S22 S49 İÇİNDEKİLER. Sayı: 63 Nisan-Mayıs-Haziran 2015

Transkript

1

2

3 İÇİNDEKİLER S6 TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ Sayı: 63 Nisan-Mayıs-Haziran 2015 İMO Bursa Şubesi Adına İmtiyaz Sahibi: Basri AKYILDIZ Yazı İşleri Müdürü: Fatih CANBAZOĞLU Yayın Kurulu: Sezai ÖZOKUTANOĞLU Fatih CANBAZOĞLU M.Burak İMREKOĞLU Kayhan ÖZYILDIRIM Muazzez MUTLU 10 Geleceğin köprüleri bu sempozyumda tartışıldı 12 Prof. Dr. Gülkan, Körfez Geçişi Köprüsü hakkında uyardı 13 Dedeoğlu: Köprümüzü hedeflenen sürede tamamlayacağız 14 Altok Kurşun: Köprülerimizin estetği de çok önemli 16 Sempozyum gala yemeğiyle sona erdi Köprü sahasına teknik gezi 20 Fatih Solakoğulları: Sempozyumun ardından 21 Bursa doğal afetlere teslim olmasın! 22 Erdemir in sinema tutkusu 25 İnşaat Mühendisliği Bölümü ilk mezunlarını verdi ncı yılında Marmara Depremi anıldı 28 Artık ihmaller iş kazası ve ölümlere yol açmasın! 30 Doç. Dr. İsa Yüksel: Beton çatlaklarına kısa bir bakış Yayına Hazırlayan: 29 Ekim Mh. Ümit Kaftancıoğlu Cd. No: 21 H Blok D:8 Nilüfer/BURSA Tel: Yayın Yönetmeni Elif SEZGİN Editör Erdal ŞEN Haber Ramazan GÜLTAŞ Suat KILINÇ İMO BURSA ŞUBESİ Odunluk Mah. Akademi Cd. BAOB Yerleşkesi No:8/A-1 Nilüfer / BURSA Tel: GSM: web: e-posta: bursa@imobursa.org S22 S49 33 Mimar Sinan eserleriyle anıldı 34 Erol Kılıkçıer: İşveren açısından haklı nedenlerle fesih 36 İMO Bursa dan hatıra ormanı 38 İhsan Akar: Elektronik defter, elektronik fatura, elektronik yoklama elektronik tebligat uygulamaları yaşında yeniden öğrenci oldu 44 0,50 emsal artışı adaletsiz! 45 Mühendislik mesleği öğrencilere anlatıldı 47 Coşkulu 19 Mayıs gecesi 50 Doç. Dr. Özlem Köprülü Bağbancı: Irgandi Köprü 52 Hayatın sunduğu her şey Londra da SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 3

4 4 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

5 YÖNETİMDEN Saygıdeğer meslektaşlarımız, İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şubesi olarak İMO Bursa Bülten in 63. sayısıyla yolumuza devam ediyoruz. Bu sayımızda da sizlerin ve değerli akademisyenlerimizin destekleri ile mesleğimize katkı sağlayacak, konular ve makalelerle karşınıza çıkmak için çalıştık. Mayıs ayında başarılı bir 3 üncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu na ev sahipliği yaptık. Öncelikle sempozyumu gerçekleştirmemizi sağlayan Düzenleme Kurulumuza teşekkür ediyoruz. Alanında uzman akademisyen ve uygulayıcıları sizlerle buluşturduğumuz sempozyumda, köprü ve viyadük tasarımı, uygulamaları hakkında değerli bildiriler sunuldu. Karayolları Genel Müdürlüğü nden çok değerli meslektaşlarımız çalışmalarını bizlere aktardı. Bu sayımızda da sempozyumun mesleğimize katkılarını, köprü-viyadük tasarımı ve uygulamasında neler yapıldığını ve ne yapılması gerektiği ele aldık. Tarihi köprülerimizi de sempozyumda olduğu gibi 63. sayımızda da unutmadık ve Bursa daki tarihi köprülerin restorasyonunda neler yapıldığını irdeledik. Ayrıca üyelerimizle birlikte 3. Boğaz Köprüsü ne düzenlediğimiz teknik geziyi işledik ve devam eden inşaat çalışmalarına ayrıntılı yer verdik. Bu sayımızdan itibaren alanında uzman meslektaşlarımız ve akademisyenlerden, uygulamada karşılaşılan sorunların çözümüne ve dikkat edilmesi gerekenlere yönelik makaleleri sizlere aktarmaya karar verdik. Üyelerimizle yapılan samimi röportajlarla da mesleğimize ayna tutuk. Aradan geçen 3 ayda farklı etkinlikler ve çalışmalara da imza attık. Mesleki açıdan üyelerimizin gelişimine katkı sağlamak için MS Project ile Proje Yönetim Kursu, SPK Gayrimenkul Konut Değerleme Kursu ve Excel de Proje Yönetimi Semineri ni düzenledik. Genç İMO ile birlikte teknik gezilerimizi de sürdürüyoruz. Son olarak Umut İnşaat ın yürüttüğü projede incelemelerimizi gerçekleştirdik. ODTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü emekli öğretim üyesi Dr. Erhan Karaesmen in, Mimar Sinan ın mesleğimize ve mimariye katkılarını anlattığı 500 Yıl Sonra Koca Sinan ı Yeniden Düşünürken konferansı ile Mimar Sinan ı andık. Genç meslektaşlarımız ve geleceğin inşaat mühendisleri ile paylaşımlarımızı arttırmak için Genç İMO Buluşması ve 19 Mayıs Geleneksel Gecemizi düzenledik. Mesleğimizi sınavlarda ter dökerek üniversiteyi kazanmak isteyen gelecek nesillerimize de en iyi şekilde anlatmaya çalıştık. İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile imzaladığımız protokol çerçevesinde pek çok okulda Mesleki Tanıtım Buluşmaları gerçekleştirerek onlara yol gösterdik, inşaat mühendisliğini neden tercih etmeleri gerektiğini aktardık. İnşaat mühendislerinin sadece konut ve proje yapmadığını anlatmak, doğa ile buluşmak için Uludağ Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü bahçesine Genç İMO ile birlikte 190 fidanı toprakla buluşturduk. İMO Bursa Hatıra Ormanı mızı oluşturduk. Ve bu yıl sizlerin ve akademisyenlerin desteği ile bugünlere gelen Uludağ Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ilk mezunlarını verdi. Ailelerle birlikte yapılan törende mezuniyet sevincini ve gururunu onlarla birlikte bizde yaşadık. Bu yıl 27. düzenlenen İKK Geleneksel Futbol Turnuvası nda dostluk, birlik ve beraberlik içinde yapılan müsabakalarla son buldu. Veteran Necati Şahin takımımızın şampiyonluğunu 13. Dönem Yönetim Kurulu Başkanımız Necati Şahin ve oyuncularımızla birlikte kutladık. Turnuvayı üçüncülük ile tamamlayan İnşaat Beton takımızdan da önümüzdeki yıl için galibiyet sözümüzü aldık. Yeni sayımızda beğeneceğiniz röportajlar ve bilgileneceğiniz makalelerle sizlere dopdolu bir bülten sunmaya çalıştık. Bültenimizi hazırlamamızda bize destek veren, etkinliklerimize katılan, ilan vererek bültenimize katkı sağlayan tüm üyelerimize, dostlarımıza ve çalışmalarımızı kamuoyuna ve sizlere aktaran basın mensuplarına teşekkürlerimizi sunuyoruz. Saygılarımızla İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 5

6 Nissibi Köprüsü 6 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

7 GELECEĞİN KÖPRÜLERİNİN YOLU BURSA DAN GEÇTİ Her 4 yılda bir düzenlenen ve uluslararası katkı boyutu da eksik kalmayan ulusal sempozyumlardan Köprüler ve Viyadükler Sempozyumu nun 3. sü bu yıl İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şubesi nin ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Köprülerin tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Ülkemizde de eski uygarlıkların izlerini taşıyan yüzlerce tarihi köprü bulunmaktadır. Tarihi köprülerin gelecek nesillere aktarılması ise bir insanlık görevi olarak görülmektedir. Tarihi köprülere uygulanacak restorasyon işlemlerinin irdelenmesi ve tartışılması, bu yapıların özgünlüklerini korumaları açısından büyük önem arz etmektedir. Diğer taraftan bugün inşa edilen köprüler ve viyadükler de günümüzde çok önemli olan ulaşım ihtiyacını yerine getiren önemli mühendislik yapılarıdır. Bilim ve teknolojideki gelişmeler ile köprü tasarımı ve yapımında uygulanacak teknolojilerdeki yenilikler artık bu yöndeki beklentileri de artırmaktadır. İnşaat mühendislerine düşen önemli görevlerden biri de bu beklentilere cevap vermektir. Ülkemiz ve yurt dışındaki köprü uygulamalarının konunun uzmanları tarafından inşaat mühendislerinin bulunduğu ortamda tartışılması ve irdelenmesi, mesleki bilgi birikimi ve gelişimi açısından yararlı olacağından hareketle İMO Bursa Şubesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen 3. Köprüler Viyadükler Sempozyumu, 3 gün boyunca akademisyen, uygulayıcı ve konunun uzmanlarını bir araya getirdi Mayıs tarihlerinde düzenlenen sempozyumda 88 akademisyen ve uygulayıcı tarafından hazırlanan 40 bildiri sunuldu ve köprü ve viyadük tasarım ve uygulamalarında gelinen nokta, yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri ele alındı. SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 7

