KAMULA,TIRMA KANUNU sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 1 ]

Transkript

1 KAMULA,TIRMA KANUNU Kanun Numaras : 2942 Kabul Tarihi : 4/11/1983 Yaymland Resmi Gazete : Tarih: 8/11/1983 Say: Sayl Kamulatrma Kanunu nda çeitli deiiklikler yapan 4650 Sayl Kanun 5 Mays 2001 tarihli ve sayl Resmi Gazete de yaymlanarak yürürlüe girmitir. Yasay Kullancya Önemli NOT : - Parantez içinde üstü çizili metinler 4650 sayl yasa ile yürürlükten kaldrlan hükümlerdir. - Yasa maddesi içinde koyu yazlan metinler 4650 sayl yasa ile yaplan eklere ilikin hükümlerdir. B9R9NC9 KISIM Genel Hükümler B9R9NC9 BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanmlar Amaç ve kapsam Madde 1 - Bu Kanun; kamu yararnn gerektirdii hallerde gerçek ve özel hukuk tüzelkiilerinin mülkiyetinde bulunan tanmaz mallarn, Devlet ve kamu tüzelkiilerince kamulatrlmasnda yaplacak ilemleri, kamulatrma bedelinin hesaplanmasn, tanmaz maln ve irtifak hakknn idare adna tescilini, kullanlmayan tanmaz maln geri alnmasn, idareler arasnda tanmaz mallarn devir ilemlerini, karlkl hak ve yükümlülükler ile bunlara dayal uyumazlklarn çözüm usul ve yöntemlerini düzenler. Özel kanunlarna dayanlarak gerçek ve özel hukuk tüzelkiileri adna yaplacak kamulatrmalarda da, bu Kanun hükümleri uygulanr. Tanmlar Madde 2 - Bu Kanunun uygulanmasnda; a) )dare: Yararna kamulatrma hak ve yetkisi tannan kamu tüzelkiilerini, kamu kurum ve kurulularn, gerçek ve özel hukuk tüzelkiilerini, b) Tanmaz mal veya kaynan bulunduu yer: Tanmaz maln tapuda kaytl olduu, deilse tapu siciline kaytl olmas gereken il veya ilçeyi, ifade eder. 9K9NC9 BÖLÜM Kamulatrmann Oluturulmas Kamulatrma artlar Madde 3 (4650/Md.1) - )dareler, kanunlarla yapmak yükümlülüünde bulunduklar kamu hizmetlerinin veya teebbüslerinin yürütülmesi için gerekli olan tanmaz mallar, kaynaklar ve irtifak haklarn; bedellerini nakden ve pein olarak veya aada belirtilen hallerde eit taksitlerle ödemek suretiyle kamulatrma yapabilirler. Bakanlar Kurulunca kabul olunan, büyük enerji ve sulama projeleri ile iskan projelerinin gerçekletirilmesi, yeni ormanlarn yetitirilmesi, kylarn korunmas ve turizm amacyla yaplacak kamulatrmalarda, bir gerçek veya özel hukuk tüzelkiisine ödenecek kamulatrma bedelinin o yl Genel Bütçe Kanununda gösterilen miktar, nakden ve pein olarak ödenir. Bu miktar, kamulatrma bedelinin altda birinden az olamaz. Bu miktarn üstünde olan kamulatrma bedelleri, pein ödeme miktarndan az olmamak ve en fazla be yl içinde faiziyle birlikte ödenmek üzere eit taksitlere sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 1 ]

2 balanr. Taksitlere, pein ödeme gününü takip eden günden itibaren, Devlet borçlar için öngörülen en yüksek faiz haddi uygulanr. Kamulatrlan topraktan, o topra dorudan doruya ileten küçük çiftçiye ait olanlarn bedeli, her halde pein ödenir. 9darelerce yeterli ödenek temin edilmeden kamulatrma ilemlerine balanlamaz (4650/Md.1). 9rtifak hakk kurulmas Madde 4 - Tanmaz maln mülkiyetinin kamulatrlmas yerine, amaç için yeterli olduu takdirde tanmaz maln belirli kesimi, yükseklii, derinlii veya kaynak üzerinde kamulatrma yoluyla irtifak hakk kurulabilir. Kamu yarar karar verecek merciler Madde 5 - Kamu yarar karar verecek merciler unlardr: a) Kamu idareleri ve kamu tüzelkiileri; 1. 3 üncü maddenin ikinci fkrasnda saylan amaçlarla yaplacak kamulatrmalarda ilgili bakanlk, 2. Köy yararna kamulatrmalarda köy ihtiyar kurulu, 3. Belediye yararna kamulatrmalarda belediye encümeni, 4. )l özel idaresi yararna kamulatrmalarda il daimi encümeni, 5. Devlet yararna kamulatrmalarda il idare kurulu, 6. Yükseköretim Kurulu yararna kamulatrmalarda Yükseköretim Kurulu, 7. Üniversite, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu yararna kamulatrmalarda yönetim kurullar, 8. Ayn ilçe snrlar içinde birden çok köy ve belediye yararna kamulatrmalarda ilçe idare kurulu, 9. Bir il snrlar içindeki birden çok ilçeye bal köyler ve belediyeler yararna kamulatrmalarda il idare kurulu, 10. Ayr illere bal birden çok kamu tüzelkiileri yararna kamulatrmalarda Bakanlar Kurulu, 11. Birden çok il snrlar içindeki Devlet yararna kamulatrmalarda Bakanlar Kurulu. b) Kamu kurumlar yararna kamulatrmalarda yönetim kurulu veya idare meclisi, bunlarn olmamas halinde yetkili idare organlar, c) Gerçek kiiler yararna kamulatrmalarda bu kiilerin, özel hukuk tüzelkiileri yararna kamulatrmalarda ise; yönetim kurullar veya idare meclislerinin, yoksa yetkili yönetim organlarnn bavurular üzerine gördükleri hizmet bakmndan denetimine bal olduklar köy, belediye, özel idare veya bakanlk. Onay Mercii Madde 6 - Kamu yarar karar; a) Köy ihtiyar kurullar ve belediye encümenleri kararlar, ilçelerde kaymakamn, il merkezlerinde valinin, b) )lçe idare kurullar, il daimi encümenleri ve il idare kurullar kararlar, valinin, c) Üniversite yönetim kurulu kararlar, rektörün, d) Yükseköretim Kurulu kararlar, Kurul bakannn, e) Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu yönetim kurulu kararlar, genel müdürün, f) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu kararlar, Yüksek Kurum Bakannn, g) Kamu kurumlar yönetim kurulu veya idare meclisleri veya yetkili idare organlar kararlar, denetimine bal olduklar bakann, h) Gerçek kiiler veya özel hukuk tüzelkiileri yararna; köy, belediye veya özel idarece verilen kararlar, valinin, onay ile tamamlanr sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 2 ]

