MARPOL KURAL 25A NIN TANKER DİZAYNI VE GELECEĞİ ÜZERİNE YANSIMALARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MARPOL KURAL 25A NIN TANKER DİZAYNI VE GELECEĞİ ÜZERİNE YANSIMALARI"

Transkript

1 Gemi Mühendisliği ve Sanayimiz Sempozyumu, Aralık 2004 MARPOL KURAL 25A NIN TANKER DİZAYNI VE GELECEĞİ ÜZERİNE YANSIMALARI Doç. Dr. Metin TAYLAN 1 ÖZET Bilindiği gibi, meydana gelen deniz kazalarında çevre için en büyük tehlike, taşıdığı yükün niteliği dolayısıyla tankerlerden gelmektedir. Tankerlerin daha güvenli hale getirilmesi amacıyla Uluslararası Denizcilik Örgütü, IMO gibi kuruluşlar tarafından çeşitli kurallar ve yönetmelikler yürürlüğe konulmaktadır. Bu kural ve yönetmelikler yıllar içerisinde sürekli olarak güncellenmektedir. Mukavemeti arttırıcı önlemlerin yanı sıra geminin devrilme ve alabora olmasını engelleyecek stabilite arttırıcı birtakım önlemler de yürürlüğe girmiştir. MARPOL tarafından uygulamaya konulan Kural 25A da bu önlemlerden biridir. Bu çalışmada, MARPOL 25A kuralının tankerlere getirmiş olduğu yükümlülükler ve bu yükümlülükler karşısında yeni inşa edilecek ve mevcut gemilerin dizayn açısından geçireceği değişiklikler ve bunların geminin özellikle stabilite karakteristikleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Yukarıda sözü edilen kural, prensip olarak geminin tam yüklü yakıt, yağ, kumanya durumu ve toplam balast kapasitesinin %1 ini kabul ederek enine KM değerinin minimum olduğu deplasmana karşı gelen kargo yoğunluğunu dikkate alır. Ayrıca bütün balast tanklarında maksimum serbest yüzey momentinin hesaplara katılmasını öngörür. Kural ilk bakışta stabilite açısından tankerlere çok olumlu düzenlemeler getiriyor gözükebilir ancak yakından dikkatle incelendiğinde dizayn ve konstrüksiyon konularında tankerlere büyük kısıtlamalar getirmektedir. Bunun sonucunda, tayfa rahatsızlığı, karmaşık balast boşaltım sistemleri, aşırı gemi hareketleri, yüksek kargo çalkantı olasılığı gibi etkenlerle yüksek başlangıç ve işletme maliyetleri ortaya çıkabilir. Anahtar kelimeler: Tanker, stabilite, MARPOL kural 25A, çevre güvenliği. 1 İ.T.Ü. Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi, Maslak İstanbul Tel : , e-posta : taylan@itu.edu.tr 118

2 1. Giriş Özellikle son yıllarda denizde güvenliği arttırıcı ve çevre kirliliğini önleme yönünde sarf edilen çabalar büyük bir ivme kazanmıştır. Çevre ile ilgili kaygılar ve çevre bilincinin artması bu çabaların artmasındaki en büyük etkendir. Mevcut problemlere çözüm bulmak ya da gemi stabilitesi ve güvenliği alanlarındaki risk faktörlerini ortadan kaldırmak amacıyla birçok araştırma yapılmaktadır. Özellikle yolcu gemileri ve tankerler, taşıdıkları yükün özelliği açısından bu araştırmaların odak noktasını oluşturmaktadır. Bu nedenle, Uluslararası denizcilik kuruluşları ya mevcut kuralları güncellemekte ya da yeni kural ve yönetmelikler getirmektedirler. Geçmişte yeni kuralların hayata geçmesi birçok araştırmacıyı rahatsız edecek derece yavaş gelişmekteydi. Ancak son zamanlarda meydana gelen bir kazaya cevap niteliğinde olan yeni kurallar ise çok detaylı araştırılmadan oluşturulmakta ve hatta gerçek güvenliğin dejenere olmasına bile yol açabilmektedirler. Yeni inşa edilecek olan gemilerde bu kuralların gereğini yerine getirmek göreceli olarak kolay olsa bile, bunların geminin güvenlik, işletme ve karlılığı açısından istenmeyen sonuçları olabilir. Şüphe yok ki, güvenlik gemi dizaynında olduğu gibi günlük hayatımızda da son derece önemli bir konudur. Fakat bu kavram, fonksiyonellik, pratiklik ve karlılık gibi sistemin parçası olan diğer parametreler de dikkate alınarak optimize edilmelidir. Sistemi oluşturan bu parametreler arasındaki denge bozulursa, beklenildiği gibi tüm sistem düzgün olarak işlemeyecektir. Eğer güvenlik üzerine gereğinde fazla ilgi gösterilirse, diğer vazgeçilemez elemanların bu durumdan olumsuz olarak etkilenmeleri kaçınılmaz olur. Herhangi yeni bir kuralın kısa ve uzun vadeli etkilerini tahmin etmek, ancak kural yürürlüğe girip bir süre izlendikten sonra mümkün olabilir. Son zamanlarda yürürlüğe giren MARPOL 25A kuralı da, güvenlik ölçütlerinin standart gemi inşa ve finans prensiplerini gerçek gemi güvenliğine çok bir şey katmadan ihlal eden bir kural olarak kategorize edilebilir. Ayrıca, kural işletme değil de teorik açıdan bir takım yaptırımları içermektedir. Bu çalışmada orta büyüklükteki bir sıvı ürün tankeri örnek olarak seçilerek yukarıda bahsedilen hususların doğruluğu veya gerçekliliği araştırılacaktır. Çıkacak sonuçların ışığında, yeni kuralın yarattığı problemler ortaya konulacak ve ileride ortaya çıkacak potansiyel problemlerin önlenmesi için durumu iyileştirecek önerilerde bulunulacaktır. 2. Örnek Uygulama Kural 25A nın yorumu ve uygulanması konusundaki gerçekleri göstermek amacıyla DWT luk bir petrol tankeri örnek gemi olarak seçilmiştir. Tankerde iskele ve sancak olmak üzere yedi adet kargo tankı ve yine iskele ve sancak L şeklinde aynı sayıda balast tankı mevcuttur. Tankere ait ana karakteristikler aşağıda verilmiştir: 119

3 Ana Boyutlar Tam boy L OA = m. Dikeyler arası boy L BP = m. Genişlik B = m. Derinlik D = 18.0 m. Draft T = m. Yeni kuralın avantaj ve/veya dezavantajlarını ortaya koymak amacıyla, geminin stabilite kitapçığından en kritik yükleme durumları örnek olarak seçilmiştir. Tankerin başlangıçta 0.70 t/m 3 ila 1.54 t/m 3 aralığında bir yoğunluğa sahip sıvı kargo taşıyacağı öngörülmüştür. Kuralın istekleri doğrultusunda, KM in minimum olduğu deplasmana karşı gelen mevcut kargo DWT indeki yoğunluğun dikkate alınması zorunludur. Yine kural gereğince, Tam yüklü kalkış yağ, yakıt ve sıvıları ile birlikte toplam balast kapasitesinin %1 i balast ve maksimum serbest yüzey momenti tüm yükleme durumlarında hesaba katılacaktır. Yapılan ön analiz sonucunda kural tarafından tanımlanan en kötü durumun, en düşük kargo yoğunluğunda tam yüklü kalkış durumu olduğu bulunmuştur. Ancak bu en kötü senaryonun yanı sıra diğer yükleme durumları da karşılaştırma amacıyla analize dâhil edilmiştir. Kural 25A yürürlüğe girmeden önce yapımına başlanan tanker, taşınacak bütün kargo yoğunlukları ve mümkün olabilecek bütün yükleme senaryoları için o zaman için geçerli olan kurallar çerçevesinde yeterli hasarsız ve yaralı stabiliteye sahiptir. Geminin bu durumdaki hasarsız stabilitesi dört farklı kargo yoğunluk değeri yani, 0.70 t/m 3, 0.81 t/m 3, 0.93 t/m 3 ve 1.54 t/m 3 ve balastsız orijinal yükleme durumu için aşağıda Tablo 1 de karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir. Tablo 1. Çeşitli kargo yoğunlukları için stabilite analizi. Kargo (tons) DWT T (m) KM (m) KG (m) GM (m) 0.70 t/m t/m t/m t/m Bu sonuçlara bakılacak olursa, incelenen dört farklı durum içinde en düşük stabilite karakterine sahip olmasına karşın 0.70 t/m 3 kargo yoğunluğuna karşı gelen tam yüklü balastsız kalkış durumunun bile konvansiyonel stabilite kriterlerini sağladığı görülmektedir. Başka bir deyişle tanker, yeni kuralın yürürlüğe girdiği 1 Şubat 2002 tarihinden önce stabilite açısından güvenli sayılmaktaydı. Ayrıca yukarıda sonuçları sunulan hesaplarda tüm kargo tanklarının, en kötü durumu yansıtacak maksimum serbest yüzey momenti yaratacak şekilde dolduruldukları unutulmamalıdır. 120

