TC ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI

Transkript

1 TC ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI V. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ- ADANA MERSİN AYDINCIK YAT LİMANI UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2013

2 İçindekiler ÇALIŞMANIN AMACI, KAPSAMI ve YÖNTEMİ... 2 AMACI... 2 KAPSAMI... 2 ARAŞTIRMA YÖNTEMİ... 2 GİRİŞ... 4 A. ANALİZ PLANLAMA ALANININ TANIMI BÖLGE İÇİNDEKİ YERİ YÖNETİMSEL YAPI BÖLGESEL EKONOMİK YAPI DEMOGRAFİ ULAŞIM TARİHSEL GELİŞİM Mersin İlinin Tarihi Aydıncık İlçesinin Tarihi FİZİKSEL YAPI - ÇEVRESEL KAYNAKLAR İklim Bölgesel Coğrafi Özellikleri Afet Durumu Deprem Durumu İnceleme Alanın Yerleşime Uygunluk Değerlendirilmesi Hidrografik, Oşinografik, Jeolojik ve Jeofizik Etüd Raporu NÜFUS YAPISI Nüfusun Yapısı Gökhan Süleyman ÖZOK-Planlama Bürosu ii

3 5. BÖLGESEL VE ÜLKESEL NİTELİKTEKİ RAPORLAR Turizm Kıyı Yapıları Master Planı Türkiye Turizm Stratejisi Mersin Turizm Master Planı Yat Master Planı Deniz Turizmi Master Planı YAT TURİZMİNİN GELİŞİMİ Yat Turizmin Tarihsel Boyutu Mega Yat Turizmi Kurvaziyer Turizminin Gelişimi BÖLGENİN TURİZM POTANSİYELİ Mersin İlindeki Turizm İstatistikleri Mersin İlindeki Turizm Değerleri (Müzeler ve Ören Yerleri) Mersin İlindeki Kültür-Turizm Amaçlı Etkinlikler YAT İSTATİSTİKLERİ ARAZİ KULLANIMI ÜST ÖLÇEKLİ PLAN KARARLARI Mersin - Karaman Planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı Alt Ölçekli Plan Kararları Yasal Çerçeve Turizm Merkezleri KAMU KURUMLARININ GÖRÜŞLERİ B. SENTEZ SENTEZ VE ARAŞTIRMA SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ C. PLAN KARARLARI Gökhan Süleyman ÖZOK-Planlama Bürosu iii

4 1. YAT LİMANININ PROJELENDİRİLMESİ ESASLARI FİZİKİ PLAN KARARLARI KAYNAKÇA Gökhan Süleyman ÖZOK-Planlama Bürosu iv

5 HARİTALAR Harita 1 Harita 2 Harita 3 Harita 4 Harita 5 Harita 6 Harita 7 Harita 8 Harita 9 Harita 10 Harita 11 : Ülke ve Bölgesindeki Yeri : İl İdari Haritası : İlçe Haritası : Önemli Merkezlere Uzaklığı : Ulaşım Ağındaki Yeri : Deprem Haritası : 1/ Ölçekli Harita : 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı : Mevcut İmar Planı : Karayolları Kamulaştırma Alanı : Vaziyet Planı Gökhan Süleyman ÖZOK-Planlama Bürosu v

6 TABLOLAR Tablo 1: Bölgelerin Şehir ve Köy nüfusları ve Nüfus Artış Hızları ( ) Tablo 2: Bölgedeki İllerin Şehir-Köy Nüfusu ve Yıllık Nüfus Artış Hızı ( ) Tablo 3: Mersin İli Nüfus ve İdari Bölünüşü (2010) Tablo 4: Mersin İlçelerinin Uzaklıkları Tablo 5: İklim Elemanları Tablo 6: Yılları Arası Ülke, Mersin ve Aydıncık Nüfusları Tablo 7: Aydıncık İlçesinin Nüfusunun Yaş Gruplarına Dağılımı Tablo 8: Mersin İli Turizm İstatistikleri (2010) Tablo 9: Turizm İstatistikleri (2010) Tablo 10: Mersin İlindeki Belediye Belgeli Konaklama Tesisleri (2010) Tablo 11: Mersin İlindeki Belediye Belgeli Konaklama Tesisleri (2010) Tablo 12: Seyahat Acentelerinin Yerleşmelere Göre Dağılımı Tablo 13: İlçeler İtibariyle Sit Alanları ve Tescilli Eserler (Adet) Tablo 14: Mersin İlindeki Kültür-Turizm Amaçlı Etkinlikler Tablo 15: Türkiye'deki Kültür ve Turizm Bakanlığı İşletme Belgeli Yat Limanları Tablo 16: Türkiye'de Mevcut, İnşa, İhale ve Planlama Aşamasında Olan Yat Limanları Kapasitesi Tablo 17: Mersin'e Gelen (Ticari + Özel) Yatların Bandıralarına Ve Limanlara Göre Dağılımı Tablo 18: İl Bazında Mersin Deniz Sınır Kapıları Giriş Çıkış İstatistiği (2010 Yılı) Tablo 19: Mersin Kıyı Bölgesinde Yer Alan Turizm Merkezleri Plan Durumları ve Yatak Kapasiteleri 1

7 ÇALIŞMANIN AMACI, KAPSAMI ve YÖNTEMİ AMACI Bu çalışmanın amacı; Mersin ili, Aydıncık ilçesinde yaklaşık 23 ha. Büyüklüğünde ki alanın Mersin Aydıncık Yat Limanı yapılmak üzere, nazım ve uygulama imar planının hazırlanmasıdır. Söz konusu alana ait daha önce onaylanmış nazım ve uygulama imar planı bulunmamaktadır. Hazırlanacak olan imar planı yat limanı alanı için ilk imar planı olacaktır. KAPSAMI 23 ha. Yüzölçümündeki alan yat limanı amacı doğrultusunda planlanacaktır. Planlama alanına ait olmak üzere, İller Bankası Anonim Şirketince tarihinde onaylanan ve ITRF 96 koordinat sisteminde hazırlanan 1/5000 ölçekli ve 1/1000 ölçekli güncel hâlihazır haritalar kullanılmıştır. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ Nazım ve uygulama imar planına esas olacak araştırma çalışmalarda, yürürlükte bulunan imar mevzuatı doğrultunda ilgili hüküm ve esaslara uyulmuştur yılı içinde yapılan çalışmalarda, mahallinde arazi çalışmaları yapılmıştır. Bu çerçevede, planlama alanının coğrafi konumu, fiziksel özellikleri ile çevre ile olan ilişkileri analize tabi tutulmuş ve yapılan bu analizler, raporun sonunda, planlama çalışmasına yön verecek değerlendirmeleri de içeren bir sentez bölümü ile tamamlanmıştır. Nüfus bilgileri için TÜİK verileri, etki alanları analizleri için DPT ce hazırlanan Türkiye de Yerleşme Merkezlerinin Kademelenmesi adlı yayın, iklim bilgileri için Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü hazırlanan verileri içeren Meteoroloji Bülteni esas alınmış ayrıca ilgili kurumların web sayfalarından yararlanılmıştır. Aydıncık Yat Limanı İmar Planı özelinde, imar planına esas jeolojik - jeoteknik etüd 2

8 raporu, MCH Deniz Araştırmaları Ltd. Şti tarafından hazırlanan ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı tarafından onaylanan Hidrografik, Oşinografik, Jeolojik ve Jeofizik Etüd Raporu ile ODTÜ Deniz Mühendisliği Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan Aydıncık Yat Limanı Projesi Ön Tasarımı raporları planlamaya yansıtılmıştır. Ayrıca, bölgenin gerek turizm potansiyeli gerekse ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından güncel olarak hazırlatılan Turizm Kıyı Yapıları Master Plan Çalışması Sonuç Raporu, Deniz Turizmi Master Planı, Türkiye Turizm Stratejisi-2023, Mersin Turizm Master Planı raporları değerlendirilmiştir. 3