3 Bakanlklar veya Bakanlar Kurulu tarafndan verilen kamu yarar kararlarnn ayrca onaylanmas gerekmez. Onayl imar planna veya ilgili bakanlklarca onayl özel plan ve projesine göre yaplacak hizmetler için ayrca kamu yarar karar alnmasna ve onaylanmasna gerek yoktur. Bu durumlarda yetkili icra organnca kamulatrma ilemine balanldn gösteren bir karar alnr. Kamulatrmada önce yaplacak ilemler ve idari erh Madde 7 (4650/Md.2) - Kamulatrmay yapacak idare, kamulatrma veya kamulatrma yolu ile üzerinde irtifak hakk kurulacak tanmaz mallarn veya kaynaklarn snrn, yüzölçümünü ve cinsini gösterir ölçekli plann yapar veya yaptrr; kamulatrlan tanmaz maln sahiplerini, tapu kayd yoksa zilyetlerini ve bunlarn adreslerini, tapu, vergi ve nüfus kaytlar üzerinden veya ayrca haricen yaptraca aratrma ile belgelere balamak suretiyle tespit ettirir. )lgili vergi dairesi idarenin istei üzerine tanmaz mal ve kaynaklarn vergi beyan ve deerlerini, vergi beyan bulunmad hallerde beyan yerine geçecek takdir edilecek deeri en geç 1 ay içerisinde verir. )dare kamulatrma karar verdikten sonra kamulatrmann tapu siciline erh verilmesini kamulatrmaya konu tanmaz maln kaytl bulunduu tapu idaresine bildirir. Bildirim tarihinden itibaren malik deitii takdirde, mülkiyette veya mülkiyetten gayri ayni haklarda meydana gelecek deiiklikleri tapu idaresi kamulatrmay yapan idareye bildirmek zorundadr. (erh tarihinden itibaren iki yl içerisinde 13 üncü maddeye göre tebligata balanlmam ise bu erh sicilden silinir). 9dare tarafndan, erh tarihinden itibaren 6 ay içinde 10 uncu maddeye göre kamulatrma bedelinin tespitiyle idare adna tescili isteinde bulunulduuna dair mahkemeden alnacak belge tapu idaresine ibraz edilmedii takdirde, bu erh tapu idaresince resen sicilden silinir (4650/Md.2). Satn alma usulü Madde 8 (4650/Md.3) (Kamulatrmay yapacak idare, kamulatrma kararnn alnmasndan sonra kamulatrma ileminin her safhasnda kendi ihale komisyonu, yoksa bu amaçla kuraca komisyon marifetiyle tespit ettirece i bedel üzerinden mal sahibi ile anlaarak tanmaz mal, kayna veya bunlar üzerindeki irtifak haklarn satn alabilir. Bu suretle satn alnan tanmaz mal, kaynak veya irtifak hakk, sahibinden kamulatrma yolu ile alnm saylr. Ancak, kamulatrmaya ve bedeline itiraz davalar açlamaz). 9darelerin, bu Kanuna göre, tapuda kaytl olan tanmaz mallar hakknda yapaca kamulatrmalarda satn alma usulünü öncelikle uygulamalar esastr. Kamulatrma kararnn alnmasndan sonra kamulatrmay yapacak idare, bu Kanunun 11 inci maddesindeki esaslara göre ve konuyla ilgili uzman kii, kurum veya kurululardan da rapor alarak, gerektiinde Sanayi ve Ticaret Odalarndan ve mahalli emlak alm satm bürolarndan alaca bilgilerden de faydalanarak tanmaz maln tahmini bedelini tespit etmek üzere kendi bünyesi içinde en az üç kiiden teekkül eden bir veya birden fazla kymet takdir komisyonunu görevlendirir. Ayrca idare, tahmin edilen bedel üzerinden pazarlkla satn alma ve trampa ilemlerini yürütmek ve sonuçlandrmak üzere kendi bünyesi içinden en az 3 kiiden teekkül eden bir veya birden fazla uzlama komisyonunu görevlendirir. 9dare, kymet takdir komisyonunca tespit edilen tahmini bedeli belirtmeksizin, kamulatrlmas kararlatrlan tanmaz mal, kaynak veya bunlarn üzerindeki irtifak haklarnn bedelinin pein veya bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fkrasna göre yaplyor sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 3 ]

4 ise, bu fkradaki usullere göre taksitle ödenmesi suretiyle ve pazarlkla satn almak veya idareye ait bir baka tanmaz malla trampa yoluyla devralmak istediini resmi taahhütlü bir yazyla malike bildirir. Malik veya yetkili temsilcisi tarafndan, bu yaznn tebli tarihinden itibaren 15 gün içinde, kamulatrmaya konu tanmaz mal pazarlkla ve anlaarak satmak veya trampa istei ile birlikte idareye bavurulmas halinde; komisyonca tayin edilen tarihte pazarlk görümeleri yaplr, tespit edilen tahmini deeri geçmemek üzere bedelde veya trampada anlamaya varlmas halinde, yaplan bu anlamaya ilikin bir tutanak düzenlenir ve anlama konusu tanmaz maln tüm hukuki ve fiili vasflar ile kamulatrma bedelini içeren tutanak malik veya yetkili temsilcisi ve komisyon üyeleri tarafndan imzalanr. 9darece, anlama tutanann tanzim tarihinden itibaren en geç 45 gün içinde, tutanakta belirtilen bedel ödenmeye hazr hale getirilerek, bu durum malike veya yetkili temsilcisine yazyla bildirilerek tapuda belirtilen günde idare adna tapuda fera vermesi istenilir. Malik veya yetkili temsilcisi tarafndan idare adna tapuda fera verilmesi halinde, kamulatrma bedeli kendilerine ödenir. Bu madde uyarnca satn alnan veya trampa edilen tanmaz mal, kaynak veya irtifak hakk, sahibinden kamulatrma yolu ile alnm saylr ve bu ekilde yaplan kamulatrmaya veya bedeline kar itiraz davalar açlamaz. Anlama olmamas veya fera verilmemesi halinde bu Kanunun 10 uncu maddesine göre ilem yaplr. Kadastro görmemi yerlerde tespit ilemi Madde 9 - )dare, tapulama veya kadastrosu yaplmam yerlerin durumunun tespiti için mahallin mülki amirine müracaatla, kamulatrma yaplacak yerde iki asl ve iki yedek olmak üzere dört bilirkiinin seçilmesini ister. Mülki amir idarenin bu istemi üzerine sekiz gün içerisinde bilirkiilerin seçilmesini ve sulh hukuk mahkemesinde yeminlerinin yaptrlarak isimlerinin kamulatrmay yapacak idareye bildirilmesini salar. Tespit srasnda muhtar veya vekili, ihtiyar kurulundan iki üye ve iki bilirkii birlikte görev yaparlar. Bu tespitte görev yapan muhtar veya vekili, ihtiyar kurulu üyeleri ile bilirkiilere çaltklar günler için 29 uncu maddeye göre ödeme yaplr. 9K9NC9 KISIM (Kamulatrma Bedeli, Tebligat, Dava Hakk ve Bilirkiiler) Kamulatrma Bedelinin Mahkemece Tespiti, 9dare Adna Tescil ve Bedelin Tespiti Esaslar, Dava Hakk ve Bilirkiiler (4650/Md.4) B9R9NC9 BÖLÜM (Kamulatrma Bedelinin Tespiti) Kamulatrma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve 9dare Adna Tescil, Bedelin Tespiti Esaslar (4650/Md.4) (Kymet takdiri komisyonlar) Kamulatrma bedelinin mahkemece tespiti ve tanmaz maln idare adna tescili Madde 10 (4650/Md.5)- Kamulatrmann satn alma usulü ile yaplamamas halinde idare, 7 inci maddeye göre toplad bilgi ve belgelerle 8 inci madde uyarnca yaptrm olduu bedel tespiti ve bu husustaki dier bilgi ve belgeleri bir dilekçeye ekleyerek tanmaz maln bulunduu yer asliye hukuk mahkemesine müracaat eder ve tanmaz maln kamulatrma sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 4 ]

