BİTKİ KORUMA. Prof.Dr.Hüseyin ÖNEN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİTKİ KORUMA. Prof.Dr.Hüseyin ÖNEN"

Transkript

1 BİTKİ KORUMA Prof.Dr.Hüseyin ÖNEN

2 Bitki Koruma Bir taraftan dünya nüfusu artarken diğer taraftan da gıda ihtiyacı yönünden hem kalitenin, hem de miktarının artışı arzu edilmektedir. Bunun için de mevcut su ve toprak kaynaklarından en yüksek düzeyde faydalanmak gerekmektedir.

3 Bitki Koruma Çizelge Bazı Avrupa Ülkelerinde Yıllara Göre Nüfusun Tarımla Uğraşma Oranları (%) ÜLKELER Belçika Hollanda Almanya Fransa İtalya Türkiye

4 Bitki Koruma ABD'de toplam nüfusun %2'si tarımla uğraşırken %98'i ise farklı sektörlere dağılmıştır. Dolayısıyla 1 çiftçi 49 insanın gıda ihtiyacını karşılamaktadır. Günümüzde 1 saat te yapılan bir iş 1850'de 32,5 saatte 1910'da 15,5 saatte, 1970 te ise 2,5 saatte yapılmaktaydı.

5 Bitki Koruma Tarımda Üretimi Artırmanın Yolları 1. Ekim alanlarını genişletmek 2. Uygun toprak işlemesi yapmak 3. Yeterli çiftlik ve kimyevi gübre kullanmak 4. Islah edilmiş bitki çeşitleri kullanmak 5. Sulama sistemlerini geliştirmek 6. Tarım sistemlerini düzeltmek 7. Uygun hasat ekipmanı kullanmak 8. Modern bitki koruma yöntemlerini uygulamak

6 Bitki Koruma Bitki Koruma NEDİR? * HERBOLOJİ - Yabancı ot bilimi * FİTOPATOLOJİ Bitki hastalık. * ENTOMOLOJİ Bitki zararlı.

7 Bitki Koruma Çizelge Dünyada Bazı Kültürlerde Her Yıl Hastalık, Zararlı ve Yabancı Otların Meydana Getirdiği Zarar Miktarları (mil.ton) Ürün Gerçek Ürün Elde Edilecek K A Y I P L A R Çeşidi Miktarı Ürün Potan. Zararlı Hastalık Yab.ot Toplam Buğday Yulaf Arpa Çavdar Toplam: (%)

8 Bitki Koruma 8. Modern Bitki Koruma Yöntemlerinin Uygulanması Bitki koruma yöntemleri Zararlılarla savaş (entomoloji) Yabancı otlarla savaş (herboloji) Hastalıklarla savaş (fitopatoloji) Mekanik Biyolojik Kimyasal Organizasyon

9 Herboloji (Yabancı ot bilimi)

10 Yabancı otlar ve mücadelesi Herboloji NEDİR? Herbar = Preslenerek kurutulmuş bitki loji = bilim olup Herboloji : Yabancı ot bilimi Yabancı otların biyolojileri, ekolojik istekleri, ekonomik değerleri (yarar ve zararları), kontrol altına alınma yöntemleri, kültür bitkileri ile olan ilişkileri v.b. konularını içermektedir.

11 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OT NEDİR? Yabancı ot : İnsan oğlunun istemediği yerde yetişen, yararından çok zararı olan tüm bitkilere denir. Yabancı ot savaşımı: Çeşitli tarımsal alet ve girdiler kullanarak, zararlı durumda olan bu bitkilerin zararını azaltmak yada ortadan kaldırmak, bazende yararlı hale dönüştürmektir.

12 Yabancı otlar ve mücadelesi Herbolojide bitkilere ilişkin bazı terimleri Ot: Bir vejetasyon devresi sonunda toprak üstü organları ölen bitkilerdir. Yarı çalı: Çalımsı bitkilerde oluşan sürgünlerin uçtan itibaren kış donları sonucu yarıdan fazlası donan bitkilerdir. Rubus spp. ( böğürtlen) gibi. Ağaç: Gövde ve taç oluşturan çok yıllık odunsu bitkilerdir Juglans regria (ceviz) gibi. Çalı: Taçlanmalar toprak yüzeyinden başlayan gövde oluşturamayan odunsu çok yıllık bitkilerdir Rosa canina ( kuşburnu).

13 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı otların biyolojisi Büyüme Formu Sürgünlerin ömrü ve organların yenilenmesine göre bitkiler a. Havayi bitkiler (Phanaerophyten): Yenileme gözleri topraktan yukarlarda meydana gelir (Ağaçlar, çalılar, sarmaşıklar vb.) b. Cüce bitkiler (Chamaephyten): Gözler toprağa yakın yerlerde meydana gelir Ilıman bölge bitkileri olup kıştan kar örtüsüyle korunan bitkilerdir. Geven (Astragalus spp.) c. Toprak üstü bitkileri (Hemicryptophyten): Gözler toprak yüzeyinde meydana gelir. Labada (Rumex spp.) gibi. d. Toprak bitkileri (Cryptophyten=Geophyten): Bitkilerde gözler toprak yüzeyine yakın yerlerde meydana gelir. Nergiz (Narcissus spp.) e. Teksenelik bitkiler (Therophyten): Bu bitkiler bir vejetasyon sonund hayatiyetini tamamlar ve tohum oluştururlar.sinapis arvensis (yabani hardal)

14 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı Otlarda Üreme Yabancı otlarda hayat devrelerini tamamlama Bir senelik (annual), İki senelik (biennial) Çok senelikler (perennial) diye de ayırmak mümkündür. Üreme vejetatif ve generatif organları ile (tohumlarla) olmaktadır. Annual türlerde üremeler tamamen tohumla olmakta ve durgunluk devresini bu şekilde geçirmektedir. Perennial türlerde üreme tohumla ve vejetatif organlarıyla olmaktadır. Çok yıllık otsu yabancı otlar vejetasyon sonunda toprak üstü organları öldükten sonra yaşamlarını toprak altı organlarıyla devam ettirirler. Böylece ilkbaharda toprağın derinliklerinden sürmek suretiyle yeni bitki meydana getirmeleri mümkün olmaktadır.

15 Yabancı otlar ve mücadelesi Şekil 6. Çok yıllık Otsu Yabancı otların Kök Sistemleri.

16 Yabancı otlar ve mücadelesi Çok yıllık yabancı otları kök şekillerinden başka yerinde kalan ve yer değiştirenler olarak da sınıflandırmak mümkündür. Yerinde kalanlar saçak köklü, kazık köklü, yumrulu ve soğanlı bitkilerdir. Yer değiştirenler ise stolonlu ve rizomlu yabancı otlardır.

17 Yabancı otlar ve mücadelesi Saçak köklü çok senelik yabancı otlar tarla ve bahçede bir rol oynamazlar. Buna karşılık mer'alarda önemli zararlar meydana getirirler. Üremeleri büyük çoğunlukla tohumla olur. Örneğin: Juncus effusus (yaygın kofa), Plantago major (iri sinirotu), Ranunculus acer (adi düğün çiçeği). Kazık köklü yabancı otlar işlenen arazide, bilhassa tek yıllık kültürlerde çok az bulunurlar. Örneğin: Rumex crispus (kıvırcık labada), Rumex obtusifolius (küt yapraklı labada) ve Taraxacum officinale (aslan dişi) çok yıllık kültürler içerisinde bulunabilmektedir. Kazık köklü yabancı otlar genellikle mer'a ve kısmen meyve bahçelerinde problem olmaktadır. Üremeleri genellikle tohumla olmaktadır.

18 Yabancı otlar ve mücadelesi Soğanlı yabancı otlarda soğanlar kazık köklüler gibi kışlama, besin deposu ve üreme organları olarak görev yapar. Diğer çok yıllık yabancı ot kökleri ile karşılaştırıldığında, bunların vejetatif üreme organı zararlandığı zaman üremeleri büyük oranda geri kalır. Örneğin: Asphodelus aestivus Brot (çiriş) (Özer, 1982), Colchicum autumnale (çiğdem), Allium vineale (bağ sarımsağı), Ranunculus ficaria (basur çiçeği) bitkilerinde olduğu gibi. Bunlara genellikle mer'a arazilerinde rastlanır. Stolon meydana getiren yabancı otlarda üreme hem vejetatif, hem de tohumlarıyla olmaktadır. Toprak işlemeyle parçalanan stolonlar uygun ortamda yeni bitki meydana getirebilir.

19 Yabancı otlar ve mücadelesi Rizomlu yabancı ot türleri genellikle tarla kültürüne iyi uyum sağlamışlardır. Kaide olarak çok kısa rizomlar yeni sürgün meydana getirmektedirler. Rizom parçacığı şüphesiz en az bir göze sahip olmalıdır.

20 Yabancı otlar ve mücadelesi Grafik 3. Cirsium arvense'de Yıl İçerisindeki Karbonhidrat Değişimi (Özer, 1969).

21 Yabancı otlar ve mücadelesi Grafik 4. Glycyrrhiza glabra'da Yıl İçerisindeki Karbonhidrat Değişimi (Özer ve ark., 1977).

22 Yabancı otlar ve mücadelesi çapadan önce kontrol 1 çapa 2çapa MCPA Grafik 5. Farklı İşlemlerin Köygöçüren Bitkisi Kökündeki Eriyebilir Karbonhidratlar Üzerindeki Etkisi (Özer ve Koch, 1977).

23 Yabancı otlar ve mücadelesi Grafik 6. Farklı İşlemlerin Meyan Kökündeki Eriyebilir Karbonhidratlar Üzerindeki Etkileri (Özer ve Ark., 1977)

24 Yabancı otlar ve mücadelesi Sonuç olarak vejetasyon devresinde çok yıllık bitkilerde, toprak üstü veya toprak altı organlarının zararlandırılması yapılan işlemin çeşidine ve zamanına bağlı olarak köklerdeki gıda maddesinin farklı oranlarda kullanılmasına neden olmaktadır. Bu ise yabancı ot savaşımında önemli bir kolaylık sağlamaktadır.

25 Yabancı otlar ve mücadelesi Tohumla Üreme Tek yıllıklarda daima, çok yıllık yabancı otlarda ise genellikle saçak köklü, kazık köklü ve soğanlı olanlar tohumla ürerler. Bilindiği gibi generatif çoğalmanın temel esası seksuel üremedir. Seksuel üreme organı olan çiçeklerin oluşmaya başlaması çevresel dış faktörlere bağlı olarak iç faktörlerin değişmesiyle başlar ve oluşumuna devam eder. Döllenme olayından sonra çiçekler gelişmesine devam ederek meyve ve tohumu oluştururlar. Bu gelişme tohumun olgunlaşmasıyla son bulur. Her bitkinin oluşturabildiği tohum miktarı biotik ve abiotik faktörlere bağlıdır.

26 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı otların kültür bitkilerinden farklı bir yönü; Tohumları morfolojik olgunluğa erişince ana bitkiden daha kolay ayrılmasıdır. Yabancı otların tohumları kültür bitkisi hasadından önce tohumları kısmende olsa döken türlerdir. Kısa boylu olupda hasat esnasında tohumlarını ya çok az veya hiç dökmezler. Geriye kalan yabancı otlar tohumlarıyla birlikte hasat edilirler

27 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı otun Türkçe Adı Toplam tohum miktarında Bilimsel adı % dökülme oranı Apera spica-venti Rüzgarotu Alopecurus myosuroides Tilki kuyruğu Avena fatua Yabani yulaf Veronica hederifolia Adi yavşanotu 100 Stellaria media * Serçe dili Thlaspi arvense * Tarla akça çiçeği Capsella bursa-pastoris Çoban çantası Sinapis arvensis Yabani hardal 55 Vicia hirsuta Kaba tüylü fiğ 55 Vicia tetrasperma Dört tohumlu fiğ 55 Galium aparine Dilkanatan Polygonum convolvulus Sarmaşık çoban değneği 20 * Boyu kısa olan ve biçer döver ile hasat edilmeyen yabancı otlardır. Çizelge 10. Biçer-döver Hasadından Önce Kışlık Buğday ve Yazlık Arpada Yabancı Ot Tohumlarının Dökülme Oranları (Koch und Hurle, 1978).

