2012/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 18 Mart 2012-Pazar 13:30-15:00 SORULAR

Transkript

1 2012/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 18 Mart 2012-Pazar 13:30-15:00 SORULAR SORU 1: a. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine göre, Muhasebenin Temel Kavramlarından "Tutarlılık Kavramını" kısaca açıklayınız. b. Finansal tablolar analizlerinden "Kredi Analizlerini" kısaca açıklayınız. SORU 2: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin 2011 yılı Gelir Tablosu aşağıdaki gibidir Dönemi Gelir Tablosu (TL) GELİR TABLOSU KALEMLERİ 2011 DİKEY YÜZDELER A-Brüt Satışlar B-Satış İndirimleri(-) ( ) C-Net Satışlar D-Satışların Maliyeti(-) ( ) Brüt Satış Karı E-Faaliyet Giderleri(-) ( ) Faaliyet Karı F-Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar G-Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar(-) ( ) H-Finansman Giderleri(-) ( ) Olağan Kar I-Olağandışı Gelir ve Karlar J-Olağandışı Gider ve Zararlar(-) (64.000) Dönem Karı K-Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler Karşılıkları(-) ( ) Dönem Net Karı İSTENİLENLER: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin yukarıdaki Gelir Tablosuna ilişkin dikey yüzdeleri hesaplayınız, Gelir Tablosunu dikey yüzde tekniğine göre analiz ediniz ve ulaştığınız sonuçları yorumlayınız.

2 SORU 3: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin, 2011 yılı ortalama stok tutarı TL ortalama ticari alacakları ise TL'dir. İSTENİLENLER: Soru 2'deki Gelir Tablosu tutarları ve yukarıdaki verilerden yararlanarak, şirkete ilişkin; a. Stok Devir Hızı Oranı, b. Ortalama Stokta Kalma Süresi, c. Alacak Devir Hızı Oranı, d. Ortalama Tahsilat Süresi, hesaplayınız, bu oranlar yardımı ile finansal verimlilik (faaliyet) durumlarını analiz ediniz ve ulaştığınız sonuçları yorumlayınız.

3 CEVAPLAR CEVAP 1: a)tutarlılık Kavramı:Tutarlılık kavramı, muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması, bu kavramın amacını oluşturur. Tutarlılık kavramı, benzer olay ve işlemlerde, kayıt düzenleri ile değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tek düzeni öngörür. Geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda, işletmeler uyguladıkları muhasebe politikalarını değiştirebilirler. Ancak bu değişikliklerin ve bunların parasal etkilerinin mali tabloların dip notlarında açıklanması zorunludur. b)kredi Analizleri: İşletmenin kredi talebinde bulunduğu banka ve benzeri finansal kuruluşlar ile finansman yöneticileri tarafından, işletmenin finansal ve likidite durumu ile kısa vadeli borç ödeme gücünü anlamak amacıyla yapılan analizlerdir. Bir işletmeye kredili mal satan tedarikçi işletmeler de teknik olarak, alıcı işletmeye kredi açarlar, bu nedenle tedarikçi (satıcı) işletmenin alıcı işletme ile ilgili yaptığı analizler de kredi analizi olarak kabul edilebilir. Kredi analizlerinde, işletmenin dönen varlıkları ile kısa vadeli borçlar arasındaki ilişki, sermaye yapısı, yabancı kaynak/özkaynak oranı, duran varlıkların yapısı ve finanse ediliş biçimi, karlılık durumu, alacak ve stok devir hızı, bilanço ve gelir tablolarından yararlanılarak analiz edilir. Kredi analizlerinde, işletme büyüklüğü, organizasyon yapısı, muhasebe sistemleri, personel yapısı, kapasite kullanımı, kalite kontrolü, satıcılara ve hammaddeye bağımlılık, depolama durumu, rekabet yoğunluğu, fiyatlandırma, ödeme tahsilat politikası ve diğer bankalarla ilişkiler gibi durumlar da gözönünde bulundurulabilir. İşletmenin karlılık durumu, finansal durumu ve verimlilik durumları da yeterli düzeylerde olmalıdır. CEVAP 2: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Gelir Tablosunun dikey yüzdeler tekniğine göre analiz ve yorumu aşağıdaki gibidir. ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş Dönemi Gelir Tablosu (TL) GELİR TABLOSU KALEMLERİ 2011 DİKEY YÜZDELER A-Brüt Satışlar ,8 B-Satış İndirimleri(-) ( ) (1,8) C-Net Satışlar D-Satışların Maliyeti Brüt Satış Karı E-Faaliyet Giderleri(-) ( ) (5) Faaliyet Karı F-Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar ,5 G-Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar(-) ( ) (2) H-Finansman Giderleri(-) ( ) (7) Olağan Kar ,5 I-Olağandışı Gelir ve Karlar ,5 J-Olağandışı Gider ve Zararlar(-) (64.000) (0,8) Dönem Karı ,2 K-Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler Karşılıkları(-) ( ) (2,2) Dönem Net Karı