8 KAPAK KONUSU 3. KÖPRÜLER VE VİYADÜKLER SEMPOZYUMU ÜZERİNE Türkiye Köprü ve İnşaat Cemiyeti Başkanı Doç. Dr. Alp Caner, 3. Boğaziçi Köprüsü ve İzmit Geçişi Asma Köprüsü nün tasarım ve yapımında kullanılan ileri teknolojilerin, 3. Köprüler ve Viyadükler Sempozyumunda anlatıldığını söyledi. Köprü ve viyadük tasarımının özel mühendislik bilgisi gerektirdiğinden birçok yapı tasarımına göre daha zor olduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Alp Caner, Bu zorluklardan bazıları, açıklığı büyük olan köprü üst yapısının esnekliğinin belli bir oranda sağlanması, seçilen esneklik altında belli bir hızda hareket eden taşıtların köprüyü önemli derecede titreştirmemesi, köprü ayaklarının deprem etkileri altında belli bir esneklikte davranması, zamana bağlı aşınmalara karşı dayanıklı olabilmesi ve tasarım içerisinde bakıma yönelik tavsiyeler bulunması olarak sıralanabilir dedi Caner, uzun açıklık geçebilen asma köprü tasarımları için el hesabına bağlı çözümlemelerin 1800 li senelerin sonundan itibaren kullanılır olduğunu belirtti ve ekledi: Yaşadığımız dünyada, yüz yaşın üzerinde birçok asma köprü vardır. Bu köprü tasarımlarının daha ekonomik hale gelmesi bilgisayar yazılımlarının katkısı ile sağlanmıştır. Bu önemli köprülerin bakım ve onarımları, tasarımın ayrıca önemli bir parçasını oluşturmaktadır. DEĞERLENDİRME RAPORU İLERİ TEKNOLOJİLER ANLATILDI Ülkemizde inşası devam eden ve yapımı bittiğinde dünyada sayılı köprüler arasında yer alacak olan 3. Boğaziçi Köprüsü ve İzmit Geçişi Asma Köprüsü nün tasarım ve yapımında sıklıkla ileri teknolojilerin kullanıldığına da değinen Doç. Dr. Caner, kullanılan bu ileri teknolojilerin sunumlarının, Bursa da İnşaat Mühendisleri Odası nın büyük bir özveri ile gerçekleştirdiği 3. Köprüler ve Viyadükler Sempozyumunda anlatıldığını kaydetti. Caner, bu mega projelerin tasarımı içerisinde uluslararası uzmanların fikirlerinden de sıklıkla faydalanıldığını dile getirdi. Sempozyum içerisinde akademisyenler ile köprü tasarım ve yapımında çalışan uzmanların, kendi aralarında yaptıkları paylaşımlarla, ülkemiz köprü tasarımlarının sorunlarını ve geleceğini tartıştıklarını açıklayan Türkiye Köprü ve İnşaat Cemiyeti Başkanı Doç. Dr. Alp Caner, Daha önce 1. ve 2. si yapılan Köprü ve Viyadükler sempozyumlarının olumlu etkileri, ülkemizde köprü mühendisliğinin geliştiğini 3. Köprüler ve Viyadükler Sempozyumu nda göstermiştir İfadelerini kullandı. DR. ERHAN KARAESMEN / ODTÜ EMEKLİ ÖĞRETİM ÜYESİ Her dört yılda bir tekrarlanan ve uluslararası katkı boyutu da eksik olmayan kapsamlı ulusal sempozyumlar, bu alanda oda ilgisinin odağını oluşturmuştur. İlki sekiz yıl önce İMO Antalya Şubesi; ikincisi dört yıl önce İMO Eskişehir Şubesi tarafından düzenlenen bu sempozyumlarda, 2015 yılı faaliyeti olarak İMO Bursa Şubesi görev üstlenmiş bulunuyordu ve 3. Köprüler ve Viyadükler Sempozyumu, Bursa Şubesinin başaralı bir faaliyeti olarak kendini gösterdi. Sempozyumda ilgili üniversiteler, devlet kuruluşları ayrıca inşaat özel sektörümüzün projelendirme ve uygulama gruplarının sevimli ve akılcı bir buluşması gerçekleşmiştir. İlk günkü açılış oturumlarından son gündeki en son paralel oturumlara kadar azalmayan bir ilgi ile iki yüzü aşkın meslektaşımızın sempozyumu izlediği memnuniyet ile gözlenmiştir. OLUMLU BİR KONFERANS Köprü mühendisliği alanında projelendirme ve uygulama etkinliklerinin yaygınlaşmaya başladığı bu dönemde, İnşaat Mühendisleri Odası nın bu konularla ilgilenen meslektaşlarının arttığı bir dönemde sempozyumlar düzenleme yoluna gidişi memnuniyet vericidir. Bursa sempozyumunda biri uluslararası çevrelerden seçilmiş olmak kaydıyla üç yetkin meslek insanın köprü mühendisliği adına dünyadaki gelişmeleri anlamlı ve öğretici biçimde özetleyen sunuşlar yapmış olmaları da olumlu bir konferans özelliği olarak dikkat çekmiştir. Sempozyumda sunuş yapan genç meslektaşların, köprü mühendisliği olayının ana çerçevesini ve ruhunu büyük ölçüde yakalamış ve bu çerçevedeki konular üzerinde derinleşme yoluna gitmeye başlamış insanlar oluşu da hazır bulunan daha tecrübeli meslektaşlar ve hocalar için kıvanç vericiydi bir umut kapısı olarak görülmeye değer düzeydeydi. Sempozyumun düzenlenmesinde görevin kendilerine verilişinden bu yana ciddi ve yoğun çalışmalarla hazırlık aşamasını yürüten ve sonrasında da başarılı bir uygulamaya imza atan İMO Bursa Şubesi yetkililerini ve çalışanlarını, son söz olarak, tebrik etmek isterim. 8 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