28 Yabancı otlar ve mücadelesi Çizelge 11. Yabancı Otların Meydana Getirebildiği Tohum Sayısı (Anonymous, 1977) Bilimsel Adı Türkçe Adı Tohum Sayısı Adonis aestivalis Yaz kanavcıotu Agropyron repens Adi ayrık 50 Artemisia vulgaris Yabani pelin Alopecurus myosuroides Tilki kuyruğu Apera spica-venti Rüzgar otu Avena fatua Yabani yulaf Capsella bursa-pastoris Çoban çantası Cardaria draba Yabani tere

29 Yabancı otlar ve mücadelesi Çizelge 11'in devamı Cirsium arvense Köy göçüren Chenopodium album Sirken Euphorbia helioscopia Güneş sütleğeni Fumaria officinalis Hakiki Şahtere Galium aparıne Dilkanatan Mentha arvensis Yabani nane Papaver rhoeas Gelincik Plantago media Ortanca sinir otu Poa annua Tavşan bıyığı

30 Yabancı otlar ve mücadelesi Toprağa düşen tohumların hemen hepsi o yılı takip eden vejetasyon devresinde çimlenemez. Toprağa karışan tohumların çimlenme kabiliyetlerini koruma süreleri tür özelliğine ve ekolojik faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Fazla protein ve yağ ihtiva eden bitkiler canlılıklarını uzunsüre korurlar iken Stellaria media (serçe dili) Karbonhidratca zengin bitkiler cimlenme güclerini erken kaybederler. Agrostemma githago (karamuk),

31 Yabancı otlar ve mücadelesi Topraktaki Tohum Miktarı ve Dağılışı Çizelge 13. Farklı Kültür Bitkilerinde Toprak Derinliklerindeki Yabancı Ot Tohum Miktarları. Toprak Derinliği Ayçiçeğinde Fasülyede cm Tohum Sayısı Tohum Sayısı Top.=

32 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı Ot Tohumlarının Çimlenmeleri Küçük tohumlar toprak yüzüne yakın, büyük tohumlar ise daha derinlerden çimlenebilirler. Çimlenme olduktan sonra, çim bitkilerinin çoğu toprak yüzüne çıkınca ölürler. Ölen çim bitkilerinin miktarı doğrudan doğruya çimlendikten sonraki çevre şartlarına bağlı olarak değişmektedir. Toprakta bulunan yabancı ot tohumlarının ortalama %0,5-2'si normal toprak işlemeyle çimlenebilmektedir. Sık yapılan toprak işlemeyle bu oran % 6-8 yükseltilebilmektedir (Koch, 1969). Herbolojide tohum bitkiden koparak çimlenerek yeni bir bitki oluşturan ve yayılmayı sağlayan organ olarak nitelendirilmektedir.

33 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı Ot Tohumlarının Çimlenmeleri Genellikle her tohum olgunluk, durgunluk ve çimlenme olarak 3 devre geçirir. Olgunluk; bir tohumun fizyolojik ve morfolojik olarak ana bitkiden doğal olarak ayrılacak duruma gelmesidir. Böylece tohum zamanından önce ölmez ve çimlenme ile devrini tamamlar. Bir tohumun olgunluktan çimlenmesine kadar geçen zamana durgunluk (dormansı) devresi denir. Durgunluk devresi bitkinin tür özelliğine göre kısa, uzun veya hiç olmayabilir. Dormansi; primer ve sekonder dormansi olarak ikiye ayrılır. Tohumun olgunlaşmak için beklediği süreye primer, çimlenmek için ekstrem çevre koşullarının kalkması için beklediği süreye de sekonder dormansi denmektedir. Diğer bir ifadeyle; iç dormansiye primer, dış şartların oluşturduğu dormansiyede sekonder dormansi denir.

34 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı Ot Tohumlarının Çimlenmeleri Bitki tohumlarının çimlenmesi için dormansi faktörlerinin uygun olması gerekir. Bunları iç ve dış dormansi faktörleri diye 2 kısımda inceliyoruz. İç Dormansi Faktörleri: Embriyonun Tam Olgunlaşması, Kuru Ortamda Olgunlaşma, Tohumun Su ve Gazları Geçirme, Ket Vurucu Maddeler (İnhibitörler) Dış Dormansi Faktörleri: Su,Oksijen,Sıcaklık, Işık, ph

35 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı Ot Tohumlarının Çimlenmeleri Çimlenme olayı şartlar optimum olduğunda suyun kabuktan girerek embryoya gelmesiyle başlar. Bir dizi enzimin rol oynamasıyla bölünen ve büyüyüp uzayan hücreler tohum kabuğunu çatlatır.şayet tohum kabuğu mikroorganizmalar tarafından yeteri kadar zararlandırlmamışsa, pektinas ve selülaz enzimleride bu parçalanmaya yardım eder. İlk önce tohumdan kök (radikula), daha sonrada sürgün (koleoptil) dışarı çıkar. Koleoptil toprak yüzüne çıkıp ilk fotosentez olayına başladığı an çimlenme bitmiş olur.

36 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı Otların Gelişme Devreleri Bitkilerdeki gelişme çimlenmeden tohum oluşumuna kadar farklılıklar gösterir. Bu gelişme farklılığı çok az bitkide açık olarak görülebilinir. Örneğin; tohumdan çimlenme, çim bitkisi, sapa kalkma (Poaceae'ler) çiçeklenme başlangıcı gibi. Bu bakımdan savaşımda başarılı olabilmek için yabancı otun ve kültür bitkisinin gelişme devrelerinin tam bilinmesi gerekir. Geniş yapraklı türler için bu şekilde bir ayırım zannedildiği kadar kolay olmamaktadır. Zira, farklı bitkilerde gelişme ritmi çok değişik olmaktadır. Yalnız şu noktayı unutmamak gerekir. Monokotiledonlarda birkaç familya söz konusu olduğu halde, dikotiledon türlerde birçok farklı familyalar söz konusudur. Gelişme devreleri gruplaması dikotiledonlar için daha tam olarak yapılmamıştır.

37 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı Otların Gelişme Devreleri Bitkilerdeki gelişme çimlenmeden tohum oluşumuna kadar farklılıklar gösterir. Farklı bitkilerde gelişme ritmi çok değişik olmaktadır Şekil 12. Mono ve Dikotiledon Bitkilerdeki Gelişme Devreleri (Koch,1970).

38 Yabancı otlar ve mücadelesi Vejetasyona Bağlı Olarak Kültür Bitkisi ve Yabancı Otların Gelişme Devreleri Kültür bitkileri ile yabancı otların gelişme devrelerinin aynı olması oranında sorun oluşturma olanağı da o derece artmaktadır. Bu devrelerin belirlenmesi kültür bitkileri içerisinde yabancı otların kontrol altına alınmasında uygulanacak savaş yönteminin seçiminde önemli rol oynamaktadır. Örneğin; Güney Almanya'da yapılan araştırmalarda kışlık çavdar, kışlık buğday, yazlık arpa, pancar ve mısır ile bazı yabancı otların vejetasyon süreleri karşılaştırmalı olarak verilmiştir (Uygur ve ark., 1984).

39 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Bitkilerin dünya üzerindeki dağılışı ekoloji dediğimiz çevre faktörlerinin etkisi altındadır. Bu faktörleri canlı ve cansız olmak üzere iki kısımda incelemek gerekir. Ellenberg'e (1950) göre ekosistem: Canlıların ve cansız çevre şartlarının birlikte uyum içerisindeki karşılıklı etkileşimleridir. Ekosistem= Canlı organizmalar + Cansız faktörler (İklim ve toprak gibi).

40 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) EKOSİSTEM

41 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Bitkilerin yaşamında etken olan çevre faktörlerini (Ekolojik faktörler) 2 kısımda inceliyoruz. 1. Cansız faktörler: -İklim (sıcaklık, yağış, rüzgar, v.s.) -Toprak (besin elementleri, toprak suyu, ph, toprak yapısı) -Topografik yapı (arazinin yüzeysel şekli, meyillerin dere yönü) 2. Canlı Faktörler: -Rekabet (Yarışma) -Allelopati (Bitkilerin Karşılıklı Etkileşimleri) -Hayvanlar -İnsanlar (Bitkilerin kesilmesi, toprak işleme, çeşitli kültür bitkisi yetiştirme, gübreleme, yabancı ot savaşımı v.b.).

42 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Atmosfer faktörlerinden sıcaklık, rutubet, ışık, O2 ve CO2 ile toprak faktörlerinin bitkilerin gelişip tohum meydana getirebilmeleri için uygun şartlarda olması gerekir. Bu faktörlerin uygunluk (optimal) derecesi bitkinin türüne bağlı olarak değişir. Bu faktörlerin kendi aralarındaki ilişkileri bitkilerin gelişmesinde olumlu ve olumsuz etki meydana getirebilir. Dolayısıyla da bitkilerin dünya üzerinde dağılımında önemli rol oynarlar.

43 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) İklim Her bitkinin uygun (optimal) bir yaşama ortamı bulunur. Bu ortamdan uzaklaştıkça bitkiler yeni bulundukları ortama uyum sağlayabilmek için bünyelerinde bazı değişiklikler meydana getirirler. Rutubetli ve sıcak bölgeden, nispeten serin ve rakımı yüksek ortama getirilen bitkilerde boy kısalması olur. Rutubetli ortamda yetişen bitkilerde; yapraklar büyük, stomalar çok, yaprak tüyleri nispeten az ve bitki büyük olur. Buna karşılık aynı bitki kurak ortamda; az sayıda stoma, fazla tüylü ve küçük yapraklar meydana getirirken, bitki boyunda da küçülme meydana gelir

44 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Sıcaklık bitkilerin yerküre üzerinde dağılımına etken olan en önemli faktörlerden biridir. Bitkilerin özelliğine bağlı olarak sıcaklık istekleri farklılıklar göstermektedir. Örneğin; Veronica persica (iran yavşanotu), Alopecurus myosuroides (tilki kuyruğu) ve Avena fatua (yabani yulaf) sadece ılıman iklim kuşağında yetişmesi sınırlanırken; Poa annua (tavşan bıyığı) ve Stellaria media (serçe dili) tropik iklimin hüküm sürdüğü çukur bölgeler hariç dünyanın her tarafına yayılmıştır. Buna karşılık yine Mercurialis annua (yer fesleğeni), Amaranthus retroflexus (kırmızı köklü tilki kuyruğu) ise ılıman ve tropik iklim kuşağında yetişmektedir.

45 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Toprak Suyu Bitkilerin dağılımında hava rutubeti ve bilhassa toprak suyu önemli rol oynamaktadır. Su ve havanın topraktaki boşlukları doldurma durumu ters orantılı olarak değişir. Birisinde artış olursa diğerinde azalma olur. Bu bakımdan fazla suya ihtiyaç gösteren bitkiler gelişmeleri esnasında toprağın fazla havadar olmasını arzu etmezler. Tarla ve mera kültüründe kanallar açılarak su durumu ayarlanabilir. Bazı bitkiler topraktaki rutubetin göstergecisidir. Bunlara indikatör bitkiler denir.

46 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Su Göstergecisi Bitkiler Artemisia vulgaris: Yabani pelin Poa trivialis: Adi salkımotu Stellaria aquatica: Su yıldızotu Urtica dioica: Büyük ısırgan Mentha arvensis: Yabani nane Tussilago farfara: Deve tabanı, Öksürük otu Phragmites australis: Kamış Polygonum amphibium: Su çoban değneği Ranunculus repens: Yatık düğün çiçeği

47 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Toprağın Kimyasal Yapısı Toprağın kimyasal özelliği mineral besin elementlerine bağlı olarak bitkilerin dağılımına etki eden faktörlerdendir. Bazı bitkiler verimli topraklarda gelişirken; diğerleri belli oranlarda besin maddelerince fakir topraklarda yetişirler.