4 3. Kural 25A nın Adaptasyonu Kural 25A yaklaşık iki yıldır yürürlükte olduğundan seçilen tankerin stabilitesinin yeni kuralın istekleri çerçevesinde yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir. Kural gereği olarak toplam balast kapasitesinin %1 inin pompalanamayan ve tankların dibindeki suya tekabül edeceği varsayılmaktadır. Bu nokta, limandaki yükleme boşaltma sırasında oluşabilecek bir durum olduğundan mantıklı ve rasyonel bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir. Balast tanklarında kalan bu artık balast suyunun doğal olarak geminin GM değerinde belli bir azalma yaratacağı açıktır. Bu azalmanın söz konusu her bir balast tankının gerçek serbest yüzey momentlerinin toplamı ile sınırlı kalması gerekmektedir. Gerçekte dipteki boyuna elemanların permeabilitesi ve suyun sadece bu elemanlar üzerindeki cugullardan transfer olacağından düşünüldüğünde serbest yüzey etkisi daha az olacaktır. Ancak kural, tankın sadece küçük bir bölümünde su olmasına rağmen, her tank için maksimum serbest yüzey momentinin dikkate alınmasını şart koşmaktadır. İşte bu noktada kuralın uygulama ve bütünlüğünün arkasındaki mantık ve gerçeklik sorgulanmaya başlanmaktadır. Şüphesiz ki, hiç kimse pompalanamayan suyun yarattığı etkileri karşılayacak ekstra bir güvenlik marjinine olan isteğe karşı çıkacak değildir. Fakat bu marjin, karşılaşılan risk ile doğru orantılı olmalıdır. Şimdi yeni kural karşısında tankerin stabilitesinin nasıl davrandığına bakalım. En düşük KM değerini veren 0.70 t/m 3 kargo yoğunluğu için tam yüklü durum örnek olarak seçilmiştir. Başlangıçta %1 balast miktarı ve bunun yarattığı gerçek serbest yüzey momentleri dikkate alınmıştır. Burada gerçek serbest yüzey momentleri, çift dibin 0.30 m. menhol yüksekliğine kadar boyuna görderlerle su geçirmez bir şekilde bölmelendirilmiş olarak hesaplanmıştır. Daha sonra aynı durum maksimum serbest yüzey momentleri dikkate alınarak değerlendirilmiştir (maksimum serbest yüzey momentleri tanklardaki sıvı miktarına bakılmaksızın alınmıştır). Bu hesaplamalar sonucu çıkan değerler sırasıyla Tablo 2, 3, 4 ve 5 te gösterilmektedir. Tablo t/m 3 kargo yoğunluğu için gerçek ve maksimum FSM karşılaştırması. (ton) DWT T (m) FSM (t.m) KG (m) GM (m) Gerçek FSMbölmeli Max. FSM Gerçek FSM Tablo t/m 3 kargo yoğunluğu için gerçek ve maksimum FSM karşılaştırması. (ton) DWT T (m) FSM (t.m) KG (m) GM (m) Gerçek FSMbölmeli Max. FSM Gerçek FSM

5 Tablo t/m 3 kargo yoğunluğu için gerçek ve maksimum FSM karşılaştırması. (ton) DWT T (m) FSM (t.m) KG (m) GM (m) Gerçek FSMbölmeli Max. FSM Gerçek FSM Tablo t/m 3 kargo yoğunluğu için gerçek ve maksimum FSM karşılaştırması. (ton) DWT T (m) FSM (t.m) KG (m) GM (m) Gerçek FSMbölmeli Max. FSM Gerçek FSM Yukarıdaki tablolardan da görüldüğü gibi, hesaplarda gerçek FSM kullanıldığı takdirde, tankerin Kural 25A yı sağladığı görülmektedir. Ancak analizde, maksimum FSM kullanıldığında geminin yeterli dinamik stabiliteye sahip olmasına rağmen konvansiyonel stabilite kriterlerindeki GM değerini bile sağlamadığı ortaya çıkmaktadır. Benzer olumsuz sonuçların, 0.81 t/m 3 kargo yoğunluğu için de geçerli olduğu ortadadır. Buna karşın daha büyük kargo yoğunlukları olan 0.93 t/m 3 ve 1.54 t/m 3 değerlerinde ağırlık merkezinin aşağıya çekilmesi nedeniyle tanker söz konusu kuralın gereklerini yerine getirmektedir. Bu şekilde, gemilere dolaylı bir şekilde taşıyacakları kargo tipi ve karlılıkları yönünden kısıtlama getirilmektedir. Oysaki tankerin büyük bir balast kapasitesi olduğu göz önünde bulundurulursa, kuralın gereklerinin uygun balastlama yöntemiyle yerine getirebileceği yadsınamaz bir gerçektir. 4. Çözüm Alternatifleri Açıktır ki, geminin mevcut dizaynında kural, özellikle düşük kargo yoğunluklarında sağlanamamaktadır. Bu durumda en basit ve yüzeysel çözüm tankerin taşıyacağı kargo yoğunluğunu sınırlamak olarak gözükebilir. Fakat bu çözüm geminin çalışmasındaki ana neden olan karlılık üzerinde çok büyük negative bir etki yapacaktır. Kuralı sağlamak için düşünülebilecek diğer bir çözüm ise, geminin ağırlık merkezini aşağıya çekebilecek sabit balast kullanmak olabilir. Maksimum serbest yüzey momentleri kullanıldığında, en düşük kargo yoğunluğu için gereken sabit balast miktarı yaklaşık olarak 2750 ton civarındadır. Buna karşın, gerçek serbest yüzey momentleri kullanılırsa gerekli olan sabit balast miktarı yaklaşık olarak yarıya inmektedir. Burada fazladan kullanılan sabit balast miktarı, geminin taşıyacağı kargo miktarında o ölçüde azalmaya karşılık gelmektedir, bu azalma yaklaşık olarak geminin toplam DWT inin %8 dir. Buna ek olarak, sabit balast kullanımı özellikle yüksek kargo yoğunluklarında GM in artması sebebiyle mürettebat rahatsızlığı gibi problemlere de neden olabilir. Sözü 122

6 edilen değişik kargo yoğunlukları için karşılaştırmalı stabilite analizi yapılmış ve sonuçlar Tablo 6 ve 7 de sırasıyla maksimum ve gerçek serbest yüzey momentleri için verilmiştir. Tablo 6. Maksimum FSM için sabit balast kullanılmış stabilite karakteristikleri. A KM KG GM φv Kargo (ton) DWT T (m) (rad. (m) (m) (m) m) T φ (sec) 0.70 t/m t/m t/m t/m Tablo 7. Gerçek FSM için sabit balast kullanılmış stabilite karakteristikleri. A KM KG GM φv Kargo (ton) DWT T (m) (rad. (m) (m) (m) m) T φ (sec) 0.70 t/m t/m t/m t/m Kuralı sağlama doğrultusunda akla gelebilecek diğer bir alternatif ise, balast tanklarının yapısal dizaynını değiştirmektir. Başlangıçta çift dipteki balast tankları merkezden 2.8 m. ve 7.0 m. uzaklıktaki boyuna görderler ile desteklenmişti. Çift dibin yüksekliği 1.7 m. ve görderlerdeki menhollerin alt ucunun yüksekliği kaide hattından 0.30 m. mesafededir. Yükseltilmiş görderlerin (kaide hattından 0.80 m. alt uç yüksekliği) su geçirmezliği o noktaya kadar sağlandığında ve bir miktar sabit balast takviyesi yapıldığında problemin çözüldüğü hesaplar sonucunda gözlemlenmiş oldu. Bu durumda balast pompa sistemlerinde yeni düzenlemeye gidilmesi gereği ortaya çıkmıştır. Su geçirmezliği sağlamak için çift dipteki cugulların uzaktan kumandalı otomatik valflar ile donatılması sorunun çözümü olarak planlanmıştır. Yukarıda sözü edilen sabit balast miktarı ise yaklaşık olarak 220 ton civarındadır ve çift dipte geminin LCG sine yakın iskele/sancak olarak eşit dağıtılmıştır. Çift dip tankları bahsedilen yeni menhol yüksekliklerine kadar su geçirmez olarak değiştirildiğinde, tankerin stabilitesi bölünmüş tankların gerçek ve maksimum serbest yüzey momentleri için yeniden değerlendirilmiştir. Sonuçlar aşağıda Tablo 8 ve 9 da karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir. 123

7 Tablo 8. Bölmeleme ve kısmi sabit safra ile maksimum FSM için değerler Kargo (ton) DWT T (m) KM KG GM A φv T φ (m) (m) (m) (rad.m) (sec) 0.70 t/m t/m t/m t/m Tablo 9. Bölmeleme ve kısmi sabit safra ile gerçek FSM için değerler Kargo (ton) DWT T (m) KM KG GM A φv T φ (m) (m) (m) (rad.m) (sec) 0.70 t/m t/m t/m t/m Kuralın Gemi Hareketleri Üzerindeki Etkileri Kural 25A nın tankerin stabilite karakteristikleri üzerinde yarattığı radikal değişimler, geminin hareketleri ve denizciliği üzerinde de değişimlere yol açmaktadır. Geminin GM değerleri, maksimum ve gerçek serbest yüzey momentleri arasındaki değişimden dolayı çok fazla arttığından karakteristik yatay ivmeler en düşük ve en yüksek GM değerleri için yaklaşık 3 katına çıkmaktadır (7.5 m. karakteristik dalga yüksekliği için). Bu analizde, GM değerleri, 0.16 m., 0.5 m., 2.4 m. ve 2.71 m gibi uç noktalar olarak seçilirken, karakteristik dalga yüksekliği ise durgun su ile 7.5 m. arasında düşünülmüştür. Benzer bir analiz, yine yukarıda verilen GM ve çevre koşulları altında yalpa hareketi için tekrarlanmıştır. Yine, karakteristik yalpa genlikleri için daha öncekine benzer bir trend elde edilmiştir. 7.5 m. Karakteristik dalga yüksekliği için, en küçük GM değeri için 8 derece yalpa genliği bulunurken, en büyük GM değeri için 33 derece yalpa genliği elde edilmiştir. Yukarıdaki analiz, GM değerinin artmasının geminin aşırı hareketler yapmasına neden olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla tanker oldukça diri hale gelmekte ve içindeki mürettebat için oldukça rahatsız bir ortam yaratmaktadır. Yüksek genlikli yalpa hareketi ayrıca kaçınılmaz olarak tayfa yorulmasına yol açarak, onların görevlerini tam olarak yerine getirmelerine mani olmakta ve hatta planlanan işlerin aksamasına neden olabilmektedir. Bütün bunların neden olduğu bir başka istenmeyen durum ise kargo tanklarındaki aşırı çalkantı yükleridir. Çalkantı sadece geminin aşırı hareketler yapmasına yol açmayıp, ilgili bölgelerdeki yapısal elemanlara da ek yükler binmesine neden olur. Şekil 1 ve 2, GM in yatay ivmeler ve karakteristik yalpa genlikleri üzerindeki etkisini değişen karakteristik dalga yüksekliklerine bağlı olarak göstermektedir. 124

