EKSTRÜZYON. Bir ingot veya kütüğün basınç etkisiyle bir kalıptan geçirilerek homojen kesite sahip uzun mamül şeklinde üretilmesidir.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "EKSTRÜZYON. Bir ingot veya kütüğün basınç etkisiyle bir kalıptan geçirilerek homojen kesite sahip uzun mamül şeklinde üretilmesidir."

Transkript

1 EKSTRÜZYON Bir ingot veya kütüğün basınç etkisiyle bir kalıptan geçirilerek homojen kesite sahip uzun mamül şeklinde üretilmesidir.

2 Ekstrüzyon: Silindirik bir metal bloğunun (takoz:şekil alacak malzeme) bir alıcı (kovan) içine yerleştirilerek ıstampa vasıtasıyla uygulanan basma kuvveti etkisiyle sıkıştırılıp bir kalıptan (matris) geçirilerek kesit alanının küçültülmesi işlemidir. Ekstrüzyon kelime anlamı (Dar çıkım)

3 Yöntem daha çok hafif metal endüstrisinde çubuk, boru ve şerit gibi düz ve uzun ürünlerin üretiminde kullanılır. Ekstrüzyonu sıcaklığa bağlı inceleyecek olursak, oda sıcaklığında soğuk olarak veya daha yüksek sıcaklılar da sıcak olarak yapılır.

4 Ekstrüzyon Yönteminin Tercih Edilmesi Ekstrüzyon yönteminin tercih edilmesinin en temel nedeni, karmaşık şekilli parçaların seri imal edilmesini sağlamasıdır. Bunun yanı sıra; İyi ölçüsel kontrol edilebilirlik (hassasiyet) Yüksek oranda üretim kapasitesi Basitlik Yüksek uygulama alanı kapasitesi

5 Ekstrüzyon işleminin en büyük avantajı tek bir işlemle sağlanan büyük deformasyon oranlarına rağmen çatlama olasılığının çok az olmasıdır. Plastik deformasyonu zor olan paslanmaz çelik, nikel esaslı alaşımlar ve diğer ısıya dayanıklı metalik malzemelerin sekilendirilmesinde ekstrüzyon en uygun yöntemdir.

6 SICAK EKSTRÜZYON Metal ve alaşımların çoğu oda sıcaklığında yeteri kadar sünek değildir. Bu yüzden sıcak ekstrüze edilirler. Kuvvet ihtiyacı az olur. Kalıp aşınması artar. Isıtılan metal takozlarda aşındırıcı oksit filmi oluşur. Ön levhaya hafif çap küçültmesi yaparak oksit problemi çözülür. Kalıplar çeliktendir. Ömür artırmak için zirkonyum kaplanır. Yağlayıcı olarak cam kullanılır. SOĞUK EKSTRÜZYON Sanki ekstrüzyon ile dövmenin birlikte yapıldığı bir işlem gibidir. 40 mm den daha küçük metal takozların ekstrüde edilmesi yapılır Son ürün boyutlarının toleransları iyidir. Oksit filmi oluşmaz Isıtma olmadığından daha az enerji harcanır. Yağlama bu işlemde önemli bir parametredir.

7 Sınıflandırılması: 1-) Sıcak ekstrüzyon ( T > T yk veya T > 0,5 T m ) 2-) Soğuk ekstrüzyon ( T < T yk veya T < 0,3 T m ) Ekstrüzyon Yöntemleri Dört çeşit ekstrüzyon yöntemi vardır. Bunlar: 1)- Direkt (Doğrudan) ekstrüzyon 2)- Endirekt (Dolaylı) ekstrüzyon 3)- Hidrostatik ekstrüzyon 4)- Darbeli ekstrüzyon

8 Direkt ekstrüzyon yönteminde kalıp ve kovan hareket etmemekte ve plastik şekil değiştirmede kalıba doğru hareket eden bir piston ile metal bloğunun sıkıştırılması ve metalin kalıptan çıkması sağlanmaktadır. Kalıplar arasına yerleştirilen takoz(şekil alacak malz.) kalıpların ucunda şekil verecek kalıba bir piston yardımı ile itilerek şekil verilir. Yöntemin dezavantajı,takozla kalıp arasındaki sürtünmenin yüksek derecede olması bu nedenle itici kuvvetlerin yüksek değerde olmasıdır.direkt endirekte göre daha hızlıdır.

9 Direkt (Doğrudan) Ekstrüzyon

10 DİREKT EKSTRÜZYON Direkt ekstrüzyon yönteminde kalıp ile kovan hareket etmemekte ve plastik şekil değiştirme metal bloğun kalıba doğru hareketi ile sağlanmaktadır.

11 Endirekt ekstrüzyonda ise ortasında kalıp bulunan piston hareketsiz olup, metal bloğu kovan ile birlikte kalıba doğru itilmektedir. Takoz kalıplar arasına yerleştirildikten sonra şekil verecek geometriye sahip ana kalıp itici piston vasıtasıyla ters yönde basınç uygular. Malzeme uygulanan basınca göre kalıbın içini dolduracak ve basmaya zıt yönde akarak şekil alacaktır.

12 ENDİREKT EKSTRÜZYON Bu yöntemde ıstampanın(piston) içi deliktir. Piston hareketsiz olup metal bloğu kovanla birlikte kalıba doğru itilmektedir

13 Endirekt ekstrüzyonun direkt ekstrüzyondan en önemli farkı, metal bloğu ile kovan arasında meydana gelen sürtünmenin bulunmayışı ve buna bağlı olarak da daha az bir kuvvet gerektirmesidir. Direkt ekstrüzyonda matris deliğinden geçen ürünle piston hareket yönü aynı,endirekt ekstrüzyonda ise terstir. Direkt ekstrüzyonda alıcı içindeki malzeme miktarı takoz ağırlığının %18-20 si,endirekt ekstrüzyonda ise%5-6 sı arasındadır. Endirekt ekstrüzyon için gerekli kuvvet direkt ekstrüzyona göre %25-30 daha küçüktür. Ancak endirekt ekstrüzyonun sınırlı bir uygulama alanı vardır.

14 Hitrostatik ekstrüzyonda prensip, direkt ekstrüzyonda olduğu gibidir. En önemli farklılık, hidrostatik ekstrüzyonda kovan ile takoz arasında sürtünme kuvvetlerini ortadan kaldıran akışkan bir sıvı tabakasının bulunmasıdır. (Dolayısıyla direkt ekstrüzyonun dezavantajlarını ortadan kadırır).sürtünme olmadığından daha hızlı ve daha kolaydır. Basıncın uygulanmasında akışkan olarak mineral yağlar, molibden disülfit, hint yağı, metil alkol, gliserin-etilen glikol gibi karışımlar kullanılır.