48 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Besin Maddesince Zengin Toprakların Göstergecisi Bitkiler Datura stromonium: Şeytan elması Hyoscyamus niger: Siyah banotu Convolvulus arvensis: Tarla sarmaşığı Portulaca olerecea: Semizotu Amaranthus retroflexus: Kırmızı köklü tilki kuyruğu

49 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Besin Maddesince Fakir Toprakların Göstergecisi Bitkiler Holcus mollis: Sarı darı Ajuga reptans: Sürünücü mayasırotu Lamium album: Beyaz ballıbaba Verbascum spp.: Sığır kuyruğu Acanthalimon spp: Kardikeni Thymus vulgaris: Kekik Artemisia austriaca: Avusturya pelini

50 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Azot Göstergecisi Bitkiler Chenopodium album: Sirken Capsella bursa-pastoris: Çoban çantası Senecio vulgaris: İmam kavuğu, Bülbül otu Urtica urens: Isırganotu Solanum nigrum: Köpek üzümü Malva neglecta: Ebegümeci

51 Yabancı otlar ve mücadelesi Toprağın Fiziksel Yapısı EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Toprağın kimyasal özellikleri yanında, toprak yapısı da bitkilerin dağılışına etkili olmaktadır. Bazı bitkilere bakarak toprağın yapısı hakkında fikir sahibi olmak mümkündür. Kumlu Toprakların Göstergecisi Bitkiler Cynodon dactylon: Köpek dişi ayrığı Avena strigosa: Kum yulafı Geranium molle: Yumusak ıtır Sisymbrium altissimum: Uzun meyveli bülbül otu Erophila verna: Çırçırotu Cerastium glomeratum: Toprak boynuzotu Erodium cicutarium: Dönbaba Cardamine hirsuta: Tüylü köpükotu Veronica triphyllos: Parmaklı yavşanotu

52 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Killi Toprakların Göstergecisi Bitkiler Alopecurus myosuroides: Tilki kuyruğu Bromus secalinus: Püsküllü çayır Cerastium triviale: Boynuzotu Euphorbia peplus: Bahçe sütleğeni Sinapis arvensis: Yabani hardal Lepidium campestre: Kır teresi Ranunculus bulbosus: Yumrulu düğün çiçeği Ranunculus repens: Yatık düğün çiçeği Neslia paniculata: Toplu iğne hardalı Papaver dubium: Meşkük haşhaşı Fumaria officinalis: Hakiki şahtere

53 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Bitkilerin dağılışı toprağın fiziksel yapısına bağlı olarak farklılık göstermesi yanında, çok yıllık rizomlu otsu yabancı otların kök ve rizom dağılışı toprak işlemesine bağlı olarak da değişmektedir. İşlenmeyen topraklarda Cirsium arvense (köy göçüren) kökleri yüzeysel oluşurken, işlenen arazilerde daha derinlerde meydana gelmektedir.

54 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Toprak Reaksiyonu (ph) Toprak ph'sı birçok bitkilerin dağılımında önemli rol oynamaktadır. Yağışlı bölgelerde kirecin yıkanması sonucu asitlik artarken, kurak (arit) bölgelerde topraklar genellikle bazik özellik gösterir. Kültür arazisinin ph'sı bir çok durumlarda ayarlanabilinir. Kültür bitkisi seçiminde ise toprak ph'sının göz önüne alınması gerekir. Asitli Toprakların Göstergecisi Rumex acetosella: Küçük kuzu kulağı Trifolium arvense: Tarla üçgülü Viola tricolor: Hercai Menekşe Chrysanthemum segetum: Sarı papatya Spergula arvensis: Tarla kişnişi Raphanus raphanistrum: Yabani turp Kireçli (Bazik) Toprakların Göstergecisi Medicago falcata: Sarı yonca Coronilla varia: Renkli burçak Avena fatua: Yabani yulaf Euphorbia exiqua: Ufak sütlegen Delphinium consolida: Tarla hazeranı Adonis aestivalis: Yaz kanavcıotu Arenaria serpyllifolia: Kum otu Melandrium noctiflorum: Saraçotu Centaurea scobiosa: Yalancı keçik otu Thlaspi perfoliatum : Çayır akça çiçeği

55 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Toprakta bulunan yabancı ot tohumlarının az bir kısmı çimlense dahi, çimlenen bu bitkilerin hepsinin gelişme olanağı yoktur. Büyük çoğunluğu çevre faktörlerinin olumsuz etkisi sonucu hayatını kaybeder. Yalnız dayanma gücü yüksek olan bir kısım yabancı otlar gelişmesini tamamlayarak tohum verebilir Bitkilerin dağılışına etki eden canlı cevre fak. 1. Diğer bitkiler (Rekabet, Allelopati) 2. Hayvanlar 3. İnsanlar

56 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Rekabet Bitki normal yaşamlarını sürdürebilmek için çevresinde kendisi için uygun şartların olmasını ister. Şayet tek bir bitki için yeteri kadar su, besin maddeleri ve ışık varsa diğer bitkilerle karşılıklı etkileşime girmezler. Ancak, doğada bu durum nadiren söz konusu olduğundan, gelişme faktörleri (su, besin maddeleri, ışık ve yaşam ortamı) için devamlı savaşım halindedirler. Bu sebeple, tarım alanlarındaki yabancı otlar kültür bitkileri ve diğer yabancı otlarla rekabet içerisinde bulunmaktadırlar. İki tür arasındaki rekabete türler arasındaki rekabet (interspesifik rekabet), bir tür içerisinde meydana gelen rekabete de tür içi rekabet (intraspesifik rekabet) denir.

57 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Şekil 13. Tohum ve Yeşil Aksam Oluşumuna Tür içi ve Türler Arası Rekabetin Etkisi. a) Tür içi rekabetb,c,d) Türler arası rekabet 1: Yabancı otun kültür bitkisini negatif olarak etkilemeye başladığı sıklık, 2. Yabancı otun kültür bitkisine olan etkisinin son bulduğu sıklık (Uygur ve ark. 1984).

58 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Türler arası rekabet bitkilerin rekabet gücünün azlığı veya çokluğuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Tür özelliğine bağlı olarak bitkilerde etkileşim gücü o bitkinin gelişme hızına, kök ve gövdenin gelişme şekline ve diğer fizyolojik özelliklerine bağlıdır. Rekabet genellikle bir arada bulunan bitkilerin ilk gelişme dönemlerinde büyük olup ileri dönemlerde azalır. Rekabete etki eden faktörler: 1. Tohumların çimlenme hızı ve çimlendiği ekolojik şartlar 2. Vejetatif gelişme hızı 3. Kök gelişimi- Derinlik ve yayıldığı alan

59 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Rekabetin etkileri: Bazı yabancı otların oluşturduğu tohum sayısı kültür bitkisi ile olan rekabetine bağlı olarak değişmektedir. Çizelge 19. Arpa İçerisinde Yetişen Sinapis arvensis Bitkisinin Sıklığına Bağlı Olarak Meydana Getirdiği Tohum Sayısı (Özer, 1987). Arpa İçerisindeki Sinapis arvensis Ortalama oluşturduğu (m 2 de bitki sayısı) Tohum sayısı 1 (Kontrol tek başına)

60 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Kışlık çavdar genellikle tek ve çok yıllık yabancı otlara karşı rekabet kabiliyeti en yüksek olanıdır. Yine rekabet kabiliyeti çok yüksek olan diğer bir kültür bitkiside yoncadır. Yoncanın biçime dayanıklı oluşu yanında kök sisteminin güçlü ve gelişmiş oluşu içerisinde bulunan tek ve çok yıllık yabancı otların daha kolay zararlanmalarını ve kontrol altına alınmalarını mümkün kılmaktadır. Örneğin; yonca içerisinde Glycyrrhiza glabra (meyan-otu) bu rekabete dayanamamaktadır

61 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Rekabet faktörleri Bitkiler normal yaşamlarını sağlayabilmek için çevresinden arzu ettiği şartların kendisi için uygun olmasını ister. Şayet şartlar uygun olmaz ise hem kendi arasında, hem de kültür bitkisiyle büyüme faktörleri olan; 1) Su 2) Besin elementleri 3) Işık için birinci derecede savaşa girer. Bu savaşı rekabet olarak niteliyoruz. İki bitki türü arasındaki rekabet oranının yüksekliği ekolojik isteklerinin yakınlığı derecesindedir

62 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Rekabet faktörleri Su: Yeterli su bulunan ortamlarda bitkiler arasında su için rekabet bulunmazken; az olan ortamlarda bu durum büyük önem taşımaktadır. Yabancı otların özelliğine bağlı olarak suya olan ihtiyaçları farklı olmakla beraber, genellikle, kültür bitkilerinden daha çoktur. Örneğin; 8 yabancı ot ve 8 kültür bitkisinin 1 kg kuru madde meydana getirmede kullandıkları su miktarının saptanması için yapılan bir denemede; yabancı otlar lt.; kültür bitkisi ise lt. suya ihtiyaçları olmuştur. 2 katı kadar Bu bakımdan ülkemizin orta ve güney doğu bölgelerinde yabancı otlarla savaş "kuraklığa karşı korunma" anlamına gelmektedir.

63 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Rekabet faktörleri Besin Maddeleri: Gelişmelerinin kuvvetli oluşu dolayısıyla yabancı otlar besin maddesi bakımından kültür bitkisi ile tam anlamıyla rekabete girer. Besin maddesi rekabeti su faktöründe olduğu gibi; uygun olmayan şartlarda daha fazla kendisini gösterir. Işık: Rekabet faktörü olarak su ve besin elementlerinden daha az önem taşımaktadır. Genellikle yavaş çimlenme ve gelişme gösteren kültür bitkilerini hızlı gelişen yabancı otlar ışık yönünden rekabet ederek zararlandırırlar. Yeterli ışık alamayan kültür bitkisinin gelişmesi daha da yavaşlar.

64 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Rekabetten Meydana Gelen Ürün Kayıpları Yabancı otlarla zamanında gerekli savaşım yapılmaz ise yüksek oranda ürün kaybı düşünülmelidir. Hububatta yabancı ot savaşı yapılmadığı zaman % ürün azalması hesaplanmalıdır. Buna karşılık mısır, pancar, birçok sebze çeşidi ve kısmen patates başlangıçta gelişme hızları yavaş olduğundan rekabet kabiliyetleri çok düşük ve buna bağlı olarakta zararlanma oranı o kadar yüksek olmaktadır (Koch, 1970) Cumhuriyet-75 Balcalı-85 Barkai 2-4 Yapraklı Kardeşlenme Sapa kalkma Kontrol Grafik 8. Üç Buğday Çeşidinde Avena sterilis 'i Yok Etme Dönemlerinin Buğday Verimine Etkisi (Kadıoğlu, 1989).

65 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Sonuç olarak; kültür bitkileri içerisindeki yabancı otların rekabetinden doğan etkilenme genellikle çıkıştan sonraki ilk 1-1,5 aylık devre, daha doğrusu 4-6 hafta içerisinde olmaktadır. Bu bakımdan hem rekabetin verdiği zararı azaltmak ve hem de yabancı otlarla savaşta başarılı olmak için erken müdahale şart olmaktadır.

66 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Allelopati Allelopati terimi ilk kez 1937 yılında Molisch tarafından ortaya atılmıştır. Günümüzdeki kullanımında terim, genellikle "bir yüksek bitki türünün (verici) bir diğer türün (alıcının) çimlenme, gelişme ve farklılaşması üzerindeki olumsuz etkileri" anlamına gelmektedir. Yapılan araştırmalara göre allelopatinin genelde aşağıdaki problemlerle ilişkisi vardır; a. Anızlı malç sistemindeki fitotoksitite olayının ortaya çıkmasında, b. Yabancı ot kültür bitkisi savaşımında, c. Bazı ekim nöbeti sistemlerinde, ç. Eski meyve bahçesi alanlarına yeni bahçe tesisinde, d. Ormancılıkta gençleştirme çalışmalarında

67 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Allelopati Allelopatik potansiyele sahip kimyasallar Yaprak sap rizom kök çiçek meyve tohum gibi hemen hemen tüm bitki dokularında bulunmaktadır. Ayrıca bu kimyasalların bitki dokularından Buharlaşmaları kök salgıları yıkanma bitki artıklarının parçalanması sonucunda salgılanmaktadır.

