TG 10 ÖABT COĞRAFYA KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ TG 10 ÖABT COĞRAFYA Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

2 AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.

3 2015 ÖABT / COĞ COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ TG L, kuru bir vadide yer almaktadır. K nin yüksekliği 150 ile 300 metre arasındadır. N nin yüksekliği 900 metredir. Yükseltinin en az olduğu yer kuzeydoğudur. Eğrilerinin V şeklini aldığı yerler sırt veya vadidir. Sivri uçlar izlendiğinde yükseklik artıyorsa vadi, azalıyorsa sırttır. Bu nedenle M bir vadide değil sırtta yer almaktadır. 4. Basınç merkezi, Termik yüksek basınç merkezidir. I numaralı yerde hava hareketi merkezden çevreye doğrudur. II numaralı yer denkleşme yüzeyidir. III numaralı yerde hava hareketi çevreden merkeze doğrudur. Bölge yüksek basınç merkezi olduğundan rüzgâr merkezden çevreye esmektedir. 7. Metinlerde I ve II numarayla gösterilen kavramlar yer değiştirirse bütün bilgiler doğru olur. Suyun hareketini önleyen geçirimsiz tabakalara akitard denir. Yer altı suyunu serbest bir şekilde ileten geçirimli tabakalar akifer olarak adlandırılır. Suya doygun olan tabakada suyun üst sınırına su tablası denir. 2. Guayaguil in yükseltisi 12 m, Quito nun yükseltisi 2800 m dir. Aradaki sıcaklık farkının nedeni yükseklik farkıdır. Bu durum, enlem etkisiyle çelişmektedir. Karşılaştırılan sıcaklık değeri mevsimlik değil yıllıktır. Bu nedenle mevsim durumu etkili olamaz. Her iki yer de güneş ışınlarını yılda iki kez dik almaktadır. 5. Balıklar, Poleozoik in Ordovisyen Dönemi nde; kara bitkileri, Paleozoik in Siluriyen Dönemi nde, sürüngenler, Palaozoik in Pensilvanien Dönemi nde memeliler Mezozoik in Triyas Dönemi nde, kuşlar Mezozoik in Jura Dönemi nde ortaya çıkmıştır. Buna göre en yakın zamanda kuşlar, en eski dönemde balıklar ortaya çıkmıştır. 8. Yüryüzündeki tatlı su kaynaklarının %94 ünü yer altı suları oluşturur. Bu suların %3,64 ü göllerden, diğerleri atmosferdeki su buharı ve akarsulardan meydana gelir. 3. Sürekli rüzgârlar ve okyanus akıntıları, her iki yarım kürede de etkilidir. Karaların daha geniş yer kapladığı Kuzey Yarım Küre de yıllık sıcaklık farkı daha çok, denizlerin geniş yer kapladığı Güney Yarım Küre de yıllık sıcaklık farkı daha azdır. Çünkü denizler geç ve az ısınır - soğur, karalar çabuk ve çok ısınır - soğur. 6. Arabistan - Avrasya, Nazka - Güney Amerika konverjans (yaklaşım) hareketi içindedir. Doğu Afrika - Arabistan, Antartika - Hint Avusturalya diverjans (uzaklaşma) hareketi içindedir. 9. Yatay doğrultuda şaryaj yüzeyi boyunca hareket eden kaya kütleleri altında veya düşey doğrultuda bir fay hattı boyunca yer değiştiren kütleler arasında kalan kayalar, yüksek bir basıncın etkisiyle değişikliğe uğrar. Bu olaya milonitizasyon, bu olay sonucu oluşan kaya tipine ise milonit denir. Dinamo metamorfizma ve şistoziteye epizon, hem kimyasal hem de mekanik metamorfizmaya mezozon denir. Rejional, derinlik metamorfizmasını ifade eder. Şist, başkalaşmış kil taşıdır. 3