8 0.3 Significant lateral acc. (g) GM=0.16m. GM=0.5m. GM=2.4m. GM=2.71m Significant wave height (m) Şekil 1. Karakteristik yatay ivmeler. Significant roll (deg) Significant wave height (m) GM=0.16m. GM=0.5m. GM=2.4m. GM=2.71m. Şekil 2. Karakteristik yalpa genlikleri. 6. Sonuçların Değerlendirilmesi Bu çalışmada yürütülen ve yeni çıkan kural çerçevesinde orta büyüklükteki bir tankere ait detaylı stabilite analizi değişik açılardan çok önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır. Öncelikle Kural 25A, gemi tasarımcılarını tolere edilmeyecek biçimde emniyetli gemi tasarlamaya itmektedir. Şimdi bunun sonucunda ortaya çıkan gerçeklere bakacak olursak: 125

9 Eğer ilk çözüm alternatifi seçilecek olursa, yani geminin taşıyacağı kargo yoğunluğu sınırlandırılırsa, tanker rekabetin yüksek olduğu bu ortamda taşıyabileceği uygun yük bulmakta zorluk çekebilir. Büyük bir olasılıkla servis hayatı boyunca karlı olarak çalışması tehlikeye girer. Dolayısıyla bu çözüm önerisi trivial olmaktan öte gidemez. İkinci çözüm önerisi olan sabit balast taşıma fikri de birçok dezavantajı içinde barındırmaktadır. Bu durumda gemi her defasında DWT marjinine bakılmaksızın 2750 ton sabit balast taşımak zorunda kalacaktır. Daha önce de ifade edildiği gibi tanker her seferinde DWT inin %8 i oranında kargodan fedakarlık etmek zorunda kalacaktır. Bir başka deyişle gemi her seferinde yaklaşık %8 lik bir gelir kaybına uğrayacaktır. Ayrıca, geminin hasarsız stabilitesi düşünüldüğünde, en düşük ve en yüksek kargo yoğunlukları arasında büyük farklılıklar göze çarpmaktadır. Mesela, uç kargo yoğunlukları arasında GM değeri istenilen değerden yaklaşık olarak 15 kat daha fazladır. Stabilite aralığı ve GZ eğrisi altında kalan alan da bu değerler arasında sırasıyla 1.5 ve 6 kat artmaktadır. Dikkat çeken bir başka değişiklik ise doğal yalpa periyotlarında yaşanmaktadır; 70 t/m 3 yoğunluk için periyot 51 saniye iken 1.54 t/m 3 yoğunluk için bu değer 13.5 saniyeye düşmektedir. Bunun anlamı geminin yaklaşık 4 kat daha diri olmasıdır. Yukarıdaki ana hatlarıyla değerlendirmesi yapılan stabilite ve hareket analizinden çıkaracağımız sonuç, bu kural sayesinde Kabul edilebilir limitlerin ötesinde çok emniyetli gemiler inşa ediyor olmamızdır. Sonuçta, çift dip tanklarında yapılacak bazı yapısal değişiklikler ve belli miktarda sabit balast alınması ile birleştirilmiş çözüm önerisi, kuralın sağlanması konusunda en akılcı çözüm olarak görünmektedir. Ancak bu çözümle birlikte yukarıda bahsedilen yan etkilerin hiçbiri azalmamakta ve bu çözümün kabulü kuralın pozitif anlamda yorumlanmasını gerektirmektedir. Bu tankerin genel stabilite özelliklerini değerlendirirken, geminin çok güçlü yaralı stabiliteye sahip olduğunu da unutmamamız gerekir. En tehlikeli dip yaralanmasında bile (gemi boyunun yaklaşık %40 ı), gemi MARPOL tarafından istenen yaralı stabilite kurallarının tümünü diğer yaralanma senaryoları ile birlikte sağlamaktadır. 7. Sonuç ve Öneriler Bu çalışmada, orta büyüklükte bir tankerin hasarsız stabilitesi, MARPOL 73/78 Kural 25A gereklilikleri çerçevesinde incelenmiştir. Kural ilk bakışta, geminin yükleme ve boşaltma sırasında balast tanklarında kalan bir miktar balast suyunun etkisini dikkate alarak stabilitesini arttırıcı önlemler alıyor gözükse de, sonuçta geminin temel stabilite karakteristiklerini zedeleyerek diri bir tanker ortaya çıkmasına ve dolayısıyla mürettebat rahatsızlığı ve karlılığın azalmasına neden olmaktadır. Normalde aklı başında hiç kimse denizde güvenliğe itiraz etmez ve çevre kirliliğine karşı duyarsız davranamaz. Ancak, güvenlik ile saçmalık arasında çok ince bir çizgi vardır. Denizdeki kazaları azaltıcı önlemler alırken, gerçekleri ve amaçlarımızı da göz 126

10 önünde bulundurmamız gerekir. Aksi takdirde bahsedilen ince çizgiyi geçmek kaçınılmaz olur. Kuralda belirtildiği gibi, pompalanamayan balast suyunun dikkate alınması makul gelebilir, ancak GM hesabında maksimum serbest yüzey momentlerinin hesaba katılması hiç gerçekçi görünmemektedir. Gemi dik durumdayken, toplam balastın %1 i çift dip tanklarında birkaç santimetre suya karşılık gelir ki, bu da çift dipteki boyuna elemanlarda bulunan menhol yüksekliklerinin çok altındadır. Gemi bir tarafa meyil ettiğinde, menhol yüksekliklerine kadar boyuna görderlerin görevi, suyu engelleyen boyuna perdelerden farklı değildir. Ayrıca, geminin iskele veya sancağına yapacağı birkaç derecelik meyilde çift dip bölmelerinden bir kısmı kuru kalacaktır ve bölmeler arasındaki su akışından sonra bile böyle kalmaya devam edecektir. Sonuçta, gemi meyil yaptıkça serbest yüzey momentleri büyük oranda azalacaktır. Tablo 10. değişen meyil açısına bağlı olarak serbest yüzey momentlerinin değişimini göstermektedir. Tablo 10. FSM nin meyil açısı ile değişimi FSM (t.m) Gerçek hayatta, gemi yükleme veya boşaltma yaparken çoğu zaman dik durumda değildir. Bundan dolayı, hesaplarda maksimum serbest yüzey momentlerinin kullanılması sadece teorik olarak güvenlik sınırını belli bir katsayıyla arttırmak anlamına gelmektedir. Kural 25A yı irdeleyecek olursak, birçok deneyimle tasarımcının da belirttiği gibi, mürettebat rahatsızlığı ve iç bölmelerde fazladan çalkantı yükleri yaratarak diri yeni jenerasyon tankerlerin ortaya çıkmasına neden olan, zayıf algılanıp yorumlanan bir kural olduğunu görüyoruz. Bundan başka, GM in arttırılması yolundaki çabalar büyük olasılıkla dinamik stabilite, GZ max ve φ max ın artmasına neden olacak ve tasarımcılar bunu sağlamak amacıyla genişliği arttırıp derinliği azaltmak zorunda kalacaklardır. Eğer balast tanklarındaki serbest sıvılar tanker güvenliği için gerçekten bir tehlike yaratıyorsa ki biz buna inanmıyoruz, bu problem geminin yükleme boşaltma kitapçığında gerçek FSM kullanılarak ve köprü üstüne konulacak bir bilgisayar vasıtasıyla kuralı sağlamaya yönelik mürettebatı gerekli ek balast suyu için uyaran bir sistemin adaptasyonu ile çözülebilir. Gemi güvenliğinin birçok aşamasında mürettebat müdahalesine ihtiyaç duyulduğu bir ortamda, mürettebatı cahil addeden ve mürettebat yorulmasına sebep olarak onların performanslarını azaltan bir kural doğru kabul edilemez. Son olarak, denizde can güvenliğini ilgilendiren bu tip kural ve düzenlemelerin deniz kirliliğini engelleme amacı güden MARPOL içinde değil de, denizde can güvenliği ile doğrudan ilgili olan SOLAS bünyesinde değerlendirilmesinin doğru olacağı açıktır. Herhangi yeni bir kural yürürlüğe konulmadan önce, bu kuralın getireceği yararlar ve olası zararlar, konunun uzmanlarına danışarak ve geçmiş ve günümüzdeki deneyimlerden yararlanılarak enine boyuna tartışılmalıdır. 127

11 KAYNAKLAR [1] MARPOL 73/78 Regulation 25A, Consolidated edition [2] PC-SHCP User manual, Tremblay and Associates, Canada, [3] DWT tanker blue prints and Stability Booklet. EK A. MARPOL 73/78 KURAL 25A 1. Bu kural 5000 DWT ve daha yukarı tonajdaki petrol tankerlerine aşağıdaki gereklilikler çerçevesinde uygulanacaktır : a. İnşa kontratı 1 Şubat 1999 ve daha sonraki bir tarihte imzalanan gemiler, b. Eğer inşa kontratı yoksa omurgası 1 Ağustos 1999 tarihi ve daha sonra kızağa konulmuş veya yapım aşaması benzer seviyede olan gemiler. Veya c. Teslim tarihi 1 Şubat 2002 veya daha sonraki bir tarih olan gemiler. Veya d. Büyük değişikliğe uğrayan; i. Kontratı 1 Şubat 1999 tarihinden sonra imzalanan veya ii. Kontratın olmadığı durumlarda, konstrüksiyonu 1 Ağustos 1999 tarihinden sonra başlayan veya iii. Konstrüksiyonu 1 Şubat 2002 tarihinden sonra tamamlanacak gemiler. 2. Her petrol tankeri bu paragrafın (a) ve (b) alt paragraflarında belirtilen hasarsız stabilite kriterini iyi işletme pratiğine uygun olarak, sıvı transferleri sırasındaki ara kademeleri de dikkate alarak olası en kötü kargo ve balast yüklemesine tekabül eden her draft için sağlamak zorundadır: a. Limanda, 0 0 derece meyilde ölçülen serbest yüzey düzeltmesi yapılmış başlangıç metasantır yüksekliği GM 0, 0.15 m. den az olmamalıdır. b. Denizde, aşağıdaki kriterler uygulanmalıdır: i. Doğrultma kolları eğrisi (GZ eğrisi) altında kalan alan Φ = 30 ye kadar m.rad dan az; Φ = 40 ye kadar veya su girme açısı Φ f, 40 0 den küçükse bu açıya kadar olan alan 0.09 m.rad dan az olmamalıdır. Ek olarak 30 0 ila 40 0 arasındaki veya su girme açısı Φ f, 40 0 den küçükse 30 0 ile bu açı arasında kalan alan 0.03 m.rad dan az olmamalıdır, ii veya daha büyük bir meyil açısında, doğrultma kolu GZ en az 0.20 m. olmalıdır, iii. Maksimum doğrultma kolu tercihen 30 0 den büyük bir açıda oluşmalı ancak 25 0 den de küçük bir açıda olmamalıdır ve iv. 0 0 derecede ölçülen ve serbest yüzey düzeltmesi yapılmış başlangıç metasantır yüksekliği GM 0, 0.15 dereceden az olmamalıdır. 128

