ADIM FİZİK GÜNLERİ IV MAYIS 2015 KÜTAHYA

Transkript

1

2

3 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE ADIM FİZİK GÜNLERİ IV MAYIS 2015 KÜTAHYA ÖZET KİTABI Bu kongre ADIM Üniversiteleri adına Dumlupınar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü tarafından düzenlenmiştir. EDİTÖRLER Doç. Dr. Kaan MANİSA Yrd. Doç. Dr. A. Engin ÇALIK Araş. Gör. Dr. M. Emre KANSU Araş. Gör. Hakan ÇETİNKAYA BASKIYA HAZIRLAYANLAR Doç. Dr. Kaan MANİSA Yrd. Doç. Dr. A. Engin ÇALIK Araş. Gör. Dr. M. Emre KANSU Araş. Gör. Hakan ÇETİNKAYA Ümit DOĞAN Zeynep OLUK Sertaç AKGÜN III

4 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE IV

5 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE TEŞEKKÜR ADIM FİZİK GÜNLERİ IV Kongresinin düzenlenmesine destek olan; TÜBİTAK 2223-B Yurtiçi Bilimsel Etkinlik Düzenleme Desteği Programına, Dumlupınar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu 2015/31 no lu projesine, Dumlupınar Üniversitesi Rektörlüğü ne, ve Dumlupınar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı na, teşekkürlerimizi sunarız. V

6 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE VI

7 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE ÖNSÖZ 2009 yılında hayata geçirilen ADIM üniversiteleri konsorsiyumu, birbirine coğrafi olarak yakın olan üniversitelerin bir araya gelmesiyle oluşturulan bir işbirliği protokolüdür. Protokol çerçevesinde, Fizik alanında yapılan bilimsel araştırma, çalışma, proje ve ortak çalışmalar yapmak ve bunları bilim insanlarıyla paylaşmak amacıyla ADIM Fizik Günleri kongrelerinin düzenlenmesi kararlaştırılarak; Afyon Kocatepe Üniversitesinde ADIM Fizik Günleri I (2010), Pamukkale Üniversitesinde ADIM Fizik Günleri II (2012) ve Süleyman Demirel Üniversitesinde ADIM Fizik Günleri III (2014) kongreleri düzenlenmiştir Mayıs 2015 tarihlerinde, ADIM Fizik Günleri kongre serisinin devamı olarak ADIM Fizik Günleri IV kongresi Dumlupınar Üniversitesi Fizik Bölümünde gerçekleştirilmiştir. Kongre süresince, Fizik alanında çalışan araştırmacılar, bilim insanları ve lisans, yüksek lisans, doktora öğrencileri bir araya gelerek; bilimsel tartışmaların yapıldığı, yeni projelerin geliştirildiği ve bilimsel çalışmaların konuşulduğu bir ortamı paylaşmıştır. Selçuklu mimari çizgileriyle Türk mimarisinde önemli bir yere sahip olan ve Türkiye nin en beğenilen yerleşkelerinden birisi olan Evliya Çelebi Yerleşkesinde yapılan kongremize vermiş olduğunuz katkılardan dolayı teşekkür eder, kurtuluş ve kuruluş şehri, seramik diyarı Kütahya dan güzel duygularla ve unutulmaz anılarla ayrılmış olmanızı temenni ederiz. VII

8 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE VIII

9 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE KURULLAR ONUR KURULU Prof. Dr. Remzi GÖREN Prof. Dr. Şükrü ŞENTÜRK Prof. Dr. Atalay KÜÇÜKBURSA Dumlupınar Üniversitesi Rektörü Dumlupınar Üniversitesi Rektör Yardımcısı Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölüm Başkanı DÜZENLEME KURULU BAŞKANI Doç. Dr. Kaan MANİSA Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü DÜZENLEME KURULU Doç. Dr. Cemal PARLAK Yrd. Doç. Dr. A.Engin ÇALIK Yrd. Doç. Dr. Hasan BİRCAN Yrd.Doç.Dr. M.Menderes ALYÖRÜK Araş.Gör.Dr. M. Emre KANSU Araş.Gör.Dr.Volkan ÇETİNKAYA Araş.Gör.Hakan ÇETİNKAYA Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, BÖTE Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü DÜZENLEME KURULU SEKRETERYASI Ahmet BİÇER Mahir TURSUN Ümit DOĞAN Kevser DENİZ Zeynep OLUK Hamide KENDÜZLER Mürsel ŞEN Ulaş IŞIK Aslı DÖNMEZ Özge ÖZTÜRK Tuğçe CEYLAN Sertaç AKGÜN IX

10 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE X

11 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE BİLİM KURULU Prof.Dr. Halil YARANELİ Prof.Dr. Mevlüt DOĞAN Prof.Dr. Mustafa GÖKTEPE Prof.Dr. İsmail MARAŞ Prof.Dr. İsmail TARHAN Prof.Dr. Atalay KÜÇÜKBURSA Prof.Dr. Arif NESRULLAZADE Prof. Dr. Ferhunda ATAY Prof.Dr. Veysel KUZUCU Prof. Dr. Seyfettin ÇAKMAK Prof.Dr. Nuri ÖZEK Prof.Dr. Mustafa ŞENYEL Prof.Dr. Yüksel ERGÜN Prof.Dr. Murat TANIŞLI Prof.Dr. Osman YILMAZ Prof.Dr. Zeki KARTAL Prof.Dr. Şükrü ŞENTÜRK Doç.Dr. Ali İhsan GÖKER Doç.Dr. Fatma GÖDE Doç.Dr. H.Senem AYDOĞU Doç.Dr. Ercan UÇGUN Doç.Dr. Hamza Yaşar OCAK Doç.Dr. Mehmet ERDOĞAN Doç.Dr. Latife ŞAHİN Doç.Dr. Cem SEVİK Yrd.Doç.Dr. Ümit DEMİRBAŞ Yrd.Doç.Dr. Mehmet ŞAHİN Yrd.Doç.Dr. İlknur ÜSTÜNDAĞ Yrd.Doç.Dr. Metin BİLGE Yrd.Doç.Dr. Hüseyin ERTİK Adnan Menderes Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Balıkesir Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Celal Bayar Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fizik Bölüm Bşk. Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Pamukkale Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Süleyman Demirel Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Süleyman Demirel Üniveristesi, Fizik Bölümü Anadolu Üniversitesi, Fizik Bölümü Anadolu Üniversitesi, Fizik Bölümü Anadolu Üniversitesi, Fizik Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Bilecik Şeyh Ebdebali Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Selçuk Üniversitesi, Fizik Bölümü İstanbul Üniversitesi, Fizik Bölümü Anadolu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Uluslararası Antalya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Uşak Üniversitesi, Fizik Bölüm Başkanı Dumlupınar Üniversitesi, Fizik Bölümü Ege Üniversitesi, Fizik Bölümü Akdeniz Üniversitesi, Alanya Eğitim Fakültesi XI