4 10. Transform faylar sonrasında levhalar yan yana yer değiştirir. Normal faylarda bloklardan biri diğerine göre fay hattı boyunca aşağıya doğru kayar. Şaryaj ya da bindirme sonucu kıvrılan tabakalardan biri diğerinin üzerine doğru bükülür. Böylece yaşlı tabaka, genç tabakanın üzerini örter. 13. Podzoller, iğne yapraklı ormanlar altında oluşur. Soğuk ve nemli bölge toprağıdır. Bu bölgelerde kışlar uzun ve serttir. Yazlar kısa ve serindir. A horizonunda yıkanma fazladır. Kül renginde topraklardır. 16. Haritada II, III, IV ve V numarayla gösterilen yerler çöl alanıdır. I numaralı yerde su kaynakları fazladır. Bu bölgenin seyrek nüfuslu olmasının nedeni sıcaklığın düşük olmasıdır. 11. Effüsif tip püskürme, sakin püskürmelerdir. Effüsif püskürmelerde sıra ile lav akıntıları, lav örtüleri, tabla ve kalkan şeklinde volkanlar oluşur. Patlamalı püskürmelere eksplosif püskürme denir. Eksplosif püskürme sonucu maarlar ve piroklastik koniler oluşur. Effüsif ve eksplosif volkanlar birbirini izlerse strato volkanlar ve kalderalı volkanlar oluşur. Hawaii tipi volkanlar effüsif volkan örnekleridir. Bu etkinlik sonucu lavlar sakin bir şekilde çok geniş alanlara yayılır. 14. Haritada I ve III numarayla gösterilen yerlerde Akdeniz iklimi etkili olduğundan buradaki bitki türleri benzerdir. II numaralı yerde kutup altı, IV numaralı yerde muson iklimi etkilidir. 17. Dünya nüfusunun artışındaki ilk sıçrama dönemi alet yapımıyla başlar. Alet yapımıyla beslenme koşulları iyileştiği için dünya nüfusunda birinci sıçrama dönemi yaşanmıştır. 12. Epizodik, geçici akarsulardır. Yağışın zamanı ve miktarı belli olmadığından bu tür akarsuların akışa geçeceği zaman da belli değildir. Haritada I, II, III ve V olarak gösterilen yerler kurak alanlardır. IV numarayla gösterilen yer Amazon Havzası dır. Bu bölge yıl boyunca yağış aldığından, bu alanda sürekli akarsular görülür. 15. Hörgüç kaya buzul altında kalmış ve buzul tarafından aşındırılmış kayaçlardır. Buzulun geldiği taraf (II) az eğimli, buzulun aktığı taraf (I) çok eğimli olur. Bu tür yer şekillerine yüksek enlemlerin yanı sıra yüksekliği fazla olan yerlerde de rastlanır. Orta kuşakta bu tür yer şekillerine Pleistosen de buzul altında kalmış yerlerde rastlanır. 18. ABD, Filipinler, Endonezya ve Meksika dünyada jeotermal enerjiden en fazla yararlanan ülkelerdir. Önemli bir kısmı masif arazilerden oluşan Kazakistan jeotermal enerjiden en fazla yararlanan ülkelerden değildir. 4

5 19. Dünyanın en büyük 500 şirketinin 140 tanesi (%28 i) ABD ye aittir. ABD yi Japonya %69, Fransa %40 ve Almanya %39 izler. İtalya 10 şirketle 12. sıradadır. 22. Hong Kong, İtalya, Güney Kore, Taywan, Çin, Portekiz, Almanya, Türkiye, İngiltere ve Fransa dünya giyim eşyası üretiminde ilk sırada yer alan ülkelerdir. Brezilya bu tür ülkelerden değildir. 25. Haritada III ve V numarayla gösterilen yerler büyük oranda çöl alanıdır. I ve II numaralı yerlerin de bir kısmı çöldür. IV numarayla gösterilen Rusya da ise orman oranı fazladır. 20. Willy Brandt, ülkeleri kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayırırken gelişmişlik düzeyini göz önünde bulundurmuştur larda Kanadalı yazar Marshall Mc Luhan elektronik medya ve iletişim araçlarının dünyayı küresel bir köye dönüştürdüğünü savunmuştur. 26. Haritada I, III, IV ve V numarayla gösterilen yerler önemli sanayi merkezleridir. II numarayla gösterilen Amazon Havzası, sanayi bölgesi değildir. 21. Fransa 80 milyondan fazla turist sayısı ile uzun yıllardır en fazla turist çeken ülke konumundadır. ABD ise yaklaşık 130 milyar dolar (2013) gelir ile turizm geliri en fazla olan ülkedir. 24. Dünya kalay, çinko, kurşun, alüminyum, tungsten, altın, magnezyum ve tuz üretiminde Çin ilk sırada yer almaktadır. 27. Tarımsal nüfus yoğunluğu, tarımla uğraşan nüfusun tarım alanlarına bölünmesiyle bulunur. Buna göre yer şekilleri ve tarım alanları ile tarımla uğraşan nüfus tarımsal yoğunluğu doğrudan etkiler. Gelişmiş ülkelerde tarımla uğraşan nüfus az olduğundan tarımsal yoğunluk düşük olur. Ortalama yükselti, tarımsal yoğunluğu birinci derecede etkilemez. Çünkü yükselti az, engebe çoksa tarım alanı dar olur. Yükselti fazla engebe az ise tarım alanı çok olur. 5