68 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Çizelge 24. Allelopatik Etkili Kimyasalların Ortama Bırakılma Yolları Bırakılma Yolları Bitki Örnekleri Türkçe Adları Buharlaşma Artemisia spp. Pelin Eucalyptus spp. Sıtma Ağacı Salvia spp. Ada Çayı Kök Salgıları Chenopodium album Sirken Hemarthia altissima Yıkanma Chrysanthemum spp. Krizantem Camelina alissum Yalancı keten Abutilon theophrasti İmam Pamuğu Bitki Artıkları Sorghum halepense Kanyaş Ayrışması Setaria glauca Sarı Tüylü darı Hordeum sp. Arpa Triticum sp. Buğday Vicia faba Bakla Oryza sativa Çeltik

69 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Allelokimyasal Maddeler Son yıllarda allelopati ile bağlantılı kimyasallar aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır ; 1. Toksik gazlar 2. Organik asitler ve aldehitler 3. Aromatik asitler 4. Doymamış basit laktonlar 5. Kumarinler 6. Kininler 7. Flavonoidler 8. Tanenler 9. Alkoloidler 10. Terpenoidler ve steroidler 11. Diğerleri ve bilinmeyenler

70 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Allelopatik etkili kimyasallar genel olarak bitkilerde aşağıda belirtilen olayları etkiler veya engellerler; a. Tohum çimlenmesini b. Besin maddesi alınımını c. Hücre bölünmesini ç. Uzamayı d. Fotosentezi e. Membran geçirgenliğini f. Enzim aktivitesini ve Protein sentezini

71 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Allelokimyasalların Üretimini Etkileyen Faktörler; Bitkilerin yetiştikleri veya etkilendikleri stres ortamına bağlı olarak ürettikleri allelopatik kimyasallar farklılık göstermektedir. Işık kalitesi, intensitesi ve süresinin de allelokimyasalların sentezini düzenleyici faktörler olduğu bildirilmektedir. Besin maddesi eksikliği de allelokimyasalların üretimini etkilemektedir.

72 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Doğada ve Tarımsal Ekosistemlerde Allelopatik Kimyasalların Etkileri Bitki Dağılımı Üzerindeki Etkileri Çimlenme ve Tohum Çürümesinin Engellenmesi Üzerindeki Etkileri Yeniden Bitki Örtüsü Oluşturma Problemleri

73 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Yabancı Otlara Allelopatik Etkisi Olan Bazı Kültür Bitkileri ve Etki Şekilleri Kültür Bitkileri Yabancı Otlar Etki Şekilleri Turp Sorghum halepense Gelişimini engeller Pancar Agrostemma githago Gelişimini engeller Yulaf Chenopodium album N, P, K kullanımını düşürür. Büyümeyi baskı altında tutar. Buğday Brassica kaber var. Gelişimini engeller Arpa pinnatifida Çavdar Arpa Stellaria media Gelişimini engeller Capsella bursa-pastoris Mısır Chenopodium album Gelişimini engeller Amaranthus retroflexus

74 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Yabancı Otların Kültür Bitkilerine Allelopatik Etkileri ve Belirtileri Abutilon theophrasti Turp, Mısır, Soya, Pamuk -Tohum çimlenmesini, fide gelişimini, -Koleoptil ile kök ucu gelişimini -Hipokotil büyümesini engeller -Bitki boyunu ve yaş ağırlığını etkiler. Agropyron repens Hıyar, Yonca, -Yaş ve kuru ağırlık azalması Buğday, Mısı -Fosfor alımını, büyüme ve gelişmeyi Yulaf, Bezelye engeller Bromus tectorum Buğday -Ürün kaybına neden olur. Chenopodium album Cirsium arvense Buğday, Mısır, Soya -Çimlenmeyi, kök gelişimini ve koleoptil büyümesini engeller Üçgül, Şekerpancarı -Tohum çimlenmesini ve Buğday, Yonca büyümeyi engeller.

75 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) Hayvanların Etkisi Yabancı otların dağılıp çoğalmasında ve bazen de önemli ölçüde zararlanmalarında hayvanların etkisi büyüktür. Birçok kuş, böcek ve memeli hayvanlar beslenmeleri esnasında bir taraftan yabancı otları zararlandırırken, diğer yönden yayılmalarında önemli rol oynarlar. Örneğin; Viscum album (ökseotu)'un yayılışı, meyvelerini yiyen kuşların sindirim organlarından çıkan tohumların ağaç dallarına tutunmasıyla mümkün olmaktadır. Birçok bitki tohumunu memeli hayvanların yiyip dolaşmaları esnasında sindirim organlarından çıkan dışkılarıyla, etrafa yayılmasında önemli rol oynamaktadır. Diğer taraftan, hayvanlar yabancı otlar üzerinde beslenmektedirler böylece bazı yabancı otlar önemli ölçüde zararlandırırlar. Bu durumdan biyolojik savaşta faydalanılmaktadır.

76 Yabancı otlar ve mücadelesi EKOLOJİ (ÇEVRE İSTEKLERİ) İnsanların Etkisi: İnsanların etkisi çok yönlü olmaktadır. Bu durum Çizelgede gösterilmiştir; Etkili Faktörler Kireçleme Gübreleme Yabancı otlar üzerine olan etkisi -Asit göstergecisi bitkiler kaybolur.asit seven bitkilerde ise populasyon azalması olur. -Fakir topraklarda yetişen bitkiler kaybolur. Nitrofil (N.seven) bitkiler hakim olur. Extensif toprak işleme -Çok yıllık bitkiler hakim olur. Tek yıllıklar azalır. İntensif toprak işleme -Tek yıllıklar hakim olur. Çok yıllıklar extrem durumlarda kaybolur. Tohum temizliği Herbisit uygulaması Uzun aralıklı ekim nöbeti Kısa aralıklı ekim nöbeti Boşaltma kanalları açma -Tohumlarla taşınan kısa ömürlü bitkiler kaybolur (Tohumla yayılan bitki türleri azalır) -Seleksiyon sonucu ilk önce 2. derecede önemli yabancı otlar hakim duruma geçer. -Nisbeten zengin yabancı ot türleri ile çok yıllıklar hakim olur. -Bazı yabancı otlar hakim duruma geçer, genellikle tek yıllıklar hakim olur. -Sucul bitkiler kaybolur, kurakcıl bitkiler çoğalır.

77 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARIN ÖNEMİ Yabancı otlar çiftçilikle uğraşanlar dışında genellikle zararları ile bilinir. Buna karşılık çiftçiler yabancı otlardan çok yönlü yararlanabilmektedirler, bu nedenle de bitkisel hastalık veya zararlılarda olduğu gibi her zaman şikayetçi olmayabilirler.

78 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARIN ÖNEMİ Yabancı Otların Yararları 1. İnsan ve hayvan sağlığı için tebabet bitkisi olarak kullanılır 2. Çay olarak yararlanılır 3. Baharat olarak kullanılır 4. Sepet, hasır, süpürge v.b. Yapımında kullanılır 5. Tekstil sanayiinde boya bitkisi olarak kullanılır 6. İnsan yiyeceği olarak kullanılır 7. Hayvan yemi olarak kullanılır 8. Arıların bal yapması için çiçek olarak kullanılır 9. Sap ve saman elde etmede yararlanılır 10. Yakacak olarak kullanılır 11. Yeşil gübre olarak yararlanılır

79 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARIN ÖNEMİ Yabancı Otların Yararları 12. Toprak yorgunluğunu önler 13. Yaban hayatı için yiyecek ve barınak oluştururlar 14. Su ve rüzgar erozyonunu önler 15. Kirli suların temizlenmesinde rol oynar 16. Kültür bitkilerinin gen kaynağını oluştururlar 17. Doğal dengeyi korurlar 18. Yabancı otların süs bitkisi olarak kullanımları 19. Yabancı otların kozmetik sanayiinde kullanımları 20. Yabancı otlar göstergeci (indikatör) olarak toprağın özelliği hakkında bilgi verir 21. Hastalık ve zararlılar için tuzak bitki olarak kullanılır.

80 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARIN ÖNEMİ Yabancı Otların zararları 1. Büyüme faktörleri olan su, besin maddeleri ve ışık yönünden kültür bitkisiyle rekabete girer. 2. Yabancı otların etkisi altında kültür bitkisinde homojen olmayan büyüme ve olgunlaşma meydana gelir 3. Sürümü ve hasadı güçleştirerek maliyeti yükseltir 4. Ürünün verim ve kalitesini düşürürler 5. Hastalık ve zararlılara yataklık yapar 6. İnsan ve hayvanlar için zehirlidirler 7. Bir kısım yabancı otlar yarı ve tam parazit olarak kültür bitkileri üzerinde yaşayarak verim azalmasına neden olurlar

81 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARIN ÖNEMİ Yabancı Otların Kültür Bitkilerine Olan Üstünlükleri 1. Yabancı otlar hep birlikte bir kültür bitkisiyle rekabet etmektedirler. Bunun için karışık ekimler daha etkili olmaktadır. 2. Hastalık ve zararlılara karşı hassas oluşları farklıdır: Bazı hastalık ve zararlılar görülürse de, hiç bir zaman epidemi karekteri gösteremezler. 3. Birçok yabancı ot ekolojik şartlara uyum göstererek düşük sıcaklıkta dahi çimlenme ve büyüme yeteneğine sahiptir. Bundan dolayı kültür bitkisinden daha çabuk ve hızlı büyümektedirler. 4. Yabancı otların tohum meydana getirme durumu kültür bitkisinden fazla olmaktadır. 5. Bazı yabancı ot tohumları olgunlaşmadan toprağa düşse dahi çimlenme yeteneğini zamanla kazanabilmektedirler. 6. Yabancı ot tohumlarının toprakta uzun süre çimlenme kabiliyetlerini koruyabilmeleri, toprağın devamlı yabancı otlarla bulaşık olmasına neden olmaktadır. 7. Yabancı otlar ekstrem iklim ve toprak şartlarına dayanıklıdır. Bünyelerinde meydana gelen morfolojik ve anatomik değişikliklerle ekolojik şartlara en iyi şekilde uyum sağlayabilmektedirler.

82 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER B. Mekanik Savaş 1. Elle Yolma ve Çapalama 2. Makineli Toprak işleme

83 Yabancı otlar ve mücadelesi 3. Yabancı ot kontrolü için fırçalama aleti kullanımı 4. Su Altında Bırakma

84 Yabancı otlar ve mücadelesi C. Fiziksel Savaş 1. Işın Kullanmak YABANCI OTLARA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER 2. Ultra yüksek frekanslı dalgalar (UYF) 3. Termik (Isı) Yolla: Yabancı Otları Yakma a-tüm (Total) Yakma: Bu yöntemde kültür arazisinde mevcut bütün bitkiler yakılır. Örneğin; ülkemizde sonbaharda yapılan anız yakma gibi. b. Sıra Üzeri Yakma: Bu yöntem pamuk, şekerpancarı, mısır gibi yeterli sıra aralığına sahip kültür bitkilerinde uygulanır. c. Selektif Yakma: Kültür arazisinde lokal olarak bulunan yabancı otlar için uygulanır

85 Yabancı otlar ve mücadelesi Propan (LP) kullanılarak sıra arası ve sıra üzerinde sorun olan yabancı otları yakan bir alev makinesi

86 Yabancı otlar ve mücadelesi 3. Solarizasyon

87 Yabancı otlar ve mücadelesi 4. Malçla örtme: Toprak yüzeyi buğday sapları gibi organik veya siyah polietilen naylon gibi sentetik materyallerle örtülmektedir. Böylece toprağa güneş ışığı geçişi önlendiğinden birçok yabancı ot türünü çimlenememekte veya çimlense dahi fide gelişimleri önlenmektedir. 5. Örtücü bitki kullanımı: örtücü bitki olarak kullanılan çavdar (Secale cereale L.) bazı geniş ve dar yapraklı yabancı ot türlerini baskı altında tutmakta, yine aynı amaçla kullanılan tüylü fiğin (Vicia villosa L.) topraktaki kalıntıları da bazı yabancı ot türlerini başarılı bir şekilde baskılamaktadır.