9 GİRİŞ Ülkelerin turizm gelirlerinin artışı, turizm ile ilgili kara ve deniz yapılarının doğru planlanmasına bağlı bulunmaktadır. Ülkemizde de turizm kaynaklı döviz gelirlerinde sağlanacak artış için turizm kıyı yapılarının planlanması ve geliştirilmesi öncelikli olarak değerlendirilmelidir. Deniz turizmini ülkemiz kıyılarında yaygınlaştırmak istihdamı artırmak ve ülke ekonomisine artı değer katmak üzere ülke genelinde muhtelif çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalarda, ülkenin turizm kaynaklı döviz gereksinimlerini karşılamada önem arz eden ve hızla gelişmekte olan bir hizmet sektörü olarak ülke ekonomisine katkıda bulunan turizm için değerlendirmeler yapılmaktır. Bu anlamda özellikle deniz turizminin önemli bir alt sektörü olan yat turizmi de büyük önem arz etmektedir. Türkiye nin Akdeniz ve Karadeniz havzasında gelişen yat turizmindeki payını arttırmak, ülke ekonomisine, denizciliğine, istihdam hacmine ve teknolojik gelişimine katkıda bulunmak, yat turizmini tüm kıyılarımızda yaygınlaştırmak, Akdeniz, Ege ve Karadeniz de sürdürülebilir kıyı kullanım çeşitliliğini arttırmak, yerel ekonomileri çok sektörlü hale getirmek, turizm ürününü çeşitlendirmek ve yat turizmini desteklemek, bu bağlamda, turizmi yıl boyuna yaymak, farklı turizm ürünleri arasındaki bütünleşmeyi arttırmak, metropollerin ve diğer yerleşmelerin turizm, spor ve dinlence (rekreasyon) gereksinmelerini karşılamak, bu bağlamda çağdaş kentli yaşamına ve toplumsal gelişmeye katkıda bulunmak amaçları ile Mersin Aydıncık Yat Limanı projesinin geliştirilmesi planlanmıştır. 4

10 A. ANALİZ 1. PLANLAMA ALANININ TANIMI 1.1. BÖLGE İÇİNDEKİ YERİ Planlama alanı, Akdeniz Bölgesindeki Mersin iline bağlı Aydıncık ilçe sınırları içinde bulunmaktadır. Mersin kent merkezine 170 km uzaklıktaki Aydıncık Belediye sınırları dâhilinde yer almaktadır. Yat limanı alanının kuzey sınırından Mersin-Antalya karayolu geçmektedir. Mersin ili, km²'lik yüzölçümü ile Türkiye topraklarının yaklaşık %2'sini kapsamaktadır. İl, güneyden Akdeniz ile kuşatılmış olup, kuzeyde Batı ve Orta Toros dağlarının yüksek plato ve zirveleriyle Anadolu'nun iç kesimlerden ayrılmaktadır. İlin denizden yüksekliği 135 m. olup, kara sınırı 608 km. deniz sınırı ise 321km. dir. Mersin İli, 4. ü Mersin Büyükşehir Belediyesi ne dâhil ilçeler olmak üzere 13 ilçe, 510 köy ve ilçe belediyeleri dışında 41 belediyeden oluşmaktadır ADNKS verilerine göre toplam nüfusu olup, il ve ilçe merkezlerinde (% 77,4 ) ve (% 22,6) ise kırsal kesimde ikamet etmektedir. İlin ortalama nüfus yoğunluğu 106 kişi/km²'dir. Mersin İli, Türkiye deki coğrafi konumu, kıyı uzunluğu, deniz turizmine uygun iklim koşulları, uygun yat güzergâhları, mevcut yat limanları ve altyapısı, tarihi, doğal ve kültürel değerleri ile Doğu Akdeniz in yat ve kurvaziyer turizmindeki çekim merkezlerindendir. Mersin il sınırları içinde bulunan Aydıncık, Mersin il merkezine 170 km, Antalya il merkeze ise 325 km. uzaklıkta bir ilçe merkezidir. İlçenin kuzeyinde Gülnar, doğusunda Silifke, batısında Anamur, güneyinde ise Akdeniz bulunmaktadır. Planlama alanı sol alt köşe x: y: , Sağ Üst Köşe X: y: koordinatları arasında bulunmaktadır (Harita 1). 5

11 Harita 1. Planlama Alanının Ülke Ve Bölgedeki Yeri 1.2. YÖNETİMSEL YAPI Mersin, 1924 yılında Mersin Adıyla Vilayet olmuş, 1933 yılında da Mersin İçel ile birleştirilerek İçel adını almıştır. 28 Haziran 2002 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 4764 sayılı Kanunla da İl in ismi yeniden Mersin olmuştur yılında da, Aydıncık yerleşmesinin bulunduğu yerde olan Gilindire ye tarihi geçmişiyle bağlantısı olmayan Aydıncık adı verilmiştir yılında, Aydıncık ta İskele Belediyesi kurulmuştur. Aydıncık yerleşmesindeki balıkçı barınağı 1980 yılında inşa edilmiştir. Gülnar ilçesine bağlı bir bucak olan Aydıncık, 3392 sayılı kanuna göre tarihinde ilçe olmuştur. Ayrıca bu kanunla İskele Belediyesi nin adı da Aydıncık Belediyesi ne dönüştürülmüştür. İnce uzun 9 km. bir kıyı şeridi üzerinde kurulmuş olan Aydıncık ilçesinin doğudan batıya doğru olmak üzere, sırasıyla Yenimahalle, Hürriyet, Cumhuriyet, Merkez ve Atatürk olmak üzere beş mahallesi vardır. İlçenin kuzeyinde Gülnar, doğusunda Silifke, batısında Anamur, güneyinde ise 6

12 Akdeniz bulunmaktadır (Harita 2-3). Harita 2. Planlama Alanının İl İçerisindeki Yeri Harita 3. Planlama Alanının İlçe İçerisindeki Yeri 7

13 1.3. BÖLGESEL EKONOMİK YAPI Aydıncık'ın ekonomisi ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılık üzerinedir. Aydıncık'ta tarımsal uğraşlar daha çok, kıyıdaki yerleşim bölgesinde, hayvancılıkla ise yukarı yayla bölgesinde yapılmaktadır. Kıyı kesiminde ilçe halkının %90'ı geçimini tarım ve tarım işçiliğinden sağlamaktadır. İlçede seracılığın yıllık bir geçmişi vardır. Yaklaşık (2007 yılı itibariyle) 4700 adet seranın %6 sında domates tarımı yapılmakta, geri kalan %94 ünde ise salatalık ve patlıcan yetiştiriciliği yapılmaktadır. DPT tarafından 2004 yılında yapılan Türkiye de Yerleşme Merkezlerinin Kademelenmesi çalışmasına göre, Aydıncık İlçesi 872 ilçe arasında 3. gelişmişlik grubuna sahip olarak 388. Sırada bulunmakta olup ayrıca -0,12373 gelişmişlik endeksine sahiptir. Aydıncık, en üst düzeydeki 7. kademe işlevler açısından ülkedeki tüm yerleşmeler gibi İstanbul un etkisi altındadır. 6 ve 5. kademe merkez olarak Adana, 4. Kademe merkez olarak Mersin merkezinin etkisi altına girmektedir. Aydıncık 3. Kademe merkez olarak kendi ilçe sınırlarına hitap etmektedir (Harita 4). Harita 4. Planlama Alanının Önemli Merkezlere Uzaklığı 8