6 Körfez Savaşı Dönemi nde Irak tan çok sayıda insanın Türkiye ye gelmesi sosyal nedenli göçlere örnektir te Yunanistan daki Türklerin Türkiye ye gelmesi, Türkiye deki Rumların Yunanistan a gitmesi; mübadele göçüdür, zorunludur. İkinci Dünya Savaşı nda Alman bilim insanlarının bir kısmının ABD ye gitmesi beyin göçüdür. 31. Almanya, ABD, İngiltere ve Norveç yer altı kaynakları bakımından zengin ve gelişmiş ülkelerdir. Japonya, yer altı kaynakları bakımından dışa bağımlıdır. 34. Türkiye, protokolü hem imzalayan hem de onaylayan ülkelerdendir (IV). II numarayla gösterilen Brezilya, III numarayla gösterilen Güney Afrika Cumhuriyeti ve V numarayla gösterilen Çin protokolü yalnızca imzalayan ülkelerdir. I numarayla gösterilen ABD, bu protokolü imzalayan fakat onaylamayan tek ülkedir. 29. Konürbasyon, birbirine yakın şehirlerin gelişerek birleşmesiyle oluşan şehirlerdir. Hızla gelişen ve birbirine yakın olan şehirlerde böyle bir durum gözlenmektedir. Birbirine uzak olan ve gelişmesi yavaş olan Sinop un Samsun la birleşme ihtimali düşüktür. 32. Türkiye ihracatının %52 si İstanbul, %6 sı İzmir, %5,6 sı İzmit ten gerçekleşmektedir. (TÜİK ) 35. Alizeler, 30. enlemlerden Ekvator a eser. Bu nedenle Ekvator çizgisinin geçtiği ülkeler, hem kuzeydoğu hem de güneydoğu alizelerinin etkisinde kalır. Venezuela, Meksika ve Mısır Kuzey Yarım Küre de; Avustralya Güney Yarım Küre de; Brezilya hem kuzey hem Güney Yarım Küre de yer almaktadır. 30. Yerleşik hayata, tarımın başladığı Neolitik Dönem de geçilmiştir. Paleolitik ve Mezolitik te avcılık ve toplayıcılık egemendi. Orta Doğu ve Akdeniz deki Mezolitik Dönem Epipaleolitik olarak adlandırılır. Kalkolitik Dönem, Maden Çağı nı (Bakır Çağı) ifade eder. 33. Afrika 54 ülke ile ülke sayısı en fazla olan kıtadır. 47 ülke ile Avrupa, 44 ülke ile Asya, 35 ülke ile Amerika, 14 ülke ile Okyanusya Afrika yı izlemektedir. 36. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası (Sivas), Mengücekoğulları Dönemi nde Ahmet Şah ve eşi Turan Melek tarafından yıllarında yaptırılmıştır. İki kubbeli türbeye sahip bir cami ve yanında yer alan bir hastahaneden oluşmaktadır. Bu eser, Dünya Miras Listesi nde yer almaktadır. 6