9 TARİHİ KÖPRÜLERİN RESTORASYON ÇALIŞMALARI Bursa da, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde inşa edilen 80 civarında tarihi köprünün bulunduğunu belirten Doç. Dr. Bilal Bağbancı, Bu köprülerimizin gelecek kuşaklara aktarılması hususunda yapılan çalışmalar son derece sevindiricidir dedi. Karayolları Genel Müdürlüğü arşivlerinden alınan bilgilere göre, ülkemizde 1400 ila 1500 arasında tarihi köprü olduğu, 80 civarında tarihi köprünün de Bursa civarında bulunduğunu açıklayan Doç. Dr. Bağbancı, Bu köprüler genellikle taş ve taş-tuğla almaşık malzeme kullanılarak yapılmış olup; yuvarlak, sivri ve basık kemer şeklinde oluşturulmuştur. Karayolları Genel Müdürlüğü nün kurulduğu 1950 yılından 2003 e kadar geçen süre içinde toplam 119 köprünün restorasyonu tamamlanmış, 2003 yılında Tarihi Köprüler Şubesi Müdürlüğü nün kurulmasının ardından ise restorasyon çalışmaları ivme kazanmıştır. Bursa da bulunan tarihi Irgandı Köprüsü 2004 yılında restore edilmiş olup, yakın zamana kadar restorasyon çalışmaları konusunda etkin çalışma yapılamamıştır. Ancak günümüzde Setbaşı Köprüsü, Boyacı Köprüsü, Tatarlar Köprüsü ve Karapürçek Köprüsü ile Nilüfer ilçesi Özlüce Mahallesi Ayvalıdere üzerinde bulunan 2 adet taş köprü, tarihi Nilüfer Hatun Köprüsü, Geçit Köprüsü, Kuruköprü ve İnikli Köyü (Roma taş köprü) köprülerinin rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin hazırlanmasına devam edilmektedir. Köprülerin restorasyonları sırasında geleneksel yöntemlerle birlikte çağdaş onarım yöntemleri de kullanılmaktadır. Restorasyon öncesinde köprülerle ilgili teknik araştırmalar yapılmakta olup zemin deneyleri, özgün malzeme deneyleri, hidrolojik etüd, topoğrafik harita hazırlanması ve yapısal analiz çalışmaları yapılmaktadır. GELECEK KUŞAKLARA AKTARILMALI Son yıllarda Bursa bölgesindeki tarihi köprülere ait rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin elde edilmesini, kısa süre içinde bu köprülerin restorasyon süreçlerinin başlayacağına dair önemli bir adım olarak gördüğünü kaydeden Doç. Dr. Bağbancı, Tarih boyunca ulaşım hizmeti vermiş köprülerimizin gelecek kuşaklara aktarılması hususunda Karayolları Bölge Müdürlükleri nin önderliğinde yapılan çalışmalar son derece sevindiricidir diye konuştu. İLYAS BULUT / KARAYOLLARI 14. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ BÖLGE MÜDÜR YARDIMCISI VİYADÜK ve KÖPRÜLER HER YIL 20 MİLYON TL Karayolları Genel Müdürlüğü ve Bursa 14. Bölge Müdürlüğü olarak bölgemiz sınırları içerisindeki Bursa, Bilecik, Balıkesir, Kütahya, Çanakkale ve Yalova illerimizde her yıl yeni yol yapımlarıyla birlikte onlarca yeni köprü ve viyadük de inşa edilmektedir. Yine bölgemiz sınırlarındaki Osmanlı ve Selçuklu döneminde ve daha öncesinde inşa edilmiş olan 95 adet tarihi köprünün her yıl 2 ila 3 adetinin projelendirme ve restorasyon çalışmaları tarafımızca yapılmaktadır. Her yıl yeni yapılan köprü ve viyadükler ile mevcut köprülerin bakım ve onarımları ve tarihi köprülerin restorasyon çalışmaları da dahil olmak üzere yaklaşık 20 milyon TL ye yakın ödenek kullanılmaktadır. DEMİRTAŞ VİYADÜĞÜ İnşaatında bizzat sorumlu Otoyol Kontrol Şefi olarak görev yaptığım bu viyadük, Demirtaş beldesinin kuzeyinden geçen otoyolun gidiş ve geliş yönünde ayrı ayrı olmak üzere 2*28 adet açıklık, maksimum ayak yüksekliği 29 m olan 2*29 adet elevasyon ayak, 2*1088 m boyunda ve 2*15,25m platform genişliğinde üç gidiş, üç gelişli olarak yapımı tamamlanan ve hizmet altında bölgemizin en uzun viyadüğü konumundadır. İnşaatında C25, C30 ve C40 betonu kullanılmış ve elevasyon betonlarında tırmanır kalıp tekniği uygulanmıştır. Viyadük ayaklarının (doğu kenar ayağının radyesi doğal kaya zemin üzerine oturduğundan fore kazık yapılmamıştır) tamamı fore kazıklı olarak projelendirilerek yapılmıştır. 7 ŞİDDETİNDE DEPREMDE BİLE HİZMET VERECEK Bursa çevre otoyolunda yapılan diğer köprü ve viyadüklerle birlikte Demirtaş Viyadüğü 7 şiddetindeki olası bir depremde dahi hizmet verebilir boyutta projelendirilmiştir. Öngerme kirişler izostatik çalışmaktadır. Deprem kuvvetinin sönümlenmesi ve olası yıkıcı etkisinin azaltılması amacıyla öngerme kirişlerin elevasyonun başlık kirişine mesnetlendiği noktada neopren mesnetin üzerine oturtulmuş, ayrıca her kirişin iki tarafında yapılan deprem betonarme bloklarının kiriş ile arasına ve elevasyon başlık kirişinin öngerme kirişi başlık ucuna olmak üzere 3 ayrı noktada deprem yükü sönümleyici mesnet takozu üstüne neopren mesnet kullanılmıştır. SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 9

10 KAPAK KONUSU GELECEĞİN KÖPRÜLERİ BU SEMPOZYUMDA TARTIŞILDI İMO Bursa Şubesi ev sahipliğinde düzenlenen 3 üncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu nda 88 akademisyen ve uygulayıcı tarafından hazırlanan 40 bildiri sunuldu. İnşaat Mühendisleri Odası tarafından 2007 yılından bu yana düzenlenen Köprüler Viyadükler Sempozyumu nun 3 üncüsü bu yıl İMO Bursa Şubesi yürütücülüğünde 8-10 Mayıs tarihleri arasında yapıldı. Bursa Teknik Üniversitesi, Orhangazi Üniversitesi, Türkiye Köprü ve İnşaat Cemiyeti nin destekleri ve Freysaş AŞ, Bursa Beton AŞ, Sinta AŞ, Emay AŞ, Umut İnşaat, Peri Kalıp AŞ, Lava Mühendislik, Özdekan Kauçuk ve İC Holding sponsorluğunda düzenlenen 3 üncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu nda köprü tasarım, hesap ve yapımı kapsamında yer alan konularla ilgili gelişmeler ve ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik öneriler paylaşıldı. 88 akademisyen, uygulayıcının konuyla ilgili hazırladığı 40 bildiri ve özel sunumların yer aldığı sempozyumun açılışı Bursa Akademik Odalar Yerleşkesi ndeki törenle başladı. Açılışa, Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Atilla Ödünç, İMO Yönetim Kurulu 2 nci Başkanı Şükrü Erdem, İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız, şube başkanları, yönetim kurulu üyeleri, akademisyenler ve inşaat mühendisleri katıldı. KÖPRÜ TASARIM, UYGULAMALARI VE TEKNOLOJİLERİ ELE ALINDI Açılış törenin de konuşan İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız, Bursa nın 7000 yıllık tarihi boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığını belirterek, Osmanlı Devleti ne başkentlik yapmış kentte Abdal Köprüsü ve Irgandi Köprüsü gibi birçok önemli tarihi köprünün bulunduğunu söyledi. Marmara Bölgesi nin 2. büyük kenti olan Bursa nın nüfusu, tarihi kent dokusu, tarımı, otomotiv, tekstil sanayi, termal ve kış turizmiyle çekim merkezi olmaya devam ettiğini kaydeden Akyıldız, Bursa son yıllarda İzmir ve İstanbul arasını 3,5 saate indirecek olan Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu ve İstanbul-Ankara hızlı tren projeleri ile Türkiye gündemindeki yerini almıştır. 3 üncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu, Türkiye de köprü, viyadük tasarımı ve inşasında dikkat çeken projelerin artması nedeniyle ayrı bir öneme sahiptir dedi. İki gün süren bilimsel programın ardından 10 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

11 tarihi köprülerin de bulunduğu bir Bursa turu düzenleneceğini açıklayan Akyıldız, sempozyumun düzenlenmesinde emeği geçenlere ve bildirileri ile katkı sağlayan akademisyen ve mühendislere teşekkür etti. İMO, MESLEKİ REFERANS KURUMDUR İMO Yönetim Kurulu 2 nci Başkanı Şükrü Erdem de sempozyumun Düzenleme, Bilim ve Danışma kurullarına, İMO Bursa yöneticilerine, sempozyuma destek olan kuruluşlara ve bildiri sahiplerine teşekkür ederek, 2007 yılından bu yana düzenlenen sempozyumun önemli katkılar sağladığını dile getirdi. İMO nun meslek alanında referans bir kurum olduğunu belirten Erdem, sempozyumun akademisyenleri, bilim çevrelerini, konunun uzmanlarını, ilgili meslektaşları ve uygulayıcıları bir araya getirdiğini dile getirdi. Mevzuatlarla, meslek odalarının etkisizleştirilmek, bilimsel etkinlikler düzenleyemeyecek bir konumda bırakılmaya çalışıldığını kaydeden Erdem, haksız eleştirilere en iyi yanıtın bu sempozyum olduğunu vurguladı. İTİRAZIMIZ MESLEKİ VE BİLİMSEL Konuşmasında mesleğin ve meslektaşlarının çıkarlarını düşündüklerini kaydeden Erdem, bu nedenle kuruldukları günden bu yana siyasi iktidarlarla uyuşamadıklarının altını çizdi. Kent ulaşımındaki sorunların sadece köprü yapımı ile çözülemeyeceğine yıllardır dikkat çektiklerine vurgu yapan Erdem, Boğaz Köprüsü yapımına itirazımız politik değil, mesleki ve bilimsel gerçeklere dayanmaktadır. Boğaz köprüleri yapım tekniği ve gelişmiş teknolojilerin kullanımı açısından meslektaşlarımızı heyecanlandırsa da şehir içi ulaşım politikamız ve ulaşım bilim dalının gerekleri nedeniyle karşı çıktığımız bilinmelidir. Köprü öyküleri mesleğimizin çok ötesinde anlam taşımaktadır. Her birimden insana, ait olduğu topraklara üretildiği zaman diliminin sosyokültürel özelliklerine ait izler vardır. Neden olduğu toplumsallıktan ve işaret ettiği sorunlardan bağımsız bir köprü yok diyebiliriz. Köprüler mühendislik yapım tekniği, kullanılan malzeme ve tasarım ile beraber sosyal, insani yönü ile gündeme gelmiştir. Kement tipi köprünün Mezepotamya da görülmesi ülkemiz topraklarının taşıdığı tarihi değeri işaret etmektedir. Bu bizim açımızdan kayda değer bir şanstır ifadelerini kullandı. Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Atilla Ödünç de dünyada simge olan yapıların kente değer kattığını belirterek, köprülerin de bunun birer parçası olduğunu söyledi. SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 11