5 bedelinin tespitiyle, bu bedelin, pein veya kamulatrma 3 üncü maddenin ikinci fkrasna göre yaplm ise taksitle ödenmesi karlnda, idare adna tesciline karar verilmesini ister. Mahkeme, idarenin bavuru tarihinden itibaren en geç 30 gün sonras için belirledii duruma gününü, dava dilekçesi ve idare tarafndan verilen belgelerin birer örnei de eklenerek tanmaz maln malikine meruhatl davetiye ile veya idarece yaplan aratrmalar sonucunda adresleri bulunamayanlara, tarihli ve 7201 sayl Tebligat Kanununun 28 inci maddesi gereince ilan yoluyla tebligat suretiyle bildirerek durumaya katlmaya çarr. Duruma günü idareye de tebli olunur. Mahkemece malike dorudan çkarlacak meruhatl (açklamal) davetiyede veya ilan yolu ile yaplacak tebligatta; a) Kamulatrlacak tanmaz maln tapuda kaytl bulunduu yer, mevkii, pafta, ada, parsel numaras, vasf, yüzölçümü, b) Malik veya maliklerin ad ve soyadlar, c) Kamulatrmay yapan idarenin ad, d) 14 üncü maddede öngörülen süre içerisinde, tebligat veya ilan tarihinden itibaren kamulatrma ilemine idari yargda iptal veya adli yargda maddi hatalara kar düzeltim davas açabilecekleri, e) Açlacak davalarda husumetin kime yöneltilecei, f) 14 üncü maddede öngörülen süre içerisinde, kamulatrma ilemine kar idari yargda iptal davas açanlarn, dava açtklarn ve yürütmenin durdurulmas karar aldklarn belgelendirmedikleri takdirde, kamulatrma ileminin kesinleecei ve mahkemece tespit edilen kamulatrma bedeli üzerinden tanmaz maln kamulatrma yapan idare adna tescil edilecei, g) Mahkemece tespit edilen kamulatrma bedelinin hak sahibi adna hangi bankaya yatrlaca, h) Konuya ve tanmaz maln deerine ilikin tüm savunma ve delilleri, tebli tarihinden itibaren 10 gün içinde mahkemeye yazl olarak bildirmeleri gerektii, belirtilir. Mahkemece, kamulatrlacak tanmaz maln bulunduu yerde mahalli gazete çkyor ise, bu mahalli gazetelerden birisinde ve Türkiye genelinde yaymlanan gazetelerin birisinde kamulatrmann ve belgelerin özeti en az 1 defa yaymlanr. Mahkemece belirlenen günde yaplacak durumada hakim, tanmaz maln bedeli konusunda taraflar anlamaya davet eder. Taraflarn bedelde anlamas halinde hakim, taraflarca anlalan bu bedeli kamulatrma bedeli olarak kabul eder ve sekizinci fkrann ikinci ve devam cümleleri uyarnca ilem yapar. Mahkemece yaplan durumada taraflarn bedelde anlaamamalar halinde hakim, en geç 10 gün içinde keif ve 30 gün sonras için de duruma günü tayin ederek, 15 inci maddede saylan bilirkiiler marifetiyle ve tüm ilgililerin huzurunda tanmaz maln deerini tespit için mahallinde keif yapar. Yaplacak keifte, tanmaz maln bulunduu yerin bal olduu köy veya mahalle muhtarnn da hazr bulunmas amacyla, muhtara da davetiye çkartlr ve keifte hazr bulunmas temin edilerek, muhtarn beyan da alnr. Bilirkiiler, taraflar ve dier ilgililerin beyann da dikkate alarak, 11 inci maddedeki esaslar dorultusunda tanmaz maln deerini belirten raporlarn 15 gün içinde mahkemeye verirler. Mahkeme bu raporu, duruma günü beklenmeksizin taraflara tebli eder. Yaplacak durumaya hakim, taraflar veya vekillerini ve bilirkiileri çarr. Bu durumada taraflarn bilirkii raporlarna varsa itirazlar dinlenir ve bilirkiilerin bu itirazlara kar beyanlar alnr sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 5 ]

6 Taraflarn bedelde anlaamamalar halinde gerektiinde hakim tarafndan 15 gün içinde sonuçlandrlmak üzere yeni bir bilirkii kurulu tayin edilir ve hakim, taraflarn ve bilirkiilerin rapor veya raporlar ile beyanlarndan yararlanarak adil ve hakkaniyete uygun bir kamulatrma bedeli tespit eder. Mahkemece tespit edilen bu bedel, tanmaz mal, kaynak veya irtifak hakknn kamulatrlma bedelidir. Taraflarn anlat veya taraflarn anlaamamas halinde hakim tarafndan kamulatrma bedeli olarak tespit edilen miktarn, pein ve nakit olarak veya kamulatrma bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fkrasna göre yaplm ise, ilk taksitin yine pein ve nakit olarak hak sahibi adna, hak sahibi tespit edilememi ise ileride ortaya çkacak hak sahibine verilmek üzere 10 uncu maddeye göre mahkemece yaplacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatrlmas ve yatrldna dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye 15 gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatlabilir. 9darece, kamulatrma bedelinin hak sahibi adna yatrldna veya hak sahibinin tespit edilemedii durumlarda, ileride ortaya çkacak hak sahibine verilmek üzere bloke edildiine dair makbuzun ibraz halinde mahkemece, tanmaz maln idare adna tesciline ve kamulatrma bedelinin hak sahibine ödenmesine karar verilir ve bu karar, tapu dairesine ve parann yatrld bankaya bildirilir. Tescil hükmü kesin olup taraflarn bedele ilikin temyiz haklar sakldr. Bu maddede öngörülen ilemler, mahkemenin davetine uymayanlar olduu takdirde ilgilinin yokluunda yaplr. Hak sahibinin tespit edilemedii durumlarda mahkemece, kamulatrma bedelinin üçer aylk vadeli hesaba dönütürülerek nemalandrlmas amacyla gerekli tedbirler alnr. Kamulatrlmas yaplan tanmaz mal, tahsis edildii kamu hizmeti itibariyle sicile kayd gerekmeyen bir nitelie dönümü ise, istek halinde mahkemece sicil kaydnn terkinine karar verilir. Bu tescil ve terkin ilemi srasnda mal sahiplerinin bu tanmaz mal nedeniyle vergi ilikisi aranmaz. Ancak, tapu dairesi durumu ilgili vergi dairesine bildirir. 14 üncü maddede belirtilen süre içinde, kamulatrma ilemine kar hak sahipleri tarafndan idari yargda iptal davas açlmas ve idari yarg mahkemelerince de yürütmenin durdurulmas karar verilmesi halinde mahkemece, idari yargda açlan dava bekletici mesele kabul edilerek bunun sonucuna göre ilem yaplr. Kamulatrma ilemine kar idari yargda iptal veya maddi hatalara kar adli mahkemelerde açlacak düzeltim davalarnda hangi idareye husumet yöneltileceinin davetiye ve ilanda açkça belirtilmemi veya yanl gösterilmi olmas nedeniyle davada husumet yanl yöneltilmi ise, gerçek hasma tebligat yaplmak suretiyle davaya devam olunur. (Kymet Takdiri Esaslar) Kamulatrma bedelinin tespiti esaslar Madde 11 (4650/Md.6) - 15 inci madde uyarnca oluturulacak bilirkii kurulu, kamulatrlacak tanmaz mal veya kaynan bulunduu yere mahkeme heyeti ile birlikte giderek, hazr bulunan ilgilileri de dinledikten sonra tanmaz mal veya kaynan; a) Cins ve nevini, b) Yüzölçümünü, c) Kymetini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsurlarn ve her unsurun ayr ayr deerini, d) Varsa vergi beyann, e) Kamulatrma tarihindeki resmi makamlarca yaplm kymet takdirlerini, f) Arazilerde, tanmaz mal veya kaynan kamulatrma tarihindeki mevkii ve artlarna göre ve olduu gibi kullanlmas halinde getirecei net gelirini, sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 6 ]

7 g) Arsalarda, kamulatrma gününden önceki özel amac olmayan emsal satlara göre sat deerini, h) Yaplarda, kamulatrma tarihindeki resmi birim fiyatlar ve yap maliyet hesaplarn ve ypranma payn, i) Bedelin tespitinde etkili olacak dier objektif ölçüleri, Esas tutarak düzenleyecekleri raporda bütün bu unsurlarn cevaplarn ayr ayr belirtmek suretiyle ve ilgililerin beyann da dikkate alarak gerekçeli bir deerlendirme raporuna dayal olarak tanmaz maln deerini tespit ederler. Tanmaz maln deerinin tespitinde, kamulatrmay gerektiren imar ve hizmet teebbüsünün sebep olaca deer artlar ile ilerisi için düünülen kullanma ekillerine göre getirecei kar dikkate alnmaz. Kamulatrma yoluyla irtifak hakk tesisinde, bu kamulatrma sebebiyle tanmaz mal veya kaynakta meydana gelecek kymet düüklüü gerekçeleriyle belirtilir. Bu kymet düüklüü kamulatrma bedelidir. Ksmen kamulatrma Madde 12 - Ksmen kamulatrlan tanmaz maln deeri; a) Kamulatrlmayan ksmn deerinde, kamulatrma sebebiyle bir deiiklik olmad takdirde, o maln 11 inci maddede belirtilen esaslara göre takdir edilen bedelinden kamulatrlan ksma düen miktardr. b) Kamulatrma dnda kalan ksmn kymetinde, kamulatrma nedeniyle eksilme meydana geldii takdirde; bu eksilen deer miktar tespit edilerek, kamulatrlan ksmn (a) bendinde belirtilen esaslar dairesinde tayin olunan kamulatrma bedeline eksilen deerin eklenmesiyle bulunan miktardr. c) Kamulatrma dnda kalan ksmn bedelinde kamulatrma nedeniyle art meydana geldii takdirde ise, art miktar tespit edilerek, kamulatrlan ksmn (a) bendinde belirtilen esaslar dairesinde tayin edilen bedelinden artan deerin çkarlmasyla bulunan miktardr. 9u kadar ki, (c) bendi gereince yaplacak indirme, kamulatrma bedelinin yüzde ellisinden fazla olamaz. (b) ve (c) bentlerinde sözü edilen bedelin düü ve art miktarlar, 11 inci maddede belirtilen esaslara göre bedel takdiri suretiyle tespit olunur. Kamulatrma dnda kalan ksm, imar mevzuatna göre yararlanmaya elverili olduu takdirde;kesilen bina, ihata duvar, kanalizasyon, su, elektrik, havagaz kanallar, makine gibi tesislerden mal sahiplerine kalacak olanlarnn eski nitelikleri dairesinde kullanlabilecek duruma getirilebilmeleri için gereken gider ve bedel, belirlenerek kamulatrma bedeline ilave olunur. Bu masraf ve bedeller (b) bendinde yazl kymet düüklüü miktarnn belirlenmesinde göz önünde tutulmaz. Bir ksm kamulatrlan tanmaz maldan artan ksm yararlanmaya elverili bir durumda deil ise, kamulatrma ilemine kar idari yargda dava açlmayan hallerde mal sahibinin en geç kamulatrma kararnn tebliinden itibaren 30 gün içinde yazl bavurusu üzerine, bu ksmn da kamulatrlmas zorunludur. Baraj inas için yaplan kamulatrmalar sonunda kamulatrma sahasna mücavir tanmaz mallar, çevrenin sosyal, ekonomik veya yerleme düzeninin bozulmas, ekonomik veya sosyal yönden yararlanlmasnn mümkün olmamas hallerinde, sahiplerinin yazl bavurusu üzerine kamulatrmaya tabi tutulur. Bu hususlar düzenleyen yönetmelik, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnca; )çileri, Maliye, Bayndrlk, Tarm ve Orman, Köy )leri ve Kooperatifler bakanlklarnn görüü de alnmak suretiyle hazrlanr. Bu yönetmelik, Kanunun yürürlüe girdii tarihten itibaren bir yl içerisinde Bakanlar Kurulu kararyla yürürlüe konulur ve Resmi Gazete'de sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 7 ]