15 Darbe ekstrüzyonu (püskürtme) yöntemi ise genellikle kısa ve içi boş parçaların (ilaç tüpü, diş macunu tüpü vs..) yapımında kullanılır. Bu işlem direkt ve endirekt ekstrüzyon yöntemi ile ve genellikle yüksek hızlı mekanik preslerde yapılabilir. İşlem çoğunlukla kurşun, kalay, alüminyum ve bakır gibi yumuşak metallere soğuk işlem olarak uygulanır. Şekillendirilecek malzeme matris boşluğuna yerleştirilerek ekstrüzyon kuvveti hızla hareket eden ıstampa vasıtasıyla darbeli olarak uygulanır. Böylece malzeme ıstampanın hareketine aksi yönde akarak yükselir ve tüp şeklini alır.

16 Ekstrüzyon Ürünleri

17

18 Direkt ve Endirekt Ekstrüzyonda İşlem Safhaları

19 Ekstrüzyon Cihazları Ekstrüzyon presleri genellikle hidrolik preslerdir. Piston hareketine göre yatay veya düşey olarak sınıflandırılırlar. Ekstrüzyon Presleri

20

21 Ekstrüzyon Kalıpları Düz yüzeyli kalıp Konik girişli kalıp Ø Düz yüzeyli kalıplarda metal kendi içinde kesme yolu ile kalıba girer ve kalıba giriş bölgesinde ölü bir metal bölgesi vardır. Konik girişli kalıplar iyi bir yağlama ile kullanılabilir. Kalıp açısının küçülmesi deformasyonun homojenliğini arttırır ve ekstrüzyon basıncını azaltır. Ø Ancak belli bir kalıp açısından sonra kalıp yüzeyinde sürtünme çok artabilir. Ø Optimum kalıp yarım açısı (α), derece arasındadır.

22 EKSTRÜZYON KUVVETİNi ETKİLEYEN FAKTÖRLER Ekstrüzyon için gerekli kuvvetlere etki eden başlıca faktörler; a-) Ekstürüzyon Türü ( Direkt, Endirekt ) b-) Ekstrüzyon Oranı ( R ) c-) Ekstrüzyon Sıcaklığı ( T ) d-) Ekstrüzyon Hızı (Deformasyn Hızı) e-) Sürtünme Kuvvetleri

23 a-) Ekstrüzyon Türü ( Direkt, Endirekt ): Direkt ve endirekt ekstrüzyonda, ekstrüzyon basıncının işlem sırasındaki değişimi grafikte verilmiştir.direkt ekstrüzyonda basınç hızla artarken takozun kovan içine iyice dolması sağlanır.maksimum ekstrüzyon basıncında metal kalıptan çıkmaya başlar. Takoz prenslenip kovan içindeki kısmı azaldıkça ekstrüzyon basıncı azalır.

24 Direkt Ekstrüzyon Basınç hızla artarken takozun kovan içine iyice dalması sağlanır. Max. ekstrüzyon basıncında metal kalıptan çıkmaya başlar. Takoz preslenip kovan içindeki kısmı azaldıkça ekstrüzyon basıncı azalır. Endirekt Ekstrüzyon Endirekt yöntemde sürtünme kuvveti yok, basınç değişmiyor ve direkt ekstrüzyona göre basınç daha azdır. Endirekt yöntemde piston delik olduğundan büyük oranda deformasyonlara ve büyük kuvvetlere karsı gelemediğinden sınırlı olarak kullanılır. Her iki tür ekstrüzyonda işlemin sonuna doğru basınç aniden artar, bunu sebebi takozun preslenemeyen artık kısmında deformasyonun zorluğudur.

25 b-) Ekstrüzyon Oranı ( R ) Ekstrüzyon oranı (R), takozun kesit alanının (A0) ekstrüzyon ürününün kesit alanına (As) oranıdır. Ekstrüzyon oranı ( R )= A o / A s A o = Takoz kesit alanı A s = Ürün kesit alanı Malzeme Ekstrüzyon Oranı(R) Sert malzemeler R < 20 Çeliklerde R 40 Yumuşak malzemeler R < 400 (Kurşun, Alüminyum) Ekstrüzyon oranı R ile kesit daralması r birbirinden farklı olup aralarındaki ilişki; Kesit Daralması( r ): r = A / A o r = ( A o - A s ) / A o = 1 - ( A s / A o ) r = 1 - ( 1 / R ) R = 1 / ( 1 - r )

26 c) Deformasyon Sıcaklığı Malzemelerin birçoğunun ekstrüzyonu yüksek sıcaklıkta yapılır. Çünkü artan sıcaklıkla dirençleri azalır ve düşük sıcaklıklara oranla daha az kuvvetle ekstrüzyon gerçekleştirilir. c-)ekstrüzyon Sıcakığı ( T ) T P Çünkü T P P = Ekstrüzyon kuvveti Örneğin; çeliklerin sıcak ekstrüzyonunda takozlar o C tavlanır, takımlar ise 350 o C a kadar ısıtılır

27 d-)ekstrüzyon Hızı ( Deformasyon hızı ) Gerçek deformasyon hızı ( έ ) ise; έ = V / L V P V = Piston hızı L = Takoz boyu Yumuşak metallerin ekstrüzyonunda, ekstrüzyon hızı ( V ) ile ekstrüzyon basıncı ( p ) arasında; V = b p a şeklinde bir bağıntı tesbit edilmiştir. Bu bağıntıda; a ve b malzeme sabitleridir.

28 e-) Sürtünme Kuvvetleri Ekstrüzyon işlemlerinde etkin sürtünme kuvvetleri; i-) Direkt ekstrüzyonda takoz ile kovan arasındaki sürtünmeden, ii-) Kalıp ile metal arasındaki sürtünmeden, iii-) Boru üretiminde mandrel ile metal arasındaki sürtünmeden kaynaklanmaktadır. Kalıp ile metal arasındaki sürtünme kalıbın şekline bağlıdır. Konik girişli kalıplarda p ( ekstrüzyon basıncı ) Kalıbın silindirik kısmının boyu p

29 EKSTRÜZYON KUVVETİNİN HESAPLANMASI Ekstrüzyon kuvveti farklı metodlarla hesaplanabilir. Endirekt ekstrüzyonda takoz ile kovan arasında sürtünme yoktur. Bu durumda endirekt ekstrüzyon basıncı (p e ); Malzemenin mukavemetine,ekstrüzyon geometrisine bağlı olarak değişir. p e = f (, R,, ) Ekstrüzyonda deformasyon homojen değildir.buna göre; bağıntısıyla hesaplanabilir. p e = Q e = ( 0,8 + 1,2 lnr ) = malzemenin ortalama plastik gerilmesidir. R = Ekstrüzyon oranı oranına ve kalıp Soğuk ekstrüzyonda deformasyon sertleşmesi sebebi ile malzemenin dayanımı artar.