12 KAPAK KONUSU PROF. DR. GÜLKAN, KÖRFEZ GEÇİŞİ KÖPRÜSÜ HAKKINDA UYARDI Çankaya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakkı Polat Gülkan, sempozyumda, Körfez Geçişi Köprüsü nün iki yakasından da fay hatlarının geçtiği konusunda uyarılarda bulundu. 3 üncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu nun açılış oturumunda Köprü Hesabında Dikkate Alınacak Yer Hareketi Kayıtlarının Seçilmesi konulu bir sunum yapan Çankaya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakkı Polat Gülkan, Jeologların kuvvetle ileri sürdükleri gibi Körfez in hem güney hem kuzey tarafında son 10 ila 20 bin yıllık süre zarfında kuvvetli depremler olmuş. Ve depremlere neden olan faylar bu köprünün her iki uçundan da geçiyor. Bundan sonra köprünün hizmet vereceği süre zarfında hangi depremlerin olacağının tahmin edilmesi büyük bir önem arz etmektedir. Bu konuda belirli dizayn parametleri var. Umarım bu dizayn parametrelerinin doğru olup olmadığının sınanması, yakın bir gelecekte meydana gelmez ve bu köprü güvenli bir şekilde hizmet vermeye devam eder dedi. DEPREMLERİ ÇABUK UNUTUYORUZ Depremlerin çabuk unutulduğunu belirten Gülkan, 1944 Gerede Depremi örneğini verdi. Kuzey Anadolu fay hattının Gerede nin tam ortasından geçtiğini ve 1944 yılındaki deprem şehrin büyük tahribat gördüğünü hatırlatan Prof. Dr. Gülkan, O depremde Gerede ortadan ikiye ayrıldı. O tarihten sonra yapılan binaları incelediğimizde Gerede nin hastanesi, belediyesi, yurdu, lisesi ve bütün devlet binaları bu fayın üstüne yapıldı. MTA nın haritasında bu fay hatları canlı olarak çizilmiş durumda. Ama ne yazık ki bunlardan yeterince ders almıyoruz ifadelerini kullandı. TARİHİN EN ESKİ KÖPRÜ KALINTISI ÇİN DE Sempozyumda İki Metreden İki Kilometreye Köprünün Serüveni başlıklı bir sunum yapan Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Dr. Erhan Karaesmen de en eski köprü kalıntısının Çin de bulunduğu, Kızılırmak nehri üzerinde de bin yıldır ayakta duran bazı köprülerin bulunduğunu söyledi. Karaesmen, taş köprülerin ardından beton ve çelik ile birlikte farklı bir köprücülük anlayışının oluştuğunu ve köprülerinin artık iki bin metreye kadar ulaştığını açıkladı ve ekledi: Köprüler, binde bir yapılan yapılar. Normal fiziki işlevlerinin yanı sıra coğrafyaları da birleştiriyor. Bizans ı Osmanlı yla buluşturabiliyor. Köprüden başka hiçbir yapı türünün böyle bir mahareti yok. TARİHİ KÖPRÜLERİN ARŞİVİNDE YETERSİZİZ Sempozyumda, Geçmişten Günümüze Köprülerde Taşıyıcı Sistemler konulu bir konuşma yapan Uludağ Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Adem Doğangün de Türkiye deki tarihi köprülerin arşivinde yetersiz kalındığına vurgu yaparak, 1990 yılında Trabzon da ve çevresinde bir sel felaketi yaşanmış ve 30 kişi hayatını kaybetmişti. O zaman köprünün ne kadar önemli olduğunu öğrendim. Hayat felç olmuştu. Yeni yapılan köprü kullanılamaz hale gelirken, tarihi köprü ise ayaktaydı. Köprülerde hasara neden olan sebepleri ve Mimar Sinan ın eseri Drina Köprüsü nü inceledik. Drina Köprüsü nde çalışırken Evliya Çelebi nin buraya gittiğini ve tadilat yapıldığını arşivlerde bulduk. Tarihi yapılarımızın arşivi çok iyi değil. Bu üzerine gidilmesi gereken bir konu dedi. 12 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

13 KAPAK KONUSU DEDEOĞLU: KÖPRÜMÜZÜ HEDEFLENEN SÜREDE TAMAMLAYACAĞIZ olarak davranış göstermektedir. Küçük deprem diye tanımladığımız depremlerde zeminle beraber, farklı büyük ölçekteki depremlerde ise yapıdan farklı olarak bu imkanı sağlamak için uygulanan bir konsept temel dizayna sahip dedi. KAZA İŞİMİZİ BİRAZ GECİKTİRDİ Ana kaplama oluşumundan önce yapılan kedi yolu inşası sırasında üzücü bir kaza yaşandığını kaydeden Dedeoğlu, En büyük tesellimiz kazada hiç kimsenin ölmemesi oldu. Bu kaza işimizi biraz da olsa geciktirdi, ama ileride alacağımız tedbirler vasıtasıyla zaman kaybını minimize ederek hedeflediğimiz programda projemizi tamamlamak istiyoruz diye konuştu. Sempozyumun ikinci gününde Gebze-Orhangazi- İzmir Otoyolu ve İzmit Körfez Geçişi ile ilgili sunum yapan Asma Köprü Başmühendisi Erdoğan Dedeoğlu, Hedeflediğimiz programda projemizi tamamlamak istiyoruz dedi. 3 ncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu özel oturumda Karayolları Köprüleri Tasarım ve Yapımında Teknolojik Gelişmeler konusunda Karayolları Genel Müdürlüğü yetkililerinin ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi akademisyenlerinin sunumları gerçekleşti. Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu ndaki çalışmalar hakkında sunum yapan Asma Köprü Başmühendisi Erdoğan Dedeoğlu, İzmit Körfez Geçişi Asma Köprüsü nde gelinen noktayı anlattı. İzmit Körfez Geçişi Asma Köprüsü nün orta açıklığı ile dünyanın en uzun 4 üncü asma köprüsü olduğunu ifade eden Dedeoğlu, Yapımız, küçük depremlerde zeminle birlikte hareket etmekte, büyük depremde ise zeminden farklı 100 YIL İÇİNDE 30 SANTİMETRE İLA- VE OTURMA BEKLİYORUZ Yapının depremselliği yüksek bir bölgede bulunması nedeniyle keson ve kazıklı temeller kullanıldığını anlatan Dedeoğlu, Yapımızda boşluklu keson temel kullanıldı. Ankrajlı yani kazıklarla bağlanmamasının sebebi, deprem esnasında meydana gelecek yer hareketinin yapıya üzerindeki sismik izalatör şeklinde çalıştırılmasını esas alan bir yöntemdir. Bunlar hesaplarımızda öngörülmüş, bütün incelemelerde belirlenmiştir. Gerek kuzey gerek güney kule temellerinde farklı, hem inşa aşamasında hem de sonrasında oturmalara karşılık verecek miktarlar da vardır. Kuzey kule temelindeki oturma 34 santimetre, güney kule temeli ise 70 santimetredir. Köprümüzün yapı ömrü 100 yıl olarak projelendirilmiştir. 100 yıllık oturma da içinde 30 santimetre ilave oturmalarla kuzeyde 64 santimetre, güneyde bir metrelik oturmaları karşılayacak biçimde projelendirilmiş, imalatı da buna uygun yapılmıştır ifadelerini kullandı. Dedeoğlu, çalışmalar devam ederken Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu na bugüne kadar yüzün üzerinde teknik gezi düzenlendiği bilgisini de verdi. SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 13