12 3. Paragraf (2) de belirtilen istekler dizayn ölçütleri aşamasında yerine getirilmelidir. Kombine yük taşıyan tankerlerde basit ek işletimsel prosedürlere izin verilebilir. 4. Paragraf (3) te bahsedilen basit ek işletimsel prosedürlerden kasıt, aşağıdaki özelliklere haiz ve kaptana sunulan yazılı prosedürlerdir; a. İdare tarafından onaylanmış, b. Herhangi belli bir sıvı kargo transferi durumunda ve olası kargo yoğunlukları aralığında, kısmi dolu olup hala stabilite kriterlerinin sağlanmasına olanak tanıyan kargo ve balast tanklarını belirten, c. Görevdeki sıvı transfer operasyonundan sorumlu zabitin kolayca anlayabileceği, d. Kargo/balast transfer operasyonlarının planlanmış adımlarını gösteren, e. Stabilite performans kriterini grafik veya tablo formunda kullanarak, sağlanan ve gerekli stabilite karşılaştırmasına olanak veren, f. Görevdeki sıvı transfer operasyonundan sorumlu zabitin karmaşık matematiksel işlemler yapmasını gerektirmeyecek, g. Tavsiye edilen değerlerden uzaklaşılması durumunda ve acil durumlarda görevdeki sorumlu zabitin düzeltici önlemler almasını sağlayan ve h. Onaylanmış trim ve stabilite bukletinde, kargo balast transfer kontrol istasyonunda ve stabilite hesaplarının yapıldığı herhangi bir bilgisayar yazılımında açıkça görülebilecek şekilde yer alan, Hasarsız Stabilite Tanker, bütün kargo tankları toplam dikey hacim momentleri artı her bir tank için 0 0 derece meyildeki serbest yüzey momentleri maksimum olacak bir seviyede yüklenmelidir. Kargo yoğunluğu, tam yüklü kalkış sıvıları ve toplam balast kapasitesinin %1 i balast olduğu varsayılarak, enine KM değerinin minimuma eriştiği deplasmandaki mevcut kargo DWT ine karşı gelmelidir. Maksimum serbest yüzey momenti bütün balast tankları için dikkate alınmalıdır. GM 0 ı hesaplamak amacıyla, serbest yüzey düzeltmeleri, dik durumdaki uygun serbest yüzey atalet momentlerine dayanılarak yapılmalıdır. Doğrultma kolu eğrisi, sıvı transfer momentleri dikkate alınarak düzeltilmelidir. 129

IMO STABİLİTE KURALLARI STABİLİTE BUKLETİ VE IMO KURALLARI IMO STABİLİTE KURALLARI STABİLİTE KİTAPÇIĞI 11/14/2012

IMO STABİLİTE KURALLARI STABİLİTE BUKLETİ VE IMO KURALLARI IMO STABİLİTE KURALLARI STABİLİTE KİTAPÇIĞI 11/14/2012 IMO STABİLİTE KURALLARI STABİLİTE BUKLETİ VE IMO KURALLARI IMO nun Uluslararası geçerliliği olan hasarsız ve yaralı stabilite kuralları mevcuttur. Bu kurallar uluslararsı sefer yapan tüm gemilerin uyması

Detaylı

ULUSLARARASI STABİLİTE KURALLARININ TANKER DİZAYNI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

ULUSLARARASI STABİLİTE KURALLARININ TANKER DİZAYNI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Gemi Mühendisliği ve Sanayimiz Sempozyumu, 24-25 Aralık 2004 ULUSLARARASI STABİLİTE KURALLARININ TANKER DİZAYNI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Doç. Dr. Metin TAYLAN 1 ÖZET Bu makalede, periyodik olarak çıkarılan

Detaylı

MEVCUT BİR TANKER İÇİN YÜK TAŞIMA KAPASİTESİ VE YARALI STABİLİTE ANALİZİ

MEVCUT BİR TANKER İÇİN YÜK TAŞIMA KAPASİTESİ VE YARALI STABİLİTE ANALİZİ Yapım Matbaacılık Ltd., İstanbul, 1999 Editörler :A. İ. ALDOĞAN Y. ÜNSAN E BAYRAKTARKATAL GEMİ İNŞAATI VE DENİZ TEKNOLOJİSİ TEKNİK KONGRESİ 99 BİLDİRİ KİTABI MEVCUT BİR TANKER İÇİN YÜK TAŞIMA KAPASİTESİ

Detaylı

MEVCUT BİR TEKNENİN STABİLİTE PROBLEMLERİNİN ANALİZİ VE UYGUN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ

MEVCUT BİR TEKNENİN STABİLİTE PROBLEMLERİNİN ANALİZİ VE UYGUN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ GEMİ İNŞAATI VE DENİZ TEKNOLOJİSİ TEKNİK KONGRESİ 08 BİLDİRİLER KİTABI MEVCUT BİR TEKNENİN STABİLİTE PROBLEMLERİNİN ANALİZİ VE UYGUN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ Sadık ÖZÜM 1, Bekir ŞENER 2, Hüseyin

Detaylı

İ.T.Ü. GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ FAKÜLTESİ GEMİ VE DENİZ TEKNOLOJİSİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GEMİ VE DENİZ YAPILARI PROJE I

İ.T.Ü. GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ FAKÜLTESİ GEMİ VE DENİZ TEKNOLOJİSİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GEMİ VE DENİZ YAPILARI PROJE I GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Proje Yöneticisi Öğretim Üyesi : Öğrencinin Adı Soyadı ve No : Gemi Tipi : Taşınacak yük tipi ve miktarı : Servis Hızı : Çalışma rotası ve kısıtlamalar : Klas

Detaylı

YÜZEN CİSİMLERİN DENGESİ VE BAŞLANGIÇ STABİLİTESİ

YÜZEN CİSİMLERİN DENGESİ VE BAŞLANGIÇ STABİLİTESİ YÜZEN CİSİMLERİN ENGESİ VE AŞLANGIÇ STAİLİTESİ 5. GEMİYE ETKİYEN STATİK KUVVETLER ir deniz aracının dizaynında en temel gereklerden biri o deniz aracının görevi gereği taşıması gereken yük veya yolcu ile

Detaylı

Şekil 5.1. Deplasman tipi bir tekneye etkiyen kuvvetler

Şekil 5.1. Deplasman tipi bir tekneye etkiyen kuvvetler ÖLÜM 5. YÜZEN CİSİMLERİN ENGESİ VE AŞLANGIÇ SAİLİESİ 5. GEMİYE EKİYEN SAİK KUVVELER ir deniz aracının dizaynında en temel gereklerden biri o deniz aracının görevi gereği taşıması gereken yük veya yolcu

Detaylı

VE BAŞLANGIÇ STABİLİTESİ

VE BAŞLANGIÇ STABİLİTESİ YÜZEN CİSİMLERİN ENGESİ VE AŞLANGIÇ STAİLİTESİ Gemi izaynının En Temel Gerekleri. Yüzme koşulu sağlanmalı: toplam ağırlıklar, sephiye kuvvetine eşit olmalıdır: W. eğişik yükleme durumlarında deniz aracı

Detaylı

Devrilme stabilitesi ve damperli devrilme stabilitesi

Devrilme stabilitesi ve damperli devrilme stabilitesi Genel Genel Devrilme stabilitesi ve damperli devrilme stabilitesinin farklı tüleri vardır. Özellikle şunlar yer alır: Sürüş sırasında devrilme stabilitesi Devrilme sırasında devrilme stabilitesi Bir vinç

Detaylı

GEMİ VE AÇIKDENİZ YAPILARI ELEMANLARI Hafta 2

GEMİ VE AÇIKDENİZ YAPILARI ELEMANLARI Hafta 2 GEMİ VE AÇIKDENİZ YAPILARI ELEMANLARI Hafta 2 Doç. Dr. Barbaros Okan Yükleme Koşulları Denize indirme sırasında geminin boyuna mukavemeti Boş geminin boyuna mukavemeti Ballastlı geminin boyuna mukavemeti

Detaylı

LİMAN İŞLETMECİLİĞİNDE ATIK ALIM FAALİYETLERİ:

LİMAN İŞLETMECİLİĞİNDE ATIK ALIM FAALİYETLERİ: LİMAN İŞLETMECİLİĞİNDE ATIK ALIM FAALİYETLERİ: Çanakkale Liman İşletmesi Örneği Evren BECEREN 1, Ali AKTOPRAK 1, Arzu TORÖZ 2 1 Çanakkale Liman İşletmesi San. Ve Tic. A.Ş. 2 Arse Çevre Mühendislik Dan.

