası bulunuyor Eroinin veya kokainin az miktarlarda bile bulunması hukuken bir ceza nedenidir ve uyuşturucuyla ilgili kanunlar sıkı sıkıya uygulanıyor Geniş kapsamlı tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri de bulunuyor Zarar azaltma ve şırınga değişimi, metadon destekli rehabilitasyon programlarının varlığına rağmen, diğer Avrupa ülkelerinde olan programlardan daha sıkı politikalar izleniyor

80 Avustralya Tedavi hizmetleri geniş kapsamlı ve zarar azaltma temelli Hükümet uyuşturucuya karşı izlediği politikayı düzenli aralıklarla gözden geçiriyor Bazı bölgelerde esrar bulundurma ve az miktarlarda kullanımı suç olmaktan çıkarılmıştır

81 Pakistan 1990 lı yıllarda talebi azaltmaya yönelik çeşitli etkinlikler daha büyük bir önem kazanmış Eroin enjeksiyonunun büyüyen bir sorun haline gelmesi nedeniyle, ülke çapında yüzden fazla tedavi merkezi kurulmuş Diğer Asya ülkelerinde olduğu gibi uyuşturucuya karşı konulmuş kanunlar sıkı biçimde uygulanıyor Kullanımı önleme, tedavi ve rehabilitasyon etkinliklerine de hız verilmiş