Hepatitli Hastaların Yaşadığı Zorluklar. Dr. Hilal Ünalmış Duda (Ph.D, Uluslararası İlişkiler-Global Sağlık Politikaları)

Transkript

1 Hepatitli Hastaların Yaşadığı Zorluklar Dr. Hilal Ünalmış Duda (Ph.D, Uluslararası İlişkiler-Global Sağlık Politikaları)

2 Dünya Sağlık Örgütü geçtiğimiz yıl dünyada her 12 kişiden birinin hepatit taşıyıcısı olduğu açıklamıştı

3 Dünyada 2 milyardan fazla insanın Hepatit B virüsü ile karşılaştığını, halen 350 milyon insanın kronik Hepatit B olduğunu, toplam 550 milyon insanın hepatitli olduğunu (A,B,C,D,E) biliyoruz.

4 Dünya Sağlık Örgütü nün yayınladığı rakamlara konunun dışından birinin inanması çok zor

5 Dünya nüfusunun neredeyse üçte birini tehdit eden bu hastalıkla mücadele sadece tıp dünyasının sırtına yüklenemez. İlaç Endüstrisi kendi üzerine düşen görevi ilaç üretimi, yeni ilaç denemeleri ile yapmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, global bir çaba içinde olup üyesi olan 193 ülkede farkındalık yaratma, 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü etkinlikleri ile dikkat çekme çalışmalarını sürdürmektedir.

6 Ancak sorunun bu kadar büyük olması herkese bir görev yüklemektedir. Artık ülkeler arasında demirden perdeler, kalın duvarlar, geçilmesi imkansız sınırlar kalmamıştır. Neredeyse kağıttan duvarlar ile ülkeler ayrılmaktadır. Ulaşım olanaklarının bu kadar kolay ve yaygın olması, bulaşma yollarını da kolaylaştırmaktadır. Dolayısıyla Hepatit uluslararası bir ortak sorundur

7 Sorunları sınıflandırırsak; Kişinin kendi içinde yaşadığı ekonomik, sosyal, psikolojik sorunlar, (çalışamama ya da işsiz kalma korkusu, hastalığı çevreye açıklama durumu, hastalığı kabullenme ve tedaviye geçiş süreci) Aile içi yaşanan sorunlar (hastanın bakımı, terkedilme korkusu, cinsellikten uzaklaşma ya da inadına bulaştırma isteği) Sağlık çalışanları ile yaşanan sorunlar Bürokrasi ile ilgili sorunlar

8 HEPATİT ÇEMBERİ Ailenin sosyoekonomik durumu, hasta yakınının yaklaşımı HEPATİTLİ HASTA Sağlık Bakanlığı nın hepatit politikası ve Sosyal Güvenlik kapsamı Doktor-hemşirediğer sağlık çalışanları ve yaklaşımları

9 İLETİŞİM SARMALI DOKTOR,HEMŞİRE, DİĞER SAĞLIK ÇALIŞANLARI HASTA YAKINI HASTA

10 Hepatit dolayısıyla hastaların yaşadıkları sosyal sorunlardan örnekler

11 2828 Kadın, 34 yaşında, bekar, bankacı Hastalığı öğrenilince banka çalışanlarının kendisini dışladıklarını, çaycının ona çay servisi bile yapmadığını söylüyor. Gerginlik yüzünden müşterilerle ilişkisi bozuldu. Başka bir şubeye tayin edildi ancak kendisinden önce hastalık haberi ulaştı ve yeni şubede de uyumlu çalışamadı.

12 2828 Erkek, 54 yaşında, ilişkisi vardı, özel sektör çalışanıydı. Hastalığı ortaya çıkınca birlikte yaşadığı insan onu terk etti. Tedavisi sürüyor ancak çok sık doktor değiştiriyor. Farklı doktorlar aynı ilaçları verdikleri için sinirli. Daha «iyi ilaç» verecek bir doktor arayışında. Kadınlardan nefret ediyor. İşten ayrıldı.