14 1.4. DEMOGRAFİ Akdeniz Bölgesi, ülke nüfusunun %12.8 lik bölümünü oluşturmaktadır. Akdeniz Bölgesi, Türkiye nin 4. en fazla nüfusuna sahip coğrafi bölgesidir yılları arasındaki yıllık nüfus artış oranlarına bakıldığında, %8.24 oranındaki artış ile en fazla nüfus artış oranının görüldüğü 3. coğrafi bölgedir. Nüfus artışın yüksek olmasındaki en önemli etkenlerden birisi de özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinden gelen göç hareketleridir. Tablo 1: Bölgelerin Şehir ve Köy nüfusları ve Nüfus Artış Hızları ( ) Nüfus Artış Hızı % Bölgeler Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Türkiye ,73 27,76-26,46 Marmara ,96 52,10-34,62 Ege ,44 28,92-24,24 Akdeniz ,24 28,90-22,46 İç Anadolu ,39 11,82-47,39 Karadeniz ,64-0,66-32,01 Doğu Anadolu ,69-0,36-9,58 G.Doğu Anadolu ,89 25,52-2,97 Kaynak: TÜİK verileri,

15 Tablo 2: Bölgedeki İllerin Şehir - Köy Nüfusu ve Yıllık Nüfus Artış Hızı ( ) Sayım Yılı Yıllık Nüfus Artış Hızı (%) İller Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy TÜRKİYE ,87 2,78-2,65 Adana ,27 3,14-4,49 Antalya ,50 4,88-2,53 Burdur ,08 1,40-1,50 Hatay ,81 2,79 0,96 Isparta ,27 0,32-3,53 Mersin ,02 2,82-4,38 Kahramanmaraş ,42 1,88-1,25 Osmaniye ,45 1,11-0,97 Kilis ,73 1,46-0,64 Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımı Sonuçları, 2010 Akdeniz Bölgesinde toplam olarak 9 il bulunmakta olup en yüksek nüfusa sahip il kişi ile Adana ilidir. Mersin ili ise Adana ve Antalya illerinden sonra en yüksek nüfus sahip ( kişi) 3. büyük il konumundadır. Mersin ilinde nüfusun %77,8 i kentsel alanda %22,2 si kırsal alanda yaşamaktadır. Mersin İlinde bulunan ilçelerin 2010 yıl Adrese Dayalı Nüfus Sistemine göre belirlenen nüfusları incelenmiştir. Mersin ilinde, büyükşehir belediye sınırlarındaki 4 ilçe haricinde 9 adet ilçe bulunmaktadır. Mersin İli, genelinde kişi yaşamakta olup ülke genelinin yaklaşık olarak %2.3 ü oranındaki kısmı bu ilde yaşamakta olup bir başka deyişle her 50 kişiden 1 kişinin Mersin ilinde yaşadığını göstermektedir. 10

16 Tablo 3: Mersin İli Nüfus ve İdari Bölünüşü (2010) İLÇE TOPLAM NÜFUS KENTSEL NÜFUS KIRSAL NÜFUS BELEDİYE SAYISI KÖY SAYISI ALAN (KM2) YOĞUNLUK (KİŞİ/KM2) AKDENİZ MEZİTLİ TOROSLAR YENİŞEHİR MERKEZ TOP ANAMUR AYDINCIK BOZYAZI ÇAMLIYAYLA ERDEMLİ GÜLNAR MUT SİLİFKE TARSUS TOPLAM Kaynak: TUİK, 2010 ADNKS verileri Aydıncık İlçesinde ise kişi yaşamakta olup Mersin ilinin toplam nüfusunun %0,7 lik bölümü bu ilçede ikamet etmektedir. Aydıncık ilçesi, nüfus büyüklüğü açısından Çamlıyayla İlçesinden sonra en az nüfusa sahip ilçe konumundadır. İlçe nüfusunun %68,7 si Aydıncık İlçe merkezinde % 31,3 ü ise kırsal bölgede ikamet etmektedir ULAŞIM Mersin İlinde Ulaşım Bağlantıları Turizm Kıyı Yapılarının kolay erişebilir olması ve art alanda yer alan ulaşım sistemlerinin gelişmişliği deniz ve yat turizmi açısından çok önemlidir. Yat turizminin yüksek gelir gruplarının tercihi olduğu, hava taşımacılığının zaman ve emniyet açısından üstünlükleri gözetildiğinde; havayolu ulaşımı yat turizmini destekleyen en önemli ulaşım türüdür. Bu nedenle yat limanları art alanında 11

17 uluslararası trafiğe açık hava limanı bulunması son derece önemlidir. Bunun yanında yat limanlarına yeterli düzeyde karayolu bağlantısının da olması gereklidir. Gelişmiş ülkelerde, demiryolu taşımacılığı, art alan tanımlamalarında ve yat limanlarına olan talebin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, Türkiye de demiryollarında hız ve konfor yeni gelişmeye başlamıştır. Aydıncık, Mersin İl merkezine 173 km, Antalya İl merkezine ise 325 km. uzaklıkta bulunmaktadır. Mersin İlinin yol ağı 184 km. otoyol, 503 km. devlet yolu, 676 km. il yolu olmak üzere toplam km. Karayolları Genel Müdürlüğünce son 7 yılda 103,3 km. bölünmüş yol olmak üzere toplam 182,3 km yol yapılmıştır. Aydıncık ilçe merkezi, 490 km.lik Mersin-Antalya Yolu üzerinde bulunmaktadır. Tarım ve sanayinin hızla gelişmesi, büyük sanayi tesisleri ile Serbest Bölge ve 2. büyük limanın bu bölgede bulunması, ayrıca sahil şeridi boyunca yer alan tarihi ve turistik yerler nedeniyle yoğun bir trafik akışının yaşanması Mersin-Antalya yolunun önemini artırmaktadır. Mersin-Antalya karayolunun bölünmüş yol olarak yapılması çalışmaları sürmektedir. Demiryolu ulaşımı yalnızca il merkezi ile Tarsus ilçesinde mevcut olup, il sınırları içindeki demiryolu uzunluğu toplamı 55,2 km. dir. İlin lojistik merkezi olması bakımından, merkezdeki Tırmıl mevkiinde liman, demiryolu ve otoyol bağlantılı bir konteynır aktarma istasyonu ile Tarsus ilçesine bağlı Yenice beldesinde lojistik köy yapımı programa alınmıştır. İldeki deniz ulaşımı, kara ve demiryolu bağlantılı uluslararası Mersin Limanı ve Silifke ilçesi dâhilindeki Taşucu limanı ile sağlanmaktadır. Mersin limanı gemi/yıl kabul kapasitesi, ton/yıl yükleme-boşaltma kapasitesi, 7200 m² net kullanılabilir alanı ile yerli ve yabancı limanlarla rekabet edebilecek altyapıya sahiptir. Taşucu limanından KKTC'ye ulaşım sağlanmaktadır. Havayolu ulaşımı il merkezine yaklaşık 57 km uzaklıktaki Adana havaalanından sağlanmaktadır. Tarsus ilçesi Yenice beldesi yakınındaki Kargılı köyü, uluslararası yolcu ve kargo taşımacılığı yapılacak bölgesel Çukurova havaalanının yeri olarak belirlenmiş ve yatırım programındaki Çukurova Havaalanının kamulaştırma çalışmaları devam etmektedir. Çukurova havaalanının Yenice lojistik köyü ve Mersin Limanı ve diğer iller ile otoyol ve demiryolu bağlantıları olacaktır. 12

18 Tablo 4: Mersin İlçelerinin Uzaklıkları Mersin 223 Anamur Aydıncık Bozyazı Ç.Yayla Erdemli Gülnar Mut Silifke Tarsus Kaynak: Mersin il merkezine 170 km. uzaklıkta bulunan Aydıncık ilçesine en yakın ilçe merkezi 34 km. ile Gülnar, en uzak ilçe ise 260 km. ile Çamlıyayla dır (Harita 5). Harita 5. Planlama Alnının Ulaşım Ağındaki Yeri 13