30 Sıcak ekstrüzyonda ise deformasyon hızı malzemenin dayanımını belirlediğinden önemli olup, ortalama deformasyon hızı έ= ( 6 v d o2 tan lnr ) / ( d o3 - d 13 ) bağıntısıyla hesaplanabilir. Burada; v = Pres hızı d o = Takoz çapı d 1 = Ürün çapı = Kalıp koniklik yarım açısı ( düz yüzeyli kalıplar için = 45 o alınır.) Toplam ekstrüzyon kuvveti ( P ); ekstrüzyon basıncı ( p e ) ile takozun kesit alanının ( A o ) çarpımına eşittir. Yani; bağıntısı kullanılacaktır. P = p e A o P = A o ( 0,8 + 1,2 lnr )

31 Direkt ekstrüzyonda kovan - takoz arasındaki sürtünmeden dolayı direkt ekstrüzyonda sürtünmeden kaynaklanan basıncın hesaplanmasında kovan-takoz arayüzeyindeki sürtünme gerilmesi ( τ i ) kullanılır. Sürtünmeden kaynaklanan basınç ( p s )= ( 4 i L ) / d o Burada; i = Sürtünme gerilmesi L = Ekstrüzyon basıncının hesaplandığı andaki takoz boyu d o = Takoz çapıdır. Direkt ekstrüzyonda toplam ekstrüzyon basıncı ( Pd ) ise; p d =p e + p s = ( 0,8 + 1,2 lnr ) +( 4 i L ) / d o p e = Endirekt ekstrüzyonda ekstrüzyon basıncı p s = Sürtünmeden kaynaklanan basınç Direkt ekstrüzyonda ekstrüzyon kuvveti ( P ) = A o p d bağıntısından hesaplanır.

32 Ekstrüzyon Kuvveti ( P ); 1-) ENDİREKT EKSTRÜZYONDA ; P = p e A o = A o ( 0,8 + 1,2 lnr ) 2-) DİREKT EKSTRÜZYONDA ; P d = ( p e + p s ) A o =A o [ ( 0,8 + 1,2 lnr ) +( 4 i L ) / d o ] 3-) DARBE EKSTRÜZYONUNDA; P i = p i A p ve P i = p e A p = A p ( 0,8 + 1,2 lnr ) Bağıntıları ile hesaplanan kuvvetlerden büyük olanı alınmalıdır.

33 Ekstrüzyon Hatalarının Şematik Gösterimi Ekstrüzyon Hataları Ekstrüzyon Sonu Hataları Çizgi Oluşumu Yüzey Çatlakları Kalıp Çizgis/ Tırmalama/ Yapışma Kabarcık Biyet Yapısı Kalıp Tasarımı Enine Kaynak Boyuna Kaynak

34 EKSTRÜZYON HATALARI Çatlak oluşum nedenleri; 1.Deformasyon sıcaklığı düşük ise, 2.Sürtünme kuvveti yüksekse, 3.Şekillendirme hızı yüksekse oluşur. Endirekt yöntemde levhalar arasında sürtünme olmadığından çatlak oluşumu azdır. 1) İç çatlaklar a-) İç çatlaklar ( h / L >>1 ise deformasyon homojen değildir ve orta kısımdaki ikincil çekme gerilmeleri iç çatlakları oluşturur. b-) h / L = 1 olduğunda homojen deformasyonun sağlanır. 2)Çevresel yüzey çatlakları V ise veya kalıp-metal arasında ise oluşur.

35 Ekstrüzyondaki bazı yaygın hatalar; (a) Merkez boşlukları, (b) borulanma, ve (c) yüzey çatlamaları

EKSTRÜZYON YOLU İLE İMALAT

EKSTRÜZYON YOLU İLE İMALAT EKSTRÜZYON YOLU İLE İMALAT EKSTRÜZYON TANIMI (I) : Bu imalat yöntemi genellikle hafif metaller (Al,Cu,Mg, vs gibi için uygulanır.metal bir takoz bir alıcı kovan içine konur bir ıstampa vasıtasıyla metal

Detaylı

İmalat Yöntemleri. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

İmalat Yöntemleri. Prof. Dr. Akgün ALSARAN İmalat Yöntemleri Prof. Dr. Akgün ALSARAN Sınıflandırma Kütlesel şekilverme 1. Dövme 2. Haddelme 3. Ekstrüzyon 4. Tel çekme Sac şekilverme 1. Eğme 2. Derin çekme 3. Germe 4. Kesme Dövme Dövme, darbe ve

Detaylı

PLASTİK ŞEKİL VERME (PŞV) Plastik Şekil Vermenin Temelleri: Başlangıç iş parçasının şekline bağlı olarak PŞV iki gruba ayrılır.

PLASTİK ŞEKİL VERME (PŞV) Plastik Şekil Vermenin Temelleri: Başlangıç iş parçasının şekline bağlı olarak PŞV iki gruba ayrılır. PLASTİK ŞEKİL VERME (PŞV) Metallerin katı halde kalıp olarak adlandırılan takımlar yardımıyla akma dayanımlarını aşan gerilmelere maruz bırakılarak plastik deformasyonla şeklinin kalıcı olarak değiştirilmesidir

Detaylı

PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler. Plastik Şekil Verme

PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler. Plastik Şekil Verme PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI EÜT 231 ÜRETİM YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Murat VURAL İTÜ Makina Fakültesi 1 1. Plastik Şekil Vermeye Genel Bakış 2. Plastik Şekil Vermede Malzeme Davranışı 3. Plastik Şekil Vermede

Detaylı

Kovan. Alüminyum ekstrüzyon sisteminin şematik gösterimi

Kovan. Alüminyum ekstrüzyon sisteminin şematik gösterimi GİRİŞ Ekstrüzyon; Isı ve basınç kullanarak malzemenin kalıptan sürekli geçişini sağlayarak uzun parçalar elde etme işlemi olup, plastik ekstrüzyon ve alüminyum ekstrüzyon olmak üzere iki çeşittir. Biz