12 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE XII

13 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE KONGRE PROGRAMI 28 MAYIS 2015 PERŞEMBE KAYIT (Yer: Fen-Edebiyat Fakültesi) AÇILIŞ OTURUMU (Yer: Fen-Edebiyat Fakültesi Şeyhi Sinan Konferans Salonu) Prof. Dr. Ülfet ATAV, Selçuk Üniversitesi (Yer: Fen-Edebiyat Fakültesi Şeyhi Sinan Konferans Salonu) ÇAY-KAHVE ARASI Prof. Dr. İsmail BOZTOSUN, Akdeniz Üniversitesi (Yer: Fen-Edebiyat Fakültesi Şeyhi Sinan Konferans Salonu) ÖĞLE YEMEĞİ POSTERLERİN ASILMASI I. OTURUM Alan Nükleer Fizik Matematiksel Fizik Yoğun Madde Fiziği Atom ve Molekül Fiziği Salon Şeyhi Sinan Salonu Germiyanoğlu B107 B108 Yakup Bey Salonu Oturum Başkanı Prof. Dr. Ülfet ATAV Prof.Dr. Murat TANIŞLI Prof.Dr. Mustafa GÖKTEPE Prof.Dr. Mustafa ŞENYEL Erdal DİKMEN Deriving Effective Interactions Microscopically Mikail DİREKÇİ 11 Be+ 120 Sn Yarı- Elastik Saçılmasının Coulomb Bariyeri Civarında Optik Model ile İncelenmesi Ömür KOCADAĞ 18 O+ 28 Si, 58 Ni, 64 Zn Elastik Saçılmalarının Fenomenolojik Analizi Kawa HAMDOUSH Kütle Bölgesindeki Ge İzotoplarının Gamow Teller Geçiş Özelliklerinin İncelenmesi Hüseyin ERTİK Beta Parçacıklarının Kütle Soğurma Katsayılarının Fraktal Ölçekleme Modeli İle Tanımlanması Mustafa Emre KANSU Lorentz Sistemi İçin Gravito- Elektromanyetik Denklemlerin Kuaternionlarla Ele Alınması Süleyman DEMİR Lineer Gravitasyonun Alan Denklemlerinin Hiperbolik Kuaternion Formülasyonu Mustafa Emre KANSU Lineer Gravitasyon İçin Enerji Korunum Eşitliğinin Kompleks Kuaternionik Temsili Müge SÖYLEYİCİ ÇERGEL Ultrasonik Kimyasal Püskürtme Tekniği ile Üretilen Co katkılı TiO 2 Tabakalarının Bazı Fiziksel Özelliklerinin İncelenmesi Cemal ULUTAŞ Tavlama Sıcaklığının Kimyasal Depolama Yöntemi ile Elde Edilen Mn 3 O 4 İnce Filmin Fiziksel Özelliklerine Etkisi Deniz TÜRKÖZ ALTUĞ GaAs Tipi Kuantum Kuyularında Elektronların Etkin g- Çarpanı Erdem DEMİRCİ Pt/Co/Pt/Cr 2 O 3 İnce Filmlerde Spin Canting Olayının İncelenmesi ÇAY-KAHVE ARASI Selda SADİ 1-Butyl-3- Methylimidazolium Bis (Trifluoro Methyl Sulfonyl) İmide İyonik Sıvısının Elektronik Yapı, Spektroskopik Özellikler ve İyonlar Arası Zayıf Etkileşmelerinin Teorik Olarak İncelenmesi Özgür ALVER 2-Fluoro-3- Methylpyridine-5- Boronic Acid: NMR, FT- IR, Raman and DFT studies Erdem ÖZTÜRK Atomların Temel Durum Enerjisinin Hesaplanmasında Genelleştirilmiş Kosinüs Hiperbolik Fonksiyonlarının Kullanılması Ramazan TOPKAYA CoO Bazlı İnce Filmlerde Exchange Bias Etkisi XIII

14 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE II. OTURUM Alan Nükleer Fizik Disiplinler Arası Yoğun Madde Fiziği Atom ve Molekül Fiziği Salon Şeyhi Sinan Salonu Germiyanoğlu B107 B108 Yakup Bey Salonu Oturum Prof. Dr. İsmail Doç.Dr. Ercan Prof. Dr. Ferhunde Prof.Dr. Zeki KARTAL Başkanı BOZTOSUN UÇGUN ATAY Mürsel ŞEN Fotonükleer Reaksiyon ile Baryum İzotoplarının Yarı Ömürlerinin Belirlenmesi Bayram KILIÇ Solkane Programı ile Organik Rankine Çevriminin Etkinlik Oranı Analizi Haydar UNCU Gentile İstatistiğinin İstatistiksel Ağırlık İfadesinin Türetilmesi Ecem BOZDOĞAN Elektron Korelasyon Yöntemlerinde İki Matematiksel Formalizmin Karşılaştırılması Ahmet BİÇER Fotonükleer Reaksiyon ile Rubidyum İzotoplarının Yarı Ömürlerinin Belirlenmesi Volkan SARIKAYA Zn İzotoplarında Gamow- Teller Beta Geçiş Özelliklerinin Pyatov Yöntemiyle İncelenmesi Aziz ANCIN Kr İzotoplarında Gamow- Teller Beta Geçiş Özelliklerinin İncelenmesi Ekrem ÇİÇEK Eklem Kıkırdakta Oluşan Dejenerasyonun Multifoton Mikroskop İle İncelenmesi Bayram KILIÇ Burdur İli Gelecekteki Rüzgâr Hızı Değerlerinin Yapay Sinir Ağları Metodu İle Tahmini Eren Cihan KARSU ASAL Nadir Toprak İyonlarının Silisyum Oksit Fosforlar Üzerine Etkisi Gönül BİLGEÇ AKYÜZ İki-Boyutlu Elektron Sistemlerinde, Değiş_Tokuş Etkileşmelerini de İçeren Manyeto- Transport Hesapları Mustafa ÖZTÜRK Pt/Co/Cr/CoO Çok Katlı İnce Filminde Çift Geometrili Exchange Bias Etkisi Bekir GÜRBULAK InSe ve InSe:Zn Yarıiletkenlerin Bridgman/Stockbarger Tekniğiyle Büyütülmesi ve Yapısal Karakterizasyonu Gürkan KEŞAN Excited-State Properties and Energy Transfer Efficiency of A Carbonyl Carotenoid From the Light- Harvesting Complex of Chromera Velia Fatma AYDOĞAR Geçiş Metali Komplekslerinin Elektronik Yapısı, Spektroskopik Özellikleri Ve Biyoaktiflerinin İncelenmesi: Cu(INO) 2 Cl 2 nin Durumu Sinan AKSOY Hiperbolik Kosinüs ve Genelleştirilmiş Hiperbolik Kosinüs Fonksiyonları İçeren Üstel Tipli Orbitaller Kullanarak Cusp Durumlarının İncelenmesi ÇAY-KAHVE ARASI III. OTURUM Alan Nükleer Fizik Genel Fizik Yoğun Madde Fiziği Atom ve Molekül Fiziği Salon Şeyhi Sinan Salonu Germiyanoğlu Yakup Bey Salonu Oturum Doç.Dr. Erdal Doç.Dr. Devrim Başkanı DİKMEN TARHAN Alp CESUR Ali ÇETİN Foto-Aktivasyon Elektromanyetik Analizi Yönteminin Dalgaların Fotonik Uygulanabilirliğinin Yapılardaki Araştırılması Yansıma Analizi Mahmut ÜSTÜN İndiyum Çekirdeğinin Fotonükleer Reaksiyon İle Yarı Ömür ve Enerji Seviyelerinin Belirlenmesi Murat ÖZTÜRK Entegre Polijenerasyon Enerji Üretim Sisteminin Termodinamik Analizi B107 Doç.Dr. Hamza Yaşar OCAK Cansel DOĞAN CaSiO 3 :Eu 3+ /Na + Işıldarlarının sentezi ve Luminesans Özelliklerinin İncelenmesi Sinem ERGİN İndiyum Katkılı Kadmiyum Sülfür İnce Filmlerin Hazırlanması ve Optik Özelliklerinin İncelenmesi B108 Doç.Dr. Cemal PARLAK Ömer ŞİŞE Teoriden Uygulamaya Elektrostatik Alanlarda Yüklü Parçacık Hareketlerinin İncelenmesi Hasan BİRCAN Lineer Potensiyele Sahip Schrödinger Denkleminin Numerov Metodu Kullanılarak Çözümü XIV