Detaylı

7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler

7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler 7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler 7.1 GROS VE NET TONAJ Dünyada ilk tonaj tanımı 1423 yılında Britanya hükümetinin ticaret gemilerinin taşıdıkları yükten vergi almak için çıkardığı yasa ile gündeme

Detaylı

Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü

Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü EK Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme (Marpol 73/78) de Konstrüksiyon, Dizayn, Ekipmanlar ve Sistemlerin Dizaynı ve Onayı ile Stabilite Hususlarında İdarenin

Detaylı

Acil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600

Acil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600 Acil Durum Yönetim Sistemi ICS 785 - NFPA 1600 Başlarken Acil Durum Yönetim Sistemi Kendilerini acil durumlarda da çalışmaya hedeflemiş organizasyon ve kurumların komuta, kontrol ve koordinasyonunu sağlama

Detaylı

İTİCİLER, İTİCİ/DUBA ÜNİTELERİ PUSHER, PUSHER/BARGE UNITS

İTİCİLER, İTİCİ/DUBA ÜNİTELERİ PUSHER, PUSHER/BARGE UNITS İTİCİLER, İTİCİ/DUBA ÜNİTELERİ PUSHER, PUSHER/BARGE UNITS Cilt C Part C Kısım 17 - İticiler, İtici/Duba Üniteleri Chapter 17 - Pusher, Pusher/Barge Units EKİM 2001 November 2001 İTİCİLER, İTİCİ/DUBA ÜNİTELERİ

Detaylı

7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler

7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler 7. Tonaj, Fribord ve Görünür işaretler 7.1 GROS VE NET TONAJ Dünyada ilk tonaj tanımı 1423 yılında Britanya hükümetinin ticaret gemilerinin taşıdıkları yükten vergi almak için çıkardığı yasa ile gündeme

Detaylı

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ Ön çöktürme havuzlarında normal şartlarda BOİ 5 in % 30 40 ı, askıda katıların ise % 50 70 i giderilmektedir. Ön çöktürme havuzunun dizaynındaki amaç, stabil (havuzda

Detaylı

6. GEMİ GEOMETRİSİNE İLİŞKİN TANIMLAR

6. GEMİ GEOMETRİSİNE İLİŞKİN TANIMLAR 6. GEMİ GEOMETRİSİNE İLİŞKİN TANIMLAR Gemilere ilişkin birtakım önemli tanımlar, aşağıda gruplar şeklinde ve belli bir formata göre verilmektedir: Boy, Genişlik, Su Çekimi (Draft), Derinlik ve Fribort

Detaylı

GEMİLERİN MUKAVEMETİ. Dersi veren: Mustafa İNSEL Şebnem HELVACIOĞLU. Ekim 2010

GEMİLERİN MUKAVEMETİ. Dersi veren: Mustafa İNSEL Şebnem HELVACIOĞLU. Ekim 2010 GEMİLERİN MUKAVEMETİ VE YAPISAL BÜTÜNLÜĞÜ Hazırlayan: Yücel ODABAŞI Dersi veren: Mustafa İNSEL Şebnem HELVACIOĞLU Ekim 2010 8.1 GENEL MUKAVEMET KAVRAMI İç ve dış yükler altındaki bir yapının yapısal bütünlüğüne

Detaylı

İşçi sağlığı ve güvenliğine (İSAGÜ) yönelik önlemlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanması, İSAGÜ bilincinin oluşması ile ilgilidir.

İşçi sağlığı ve güvenliğine (İSAGÜ) yönelik önlemlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanması, İSAGÜ bilincinin oluşması ile ilgilidir. 1. GİRİŞ İşçi sağlığı ve güvenliğine (İSAGÜ) yönelik önlemlerin alınması ve etkin bir şekilde uygulanması, İSAGÜ bilincinin oluşması ile ilgilidir. 1 Limanlar, Türkiye ekonomisinin en önemli destek üniteleridir.

Detaylı

M/V HAYAT N GEMİSİ KAZA RAPORU

M/V HAYAT N GEMİSİ KAZA RAPORU ANTI H10P: ANTI HEELI NG 10P A N T I H 1 0 P : A N T I H E E L I N G 1 0 P A N T I H 1 0 S : A N T I H 1 0 S W B 1 2 P : W A T E R B A L A S T 1 2 P W B 1 1 P : W A T E R B A L A S T 1 1 P W B1 1 S: W

Detaylı

EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ İLE BETONARME KIZAĞIN DEPREM PERFORMANSININ İNCELENMESİ

EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ İLE BETONARME KIZAĞIN DEPREM PERFORMANSININ İNCELENMESİ EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ İLE BETONARME KIZAĞIN DEPREM PERFORMANSININ İNCELENMESİ Dünya ticaretinin önemli bir kısmının deniz yolu taşımacılığı ile yapılmakta olduğu ve bu taşımacılığının temel taşını

Detaylı

DENİZ HARP OKULU GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNELERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ

DENİZ HARP OKULU GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNELERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ DENİZ HARP OKULU GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNELERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS Gemi Hidrostatiği ve Stabilitesi GİM-323 3/II

Detaylı

ULUSLARARASI YÜKLEME SINIRI SÖZLEŞMESİ (INTERNATIONAL CONFERENCE ON LOAD LINES, 1966)

ULUSLARARASI YÜKLEME SINIRI SÖZLEŞMESİ (INTERNATIONAL CONFERENCE ON LOAD LINES, 1966) ULUSLARARASI YÜKLEME SINIRI SÖZLEŞMESİ (INTERNATIONAL CONFERENCE ON LOAD LINES, 1966) Uluslar arası yükleme sınırı sözleşmesi gemilerin denizde can ve mal emniyetini korumak, yükleme sınırlarını tespit

Detaylı

1.1 Yapı Dinamiğine Giriş

1.1 Yapı Dinamiğine Giriş 1.1 Yapı Dinamiğine Giriş Yapı Dinamiği, dinamik yükler etkisindeki yapı sistemlerinin dinamik analizini konu almaktadır. Dinamik yük, genliği, doğrultusu ve etkime noktası zamana bağlı olarak değişen

Detaylı

TEKNE FORMUNUN BELİRLENMESİ

TEKNE FORMUNUN BELİRLENMESİ TEKNE FORMUNUN ELİRLENMESİ Ön dizaynda gemi büyüklüğünün ve ana boyutların belirlenmesinden sonraki aşamada tekne formunun belirlenmesi gelir. Tekne formu geminin, deplasmanını, kapasitesini, trimini,

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN 2 3 Genel anlamda temel mühendisliği, yapısal yükleri zemine izin verilebilir

Detaylı

1. ÖN DİZAYN. L BP (m) L OA (m) D (m) DWT TEU. B (m) T (m) GT NT. V (kn) (kw) GEMİ ADI KAYNAK. (t) L/B B/T

1. ÖN DİZAYN. L BP (m) L OA (m) D (m) DWT TEU. B (m) T (m) GT NT. V (kn) (kw) GEMİ ADI KAYNAK. (t) L/B B/T 1. ÖN DİZAYN Bu aşamada tip, tonaj ve hız olarak istenen gemiye benzer niteliklere sahip olabildiğince yeni en az 20, tercihen 40 adet gemiye ait veriler toplanacak ve aşağıdaki tabloya işlenecektir. Bu

Detaylı

Devrilme stabilitesi. Genel bilgiler. Aşağıdaki belgelerde daha fazla bilgi bulunabilir:

Devrilme stabilitesi. Genel bilgiler. Aşağıdaki belgelerde daha fazla bilgi bulunabilir: Genel bilgiler Başlıca aşağıdakiler olmak üzere farklı devrilme stabilitesi türleri vardır: Sürüş sırasında devrilme stabilitesi Devrilme sırasında devrilme stabilitesi Vinç kullanırken devrilme stabilitesi

Detaylı

GEMİ İNŞAATI PROJE II SEVK ANALİZİ VE MAKİNA SEÇİMİ İLE İLGİLİ GENEL ESASLAR. Proje II dersi kapsamında yapılması öngörülen çalışmanın genel hatları;

GEMİ İNŞAATI PROJE II SEVK ANALİZİ VE MAKİNA SEÇİMİ İLE İLGİLİ GENEL ESASLAR. Proje II dersi kapsamında yapılması öngörülen çalışmanın genel hatları; GEMİ İNŞAATI PROJE II SEVK ANALİZİ VE MAKİNA SEÇİMİ İLE İLGİLİ GENEL ESASLAR Proje II dersi kapsamında yapılması öngörülen çalışmanın genel hatları; 1. Pervane seçimi (Standart seri ya da temel dizayn)

Detaylı

GEMİ KURTARMADA BOYUNA MUKAVEMET HESABININ ÖNEMİ ve MODELLEMEDE KARŞILAŞILAN ZORLUKLAR

GEMİ KURTARMADA BOYUNA MUKAVEMET HESABININ ÖNEMİ ve MODELLEMEDE KARŞILAŞILAN ZORLUKLAR Yapım Matbaacılık Ltd., İstanbul, 1999 Editörler :A. İ. ALDOĞAN Y. ÜNSAN E BAYRAKTARKATAL GEMİ İNŞAATI VE DENİZ TEKNOLOJİSİ TEKNİK KONGRESİ 99 BİLDİRİ KİTABI GEMİ KURTARMADA BOYUNA MUKAVEMET HESABININ

Detaylı

Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü EK-1

Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü EK-1 Revizyon No:01 EK-1 1974 Denizde Can Emniyeti Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS 74) Bölüm II-1 de İdarenin Takdirine, Düzenlemesine veya Onayına Bırakılmış Teknik Konular Kural II-1/1.2: Aksine bir hüküm

Detaylı

GEMİ EĞİLME MOMENTİ ve KESME KUVVETİ KESİT ZORLARININ BUREAU VERITAS KURALLARI ve NÜMERİK YÖNTEM ile ANALİZİ

GEMİ EĞİLME MOMENTİ ve KESME KUVVETİ KESİT ZORLARININ BUREAU VERITAS KURALLARI ve NÜMERİK YÖNTEM ile ANALİZİ GEMİ EĞİLME MOMENTİ ve KESME KUVVETİ KESİT ZORLARININ BUREAU VERITAS KURALLARI ve NÜMERİK YÖNTEM ile ANALİZİ Erhan ASLANTAŞ 1 ve Aydoğan ÖZDAMAR 2 ÖZET Gemilerin ön dizayn aşamasında, boyuna mukavemet

Detaylı

Beton pompalı kamyonlar. Beton pompalı kamyonlar hakkında genel bilgiler. Tasarım. Beton pompalı kamyonlar burulmaya karşı ekstra sağlam kabul edilir.