19 YAT TURİZİMİ AÇISINDAN ULAŞIM Turizm kıyı yapılarının kolay erişebilir olması ve art alanda yer alan ulaşım sistemlerinin gelişmişliği deniz ve yat turizmi açısından çok önemlidir. Yat turizminin yüksek gelir gruplarının tercihi olduğu, hava taşımacılığının zaman ve emniyet açısından üstünlükleri gözetildiğinde; havayolu ulaşımı yat turizmini destekleyen en önemli ulaşım türüdür. Bu nedenle yat limanları art alanında uluslararası trafiğe açık hava limanı bulunması son derece önemlidir. Bunun yanında yat limanlarına yeterli düzeyde karayolu bağlantısının da olması gereklidir. Gelişmiş ülkelerde, demiryolu taşımacılığı, art alan tanımlamalarında ve yat limanlarına olan talebin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, Türkiye de demiryollarında hız ve konfor yeni gelişmeye başlamıştır. 14

20 2. TARİHSEL GELİŞİM 2.1. Mersin İlinin Tarihi Klasik devirde Klikya olarak adlandırılmış olan Mersin; sırası ile Hititler, Frigler, Asurlular, Persler, Makedonyalılar, Romalılar ve Bizanslıların, XI. yüzyılda Selçukluların, XIV. yüzyılda Karamanoğulları ve Ramazanoğullarının XV. yüzyılda da Osmanlı İmparatorluğunun hâkimiyetine geçmiştir. Yumuktepe ve Gözlükulede yapılan kazılarda Mersin in tarihten önceki devirlerden beri önemli bir yerleşme merkezi olduğu anlaşılmaktadır. İl Merkezi Mersin de bulunan Yumuktepe de, 1937 de Liverpool Üniversitesi Arkeologlarınca başlatılan kazıda; en alt tabaka olarak Neolitik Devri tespit edilmiştir. Kazı çalışmalarının devamı bu yörenin Neolitik dönemden sonra Maden Devri ve Tunç Devri arasına bir geçiş yaptığını göstermiştir. Bir süre yörede Etiler hüküm sürmüş ve Eti Kralı Hattuşil yöreyi imar ve ıslah etmiştir. Daha sonra Asur kralı III. Salomossa ın ele geçirdiği Mersin yöresi, M.Ö.528 tarihinde İran Hükümdarlığına geçmiştir. M.Ö. 527 de yöreyi ve Kıbrıs ı Yunanlılar ele geçirmiştir. M.Ö.334 senesinde yöre Büyük İskender le Makedonyalıların eline geçmiştir. M.Ö da yöreyi Mısır Hükümdarı Batlenios Ogustos zapt etmiştir. M.Ö.70 li yıllarda Romalıların eline geçen Mersin Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasından sonra Doğu Roma toprakları içerisinde kalmıştır. İslamiyet in yayılmasından sonra Halife Osman zamanında Mersin ve civarı Arapların eline geçmiştir. Daha sonra bölge 718 yılında halifeliğin Abbasilere geçmesiyle 853 yılında Sultan Mehdi, yöreyi Abbasi lere katmıştır. Daha sonra Selçukluların eline geçen yöre bu dönemde kısmi Haçlı İstilası na uğramış ve Selçukluların zayıflamasından sonra Karamanoğulları na geçmiştir. Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıt zamanında yöre Osmanlı idaresi altına girmiştir. Dünya Harbinde İtilaf Devletlerinin istilasına uğrayan Mersin, Milli Mücadele ile 3 Ocak 1922 de tekrar Türk hakimiyetine girmiştir. 15

21 2.2. Aydıncık İlçesinin Tarihi Aydıncık ın tarihi adı, çeşitli medeniyetlere beşiklik etmiş olan Kelenderis tir. Mitolojiye göre de Kelenderis, denizcilik ve ticarette çok ilerlemiş Fenikelilerden Sandakos tarafından üç bin yıl önce bir liman ve ticaret şehri olarak kurulmuştur. Kente daha sonra Hititler, Asurlular, Sisamlılar, Selefkoslar, Mısırlılar, Romalılar, Emeviler, Bizanslılar, Ermeniler, Karamanoğulları ve Osmanlılar hâkim olmuştur. Romalılar yöreye hâkim olunca, kent imar görmüş; şato, saray, suyolları, tiyatro ve hamam yapılmış. Limanı'ndan önemli ölçüde yararlanılan Kelenderis Roma'nın vazgeçilmez bir ticaret şehri olmuştur. Kelenderis ilk parlak dönemini MÖ 5. ve 4. yüzyıllarda yaşamıştır. Kendi parası MÖ V. yüzyılda görülmeye başlamış ve Büyük İskender'in Anadolu'ya gelişine kadar sürmüştür. MÖ yıllarına tarihlenen gümüş bir Kelenderis sikkesinin ön yüzünde şaha kalmış bir atın üstünde yan oturmuş bir süvari; arka yüzünde ise başını sağa çevirmiş ve diz çökmüş vaziyette bir keçi bulunmaktadır. Yöre 10.yüzyılın sonlarında Ermenilerin eline geçmiş yılındaysa Karamanoğlu Alâeddin Bey'in komutanlarından Ertokuş Bey Kelenderis Kalesi'ni Ermenilerden temizleyerek buraya doğudan gelen Türkleri yerleştirmiştir yılında Silifke ve Mut ile birlikte Gülnar da Fatih Sultan Mehmet döneminde, Gedik Ahmet Paşa tarafından Osmanlı yönetimine katılmıştır Vilayet Nizamnamesi'nin getirdiği yeni yönetsel bölümlenme uyarınca, İçel Sancağı'nın kazalarından biri olan Gülnar ın ilçe Kilindria dır. Kelenderis ten gelen Kilindria da zaman içerisinde değişimlere uğrayarak Gilindire ye dönüşmüştür. Vital Cuinet nin 1891 yılında Paris te Ernest Leroux tarafından basılan La Turquie d Asie adlı eserinde Gilindire hakkında şu bilgileri vermektedir: Bu küçük kasabanın nüfusu sadece 210 dur ve halkın hemen hemen hepsi Kıbrıs ya da Alanya dan göçüp gelen Rumlardır. Tanin Gazetesi yazarlarından Ahmet Şerif ise 1910 yılında Gilindire ile ilgili olarak şunları yazar: Halk İslam ve Rum'dur. Rumlar daha kalabalıktır. İki taraf birbirleriyle pek güzel geçiniyorlar, diyebilirim ki, burası bir birlik örneğidir. O yıllarda Türklerin çoğu hâlâ göçerdir, hayvancılıkla uğraşmaktadır. Ayrıca tabiatın sunduğu keçiboynuzu, meşe palamudu gibi orman ürünlerini toplayıp 16

22 satmaktadır. Rumlarsa, liman çevresinde oturmakta olup uluslararası bağlantıları vardır, ekonomik yönden daha güçlüdür, ev ve tarla sahibidir, ticaret ve sanat yaşamını elinde tutmaktadır. Yapı ustası, demirci, kalaycı, fırıncı, ayakkabıcı, fes kalıpçısı, boyacı, berber, meyhaneci hepsi onlardandır. Savaş korkusu ve sahilin tehlikeli olmaya başlaması üzerine, 1915 sonlarında kaza merkezini emin yerlere taşımak üzere memurlar yola çıkar, değişik yerler denedikten sonra 27 Mayıs 1916 tarihinde Anaypazarı nı Gülnar ilçesinin merkezi yaparlar. Gilindire nin ileri gelen tüccarları da ilçe merkezine göçer li yılların sonlarında Rumlar Gilindire den ayrılınca, nüfus da azalır. Kasabadaki ekonomik işleyiş değişime uğrar. Ticaret ve sanatla uğraşmak Türklere düşer. Bunun sonucu kentin ekonomik yapısı değişir. Dış ticaret hemen hemen durma noktasına gelir. On beş ya da yirmi günde bir uğrayan gemiler açıkta demirler, yörenin ihtiyacı olan tekel maddesi, diri tuz ve gazyağı getirir; meşe palamudu, kuru üzüm, keçiboynuzu, yağ, arpa, buğday, üzüm, fıstık ve yolcu alıp giderler. Yelkenli tekneler ise yılda bir ya da iki kez gelip canlı küçükbaş hayvanları İstanbul a götürür yılları arasında eski ve dar olan karayolu genişletilmesi sonucunda Mersin-Antalya yolu hizmete açılınca da mal nakliyatı karayoluna kaymıştır. Limanın olmayışı, yüklemenin zorluğu ve maliyet artışı sonucu deniz ticareti de yapılamaz olmuştur yılında, Soğuksu dan Gilindire ye bir kanal yapılmış ve Soğuksu Deresi nden metre yükseklikteki bu kanala su pompalanmaya başlanmış ve böylece Gilindire nin çorak arazileri sulama imkanına kavuşmuştur. 17