8 yaymlanr. Bu suretle kamulatrlan mücavir tanmaz mallar hakknda 22 ve 23 üncü maddeler hükmü uygulanmaz. )dare, bu tanmaz mallar üzerinde imar mevzuat hükümlerini de göz önünde tutarak diledii gibi tasarrufta bulunabilir ve gerektiinde Hazineye bedelsiz olarak devredebilir. Ksmen kamulatrlan payl mülkiyete konu tanmaz mal, evvelce paydalar arasnda fiilen bölünerek bir veya birkaç paydan tasarruf ve yararlanmasna braklm ve yaplan ksmi kamulatrma bu yerin tamamn veya bir ksmn kapsyor ise, bu durumda kamulatrmaya ilikin ilemler sadece bu payda veya paydalar hakknda yürütülerek kamulatrma bedeli paylar orannda kendilerine ödenir. Pay veya paydalarn sadece bu ksm için dava haklar vardr. Tanmaz maln kamulatrlmayan ksm üzerinde haklar kalmaz ve adlar paydalar arasndan çkarlr. Kamulatrlan bu yerler tapu sicilinde idare adna tescil olunur. Bu maddenin uygulanmasndan doacak anlamazlklar adli yargda çözümlenir. 9K9NC9 BÖLÜM (Tebli *lemleri, Dava Hakk ve Bilirkiiler) Dava Hakk ve Bilirkiiler Madde 13 - (4650/Md.21. e dayanlarak kaldrlmtr). Dava hakk Madde 14 (4650/Md.7) - Kamulatrmaya konu tanmaz maln maliki tarafndan 10 uncu madde gereince mahkemece yaplan tebligat gününden, kendilerine tebligat yaplamayanlara tebligat yerine geçmek üzere mahkemece gazete ile yaplan ilan tarihinden itibaren 30 gün içinde, kamulatrma ilemine kar idari yargda iptal ve maddi hatalara kar da adli yargda düzeltim davas açlabilir. 9dari yargda açlan davalar öncelikle görülür. 9tirak halinde veya müterek mülkiyette, paydalarn tek bana dava haklar vardr. 9dare, kamulatrma belgelerinin mahkemeye verildii günden itibaren 30 gün içinde maddi hatalara kar adli yargda düzeltim davas açabilir. 9dare tarafndan, bu Kanun hükümlerine göre tespit olunan malike ve zilyede kar açlan davalarn görülmesi srasnda, tanmaz maln gerçek malikinin baka bir ahs olduu anlald takdirde, davaya bu gerçek malik, tapu malikinin daha önce öldüü sabit olursa mirasçlar da dahil edilmek suretiyle devam olunur. Açlan davalarn sonuçlar dava açmayanlar etkilemez. Bilirkiiler Madde 15 (4650/Md.8) - Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliine bal ihtisas odalarnn her biri tarafndan, üyelerinin oturduklar yeri göz önünde bulundurarak her il için 15 ila 25, ayrca il merkezleri için il, ilçeler için ilçe idare kurullarnca bu bölgelerde oturan ve mühendis veya mimar olan tanmaz mal sahipleri arasndan 15 bilirkii her yl Ocak aynn ilk haftasnda seçilerek isim ve adreslerini bildiren listeler valiliklere verilir. Bilirkii olarak görev yapacaklarn nitelikleri ve çalma esaslar, Türk Mühendis ve Mimar Odalar Birliinin görüü alnmak suretiyle Maliye Bakanl ile Bayndrlk ve 9skan Bakanlnn birlikte hazrlayacaklar bir yönetmelikle belirlenir. Valilikçe onanan listelerden, odalar tarafndan seçilenler il merkezi ve ilçelerdeki asliye hukuk mahkemelerine, idare kurullar tarafndan seçilenler de seçildikleri yerin asliye hukuk mahkemelerine bildirilir. Süresi bitenler tekrar seçilebilir sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 8 ]

9 Bilirkii kurulu; kamulatrmaya konu olan yerin cins ve niteliine göre, üçü odalar listesinden, ikisi de idare kurulu listesinden seçilmek suretiyle 5 kiiden oluur. Kamulatrlan tanmaz maln üstün nitelii göz önüne alnarak, bilirkiilerden üçü ayn uzmanlk kolundan seçilebilir. Kamulatrmay yapan idarede görevli olanlar, kamulatrlan tanmaz maln sahipleri ve bunlarn usul ve füruu, kar-koca, üçüncü derece dahil, kan ve shri hsmlar ve mal sahipleri ile menfaat ortakl olanlar bilirkii seçilemezler. 9htisas odalarnn liste veremedii veya verilen listelerden fiili ve hukuki sebeplerle bilirkii seçiminin imkansz olduu il ve ilçelerde, kamulatrlan tanmaz maln cins ve özelliine göre, Bayndrlk ve 9skan, Tarm ve Köy 9leri ve Orman Bakanlklarnn tara birimleri ile dier resmi daire ve kurumlardan alnacak fen adamlar ile bilirkii kurulu tamamlanr. Bunlarn da bulunmad veya fiili veya hukuki sebeplerle bilirkii seçimlerine imkan olmad takdirde, komu illerin oda listelerinden, yoksa bu fkrada belirtilen resmi daire ve kurumlardan alnacak fen adamlar ile kurul tamamlanr. Mahkemelere gönderilen listelerde yazl olanlar ve yukardaki fkrada gösterilen kimseler arasndan taraflar bilirkii seçmekte anlaamadklar takdirde bilirkiiler hakim tarafndan resen seçilir. Hakim, bilirkiilere yemin ettirir. Bilirkii kurulu, tanmaz maln deerini 11 ve 12 inci maddeler hükümlerine göre tayin ve takdir ederek, gerekçeli raporunu 15 gün içinde mahkemeye verir. Bilirkiilerce yaplan deer tespitinde, idarece belgelerin mahkemeye verildii gün esas tutulur. ÜÇÜNCÜ KISIM (Acele El koyma, Tescil *lemleri ve Aynn Çekimeli Olmas) Aynn 9htilafl Bulunmas, Tescil ve Tapuda Kaytl Olmayan Tanmaz Maln Kamulatrma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve Zilyedin Haklar (4650/Md.9) B9R9NC9 BÖLÜM Madde 16 - (4650/Md.21 e dayanlarak kaldrlmtr )- Acele ilerde el koyma ve tescil 9K9NC9 BÖLÜM (Tescil ve Aynn Çekimeli Olmas) Aynn 9htilafl Olmas ve Tescil (4650/Md.9) Madde 17 (4650/Md.21 e dayanlarak kaldrlmtr ) (Tapulu tanmaz mallarda tescil) Aynn ihtilafl (çekimeli) bulunmas Madde 18 (4650/Md.10) 9dare, kamulatrlmas kararlatrlan tanmaz maln mülkiyeti üzerinde ihtilaf olup olmadn, tanmaz maln bulunduu yerdeki tapu idaresi, kadastro müdürlüü ve hukuk mahkemelerinden sorarak ve mahallinde aratrma yaparak tespit eder. Yaplan aratrmalar sonucunda, tanmaz maln tapuda kaytl olmakla birlikte mahkemede mülkiyeti üzerinde ihtilaf olduu veya kadastrosu yaplmasna ramen kadastro mahkemesinde daval olduunun tespit edilmesi halinde idarece, 10 uncu madde uyarnca hazrlanan belgelerin tamam, tanmaz maln bulunduu yer asliye hukuk mahkemesine verilerek, tanmaz maln kamulatrma bedelinin tespitiyle, bu bedelin mülkiyet ihtilafyla ilgili uyumazln sonucunda belli olacak hak sahibine pein veya kamulatrma 3 üncü maddenin sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 9 ]