4 B-ANALİZ VE YORUM: i)brüt Satış Karı Bölümü: Şirketin, bir dönem (2011) içinde mal ve hizmet satışından elde ettiği karı gösteren brüt satış karına ilişkin dikey %21 düzeyinde gerçekleşmiştir. Şirketin brüt kar marjı %21 dir. Brüt satışlar, net satışların %101,8'i oranında gerçekleşmiş olup, net satışların %1,8 i oranındaki satıştan indirimlerinin mahsubundan sonra %100 lük net satılara ulaşılmıştır. Satış indirimleri, iskontolardan kaynaklanıyorsa, şirket rekabet avantajı elde etmek için iskontolardan yararlandığı veya pazarlama ile ilgili sorunlar olabileceği, satış iadelerinden kaynaklanıyorsa, satılan mallarla ilgili bir kalitesizlik(üretim kalitesinin düşük olması) sorunu yaşandığı şeklinde yorumlanabilir. Satışların maliyeti, gerek mutlak rakam olarak gerekse de yüzde olarak brüt satış karı üzerindeki en etkili kalemdir ve net satışların %79'u oranında olup, yüksek sayılabilir. Şirket, üretici ise üretim teknolojilerini iyileştirmesi, ticaret işletmesi ise, ticari malların daha düşük maliyetler elde etmesi, işgücünün verimini arttırması gerekir. Yüksek tutardaki amortismana tabi iktisadi kıymet yatırımı varsa ve bu kıymetler üzerinden ayrılan amortismanların üretim maliyetlerine eklenmiş ise bunların izlenmesi, ii)faaliyet Karı Bölümü: Şirketin faaliyet sonuçlarını gösteren faaliyet karı, net satışların %16 sı oranında gerçekleşmiştir. Faaliyet karı, kendisinden sonra gelen faaliyet dışı gider ve zararları karşıladıktan sonra tatmin edici bir dönem karına ulaşacak büyüklükte olmalıdır. Esas faaliyetinden sağlanan bu kar tutarının yeterli olduğu söylenemez. Faaliyet karı üzerinde etkili olan ana kalem net satışların %5 i oranında gerçekleşen faaliyet gideridir. Bu oran yüksek görülmemektedir. Faaliyet giderlerinin alt kalemleri bilinmemekle birlikte genel yönetim, pazarlama satış ve dağıtım giderlerinden oluştuğu kabul edilirse net satışlara göre %5'lik faaliyet giderinin düşük olduğu söylenebilir.şirket faaliyet giderleri için fazla harcamada bulunmamıştır. Şirket satışlarını arttırmak için yeteri kadar faaliyet gideri yapmamaktadır. Faaliyet karı, şirketin işletme başarısını göstermek bakımından önemli bir gösterge olup, şirketin faaliyetleri içinde asıl önemli olanı, kendi mal ve hizmet üretimi ve satışı ile ilgili olan faaliyetleridir. Faaliyet karının düşük oluşu, şirketin uzun dönemde büyüme gücünü azaltacaktır. iii)olağan Kar Bölümü: Şirketin olağan sayılan bir dönemi içindeki faaliyetlerinin sonuçlarını gösteren olağan kar, net satışların %8,5 i oranında gerçekleşmiştir. Olağan karın üzerinde etkili olan kalemlerin değerlendirilmesinde, net satışların %1,5 i oranında diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar(faiz,repo, komisyon ve temettü gelirleri), net satışların %2 si oranında diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlar, net satışların %7 si oranında finansman giderinin gerçekleştiği görülmüştür. Finansman giderinin yüksek olması nedeniyle olağan kar düşük düzeyde kalmıştır. Şirket finansman giderlerini azaltacak önlemler almalıdır. Bu bakımdan, şirketin borçlanma politikaları gözden geçirmeli, gerekiyorsa özkaynakların oranını arttırmalıdır. Şirketin finansman modelinde değişikliğe giderek özkaynak ağırlıklı finansman modeli tercih ederek faiz giderlerinin karı azaltıcı etkisini küçültmüş olacaktır. iv)dönem Karı Bölümü: Şirketin bir dönemdeki faaliyet sonuçlarını gösteren dönem karının, net satışların %9,2 si oranında gerçekleşmiş olması, şirketin her 100TL lık net satışın 9,2TL si kadar dönem karı elde ettiği şeklinde yorumlanabilir.olağan dışı gelir ve karlar ile olağan dışı gider ve zararlar düşük tutarlarda kaldığından dönem karı, olağan kara kabaca yakın bir oranda gerçekleşmiştir. v)dönem Net Karı Bölümü: Vergi ve diğer yasal yükümlülük karşılıkları, net satışların %2,2'si kadar olup, düşük düzeydedir. Bu oranın düşük olması, şirketin iyi bir vergi politikası uyguladığı, bazı istisna ve muafiyetlerden yararlandığı anlamına gelebilir. Şirketin bir dönemdeki faaliyetlerinin vergi sonrası sonuçlarını gösteren dönem net karının, net satışların %7 si oranında gerçekleşmiş olması, şirketin her 100TL lik net satışının 7TL si kadar dönem karı elde ettiği şeklinde yorumlanabilir. Analizi yapılan bu şirketin dönem net karlılık oranının (%7) düşük düzeyde kaldığı,