Beton pompalı kamyonlar. Beton pompalı kamyonlar hakkında genel bilgiler. Tasarım. Beton pompalı kamyonlar burulmaya karşı ekstra sağlam kabul edilir. Beton pompalı kamyonlar hakkında genel bilgiler Beton pompalı kamyonlar hakkında genel bilgiler Beton pompalı kamyonlar burulmaya karşı ekstra sağlam kabul edilir. Tasarım Üstyapıyı öyle güçlü ve sert

Detaylı

Yapısal Analiz Programı SAP2000 Bilgi Aktarımı ve Kullanımı. Doç.Dr. Bilge Doran

Yapısal Analiz Programı SAP2000 Bilgi Aktarımı ve Kullanımı. Doç.Dr. Bilge Doran Yapısal Analiz Programı SAP2000 Bilgi Aktarımı ve Kullanımı Dersin Adı : Yapı Mühendisliğinde Bilgisayar Uygulamaları Koordinatörü : Doç.Dr.Bilge DORAN Öğretim Üyeleri/Elemanları: Dr. Sema NOYAN ALACALI,

Detaylı

Türkiye sularına uygun balıkçı gemilerinin stabilite karakteristiklerinin incelenmesi

Türkiye sularına uygun balıkçı gemilerinin stabilite karakteristiklerinin incelenmesi itüdergisi/d mühendislik Cilt:4, Sayı:3, 3-12 Haziran 2005 Türkiye sularına uygun balıkçı gemilerinin stabilite karakteristiklerinin incelenmesi Muhsin AYDIN *, Hakan AKYILDIZ İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz

Detaylı

205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI

205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI 205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI Selahattin ÇINAR Paşabahçe Eskişehir Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş. Hüseyin UZUN -Zeynep ELTUTAR - Lale ÖNSEL TŞCFAŞ, Araştırma ve Mühendislik Müdürlüğü (Gizliliği

Detaylı

ÖNSÖZ. Yararlı olması dileğiyle saygılarımızı sunarız. TÜRK LOYDU 1/54

ÖNSÖZ. Yararlı olması dileğiyle saygılarımızı sunarız. TÜRK LOYDU 1/54 ÖNSÖZ Çeşitli gemi tiplerine uygulanmakta olan intact ve yaralı stabilite kriterlerinin, birçok uluslararası antlaşma, kural ve kararlarda yer aldığı bilinmektedir. Uygulamada zaman zaman bazı karışıklıklar

Detaylı

Gemi nedir? Gemi tipleri nelerdir?

Gemi nedir? Gemi tipleri nelerdir? Gemi nedir? Gemi,deniz, nehir ve göllerde yolcu veya yük taşımak amacıyla kullanılan deniz araçlarıdır. Birçok çeşidi vardır. 1.Yük gemileri Gemi tipleri nelerdir? A. KURU YÜK GEMİLERİ (GENERAL CARGO SHIP

Detaylı

GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ MADDE- 1

GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ MADDE- 1 TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ MADDE- 1 TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Mesleki Uygulama Esasları Yönetmeliği nde belirtilen,

Detaylı

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 10 Eylemsizlik Momentleri Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C.Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 10. Eylemsizlik Momentleri

Detaylı

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 7 İç Kuvvetler Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C. Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 7. İç Kuvvetler Bu bölümde, bir

Detaylı

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ GEMİ MÜHENDİSLERİ ODASI GEMİ MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ASGARİ ÜCRET TARİFESİ Murat ERZAİM Yönetim Temsilcisi İmza Sinem DEDETAŞ Yönetim Kurulu Başkanı İmza Y12-01 Sayfa

Detaylı

İZMİR İLİ BUCA İLÇESİ 8071 ADA 7 PARSEL RİSKLİ BİNA İNCELEME RAPORU

İZMİR İLİ BUCA İLÇESİ 8071 ADA 7 PARSEL RİSKLİ BİNA İNCELEME RAPORU İZMİR İLİ BUCA İLÇESİ 8071 ADA 7 PARSEL RİSKLİ BİNA İNCELEME RAPORU AĞUSTOS 2013 1.GENEL BİLGİLER 1.1 Amaç ve Kapsam Bu çalışma, İzmir ili, Buca ilçesi Adatepe Mahallesi 15/1 Sokak No:13 adresinde bulunan,

Detaylı

4.4. Gerilim Kararlılığının Temel Geçici Hal Durumu

4.4. Gerilim Kararlılığının Temel Geçici Hal Durumu 49 4.4. Gerilim Kararlılığının Temel Geçici Hal Durumu Đletim sistemine bağlı bir asenkron motorun şekil (4.3.b) ' deki P-V eğrileriyle, iletim sisteminin P-V eğrilerini biraraya getirerek, sürekli hal

Detaylı

GEMİ KAYNAKLI PETROL TÜREVLİ YASAL OLMAYAN DEŞARJLARIN TESBİTİNDE BİR GEMİADAMININ ÖNGÖRÜLERİ

GEMİ KAYNAKLI PETROL TÜREVLİ YASAL OLMAYAN DEŞARJLARIN TESBİTİNDE BİR GEMİADAMININ ÖNGÖRÜLERİ Gemi Kaynaklı Deniz ve Hava Kirliliği Semineri, 26 Mart 2012, İTÜ Denizcilik Fakültesi, Tuzla GEMİ KAYNAKLI PETROL TÜREVLİ YASAL OLMAYAN DEŞARJLARIN TESBİTİNDE BİR GEMİADAMININ ÖNGÖRÜLERİ Uz. Kpt. A. Tuğsan

Detaylı

Aks yük hesaplamaları. Aks yükleri ve yük hesaplamaları ile ilgili genel bilgi

Aks yük hesaplamaları. Aks yükleri ve yük hesaplamaları ile ilgili genel bilgi Aks yükleri ve yük hesaplamaları ile ilgili genel bilgi Kamyonları kullanan tüm taşıma tipleri kamyon şasisinin belli bir üstyapı tarafından desteklenmesini gerektirir. Aks yükü hesaplamalarının amacı

Detaylı

4.6. Dinamik Gerilim Kararlılığını Etkileyen Faktörler

4.6. Dinamik Gerilim Kararlılığını Etkileyen Faktörler 57 4.6. Dinamik Gerilim Kararlılığını Etkileyen Faktörler Dinamik gerilim kararlılığı ve koruma ile ilgili esasları inceledikten sonra, dinamik gerilim kararlılığını etkileyen faktörleri araştırmak yararlı

Detaylı

TEMEL TANIMLAR. Bir gemiyi tanımlamak için aşağıdaki bilgiler gereklidir: a) Geminin büyüklüğü b) Ana boyutlar c) Tekne form katsayıları

TEMEL TANIMLAR. Bir gemiyi tanımlamak için aşağıdaki bilgiler gereklidir: a) Geminin büyüklüğü b) Ana boyutlar c) Tekne form katsayıları EME ANIMAR ir gemiyi tanımlamak için aşağıdaki bilgiler gereklidir: a) Geminin büyüklüğü b) Ana byutlar c) ekne frm katsayıları Geminin üyüklüğü: Geminin ağırlığı (Deplasman,Dead Weight naj) Geminin hacimsel

Detaylı

Toplam çevrim oranının kademelere paylaştırılması

Toplam çevrim oranının kademelere paylaştırılması Toplam çevrim oranının kademelere paylaştırılması Normalde alın dişli çarklarda bir kademe çevrim oranının 8 den küçük olması önerilir. Bu nedenle toplam çevrim oranınız 40-45 ten küçük ise mekanizmanızı

Detaylı

GEMİ İNŞAATI Güz Dönemi. Dr., Gemi İnş. ve Mak. Müh. Murat ÖZDEMİR. E-posta:

GEMİ İNŞAATI Güz Dönemi. Dr., Gemi İnş. ve Mak. Müh. Murat ÖZDEMİR. E-posta: GEMİ İNŞAATI 2018-2019 Güz Dönemi Dr., Gemi İnş. ve Mak. Müh. Murat ÖZDEMİR E-posta: muratozdemir@odu.edu.tr KAPSAM: Gemilerin tanımı ve sınıflandırılması, Gemi geometrisi ve form katsayıları, Endaze,

Detaylı

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ FAKÜLTESİ GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNALARI BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ FAKÜLTESİ GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNALARI BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ GEMİ İNŞAATI VE DENİZ BİLİMLERİ FAKÜLTESİ GEMİ İNŞAATI VE GEMİ MAKİNALARI BÖLÜMÜ 2008-2009 GÜZ YARIYILI PROJE I Koordinatörler Prof. Dr. Metin Taylan DERS GEÇME ŞARTLARI %80

Detaylı

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Gazbeton, Tuğla ve Bims Blok Kullanımının Bina Statik Tasarımına ve Maliyetine olan Etkilerinin İncelenmesi 4 Mart 2008 Bu rapor Orta Doğu Teknik

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI YORULMA P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Aloha Havayolları Uçuş 243: Hilo dan Honolulu

Detaylı

Alt çerçeve ile etkileşim. Açıklama PGRT

Alt çerçeve ile etkileşim. Açıklama PGRT Açıklama Açıklama Etkileşimli bir alt çerçeve, dahili çerçevelerin iki farklı çerçeve yerine bir şasi çerçevesinin etkileşimine bağlı olduğu bir yapıdır. Etkileşimli bir alt çerçevenin, etkileşimsiz bir