10 ikinci fkrasna göre yaplm ise taksitle ödenmesi karlnda idare adna tesciline karar verilmesi istenir. Mahkemece, tanmaz mal hakkndaki mülkiyet ihtilaf ile ilgili davann tüm taraflarna, 10 uncu madde uyarnca tebligatlarn ve ilanlarn yaplmas, tanmazn kamulatrma bedelinin yine bu maddedeki usule göre tespit edilmesi ve bu bedelin mülkiyet ihtilafyla ilgili davann sonucunda belli olacak hak sahibine ödenmek üzere idarece mahkemenin belirttii bankaya 10 uncu madde uyarnca ve üçer aylk vadeli hesaba yatrlmasndan sonra, bu bedelin ileride belli olacak hak sahibine ödenmesine ve tanmaz maln idare adna tesciline karar verilir ve bu karar tapu dairesine ve parann yatrld bankaya bildirilir. 3 üncü maddenin 2 inci fkrasna göre yaplan kamulatrmalarda mahkemece belirlenecek kamulatrma bedelinin ilk ve takip eden taksitleri de mahkemenin belirledii bankadaki üçer aylk vadeli hesaplara yatrlr. Mülkiyet ihtilaf ile ilgili davann sonucunda, hak sahibi olduuna mahkemece karar verilen kiinin müracaat üzerine kamulatrma bedelini tespit eden mahkemenin, parann bu hak sahibine ödenmesi için bankaya yazaca talimat üzerine para hak sahibine ödenir. Bu maddede öngörülen ilemler, mahkemenin davetine uymayanlar olduu takdirde ilgilinin yokluunda yaplr. Kamulatrlmas yaplan tanmaz mal tahsis edildii kamu hizmeti itibariyle sicile kayd gerekmeyen bir nitelie dönümü ise, istek halinde mahkemece sicil kaydnn terkinine karar verilir. Bu tescil ve terkin ilemi srasnda mal sahiplerinin bu tanmaz mal nedeniyle vergi ilikisi aranmaz. Ancak, tapu dairesi durumu ilgili vergi dairesine bildirir. Mahkemece tespit edilen bu bedel tanmaz mal, kaynak veya irtifak hakknn kamulatrma bedelidir. 14 üncü maddede belirtilen süre içinde, kamulatrma ilemine kar hak sahipleri tarafndan idari yargda iptal davas açlmas ve idari yarg mahkemelerince de yürütmenin durdurulmas karar verilmesi halinde mahkemece, idari yargda açlan dava bekletici mesele kabul edilerek bunun sonucuna göre ilem yaplr. Kamulatrma ilemine kar idari yargda iptal veya maddi hatalara kar adli mahkemelerde açlacak düzeltim davalarnda hangi idareye husumet yöneltileceinin tebligat ve ilan belgelerinde açkça belirtilmemi veya yanl gösterilmi olmas nedeniyle davada husumet yanl yöneltilmi ise, gerçek hasma tebligat yaplmak suretiyle davaya devam olunur. Madde 19 (4650/Md.11) - 9dare öncelikle, kamulatrlmas kararlatrlan tapuda kaytl olmayan tanmaz maln, tarihli ve 3402 sayl Kadastro Kanununun 16 nc maddesinde saylan kamu mallarndan olup olmadn ilgili yerlerden sormak suretiyle tespit eder. 9darece yaplan bu aratrma sonucunda, kamulatrlmas kararlatrlan tapuda kaytl olmayan tanmaz maln, 3402 sayl Kadastro Kanununun 16 nc maddesinde saylan kamu mallarndan olmadnn, tanmaz maln zilyedi mevcut olup da zilyetlikle iktisap iddiasnda bulunulduunun tespiti halinde, 9 uncu madde gereince seçilen bilirkiiler marifetiyle mahallinde tahkikat yapar, delilleri toplar ve keyfiyeti bir tutanakla belirtir. Bu tutanakta, tanmazn yüzölçümü, zilyedin kimlii, vergi kayd, zilyetliin balangç tarihi ve süresi, mülkiyeti kazanma artlarnn gerçekleip gerçeklemedii belirtilir. 9darece hazrlanan ve 10 uncu madde uyarnca toplanlan belgelerin tamam, tanmaz maln bulunduu yer asliye hukuk mahkemesine verilerek, tanmaz maln kamulatrma bedelinin sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 10 ]

11 tespitiyle, bu bedelin pein veya kamulatrma bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fkrasna göre yaplm ise taksitle ödenmesi karlnda idare adna tesciline karar verilmesi istenir. Mahkeme, tanmaz maln kamulatrma bedelini 10 uncu maddede belirtilen usulde ve sürede tespit eder. Mahkeme, idarece verilen bilgi ve belgelerden, zilyedin kamulatrma tarihinde tanmaz mal Türk Kanunu Medenisi hükümleri dairesinde ve zilyetlikle iktisap etmi olduunu belirtmeye yeterli gördüü takdirde, kamulatrma bedelinin tespitine ilikin bilirkii raporunu idareye, bu raporla birlikte idarece verilen dier belgeleri tespit edilen zilyede tebli eder. Ayrca tanmaz maln durumu, o yerin en büyük mal memuruna bildirilmekle beraber, tanmaz maln bulunduu yerde çkan mahalli gazetede ve Türkiye genelinde yaymlanan bir gazetede en az bir defa ilan edilir. 9landa; a) Tanmaz maln bulunduu yeri, mevkii, snr, miktar, b) Zilyedin kimlii, c) Kamulatrma bedelinin yatrlaca banka, d) Konuya ve tanmaz maln deerine ilikin tüm savunma ve delillerin, ilan tarihinden itibaren 10 gün içinde mahkemeye yazl olarak bildirmeleri gerektii, e) Hak sahiplerinin son ilandan itibaren 1 ay içinde itiraz etmedikleri takdirde, kamulatrma bedelinin zilyede ödeneceine karar verilecei, belirtilir. Son ilandan itibaren 30 gün içinde Hazine veya üçüncü bir kimse tarafndan itiraz edilmedii takdirde, mahkemece kamulatrma bedeli olarak tespit edilen miktarn, pein ve nakit olarak veya bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fkrasna göre taksitle kamulatrma yaplm ise, ilk taksitin yine pein ve nakit olarak zilyet adna ilanda belirtilen bankaya yatrlmas ve yatrldna dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye 15 gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatlabilir. 9dare tarafndan kamulatrma bedelinin zilyet adna yatrldna dair makbuzun mahkemeye ibraz halinde mahkemece, tanmaz maln idare adna tesciline ve kamulatrma bedelinin zilyede ödenmesine karar verilir ve bu karar tapu dairesine ve parann yatrld bankaya bildirilir. Bu müddet içinde Hazine veya üçüncü ahslar tarafndan itiraz edilmesi halinde ise, mahkemece, tespit edilen kamulatrma bedelinin ileride hak sahipliini ispat edecek kiiye ödenmek üzere idarece ilanda belirtilen bankada açlacak 3 er aylk vadeli hesaba yatrlmasndan sonra, tanmaz maln idare adna tesciline karar verilir. Kamulatrma bedelinin zilyede verilmi olmas, o tanmaz malda hak iddia edenlerin genel hükümler dairesinde zilyet aleyhine, bedele istihkak davas açmak hakkn düürmez. DÖRDÜNCÜ KISIM Kamulatrmada Boaltma, Vazgeçme ve Geri Alma B9R9NC9 BÖLÜM Boaltma Tanmaz maln boaltlmas Madde 20 (4650/Md.12) (16, 17 ve 19 uncu maddelere dayanlarak) Bu kanun uyarnca lehine kamulatrma yaplan idare adna tapu dairesince tescil edilen tanmaz maln boaltlmas idarece icra memurundan istenir. )cra memuru tanmaz mal 15 gün içinde boaltmalarn içindekilere tebli eder. Bu süre içinde tanmaz mal boaltlmazsa icraca boaltlr. )tiraz ve ikayet boaltmay durdurmaz ve mahkemece ihtiyati tedbir karar verilemez sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 11 ]