23 3. FİZİKSEL YAPI - ÇEVRESEL KAYNAKLAR 3.1. İklim Mersin de, Akdeniz ikliminin tipik özellikleri görülmektedir. Kıyı kesimlerinde, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçerken, iç kesimlerde ve dağlık alanlarda karasal iklim özellikleri hâkimdir. Mersin in Mut İlçesi ise karasal iklim ile bu iki iklimin geçiş bölgesinde bulunmaktadır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından, Mersin de yılları arasında ölçümü yapılan meteorolojik veriler esas alınmış ve bu veriler toplu olarak tabloda verilmiştir Mersin de sahil kesimi ile sahilden 15 ila 25 km. iç kısımlarda ve yayla eteklerinde sıcaklıklarda 10 C ye varan düşüşler görülmektedir. Sahil kesimlerinde kar yağışı olmamaktadır. Ancak kış aylarında Toros Dağları nın eteklerinde ve yayla kesimlerinde yükseklik ile değişen miktarlarda kar yağışı olmaktadır. Mersin İli nde deniz suyu sıcaklığı ortalaması 21.4 C dir. En düşük sıcaklık ortalaması 14.7 C ile Şubat ayında, en yüksek sıcaklık ortalaması ise 29 C ile Ağustos ayında ölçülmüştür. Yaz aylarında deniz suyu sıcaklığı genelde 25 C ile 28 C arasında değişmektedir. Bu mevsimde kuvvetli rüzgarların olmaması nedeniyle denize açık sahillerde denizde dalga yüksekliği çok düşük olmaktadır. Bu durum yaz ve sonbahar aylarında denizden istifade edilmesini sağlamaktadır ve turizm mevsimini uzatmaktadır. Hakim rüzgar yönü güneybatıdır. Nisan-Eylül ayları arasındaki altı aylık sürede deniz ve kara meltemi olarak da bilinen rüzgar, gündüzleri denizden karaya doğru, geceleri Toroslar üzerinden denize doğru hafif olarak esmekte, bu rüzgarın yazın sıcak günlerinde bölgede serinletici özelliği olmaktadır. İlin ortalama rüzgar hızı 2.3 metre/saniyedir. Kış aylarında sıklıkla kuzey rüzgarı esmektedir. Deniz ulaşımını etkileyen nitelikteki kuvvetli rüzgarlar az da olsa kış aylarında meydana gelmektedir. Yıllık kapalı günler sayısı ortalama olarak 45.2 gündür. Yılın büyük bir bölümünde hava açık ve az bulutlu geçmektedir. İlin nem ortalaması %72 olup, bütün aylarda birbirine çok yakındır. Aydıncık'ın kıyı kesimlerinde iklim ılıman ancak yukarı yayla kesimlerinde ise, İç Anadolu Bölgesin'de hüküm süren kara iklimi kadar sert olmasa da kıyı kesimlerine oranla biraz sert geçmektedir. 18

24 Tablo 5: İklim Elemanları MERSIN Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler ( ) Ortalama Sıcaklık ( C) 10,3 11,1 13,9 17,7 21,5 25, ,4 25,8 21,5 15,9 11,8 Ortalama En Yüksek Sıcaklık ( C) 14,9 15,6 18,3 21,6 24, ,7 31, ,9 21,3 16,5 Ortalama En Düşük Sıcaklık ( C) 6,6 7,2 9,7 13,4 17,2 21,2 24,4 24,6 21, ,8 8,1 Ortalama Güneşlenme Süresi (saat) 5 5,6 6,8 7,6 8,8 10,1 10,2 10 9,4 7,8 6 4,9 Ortalama Yağışlı Gün Sayısı 9,1 9 7,5 7,8 5,3 2,9 2,1 1,8 2,5 5,4 7,1 10,3 Aylık Toplam Yağış Miktarı Ortalaması (kg/m2) 98, ,8 39,2 22,7 10,2 11,9 6,9 9,6 40,3 80,6 132,8 Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen En Yüksek ve En Düşük Değerler ( )* En Yüksek Sıcaklık ( C) 25, ,8 34,7 35, ,6 37,2 38,5 36,4 30,2 27 En Düşük Sıcaklık ( C) -4,5-3,6-1,5 3,8 9,1 5,3 16,3 16,7 12,5 5,6 0,7-3 Kaynak: mersin.gov.tr 19

25 Grafik: Ortalama Sıcaklık Durum Grafik: Ortalama Yağışlı Gün Sayısı 20

26 Grafik: Ortalama Yağış Miktarı 21

27 3.2. Bölgesel Coğrafi Özellikleri Mersin İli, Doğu Akdeniz Havzasında yer almaktadır. İlin yüzey şekillerini genel olarak dağlar oluşturmaktadır. İl alanı, şiddetli aşınmalar sonucu vadilerle parçalanmış ve geniş platolar ortaya çıkmıştır. Kalkerli ana yapı üzerinde oluşan bu platolar, il topraklarının % 24'ünü kaplamaktadır. Göksu Vadisi'nin batısında kalan Mut, Silifke ve Anamur ilçeleri, Türkiye nin en önemli platolarından biri olan Taşeli platosunun üzerindedir. Orta Toroslar Taşeli Platosunda geniş bir yay çizerek kuzey doğuya yönelir ve gittikçe yükselir. Mersin içerisinde kalan Bolkar Dağının Medetsiz Tepesi 3584 metre yüksekliğindedir. İlin bu dağlık kesimindeki en önemli geçişler Gülek Boğazı ve Sertavul Geçididir. İl akarsu bakımından çok zengin değildir. İlin en önemli akarsuları Göksu ve Berdan Çayıdır. Göksu Irmağı 268 km, Berdan Çayı ise 90 km uzunluğundadır. Lamas, Mezitli, Alata, Deliçay, Glindire, Bozyazı, Anamur, Efrenk diğer önemli çaylardır. İlde önemli göl yoktur. Silifke - Taşucu arasında Akgöl, Ketlik ve Paradeniz başlıca göllerdir. İlin kıyı şeridinin iklimi Akdeniz iklimidir. Kuzey kesimleri ise Karasal iklim özelliği göstermektedir. İlin sahil kesimi lodos, poyraz, meltem ve yıldız rüzgarlarının etkisindedir. Bölgenin bitkisel örtüsü makidir. Aydıncık İlçe merkezi, kıyıda Torosların denizi paralel uzanan bir kolunun yamacına kurulmuştur. İlçeye bağlı Yenikaş ve Hacıbahattin köyleri deniz kıyısında, Karadere, Karaseki, Teknecik, Yeniyürük, Yeniyürükkaş, Pembecik ve Duruhan köyeleri ise Toros Dağları'nın platolarındadır. İlçenin kıyı uzunluğu 38 km. olup girintili çıkıntılıdır. Şehir merkezinden şehrin güneyinde uzanan Akdeniz'e bakıldığında, doğuda gözüken burnun adı Sancak Burnu dur. Sancak Burnu ile bu bölgenin batısında ve doğusunda 1. derece sit alanı ilan edilmiş sahalar vardır. Gemidurağı ile Yelkenliada arasındaki bölgede Akdeniz foku yaşam alanı olan mağaralar bulunmaktadır. Yılanlıada, Aydıncık ta bulunan dört adadan en uzakta olanıdır. 22