15 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE Veli ÇAPALI GEANT4 Simülasyon Programı Kullanılarak Protonlarla Işınlanan Beyin Dokusu İçin Penetrasyon Ve Depo Edilen Enerji Hesaplamaları Ayla SANDIKÇIOĞLU Akşehir Fay Hattı Üzerindeki Bazı Derin Su Kaynaklarının Radon Konsantrasyonu ve Sismik Aktivite ile İlişkisinin İncelenmesi Nuri ÖZEK Yakıt Hücresi Sistemlerinin Termodinamik Analizi Tuğba ÖZBEY Mangan Depozitleri ve Onların Temsili Simülasyonları İçin Nümerik Yaklaşımlar AKŞAM YEMEĞİ Ali İhsan GÖKER Strongly correlated plexcitonics: Evolution of the Fano resonance in the presence of Kondo correlations Zeynep OLUK Fe- %9 Mn Alaşımların Elastik Özelliklerinin Teorik Olarak İncelenmesi 29 MAYIS 2015 CUMA Prof.Dr. Sebahattin TÜZEMEN, Atatürk Üniversitesi (Yer: Fen-Edebiyat Fakültesi Şeyhi Sinan Konferans Salonu) ÇAY-KAHVE ARASI POSTER SUNUMLARI IV. OTURUM Alan Yüksek Enerji Fiziği Genel Fizik Yoğun Madde Fiziği Salon Şeyhi Sinan Salonu Germiyanoğlu Yakup Bey Salonu Oturum Doç.Dr. Hatice DURAN YILDIZ Doç.Dr. H. Senem AYDOĞU Başkanı Dilaver PORSUK Lineer Serbest Elektron Lazer Sistemlerinde Süper İletken Tabanca Kavite Dizaynı Volkan ÇETİNKAYA Büyük Hadron Çarpıştırıcısında Yeni Ağır Kuark Üretimine Çeşni Değiştiren Yüksüz Akım Bağlaşımlarının Etkisi Volkan ARI Büyük Hadron Çarpıştırıcısında (LHC) Higgs Bozonunun Standart Model Ayar Bozonları ile Olan Anomal Bağlaşımlarının Araştırılması Devrim TARHAN Optomekanik Sistemlerde Kuantum Mekaniği Uygulamaları İlker YILDIZ X-Işını Fotoelektron Spektroskopi ve Derinlik Profili Yöntemi Ayşe DURAN Dört Boyutlu Blume-Emery-Griffiths Modeline Soğutma Hızının Etkisi Seda UZKALAN Farklı Tabanlar Üzerine Üretilen ZnO Filmlerinin Özellikleri ÖĞLE YEMEĞİ SOSYAL ETKİNLİK KAPANIŞ YEMEĞİ XV

16 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE KISALTMALAR SA SDA SGF SMF SNF SYM SYEF Atom ve Molekül Fiziği Sözlü Bildiri Disiplinlerarası Sözlü Bildiri Genel Fizik Sözlü Bildiri Matematiksel Fizik Sözlü Bildiri Nükleer Fizik Sözlü Bildiri Yoğun Madde Fiziği Sözlü Bildiri Yüksek Enerji Fiziği Sözlü Bildiri PAS PA PDA PGF PMF PNF PYM PYEP Astrofizik ve Kozmoloji Poster Bildiri Atom ve Molekül Fiziği Poster Bildiri Disiplinlerarası Poster Bildiri Genel Fizik Poster Bildiri Matematiksel Fizik Poster Bildiri Nükleer Fizik Poster Bildiri Yoğun Madde Fiziği Poster Bildiri Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği Poster Bildiri XVI

17 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ KURULLAR ADIM FİZİK GÜNLERİ IV PROGRAM VII IX XIII ÇAĞRILI KONUŞMACILAR 1 Prof. Dr. Ülfet Atav 3 Prof. Dr. İsmail Boztosun 5 Prof. Dr. Sebahattin Tüzemen 7 SÖZLÜ BİLDİRİLER 9 SA-1 1-butyl-3-methylimidazolium bis ( trifluoro methyl sulfonyl ) imide iyonik sıvısının elektronik yapı, spektroskopik özellikler ve iyonlar arası zayıf etkileşmelerinin teorik olarak incelenmesi Selda Sadi, Fehmi Bardak, Ahmet Ataç SA-2 Teoriden uygulamaya elektrostatik alanlarda yüklü parçacık hareketlerinin incelenmesi Ömer Şişe SA-3 Geçiş metali komplekslerinin elektronik yapısı, spektroskopik özellikleri ve biyoaktiflerinin incelenmesi: Cu(INO) 2 Cl 2 nin durumu Fatma Aydoğar, Fehmi Bardak, Ahmet Ataç SA-4 Elektron korelasyon yöntemlerinde iki matematiksel formalizmin karşılaştırılması Ecem Bozdoğan, Esra Kuş, Murat Ertürk SA-5 CoO bazlı ince filmlerde exchange bias etkisi Ramazan Topkaya, Sinan Kazan SA-6 2-fluoro-3-methylpyridine-5-boronic acid: NMR, FT-IR, Raman and DFT studies Özgür Alver, Gökhan Dikmen SA-7 Excited-state properties and energy transfer efficiency of a carbonyl carotenoid from the light-harvesting complex of chromera velia Gürkan Keşan, Milan Durchan, Josef Tichý, František Vácha, Cemal Parlak, Tomáš Polívka XVII