88 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER Ç. Biyolojik Savaş: Bir canlının populasyonunu diğer canlılarla azaltmak yahut o yerde ortadan kaldırmak olarak nitelenebilinir. Yabancı Otlarla Biyolojik Savaşta Bazı Örnekler 1. Opuntia inermis, Opuntia stricta ve diğerleri (Kaktüs) 2. Hypericum perforatum (Sarı kantaron) 3. Eupatorium adenophorum (Su güvegiotu) 4. Eichhornia crassipes (Su sümbülü) 5. Diğer su içi yabancı otlarına

89 Canavar otlarının biyolojik mücadelesinde kullanılan Phytomyza orobanchia

90 Yabancı otlar ve mücadelesi YABANCI OTLARA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER D. Kimyasal Savaş 1. Allelopatiden yararlanmak (kültürel önlemler ) 2. Herbisit kullanımı

91 Yabancı otlar ve mücadelesi Yabancı ot kontrolünde kullanılan ve bitkiye etki eden bütün maddeler kimyasal savaş kavramı içerisinde yer alır. Yabancı otların kontrolünde kullanılan bütün kimyasal maddelere de herbisit denir. Herbisitlerin etki yolları; önemli hücre organları, mitokontri, kloroplast, hücre çekirdeği ve ribozomlar üzerinde etki etmek suretiyle bitkilerde ölümlere sebep olabilirler.

92 Yabancı otlar ve mücadelesi Herbisit Uygulamanın Yararları 1. Toprak işleme aletleriyle yabancı otlara karşı yapılacak bir uygulama kültür bitkilerini zararlandırabilir. Herbisit uygulaması bu zararlanmayı ortadan kaldırır. 2. Mekanik bir uygulama toprakta bulunan çok miktardaki tohumu çimlenmeye teşvik eder. Normal toprak işlemeyle % 0,5-2, sık yapılan toprak işlemeyle % 6-8 oranında yabancı ot tohumları çimlenebilmektedirler. 3. Yağışlardan sonra tarlanın fazla su ihtiva etmesi dolayısıyla toprağın işlenerek yabancı ot savaşının yapılması olanak dışı olurken; herbisit uygulama ile bu eksiklik ortadan kalkar. 4. Çimlenmenin başından itibaren büyüme faktörleri yönünden rekabete girer.

93 Yabancı otlar ve mücadelesi 5 Fazla iş gücü gerektirmez. 6 Çok yıllık otsu ve odunsu yabancı otların mekanik uygulamalarla ortadan kaldırılması zor olmaktadır. 7 Toprak strüktürü devamlı toprak işlemesi sonunda bozulur. Toprak işlemesi yağışı bol, rüzgarı fazla olan yerlerde erozyona neden olur. Herbisit uygulaması bu gibi alanlarda erozyonu önler.

94 Yabancı otlar ve mücadelesi HERBİSİTLERİN SINIFLANDIRILMASI Uygulama Dönemlerine Göre Herbisitler Etki Şekillerine Göre Herbisitler

95 Yabancı otlar ve mücadelesi Uygulama Dönemlerine Göre Herbisitler 1- Ekimden önce uygulanan herbisitler (pre-sowing): Bu grup herbisitler kültür bitkisi ekiminden önce uygulanır. Böylece çimlenen ve çimlenmek üzere olan yabancı otları öldürür. 2- Çıkıştan önce uygulanan herbisitler (pre-emergence): Kültür bitkisi ekildikten, fakat çimlenip toprak yüzeyine çıkışından önce uygulanır. Örneğin: Üre bileşiklerinin kullanılması. fenuron, diuron, monuron, prometryne v.b. gibi.

96 Yabancı otlar ve mücadelesi Uygulama Dönemlerine Göre Herbisitler 3- Kültür bitkisi çıkışından sonra uygulanan herbisitler (post-emergence): Kültür bitkisi çimlenip toprak yüzeyine çıktıktan sonra uygulanırlar. Örneğin, hububatta yabancı otlara karşı kullanılan 2,4-D, MCPA ile pamukta Sorghum halepense (kanyaş)'ye karşı kullanılan fluazifop ve meyveliklerde kullanılan glyphosate v.b. gibi. 4- Toprak sterilizesi: Bazı herbisitler toprakta bulunan bütün canlıları öldürmek için ekimden önce toprağa uygulanır. Bu tip herbisitlerin kalıntı etkileri de göz önüne alınarak kültür bitkisinin ekiminden önce uygulanması gerekir. Örneğin; alil alkol gibi.

97 Yabancı otlar ve mücadelesi Etki Şekillerine Göre Herbisitler 1. Sellektif herbisitler: Sellektif herbisitler birçok faktörlerin etkisi altında bazı bitkileri zararlandırırken diğerlerine herhangi bir olumsuz etkileri olmaz. Bu grupta bulunan herbisitlerde kendi aralarında 2 kısımda incelenir. a.sistemik selektif herbisitler: Bitki dokularıyla alınan ve bünyesinde taşınabilen herbisitlerdir. Bunlar taşındığı bitki organlarında zararlarını meydana getirirler. Yahut ta bitki bünyesine dağılsa bile bitkinin tür özelliğine bağlı olarak seçici özelliğinden dolayı etkisini kaybetmektedir. Fluazifop, quizalafop, halloxyfop b.kontak selektif herbisitler: Etkinliklerini temas ettikleri bitki dokularında gösteren herbisitlerdir. Bunlar bitkiler tarafından çok az veya hiç taşınmazlar. Bentazon

98 Yabancı otlar ve mücadelesi Etki Şekillerine Göre Herbisitler 2. Total Herbisitler: Bu tip herbisitler kullanıldığı alanlarda ayırım yapmadan bütün bitkileri zararlandırır ve öldürürler. Herbisitlerin total ve selektif olarak sınıflandırılması kullanılan miktarına ve kullanma zamanına bağlı olarak değişir. Bu bakımdan bu grup herbisitleri de yine yukarda olduğu gibi; Sistemik total herbisitler.(glyphosate) Kontak total herbisitler (Paraquat) diye ayırmak mümkündür.

99 1-Kimyasal yapılarını bozan faktörler a)ışık altında parçalanma b)kimyasal parçalanma c)mikroorganizmalarca parçalanma Herbisitlerin Etkinliğini Azaltan Faktörler

100 Herbisitlerin Etkinliğini Azaltan Faktörler 2-Fiziksel Yer Değiştirme Sonucu Etkinliğin Azalması a) Toprak kolloidleri tarafından tutulma b) Toprakta yayılma ve yıkanma c) Buharlaşma d) Bitkiler tarafından alınma

101 Yabancı otlar ve mücadelesi Herbisitlerin Yan Etkileri 1.Kültür Bitkilerine Olan Yan Etkileri 2.Toprak Mikroorganizmalarına Olan Yan Etkileri; a. Actinomycet, Fungus ve Bakterilere Olan Yan Etkileri b. Topraktaki Diğer Canlılara Olan Etkileri 3. Böceklere Olan Etkileri 4. Herbisitlerin İnsan ve Hayvanlara Olan Etkileri a. Sıcak Kanlılara Olan Etkileri (LD50) b. Arılara Olan Etkileri c. Balıklara Olan Etkileri

102 Bitki hastalıklarını inceleyen bilim dalı

103 FİTOPATOLOJİ? Fitopatoloji: Bitki hastalıkları bilimi olarak tanımlanır. Hastalık?

104 FİTOPATOLOJİ? Hastalık? Tüm canlılarda normal olmayan fizyolojik bir durumdur Bitkilerde hastalık: Bir etmenin (canlı veya cansız) devamlı taciz edilmesi sonucu bitkideki fizyolojik olayların normalden sapması ve bu durumu bitkinin karakteristik simptomlarla sergilemesidir. Yani, hayat olayları seyrinin bitkiye zararlı olacak derecede normalden uzaklaşması olarak da tanımlana bilir

105 Hastalıkta? Canlı veya cansız hastalık etmeninin Zararlı faaliyetleri ile FİTOPATOLOJİ? Uygun çevre şartları altında * Bitkide fizyolojik olaylar anormal bir hal alır * Gözle görülebilir karakteristik simptomlar ortaya çıkar

106 FİTOPATOLOJİ? Bitki Hastalık Üçgeni Duyarlı konukçu Virülens patojen Uygun çevre Şartları

107 FİTOPATOLOJİ? Fitopatoloji 5 ana bölümde incelemektedir. 1. Simptomatoloji: Hastalık belirtisi bilimi 2. Etioloji: Hastalık sebepleri bilimi 3. Patoloji: Hastalık oluşumu bilimi 4. Epidemioloji: Hastalık salgınları bilimi 5. Hijyen ve terapi: Bitkiyi hastalıktan koruma ve tedavi yöntemleri

108 Simptomatoloji? Hastalık etmeninin faaliyetleri sonucu hastalığın belirli dönemlerinde karakteristik belirtiler ortaya çıkar; Tüm bu belirtilere Her biri belirtiye ise Sendrom Simptom denir. Hastalığın belirtisi olmadan bitkinin hasta olup olmadığını anlamak mümkün değildir.

109 Simptomatoloji? Gözle görülmeyen hücre ve dokularda meydana gelen simptomlara histolojik simptomlar, kök gövde yaprak gibi organlarda olaşan ve gözle görülebilen simptomlara morfolojik simptomlar denir. Histolojik simtomlarda; anormal hücre çoğalması ve gelişmesi vb.. Morfolojik simptomlarda ise kanserler, yaralar, çürüklükler, cüceleşme teşekkül eder Hastalık teşhisinde yol gösterici olduğundan önem taşıyan gözle görülebilir morfolojik simptomlar 3 gurup altında incelenmektedir. Bunlar sırasıyla, 1. Nekrotik simptomlar, 2. Hipoplastik simptomlar 3. Hiperplastik simptomlardır.

110 Simptomatoloji Nekrotik simp. Hipoplastik simp. Hiperplastik simp. Erken süberin teşekkülü Gal ve Tümör teşekkülü Biçimsiz teşekküller Renksizleşme İnkişafın gerilemesi Bodur büyüme Rozet teşekkülü Solgunluk Kloroz Sulanma Lekeler Yanma Geriye Doğru ölüm Kanser veya yaralar Baygınlık Çürüklük Akıntılar

111 Nekrotik simptomlar Simptomatoloji? 1. Solgunluk Verticillium albo-atrum tarafından efekte edilmiş yonca kökleri Hıyarda Pythium sp. Transprasyonla kaybolan suyun dengelenememesi sonucu bitkinin pörsümesidir (hücreler turgorunu kaybeder). Çeşitli nedenlerle aşırı su kaybı, iletim demetlerinin tıkanması, topraktan su alamama vb. nedenlerle bitkilerde su düzeyinin bozulması, yani aldığından fazla su kaybetmesi sonucu olarak solgunluk oluşur.

112 Nekrotik simptomlar Simptomatoloji? 1. Kloroz (sararma): Bitkiye yeşil rengi veren klorofil oluşumundan sorumlu kloroplastların tahribiyle dokularda sarı renk oluşmasıdır. Fe, N ve Mg eksikliği, hastalık etmenler ve hava kirliliği nedeniyle ortaya çıkabilir. Şeftali ve buğdayda sararma

113 Nekrotik simptomlar Simptomatoloji? 3. Sulanma ( Hyrosis ): Hücre suyunun hücreler arası boşluğa dolması sonucu dokuların sulumsu şeffaf bir görüntü almasıdır. Gece gündüz arası sıcaklık farkı çok olan yerde rastlanır. Çünkü gündüz alınan su kolayca transprasyon yapılabilirken gece sıcaklığın düşmesi sonucu yapılamamakta ve bünyedeki fazla su sulanma simptomunu oluşturmaktadır. Bunu çürüklük, lekelenme vb. diğer nekrotik lekeler izler..

114 Nekrotik simptomlar Simptomatoloji? 4. Yanıklık: Bitki dokularının hızla su kaybederek kuruması şeklinde tanımlana bilir. Bitkilerdeki bu ani su kayıplarının nedenleri şöyle sıralana bilir. Sıcaklık Emilasyon halinde atılan kimyevi ilaçların konsantrasyonlarını yüksek olması Bazı parazitler vasıtasıyla

115 Nekrotik simptomlar Simptomatoloji? 5. Lekeler: Doku nekrozlarıdır. Fizyolojik Mekanik Paraziter Kimyevi sebeplerle meydana gelebilir. Sağlam dokudan bir sınırla ayrılır. Leke bir dış etki ile meydan gelmiş ise açık, doku ölümünden meydan gelmiş ise koyu renkli olur. Daha koyu alanlarla çevrili, açık veya koyu renkli nekrotik alanlardır. Bu lekeler: Değişik büyüklükte olabilir Küçük lekeler birleşebilirler Ölü dokuların çatlayıp dökülmesi ve saçma deliği halini alması Yaprak ve çiçeklerde yüzeysel, dal ve meyvelerde çökük oluşum şeklinde olurlar.