7 37. İBBS - I de 12 bölge yer almaktadır. İBBS - II de 26 bölge bulunmaktadır. İBBS - III te 81 bölge (il) bulunmaktadır. 40. Afyon kaplıcaları, Çatalhöyük kalıntıları, Safranbolu ilçesi ve Truva Antik Kenti her mevsim turist çeker. Erciyes Dağı kayak tesisleri kışın turizme elverişlidir. 43. CDÖP öğretmenlerin kendi planlarını ve ders içeriklerini oluşturmasını öngörmektedir. Bu bağlamda alanında donanımlı öğretmenlere ihtiyaç duymaktadır. Çünkü kazanımların analizi ve bunlara göre konuların belirlenmesi ders kurgularının gerçekleşmesi, materyal seçimi, sınıf içi ve sınıf dışı uygulamalar gibi konularda öğretmenin ders öncesi hazırlıkları yoğun olarak yapması gerekir. 38. Tritikale, çavdar ve buğdayın melezidir. En çok yetiştirildiği yerler Çorum, Tokat ve Denizli dir. Daha çok hayvan yemi olarak kullanılır. 41. Coğrafya Dersi Öğretim Programı nda Öğretim Stratejileri Sunuş Yoluyla Öğretim Buluş Yoluyla Öğretim Araştırma - İnceleme Yoluyla Öğretim Öğretim Kuramları Öğretim Yöntemleri Anlatım Yapılandırmacılık Soru - Cevap Çoklu Zekâ Tartışma (Panel, Forum, Sempozyum, Münazara, İş Birliğine Dayalı Öğretim Zıt Panel, Workshop) Örnek Olay Beyin Fırtınası Altı Şapkalı Düşünme Görüş Geliştirme Sodruda anlatılan, buluş yoluyla öğrenme stratejisidir. Diğerleri ise öğretim yöntem veya tekniğidir. 44. Nüfus artış hızı ya da oranları ile ilgili bilgilerin daire grafiklerde gösterilmesi zordur. Çünkü dairenin alanı ele alınan unsurun tamamı olarak düşünülür. Her unsur toplam alanın ne kadarı ise o unsura ait bölümün tüm daire ve oranı aynıdır. Bu nedenle daire grafik kullanılması uygun olmaz de kurulan ve günümüzde işlevini yitiren Sadabat Paktı Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında oluşturulmuş bir birlikti. 42. Harita becerisi haritayı doğru yorumlama, bilgi aktarma, konum belirleme, dağılışı algılama becerilerini içerir. Öğrenciler eş yükselti eğrilerinden yararlanarak yer şekillerini tespit ederler. 45. Erkan Öğretmen sınıfta öğrencilerin önünde kayaçların farklı türlerinin nasıl tespit edileceğini, bu türlerin hangi özelliklere sahip olduğunu görsel, işitsel olarak anlatmıştır. Buna gösteri yöntemi denir. 7

8 46. Enerji nakil hatları ile ilgili olarak arazi çalışması yapılması güçtür. Çünkü bu alanlar tehlikeli bölgelerdir. Güvenlik altına alınmıştır ya da nakil hatları toprak ya da deniz altındadır. Bu nedenle arazi çalışmasının planlanması güçtür. 48. D ve E seçeneklerinde verilen kazanımlar 10. sınıf, C de verilen kazanım 9. sınıf, B de verilen kazanım 11. sınıftır. A da ise bölgeler ve ülkeler öğrenme alanına ait kazanım verilmiştir. 50. Coğrafyada arazi çalışmaları bilimsel laboratuvar çalışmaları niteliğindedir. Bu nedenle CDÖP nin bir parçasıdır. Coğrafyada arazi çalışmaları farklı amaçlara yönelik yapılır ve buna göre stratejiler belirlenir. Bu stratejiler D. Job dan yararlanarak oluşturulmuştur. Bunlar: Geleneksel arazi çalışması Hipotezlerin test edilmesine dayalı arazi çalışması Coğrafi sorgulamaya dayalı arazi çalışması Keşfetmeye dayalı arazi çalışması Duyusal arazi çalışması Soruda verilen amaçlar keşfetmeye dayalı arazi çalışmasına aittir. 47. Öğretmen altı şapkalı düşünme yöntemini uygulamaktadır. Bu sayede geçmişten günümüze ekonomik faaliyetleri etkileyen şartlar ve ekonomi politikaları farklı düşüncelerle tespit edilir. Beyaz şapka - Tarafsız Kırmızı şapka - Duygusal Yeşil şapka - Yaratıcılık ve üretkenlik Mavi şapka - Sonuçlar ve çözümler Sarı şapka - Avantaj ve faydaları Siyah şapka - Tehlike ve riskler 49. Örnek olay yöntemi gerçek hayatta yaşanmış ya da yaşanması muhtemel bir problem durumunun sınıf ortamına getirilerek çözüm yollarının bulunması işidir. Çoğunlukla buluş yoluyla öğretim stratejisinde tercih edilen bir yöntemdir. 8