14 KAPAK KONUSU ALTOK KURŞUN: KÖPRÜLERİN ESTETİĞİ DE ÇOK ÖNEMLİ 3 üncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu nda konuşan İnşaat Yüksek Mühendisi Altok Kurşun, Taksim Meydanı na bir heykel yapmakla, bir yere köprü yapmak arasında fark yoktur. Yani köprülerin estetiği de çok önemli dedi. 3. Köprüler Viyadükler Sempozyumu nun ikinci gününde Büyük Sanat Yapıları, Estetik ve Ekonomi başlığında sunum yapan Gülsan Şirketler Grubu Teknik Koordinatörü İnşaat Yüksek Mühendisi Altok Kurşun, köprü ve viyadüklerde estetik ve ekonomik bakışı anlattı. Taksim Meydanı na bir heykel yapmakla bir köprü yapmak arasında fark yoktur diyen Kurşun, Köprüler ve viyadükler büyük sanat yapılarıdır. Köprülerin estiği çok önemli. Sosyolog ve davranış bilimcilerinin ortak görüşüne göre, pis ve çirkin yerleşim yerleri suç yataklarını oluşturur. Estetik konusu bir sosyal olgudur. Etik, estetik yapılan yapıların güzel olması sadece mimarlara bırakılacak bir şey değil, inşaatçıların da bu konuya yeterli hassasiyeti göstermesi gerekir dedi. TASARIMCILARIN HAYALLERİNE SINIR GETİRİLMEMELİ Köprü estetiğinin her köprünün kendisine has özellikleri ile bir bütün oluşturduğunu kaydeden Kurşun, köprü tasarımcılarının hayallerine sınır getirilmemesi gerektiğini vurgulayarak, Bu daha önce yapıldı mı? Bunu yaptınız mı? Kim yaptı? sorularını yasaklamak lazım. Yeniliklere açık olmak lazım. Bunu yapmazsanız durağanlığı savunmuş olursunuz. İlerlemenin, gelişmenin önünü açmak için araştırmaya yeni fikirlere, üretmeye açık olmak gerekir diye konuştu. Kurşun sunumunda, güzel köprülerde ve viyadüklerde olması gereken özellikleri de şöyle sıraladı: Yapı güvenilir ve stabil olmalı. Vatandaş bunun altından geçilir diyebilmeli. Vatandaş sizin kirişinizdeki 4 santimetrelik eğimi görür. Gözü, uyumu görmezse tereddüt gösterir. Yapının yüksekliği ve genişliği arasında uyum bulunmalı. Yapının etrafını gezip ışık ve karanlık altında kalan kısımlar uyum içinde olmalı. Kafalarda karışıklık uyandıracak köşe ve çizgilerden arındırılmalı. Viyadüklerin açıklıkları tek olsun. Kenarlara gittikçe açıklıkların boylarının küçülmesi sorun değil. Basit anlaşılır, üst yapı ile uyumlu açıklıklar olmalı. Orman görünümü veren ayaklardan kaçının, tek ve küçük olmasına dikkat edin. Ani boyut sıçramalarından kaçının Köprülerin dayanıklı olması gerektiğini de anlatan Altok Kurşun, Modaya uygun köprü tasarlamak diye bir şey olamaz. Bu kravat veya gömlek değil ki. Biz 500 yıl önce yapılan Mimar Sinan ın eserlerini kataloglarımıza koyuyoruz. Yaptığınız köprü bugün yarın için değil 50 sene, 100 sene 500 sene kalacak şekilde olmalı dedi. KAYNAK İSRAFLARINDAN KAÇINMALI! Son olarak yapının doğa ile uyumlu olması gerektiğini ve ekonomik, kaynak israfı oluşturmayan köprüler inşa etmenin önemine işaret eden Kurşun, sözlerini şöyle noktaladı: 1 kilogram demir 13 milyar 771 milyon yılda oluşuyor. Hangimiz tersini yapıp 1 kilogram demiri geriye koyabiliriz. Bugün Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ne bir santimetre fazla asfalt attığımızda getirdiği yük 1440 ton. Yani kaynak israflarından kaçınmalı, yapıları tasarlarken ekonomik olmasına da özen göstermeliyiz. Bu dünyanın, ülkenin fazladan toprağın altına gömülecek 1 kilogram demiri yok. 14 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

15 SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 15

16 HABER SEMPOZYUM GALA YEMEĞİYLE SONA ERDİ 3 üncü Köprüler Viyadükler Sempozyumu na katılan davetliler, Crowne Plaza da gerçekleştirilen Gala Yemeği nde bir araya geldi. İMO Bursa Şubesi ev sahipliğinde 8-10 Mayıs tarihleri arasında bu yıl 3 üncüsü gerçekleştirilen Köprüler Viyadükler Sempozyumu na katılan mühendisler, bildiri sahipleri ve akademisyenler, Crowne Plaza da düzenlenen gala yemeğinde bir araya gelerek, sempozyumun yorgunluğunu attılar. Gala yemeğine, Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey ve akademik odaların temsilcileri de katıldı. Gecede bir konuşma yapan İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız, başarılı bir sempozyumu geride bıraktıklarını belirterek, emeği geçen herkese teşekkür etti. Akyıldız, üyelerin de talebi ile bu tür organizasyonların arttırılması için çalışacaklarını söyledi. Konuşmanın ardından sempozyumun düzenlenmesine katkı sağlayanlara teşekkür plaketleri verildi. 16 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

17 SEMPOZYUM SONRASI BURSA TURU 3 üncüsü düzenlenen Köprüler Viyadükler Sempozyumu katılımcıları, son gün gerçekleştirilen Bursa turunda kente hayran kaldılar. Düzenlenen şehir turunda, katılımcılar Bursa nın tarih ve kültürünü yansıtan eserleri gezme fırsatı buldu. İlk olarak Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerini ziyaret eden katılımcılar, Tophane Parkı ndan kente panaromik bir bakış gerçekleştirdi. Bursa nın medeniyet tarihini anlatan Kent Müzesi ni gezen konuklar, ardından Ulu Cami nin mimarisini Dr. Erhan Karaesmen in anlatımı eşliğinde incelediler. Dr. Karaesmen, eğriselliği ve kubbe dizaynına dikkat çekerek, Osmanlı nın batıya geçmeden önce birçok ulu cami inşa ettiğini ve bunlardan en büyüğünün Bursa Ulu Cami olduğunu söyledi. IRGANDİ KÖPRÜSÜ ZİYARET EDİLDİ Ardından İpek Yolu üzerinde bulunan ve geçmişte ipek satışının yapıldığı Koza Han da çay molası veren katılımcılar, daha sonra dünyadaki dört çarşılı köprüden birisi olan Irgandı Köprüsü nü gezdi. Yeşil Türbe ve Yeşil Cami ni de ziyaret eden sempozyum katılımcılarının son durağı ise Bursa için manevi değeri büyük olan Emir Sultan Cami ve Türbesi oldu. Bursa turunun ardından sempozyum katılımcıları İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız a ve yönetimine teşekkür ederek, Bursa ya hayran kaldıklarını dile getirdiler. SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 17

18 3. KÖPRÜ SAHASINA TEKNİK GEZİ İMO Bursa Şubesi üyeleri, metre uzunluğu ile dünyanın raylı sisteme sahip en uzun asma köprüsü olan 3. Boğaz Köprüsü ne teknik gezi düzenledi. Yetkililerden projede gelinen süreci dinledi. İMO Bursa Şubesi üyeleri, 59 metre genişli ile dünyanın en geniş, deniz seviyesinden 329 metre yüksekliği ile de dünyanın en yüksek asma köprüsü olacak olan 3. Boğaz Köprüsü nün Garipçe Köyü ndeki köprü ayakları inşaatını ziyaret etti. Mühendisler, Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü Asma Köprü Şefi İnşaat Mühendisi Cevat Alim in Kuzey Marmara Otoyolu ve 3. Boğaz Köprüsü ile ilgili yaptığı sunumun ardından yapılan çalışmaları yerinde gözlemledi. Cevat Alim, köprünün 15 kilometre otoyol ve bağlantı yolu, 2 şeritli tren yolu, 8 şeritli karayolu kapasitesi ve estetiği ile dünyaya örnek bir proje olduğunu söyledi. Üzerinden geçecek raylı sistem ile köprünün Edirne den İzmit e kadar yolcu taşıyacağını da açıklayan Alim, IC İçtaş-Astaldi-Chodai ve Yüksel Proje ortaklığı ile yapılan projenin hızla ilerlediğini bildirdi. Yapım aşaması da dahil olmak üzere köprünün 10 yıl 2 ay 20 gün süre ile IC şirketine yap-işlet-devret modeliyle verildiğini anlatan Alim, metre uzunluğundaki köprünün en önemli özelliği taşıyıcı sisteminin dizaynı. Uzun açıklıklı köprüler asma köprü ve eğik askılı köprüler olarak ikiye ayrılıyor. 1. ve 2. Boğaz köprülerimiz asma köprü olarak dizayn edildi. Haliç üzerindeki Metro Geçiş Köprüsü eğik askılı bir köprü. 3. Boğaz Köprüsü ise bu iki köprünün karışımı olacak. Hibrit köprü şeklinde tabir ediliyor. Yüksek rijitlikli asma köprü olarak yapıldı. Köprünün üzerinden hem hızlı tren hem de yük treni geçeceği için bu karışım uygulandı. Asma köprüler hareketli yükler altında oldukça elastik davranırlar ve büyük deformasyonlar yaşanır. Biz klasik bir asma köprü yapsaydık yük treni geçişleri sırasında büyük deplasman ve deformasyonlarla karşılaşabilirdik. Bu deplasman ve deformasyonların azaltılması için rijitliği arttırılmış hibrit köprü tasarımı yapıldı. Bu eşsiz bir dizayn ve dünya da bu çapta ilk defa yapılacak hibrit bir köprü olacak. 3. Boğaz Köprüsü ve İzmit Körfez Geçişi tamamlandığında dünyadaki ilk 10 köprü içerisine Türkiye den iki köprü yer alacak dedi. MİCHEL VİRLOGEUX KÖPRÜYE YENİ İNOVASYONLAR GETİRDİ Köprü için bir günlük işletme kaybının 2 milyon dolar olacağını belirten Alim, 95 kilometrelik otoyol ve köprü geçiş ücretinin ise toplam 11 dolar olacağını söyledi. Köprünün tasarımını yapan Dr. Michel Virlogeux un köprüye yeni inovasyonlar getirdiğini kaydeden Alim, bu sistemleri şöyle anlattı: Dengelenmemiş kablo askılı köprü sistemi Michel Virlogeux un köprüye getirdiği inovasyonlardan bir tanesi. Ana açıklık ve tabliyemiz çelik. Yan açıklığımız betonarme. Ana açıklığımız 18 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