5 bu karlılık oranı ile büyümenin finansmanında kullanacağı veya ortaklarına kar payı (temettü) olarak dağıtacağı bir fon sağlama kabiliyeti bakımından yetersiz olduğu söylenebilir. C-SONUÇ: Şirketin dönem karının büyük çoğunluğu ana faaliyet konusundan sağlanmıştır.bu olumludur. Ancak, şirketin oto finansmanında kullanabileceği veya ortaklarına kar payı olarak dağıtabileceği yeterli bir dönem (2011) net karlılığa ulaşılamamıştır. Şirket, yüksek olan satışların maliyetinin ve finansman giderlerinin, düşürmelidir. Maliyet unsurları incelenerek maliyet artışının nedenleri, sorumlu yönetim birimi ve kontrol edilebilirliği tespit edilmeli ve gerekirse düzeltici adımlar atılmalıdır. Satışların maliyeti ticari işletmelerde ticari mal alışları ile ilgilidir, üretim işletmelerinde ise direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden oluşur. Alınacak önlemler, üretim maliyetlerini kısacak ve özkaynakların ağırlığını arttıracak finansman politikaları üretmek şeklinde olmalıdır. Satışları arttırmak için pazarlama fonksiyonuna önem verilmelidir. Başarılı vergi planlamasına devam edilerek istisna ve muafiyetlerden yararlanmaya devam edilmelidir. Karı arttırmak için faaliyet dışı gelirler de arttırılabilir. CEVAP 3: A- a)stok Devir Hızı Oranı: Stok Devir Hızı Oranı = Net Satışlar(Satılan Mal Maliyeti) / Ortalama Stoklar Stok Devir Hızı Oranı = / = 1,6 kez (Net Satışlara göre) veya Stok Devir Hızı Oranı = / = 1,26 kez (Satışların Maliyetine göre) b)ortalama Stokta Kalma Süresi: Ortalama Stokta Kalma Süresi = 360 / 1,6 = 225 gün veya Ortalama Stokta Kalma Süresi = 360 / 1,26 = 285 gün c)alacak Devir Hızı Oranı: Alacak Devir Hızı Oranı = Net Satışlar / Ortalama Alacaklar Alacak Devir Hızı Oranı = / =4 kez d)ortalama Tahsilat Süresi: Ortalama Tahsilat Süresi = 360 / Alacak Devir Hızı Oranı Ortalama Tahsilat Süresi = 360 / 4 =90 B-ANALİZ: Şirketin stok devir hızı 1,6(1,26)'dır. Şirket, stoklarını yılda 1,6 kez ve 225(285) günde bir satışa konu etmekte veya yenileyebilmektedir. Bu oranın çok düşük olduğu söylenebilir. Bu oranın düşük olması, şirketin, fiyat, moda ve talep değişmelerinden doğan riskleri arttırdığını, yüksek stoklama maliyetlerine maruz kaldığını ve etkin bir pazarlama politikası izlemediğini göstermektedir. Şirket, ortalama alacaklarının 4 katı kadar satış yapmıştır. Şirketin alacak devir hızı 4'tür ve düşüktür. Ortalama tahsilat süresi 90 gün olup, şirketin fonları, 90 gün süreyle kredili satışlara bağlanmış, şirketin kredi politikasının etkin olmadığı söylenebilir. Alacak devir hızının düşük olması, şüpheli alacaklardaki kaybın

6 bir risk olarak arttığını, şüpheli alacaklardan doğacak zararın, kredi ve tahsil masraflarının büyük olacağını gösterir. C-SONUÇ: Şirketin, faaliyet oranlarına göre, işletme performansının yeterli düzeyde olmadığı söylenebilir. Şirket satışlarına göre yüksek düzeyde stok yatırımı yapmıştır. Şirketin stok ve alacak devir hızlarının düşük olması etkin bir pazarlama politikası izleyemediğini ve stokları eritmede sorun yaşadığını, bu nedenle de alıcılara uzun vadeler tanıdığını göstermektedir. Alacak devir hızının düşük olması kredili satışların tahsilinde sorunlar yaşadığını gösterir. Şirket, stoklarını daha kısa sürede nakte çevirecek satış politikalarına ağırlık vermeli, kredili satışlarda vadeleri kısa tutmalıdır. Aksi halde alacakların tahsilinde meydana gelecek gecikmelerde kısa vadeli borçların ödenmesinde sıkıntıya düşecektir. Şirketin likidite sorunu yaşayacağını söyleyebiliriz.