28 Bitki örtüsü kıyı kesimlerinde defne, keçiboynuzu, yaban mersini, püren, yaban zeytini, pırnal meşesi vb. maki bitkileri, ancak yukarı yayla kesimlerinde ise çam, palamut, ardıç, alıç, servi vb ağaçlarla kaplıdır Jeolojik Etüt Mersin İli Aydıncık İlçesi, Aydıncık Belediyesi Bölgesinde 1/1000 ölçekli P30-C- 12-B-2-B nolu pafta sınırları içerisinde kalan sahanın kıyı kenar çizgisinin deniz ve kara tarafında kalan bölgesinde yer alan Aydıncık Yat Limanın İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Denge Mühendislik Ltd Şti tarafından hazırlanmış ve Mersin İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından tarih ve sayılı Genelge doğrultusunda tarihinde onaylanmıştır. Bu rapor kapsamında planlama alanında hem deniz hem kara tarafında ayrıntılı morfolojik, jeolojik ve jeoteknik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu veriler ışığında inceleme alanında kesilen litolojik birimlerin mühendislik özellikleri, afet tehlike ve riski değerlendirilerek yerleşime uygunluk değerlendirilmesi yapılmış ve jeolojik-jeoteknik etüt raporu hazırlanmıştır. Denizde toplam 6 adet değişik metrelerde (toplam su derinliği 51.9 metre) toplamda metrelik sondaj kuyusu açılmıştır. İnceleme alanında jeofizik çalışmalarından 5 adet remi, 10 adet sismik kırılma ve 5 adet rezistivite yöntemleri uygulanmıştır. İnceleme alanında nemlenme derinliği veya suya doygun seviyenin belirlenmesi, tabaka sayısı ve derinliklerinin belirlenmesi, sağlam zemin ve temel kaya derinliğinin belirlenmesi ve yerin direnç özelliğine göre yeraltı jeofizik yapısının belirlenmesi amacıyla elektrik özdirenç (rezistivite) yöntemlerinden Schlumberger yöntemi 5 noktaya uygulanmıştır. İnceleme alanının tamamında Kireçtaşları hakim birim olarak görülmektedir. Sondaj çalışmalarında yapılan çalışmalarda kireçtaşların derinlere doğru kesintisiz bir şekilde devam ettiği görülmektedir. Kireçtaşlarında yapılan nokta yükleme deneyi sonucunda Is = kg/cm arasında değerler elde edilmiştir. Su seviyesi altındaki gevşek granüler zeminlerin deprem etkisi altındaki gevşek granüler zeminlerin deprem etkisi altındaki ani doğacak boşluk suyu basınç artışları ile taşıma gücünü kaybetme (sıvılaşma ) olasılığı vardır. 23

29 İnceleme alanında gözlenen örtü tabakası kaldırdıktan sonra kireçtaşı gözlenmiştir. İnceleme alanında planlanacak her türlü yapı kireçtaşı üzerine oturacaktır. Bu nedenle inceleme alanında yapıların oturacağı birimin kaya olması nedeniyle inceleme alanında sıvılaşma beklenmemektedir Afet Durumu İnceleme alanında ve yakın çevresinde olmuş veya olması muhtemel herhangi bir heyelan, kaya düşmesi, çığ ve su baskını gibi doğal afet olayına ve yüzeysel yapı değişikliğine rastlanılmamıştır. Benzer koşullar sürdüğü sürece, yani doğal unsurlara müdahale edilmedikçe herhangi bir zemin duyarsızlığı beklenmemektedir. Yapılaşma ve hafriyat esnasında doğal dengenin bozulması yâda aşırı yükleme gibi ikincil nedenlerle oluşabilecek duyarsızlıklar ise bu konunun kapsamı içerisinde değildir. Bölgenin iklimi de çığ ya da don gibi afetlere müsaade etmemektedir Deprem Durumu tarihinde beri yürürlükte bulunan Türkiye Deprem Bölgeleri haritası, mevcut bilgilerin ışığı altında günümüz koşullarına göre, T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü; Deprem Araştırma Dairesi tarafından yeniden hazırlanmış ve Bakanlar Kurulunun tarih ve gün 96/8109 sayılı kararıyla yürürlüğe girmiştir. Buna göre çalışma alanı, 5.derecede tehlikeli deprem bölgesi kuşağında yer almaktadır (Harita 6). 24

30 Harita 6. Planlama Alanının Deprem Durumu 3.6. İnceleme Alanın Yerleşime Uygunluk Değerlendirilmesi Bu çalışmanın amacı, Mersin ili Aydıncık ilçesi, Aydıncık Belediyesi sınırlarında 1/1000 ölçekli P30-C-12-B-2-B pafta sınırları içerisinde kalan sahanın kıyı kenar çizgisinin deniz ve kara tarafında kalan bölgesinde yer alan yat limanı alanında gerçekleştirilen jeolojik, jeoteknik, tektonik ve depremsellik v.b araştırmalar sonucunda elde edilen veriler ışığında alanın yerleşime uygunluk durumu " Önlemli Alan 2: Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite Sorunlu Alanlar" kategorisinde değerlendirilerek "ÖA-2.1" simgesiyle yerleşime uygunluk değerlendirmesi haritasına işlenmiştir. Sonuç ve Öneriler: İnceleme alanı, Mersin İli Aydıncık İlçesi, Aydıncık belediyesi sınırlarında olup, Aydıncık Yat Limanı İmar planına esas Jeoloji-Jeoteknik işi için yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucu belirlenen "Önlemli Alan2: Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite Sorunlu Alanlar" da aşağıdaki hususların yerine getirilmesi 25

31 gerekmektedir. 1-İnceleme alanında yer alan litoloji, üst kısmı rezüdüel zon olan kireçtaşlanndan oluşmaktadır. İnceleme alanında 6 adet değişik metrelerde toplam su derinliği 51,9 metre olmak üzere toplamda metrelik sondaj kuyusu açılmıştır. Yapılan bu sondajlarda üst kısımları 1-3 metre kalınlığında rezüdüel zon (siltli-kumlu), bu rezüdüel zemin altında sondaj tabanına kadar devam eden kireçtaşı vardır. 2-İnceleme alanına ait Batimetrik harita üzerinde yapılan eğim hesaplamalarında eğim ortalama % 0-4 civarındadır. Yapılan Sondajlarda deniz tabanı 0.00 metre metre arasında değişen derinliklerde gözlenmiştir. 3-İnceleme alanında bu alanı etkileyecek nitelikte muhtemel heyelan, kaya düşmesi v.b. herhangi bir doğal afet olayına, yüzeysel yapı değişikliğine rastlanılmamıştır. 4-İnceleme alanında yer alan kireçtaşlan üzerinde yapılan nokta yükleme deneylerinde, değerler 7,4-10,8 kg/cm2 arasında değişmektedir. Planlanacak yapıların kireçtaşlan birimleri üzerine oturtulması durumunda şişme, oturma ve sıvılaşma riski beklenmemektedir. 5-Yapılan Jeofizik Çalışmalar Sonucunda; Zemin Hakim Titreşim Periyodu (To): 0.48 sn. Direnci (E) (Young's Modulus): kg/cm2 Yer Kesme Esneklik Direnci (G):3545 kg/cm2 (Shear Modulus): 3545 kg/cm2 Bulk Modülü: kg/cm2 Poisson Oranı: 0.46 olarak bulunmuştur. 6-Jeoloji ve Yerleşime Uygunluk Haritasında yukarıda anlatılan önlemler doğrultusunda Ö.A-2.1 ile gösterilen çalışma alanı, Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite Sorunlu Alanlar olarak belirlenmiştir. Yerleşime uygunluk açısından Önlemli Alan-2.1 olarak değerlendirilen bu alanların topoğrafik eğimi genel olarak %10düşüktür. Bu alanların jeolojisini kalınlığı 1-3 m arasında değişen rezidüel zon altında devam eden Kireçtaşları birimlerden oluşmaktadır. İnceleme alanında herhangi bir stabilite sorunu tesbit 26