12 Tanmaz maln boaltlmas sebebiyle mal sahibi ve idare tazminat ile sorumlu tutulamaz. Ekili arazinin boaltlmas hasat sonuna braklr. Hasat zamannn beklenmesi mümkün olmad hallerde kamulatrmay yapan idare, mahkemece takdir edilecek ekin bedelini tazmin etmek artyla, arazinin boaltlmasn talep edebilir. Ekin bedeli 11 ve 12 nci maddeler uyarnca yaplan kamulatrma deerinin tespitinde nazara alnm ise, tanmaz maln boaltlmas için tekrar bu bedelin tespit ve ödenmesi gerekmez. 9K9NC9 BÖLÜM Kamulatrmadan Vazgeçme ve Geri Alma 9darenin tek tarafl vazgeçmesi Madde 21 - )dare kamulatrmann her safhasnda kamu yarar kamulatrma karar veren ve onaylayan yetkili merciin karar ile kamulatrmadan tek tarafl olarak ksmen veya tamamen vazgeçebilir. 9u kadar ki, dava srasnda vazgeçme halinde dava giderleri ile harç, harcanan emek ve iin önemi gözetilerek mahkemece maktuen takdir olunacak avukatlk ücreti idareye yükletilir. Taraflarn anlamasyla vazgeçme ve devir Madde 22 (4650/Md.13) (Kamulatrmann ve bedelinin kesinlemesinden sonra tanmaz mallarn kamulatrma amacna veya kamu yararna yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmamas halinde, keyfiyet 13 üncü madde hükmü uyarnca mal sahibi veya mirasçlarna duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçlar, ald kamulatrma bedelini üç ay içinde ödeyerek tanmaz maln geri alabilir). Kamulatrmann ve bedelinin kesinlemesinden sonra tanmaz mallarn kamulatrma amacna veya kamu yararna yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmamas halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçlarna 7201 sayl Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçlar, ald kamulatrma bedelini 3 ay içinde ödeyerek tanmaz maln geri alabilir. Ancak, kamulatrlan tanmaz mala kamulatrmay yapan idare dnda baka bir idare, kamulatrma yoluyla gerçekletirebilecei bir kamu hizmeti amacyla istekli olduu takdirde, yukardaki fkra hükmü uygulanmayarak bu Kanunun 30 uncu veya 1050 sayl Muhasebei Umumiye Kanununun 23 üncü maddesine göre ilem yaplr. Mal sahibinin geri alma hakk Madde 23 - Kamulatrma bedelinin kesinlemesi tarihinden itibaren be yl içinde, kamulatrmay yapan idarece veya 22 inci maddenin ikinci fkras uyarnca devir veya tahsis yaplan idarece; kamulatrma ve devir amacna uygun hiç bir ilem veya tesisat yaplmaz veya kamu yararna yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek tanmaz mal olduu gibi braklrsa, mal sahibi veya mirasçlar kamulatrma bedelini aldklar günden itibaren ileyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek, tanmaz maln geri alabilir. Domasndan itibaren 1 yl içinde kullanlmayan geri alma hakk düer. Ayn amacn gerçeklemesi için birden fazla tanmaz mal birlikte kamulatrld takdirde bu tanmaz mallarn durumunun bir bütün oluturduu kabul edilerek yukardaki fkralar buna göre uygulanr. Özel kanunlarda bu maddenin uygulanmayacana ilikin hükümler sakldr sayl Arsa Ofisi Kanununa dayanlarak yaplan kamulatrmalarda ve bu Kanunun 3 üncü maddesinin 2 inci fkrasnda belirtilen hallerde yaplacak kamulatrmalarda bu madde hükmü uygulanmaz sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 12 ]

13 BE,9NC9 KISIM Hasar, Doacak Hak ve Borçlar, Trampa Yolu ile ve Acele Kamulatrma Kamulatrma bedelinden düülebilecek hasar B9R9NC9 BÖLÜM Hasar Madde 24-21, 22 ve 23 üncü maddeler uyarnca kamulatrlmasndan vazgeçilen veya geri alnan tanmaz mal üzerindeki bina, sabit tesisler ve ekili dikili eyler yklm, sökülmü veya harap olmu ise, tanmaz maln geri alnmasnda mal sahibi veya mirasçs, kamulatrma tarihindeki deerine göre farknn, ödeyecei kamulatrma bedelinden düülmesini isteyebilir. Bu madde ile 21, 22 ve 23 üncü maddelerin uygulamasndan doacak anlamazlklar adli yargda çözümlenir. 9K9NC9 BÖLÜM Tebli ile Doacak Haklar ve Borçlar Haklarn snrlandrlmas ve mülkiyetin idareye geçmesi Madde 25 (4650/Md.14) (Haklarn kullanlmas ve borçlarn yerine getirilmesi bakmndan kamulatrma ilemi mal sahibi için 13 üncü madde uyarnca yaplan tebligatla, idare için tebligat çkarmakla balar. Mülkiyetin idareye geçmesi, bu Kanundaki özel hükümler dnda kamulatrma ileminin idari yarg yönünden kesinlemesi ile olur. Dava açabilmek için idarenin tebligat yapmas veya tebligat çkarmas arttr. Tebli tarihinden itibaren tanmaz mal sahibinin kamulatrlmas kararlatrlan tanmaz malda yeni inaat veya ekim yapmak veya mevcut inaatta esasl de iiklikler meydana getirmek gibi kullanma haklar kalkar. Bundan sonra yaplanlarn de eri dikkate alnmaz.). Haklarn kullanlmas ve borçlarn yerine getirilmesi bakmndan kamulatrma ilemi, mal sahibi için 10 uncu madde uyarnca mahkemece yaplan tebligatla balar. Mülkiyetin idareye geçmesi, mahkemece verilen tescil karar ile olur. Mahkemece verilen tescil karar tarihinden itibaren tanmaz mal sahibinin, kamulatrlmas kararlatrlan tanmaz malda yeni inaat veya ekim yapmak veya mevcut inaatta esasl deiiklikler meydana getirmek gibi kullanma haklar kalkar. Bundan sonra yaplanlarn deeri dikkate alnmaz. Trampa yolu ile kamulatrma ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Trampa Yolu ve Acele Kamulatrma Madde 26 - Mal sahibinin kabul etmesi halinde kamulatrma bedeli yerine, idarenin kamu hizmetine tahsis edilmemi olan tanmaz mallarndan, bu bedeli ksmen veya tamamen karlayacak miktar verilebilir. Kamulatrma bedeli yerine verilecek tanmaz maln deeri, idarenin ihale komisyonunca yoksa bu amaçla kuraca bir komisyonca tespit edilir. Tanmaz mal bedelleri arasndaki fark taraflarca nakit olarak karlanr. Ancak idarenin verecei tanmaz maln deeri, kamulatrma bedelinin yüzde yüz yirmisini aamaz sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 13 ]