Detaylı

Ürün Kodu Genişlik Yükseklik Boş Ağırlık : A22 : 2.550 mm : 3.550 mm : 2.100 ~ 2.500 kg Geometrik Hacim : 8 10-12 16 20 26.000 l. (Kamyon tipine göre) Bölme Sayısı : 1 ~ 5 (Kamyon tipine göre) Tank Kodu

Detaylı

İNŞ 320- Betonarme 2 Ders Notları / Prof Dr. Cengiz DÜNDAR Arş. Gör. Duygu BAŞLI

İNŞ 320- Betonarme 2 Ders Notları / Prof Dr. Cengiz DÜNDAR Arş. Gör. Duygu BAŞLI a) Denge Burulması: Yapı sistemi veya elemanında dengeyi sağlayabilmek için burulma momentine gereksinme varsa, burulma denge burulmasıdır. Sözü edilen gereksinme, elastik aşamada değil taşıma gücü aşamasındaki

Detaylı

Tehlikeli Kimyasalların Deniz Yolu ile Taşınması Riskleri

Tehlikeli Kimyasalların Deniz Yolu ile Taşınması Riskleri Tehlikeli Kimyasalların Deniz Yolu ile Taşınması Riskleri Murat KORÇAK Kimya Yüksek Mühendisi 2. Tehlikeli Kimyasalların Yönetimi Sempozyumu ve Sergisi 1 Sunum İçeriği Denizcilik Sektörüne Temel Bakış

Detaylı

Hidrostatik Güç İletimi. Vedat Temiz

Hidrostatik Güç İletimi. Vedat Temiz Hidrostatik Güç İletimi Vedat Temiz Tanım Hidrolik pompa ve motor kullanarak bir sıvı yardımıyla gücün aktarılmasıdır. Hidrolik Pompa: Pompa milinin her turunda (dönmesinde) sabit bir miktar sıvı hareketi

Detaylı

BETONARME YAPI TASARIMI -KOLON ÖN BOYUTLANDIRILMASI-

BETONARME YAPI TASARIMI -KOLON ÖN BOYUTLANDIRILMASI- BETONARME YAPI TASARIMI -KOLON ÖN BOYUTLANDIRILMASI- Yrd. Doç. Dr. Güray ARSLAN Arş. Gör. Cem AYDEMİR 28 GENEL BİLGİ Betonun Gerilme-Deformasyon Özellikleri Betonun basınç altındaki davranışını belirleyen

Detaylı

TRANSPORT SİSTEMLERİNDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI

TRANSPORT SİSTEMLERİNDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI BÖLÜM 14. TRANSPORT SİSTEMLERİNDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI 14. GİRİŞ Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD), imalatın tasarım aşamasının ayrılmaz bir parçasıdır. Genel amaçlı bir CAD sisteminde oluşturulan bir

Detaylı

Data Merkezi. Tunç Tibet AKBAŞ Arup-İstanbul Hüseyin DARAMA Arup- Los Angeles. Tunç Tibet AKBAŞ

Data Merkezi. Tunç Tibet AKBAŞ Arup-İstanbul Hüseyin DARAMA Arup- Los Angeles. Tunç Tibet AKBAŞ Data Merkezi Tunç Tibet AKBAŞ Arup-İstanbul Hüseyin DARAMA Arup- Los Angeles Tunç Tibet AKBAŞ Projenin Tanımı Tasarım Kavramı Performans Hedefleri Sahanın Sismik Durumu Taban İzolasyonu Analiz Performans

Detaylı

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Şükran DENİZ Uzman Kasım 2015 1 SUNUM İÇERİĞİ AMAÇ NUMUNE KABI NUMUNE ALMA CİHAZ TİPLERİ NUMUNE ALMA YERİ NUMUNELERİN KORUNMASI

Detaylı

Bahar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1.

Bahar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1. Su Yapıları II Dolgu Barajlar Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli

Detaylı

TEKNELERİN GEMİ İLE TAŞINMASINA DAİR ÇALIŞMA HAYDARPAŞA FETHİYE ÖRNEĞİ

TEKNELERİN GEMİ İLE TAŞINMASINA DAİR ÇALIŞMA HAYDARPAŞA FETHİYE ÖRNEĞİ 3. ULUSAL DENİZ TURİZMİ SEMPOZYUMU -2016- GİRİŞİMCİLİK VE YENİ FİKİRLER TEKNELERİN GEMİ İLE TAŞINMASINA DAİR ÇALIŞMA HAYDARPAŞA FETHİYE ÖRNEĞİ DUYGU DERNEK BİRSEN KOLDEMİR İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ 26-27 ŞUBAT

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Sabit (ölü) yükler - Serayı oluşturan elemanların ağırlıkları, - Seraya asılı tesisatın ağırlığı Hareketli (canlı) yükler - Rüzgar yükü, - Kar yükü, - Çatıya asılarak yetiştirilen

Detaylı

YÜKSEK YAPILARDA SULU SÖNDÜRME SĐSTEMLERĐ BASINÇLANDIRMA METODLARI VE ĐLKELERĐ

YÜKSEK YAPILARDA SULU SÖNDÜRME SĐSTEMLERĐ BASINÇLANDIRMA METODLARI VE ĐLKELERĐ YÜKSEK YAPILARDA SULU SÖNDÜRME SĐSTEMLERĐ BASINÇLANDIRMA METODLARI VE ĐLKELERĐ Đsmail TURANLI 1965 yılında RĐZE'de doğdu, ilk ve Orta öğrenimini Đstanbul'da tamamladıktan sonra Yıldız Müh. Fakültesi Makina

Detaylı

Beton pompalama kamyonları

Beton pompalama kamyonları Genel bilgiler Genel bilgiler Beton pompalama kamyonları hidrolik olarak kontrol edilen bir kol ile genellikle araçtan belirli bir mesafede olan yerlere beton pompalamak için kullanılır. Üstyapı torsiyonel

Detaylı

Endüstriyel Yatık Tip Redüktör Seçim Kriterleri

Endüstriyel Yatık Tip Redüktör Seçim Kriterleri Endüstriyel Yatık Tip Redüktör Seçim Kriterleri Gelişen imalat teknolojileri ile birlikte birim hacimde daha yüksek tork değerlerine sahip redüktörihtiyacı kullanıcıların en önemli beklentilerinden biri

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Çizelgelerin ele alınışı. Uygulamalı Örnekler. Birim metre dikiş başına standart-elektrod miktarının hesabı için çizelgeler

İÇİNDEKİLER. Çizelgelerin ele alınışı. Uygulamalı Örnekler. Birim metre dikiş başına standart-elektrod miktarının hesabı için çizelgeler ELEKTROD SARFİYAT ÇİZELGELERİ İÇİNDEKİLER Kısım A Genel bilgiler Kısım B Çizelgelerin ele alınışı Kısım C Uygulamalı Örnekler Kısım D Birim metre dikiş başına standart-elektrod miktarının hesabı için çizelgeler

Detaylı

Güçlendirme Alternatiflerinin Doğrusal Olmayan Analitik Yöntemlerle İrdelenmesi

Güçlendirme Alternatiflerinin Doğrusal Olmayan Analitik Yöntemlerle İrdelenmesi YDGA2005 - Yığma Yapıların Deprem Güvenliğinin Arttırılması Çalıştayı, 17 Şubat 2005, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Güçlendirme Alternatiflerinin Doğrusal Olmayan Analitik Yöntemlerle İrdelenmesi

Detaylı

MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI YÖNETMELİĞİ

MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI YÖNETMELİĞİ MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI YÖNETMELİĞİ MECUT MADDESİ ÖNERİLEN ŞEKLİ Teknik Şartname: Teknik Şartname, geminin tipi ve büyüklüğüne bağlı olarak aşağıdaki hususları kapsamalıdır: A- Genel a) Geminin tanımlanması,

Detaylı

ESKİŞEHİR-KÖSEKÖY HIZLI TREN HATTINDAKİ KÖPRÜ VE VİYADÜKLERİN ÜSTYAPILARININ TASARIMI

ESKİŞEHİR-KÖSEKÖY HIZLI TREN HATTINDAKİ KÖPRÜ VE VİYADÜKLERİN ÜSTYAPILARININ TASARIMI ESKİŞEHİR-KÖSEKÖY HIZLI TREN HATTINDAKİ KÖPRÜ VE VİYADÜKLERİN ÜSTYAPILARININ TASARIMI C. Özkaya 1, Z. Harputoğlu 1, G. Çetin 1, F. Tulumtaş 1, A. Gıcır 2 1 Yüksel Proje Uluslararası AŞ Birlik Mah. 450.

Detaylı

ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI

ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ Elektrik enerjisi, alternatif akım ve doğru akım olarak

Detaylı

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Gazbeton, Tuğla ve Bims Blok Kullanımının Bina Statik Tasarımına ve Maliyetine olan Etkilerinin İncelenmesi 4 Mart 2008 Bu rapor Orta Doğu Teknik

Detaylı

Değiştirilebilir yük taşıyıcıları

Değiştirilebilir yük taşıyıcıları Genel bilgiler Genel bilgiler Değiştirilebilir yük taşıyıcı, esnekliği arttıran ve araç için durma zamanını azaltan yük taşıyıcıyı hızlıca değiştirmek için kullanılır. Yük değiş tokuşunun en genel türü,

Detaylı

Mukavemet-I. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mukavemet-I. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mukavemet-I Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 5 Eğilmede Kirişlerin Analizi ve Tasarımı Kaynak: Cisimlerin Mukavemeti, F.P. Beer, E.R. Johnston, J.T. DeWolf, D.F. Mazurek, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok.