18 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE SA-8 Atomların temel durum enerjisinin hesaplanmasında genelleştirilmiş kosinüs hiperbolik fonksiyonlarının kullanılması Erdem Öztürk, Murat Ertürk SA-9 Hiperbolik kosinüs ve genelleştirilmiş hiperbolik kosinüs fonksiyonları içeren üstel tipli orbitaller kullanarak cusp durumlarının incelenmesi Sinan Aksoy, Murat Ertürk SDA-1 Eklem kıkırdakta oluşan dejenerasyonun multifoton mikroskop ile incelenmesi Ekrem Çiçek SDA-2 Nadir toprak iyonlarının silisyum oksit fosforlar üzerine etkisi Eren Cihan Karsu Asal SDA-3 Burdur ili gelecekteki rüzgâr hızı değerlerinin yapay sinir ağları metodu ile tahmini Bayram Kılıç, Emre Arabacı SDA-4 Solkane programı ile organik rankine çevriminin etkinlik oranı analizi Emre Arabacı, Bayram Kılıç SGF-1 Elektromanyetik dalgaların fotonik yapılardaki yansıma analizi Ali Çetin, Veysel Korkmaz, M. Selami Kılıçkaya SGF-2 X-ışını fotoelektron spektroskopi ve derinlik profili yöntemi İlker Yıldız, Atalay Küçükbursa SGF-3 Optomekanik sistemlerde kuantum mekaniği uygulamaları Devrim Tarhan SGF-4 Yakıt hücresi sistemlerinin termodinamik analizi Yunus Emre Yüksel, Murat Öztürk, Nuri Özek SGF-5 Entegre polijenerasyon enerji üretim sisteminin termodinamik analizi Yunus Emre Yüksel, Murat Öztürk, Nuri Özek SGF-6 Mangan depozitleri ve onların temsili simülasyonları için nümerik yaklaşımlar Tuğba Özbey, Mehmet Bayırlı SMF-1 Beta parçacıklarının kütle soğurma katsayılarının fraktal ölçekleme modeli ile tanımlanması Hüseyin Ertik, Abdullah Engin Çalık, Mürsel Şen, Hüseyin Şirin SMF-2 Lineer gravitasyonun alan denklemlerinin hiperbolik kuaternion formülasyonu Süleyman Demir, Murat Tanışlı, Mustafa Emre Kansu XVIII

19 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE SMF-3 Lineer gravitasyon için enerji korunum eşitliğinin kompleks kuaternionik temsili Mustafa Emre Kansu, Murat Tanışlı, Süleyman Demir SMF-4 Lorentz sistemi için gravito-elektromanyetik denklemlerin kuaternionlarla ele alınması Mustafa Emre Kansu, Murat Tanışlı, Süleyman Demir SNF-1 Deriving effective interactions microscopically E. Dikmen, A.F. Lisetskiy, B.R. Barrett, P. Maris, A.M. Shirokov, J.P. Vary SNF-2 Foto-aktivasyon analizi yönteminin uygulanabilirliğinin araştırılması Alp Cesur, Mesut Karakoç, Christian Segebade, Haris Dapo, İsmail Boztosun SNF-3 İndiyum çekirdeğinin fotonükleer reaksiyon ile yarı ömür ve enerji seviyelerinin belirlenmesi Mahmut Üstün, Suna Fırat, Haris Dapo, İsmail Boztosun SNF-4 Akşehir fay hattı üzerindeki bazı derin su kaynaklarının radon konsantrasyonu ve sismik aktivite ile ilişkisinin incelenmesi Ayla Sandıkcıoğlu, Hüseyin Ali Yalım SNF-5 Lineer potansiyele sahip Schrödinger denkleminin Numerov metodu kullanılarak çözümü Hasan Bircan, A. Engin Çalık SNF-6 Fotonükleer reaksiyon ile rubidyum izotoplarının yarı ömürlerinin belirlenmesi Ahmet Biçer, Kaan Manisa, Mürsel Şen, A. Engin Çalık, Mehmet Erdoğan SNF-7 Fotonükleer reaksiyon ile baryum izotoplarının yarı ömürlerinin belirlenmesi Mürsel Şen, A. Engin Çalık, Ahmet Biçer, Kaan Manisa, Mehmet Erdoğan SNF-8 GEANT4 simülasyon programı kullanılarak protonlarla ışınlanan beyin dokusu için penetrasyon ve depo edilen enerji hesaplamaları Veli Çapalı, Hasan Özdoğan, Mert Şekerci, Abdullah Kaplan SNF kütle bölgesindeki Ge izotoplarının gamow teller geçiş özelliklerinin incelenmesi Tahsin Babacan, Kawa Hamdoush, Volkan Sarıkaya, Aziz Ancın SNF Zn izotoplarında Gamow-Teller beta geçiş özelliklerinin Pyatov yöntemiyle incelenmesi Tahsin Babacan, Volkan Sarıkaya, Aziz Ancın, Kawa Hamdoush SNF Kr izotoplarında Gamow-Teller beta geçiş özelliklerinin incelenmesi İsmail Maraş, Tahsin Babacan, Aziz Ancın,Volkan Sarıkaya, Kawa Hamdoush XIX

20 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE SNF O+ 28 Si, 58 Ni, 64 Zn elastik saçılmalarının fenomenolojik analizi Ömür Kocadağ,, Murat Aygün, Yusuf Şahin, İsmail Boztosun SNF Be+ 120 Sn yarı-elastik saçılmasının coulomb bariyeri civarında optik model ile incelenmesi Mikail Direkçi, İsmail Boztosun SYM-1 İki-boyutlu elektron sistemlerinde, değiş-tokuş etkileşmelerini de içeren manyeto-transport hesapları Gönül Bilgeç Akyüz, Afif Sıddıki, İsmail Sökmen SYM-2 Strongly correlated plexcitonics: evolution of the fano resonance in the presence of kondo correlations Ali İhsan Göker SYM-3 Ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği ile üretilen Co katkılı TiO 2 tabakalarının bazı fiziksel özelliklerinin incelenmesi Banu Erdoğan, İdris Akyüz, Ferhunde Atay,Müge Söyleyici Çergel SYM-4 GENTİLE istatistiğinin istatistiksel ağırlık ifadesinin türetilmesi Haydar Uncu, Sevilay Selvi SYM-5 Pt/Co/Cr/CoO çok katlı ince filminde çift geometrili exchange bias etkisi Mustafa Öztürk, Ahmet Yağmur, Erdem Demirci, Mustafa Erkovan, Osman Öztürk, Numan Akdoğan SYM-6 Fe-%9 Mn alaşımların elastik özelliklerinin teorik olarak incelenmesi Zeynep Oluk, Ercan Uçgun, Hamza Yaşar Ocak SYM-7 GaAs tipi kuantum kuyularında elektronların etkin g-çarpanı Arif Babanlı, Deniz Türköz Altuğ SYM-8 Tavlama sıcaklığının kimyasal depolama yöntemi ile elde edilen Mn 3 O 4 ince filmin fiziksel özelliklerine etkisi Cemal Ulutaş, Cebrail Gümüş, SYM-9 InSe ve InSe:Zn yarıiletkenlerin Bridgman/Stockbarger tekniğiyle büyütülmesi ve yapısal karakterizasyonu Bekir Gürbulak, Songül Duman, Salih Zeki Erzeoğlu, Mutlu Kundakçı, Afsoun Ashkhasi, Mehmet Şata, Muhammat Aksoy SYM-10 Pt/Co/Pt/Cr 2 O 3 ince filmlerde spin canting olayının incelenmesi Erdem Demirci, Mustafa Öztürk, Melek Türksoy Öcal, Osman Öztürk, Numan Akdoğan SYM-11 Dört boyutlu Blume-Emery-Griffiths modeline soğutma hızının etkisi Ayşe Duran, Bülent Kutlu, Abdullah Günen XX