19 TEKNİK GEZİ metre. Ankraj bloğundan ankraj bloğuna uzunluğumuz ise metre. 22 adet ana açıklıkta, 22 adet de kenar açıklıkta kablomuz bulunuyor. Köprümüzün özel bir durumu var. 17 kablo betonarme tabliye üstüne ve ana açıklığa bağlı. Bunlar da birbirlerini dengeliyor. Ama kenar açıklıktaki son 5 kablomuz rijit yaklaşım plağına bağlanmış durumda. Böylece üzerindeki kuvveti zemine aktarıyor. Ana açıklıkta dengelenemeyen 5 kablo tabliyeyi sürekli gergin halinde tutuyor. İp cambazının ipi gibi gergin hale getiriyor. Böylelikle tabliyenin rijitliği bir kademe daha arttırılmış oluyor. 5 kablonun getirmesi gereken kuvvetler kule bölgesine aktarılamadığı için de kule bölgesindeki basınçta azalma meydana geliyor. Basıncın azalması betonarme kesitlerin ezilmesini, çelik kesitleri burkulmasını önlüyor. BİR TELİN KOPMASI İÇİN 4 TON GÜCE İHTİYAÇ VAR Köprünün kablo özelliklerini de sıralayan Cevat Alim, şöyle devam etti: Kablolarımız 100 yıllık bir dayanıma sahip ve yorulmadan dolayı herhangi bir değişim beklenmiyor. 3 tip ana kablomuz var. Ana kabloda 5,4 milimetre çapındaki 127 adet tel birleştiğinde bir kablo büklümünü bir araya getirecek. Ana açıklıktaki 113 ve yan açıklıktaki 122 büklüm bir araya geldiğinde başka bir ana kabloyu meydana getirmiş olacak. 7 milimetre çapındaki değişik sayıdaki tellerin bir araya gelmesiyle oluşan 68 adet askı halatımız, 176 adet eğik askı kablomuz var. 52 milimetre çapındaki 7 adet telin bir araya gelmesiyle de bir kablo büklümü oluşacak. Bunlardan 65 ile 151 adeti bir araya geldiğinde eğik askı kabloyu oluşturacak. Dünyada ilk defa bu kadar mukavemetli bir kablo kullanılıyor. İçindeki küçük bir telin kopması için 4 tonun üzerinde güce ihtiyacınız var. Tüm telleri uç uca eklesek 124 bin 832 kilometre yol kat etmiş oluruz. Bu da dünyanın etrafını 3 kez dolaşmak anlamına geliyor. Kabloların gerçek bir çekme dayanımı var. Ayrıca firmanın garanti ettiği 1960 megapascal mukavemet mevcut. Bu gerçek mukavemetin yüzde 5 altındadır. En olumsuz koşullara göre hesaplar yapıldığında kablolar yüzde 45 kapasite ile çalışıyor. Ama kablolar iki kat emniyetli olarak hesaplanıyor. Bir yük treni 3 bin 200 tondur, 3. Boğaz Köprüsü iki yük treninin aynı anda geçebileceği düşünülerek yapılmıştır. RÜZGAR EN ÇOK ZAMAN KAYBETTİREN FAKTÖR Konuşmasında, köprünün beton dayanımının C50 olduğuna da işaret eden Alim, basınç dayanımının ise testlerde 70 megapascal olduğunu anlattı. Alim, deprem faktörünün 3. Boğaz Köprüsü nün tasarımında ana faktör olmadığına dikkat çekerek, En önemli faktörümüz rüzgar. Köprü, sert rüzgarların estiği bir bölgede. Uygulama sırasında bize en çok zaman kaybettiren rüzgar oldu. Kabloların çekimini sert rüzgarların estiği dönemlerde gerçekleştiremedik. Son 40 yılda İstanbul da kaydedilen en yüksek rüzgar hızı saate 130 kilometre. Köprü ise saate 170 kilometre rüzgara dayanabilecek bir güce sahip dedi. İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu üyeleri Alper Aydın, Nurten Topaloğlu ve Yavuz Bahadır Aksoy un da eşlik ettiği teknik gezide sunumun ardından köprü çalışmalarını yakından izleme fırsatı bulan mühendisler, 3. Boğaz Köprüsüne hayran kaldı. Projenin yapım sürecine şahit olan mühendisler, ayrıca köprü ve otoyolla ilgili merak ettikleri soruları da Alim e yönelttiler. SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 19

20 MAKALE SEMPOZYUMUN ARDINDAN Fatih SOLAKOULARI İnşaat Yüksek Mühendisi 3. Köprüler Viyadükler Sempozyumu nda çok sayıda akademisyen, kamu ve özel sektörde tasarım ve uygulama alanlarında çalışanlar, konuşmacı veya katılımcı olarak yer aldı. Köprü Tasarımı, Tarihi Köprüler, Özel ve Büyük Açıklıklı Köprüler, Köprü Deprem Tasarımı, Karayolları Köprüleri Tasarım ve Yapımında Teknolojik Gelişmeler, Köprü Bakım ve Muayene, Köprü Davranış İzleme ve Çevre, Köprülerde İleri Teknoloji Uygulamaları konulu oturumlar düzenlenerek, çeşitli sayıda bildirilerin sunumları gerçekleştirildi. Bu oturumlarda; köprü tasarım, hesap ve yapımı, tarihi köprü restorasyon-konservasyon-güçlendirme ve yapısal sistemleri, köprü deprem tasarımı dikkate alınarak yeni ve mevcut köprülerin davranışı-güçlendirilmesi, teknolojik gelişmeler ışığında köprü tasarımı ve yapımı, köprülerin servis ömrü boyunca yapılması gerekli bakım, muayene, davranış izleme ve çevre, köprülerin imalatında ileri teknoloji uygulamaları ile ilgili konular hakkında sunumlar yapıldı. 3. Köprüler Viyadükler Sempozyumu Düzenleme Kurulu na, Bilim ve Danışma Kurulu na, İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu na ve çalışanlarına, sempozyuma destek olan kuruluşlara, bildiri sahiplerine ve emeği geçen herkese şahsım adına buradan teşekkür ederim. Özellikle Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı, değerli hocam Dr. Erhan Karaesmen in üstün gayretlerini ve çalışmasını takdir etmek istiyorum. İMO Bursa Şubesi, üyelerimizin mesleki eğitimine katkı sağlayacak böyle sempozyumları düzenleme konusunda çıtayı daha ileriye götürmelidir. Ayrıca düzenlenecek sempozyum, seminer ve konferanslara akademisyenlerin, kamu ve özel sektörde çalışan meslektaşlarımızın da katkısını arttırarak devam ettirmesini diliyorum. Köprüler, yerleşimleri dolayısıyla medeniyetleri birbirine bağlayan önemli ulaşım yapılarıdır. Üzerinde taşıt, tren veya yaya trafiği taşıyan ve diğer yapılara oranla deprem, rüzgar ve taşkın gibi dinamik yüklemelere daha savunmasız bir şekilde maruz kalan köpülerin tasarımı, ulaşım yanında geoteknik, yapısal ve hidrolik faktörlerin birlikte düşünülmesi ve etkileşimi nedeniyle oldukça karmaşıktır. Dolayısıyla köprüler, inşaat mühendisliğinin ulaşım, zemin mekaniği (geoteknik), yapı mekaniği ve hidrolik ana bilim dalı olmak üzere toplam dört ana bilim dalı alanındaki konuların birlikte düşünülmesini gerektirmektedir. Son yıllarda ülkemizde inşa edilen veya edilmekte olan Haliç üzerindeki Metro Geçiş Köprüsü, İzmit Körfez Geçişi Köprüsü ve 3. Boğaz Köprüsü sayesinde köprü tasarım ve yapımında ileri teknoloji uygulamalar da görülmektedir. Günümüze kadar yapılmış olan mevcut köprülerin durumu zemin, yapı ve hidrolik faktörler birlikte düşünülerek köprülerin yenilenmesi veya güçlendirilmesi alternatifleri detaylı olarak değerlendirilmelidir. Mevcut köprüler içinde yer alan tarihi köprülerin durumu; zemin, yapı ve hidrolik faktörlere ilave olarak inşaat mühendisi, restorasyon uzmanı mimar ve arkeolog branşlarının birlikte hareket ederek değerlendirme yapmasını gerektirmektedir. Tarihi köprülerde yapılacak restorasyon, konservasyon ve rekonstrüksiyon işlemleri öncelikle Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu müdürlüklerinin ve sonrasında Karayolları Genel Müdürlüğü, Sanat Yapıları Daire Başkanlığı nın izni ve onayına tabidir. Ayrıca mevcut köprülerin servis ömrü boyunca davranışlarının izlenmesi, gerekli olan muayene ve bakım işlemlerinin yapılarak köprülerin daha sağlıklı hizmet vermesi sağlanmalıdır. 20 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