Detaylı

27.10.2011. Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI

27.10.2011. Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ. Metal Şekillendirmede Gerilmeler PLASTİK ŞEKİL VERMENİN ESASLARI Plastik Şekil Verme MAK351 İMAL USULLERİ Doç.Dr. Turgut GÜLMEZ İTÜ Makina Fakültesi Metal parçaların şeklinin değiştirilmesi için plastik deformasyonun kullanıldığı büyük imalat yöntemleri grubu Genellikle

Detaylı

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -8-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -8- Fatih ALİBEYOĞLU -8- Giriş Dövme, darbe veya basınç altında kontrollü bir plastik deformasyon sağlanarak, metale istenen şekli verme, tane boyutunu küçültme ve mekanik özelliklerini iyileştirme amacıyla

Detaylı

Plastik Şekil Verme

Plastik Şekil Verme Plastik Şekil Verme 31.10.2018 1 HADDELEME Malzemeleri, eksenleri etrafında dönen iki silindir arasından geçirerek yapılan plastik şekil verme işlemine haddeleme denir. Haddeleme, plastik şekillendirme

Detaylı

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. Yöntemleri. (4.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. Yöntemleri. (4.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-205 Üretim Yöntemleri I Kalıcı Kalıp p Kullanılan lan Döküm D Yöntemleri (4.Hafta) Kubilay Aslantaş Kalıcı Kalıp p Kullanan Döküm D m YöntemleriY Harcanan kalıba döküm tekniğinin en büyük dezavantajı;

Detaylı

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir.

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM TEKNOLOJİSİ Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM YÖNTEMİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ Genelde tüm alaşımların dökümü yapılabilmektedir.

Detaylı

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme

Detaylı

PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ

PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ ÜRETİM VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ PLASTİK ŞEKİL VERME Yrd. Doç. Dr. Afşın Alper Cerit Erciyes Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü PLASTİK ŞEKİL VERME F. Nair A. Cerit Giriş PLASTİK ŞEKİL

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7- Fatih ALİBEYOĞLU -7- Giriş Malzemeler birçok imal yöntemiyle şekillendirilebilir. Bundan dolayı malzemelerin mekanik davranışlarını bilmemiz büyük bir önem teşkil etmektedir. Bir mekanik problemi çözerken

Detaylı

Fabrika İmalat Teknikleri

Fabrika İmalat Teknikleri Fabrika İmalat Teknikleri İmalat Yöntemleri İmalat teknolojisinin temel amacı tasarlanan ürünlerin en düşük maliyetle, en iyi kalitede ve en verimli yöntemle elde edilmesidir. Üretilecek parçaların geometrisi,

Detaylı

Dövmenin tarihi 4000 yıl veya daha fazlasına dayanmaktadır. Cıvatalar, perçinler, çubuklar, türbin milleri, paralar, madalyalar, dişliler, el

Dövmenin tarihi 4000 yıl veya daha fazlasına dayanmaktadır. Cıvatalar, perçinler, çubuklar, türbin milleri, paralar, madalyalar, dişliler, el Dövmenin tarihi 4000 yıl veya daha fazlasına dayanmaktadır. Cıvatalar, perçinler, çubuklar, türbin milleri, paralar, madalyalar, dişliler, el aletleri, hava taşıtı parçaları dövme yolu ile üretilen elemanlardır.

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net BÖLÜM IV METALLERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ GERİLME VE BİRİM ŞEKİL DEĞİŞİMİ ANELASTİKLİK MALZEMELERİN ELASTİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME SÜRÜNME Malzemelerin yüksek sıcaklıkta sabit bir yük altında (hatta kendi ağırlıkları ile bile) zamanla kalıcı plastik şekil değiştirmesine sürünme denir. Sürünme her ne kadar

Detaylı

TEL VE ÇUBUK ÇEKME YOLU İLE İMALAT

TEL VE ÇUBUK ÇEKME YOLU İLE İMALAT TEL VE ÇUBUK ÇEKME YOLU İLE İMALAT TEL VE ÇUBUK ÇEKMENİN TANIMI Tanım: Tel çekme, kalın kesitli olan bir telin, bir matris (kalıbı) içinden geçirilerek kesitini küçültme işlemidir.tel kesitleri genellikle

Detaylı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı 1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında

Detaylı

S1) Sıcak haddelenmiş bir levha malzemenin mekanik özelliklerinde anizotropik durum nasıl meydana gelir? Bu malzemenin soğuk bükme işlemlerinde

S1) Sıcak haddelenmiş bir levha malzemenin mekanik özelliklerinde anizotropik durum nasıl meydana gelir? Bu malzemenin soğuk bükme işlemlerinde S1) Sıcak haddelenmiş bir levha malzemenin mekanik özelliklerinde anizotropik durum nasıl meydana gelir? Bu malzemenin soğuk bükme işlemlerinde çatlama olmaması için nelere dikkat edilmelidir? S2) Yumuşak

Detaylı

DÖVME (Forging) Dövme (cold forging parts)

DÖVME (Forging) Dövme (cold forging parts) DÖVME (Forging) Dövmenin tarihi 4000 yıl veya daha fazlasına dayanmaktadır. Cıvatalar, perçinler, çubuklar, türbin milleri, paralar, madalyalar, dişliler, el aletleri, hava taşıtı parçaları dövme yolu

Detaylı

3.KABARTILI DİRENÇ KAYNAĞI. 05.05.2015 Dr.Salim ASLANLAR 1

3.KABARTILI DİRENÇ KAYNAĞI. 05.05.2015 Dr.Salim ASLANLAR 1 3.KABARTILI DİRENÇ KAYNAĞI 05.05.2015 Dr.Salim ASLANLAR 1 KABARTILI DİRENÇ KAYNAĞI Kabartılı direnç kaynağı, seri imalat için ekonomik bir birleştirme yöntemidir. Uygulamadan yararlanılarak, çoğunlukla

Detaylı

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 1 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN KULLANIM ALANI 7075 AlaĢımı Hava taģıtları baģta olmak üzere 2 yüksek Dayanım/Yoğunluk oranı gerektiren birçok alanda kullanılmaktadır.