21 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE SYM-12 İndiyum katkılı kadmiyum sülfür ince filmlerin hazırlanması ve optik özelliklerinin incelenmesi Sinem Ergin, Fatih Mehmet Emen, Fatma Göde, Cansel Dogan, Göktürk Avşar, Tuncay Yeşilkaynak, Nevzat Külcü SYM-13 CaSiO 3 :Eu 3+ /Na + ışıldarlarının sentezi ve lüminesans özelliklerinin incelenmesi Cansel Doğan, Fatih Mehmet Emen, Sinem Ergin, Göktürk Avşar, Tuncay Yeşilkaynak, Nevzat Külcü SYM-14 Farklı tabanlar üzerine üretilen ZnO filmlerinin özellikleri Seda Uzkalan, Senem Aydoğu SYEF-1 Lineer serbest elektron lazer sistemlerinde süper iletken tabanca kavite dizaynı Dilaver Porsuk, Hatice Yıldız, Raşit Çakır SYEF-2 Büyük Hadron Çarpıştırıcısında yeni ağır kuark üretimine çeşni değiştiren yüksüz akım bağlaşımlarının etkisi Volkan Çetinkaya, Volkan Arı, Orhan Çakır SYEF-3 Büyük Hadron Çarpıştırıcısında (LHC) Higgs bozonunun standart model ayar bozonları ile olan anomal bağlaşımlarının araştırılması Volkan Arı PAS-1 Değen çift sistemler KIC ve KIC in Kepler ışık eğrisi analizleri Merve Kutlualp, Naci Erkan, Caner Çiçek PA-1 M(2-aminopiridin) Ni(CN) 4.G (M = Ni, Cu, Cd ve G = 1,4-dioksan) bileşiklerinin infrared spektroskopisi ile incelenmesi Zeki Kartal PA-2 CO2 (1πg) molekülünün üçlü diferansiyel tesir kesiti ölçümleri Ümran Atmaca, Murat Yavuz, Zehra Nur Özer, Mevlüt Doğan PA-3 Conformational analysis of 4-bromo-2-halogenobenzaldehydes: halogen and solvent effects Mahir Tursun, David Fernandez,, Cemal Parlak PA-4 Electric dipole transition probabilities, oscillator strengths and lifetimes for copper like arsenic (AS V) Elmas Erol, Şule Ateş, Gültekin Çelik PA-5 Radiative lifetimes of Rydberg levels for Na I and K I Gültekin Çelik, Şule Ateş XXI

22 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PA-6 Computations on hyperfine coupling constants of some radical adducts to 5,5-dimethyl-1-pyrrolıne n-oxide in water and benzene solutions Şefik Nardalı, Mustafa Karakaya, Fatih Ucun PA-7 Tek ve çok-referanslı konfigürasyon etkileşmesi yönteminde kullanılan bazı size-extensivity düzeltme yöntemlerinin karşılaştırılması Murat Ertürk, Leszek Meissner PA-8 5-florotiyofen-2-karbaldehit molekülünün konformasyonel ve titreşim özellikleri üzerine halojen ve çözücü etkisi Esma Güneş, Cemal Parlak, Mustafa Şenyel PA-9 N,N-dimetilformamid molekülünün titreşim spektrumunun teorik olarak incelenmesi Özge Bağlayan, Mustafa Şenyel PA-10 Helyum atomunun kendiliğinden iyonlaşma tesir kesitlerinin (e,2e) çakışma tekniği ile ölçülmesi Nurçin Karadeniz, Ali Alpergün, Melike Ulu, Mevlüt Doğan PA-11 N,N-dimetilasetamid molekülünün FT-IR ve Raman spektrumunun teorik olarak incelenmesi Mehmet Fatih Kaya, Mustafa Şenyel PA-12 Bazı zeolitlere emdirilen metal komplekslerin EPR spektroskopisiyle incelemesi Cem Cüneyt Ersanlı, Recep Tapramaz PA-13 Bazı zeolitlere nitroksit radikali adsorbsiyonunun EPR incelemesi Cem Cüneyt Ersanlı, Recep Tapramaz PA-14 DFT study, NMR, FT-IR, Raman spectroscopic investigation of 6-bromo- 3-pyridinyl boronic acid (6b3pba) Gökhan Dikmen, Özgür Alver PA-15 3-aminoetilpiridin molekülünün titreşim frekanslarının ve geometrik yapısının teorik olarak incelenmesi İlkan Kavlak, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu PA-16 Siyanür komplekslerinin sentezi, spektroskopik ve termal özelliklerinin incelenmesi: (4aeph)2[M(CN)4] (M = Ni(II), Pd(II) veya Pt(II)) Dursun Karaağaç, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu PA-17 2-piridinethanol ile siyanür komplekslerin sentezi, yapısı ve fiziksel özelliklerinin incelenmesi Elvan Sayın, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu XXII

23 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PA-18 Nikotinamid ligantiyla bakir(ii)-tetrasiyanometalat(ii) komplekslerinin sentezi, spektroskopik ve termal özelliklerinin incelenmesi Güneş Süheyla Kürkçüoğlu, Elvan Sayın PA-19 1,2-dimetilimidazol ligantlı metal-siyanür komplekslerinin sentezi, spektroskopik ve termal özelliklerinin araştırılması R. Kağan Üstün, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu PA-20 2,6-difloranilin molekülüne ait spektroskopik ve moleküler yapı analizinin kuantum kimyasal hesaplarla yapılması Etem Köse, Ahmet Ataç, Mehmet Karabacak PA-21 2-nitro-n-[2,4-dichlorophenyl]-n-(2-methylbenzoyl)benzamide teorik bir bakış Namık Kemal Sarıtekin, Musa Doğruer, Gürcan Yıldırım, Cabir Terzioğlu PA-22 Ar (3p) atomunun üçlü diferansiyel tesir kesitlerinin incelenmesi Suay Kazgöz, Ali Alpergün, Murat Yavuz, Zehra Nur Özer, Mevlüt Doğan PA-23 Hofmann tipi M(fumarik asit)ni(cn)4 (M = Mn, Cu ve Cd) bileşiklerinin infrared spektroskopisi ile incelenmesi Abdülkerim Yavuz, Zeki Kartal PA-24 Mikro dalga enerjisi kullanılarak elde edilen hofmann tipi M(fumarik asit)ni(cn)4 (M = Mn, Ni ve Cu) bileşiklerinin infrared spektroskopisi ile incelenmesi Abdülkerim Yavuz, Zeki Kartal PA-25 İki boyutlu lantanid içeren metal organik çerçeveler Mustafa Burak Çoban, Hülya Kara, Muhittin Aygün PA-26 Atom ve molekül elektronik yapı hesaplamalarında tam ortonormal üstel tipli orbitallerden faydalanılarak elde edilen laguerre kuvvet seri açılımlarının kullanımı Gürkan Demirdak PA-27 Elektron çarpışma deneyleri ile tesir kesiti ölçümleri Zehra Nur Özer, Murat Yavuz, Melike Ulu, Mevlüt Doğan PDA-1 Ultrasonik poliakrilamit zincir kırılmasının çıkarımsal bulanık kümeleme ile modellenmesi Onur İnan, Ömer Aydoğan PDA-2 Prototropik Tautomerizm sergileyen (E)-3-metoksi-2-[(5-metilpridin-2-ilimino)metil]fenol molekülünün fiziksel ve kimyasal özelliklerinin deneysel ve kuramsal yöntemlerle incelenmesi Başak Koşar, Cem Cüneyt Ersanlı, Çiğdem Albayrak Kaştaş XXIII