Detaylı

Broşür Modüler Yapı İskele Sistemi RINGSCAFF RINGSCAFF. Modüler Yapı İskele Sistemi. v2013/12tr

Broşür Modüler Yapı İskele Sistemi RINGSCAFF RINGSCAFF. Modüler Yapı İskele Sistemi. v2013/12tr Broşür Modüler Yapı İskele Sistemi RINGSCAFF RINGSCAFF Modüler Yapı İskele Sistemi v2013/12tr Basit ve etkin, hızlı ve verimli 02 Basit ve etkili bir sistem, hızlı montaj ve sökme, daha dengeli, güvenli

Detaylı

GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ. Prof.Dr.Adnan Parlak

GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ. Prof.Dr.Adnan Parlak GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ Prof.Dr.Adnan Parlak GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ Tatlı Su Devresi (F/W) Deniz Suyu Devresi(S/W) Yağlama Yağı Devresi (L/O) Yakıt Devresi (F/O ve D/O) Balast-Yangın Devresi Hidrofor

Detaylı

Balıkçı Gemilerinin Stabilitesi ve Stabilite Güvenlik Uygulamaları M. Aydın YTÜ, Gemi İnşaatı ve Denizcilik Fakültesi, İstanbul, Türkiye

Balıkçı Gemilerinin Stabilitesi ve Stabilite Güvenlik Uygulamaları M. Aydın YTÜ, Gemi İnşaatı ve Denizcilik Fakültesi, İstanbul, Türkiye Balıkçı Gemilerinin Stabilitesi ve Stabilite Güvenlik Uygulamaları M. Aydın YTÜ, Gemi İnşaatı ve Denizcilik Fakültesi, İstanbul, Türkiye A. İ. Yılmaz İstanbul, Türkiye ÖZET: Bu çalışma, küçük ve orta büyüklükteki

Detaylı

TEHLİKELİ YÜK ELLEÇLEME EĞİTİMLERİNİN LİMAN İŞLETMELERİNDEKİ GEREKLİLİK VE ÖNEMİ

TEHLİKELİ YÜK ELLEÇLEME EĞİTİMLERİNİN LİMAN İŞLETMELERİNDEKİ GEREKLİLİK VE ÖNEMİ TEHLİKELİ YÜK ELLEÇLEME EĞİTİMLERİNİN LİMAN İŞLETMELERİNDEKİ GEREKLİLİK VE ÖNEMİ ALİ UMUT ÜNAL KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ HASAN BORA USLUER GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ Tehlikeli Yükler Ve Sınıfları Yapısı gereği

Detaylı

Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ

Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ 1 Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ.. 2 2. GENEL KISIMLAR 2.1. YATAY YATAK KATSAYISI YAKLAŞIMI Yatay yüklü kazıkların analizinde iki parametrenin bilinmesi önemlidir : Kazığın rijitliği (EI) Zeminin yatay yöndeki

Detaylı

Ürün Kodu : S21 Genişlik : 2.550 mm Yükseklik : 3.550 mm Dingil Mesafesi : 1.310 mm Boş Ağırlık : 5.250 ~ 5.800 kg ± %5 (Seçilen donanıma göre farklılık gösterir) King-Pin Yüksekliği : 1.220 mm (Yüksüz)

Detaylı

TÜRKİYE DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASI : ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARA ETKİLER RAPORU

TÜRKİYE DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASI : ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARA ETKİLER RAPORU TÜRKİYE DE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASI : ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARA ETKİLER RAPORU Güldem Berkman YASED Fikri Ve Sınai Mülkiyet Hakları Çalışma Grubu Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi YATIRIMLARIN

Detaylı

Kirişsiz Döşemelerin Uygulamada Tasarım ve Detaylandırılması

Kirişsiz Döşemelerin Uygulamada Tasarım ve Detaylandırılması Kirişsiz Döşemelerin Uygulamada Tasarım ve Detaylandırılması İnş. Y. Müh. Sinem KOLGU Dr. Müh. Kerem PEKER kolgu@erdemli.com / peker@erdemli.com www.erdemli.com İMO İzmir Şubesi Tasarım Mühendislerine

Detaylı

STATİK MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN

STATİK MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN.  Behcet DAĞHAN Statik Ders Notları Sınav Soru ve Çözümleri DAĞHAN MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ STATİK MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ STATİK İÇİNDEKİLE 1. GİİŞ - Skalerler ve ektörler - Newton Kanunları 2. KUET SİSTEMLEİ - İki Boyutlu

Detaylı

YAPAN: ESKISEHIR G TIPI LOJMAN TARİH: 15.02.2010 REVİZYON: Hakan Şahin - ideyapi Bilgisayar Destekli Tasarım

YAPAN: ESKISEHIR G TIPI LOJMAN TARİH: 15.02.2010 REVİZYON: Hakan Şahin - ideyapi Bilgisayar Destekli Tasarım YAPAN: PROJE: TARİH: 15.02.2010 REVİZYON: Hakan Şahin - ideyapi Bilgisayar Destekli Tasarım YAPI GENEL YERLEŞİM ŞEKİLLERİ 1 4. KAT 1 3. KAT 2 2. KAT 3 1. KAT 4 ZEMİN KAT 5 1. BODRUM 6 1. BODRUM - Temeller

Detaylı

Euroda yükseliş devam ediyor

Euroda yükseliş devam ediyor Euroda yükseliş devam ediyor CME Euro kontratı bir önceki işlem gününde azalan hacimle birlikte %0.74 değer kazandı. Sözleşme fiyatı bugün saat 09:47'de %0.15 gerilemeyle 1.2525 seviyesinde bulunuyor.

Detaylı

DENİZCİLİK FAL KOMİTESİ FAALİYETLERİNİN

DENİZCİLİK FAL KOMİTESİ FAALİYETLERİNİN DENİZCİLİK FAL KOMİTESİ FAALİYETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ KAYSERİ 2 Nisan 2013 Ocak 2017, Ankara 1/13 2/13 AMAÇ ve KAPSAM: Uluslararası Deniz Trafiğinin Kolaylaştırılması Sözleşmesi Facilitation of International

Detaylı

Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir.

Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir. BASINÇ ÇUBUKLARI Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir. Basınç çubukları, sadece eksenel basınç kuvvetine maruz kalırlar. Bu çubuklar üzerinde Eğilme ve

Detaylı

Euroda temkinli duruş sürüyor

Euroda temkinli duruş sürüyor Euroda temkinli duruş sürüyor CME Euro/dolar kontratı bir önceki işlem gününde artan hacimle birlikte sınırlı ölçüde değer kaybetti. Sözleşme fiyatı bugün hafif kazançla 1.2299 seviyesinde seyrediyor.

Detaylı

GT = K 1 V. Burada V geminin tüm kapalı alanlarının m 3 olarak hacmi ve. K 1 = 0.2 + 0.02 log 10 V

GT = K 1 V. Burada V geminin tüm kapalı alanlarının m 3 olarak hacmi ve. K 1 = 0.2 + 0.02 log 10 V 7. TONAJ, FRİBORD VE GÖRÜNÜR İŞARETLER 7.1 GROS VE NET TONAJ Dünyada ilk tonaj tanımı 1423 yılında Britanya hükümetinin ticaret gemilerinin taşıdıkları yükten vergi almak için çıkardığı yasa ile gündeme

Detaylı

YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - II

YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - II YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - II Araş. Gör. Murat SARI 1/35 I Giriş Biri diğerini izleyen ve karşılıklı etkileri olan bir dizi kararın bütünüyle ele alındığı problemler için geliştirilen karar modelleri ve bunların

Detaylı

KİRİŞLERDE PLASTİK MAFSALIN PLASTİKLEŞME BÖLGESİNİ VEREN BİLGİSAYAR YAZILIMI

KİRİŞLERDE PLASTİK MAFSALIN PLASTİKLEŞME BÖLGESİNİ VEREN BİLGİSAYAR YAZILIMI IM 566 LİMİT ANALİZ DÖNEM PROJESİ KİRİŞLERDE PLASTİK MAFSALIN PLASTİKLEŞME BÖLGESİNİ VEREN BİLGİSAYAR YAZILIMI HAZIRLAYAN Bahadır Alyavuz DERS SORUMLUSU Prof. Dr. Sinan Altın GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ

Detaylı

Temeller. Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli

Temeller. Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli Temeller Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli 1 2 Temel Nedir? Yapısal sistemlerin üzerindeki tüm yükleri, zemine güvenli bir şekilde aktaran yapısal

Detaylı

HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI HİDROLİK TÜRBİN ANALİZ VE DİZAYN ESASLARI Hidrolik türbinler, su kaynaklarının yerçekimi potansiyelinden, akan suyun kinetik enerjisinden ya da her ikisinin

Detaylı

Kirişlerde Kesme (Transverse Shear)

Kirişlerde Kesme (Transverse Shear) Kirişlerde Kesme (Transverse Shear) Bu bölümde, doğrusal, prizmatik, homojen ve lineer elastik davranan bir elemanın eksenine dik doğrultuda yüklerin etkimesi durumunda en kesitinde oluşan kesme gerilmeleri

Detaylı

STATİK. Ders_9. Doç.Dr. İbrahim Serkan MISIR DEÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü. Ders notları için: GÜZ

STATİK. Ders_9. Doç.Dr. İbrahim Serkan MISIR DEÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü. Ders notları için: GÜZ STATİK Ders_9 Doç.Dr. İbrahim Serkan MISIR DEÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Ders notları için: http://kisi.deu.edu.tr/serkan.misir/ 2017-2018 GÜZ ALANLAR İÇİN ATALET MOMENTİNİN TANIMI, ALAN ATALET YARIÇAPI

Detaylı

PERVANE TASARIMI ve ENERJİ VERİMLİLİĞİ

PERVANE TASARIMI ve ENERJİ VERİMLİLİĞİ MİLPER PERVANE TEKNOLOJİLERİ A.Ş. PERVANE TASARIMI ve ENERJİ VERİMLİLİĞİ Metin ŞAYLAN, BSc. Alican KILIÇASLAN, BSc., İsmail ÇİÇEK, Ph.D. 11.11.2013 İÇERİK EEDI Nedir? SEEMP nedir? Pervane Tasarımı ve Verimlilik

Detaylı

TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ

TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ Dr. Fatma IŞIK COŞKUNSES İSG Uzmanı / İSGÜM Kimyasal maddeler sanayimizin ve günlük yaşantımızın içinde bir çok alanda

Detaylı