Detaylı

YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI

YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI YAPI MALZEMELERİ Herhangi bir yapının projelendirmesi ve inşaatı aşamasında amaç aşağıda belirtilen üç koşulu bir arada gerçekleştirmektir: a) Yapı istenilen işlevi yapabilmelidir,

Detaylı

Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin

Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin BURMA DENEYİ Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin genel mekanik özelliklerinin saptanmasında

Detaylı

Talaşsız Şekil Verme

Talaşsız Şekil Verme Talaşsız Şekil Verme Mesleki Terminoloji 1 Makine Mühendisliği Bölümü Makine Malzemesi ve İmalat Teknolojisi Anabilim Dalı 1 İmal Usullerinde Talaşsız Şekil Vermenin Yeri İmal Usulleri Döküm Talaşlı Şekil

Detaylı

BARTIN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ METALURJĠ VE MALZEME MÜHENDĠSLĠĞĠ

BARTIN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ METALURJĠ VE MALZEME MÜHENDĠSLĠĞĠ BARTIN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ METALURJĠ VE MALZEME MÜHENDĠSLĠĞĠ MALZEME LABORATUARI I DERSĠ BURULMA DENEY FÖYÜ BURULMA DENEYĠ Metalik malzemelerin burma deneyi, iki ucundan sıkıştırılırmış

Detaylı

Talaş oluşumu. Akış çizgileri plastik deformasyonun görsel kanıtıdır. İş parçası. İş parçası. İş parçası. Takım. Takım.

Talaş oluşumu. Akış çizgileri plastik deformasyonun görsel kanıtıdır. İş parçası. İş parçası. İş parçası. Takım. Takım. Talaş oluşumu 6 5 4 3 2 1 Takım Akış çizgileri plastik deformasyonun görsel kanıtıdır. İş parçası 6 5 1 4 3 2 Takım İş parçası 1 2 3 4 6 5 Takım İş parçası Talaş oluşumu Dikey kesme İş parçası Takım Kesme

Detaylı

Sıvama, dairesel simetriye sahip derin parçalarınüretilmesinde kullanılan bir yöntemdir.

Sıvama, dairesel simetriye sahip derin parçalarınüretilmesinde kullanılan bir yöntemdir. SIVAMA Sıvama, dairesel simetriye sahip derin parçalarınüretilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Metalik düz bir sacın, üretilecek parçanın şekline uygun olarak hazırlanmış dönen bir kalıp üzerine bastırılması

Detaylı

HASSAS KESME. Hassas kesme ile üretilmiş parçalarda kesilme yüzeyinin hemen hemen tamamı parlak ve dik açılıdır.

HASSAS KESME. Hassas kesme ile üretilmiş parçalarda kesilme yüzeyinin hemen hemen tamamı parlak ve dik açılıdır. HASSAS KESME İlk defa saat endüstrisinin gelişmiş olduğu İsviçre'de uygulanan bu yöntemin 1920'li yıllara kadar giden uzun bir araştırma geçmişi vardır. Hassas kesme ile üretilmiş parçalarda kesilme yüzeyinin

Detaylı

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar 1.GİRİŞ Genel olarak metal şekillendirme işlemlerini imalat işlemlerinin bir parçası olarak değerlendirmek mümkündür. İmalat işlemleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1) Temel şekillendirme,

Detaylı

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik

Detaylı

MALZEMELERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ

MALZEMELERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ MALZEMELERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ Farklı üretim yöntemleriyle üretilen ürünler uygulama koşullarında üzerlerine uygulanan kuvvetlere farklı yanıt verirler ve uygulanan yükün büyüklüğüne bağlı olarak koparlar,

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler

Detaylı

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri Nurettin ÇALLI Fen Bilimleri Ens. Öğrenci No: 503812162 MAD 614 Madencilikte Özel Konular I Dersi Veren: Prof. Dr. Orhan KURAL İTÜ Maden Fakültesi Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik

Detaylı

Geometriden kaynaklanan etkileri en aza indirmek için yük ve uzama, sırasıyla mühendislik gerilmesi ve mühendislik birim şekil değişimi parametreleri elde etmek üzere normalize edilir. Mühendislik gerilmesi

Detaylı

ÇELİK YAPILAR 1. Hafta. Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli

ÇELİK YAPILAR 1. Hafta. Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli ÇELİK YAPILAR 1. Hafta Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli 1 Hangi Konular İşlenecek? Çelik nedir, yapılara uygulanması ve tarihi gelişimi Çeliğin özellikleri

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN ÇEKME DENEYİ

METALİK MALZEMELERİN ÇEKME DENEYİ METALİK MALZEMELERİN ÇEKME DENEYİ Çekme deneyi, malzemelerin statik yük altında elastik ve plastik davranışını belirlemek amacıyla uygulanır. Çekme deneyi, asıl malzemeyi temsil etmesi için hazırlanan

Detaylı

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 3 Şekillendirmenin Metalurjik Esasları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı 3. Şekillendirmenin

Detaylı

ME220T Tasarım ve İmalat SAC ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ. 13. Sac Şekillendirme Yöntemleri. Sac Şekillendirmenin Tanımı

ME220T Tasarım ve İmalat SAC ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ. 13. Sac Şekillendirme Yöntemleri. Sac Şekillendirmenin Tanımı SAC ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Groover, Fundamentals of Modern Manufacturing, Bölüm 20 13. Sac Şekillendirme Yöntemleri Mehmet Demirkol 1. Sac kesme 2. Sac Bükme 3. Derin Çekme 4. Diğer Sac Şekillendirme

Detaylı

ME220T Tasarım ve İmalat

ME220T Tasarım ve İmalat KÜTLESEL PLASTİK ŞEKİL VERME YÖNTEMLERİ Groover, Fundamentals of Modern Manufacturing, Bölüm 19 12. Kütlesel Plastik Şekil Verme Yöntemleri Mehmet DEMİRKOL 1. Haddeleme 2. Haddelemeye benzer diğer yöntemler

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAYA MEKANİĞİ LABORATUVARI

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAYA MEKANİĞİ LABORATUVARI TEK EKSENLİ SIKIŞMA (BASMA) DAYANIMI DENEYİ (UNIAXIAL COMPRESSIVE STRENGTH TEST) 1. Amaç: Kaya malzemelerinin üzerlerine uygulanan belirli bir basınç altında kırılmadan önce ne kadar yüke dayandığını belirlemektir.

Detaylı

TALAŞLI İMALAT. Koşul, takım ile iş şekillendirilmek istenen parça arasında belirgin bir sertlik farkının olmasıdır.