24 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PDA-3 2-hidroksi-6-[(4-hidroksifenilamino)metilen] siklohekza-2,4-diyenon in kuantum kimyasal hesaplamaları üzerine bir çalışma Özkan Kalfa, Fatih Tekin, Başak Koşar, Cem Cüneyt Ersanlı PDA-4 3-hidroksi-6-[(4-idroksifenilamino)metilen] siklohekza-2,4-diyenon in kuantum kimyasal hesaplamaları üzerine bir çalışma Fatih Tekin, Özkan Kalfa, Başak Koşar, Cem Cüneyt Ersanlı PDA-5 Güneş enerjisi destekli biyogaz üretimi Durmuş Temiz, Kazım Kumaş, Ragıp Yıldırım, Ali Özhan Akyüz PDA-6 Hibrit araç tasarımı Turgay Kaya, Kazım Kumaş, Durmuş Temiz, Ragıp Yıldırım, Ali Özhan Akyüz PDA-7 Güneş enerjisi destekli soğutma sistemlerine genel bir bakış Zeynep Deniz Eygi PDA-8 Radyasyonun bitkiler üzerindeki etkileri Süleyman Topal PGF-1 Fiber optik dalga kılavuzlarının bazı özelliklerinin incelenmesi Ali Çetin, Deniz Borataş, Nurettin Bilgili PGF-2 Fraktal geometri ile katı yüzeylerin tanımlanması Mehmet Bayırlı, Ender Çay PGF-3 Polydiallyldimethylammonium chloride zincir kırılmasına tuz konsantrasyonunun etkisi Ali Özhan Akyüz, Mehmet Özkan, Mahmut Kantar,Şahin Altan Gür, Mevlüt Doğan PGF-4 Asitle modifiye edilmiş ünye bentonitinin termal ve spektroskopik özellikleri Aytaç Günal, Burcu Erdoğan Alver PGF-5 Kırmızı-altı spektroskopi ile gıdalarda tağşiş belirleme Özge Akpolat, Belgin Bardakçı PGF-6 Mangan cevher yüzeyindeki mangan depozitlerinin morfolojik tanımlama parametrelerinin hesaplanması Tuğba Özbey, Mehmet Bayırlı PMF-1 Konik yüzeye sahip yarımagnetik yarıiletkenlerde Kuantum Hall iletkenliği Arif Babanlı, Ramazan Uyhan, Seyfettin Alan PNF-1 Antalya bölgesindeki granitlerin doğal radyoaktivite seviyelerinin belirlenmesi Necmettin Ceylan, Alp Cesur, S. F. Özmen, İsmail Boztosun XXIV

25 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PNF-2 Fotonükleer reaksiyon ile nikel izotoplarının yarı ömürlerinin ve enerji seviyelerinin belirlenmesi Suna Fırat, Can Ertugay, İsmail Boztosun, Haris Djapo PNF-3 Fotoaktivasyon analiz yöntemi ile antik sikkelerin element analizlerinin yapılması Can Ertuğay, İsmail Boztosun, Haris Ðapo PNF-4 Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi Yerleşkesinde bina içi gama doz hızı ölçümleri Aslı Dönmez, Kevser Deniz, Ulaş Işık, Hakan Çetinkaya, A. Engin Çalık, Kaan Manisa PNF-5 Alfa bozunumu yapan izotopların yarıömürlerinin belirlenmesi için yeni bir matematiksel formülasyon Yusuf Ertürk, A. Engin Çalık, Hüseyin Ertik, Mürsel Şen, Hüseyin Şirin PNF-6 Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi yerleşkesinde açık havadaki gama doz hızı ölçümleri Kevser Deniz, Aslı Dönmez, Ulaş Işık, Hakan Çetinkaya, A. Engin Çalık, Kaan Manisa PNF-7 Alüminyum soğuruculardan beta parçacıklarının soğurulmasının kümülatif azalma metodu ile incelenmesi Serhat Tahsin Kurtpınar, A. Engin Çalık, Hüseyin Ertik, Mürsel Şen, Hüseyin Şirin PNF-8 Nükleer santrallerin yer seçimine etki eden faktörler Ayşe Semra Atan, Berna Sümeyra Atan PNF-9 Afyonkarahisar merkezde toprakta radon konsantrasyonunun belirlenmesi Mehmet Zeki İlhan, Ayla Sandıkçıoğlu, Hüseyin Ali Yalım, Metin Bağcı, Can Başaran, Ahmet Yıldız PNF-10 Zırhlama malzemesi olarak kullanılan ağır beton duvarların radyasyon geçirgenliğinin GEANT4 yazılımı ile incelenmesi Abdullah Kaplan, Veli Çapalı, Hasan Özdoğan, Mert Şekerci PNF-11 Nükleer reaktörlerde moderatör malzeme olarak kullanılan doğal karbon çekirdeği için tesir kesiti hesaplamaları Mert Şekerci, Veli Çapalı, Hasan Özdoğan, Abdullah Kaplan PNF-12 Dünya da mevcut olan ve Türkiye de kurulması planlanan nükleer reaktörlerin karşılaştırılması Şerif Çiçek, Murat Aygün PNF O ve 90 Zr (γ,n) reaksiyon tesir kesitlerinin gama kuvvet fonksiyonu modelleri ile incelenmesi Nurdan Karpuz, Betül Mavi, İskender Akkurt XXV

26 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PNF C çekirdeği için çift diferansiyel nötron emisyon tesir kesitlerinin hesaplanması Nurdan Karpuz, Betül Mavi, İskender Akkurt PNF-15 Selçuk Üniversitesi Alaeddin Keykubat yerleşkesinde bina içi gama doz hızı ölçümleri Mehmet Erdoğan, Tuğçe Nur Tandırcıoğlu, Mariye Akdemir, Murat Abaka PNF-16 Dekoratif yapı malzemesi olarak çinilerde doğal radyoaktivitenin ölçülmesi Ulaş Işık, Hakan Çetinkaya, Latife Şahin Yalçın, Kaan Manisa PNF-17 Foto-nükleer reaksiyonlar ile tungsten çekirdeğinin enerji geçişleri ve yarı ömürlerinin elde edilmesi Fatih Dülger, Haris Ðapo, İsmail Boztosun PYM-1 Electronic structure calculations of (GaAs) N / (InAs) N (001)(N=1-6) superlattices from first principles M. Menderes Alyörük, Tanju Gürel, Resul Eryiğit, Yüksel Ergün PYM-2 Homojen bir manyetik alanda bulunan dört kubitlik J1-J2 Heisenberg XX sisteminin ısısal dolaşıklığının incelenmesi Yücel Bilir, Cenk Akyüz PYM-3 Ferromanyetik ikinci komşu etkileşmelerinin varlığında homojen bir manyetik alanda bulunan dört kubitlik Majumdar-Ghosh modelinde ısısal dolaşıklığın incelenmesi Berna Ödemiş, Cenk Akyüz PYM-4 Homojen bir manyetik alanda bulunan spin-1/2 J1-J2 Heisenberg XX sisteminde taban durum dolaşıklığının incelenmesi Ferid Akbaş, Cenk Akyüz PYM-5 HgTe kalkojenit malzemesinin NaCl yapısının yoğunluk fonksiyonel teorisi ile fiziksel özelliklerinin incelenmesi Ismahan Düz, İsa Erdem, Sevgi Özdemir Kart, Veysel Kuzucu PYM-6 ZnSe x Te 1-x alaşımlarının yapısal ve elektronik özelliklerinin incelenmesi Gönül Bilgeç Akyüz PYM-7 Yüksek dereceli spin etkileşmeleri içeren dört kubitlik Heisenberg XXX sisteminde ısısal dolaşıklığın incelenmesi Cenk Akyüz PYM-8 Electrical characterization of the poly[n-(p-klorofenil)pyrrole]/n-inp junction Ahmet Faruk Özdemir, Ömer Faruk Gündoğdu XXVI