14 Acele kamulatrma Madde 27 (4650/Md.15) sayl ( tarihli) Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun uygulanmasnda yurt savunmas ihtiyacna veya aceleliine Bakanlar Kurulunca karar alnacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen olaanüstü durumlarda gerekli olan tanmaz mallarn kamulatrlmasnda kymet takdiri dndaki ilemler sonradan tamamlanmak üzere ilgili idarenin istemi ile mahkemece 7 gün içinde o tanmaz maln (11 ve 12 inci) 10 uncu madde esaslar dairesinde ve 15 inci madde uyarnca seçilecek bilirkiilerce tespit edilecek deeri, idare tarafndan mal sahibi adna (milli bir bankaya) 10 uncu maddeye göre yaplacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatrlarak o tanmaz mala el konulabilir. Bu Kanunun 3 üncü maddesinin 2 inci fkrasnda belirtilen hallerde yaplacak kamulatrmalarda yatrlacak miktar, ödenecek ilk taksit bedelidir. ALTINCI KISIM Bedelsiz Kullanma, Giderlerin Ödenmesi ve 9dareler Arasnda Tanmaz Mal Devri Bedelsiz kullanma yetkisi B9R9NC9 BÖLÜM Bedelsiz Kullanma ve Giderler Madde 28 - Milli savunma inaat ve tesisat için gerekli görülen gerçek ve özel hukuk tüzelkiilerinin mülkiyet ve tasarrufunda veya ruhsatname ile intifalar altnda bulunmayan kireç, ta ve kum ocaklarn, hiç bir resim ve ücrete tabi olmadan kullanmaya Milli Savunma Bakanl yetkilidir. Bayndrlk, Köy )leri ve Kooperatifler bakanlklar ile T.C. Devlet Demiryollar )letmesi Genel Müdürlüü, Karayollar Genel Müdürlüü ve Devlet Su )leri Genel Müdürlüü de ayn sebep ve artlarla, demiryolu hattnn veya karayolunun veya su tesislerinin her yönündeki, gerçek ve özel hukuk tüzelkiilerinin mülkiyet ve tasarrufunda veya ruhsatname ile intifalar altnda bulunmayan kireç, ta ve kum ocaklarn hiç bir resim ve ücrete tabi olmadan kullanabilirler. Giderlerin ödenmesi Madde 29 (4650/Md.16) (Kymet takdiri komisyon bakan ve üyelerinin, kymeti takdir edilen her tanmaz mal bana kamulatrmay yapan idare tarafndan takdir edilecek ücretleri ile gerçek yol giderleri, tapu harçlar ve bu Kanunun gerektirdi i di er giderler, idarece ödenir). 10 uncu madde uyarnca mahkeme heyetinin harcrahlar, 15 inci madde uyarnca mahkemece oluturulan bilirkiilerin ve keifte dinlenilen muhtarn mahkemece takdir edilecek ücretleri ile, tapu harçlar ve bu Kanunun gerektirdii dier giderler kamulatrmay yapan idarece ödenir. 9K9NC9 BÖLÜM Kamu Kurumlar ve Tüzelkiileri Arasnda Tanmaz Mal Devri Bir idareye ait tanmaz maln dier idareye devri Madde 30 (4650/Md.17) (Kamu tüzelkiilerinin ve kurumlarnn sahip olduklar tanmaz mal, kaynak veya irtifak haklar di er bir kamu tüzelkiisi veya kurumu tarafndan kamulatrlamaz. Tanmaz mala; kaynak veya irtifak hakkna ihtiyac olan idare, ödeyece i bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazl olarak bavurur. Mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altm gün içinde cevap vermez ise anlamazlk, isteyen idarenin bavurusu üzerine Dantay ilgili idari dairesince incelenerek iki ay içinde kesin karara ba lanr. Taraflar bedelde anlaamadklar takdirde; alc idare, devirde anlama tarihinden veya Dantay kararnn tebli i tarihinden itibaren otuz gün içinde, 10 uncu maddede yazl kymet takdiri sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 14 ]

15 komisyonuna de er takdir ettirir. Taraflar bu komisyon raporuna, kendilerine verili veya tebli edili tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz ettikleri takdirde, anlamazlk, 29/6/1938 tarih ve 3533 sayl Kanun hükümlerine ba l olmakszn tanmaz maln bulundu u yer asliye hukuk mahkemesince karara ba lanr). Kamu tüzel kiilerinin ve kurumlarnn sahip olduklar tanmaz mal, kaynak veya irtifak haklar dier bir kamu tüzel kiisi veya kurumu tarafndan kamulatrlamaz. Tanmaz mala, kaynak veya irtifak hakkna ihtiyac olan idare, 8 inci madde uyarnca bedelini tespit eder. Bu bedel esas alnarak ödeyecei bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazl olarak bavurur. Mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya 60 gün içinde cevap vermez ise anlamazlk, alc idarenin bavurusu üzerine Dantay ilgili idari dairesince incelenerek 2 ay içinde kesin karara balanr. Taraflar bedelde anlaamadklar takdirde; alc idare, devirde anlama tarihinden veya Dantay kararnn teblii tarihinden itibaren 30 gün içinde, 10 uncu maddede yazl usule göre mahkemeye bavurarak, kamulatrma bedelinin tespitini ister. Bu durumda yaplacak yarglamada mahkemece, kabul tarihli ve 3533 sayl Kanun hükümleri uygulanmaz. (3533 sayl umumi, mülhak ve hususi bütçelerle idare edilen daireler ve belediyelerle sermayesinin tamam devlete veya belediye veya hususi idarelere ait daire ve müesseseler arasndaki ihtilaflarn tahkim yoluyla halli hakknda kanun tarihli ve3961 sayl RG.) Mahkemece, 10 uncu maddede öngörülen usule göre kamulatrma bedeli olarak tespit edilen miktarn, pein ve nakit olarak mal sahibi idareye verilmek üzere belirleyecei bir bankaya yatrlmas ve yatrldna dair makbuzun ibraz edilmesi için alc idareye 15 gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere uzatlabilir. Alc idare tarafndan kamulatrma bedelinin mal sahibi idare adna bankaya yatrldna dair makbuzun ibraz halinde mahkemece, tanmaz maln alc idare adna tesciline ve kamulatrma bedelinin mal sahibi idareye ödenmesine karar verilir ve bu karar, tapu dairesine ve parann yatrld bankaya bildirilir. Tescil hükmü kesin olup taraflarn bedele ilikin temyiz haklar sakldr. Bu suretle devir alnan tanmaz mal, kaynak veya irtifak hakk, sahibinden kamulatrma yolu ile alnm saylr ve devir amac veya devreden idarenin izni dnda bakaca bir kamusal amaçla kullanlamaz. Aksi takdirde devreden idare, 23 üncü madde uyarnca tanmaz mal geri alabilir. Bu husus tapu kütüünün beyanlar hanesine erh verilir. Yasak iler ve eylemler YED9NC9 KISIM Yasak 9ler ve Ceza Hükümleri B9R9NC9 BÖLÜM Yasak 9ler Madde 31(4650/Md.18) - Aada yazl iler ve eylemler yasaktr: a) 15 inci madde uyarnca oluturulan bilirkiilerin, kendilerine mahkemece takdir edilen ücret dnda herhangi bir suretle çkar salamalar. b) Mahkemece 10 uncu madde uyarnca yaplan tebligat, davet veya ilanen tebliden sonra tanmaz maln bakasna devir ve fera veya temliki. c) Dava giderlerinin avukat veya dava vekilleri veya onlar adna hareket edenler tarafndan kabullenilmesi sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 15 ]