TALAŞLI İMALAT. Koşul, takım ile iş şekillendirilmek istenen parça arasında belirgin bir sertlik farkının olmasıdır. TALAŞLI İMALAT Şekillendirilecek parça üzerinden sert takımlar yardımıyla küçük parçacıklar halinde malzeme koparılarak yapılan malzeme üretimi talaşlı imalat olarak adlandırılır. Koşul, takım ile iş şekillendirilmek

Detaylı

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ Prof.Dr. Zekai Celep MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ 1. Gerilme 2. Şekil değiştirme 3. Gerilme-şekil değiştirme bağıntısı 4. Basit mukavemet halleri

Detaylı

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem

Detaylı

BURULMA DENEYİ 2. TANIMLAMALAR:

BURULMA DENEYİ 2. TANIMLAMALAR: BURULMA DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Burulma deneyi, malzemelerin kayma modülü (G) ve kayma akma gerilmesi ( A ) gibi özelliklerinin belirlenmesi amacıyla uygulanır. 2. TANIMLAMALAR: Kayma modülü: Kayma gerilmesi-kayma

Detaylı

İki malzeme orijinal malzemelerden elde edilemeyen bir özellik kombinasyonunu elde etmek için birleştirilerek kompozitler üretilir.

İki malzeme orijinal malzemelerden elde edilemeyen bir özellik kombinasyonunu elde etmek için birleştirilerek kompozitler üretilir. KOMPOZİTLER Kompozit malzemeler, şekil ve kimyasal bileşimleri farklı, birbiri içerisinde pratik olarak çözünmeyen iki veya daha fazla sayıda makro bileşenin kombinasyonundan oluşan malzemelerdir. İki

Detaylı

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK Dersin Amacı Çelik yapı sistemlerini, malzemelerini ve elemanlarını tanıtarak, çelik yapı hesaplarını kavratmak. Dersin İçeriği Çelik yapı sistemleri, kullanım

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

METALURJİ VE MALZEME MÜH. LAB VE UYG. DERSİ FÖYÜ

METALURJİ VE MALZEME MÜH. LAB VE UYG. DERSİ FÖYÜ METALURJİ VE MALZEME MÜH. LAB VE UYG. DERSİ FÖYÜ ALIN KAYNAKLI LEVHASAL BAĞLANTILARIN ÇEKME TESTLERİ A- DENEYİN ÖNEMİ ve AMACI Malzemelerin mekanik davranışlarını incelemek ve yapılarıyla özellikleri arasındaki

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 7

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 7 İmalat Yöntemleri MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 7 Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Talaşsız İmalat Talaşlı İmalat Fiziksel-Kimyasal Hammaddeye talaş kaldırmadan bir şekil verilir Döküm Dövme Presleme Haddeleme

Detaylı

MALZEME ANA BİLİM DALI Malzeme Laboratuvarı Deney Föyü. Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi. Deneyin Tarihi:

MALZEME ANA BİLİM DALI Malzeme Laboratuvarı Deney Föyü. Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi. Deneyin Tarihi: Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi Deneyin Tarihi:13.03.2014 Deneyin Amacı: Malzemelerin sertliğinin ölçülmesi ve mukavemetleri hakkında bilgi edinilmesi. Teorik Bilgi Sertlik, malzemelerin plastik

Detaylı

SÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

SÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Süper alaşım; ana yapısı demir, nikel yada kobalt olan nisbeten yüksek miktarlarda krom, az miktarda da yüksek sıcaklıkta ergiyen molibden, wofram, alüminyum ve titanyum içeren alaşım olarak tanımlanabilir.

Detaylı

Çelik Hasır Kaynak Elektrotları

Çelik Hasır Kaynak Elektrotları CUPRAL 5M CUPRAL 12M Çelik Hasır Kaynak Elektrotları Malzeme Adı, EN Malzeme Numarası, EN Malzeme Numarası, DIN Malzeme Numarası,ASTM Cr Zr Co Ni Be Al Sİ Fe Mn Diğerleri Cu Sertlik (HB) Çekme Dayanımı

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

TALAġSIZ ġekġllendġrme YÖNTEMLERĠ

TALAġSIZ ġekġllendġrme YÖNTEMLERĠ TALAġSIZ YÖNTEMLERĠ TalaĢsız Ģekillendirme: İş parçasına uygulanan kuvvetler sonucu kalıcı şekil değişiklikleri yaratarak istenilen şekil ve boyutlarda parçalar üretme işlemine talaşsız şekillendirme denir.

Detaylı

1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ

1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ 11 1.1. SI Birim Sistemi 12 1.2. Boyut Analizi 16 1.3. Temel Bilgiler 17 1.4.Makine Elemanlarına Giriş 17 1.4.1 Makine

Detaylı

TEKNİK KILAVUZ : QUARD VE QUEND SOĞUK ŞEKİLLENDİRİLMESİ

TEKNİK KILAVUZ : QUARD VE QUEND SOĞUK ŞEKİLLENDİRİLMESİ TEKNİK KILAVUZ : QUARD VE QUEND SOĞUK ŞEKİLLENDİRİLMESİ Distributed by Duferco 1. Giriş Quard, aşınmaya dayanıklı çelik ve Quend, yüksek dayanımlı çelik en iyi soğuk şekillendirme performansı için geliştirilmiştir.

Detaylı

İMAL USULLERİ. DOÇ. DR. SAKıP KÖKSAL 1

İMAL USULLERİ. DOÇ. DR. SAKıP KÖKSAL 1 İMAL USULLERİ KAYNAKLAR: İmal usulleri, Çağlayan Yayınları, Mustafa Çiğdem İmal Usulleri, Birsen Yay. Selahaddin Anık, Adnan Dikicioğlu, Murat Vural Takım Tezgahları, Mustafa Akkurt, Çağlayan Kitapevi,

Detaylı

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i?

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i? YORULMA HASARLARI 1 Yorulma nedir? Malzemenin tekrarlı yüklere maruz kalması, belli bir tekrar sayısından sonra yüzeyde çatlak oluşması, bunu takip eden kopma olayı ile malzemenin son bulmasına YORULMA

Detaylı

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 9B - BURULMA DENEYİ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 9B - BURULMA DENEYİ BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 9B - BURULMA DENEYİ GİRİŞ Mekanik tasarım yaparken öncelikli olarak tasarımda kullanılması düşünülen malzemelerin

Detaylı

T.C. GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ MAKĠNE RESĠM VE KONSTRÜKSĠYON ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI LĠSANS TEZĠ KAYMALI YATAKLAR. Hazırlayan : Ġrem YAĞLICI

T.C. GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ MAKĠNE RESĠM VE KONSTRÜKSĠYON ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI LĠSANS TEZĠ KAYMALI YATAKLAR. Hazırlayan : Ġrem YAĞLICI T.C. GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ MAKĠNE RESĠM VE KONSTRÜKSĠYON ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI LĠSANS TEZĠ KAYMALI YATAKLAR Hazırlayan : Ġrem YAĞLICI 051227054 Tez Yöneticisi : Prof. Dr. H. Rıza BÖRKLÜ ANKARA 2009 Giriş