32 edilmemekle birlikte rezidüel zon kalınlığı ile bu birimlerin altında devam eden kayaçların mekanik özelliklerine bağlı olarak, oluşturulacak derin kazı şevlerinde stabilite problemleri ile akmalarla karşılaşılabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle inceleme alanında yapılaşma öncesinde yapılacak zemin etüt çalışmalarında; derin kazı sırasında oluşacak şevlerde, şev analizleri yapılarak stabiliteye bağlı deformasyonlar irdelenmeli, uygulama projelerinde yapı güvenliği açısından stabiliteye yönelik gerekli önlemler alınmalıdır. Kazı sırasında oluşacak kazı şevlerinin uygun projelendirilmiş istinat yapıları ile korunması gerekmektedir. Yapılara ilişkin uygulama projelerinde yapı-zemin etkileşiminin gerekli kıldığı gerekli görülen zemin iyileştirmeleri gerçekleştirilmelidir. Gerek kıyı bandındaki gerekse deniz içinde kalacak temellerde deniz suyunun aşındırıcı olumsuz etkisi göz önüne alınarak gerek yapı malzemesi seçiminde gerekse diğer proje parametrelerinde deniz suyun etkisini azaltmak için gerekli özen gösterilmelidir. Gerek inceleme alanının 5. Derecede Tehlikede Deprem bölgesinde bulunması gerekse çevresindeki diri faylar ve depremsellik parametreleri gözönüne alındığında depremin planlanan yapılar üzerindeki olumsuz etkisi ve zeminde yaratacağı taşıma gücü kaybı vb riskler projelendirme aşamasında irdelenmeli; gerekli tasarım önlemleri alınmalıdır. İnceleme alanında yağış sularının drenajı için gerekli önlemler alınmalı; kıyıda erozyona neden olacak girişimlerden kaçınılmalıdır. Dolgu malzemenin çeşitli etkilerle deniz içinde yayılması suretiyle sığlaşmaya ve kirlenmeye sebebiyet verilmemeli; dolgu uygun şekilde sıkıştırılmalı ve sahaya serilmelidir. Yapılar kazıklarla birçok noktada deniz tabanına sabitlenmelidir. Temel taşıyıcı zemin olarak üzerindeki yapıdan gelecek yükleri, güvenlikle ve bu yükleri yapıya zarar vermeyecek ölçüde taşıyacak taşıma kapasitesi yüksek (sağlam) jeolojik birimler tercih edilmeli; yapı-zemin etkileşimine uygun olarak tasarım geliştirilerek uygun temel tipi seçilmelidir. Temel sistemi, yapıdaki olası oturmaları üniform olacak biçimde düzenlenmelidir. Yukarıda belirtilen tüm risk faktörleri yapılacak zemin etüt çalışmalarında irdelenerek yapı güvenliği açısından alınması gereken statik proje ve gerek görülen zemin iyileştirme önlemleri ile yapı-zemin etkileşime uygun olarak tasarım parametreleri belirlenmelidir. Dolayısıyla yukarda anlatılan önlemlerin alınması koşuluyla Aydıncık Yat Limanın planlanmasında bir sakınca bulunmamaktadır. 27

33 7- Bu rapor imar planına altlık oluşturmak amacıyla yapılmış olup, parsel bazında zemin etüt raporu gibi kullanılamaz Hidrografik, Oşinografik, Jeolojik ve Jeofizik Etüd Raporu Mersin İli Aydıncık ilçesi Aydıncık Yat Limanı İmar Planı Hidrografik, Oşinografik, Jeolojik ve Jeofizik Etüd Raporu MCH Deniz Araştırmaları ve Bilişim Teknolojileri Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanmış ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı tarafından tarih ve 55 sayılı yazı ile onaylanmıştır. MCH Deniz Araştırmaları ve Bilişim Teknolojileri Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan bu rapor, Mersin İli, Aydıncık ilçesi Aydıncık Yat Limanı Projesi için yapılan jeolojik, jeofizik ve oşinografik çalışmaları ve bu çalışmalar kapsamında yapılan veri işlem ve yorumlama aşamalarını içermektedir. Yapılan bu çalışmalar kapsamında; a. Proje alanının 1/1000 ölçekli batimetri haritası, b. Proje sahasının ve bölgesinin akıntı değişimlerinin tespitine yönelik akıntı hız ve yön ölçümleri, c. Deniz suyunun sıcaklık, tuzluluk, iletkenlik, yoğunluk ve basınç olarak oşinografik parametrelerine ilişkin ölçümleri, d. Deniz tabanı yatay ve düşey devamlılığının tespitine yönelik yansıma sismiği ve yanal taramalı sonar jeofizik ölçümleri, e. Deniz tabanı sediment cinsi ve dağılımını belirlemek maksadıyla deniz tabanından yüzey sediment örnekleri alınarak laboratuar analizleri yaptırılmış ve sonuçları yorumlanarak yüzey sediment dağılım haritası oluşturulmuştur. Proje kapsamında gerçekleştirilen batimetrik, jeolojik, jeofizik ve oşinografik araştırmalarından elde edilen verilerin işlenmesi ve yorumlanması neticesinde aşağıdaki genel sonuçlara varılmıştır. 28

34 a. Proje bölgesinde yapılan mühendislik sismiği çalışmaları zemin tanımlaması açısından incelendiğinde, zeminde iki farklı sismo-litolojik birimin varlığı tespit edilmiştir. Bunlardan en üstte olanı suya doymuş güncel sedimanları oluşturan düşük yansıtıcı karakterli birim (A). Onun altında ise B birimi görülmektedir. Bu birimi proje sahasındaki akustik temeli oluşturan birim olarak kabul edilebilir. b. Sonar kayıtlarından yorumlanması sonucu, proje bölgesinde deniz tabanı nın genelde düz ve homojen bir yapıda olduğu ve Deniz tabanı üzerinde projeyi etkileyecek doğal olmayan herhangibir cisimin (batık, kaya, boru hattı, v.s.) sonar izine rastlanmamıştır. c. Proje sahasında deniz tabanı yüzey sedimanının dört litolojik birimden; Az çakıllı çamurlu kum, Siltli kum, Silt ve Az çakıllı çamurdan oluştuğu analiz sonuçlarından tespit edilmiştir. d. Deniz yüzeyinde sıcaklık değişiminin C ile C arasında, Deniz tabanında 4 no lu CTD istasyonunda (7.19 metre derinlikte) ise C olduğu ölçüm sonuçlarında tespit edilmiştir. e. Deniz yüzeyinde tuzluluk değerleri, %o38,17 ile %o38,38 arasında değişmekte olup, deniz yüzeyinden ölçüm derinliğe kadar tuzluluk değerlerinin küçük oranlarda arttığı ve 11 nolu istasyonda %o39,17 değerine ulaştığı ölçüm sonuçlarından tespit edilmiştir. f. Deniz yüzeyinde yoğunluk değerinin sigma-t aralığında değiştiği ve deniz tabanında 11 nolu CTD noktasında sigma-t olduğu görülmüştür. g. Proje bölgesinde akıntı yönü incelendiğinde, etkin akıntı yönünün 1 nci gün için ortalama 170,05 akıntı hızının ise ortalama 5,09 cm/s, 2 nci gün için ise yönün ortalama 161,01 akıntı hızının 4,69 cm/s olduğu tespit edilmiştir. 29