116 Nekrotik simptomlar Simptomatoloji? 6. Kanser yaraları: Kök ve gövdede kortex ve kabuk dokularında oluşan sınırlı nekrozlara denir. Dış etkilerle dokunun yaralanmasıyla meydana gelir. Kallusla çevrilerek çevresinden ayrılır. Patojen yarayı genişletirken, kallus ise yarayı kapamaya çalışır, sonuçta iç içe şişkinlikler ve derin yaralar oluşturur. Elmada -Anthracnose

117 Nekrotik simptomlar 7. Çökerten: Kök boğazından şiddetli nekroz sonucu bitkiler solarak toprağa devrilir. Fidelerde daha dikkat çekicidir. Fideliklerde yer yer boşluklar oluşur. Toprak parazitleri veya tohum enfeksiyonları neden olabilir. Simptomatoloji?

118 Nekrotik simptomlar Simptomatoloji? 8. Çürüklük: Tohum, soğan, yumru, kök, meyve gibi organlarda dokuların bozulması sonucu dağılmalarıdır. Bu simptomda; Oluşan renk ve sulu veya kuru olması önemlidir. Bazı meyve çürüklüklerinde, hasta meyve hızla suyunu kaybederse çürüme esnasında buruşur ve kurur buna da mumyalaşma denir. Paraziter veya saprofit mantarlar ile bakterilerin bitki dokusunda yapmış olduğu zarar sonucu meydana gelebilir.

MÜCADELESİ: Ağaçlar arasında hava akımının iyi olması yani fazla sık dikilmemeleri ve gölgede bulunan ağaçların ışık alımının sağlanması

MÜCADELESİ: Ağaçlar arasında hava akımının iyi olması yani fazla sık dikilmemeleri ve gölgede bulunan ağaçların ışık alımının sağlanması MÜCADELESİ: Ağaçlar arasında hava akımının iyi olması yani fazla sık dikilmemeleri ve gölgede bulunan ağaçların ışık alımının sağlanması gerekmektedir. Hastalıktan kurumuş veya kurumak üzere olan ağaçlar

Detaylı

Zeytin Bahçelerinde Yabancı Otlar Yabancı Otların Zararları

Zeytin Bahçelerinde Yabancı Otlar Yabancı Otların Zararları Zeytin Bahçelerinde Yabancı Otlar Tarım arazilerinde ürünün verim ve kalitesini azaltan, tarım arazisi dışında ise bulunduğu ortamda yapılan faaliyetlere zararlı olan ve bu ortamlarda yetişmesi istenmeyen

Detaylı

BUĞDAYGİL EKİM ALANLARINDA GÖRÜLEN YABANCI OTLAR

BUĞDAYGİL EKİM ALANLARINDA GÖRÜLEN YABANCI OTLAR BUĞDAYGİL EKİM ALANLARINDA GÖRÜLEN YABANCI OTLAR Yabancı ot mücadelesinde ilk adım, tarlalardan yabancı ot tohumlarının mümkün olduğunca uzak tutulması ve yayılmalarının engellenmesidir. Bunun için bazı

Detaylı

ZEYTİN BAHÇELERİNDE YABANCI OTLAR

ZEYTİN BAHÇELERİNDE YABANCI OTLAR ZEYTİN BAHÇELERİNDE YABANCI OTLAR Tarım arazilerinde ürünün verim ve kalitesini azaltan, tarım arazisi dışında ise bulunduğu ortamda yapılan faaliyetlere zararlı olan ve bu ortamlarda yetişmesi istenmeyen

Detaylı

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar. 1- Canlının tanımını yapınız. Organizmaya sahip varlıklara canlı denir. 2-Bilim adamları canlıları niçin sınıflandırmıştır? Canlıların çeşitliliği, incelenmesini zorlaştırır. Bu sebeple bilim adamları

Detaylı

ÇAYIR VE MERA YÖNETİMİ. Prof.Dr.Hayrettin EKİZ 2017

ÇAYIR VE MERA YÖNETİMİ. Prof.Dr.Hayrettin EKİZ 2017 ÇAYIR VE MERA YÖNETİMİ Prof.Dr.Hayrettin EKİZ 2017 6. KONU - Aşırı otlamanın belirtileri, - Yurdumuzda otlatma kapasitesi sorunu ve çözüm yolları, - Otlatma mevsiminin tanımlanması, - Kritik periyotlar

Detaylı

MALVACEAE (EBEGÜMECİGİLLER)

MALVACEAE (EBEGÜMECİGİLLER) MALVACEAE (EBEGÜMECİGİLLER) MALVACEAE Otsu, çalımsı veya ağaç şeklinde gelişen bitkilerdir. Soğuk bölgeler hariç dünyanın her tarafında bulunurlar. Yaprakları basit, geniş ve parçalıdır. Meyve kuru kapsüldür

Detaylı

FİĞ TARIMI Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

FİĞ TARIMI Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM FİĞ TARIMI Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Önemli Fiğ Türleri Dünya üzerinde serin ve ılıman eklim kuşağına yayılmış çok sayıda fiğ türü vardır.

Detaylı

İÇİNDEKİLER VII. SULAMA GİRİŞ SULAMANIN GENEL PRENSİPLERİ Sulamanın Amacı ve Önemi... 32

İÇİNDEKİLER VII. SULAMA GİRİŞ SULAMANIN GENEL PRENSİPLERİ Sulamanın Amacı ve Önemi... 32 İÇİNDEKİLER TOPRAK VE GÜBRELEME GİRİŞ... 1 1. BAHÇE TOPRAĞI NASIL OLMALIDIR... 2 1.1. Toprak Reaksiyonu... 2 1.2. Toprak Tuzluluğu... 3 1.3. Kireç... 4 1.4. Organik Madde... 4 1.5. Bünye... 5 1.6. Bitki

Detaylı

YABANCI OTLAR VE MÜCADELESİ. Son tarihteki nüfus miktarı. 1 milyar milyar

YABANCI OTLAR VE MÜCADELESİ. Son tarihteki nüfus miktarı. 1 milyar milyar YABANCI OTLAR VE MÜCADELESİ Dünya Tarım Üretimi Dünya nüfusu büyük bir hızla artmaktadır. Zaman Son tarihteki nüfus miktarı Yıllık artış M.Ö. 7000 den 1830 a kadar 1830 dan 1930 a kadar 1 milyar 100.000

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.

Detaylı

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım NEMLİ TARIM TARIM SİSTEMLERİ 3 Nemli Tarım Nemli Tarım Yağan yağışlarla gelen su, evaporasyon ve transpirasyonla harcanan sudan fazla olur ise böyle yerlere nemli bölgeler denir. Bu bölgelerde uygulanan

Detaylı

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri Yavuz-1 CEVİZ (KR-2) Ceviz yetişen tüm bölgelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlerde yetiştirilmesi tavsiye edilir. Verimsiz bir çeşittir. Nisbi Periyodisite görülür. Meyvesi oval şekilli

Detaylı

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA 12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA TOPRAK EROZYONU Toprakların bulunduğu yada oluştuğu yerden çeşitli doğa kuvvetlerinin (rüzgar, su, buz, yerçekimi) etkisi ile taşınmasıdır. Doğal koşullarda oluşan

Detaylı

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları GİRİŞ Sulamanın amacı kültür bitkilerinin ihtiyacı olan suyun, normal yağışlarla karşılanmadığı hallerde insan eliyle toprağa verilmesidir. Tarımsal

Detaylı

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Tıbbi bitkilerde pek çok türün yetiştirilmesinde tohumla çoğaltma yöntemi kullanılır. Kekik (Thymus sp), Adaçayı (Salvia sp.), Dağçayı (Sideritis sp.), Oğulotu (Melissa officinalis),

Detaylı

Yerfıstığında Gübreleme

Yerfıstığında Gübreleme Yerfıstığında Gübreleme Ülkemizin birçok yöresinde ve özellikle Çukurova Bölgesi nde geniş çapta yetiştiriciliği yapılan yerfıstığı, yapısında ortalama %50 yağ ve %25-30 oranında protein içeren, insan

Detaylı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı Ekosistem Ekolojisi, Ekosistemin Yapısı Ekosistem Ekolojisi Yapısı A. Ekoloji Bilimi ve Önemi Ekoloji canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Günümüzde teknolojinin

Detaylı

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi FİDAN ÜRETİMİNDE BAKIM ÇALIŞMALARI Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi SULAMA Sulamada kullanılan suyun miktarı; toprağın

Detaylı

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi Kaplan 86 Cevizi Dik, yayvan bir taç gelişmesi gösterir. 5 yaşındaki bir ağacın ortalama verimi 4-5 kg'dır. Meyve salkımı 2-3'lü olur. Meyveler elips şeklinde olup, kabuktan kolay ayrılır. Taze ceviz olarak

Detaylı

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ:

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: Soğan insan beslenmesinde özel yeri olan bir sebzedir. Taze veya kuru olarak tüketildiği gibi son yıllarda kurutma sanayisinde işlenerek bazı yiyeceklerin hazırlanmasında da

Detaylı

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA LİF BİTKİLERİ PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA Ön bitki pamuk ise toprak işlemesine çubuk kesme ile başlanır. Sap kesiminden sonra toprak pullukla 20-30 cm derinden sürülür. Kışa doğru tarlanın otlanması

Detaylı

- Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR

- Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR OTEKOLOJİ SU - Su hayatsal olaylar - Çözücü - Taşıyıcı - ph tamponlaması - Fotosentez - Mineral madde alınımı - YAĞIŞLAR ÇİĞ VE KIRAĞI - Toprak yüzeyinin sıcaklığını kaybetmesi - Suyun yoğunlaşması - Çiy

Detaylı

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM Korunga Önemli Bir Bitkidir Korunga, sulamanın yapılamadığı kıraç alanlarda, verimsiz ve taşlık topraklarda yetiştirilecek

Detaylı

BACTOGEN ORGANİK GÜBRELER,

BACTOGEN ORGANİK GÜBRELER, BACTOGEN ORGANİK GÜBRELER, mikrobiyal formülasyondan ve bitki menşeli doğal ürünlerden oluşur. Bu grupta yer alan gübreler organik tarım modelinde gübre girdisi olarak kullanılırlar. Bitkilerin ihtiyaç

Detaylı

Kullanım Yerleri. İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir

Kullanım Yerleri. İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir ŞEKER PANCARI Kullanım Yerleri İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir Orijini Şeker pancarının yabanisi olarak Beta maritima gösterilmektedir.