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

AKSLAR ve MİLLER. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş Ç. Özes, M. Belevi, M. Demirsoy

AKSLAR ve MİLLER. DEÜ Makina Elemanlarına Giriş Ç. Özes, M. Belevi, M. Demirsoy AKSLAR ve MİLLER AKSLAR MİLLER Eksenel kuvvetlerde her iki elemanda çekmeye veya basmaya zorlanabilirler. Her iki elemanda içi dolu veya boş imal edilirler. Eksen durumlarına göre Genel olarak düz elemanlardır

Detaylı

Metal Yüzey Hazırlama ve Temizleme Fosfatlama (Metal Surface Preparation and Cleaning)

Metal Yüzey Hazırlama ve Temizleme Fosfatlama (Metal Surface Preparation and Cleaning) Boya sisteminden beklenilen yüksek direnç,uzun ömür, mükemmel görünüş özelliklerini öteki yüzey temizleme yöntemlerinden daha etkin bir biçimde karşılamak üzere geliştirilen boya öncesi yüzey temizleme

Detaylı

Cetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g. Güvenirlik (%) ,9 99,99 99,999

Cetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g. Güvenirlik (%) ,9 99,99 99,999 Cetvel-12 Büyüklük Faktörü k b d,mm 10 20 30 50 100 200 250 300 k b 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,57 0,56 0,56 Cetvel-13 Sıcaklık Faktörü k d Cetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g T( o C) k d T 350 1 350

Detaylı

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ. 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ. 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ 4.1. Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri Malzemeler genel olarak 3 çeşit zorlanmaya maruzdurlar. Bunlar çekme, basma ve kesme

Detaylı

Hidroliğin Tanımı. Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır.

Hidroliğin Tanımı. Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır. HİDROLİK SİSTEMLER Hidroliğin Tanımı Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır. Enerji Türleri ve Karşılaştırılmaları Temel Fizik Kanunları

Detaylı

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 1 Plastik Şekillendirme Yöntemlerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı

Detaylı

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 1 Plastik Şekillendirme Yöntemlerine Giriş Doç. Dr. Ersoy Erişir 2017-2018 Güz Yarıyılı 1. Plastik

Detaylı

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları 1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları Sol üstte yüzey seftleştirme işlemi uygulanmış bir çelik

Detaylı

METAL İŞLEMEDE KÜTLE ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ. Kütle Şekillendirme. Kütle Şekillendirmenin Önemi. Dört Temel Kütle Şekillendirme Yöntemleri

METAL İŞLEMEDE KÜTLE ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ. Kütle Şekillendirme. Kütle Şekillendirmenin Önemi. Dört Temel Kütle Şekillendirme Yöntemleri METAL İŞLEMEDE KÜTLE ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Kütle Şekillendirme 1. Haddeleme 2. Haddelemeyle İlgili Diğer Şekil Verme Yöntemleri 3. Dövme 4. Dövmeyle İlgili Diğer Şekil Verme Yöntemleri 5. Ekstrüzyon

Detaylı

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI a) Kullanış yeri ve amacına göre gruplandırma: 1) Taşıyıcı malzemeler: İnşaat mühendisliğinde kullanılan taşıyıcı malzemeler, genellikle betonarme, çelik, ahşap ve zemindir. Beton, çelik ve ahşap malzemeler

Detaylı

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1 09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle

Detaylı

MALZEME BİLİMİ. Mekanik Özellikler ve Davranışlar. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR. (DERS NOTLARı) Bölüm 5.

MALZEME BİLİMİ. Mekanik Özellikler ve Davranışlar. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR. (DERS NOTLARı) Bölüm 5. MALZEME BİLİMİ (DERS NOTLARı) Bölüm 5. Mekanik Özellikler ve Davranışlar Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR ÇEKME TESTİ: Gerilim-Gerinim/Deformasyon Diyagramı Çekme deneyi malzemelerin mukavemeti hakkında esas dizayn

Detaylı

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU . Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU Su atomizasyonu, yaklaşık 1600 C nin altında ergiyen metallerden elementel ve alaşım tozlarının üretimi için en yaygın kullanılan tekniktir. Su atomizasyonu geometrisi

Detaylı

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları Aşınma, kesicinin temas yüzeylerinde meydana gelen malzeme kaybı olarak ifade edilir. Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları

Detaylı

δ / = P L A E = [+35 kn](0.75 m)(10 ) = mm Sonuç pozitif olduğundan çubuk uzayacak ve A noktası yukarı doğru yer değiştirecektir.

δ / = P L A E = [+35 kn](0.75 m)(10 ) = mm Sonuç pozitif olduğundan çubuk uzayacak ve A noktası yukarı doğru yer değiştirecektir. A-36 malzemeden çelik çubuk, şekil a gösterildiği iki kademeli olarak üretilmiştir. AB ve BC kesitleri sırasıyla A = 600 mm ve A = 1200 mm dir. A serbest ucunun ve B nin C ye göre yer değiştirmesini belirleyiniz.

Detaylı

Malzeme İşleme Yöntemleri

Malzeme İşleme Yöntemleri BÖLÜM-9 MALZEMELERİN İŞLENMESİ (Talaşlı ve Diğer İmalat Yöntemleri) Prof. Dr. Yusuf ÖZÇATALBAŞ Malzeme İşleme Yöntemleri 1 KALIP YAPIM TEKNİKLERİ VE MALZEMELERİN TALAŞLI İŞLENMESİ Geleneksel Talaşlı İşleme

Detaylı

Bölüm 8: Borularda sürtünmeli Akış

Bölüm 8: Borularda sürtünmeli Akış Bölüm 8: Borularda sürtünmeli Akış Laminer ve Türbülanslı Akış Laminer Akış: Çalkantısız akışkan tabakaları ile karakterize edilen çok düzenli akışkan hareketi laminer akış olarak adlandırılır. Türbülanslı

Detaylı

PLASTİK ŞİŞİRME TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI. a. Çift istasyonlu şişirme makinesi. b. Tek istasyonlu şişirme makinesi

PLASTİK ŞİŞİRME TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI. a. Çift istasyonlu şişirme makinesi. b. Tek istasyonlu şişirme makinesi PLASTİK ŞİŞİRME TEKNOLOJİSİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI 1. Enjeksiyonla şişirmede yarı mamul tüpe ne ad verilir? a. Preform b. Parison c. Mandrel 5. Yüksek hacimli konteynırlar, büyük varil ve bidon, su damacanaları