16 d) Kamulatrma bedelinin tamamnn veya bir ksmnn nakden veya baka bir ekilde, avukat veya dava vekili veya onlar adna hareket edenler tarafndan mal sahibine önceden ödenmesi. e) Kamulatrma bedelinin tamamnn veya bir ksmnn avukat veya dava vekili veya onlar adna hareket edenlere ait olacann kararlatrlmas. f) Yukarda yazl bentlerde yasaklanan fiillerin avukat veya dava vekillerince bizzat veya arac ile mal sahibine teklif edilmesi veya bunlara yardmc olunmas. 9K9NC9 BÖLÜM Görevli Kiilerin Suçlar ve Ceza Hükümleri Görevli kiilerin suçlar Madde 32 - Bu Kanuna göre görevlendirilenlerden suç ileyenler, Devlet memuru gibi cezalandrlrlar. 9u kadar ki verilecek cezalar; o suç için muayyen olan cezann yarsndan az olmamak üzere iki katna kadar artrlr. Cezalar Madde 33 (4650/Md.19) (Fiilleri daha a r cezay gerektiren ayr bir suç tekil etmedi i takdirde, bu Kanunun 31 inci maddesinin (a), (e), (f) ve (g) bentlerine aykr hareket edenler, bir yldan aa olmamak üzere hapis ve ellibin liradan üçyüzbin liraya kadar a r para cezasyla, (b), (c) ve (d) bentlerine aykr hareket edenler, 6 aydan 2i yla kadar hapis ve 10 liradan 100 bin liraya kadar a r para cezasyla cezalandrlrlar). Fiilleri daha ar cezay gerektiren ayr bir suç tekil etmedii takdirde, bu Kanunun 31 inci maddesinin (a) bendine aykr hareket edenler 2 yldan aa olmamak üzere hapis ve 2 milyar liradan 4 milyar liraya kadar; (d), (e) ve (f) bentlerine aykr hareket edenler ise, 1 yldan aa olmamak üzere hapis ve 500 milyon liradan 1 milyar liraya kadar ar para cezasyla, (b) ve (c) bentlerine aykr hareket edenler, 6 aydan 2 yla kadar hapis ve 200 milyon liradan 400 milyon liraya kadar ar para cezasyla cezalandrlrlar. Bu maddedeki para cezalar her yl tarihli ve 765 sayl Türk Ceza Kanununun ek 2 inci maddesi hükümleri uyarnca artrlr. SEK9Z9NC9 KISIM Çeitli Hükümler Mal sahibinin salad yararlar geri alma hakk Madde 34 - Mal sahiplerinin 31 inci maddedeki yasaklara ramen avukat veya dava vekillerine veya bu Kanuna göre görevlendirilenlere veya üçüncü ahslara verdikleri paralar veya saladklar yararlar karln 1 yl içinde geri almaya haklar vardr. 9mar mevzuat uygulanan veya özel parselasyon yaplan yerler Madde 35 - )mar mevzuat gereince düzenlemeye tabi tutulan parsellerden düzenleme ortaklk pay karl olarak bir defaya mahsus alnan yol, yeil saha ve bunun gibi kamu hizmet ve tesislerine ayrlan yerlerle, özel parselasyon sonunda malikinin muvafakat (rzas) ile kamu hizmet ve tesisleri için ayrlm bulunan yerler için eski malikleri tarafndan mülkiyet iddiasnda bulunulamaz ve karl istenemez. Kamulatrmadan sonra alnan tapu kaydnn iptali Madde 36 - Kamulatrma kanunlar uyarnca gerekli ilemler tamamlanp tapuda kaytl olanlarn idare adna intikallerinin yaplmasndan, tapuda kaytl olmayanlarn tescillerinin salanmasndan sonra, kamulatrlan yer için herhangi bir nedenle gerçek ve tüzelkiiler adna yeniden tapu tesis edildii takdirde, idarenin istei üzerine hakim, evrak üzerinde ve lüzum gördüü takdirde mahallinde inceleme yaparak sonraki kaydn iptali hakknda bir karar verir. Bu ilemler harca ve resme bal deildir sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 16 ]

17 Yetkili ve görevli mahkeme ve yarglama usulü Madde 37 - Bu Kanundan doan tüm anlamazlklarn adli yargda çözümlenmesi gerekenleri, tanmaz maln bulunduu yer asliye hukuk mahkemelerinde basit yarglama usulü ile görülür. Hak düürücü süre Madde 38 - Kamulatrma yaplm, ancak ilemleri tamamlanmam veya kamulatrma hiç yaplmam iken kamu hizmetine ayrlarak veya kamu yararna yönelik bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yaplan tanmaz maln malik zilyed veya mirasçlarnn bu tanmaz mal ile ilgili her türlü dava hakk yirmi yl geçmekle düer. Bu süre tanmaz mala elkoyma tarihinden balar. Vergilendirme Madde 39 (4650/Md.20) (Emlak vergisi tarhna esas olan en son vergi de eri kesinleen kamulatrma bedelinden az oldu u takdirde aradaki fark emlak vergisine tabi tutulur. Bu farka ait vergi 1319 sayl Emlak Vergisi Kanununun 31 inci maddesinin son fkras hükmü dikkate alnmak suretiyle kusur cezal olarak tarh olunur. Emlak vergisi beyannamesinin ek süreye ra men verilmemi olmas halinde kesinleen kamulatrma bedeli beyannamesi verilmemi dönemlere ait vergi de eri yerine geçer ve vergi a r kusur cezal olarak tarh olunur. Ek süreden sonra, verilen beyannamelerde gösterilen de erin kesinleen kamulatrma bedelinden yüksek olmas halinde bu farka ait vergi ve ceza düzeltilmez). Kamulatrlan tanmazn kamulatrld yla ait emlak vergisi tarhna esas olan vergi deeri, kesinleen kamulatrma bedelinden az olduu takdirde, kamulatrma bedeli ile vergi deeri arasndaki fark üzerinden, cezal emlak vergisi tarh olunur. Emlak vergisi beyannamesinin ek süreye ramen verilmemi olmas halinde, kesinleen kamulatrma bedeli, kamulatrmann yapld yla ait vergi deeri yerine geçer ve bu deer üzerinden cezal emlak vergisi tarhiyat yaplr. Kaldrlan ve sakl tutulan hükümler Madde 40-31/8/1956 tarih ve 6830 sayl )stimlak Kanunu ile ek ve deiiklikleri, 8/7/1981 tarih ve 2487 sayl Toplu Konut Kanununun 5 inci maddesi ile 21/1/1982 tarih ve 2587 sayl Kanunun geçici 2 inci maddesinin kamulatrlan tanmaz maln deerinin tespitine ilikin hükümleri yürürlükten kaldrlmtr. 7/3/1954 tarih ve 6326 sayl Petrol Kanunu ve deiiklikleri, 15/4/1955 tarih ve 6538 sayl )stanbul Kapal Çarsnn Tamir ve )hyas Hakknda Kanun hükümleri ile dier özel kanunlardaki kamulatrmaya ilikin hükümler sakldr. 9stimlak Kanununa yaplan atflar Madde 41 - Dier kanunlarda )stimlak Kanununa veya belli maddelerine yaplan atflar bu Kanuna veya bu Kanunun ayn konular düzenleyen madde veya maddelerine yaplm saylr sayl Kanunu nun Geçici Maddeleri : GEÇ9C9 MADDE 1 - Bu Kanunun yürürlüe girmesinden önce verilmi olan kamu yarar ve kamulatrma kararlar geçerlidir. Ancak, idarece henüz kymet takdir edilmemi olan ilerde, kymet takdir ilemleri ile sonraki ilemler bu Kanun hükümlerine göre yaplr. Bu Kanunun yürürlüe girmesinden önce açlm ve henüz kesin hükme balanmam davalarda bu Kanun hükümleri uygulanr. Ancak bu Kanunla getirilen deiik hükümlerin uygulanmas nedeniyle haksz çkan tarafa harç, yarglama gideri ve avukatlk ücreti yükletilemez sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 17 ]

18 GEÇ9C9 MADDE 2 - Bu Kanunun yürürlüe girmesinden önce açlan davalarda, davann açld günde yürürlükte olan kanunlara göre ilemeye balam olan dava süreleri, o kanunlara göre tespit edilir. GEÇ9C9 MADDE 3 - Bu Kanunun yürürlüe girmesinden önce kamulatrlm ve kamulatrma bedelinin kesinlemesi 4 yl tamamlam tanmaz mal hakknda 22 inci madde hükmüne göre ilem yaplm veya yaplacak olmas halinde, idarelere bu Kanunun yürürlüünden itibaren 2 yllk ek süre hakk tannr. Mal sahibinin geri alma hakk ancak bu sürenin tamamlanmasndan sonra doar. GEÇ9C9 MADDE 4-5 Ocak 1961 tarih ve 221 sayl Kanunun kapsamna girmeleri nedeniyle kamu tüzelkiileri veya kurumlar adna kamulatrlm saylan tanmaz mallarn eski malik, zilyet veya bunlarn halefleri tarafndan açlm ve kesin hükme balanmam davalarda sözü edilen 221 sayl Kanunun hükümleri uygulanr sayl Kanunu nun Geçici Maddeleri (4650/Md.21) : GEÇ9C9 MADDE 1.- Bu Kanunun yürürlüe girdii tarihte, kamulatrma karar alnm ancak henüz tebligata çkarlmam kamulatrmalarda bu Kanun hükümleri, dierlerinde önceki hükümler uygulanr. GEÇ9C9 MADDE 5.- Bu Kanunun deiik 15 inci maddesinde öngörülen yönetmelik çkarlncaya kadar bilirkiiler önceki hükme göre seçilir. Madde 42 (4650/Md.22) - Bu Kanun yaym tarihinde yürürlüe girer. Madde 43 (4650/Md.23) - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür sayl Kamulatrma Kanunu /Kamu Ölçmeleri Dersi Eki / Ör.Gör.Dr. S.Denizhan Yaln/[ 18 ]