Detaylı

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İncirin iklim İstekleri İncir bir yarı tropik iklim meyvesidir. Dünyanın ılıman iklime sahip bir çok yerinde yetişebilmektedir. İncir

Detaylı

A. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI

A. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI Bitkilerin Yapısı Biyoloji Ders Notları A. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI Karasal bitkiler iki organ sistemine sahiptir. Toprakların su ve mineral alınmasını sağlayan toprak altı kök sistemi ve gövde,

Detaylı

4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney

4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney 4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney BAHÇE BİTKİLERİNİN EKOLOJİK İSTEKLERİ Bitkide büyüme ve gelişme, bitkisel üretimde çeşitlilik Bitkinin genetik yapısı

Detaylı

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 Sera nedir? Bitki büyüme ve gelişmesi için gerekli iklim etmenlerinin

Detaylı

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres nedir? Olumsuz koşullara karşı canlıların vermiş oldukları tepkiye stres denir. Olumsuz çevre koşulları bitkilerde strese neden olur. «Biyolojik Stres»: Yetişme

Detaylı

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

Bitkilerin Adaptasyonu

Bitkilerin Adaptasyonu Bitkilerin Adaptasyonu 1 Bitkiler oldukça ekstrem ekolojik koşullarda hayatta kalabilirler. Bitkilerin bu türden ekstrem koşullarda hayatta kalabilmesi için adaptasyona ihtiyacı vardır. Shelford s Tolerans

Detaylı

ÖNEMLİ ZARARLILARI. Spodoptera spp. (Yaprak kurtları) yumurta

ÖNEMLİ ZARARLILARI. Spodoptera spp. (Yaprak kurtları) yumurta ÖNEMLİ ZARARLILARI Spodoptera spp. (Yaprak kurtları) Ergin 20 mm yumurta Larva 35-40 mm ÖNEMLİ ZARARLILARI ÇİÇEK TRİPSİ (Frankliniella tritici) Küçük sigara şeklinde 1,3 mm uzunluğunda, genelde sarı renkli

Detaylı

Ato Serisi. Atofer TOPRAKTAN UYGULAMA PREPARATI ŞELATLI DEMİR. Demirin Bitkilerdeki Fonksiyonu. Demirin Topraktaki Yarayışlılığı

Ato Serisi. Atofer TOPRAKTAN UYGULAMA PREPARATI ŞELATLI DEMİR. Demirin Bitkilerdeki Fonksiyonu. Demirin Topraktaki Yarayışlılığı Ato Serisi Atofer TOPRAKTAN UYGULAMA PREPARATI ŞELATLI DEMİR Demirin Bitkilerdeki Fonksiyonu Demir çoğu bitki enziminin önemli bir parçasıdır. Kloroplastlarda bulunur ve fotosentez metabolizmasında önemli

Detaylı

TARLA BİTKİLERİ. Prof.Dr.Hayrettin EKİZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü 2017

TARLA BİTKİLERİ. Prof.Dr.Hayrettin EKİZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü 2017 TARLA BİTKİLERİ Prof.Dr.Hayrettin EKİZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü 2017 5. KONU Buğdaygil Yembitkileri BUĞDAYGİL YEM BİTKİLERİ Buğdaygil yem bitkilerinin genel özellikleri

Detaylı

Bitkilerde Eşeyli Üreme

Bitkilerde Eşeyli Üreme Bitkilerde Eşeyli Üreme İki farklı cinsiyete ait üreme hücrelerinin birleşmesiyle yeni canlılar oluşmasına eşeyli üreme denir. Oluşan yeni canlı, ana canlılardan farklı kalıtsal özelliklere sahiptir. Bitkiler

Detaylı

ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK

ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprak Nedir? Toprağın Tanımı Toprağın İçindeki Maddeler Toprağın Canlılığı Toprak Neden Önemlidir? Toprağın İnsanlar İçin Önemi Toprağın Hayvanlar İçin Önemi

Detaylı

2. Endüstri Bitkileri: 2.1. Yağ Bitkileri 2.2. Lif Bitkileri 2.3. Nişasta ve Şeker Bitkileri 2.4. Tütün, İlaç ve Baharat Bitkileri

2. Endüstri Bitkileri: 2.1. Yağ Bitkileri 2.2. Lif Bitkileri 2.3. Nişasta ve Şeker Bitkileri 2.4. Tütün, İlaç ve Baharat Bitkileri T A R L A B İ T K İ L E R İ 4 Grupta incelenir: 1. Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller: 1.1. Serin İklim Tahılları (Buğday, Arpa, Yulaf, Çavdar, Tritikale) 1.2. Sıcak İklim Tahılları (Mısır, Çeltik,

Detaylı

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ) TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak

Detaylı

EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA

EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA EKOLOJİK TERİMLER EKOLOJİ: Canlıların kendi aralarındaki ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına EKOLOJİ denir.

Detaylı

Çayır-Mer a Ekolojisi

Çayır-Mer a Ekolojisi Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 4 19 Bölüm 4 Çayır-Mer a Ekolojisi 4.1. Bitki Ekolojisine Etkili Olan Etmenler 1) İklim faktörleri 2) Toprak ve toprak altı faktörler 3) Topografik faktörler 4) Biyotik faktörler

Detaylı

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AHUDUDU Ahududu, üzümsü meyveler grubundandır. Ahududu, yurdumuzda son birkaç yıldır ticari amaçla yetiştirilmektedir. Taze tüketildikleri

Detaylı

4.Sınıf Fen Bilimleri

4.Sınıf Fen Bilimleri Fen Bilimleri Adı: Soyadı: Numara: Besinler ve İçerikleri Canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için yedikleri ve içtikleri maddelere besin denir.canlılar büyüyüp gelişmek, üremek ( çoğalmak ) ve solunum

Detaylı

EROZYON İNDİKATÖRLERİ

EROZYON İNDİKATÖRLERİ EROZYON İNDİKATÖRLERİ Toprağın korunmasında büyük güvence bitki örtüsüdür ve onun sürekli bir örtü oluşturmasıdır. Burada sözü edilen bitki örtüsü doğal bitki örtüsüdür (orman ve mera). Bitki örtüsünün

Detaylı

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi.

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi. Korunga Tarımı Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi. Osman Dilekçi - Ziraat Mühendisi Teknik İşler Şube Müdürü 0248

Detaylı

CANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK

CANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK CANLININ İÇ YAPSINA YOLCULUK EN KÜÇÜK OLANINDAN EN BÜYÜK OLANINA KADAR TÜM CANLILARIN YAPISINI OLUŞTURAN BİRİM: HÜCRE Canlıların tüm özelliklerini taşıyan en küçük birimine hücre denir. Canlı bir hücreden

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2014 YILI Türkiye İstatistik Kurumu 25/12/2014 tarihinde 2014 yılı Bitkisel haber bültenini yayımladı. 2014 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre; Tahıllar ve diğer

Detaylı

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları

Detaylı

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA EKOSİSTEM İLE BİYOM ARASINDA İLİŞKİ Canlıların yeryüzünde dağılışını etkileyen abiyotik ve biyotik faktörlere bağlı olarak bitki ve hayvan topluluklarını barındıran

Detaylı

TOHUM ÜRETİMİ ve EKOLOJİ Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü. Tarl

TOHUM ÜRETİMİ ve EKOLOJİ Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü. Tarl TOHUM ÜRETİMİ ve EKOLOJİ Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Tarl Tohum Üretim Açısından Bitkilerin büyüme ve tohum üretimi yalnızca kendi genetik yapısında değildir. Aynı

Detaylı

Tohumların saklanması sırasındaki rutubet içerikleri %5-14 arasında değişmekle birlikte, genel olarak %8-10 civarına düşmektedir.

Tohumların saklanması sırasındaki rutubet içerikleri %5-14 arasında değişmekle birlikte, genel olarak %8-10 civarına düşmektedir. Kısa ömürlü tohumlar sınıfında yer alan yumuşak kabuklu Göknar ve Sedir tohumları, %7-12 rutubet içeriği ve -15ºC de 3-5 yıl kadar çimlenme kabiliyetine zarar vermeden saklanabilmektedir. Tohumların saklanması

Detaylı

son hacim 20 30 litre olacak şekilde sulandırılarak toprak yüzeyine püskürtülüp, 10 15 cm toprak derinliğine karıştırarak uygulanabilir.

son hacim 20 30 litre olacak şekilde sulandırılarak toprak yüzeyine püskürtülüp, 10 15 cm toprak derinliğine karıştırarak uygulanabilir. TKİ HÜMAS ın Kullanım Zamanı, Şekli ve Miktarı Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) HÜMAS; tarla bitkileri, sebzeler, sera bitkileri, süs bitkileri, çim, fide, bağ ve meyve ağaçları olmak üzere bu kılavuzda

Detaylı

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri:

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Karışımlarda kullandığımız türlerin karakteristik özellikleri ve avantajları kısaca burada açıklanmıştır. Karışımlarımız Genel olarak:

Detaylı

8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ

8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ 8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİ GELİŞMESİNİ KONTROL EDEN ETMENLER IŞIK TOPRAK (durak yeri) ISI HAVA SU BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİLER İÇİN MUTLAK GEREKLİ ELEMENTLER MUTLAK GEREKLİ

Detaylı

BROKOLĠ YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde Hum Elit

BROKOLĠ YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde Hum Elit BROKOLĠ YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde Hum Elit -18, 2-4 arasında ise 40 lt su ile Hum Elit 15 uygulaması

Detaylı

BAZI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE KLASİK GÜBRELERE İLAVETEN ÖZEL GÜBRELERİN KULLANILMASI

BAZI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE KLASİK GÜBRELERE İLAVETEN ÖZEL GÜBRELERİN KULLANILMASI BAZI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE KLASİK GÜBRELERE İLAVETEN ÖZEL GÜBRELERİN KULLANILMASI Değerli çiftçilerimiz; hiç şüphesiz en doğru gübreleme tavsiyeleri usulüne uygun olarak alınmış toprak ve yaprak örneklerinin

Detaylı

ORGANİK TARIMDA YABANCI OT YÖNETİMİ

ORGANİK TARIMDA YABANCI OT YÖNETİMİ ORGANİK TARIMDA YABANCI OT YÖNETİMİ 1 1. Yabancı ot tanımı, fayda ve zararları 2. Organik tarımda kullanılabilecek yabancı ot savaş yöntemleri Kültürel önlemler Fiziksel savaş Mekanik savaş Dayanıklı çeşit

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ 9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 ALEMİ ALEMİ Çok hücreli ökaryot canlılardır. Koloroplast içerirler ve fotosentez ile inorganik maddeleri organik madde haline getirerek beslenirler.

Detaylı

Docto Serisi Topraktan ve yapraktan uygulama preparatı

Docto Serisi Topraktan ve yapraktan uygulama preparatı Docto Serisi Topraktan ve yapraktan uygulama preparatı Docto-Zinc 15 Çinkonun Bitkilerdeki Fonksiyonu Çinko bitkilerde bulunan çoğu enzim sisteminde katalist olarak rol alır. Çinko içeren enzimler nişasta

Detaylı

AÇIK TARLADA PATLICAN YETİŞTİRİCİLİĞİ

AÇIK TARLADA PATLICAN YETİŞTİRİCİLİĞİ AÇIK TARLADA PATLICAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: Patlıcan her türlü yemeği kolayca pişirilen, garnitür ve salata olarak değerlendirilen bir sebzedir. Bunun dışında reçeli ve turşusu da yapılabilir. 100 gr

Detaylı

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8 Ayvalık(Edremit Zeytini) Yağı altın sarısı renginde, meyve kokusu içeren, aromatik, kimyasal ve duyusal özellikleri bakımından birinci sırada yer alır. Son yıllarda meyve eti renginin pembeye döndüğü dönemde

Detaylı

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü SUSAM HASADI TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu (30-125 cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylüdür. Ülkemizde tarımı yapılan yağ bitkileri

Detaylı

Arpada Hastalıklara Bağlı Olmayan Yaprak Lekeleri

Arpada Hastalıklara Bağlı Olmayan Yaprak Lekeleri Arpada Hastalıklara Bağlı Olmayan Yaprak Lekeleri Hastalığa bağlı olmayan bu yaprak lekeleri, genelde yaprağın sadece bir tarafında fark edilebilmektedir. Nadiren klorozlarla çevrili olurlar ve renk değişimleri

Detaylı

BADEM YETİŞTİRİCİLİĞİ

BADEM YETİŞTİRİCİLİĞİ BADEM YETİŞTİRİCİLİĞİ Badem Anadolu nun en eski meyve türlerinden birisidir. Ancak ülkemizde bademe gerekli önem verilmemekte, genellikle tarla kenarlarında sınır ağacı olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizde

Detaylı

Solem Organik / Ürün Kullanımı

Solem Organik / Ürün Kullanımı Solem Organik / Ürün Kullanımı Bitki Türü Gübre Uygulama zamanı Dozlama / saf gübre Arpa, Buğday, Yulaf, Çavdar, Darı, Süpürge Darısı, Kara Buğday Uygulama Metodları K Ekim Öncesi, Yılda 1 defa 20-200

Detaylı

Organik Tarımda İşletme Planlaması

Organik Tarımda İşletme Planlaması Organik Tarımda İşletme Planlaması ICEA (Etik ve çevresel Sertifikasyon Enstitüsü) Zir. Yük. Müh. Ramazan AYAN email: info@icea-tr.com Tarımsal ve doğal ekosistemler DOĞAL Kontrol: İçsel Enerji: Güneş

Detaylı

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ Çim alanlar tesisi güç ve masraflı olduğundan tür seçiminden uygulanmasına kadar son derece titiz davranılmalıdır. Bu alanların sürekliliğinin

Detaylı

Kullanma Kılavuzu. 10 dönüm için 1 l gübre kullanılarak ilkbaharda sürgünler püskürtme(ya da damlama) yöntemiyle

Kullanma Kılavuzu. 10 dönüm için 1 l gübre kullanılarak ilkbaharda sürgünler püskürtme(ya da damlama) yöntemiyle Yazlık ve kışlık tahıllar, patates, pancar, patlıcangiller, kabakgiller, lahana grubu, ağaçlar, soğanlar, yeşillikler, çiçekler ve çimler, ay çiçeği, üzüm, meyve çalılıkları ve dekoratif çalılıklar, küçük

Detaylı

Gübreleme Zeytin ağacında gübreleme ağacın dikimi ile başlar bunu izleyen yıllarda devam eder. Zeytin ağaçlarının gereksinimi olan gübre miktarını

Gübreleme Zeytin ağacında gübreleme ağacın dikimi ile başlar bunu izleyen yıllarda devam eder. Zeytin ağaçlarının gereksinimi olan gübre miktarını Gübreleme Zeytin ağacında gübreleme ağacın dikimi ile başlar bunu izleyen yıllarda devam eder. Zeytin ağaçlarının gereksinimi olan gübre miktarını belirlemenin en iyi yolu yaprak-toprak analizleridir.