Detaylı

Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU

Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme Basınç ve sıcaklık farklı iki süreç olarak parça üretimine dahil edildiğinde teorik yoğunluğa ulaşmak neredeyse imkansızdır. Basınç ve sıcaklık farklı iki süreç

Detaylı

8. KAZIMALI (FRETAJ) KOROZYON

8. KAZIMALI (FRETAJ) KOROZYON 8. KAZIMALI (FRETAJ) KOROZYON Erozyonlu korozyonun özel bir türüdür. Yeterli yük altında birbiri üzerinde ileri geri hareket eden (yatak gibi) ve/veya aynı zamanda titreşime maruz kalan metal yüzeylerinde

Detaylı

11/6/2014 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ

11/6/2014 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ Prof.Dr. Zekai Celep 1. Gerilme 2. Şekil değiştirme 3. Gerilme-şekil değiştirme bağıntısı 4. Basit mukavemet halleri

Detaylı

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Prof. Dr. Akgün ALSARAN 11 Giriş Hidrojen gevrekliği Sıvı metal kırılganlığı Temper gevrekliği Ana Hatlar 22 Malzemelerin servis koşullarında performanslarını;

Detaylı

Beton; kum, çakıl, su, çimento ve diğer kimyasal katkı maddelerinden oluşan bir bileşimdir. Bu maddeler birbirleriyle uygun oranlarda karıştırıldığı

Beton; kum, çakıl, su, çimento ve diğer kimyasal katkı maddelerinden oluşan bir bileşimdir. Bu maddeler birbirleriyle uygun oranlarda karıştırıldığı Doç. Dr. Ali KOÇAK Beton; kum, çakıl, su, çimento ve diğer kimyasal katkı maddelerinden oluşan bir bileşimdir. Bu maddeler birbirleriyle uygun oranlarda karıştırıldığı zaman kalıplara dökülebilir ve bu

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız.

MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız. MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız. F = 2000 ± 1900 N F = ± 160 N F = 150 ± 150 N F = 100 ± 90 N F = ± 50 N F = 16,16 N F = 333,33 N F =

Detaylı

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI

MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI MAKİNE ELEMANLARI DERS SLAYTLARI PERÇİN VE YAPIŞTIRICI BAĞLANTILARI P r o f. D r. İ r f a n K A Y M A Z P r o f. D r. A k g ü n A L S A R A N A r ş. G ör. İ l y a s H A C I S A L İ HOĞ LU Perçin; iki veya

Detaylı

İMAL USULLERİ KÜTLE ŞEKİLLENDİRME METAL İŞLEMEDE KÜTLE ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ. Plastik Şekil Verme Yöntemlerinin Temel Türleri

İMAL USULLERİ KÜTLE ŞEKİLLENDİRME METAL İŞLEMEDE KÜTLE ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ. Plastik Şekil Verme Yöntemlerinin Temel Türleri Plastik Şekil Verme Yöntemlerinin Temel Türleri İMAL USULLERİ Plastik Şekil Verme 1 1. Kütle şekillendirme Haddeleme Dövme Ekstrüzyon Tel ve çubuk çekme 2. Saç metal şekillendirme Bükme Derin çekme Kesme

Detaylı

KRİSTALLERİN PLASTİK DEFORMASYONU

KRİSTALLERİN PLASTİK DEFORMASYONU KRİSTALLERİN PLASTİK DEFORMASYONU Turgut Gülmez METALLERDE PLASTİK ŞEKİL DEĞİŞİMİ MEKANİZMALARI :Kayma, ikizlenme, tane sınırı kayması ve yayınma sürünmesi METALLERDE PLASTİK ŞEKİL DEĞİŞİMİ MEKANİZMALARI

Detaylı

Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz Çevirenin Ön Sözü 1 Sinterleme Bilimine Giriş 2 Sinterleme Ölçüm Teknikleri xiii

Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz Çevirenin Ön Sözü 1 Sinterleme Bilimine Giriş 2 Sinterleme Ölçüm Teknikleri xiii Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz ix Çevirenin Ön Sözü xi 1 Sinterleme Bilimine Giriş 1 Genel bakış / 1 Sinterleme tarihçesi / 3 Sinterleme işlemleri / 4 Tanımlar ve isimlendirme / 8 Sinterleme

Detaylı

p 2 p Üçgen levha eleman, düzlem şekil değiştirme durumu

p 2 p Üçgen levha eleman, düzlem şekil değiştirme durumu Üçgen levha eleman düzlem şekil değiştirme durumu Üçgen levha eleman düzlem şekil değiştirme durumu İstinat duvarı basınçlı uzun boru tünel ağırlık barajı gibi yapılar düzlem levha gibi davranırlar Uzun

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

Mekanik Biçimlendirmenin Temelleri ve Uygulamaları (MATE 301') Ders Detayları

Mekanik Biçimlendirmenin Temelleri ve Uygulamaları (MATE 301') Ders Detayları Mekanik Biçimlendirmenin Temelleri ve Uygulamaları (MATE 301') Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Mekanik Biçimlendirmenin Temelleri ve Uygulamaları

Detaylı

Mukavemet 1. Fatih ALİBEYOĞLU. -Çalışma Soruları-

Mukavemet 1. Fatih ALİBEYOĞLU. -Çalışma Soruları- 1 Mukavemet 1 Fatih ALİBEYOĞLU -Çalışma Soruları- Soru 1 AB ve BC silindirik çubukları şekilde gösterildiği gibi, B de kaynak edilmiş ve yüklenmiştir. P kuvvetinin büyüklüğünü, AB çubuğundaki çekme gerilmesiyle

Detaylı

SICAK YOLLUK SİSTEMİ

SICAK YOLLUK SİSTEMİ SICAK YOLLUK SİSTEMİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KALIPÇILIK TEKNİĞİ DERS NOTU Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI Sıcak Yolluk Sistemi (SYS) 2 Plastik enjeksiyon kalıplarında eriyik plastik malzemeyi sıcaklık ve basınç

Detaylı

Makine Elemanları I. Perçin bağlantıları. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Makine Elemanları I. Perçin bağlantıları. Prof. Dr. İrfan KAYMAZ. Erzurum Teknik Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Makine Elemanları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü İÇERİK Giriş Perçin Çeşitleri Perçinleme işlemi Perçin bağlantı şekilleri Mukavemet hesapları Örnekler Giriş

Detaylı

Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü ÇEKME DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Mühendislik malzemeleri rijit olmadığından kuvvet altında deforme olup, şekil ve boyut değişiklikleri gösterirler. Malzeme özelliklerini anlamak üzere mekanik testler yapılır.

Detaylı