35 4. NÜFUS YAPISI 4.1. Nüfusun Yapısı Aydıncık İlçesinin 1980 yılı toplam nüfusu 1980 yılında kişi iken 2010 yılı nüfusu kişiye ulaşmıştır. Dolayısıyla, 2010 yılında 1980 yılı nüfusunun sadece 1.14 oranında artış sağlanabilmiştir. Aydıncık ilçesinin % 76.1 ini kentsel nüfus % 23.9 unu ise kırsal nüfus oluşturmaktadır. Aydıncık ın kentsel nüfusunu oluşturan ilçe merkezinde ise 2010 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre kişi yaşamakta olup 1980 yılına göre 1.79 oranında artış yaşanmıştır. Tablo 6: Yılları Arası Ülke, Mersin ve Aydıncık Nüfusları Kentsel Türkiye Kırsal Toplam Kentsel MERSİN Kırsal Toplam Kentsel AYDINCIK Kırsal Toplam Kaynak: TÜİK Verilerine ( ) Dayalı Olarak Yapılan Büro Çalışması Aydıncık İlçesinin tümüne ait yaş gruplarına ilişkin bilgiler, TÜİK 2011 yılı ADNKS sonuçlarından alınmıştır. Aydıncık İlçesinde, toplam nüfusun %50.6 sı erkek nüfus, %49.4 ü ise kadın nüfusudur. Nüfus açısından en yoğun yaş grubu kişi ile yaş grubu olup toplam nüfusun % 8.8 ini teşkil etmektedir. 30

36 Tablo 7: Aydıncık İlçesinin Nüfusunun Yaş Gruplarına Dağılımı CİNSİYET TOPLAM Yaş Erkek Kadın Toplam (%) , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,1 Toplam ,0 Kaynak: TÜİK Verileri (2011) 31

37 AYDINCIK 2011YILI NÜFUS GRAFİĞİ KADIN ERKEK

38 5. BÖLGESEL VE ÜLKESEL NİTELİKTEKİ RAPORLAR 5.1. Turizm Kıyı Yapıları Master Planı Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 2010 yılında yat turizmi amaçlı kıyı tesislerinin yolcu ve kurvaziyer hizmeti sunacak terminallerin planlanması ve hayata geçirilebilmesi için bölgesel potansiyelin ve ihtiyaçların tespiti, ulusal politikaların belirlenmesi için Turizm Kıyı Yapıları Master Plan çalışması yaptırılmıştır. Turizm Kıyı Yapıları Master Planı Çalışması, turizmin önemli bir alt sektörü olan deniz turizmi ve yat turizminde, mevcut durumu, sorunları ve paydaşların beklentilerini değerlendirmek, bu alanda zamanla artan genel ve bölgesel talepleri tahmin etmek, bu talepleri yerinde ve zamanında karşılamak amacına yönelik olarak yapılmıştır. Ayrıca deniz turizmini ülkemiz kıyılarında yaygınlaştırmak üzere ihtiyaç duyulacak kıyı yapıları altyapısını, tip, işlev, kapasite ve konum olarak saptamak, bu sektörde istihdamı artırmak ve ülke ekonomisine artı değer katmak üzere stratejiler geliştirilmesini ve plan oluşturulmasını hedeflemektedir. Bu çalışmada, ülkenin turizm kaynaklı döviz gereksinimlerini karşılamada önem arz eden ve hızla gelişmekte olan bir hizmet sektörü olarak ülke ekonomisine katkıda bulunan turizm için değerlendirmeler yapılmaktır. Bu anlamda özellikle deniz turizminin önemli bir alt sektörü olan yat turizminin mevcut durumunun ve sorunlarının tespiti, çözüm yollarının ve gelişim yöntemlerinin araştırılması ve yapılan tahminlerle ileriye dönük ulusal planlama politikalarının üst ölçekte belirlenmesi genel amaç olarak belirlenmektedir. Turizm Kıyı Yapıları Master Planı çalışmasının ilk aşamasını, Mevcut Durumun Değerlendirmesi oluşturmaktadır. Bu bağlamda ilk olarak, verinin toplanması, depolanması ve değerlendirmesi tamamlanmış ve veri tabanı oluşturulmuştur. İkinci aşamada, ihtiyaç duyulan kapasitelerin karşılanmasına yönelik olarak mevcut tesislerin geliştirilmesi ve/veya yeni tesislerin planlaması olarak tanımlanmıştır. Bu aşama talep tahmin modelinin kurulması ve işletilmesi, yat limanlarına olan talebin 2030 yılına kadar 5 yıl aralıklarla saptanması çalışmalarını içermiştir. Bu çalışmalara ek olarak, ülkesel ve bölgesel bazda belirlenen yatırım gereksinmelerinin, mevcut kapasitelerinde gözetilerek saptanması ve yeni yatırım gereksinimlerinin mekân ve zaman belirtilerek planlanmasıdır. Bunu takip eden çalışma ise liman hinterlantlarındaki diğer taşıma türleri itibarıyla entegrasyon 33

39 olanaklarının araştırılmasıdır. Bu çalışmaların ışığında Master Plan, yasal ve yönetsel düzenleme önerileri ile sonuçlandırılmıştır. Turizm Kıyı Yapıları Master Planında Stratejik Hedefler ise aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Günümüzde, yat limanları yalnızca yatçıların teknelerini barındırabildikleri, yakıt, gıda ve su gibi temel ihtiyaçlarını temin edebildikleri yerler olarak değil, bölgesel sosyo-ekonomik gelişmesinde odak noktası olarak tanımlanmaktadır. Yat limanları, yatçılık endüstrisinin temel altyapısını oluşturduğu gibi ulusal bölgesel ve yerel gelişim planlarında da farklı sektörlerin, sanayi dallarının gelişmelerinde çekici güç olarak planlanmaktadır. Yat limanlarının planlanmasındaki stratejik çalışmalar 3 aşamadan oluşmaktadır: 1. Ulusal: Bu aşama ulusal ve uluslararası gelişmeler göz önüne alınarak (arztalep), ülke çıkarlarını koruyacak bir şekilde ülkenin ana kıyı bölgelerine göre, üst düzey planlanma yapılmasıdır. 2. Bölgesel: Bölgesel ölçekli çalışmalar temelde, sosyo-ekonomik gelişmeler ve farklı ekonomik sektörler düşünülerek bütünleşik kıyı alanları planlanmasının yapılmasıdır. Bu planlama kapsamında deniz turizmi sektörü gelişmesi ve onun merkezi olan yat limanları gelişimi de yer almaktadır. 3. Yerel: Yerel ölçekli çalışmalarda ise yat limanının yer seçiminin mühendislik kriterleri, çevresel etkiler ve sosyo-ekonomik etkiler göz önüne alınarak saptanmasıdır. Master Planın oluşmasında izlenecek olan stratejik hedefler aşağıda verilmiştir. Türkiye nin Akdeniz ve Karadeniz havzasında gelişen yat turizmindeki payını arttırmak, ülke ekonomisine, denizciliğine, istihdam hacmine ve teknolojik gelişimine katkıda bulunmak, Yat turizmini tüm kıyılarımızda yaygınlaştırmak, Akdeniz, Ege ve Karadeniz de sürdürülebilir kıyı kullanım çeşitliliğini arttırmak, yerel ekonomileri çok sektörlü hale getirmek, Turizm ürününü çeşitlendirmek ve yat turizmini desteklemek, bu bağlamda, turizmi yıl boyuna yaymak, farklı turizm ürünleri arasındaki bütünleşmeyi arttırmak, Metropollerin ve diğer yerleşmelerin turizm, spor ve dinlence (rekreasyon) gereksinmelerini karşılamak, bu bağlamda çağdaş kentli yaşamına ve toplumsal gelişmeye katkıda bulunmaktır. 34