27 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PYM-9 Genişletilmiş Bose-Hubbard modelinin faz diyagramları Sevda Aktaş, Ülfet Atav PYM-10 ScB 2 C bileşiğinin ilk-prensiplerle incelenmesi Sezgin Aydın PYM-11 MgSnP 2 bileşiğinin termo-fiziksel özelliklerinin ilk prensipler yöntemiyle incelenmesi Belgin Koçak, Yasemin Öztekin Çiftci PYM-12 MgSm bileşiğinin yapısal, elektronik, elastik ve fonon özelliklerinin abinitio yöntemler ile incelenmesi Cüneyt Şamil Güven, Cansu Çoban PYM-13 PtCo/CoO ince filmlerde PtCo kalınlığının manyetik anizotropilere ve exchange bias üzerine etkisinin incelenmesi A.Canlı, E. Demirci, M. Öztürk, M. Erkovan, U. Parlak, O. Öztürk, N. Akdoğan PYM-14 Farklı oranlarda Mn içeren CdS filmlerinin bazı fiziksel özelliklerinin incelenmesi Meryem Polat Gönüllü PYM-15 Ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği ile üretilen ZnO filmlerinin fiziksel özelliklerinin ısıl işlemle değişimi Gökhan Tuna, Mustafa Emre Şallak, Ferhunde Atay, Seniye Karakaya PYM-16 Ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği ile üretilen CdO filmlerinin fotovoltaik güneş pillerinde kullanım potansiyelinin araştırılması Sinem Akkabak, İdris Akyüz PYM-17 Saydam iletken SnO 2 filmlerinin üretimi ve incelenmesi Hatice Karaoğlan, Zeynel Sözen, Burak Kızıler, İdris Akyüz PYM-18 Metil 3-(2-oksobenzotiazolin-3-il)propanoat'ın kuantum kimyasal hesaplamaları üzerine bir çalışma Yusuf Çakır, Cem Cüneyt Ersanlı, Başak Koşar PYM-19 Kuramsal yöntemlerle (1RS,2RS,3SR,4SR,9RS)-1,2,3,9-tetrabrom- 1,2,3,4-tetrahidro-1,4-methanonaftalin bileşiğinin kristal yapısının incelenmesi Uğur Dündar, Cem Cüneyt Ersanlı, Başak Koşar PYM-20 trans,trans,trans -2,3,5,8-tetrabrom -1,4-dihidroksi -1,2,3,4- tetrahidronaftalin bileşiğinin bazı özelliklerinin Gaussian 03w programı kullanılarak teorik incelenmesi Selcan Kartal Mert, Cem Cüneyt Ersanlı, Başak Koşar PYM-21 YFT metoduyla 2-[(2-hidroksi-4-nitrofenil)aminometilen]sikloheksa- 3,5-dien-1(2h)-on un fiziksel ve kimyasal özelliklerinin araştirilmasi Cem Cüneyt Ersanlı, Başak Koşar XXVII

28 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PYM-22 Ag/TiO 2 /n-inp Schottky bariyer diyodun akım-voltaj karakteristikleri Ahmet Kürşat Bilgili, Metin Özer PYM-23 Au/P 3 Ht/N-Si Schottky bariyer diyotlarinin akim-voltaj (I-V) karakteristikleri Esra Yükseltürk, M.Mahir Bülbül, Sedat Zeyrek PYM-24 B katkılı NiO filmlerinin üretimi ve karakterizasyonu Seniye Karakaya, Ömer Özbaş PYM-25 PaC 2 bileşiğinin fiziksel özellikleri üzerine basınç etkisi Aynur Tatar, Yasemin Öztekin Çiftci, Sezgin Aydın PYM-26 An investigation of optical properties of ZnO and ZnO:N thin films prepared using sol gel method Tacettin Yıldırım, Aliye Çankaya, İlker Öcalan, Nizami M. Hasanlı, Sebahattin Tüzemen PYM-27 (E)-2-asetil-4-(etilfenildiazenil)fenol' ün moleküler yapı, spektroskopik karakterizasyon ve kuantum mekaniksel hesaplama çalışmaları Serap Uzun, Çiğdem Albayrak Kaştaş,İsmet Şenel, Orhan Büyükgüngör PYM-28 PrC 2 bileşiğinin ilk-ilkeler hesaplamalarıyla incelenmesi Yasemin Öztekin Çiftci, Aynur Tatar, Sezgin Aydın, Cansu Çoban PYM-29 CdS filmlerinin bazı fiziksel özellikleri üzerine bor katkısının etkisi Murat Kellegöz, Hilal Çako, Seda Uzkalan, Salih Köse PYM-30 Zn 1-x Mn x O ince filmlerin monte-carlo metoduyla manyetik karakterizasyonu Taner Kalaycı, İzzet Paruğ Duru, Caner Değer PYM-31 I-V characteristics of the orange g /p-type silicon contacts Ömer Güllü, İsmail Arsel, Osman Pakma, Cihat Özaydın, Abdulmecit Türüt PYM-32 İndiyum sülfür ince filmlerin yapısal ve optik özelliklerinin incelenmesi Fatma Göde, Ramazan Demir, F. Mehmet Emen, Emine Güneri, Havva Yılmaz PYM-33 Electrical characteristics of the al/congo red (CR)/p-Si semiconductor diodes Ömer Güllü, Osman Pakma, İsmail Arsel, Abdulmecit Türüt PYM-34 Al/CuO/p-Si/Al MIS fotovoltaik yapıların elektriksel karakterizasyonu İsmail Arsel, M. Faruk Karabat PYM-35 GaSe:In ikili bileşiğinin modifiye Bridgman/Stockbarger tekniğiyle büyütülmesi ve yüzey morfolojisi Bekir Gürbulak,Yasin Öztırpan, Songül Duman, Afsoun Ashkhasi, Mehmet Şata, Salih Zeki Erzeoğlu, Burcu Akça XXVIII