Detaylı

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır.

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır. Ekolojik istekleri Çayda verim ve kalite ile ekolojik koşullar arasında ilişki vardır. Dünya üzerinde kuzey yarımkürede 42.enlem, güney yarım kürede ise 30. enlem çay bitkisinin son yetişme sınırlarıdır.

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr KASIMPATI (KRZANTEM) YETİŞTİRİCİLİĞİ-1

Detaylı

BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı:

BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı: BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı: Toprak işlemenin sebebi, tohumların uygun çimlenme ve çıkış ortamını hazırlamak; su kaybını en aza indiren, toprağın yapısını en az bozan, erozyonu önemli

Detaylı

Magnezyum Sülfat. Magnezyum Sülfat nedir?

Magnezyum Sülfat. Magnezyum Sülfat nedir? Magnezyum Sülfat Magnezyum Sülfat nedir? Magnezyum sülfat gübresi (MgSO4 7H 2 O) bitkilerdeki magnezyum eksikliğiniz gidermeye uygun, suda tamamen eriyebilen saf ve kristal bir gübredir. Bünyesinde % 15

Detaylı

DOĞRU VE DENGELİ GÜBRE KULLANIMI BİTKİLERE HASTALIK VE ZARARLILARA KARŞI DAYANIKLILIK KAZANDIRIR

DOĞRU VE DENGELİ GÜBRE KULLANIMI BİTKİLERE HASTALIK VE ZARARLILARA KARŞI DAYANIKLILIK KAZANDIRIR DOĞRU VE DENGELİ GÜBRE KULLANIMI BİTKİLERE HASTALIK VE ZARARLILARA KARŞI DAYANIKLILIK KAZANDIRIR Prof. Dr. Habil Çolakoğlu 1 Prof. Dr. Mehmet Yıldız 2 Bitkilerin yeterli ve dengeli beslenmesi ile ürün

Detaylı

Sinirotugiller. Plantaginaceae

Sinirotugiller. Plantaginaceae Sinirotugiller Plantaginaceae PLANTAGİNACEAE (Sinirotugiller) Otsu veya bodur çalımsı bitkilerdir. Yapraklar basit ve genellikle tabanda rozet formundadır. Çiçekler silindirik başak oluştururlar. Meyve

Detaylı

- Zn 120. Çinkolu Gübre Çözeltisi. Lignosulfanate UYGULAMA ŞEKLİ VE DOZLARI

- Zn 120. Çinkolu Gübre Çözeltisi. Lignosulfanate UYGULAMA ŞEKLİ VE DOZLARI - Zn 120 Çinkolu Gübre Çözeltisi Suda Çözünür Çinko (Zn) : % 10 1 Lt/5 Lt Lignosulfanate Erken dönem uygulamaları ile meyve büyüklüğünde ve verimde artış sağlar. Nişasta sentezi, artar, azot metabolizması

Detaylı

ARIKÖY TOPLU YAPI YÖNETİMİ BİTKİLER NE İSTER

ARIKÖY TOPLU YAPI YÖNETİMİ BİTKİLER NE İSTER ARIKÖY TOPLU YAPI YÖNETİMİ BİTKİLER NE İSTER Hazırlayan ZİRAAT MÜHENDİSİ:Murad Ali DEMİR İSTANBUL 2009 N (DAL) (AZOT) Bitkilerin en fazla ihtiyaç duyduğu besin maddelerinden biri olan azot vejetatif gelişmeyi

Detaylı

YULAF YETİŞTİRİCİLİĞİ

YULAF YETİŞTİRİCİLİĞİ YULAF YETİŞTİRİCİLİĞİ Yulafın Kökeni Yulafın vatanını Decandolle Doğu Avrupa ve Tataristan; Hausknecht ise orta Avrupa olduğunu iddia etmektedir. Meşhur tasnifçi Kornicke ise Güney Avrupa ve Doğu Asya

Detaylı

BROKKOLİ (Brassica oleracea var. italica)

BROKKOLİ (Brassica oleracea var. italica) BROKKOLİ (Brassica oleracea var. italica) SİSTEMATİKTEKİ YERİ Takım: Brassicales Familya: Brassicaceae Cins: Brassica Tür: B. oleracea var. italica SAĞLIK VE BESLENME YÖNÜNDEN Brokkoli, A ve C vitamini,

Detaylı

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI KORUMA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI YEMLİK PANCAR (HAYVAN PANCARI)

Detaylı

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği 04 Şubat 2014 İzmir Ajanda Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY) Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY) GMY ve MMY Farkları GMY Nasıl MMY Çevrilir 2 Geleneksel

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 28 EKOLOJİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ

12. SINIF KONU ANLATIMI 28 EKOLOJİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ 12. SINIF KONU ANLATIMI 28 EKOLOJİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ Bir alan ya da habitat içerisindeki tüm popülasyonların oluşturduğu birliğe komünite denir. Komüniteyi oluşturan türler arasında

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON)

12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) 12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) STOMA Genellikle yaprakta bulunan bitkide gaz alışverişini sağlayan küçük gözeneklerdir. Bitkinin yaşadığı iklim koşuluna bağlı olarak konumu

Detaylı

Ekmeklik Buğdayda Başak

Ekmeklik Buğdayda Başak Ekmeklik Buğdayda Başak Ekmeklik Buğdayda Başak Ekmeklik Buğdayda Başak Ekmeklik Buğdayda Başak SARIPAS SARIPAS SARIPAS Çavdar ve Bezelye Ekili Tarla Buğday tarlası Yulafta Salkım Serin İklim

Detaylı

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM

CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM CANLILAR DÜNYASINI GEZELİM TANIYALIM Bulut Kuş OKUL Ağaç Çimenler Taş Ayşe Çocuklar Kedi Top Çiçekler Göl Yukarıdaki şekilde Ayşe nin okula giderken çevresinde gördüğü canlı ve cansız varlıkları inceleyelim.

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA KOLONİ VE DOKULAŞMA Yeryüzünde çok sayıda tek hücreli canlı vardır ve bunlar basit yapılıdır. Oysaki çok hücreli olmak gelişmiş canlı olmanın gereklerindendir. Çünkü tek hücreli bir canlı (örneğin Euglena

Detaylı

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME Ülkemizin Ege - Akdeniz ve Batı Karadeniz sahil kesimleri ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi hariç tüm diğer tarım alanlarında yetiştiriciliği yapılan şeker pancarında verim

Detaylı

DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ

DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ Düşük sıcaklık stresi iki kısımda incelenir. Üşüme Stresi Donma stresi Düşük sıcaklık bitkilerde nekrozis, solma, doku yıkımı, esmerleşme, büyüme azalışı ve çimlenme düşüşü gibi etkiler

Detaylı

BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22

BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22 BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22 Kökeni, Tarihçesi ve Yayılma Alanı Filogenetik özellikler dikkate alınarak börülce nin kökeni olarak İran ve Hindistan arasındaki bölge gösterilmiş olmasına karşın; Vavilov

Detaylı

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler)

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Başak Avcıoğlu Çokçalışkan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Biraz ekolojik bilgi Tanımlar İlişkiler

Detaylı

ÖLÇÜ BİRİMİ BİRİM FİYATI ÜRÜN CİNSİ NO NO Ton/Kg/Adet TL. GÖVDE DAL ve ÇALILAR 1 Çıra Ton 1,38 2 Şimşir(Odun) Ton 4,55 3 Süpürge Çalısı Ton 0,41

ÖLÇÜ BİRİMİ BİRİM FİYATI ÜRÜN CİNSİ NO NO Ton/Kg/Adet TL. GÖVDE DAL ve ÇALILAR 1 Çıra Ton 1,38 2 Şimşir(Odun) Ton 4,55 3 Süpürge Çalısı Ton 0,41 TARİFE BEDELİ CETVELLERİ-1 GÖVDE DAL ve ÇALILAR 1 Çıra Ton 1,38 2 Şimşir(Odun) Ton 4,55 3 Süpürge Çalısı Ton 0,41 A 4 Kamış Adet 0,03 5 Diğer Gövde ve Dallar Ton 0,85 6 Diğer Çalılar Ton 0,55 7 Delice(Yabani

Detaylı

Bioredworm- S(Solid)-Katı ve Bioredworm-L(Liquid)-Sıvı Uygulama tablosu Bitki Türü Gübre Türü Uygulama dönemi Dozlar / saf gübre olarak /

Bioredworm- S(Solid)-Katı ve Bioredworm-L(Liquid)-Sıvı Uygulama tablosu Bitki Türü Gübre Türü Uygulama dönemi Dozlar / saf gübre olarak / Kök gelişimini ciddi oranda desteklediği için, özellikle dikim esnasında granül gübrenin kullanılması tavsiye edilir. Üreticilerin, topraktaki besin ihtiyacını tespit edebilmeleri için toprak analizi yaptırmaları

Detaylı

Çiftçi Şartlarında Potasyumlu Gübrelemenin Verim ve Kaliteye Olan Etkisi

Çiftçi Şartlarında Potasyumlu Gübrelemenin Verim ve Kaliteye Olan Etkisi Çiftçi Şartlarında Potasyumlu Gübrelemenin Verim ve Kaliteye Olan Etkisi Âlim Çağlayan 1 Ertan Demoğlu 1 Besinlerin rolü Yeterli bir gübreleme programı sadece bütün besinlerin temel görevleri açık bir

Detaylı

zeytinist

zeytinist 1 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 2 3 4 Zeytin

Detaylı

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 8 65 Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme 8.1 Gübreleme Çayır-Mer alarda bulunan bitkilerin vejetatif aksamlarından yararlanılması ve biçme/otlatmadan sonra tekrar

Detaylı

LAHANA GRUBU SEBZE TÜRLERİ A. SINIFLANDIRMA

LAHANA GRUBU SEBZE TÜRLERİ A. SINIFLANDIRMA LAHANA GRUBU SEBZE TÜRLERİ A. SINIFLANDIRMA Sınıf Takım Familya Tür : Dicotyledonea : Rhodales : Cruciferae (Haç Çiçekliler) : Brassica oleracea var. acephala (Yaprak Lahanalar) Brassica oleracea var.

Detaylı

BAHÇE BİTKİLERİNİN ÇOĞALTILMASI

BAHÇE BİTKİLERİNİN ÇOĞALTILMASI BAHÇE BİTKİLERİNİN ÇOĞALTILMASI Tür ve çeşitlerin devamını sağlamak Ticari üretimin ve bahçelerin devamını sağlamak 1. Generatif (Eşeyli=tohum ile) çoğaltma 2. Vejetatif (Eşeysiz) çoğaltma GENERATİF ÇOĞALTMA

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2013 YILI Türkiye İstatistik Kurumu 27/12/2013 tarihinde 2013 yılı Bitkisel Üretim İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bitkisel üretim bir önceki yıla göre

Detaylı

Kalbimizden Toprağa... ÜRÜN TANITIM KATALOĞU.

Kalbimizden Toprağa... ÜRÜN TANITIM KATALOĞU. Kalbimizden Toprağa... 2018 ÜRÜN TANITIM KATALOĞU www.olkatarim.com 01 İ Ç İ N D E K İ L E R 02. Olka Tarım Hakkında 03. Solucan Gübresi Hakkında 04. Solucan Gübresi Özellikleri 05. Ürün Bilgileri 06.

Detaylı