13 2828 Erkek, 27 yaşında, evlenmeyi düşündüğü kız arkadaşı var, memur. Belediyenin işlettiği havuzlardan birine gitmek için hazırlık yaparken istenen tahlilde hepatit olduğu ortaya çıktı. Havuza alınmadı. Kız arkadaşı ile cinsel birliktelikleri yok. Hastalığını kız arkadaşı sorun etmiyor ancak kızın ailesi bu evliliğe karşı. Aile son zamanlarda görüşmelerine bile izin vermiyor. Gençler birlikte intiharı düşünecek kadar hastalığı sorun etmiş durumdalar.

14 2828 Erkek, 66 yaşında, dul, emekli Kendi kendine bakacak gücü yok. Çocukları çalıştıkları için evde bakamadılar ve bir bakımevine yatırmak istediler. Bulaşıcı hastalığı olduğu için hiçbir bakım evi kabul etmiyor.

15 2828 Kadın, 23 yaşında, bekar, hemşire Bebek servisinde çalışıyor. Tırnak ve tırnak çevresindeki etleri ısırıyor, zaman zaman parmak uçları kanıyor. Bebeklere zarar vermekten korkuyor ancak yöneticilerine de bu korkusunu açıklayamıyor, işsiz kalmaktan korkuyor. Çok gergin, erkek arkadaşı yok, kendisini sevecek ve destek verecek bir erkeğin olamayacağı saplantısı içinde

16 2828 Kadın, 20 yaşında, bekar, çalışmıyor Evlilik için hazırlanırken yapılan tahlilde ortaya çıktı. Erkek tarafı hemen nişanı bozdu ve takıları geri istedi. Damat adayı hiç sesini çıkaramadı. Kız tarafı şaşkındı, tartışmalar büyüdü kavgaya dönüştü, iki aile karakolluk oldu. Nişan bozuldu, takılar geri verildi. Erkek başka biri ile evlendi. Kız, tedavi oluyor ama mutsuz-umutsuz.

17 2828 Kadın, 40 yaşında, evli, çalışmıyor Kocası sık sık dövüyordu bir gece yine çok dövdü burnunu kırdı, kolunu kırdı. Hastaneye götürdüler ve hepatitli olduğu da böylece anlaşıldı. Hiç tedaviye başlanmadı, koca da dövmeye devam etti Ben hastanede rastladığımda ablaları ile enişteleri hastaneye getirmişlerdi ve artık karaciğer nakli gerekiyordu

18 2828 Kadın, 28 yaşında, evli, mühendis Burun ameliyatı olmak için ön tetkikler yapılırken hepatit olduğunu öğrendi. Eşi ile sorun yaşamadı. İşyerine «sık sık hastaneye gitmek zorunda kalacağım» diyerek istemezlerse işten ayrılabileceğini söyledi. Ancak işyeri sorun yaratmadı. Tedavisi sürüyor, işine de devam ediyor.

19 Türkiye deki sendikalar 3 Konfederasyon çatısı altında toplanıyor. Sorduk: Hepatit dolayısıyla işten çıkarma gibi bir durum oldu mu? Size ulaşan bir şikayet var mı?

20 DİSK (yanıt verecek kişi bulunamadı) TÜRK-İŞ (Araştırma Müdürü Hukuk Dairesi ile görüşerek kendilerine ulaşan bir şikayet olmadığını söyledi) HAK-İŞ (Genel Sekreter Yardımcısı, konunun ilginç olduğunu ama onlara da ulaşan bir sorun olmadığın belirtti. İşçilerin kendi işkolundaki sendikaya şikayetini götürebileceğini belki sendikada sorunun çözülmüş olabileceğini söyledi.)

21 Buradan çıkarabileceğim sonuç: 1-İşyerlerinde hepatit yüzünden hiç sorun yaşanmıyor. 2-Tazminat alıp ayrılan işçiler hayatından memnun 3-Sendikalar bu konuyla ilgilenmiyor. 3-Sendikalar Görmedim-duymadım-konuşamam diyen üç maymun yaklaşımını benimsemiş.

22

23

24

25

26

27

28

29 Annemi özlüyorum.saygılarımla

30 Gezegenimizden HEPATİT i silme çabalarının bir parçası olmak beni ve ailemi heyecanlandırıyor. Biz gönüllü çalışmaya devam edeceğiz