21 BURSA DOĞAL AFETLERE TESLİM OLMASIN! İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi tarafından, Yıldırım İlçesi Fidyekızık Mahallesi ile Oylat ta geçtiğimiz 7 Haziran Pazar günü meydana gelen sel felaketiyle ilgili kamuoyuna yapılan açıklamada Bursa, doğal afetlere teslim olmasın denildi. Açıklamada şu hususlara dikkat çekildi: Bahar aylarında artan yağışlarla, Uludağ eteklerine ulaşan kaçak ve çarpık yapılaşmanın zararları görülmüştür. Dere yataklarının kapatılması, kanalların temizlenmemesi sonucu şiddetli yağışlarla Uludağ dan gelen sel suları taşarak dağ eteğindeki mahallemizi vurmuştur. Uludağ dan inen sel suları Fidyekızık Mahallesi ni teslim almıştır. Yağışa dayanamayan istinat duvarları çökmüş, taşan Fidyekızık Deresi ndeki sel suları araçları sürüklemiş, evlerin giriş katlarını doldurmuştur. Vatandaşlar evlerinde ve oy kullanmak için gittikleri okullarda mahsur kalmıştır. İnegöl ilçemizdeki termal turizm merkezi Oylat ta da oteller dağdan gelen selden etkilenerek, zarar görmüş, pikniğe giden vatandaşlarımız itfaiye tarafından kurtarılmıştır. Kış aylarında yaşadığımız istinat duvarı çökmelerinin ise can kaybı yaşanmadan maddi kayıplarla sonuçlanması mucizedir yılına doğal afetlerle mücadele ederek başlayan kentimiz; kar yağışında çöken, lodosta uçan çatıların ardından sel ile karşı karşıya kalmıştır. Yaşanan üzücü olaylar göstermiştir ki mühendislik hizmeti almadan, mesleki denetimden geçmeden yapılan uygulamalar, kaçak ve çarpık yapılaşma, dere yataklarının kontrolsüzce kapatılması felaketlerle sonuçlanmaktadır. Yetkililerimiz yaşanan bu üzücü olaylardan ders çıkartmalı. Yağmur sularını tutan orman arazilerinin yok edilerek kaçak ve çarpık yapılaşmaya kurban gitmesi engellemelidir. Kaçak yapılaşma sonucu oluşan mahallelerimizde de doğru kentsel dönüşüm uygulamaları desteklenmelidir. Dere yatakları kontrolsüzce kapatılmamalı ve kanallar düzenli olarak temizlenmeli, beton ya da asfalt kaplama yapılan yollar ve meydanlarda yağmur suyu içi altyapı eksiklikleri acilen giderilmelidir. İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi olarak, daha öncede dile getirdiğimiz gibi Bursa doğal afetlere teslim olmamalı, mühendislik hizmeti almayan yapılara izin vermemeli, mesleki denetim zorunluluğu getirmelidir. SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 21

22 RÖPORTAJ ERDEMİR İN SİNEMA TUTKUSU İnşaat Yüksek Mühendisi Nesrin Selcen Erdemir in işten arta kalan zamanlardaki en büyük tutkusu sinema. Erdemir, Film izlerken her şeyi unutuyorum. Hele ki o filmde kendi hayatımdan bir şeyler buluyorsam, heyecanım kat be kat artıyor diyor. İnşaat Yüksek Mühendisi Nesrin Selcen Erdemir tam bir film tutkunu. Fakat bu tutkusunu sinemalarda gösterime giren gişe filmlerini değil, daha çok sanatsal içerikli filmleri takip ederek sürdürüyor. Öğrencilik yıllarda başlayan sinemaya olan bu ilgisini, bugün bir hayli ilerletmiş olan Erdemir, İzlemeye başlayınca biri diğerini getiriyor. Örneğin, bir yönetmenin filmini seyrettiğinizde ve çok beğendiğinizde Hadi diğer filmlerini de izleyeyim diyorsunuz. Sonra bir bakmışsınız sadece film izlemek değil, iş yönetmen takip etmeye kadar gitmiş diyor. Bugün daha çok bağımsız sinema, Avrupa sineması, İran ve İspanyol sinemalarını takip eden, Türk yönetmenlerden Nuri Bilge Ceylan, yabancılardan ise İspanyol sinemasından Amma Dogar ve Fransız Tony Gatlif i çok beğendiğini ifade eden Erdemir in favori filmleri de Godfather ve Bir Zamanlar Anadolu da. Bir hikaye üzerine değil de insanların hayatlarını yansıtan ve herkesin yaşayabileceği durumları anlatan filmleri çok sevdiğini belirten Nesrin Selcen Erdemir, bu tutkusunun nasıl başladığını ve bugün ulaştığı noktayı anlattı. - Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? Ben İnşaat Yüksek Mühendisiyim. Geoteknik dalında yüksek lisans yaptım. Çalışmalarıma da bu dalda devam ediyorum yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi nden mezun oldum. 1 yıl kadar orada çalıştıktan 22 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63

23 sonra iş vesilesiyle Bursa ya geldim yılından bu yana da buradayım. Şu an kendi işimi yapıyorum. - Peki, sinemaya olan ilginiz nereden geliyor? Sinema ne zamandan beri gerçek manada hayatınızda? Aslında mesleğimle pek bir alakası yok sinemanın. Ancak herkes bir şeylere ilgili duyar, benim kişiliğimde de sinemaya yatkınlık var demek ki. Üniversite yıllarımda çok film izlemeye başladım. Üniversite bittikten sonra ve çalışma hayatıma başladığımda boşlukta olduğum bir dönem vardı ki o sıra aşırı derecede film izledim. İzlemeye başlayınca da biri diğerini getiriyor. Örneğin, bir yönetmenin filmini seyrettiğinizde ve eğer çok beğendiğinizde Diğer filmlerini de izleyeyim diyorsunuz. Bu şekilde domino taşı gibi birbiri ardında devrilerek gidiyor. Sonra bir bakmışsınız sadece film izlemek değil, iş yönetmen takip etmeye kadar gitmiş. - Ne tür filmleri tercih ediyorsunuz? Favori yönetmenleriniz hangileri? Neden? Daha çok bağımsız sinema, Avrupa sineması, İran ve İspanyol sinemalarını takip ediyorum. Pek çok kişinin aksine Hollywood filmlerini pek sevmem. Yönetmenlerden de Türkiye den Nuri Bilge Ceylan ı, yabancılardan ise İspanyol sinemasından Amma Dogar ve Fransız Tony Gatlif i çok seviyorum. İlk aklıma gelenler bunlar. Mesela Nuri Bilge Ceylan çok iyi bir fotoğrafçıdır aynı zamanda. Görsel anlamda filmleri de çok doyurucu oluyor. Ayrıca işlediği karakterlerin her birine değiniyor ve hayatlarından size bilgiler veriyor. Onların tarafınızdan bakmanızı sağlıyor. Örneğin, Kış Uykusu filmi Cannes da ödül aldı. Filmde ana karakterler dışında pek çok yan karakter de var ve siz onların da hayatını anlamaya başlıyorsunuz film sırasında. Filmleri izlerken hayatımızdan bir şeyler bulduğumuzda daha mutlu oluyoruz. - Tekrar tekrar izleseniz de bıkmayacağınız bir film var mı? Kesinlikle Godfather. Türk filmlerinden de Bir Zamanlar Anadolu da. - Bu ilginizi ileride daha somut bir hale getirmek gibi düşünceniz var mı? Örneğin belki bir kısa film çekmek. Aslında çok isterim, ama benim yeteneğim daha çok iyiyi bulup izlemekten yana. Kendim üretebilir miyim? İşte onu bilmiyorum. Tabii bu, biraz daha kendini geliştirmeye, daha fazla film izlemeye bakıyor. Daha iyi bir izleyici olabilmek için bile izlediğiniz film sayısını artırmanız lazım. O durum ise apayrı bir şey. KENDİMDEN BİR ŞEYLER BULMALIYIM - Pek çok kişinin aksine Hollywood filmlerini neden sevmiyorsunuz? Filmlerde aradıklarınız neler oluyor? Hollywood filmleri bana pek hitap etmiyorlar. Ben daha çok durum filmlerini tercih ediyorum. Bir hikaye üzerine değil de daha çok insanların hayatlarını yansıtan, hepimizin yaşayabileceği durumları anlatan filmleri. Belki de izlediğim filmde kendimden bir şeyler bulmayı bekliyorum. Ama tabii ki Hollywood da da sevdiğim filmler yok değil. Mesela bu yıl Star Wars filmlerini ilk kez izledim ve gerçekten çok beğendim. Daha önce izlemediğim için de pişmanım. - İnşaat mühendisi olmasaydınız, sinema sektöründe mi çalışmak isterdiniz? Aslında benim gerçek hedefim sosyoloji okumaktı. İnsan ilişkileri ve onların içerisinde yer almayı çok sevdiğim için filmlere bu kadar ilgi duyuyor olabilirim. Ve belki de bunu en yakın sinemada buluyorum. Sinema sektöründe yönetmenlik olmasa bile en azından eleştirmen olmayı isterdim. NEREDEYSE AĞLAYACAKTIM - Yeni bir filmi izlemeye başlarken neler hissettiğinizi, duygularınızı nasıl anlatırsınız? İyi bir film izlediğimde çok heyecanlanırım. Ve kendimi filmin içerisinde bulup, hayatımdan bir şeyler hissedebilirsem, heyecanım daha da artar. Ben küçük bir yerde doğdum ve büyüdüm. Üniversite dolayısıyla büyük şehre geldim. Mesela Bir Zamanlar Anadolu da filmini ilk izlediğimde inanılmaz derecede heyecanlandım, neredeyse ağlayacaktım. Çocukluk yıllarım ve yaşadığım yerle bir bağ kurmasından ötürü bazı sahnelerini başa sarıp tekrar tekrar izledim. Ayrıca filmi birlikte izlediğiniz bir kişiyle üzerine konuşup ortak duyguları hissettiğinizi fark ediyorsanız, daha da bir mutlu oluyorsunuz. - Türkiye de sinema sektörünün geldiği noktayı nasıl görüyorsunuz? Maalesef çok fazla ticari film var. İyi yönetmenlerimiz de var ama festivaller dışında onları pek göremiyoruz. Gişe filmlerinin sinemaya bir artısı olduğunu ise düşünmüyorum. Nuri Bilge Ceylan, Zeki Demirkubuz, Çağan Irmak gibi farklı filmler yapan 3-5 isim dışında isim sayamıyorsunuz. İyi yönetmen diyebileceğimiz insanlar herkes tarafından da SAYI 63 İMO BURSA BÜLTEN 23

24 Eğer vakit ayırdığınız bir şey yoksa işte de mutlu olamıyorsunuz. Ve işten çıktığınızda koşarak gideceğiniz bir yer olmalı. Ben, üniversite yıllarımda fotoğraf kulübündeydim. Sonrası oda bünyesindeki bir go atölyesine katıldım. İki yıl kadar İspanyolca kurslarına gittim. En son da bu film atölyesi. Yani her zaman bir şeylerle meşgul olmaya çalıştım. bilinmiyor. O da neden? Tabii ki gişeden. Açıkçası ülkemizde sadece sinema değil, sanatın hemen hemen bütün kolları gereken ilgiyi göremiyor. Üstelik toplum da kendisini rahatlatacak aksiyon, komedi türü filmleri izlemeyi daha çok seviyor. Sanatsal veya festival filmlerini izleyerek onların üzerine düşünmeyi, yönetmenin anlatmak istediğini anlamayı pek sevmiyoruz. OSCAR YAKIN GİBİ GELİYOR - Biliyorsunuz Oscar ödülleri ya da Cannes Film Festivali sinemadaki en üst basamak sayılıyor. Sizce neden Türkiye den Oscar da ödül alan bir yönetmen ya da oyuncumuz yok? Henüz o kadar iyi bir filmimiz yok çünkü. Zaten Oscar ayrı bir şey, şaşalı bir yıldızlar topluluğu gösterisi gibi. Fakat son dönemdeki başarılarımız ileri de bu ödülü de getirecektir bence. Çünkü hem Avrupa hem de Amerika da, sinemada bizi ciddiye almaya başladılar. İhtiyacımız olan deneye deneye daha iyisini yapabilecek noktaya gelmek. Ancak para ve reklam da gerekiyor. Çünkü izlemeyen, gişesi olmayan bir film çekiyorsunuz ve bunu tamamen kendi bütçenizden karşılıyorsunuz. Dolayısıyla bu alanda tutunmak kolay değil. Belki devletin ve ilgili bakanlığın bu işe el atması, daha fazla desteklemesi gerekiyor. - Bu hobinizle alakalı kendinize bir hedef koydunuz mu? Kamera arkasını öğrenebileceğim bir eğitim almayı düşünüyorum. Böylelikle tecrübemi daha da artıracağım. Sonuçta izlemem gereken çok film, keşfetmem gereken çok yönetmen var. Belki yeterli olgunluğa eriştikten sonra bu ilgimle alakalı yazılar yazabilirim. - Sinema dünyasından bir araya gelerek sohbet etme şansı bulsaydınız kimi seçerdiniz? Kesinlikle Ercan Kesal. Kendisi senarist, köşe yazıları da var, aynı zamanda da oyuncu. Onun filmlerini ve hayata bakış açısını çok beğeniyorum, kesinlikle çok üretken. Onunla tanışmayı çok isterdim. Yabancılardan da David Lynch. Çok farklı bir dünyası var ki bunu filmlerinde çok bariz hissettiriyor. EĞER BİR FİLM ÇEKSEYDİ - Eğer bir film çekme şansınız olsaydı, bu nasıl bir film olurdu? Sıradan bir insanın bir gününü işlemek isterdim. Ama o gün içerisinde o insanın karşılaştığı, iletişimde olduğu insanların da hayatların kesitler verirdim. Filmde o karakterin çevresinden, iç dünyasının nasıl etkilendiğini anlatmayı yeğlerdim. Örneğin, çok güzel başlayan bir günün, belki bir iş ilişkisinden ötürü nasıl berbat olabileceğini ya da bir anda nasıl daha güzel hale gelebileceğini göstermek gibi. - Bu ilginizi, İMO Bursa bünyesinde bir sinema kulübü kurarak sürdürmeyi düşünür müsünüz? Bu düşündüğümüz bir şey. İlerleyen dönem planlarımız arasında yer alıyor. - Başka hobi ve ilgi alanlarınız da var mı? Ben, iş hayatında başarı için mutlaka sosyal anlamda insanların bir hobinin olması gerektiğine inanıyorum. HOBİLER KENDİNİZİ DAHA İYİ HİSSETTİRİYOR Bizim çok yoğun bir çalışma yaşamımız var ve biraz da stresli açıkçası. Ve maalesef teknik anlamda hayatın içerisinde yer alan kesiminin, özellikle de mühendislerin, bu tarz sosyal ve kültürel uğraşlarda fazla yer almadıklarını görüyoruz. İnsanların gece evine gittiklerinde en fazla yaptıkları şey televizyon izlemek. Fakat kişiler, kendilerine iyi geleceğini düşündüğü hobilerine biraz daha zaman ayırmalı. Çünkü bu tür uğraşlar, kendinizi daha iyi hissetmenizin yanında çevrenizi de genişletiyor. 24 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 63