29 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PYM-36 Al katkılı ZnO filmlerinin üretimi ve karakterizasyonu Sema Kurtaran, İdris Akyüz, Ferhunde Atay, Serhat Aldağ, Göksu Öföfoğlu PYM-37 Fotovoltaik uygulamalarda kullanılabilecek PbO içeren borat cam yapıların üretimi ve karakterizasyonu Sadiye Çetinkaya Çolak, İdris Akyüz, Ferhunde Atay PYM-38 TlInSe 2 ve Tl 0.75 In 0.75 Si 0.25 Se 2 alaşımının elektronik özellikleri İsmail Yücel, Seyfettin Çakmak, Ekrem Artunç, Arif Babanlı PYM-39 B2 fazdaki şekil hafızalı alaşım TaRu'nun basınca bağlı fiziksel özelliklerinin incelenmesi İrem Öner Alp, Yasemin Öztekin Çiftci PYM-40 Kimyasal buhar biriktirme (CVD) yöntemiyle üretilen grafen katmanlarının yapısal ve tribolojik özelliklerinin incelenmesi B. Yıldız, H. Satılmış, Y. E. Tanış, C. G. Ünlü, Y. Özmen PYM-41 [Ni/Pt/CoO]1,2,3,4 ince filmlerde kaydırma etkisinin tabaka sayısına bağlı olarak incelenmesi Ayşe Sönmez, Mustafa Öztürk, Erdem Demirci, Mustafa Erkovan, Umut Parlak, Osman Öztürk, Numan Akdoğan PYEP-1 Çinko selenayt (ZnSe) ince filmlerin radyo frekansı sıçratma yöntemi ile cam taban üzerine depolanması Tuğçe Selek,Mehmet Özkan, Soner Özen, Ali Özhan Akyüz PYEP-2 Alüminyum nitrür (AlN) ince filmlerin radyo frekansı sıçratma yöntemi ile cam ve silisyum taban üzerine depolanması Özgün Ağar, Mehmet Özkan, Hasan Satılmış, Soner Özen, Ali Özhan Akyüz PYEP-3 Argon gazının soğuk akan deşarj ve post deşarj plazmasındaki temel farklılıkların düşük basınçta belirlenmesi Tamer Akan, Erkan İlik, Murat Tanışlı, Neslihan Şahin, Sercan Mertadam PYEP-4 Titanyum nitrür (TiN) ince filmlerin radyo frekansı sıçratma yöntemi ile cam taban üzerine depolanması Murat Polater, Mehmet Özkan, Soner Özen, Ali Özhan Akyüz PYEP-5 Henyey-Greenstein saçılmasının değiştirilmiş faz fonksiyonu yaklaşımı ile absorblayıcı ortamlarda sürekli özdeğerlerin nötron akı dağılımına etkisi Vahide Akyar, Hacı Bayram İşlek, Faruk Yaşa PYEP-6 gigawatt gücünde, nanometre dalgaboylu lazer üretimi Esra Demirhan, Hatice Duran Yıldız KATILIMCI LİSTESİ 211 XXIX

30 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE XXX

31 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE ÇAĞRILI KONUŞMACILAR 1

32 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE 2

33 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE OPTİK ÖRGÜ ÜZERİNDE ETKİLEŞEN BOZONLARIN FAZ YAPISI VE DİNAMİĞİ Ülfet Atav Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü, Konya *Yazışılan yazar e-posta: uatav@selcuk.edu.tr Özet: Optik örgü üzerinde etkileşen bozonlardan oluşan bir sistem Bose-Hubbard modeli çerçevesinde tanımlanarak, ortalama alan yaklaşımı altında Gutzwiller dalga fonksiyonu kullanılarak incelenecektir. Önce bozonlar arasındaki etkileşimin bir temas potansiyeli olması durumunda sistemin faz yapısı ve dinamik davranışı incelenecektir. Daha sonra bozonlar arasında daha uzun menzilli (örneğin dipolar) etkilleşimlerin olması durumunda faz yapısı ve sistemin dinamik davranışı ele alınacaktır. Sonuçlar literatürdeki deneysel sonuçlarla karşılaştırılacaktır. Anahtar Kelimeler: Bose-Hubbard modeli, Gutzwiller dalga fonksiyonu, Bozon. 3

34 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE 4

35 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE PHOTONUCLEAR REACTIONS ON GALLIUM ISOTOPES İsmail Boztosun 1 Department of Physics, Akdeniz University, TR-07058, Antalya, Turkey 2 Nuclear Research and Application Center, Akdeniz University, TR-07058, Antalya, Turkey Corresponding author boztosun@akdeniz.edu.tr Abstract: We have run an experiment to determine the half-life and energy levels Gallium (Ga) isotopes by using photonuclear reactions. We first outline the experimental set up used for the nuclear reactions. After a brief overview of the linear accelerator to produce the bremsstrahlung photon beam using the electron lineer accelerator (e-linac), we present the p-type HPGe detector. The details of the (,n), (,p) and (, ) reactions taking place and the results in comparison with the literature values will be shown. A personal view regarding the future experimental studies in nuclear and related fields in Turkey will be also put forward at the end of talk. Key words: Photonuclear reactions, Gallium (Ga) isotopes, e-linac, HPGe detector. This study was supported by TUBITAK (Project No. 114F220). 5

36 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE 6

37 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE A POSSIBLE FUNDAMENTAL APPROACH TO GRAVITY Sebahattin Tüzemen Department of Physics, Atatürk University, Erzurum/TURKEY Corresponding author stuzemen@atauni.edu.tr Abstract: Following the discovery of Higgs Bosons (H) with a mass of around 126GeV/c 2, it is hypothesizedin this study that the gauge bosons (theoretically predicted to be gravitons) in the mass interaction maybe produced by H, just as photons are produced in the case of electromagnetic (EM) interaction. Although the hypothesisis extremely difficult to proveexperimentally in gravitation mechanism, from the parallel estimation of quantum efficiencies of virtual gravitons produced by virtual H annihilationin gravitation and virtual photons produced by virtual electron-positron annihilation in EM interaction, due to Heisenberg s Uncertainty Principle (HUP), we evaluate that the relative ratio of photon to graviton intensities is in the order of which is in agreement with the relative strength between EM and gravitational interactionspredicted in Quantum Field Theory (QFT). Key words: Gravitation, Electromagnetic interaction, Higgs Bosons. 7

38 28 29 MAYIS 2015 KÜTAHYA / TÜRKİYE 8

39 SÖZLÜ BİLDİRİLER SÖZLÜ BİLDİRİLER 9

40 SÖZLÜ BİLDİRİLER 10

41 SÖZLÜ BİLDİRİLER ATOM VE MOLEKÜL FİZİĞİ SÖZLÜ BİLDİRİLER 11

42 SÖZLÜ BİLDİRİLER 12

43 SÖZLÜ BİLDİRİLER 1-BUTYL-3-METHYLİMİDAZOLİUM BİS( TRİFLUORO METHYL SULFONYL ) İMİDE İYONİK SIVISININ ELEKTRONİK YAPI, SPEKTROSKOPİK ÖZELLİKLER VE İYONLAR ARASI ZAYIF ETKİLEŞMELERİNİN TEORİK OLARAK İNCELENMESİ Selda Sadi *, Fehmi Bardak, Ahmet Ataç Celal Bayar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Manisa *Yazışılan yazar e-posta: seldasadi@gmail.com Özet: Bu çalışmada, en çok kullanılan imidazol bazlı iyonik sıvılardan 1-butyl-3- methylimidazolium bis( trifluoro methyl sulfonyl ) imide ([C 4 C 1 im][ NTf 2 ] ya da [Bmim][ NTf 2 ]) nin elektronik yapısı, bazı fiziksel ve optiksel özellikleri yoğunluk fonksiyonu teorisi (DFT) metodları kullanarak teorik olarak incelendi. Geometrik yapı ve frekans hesaplamaları populasyon analizi ile birlikte DFT-B3LYP 6-311G(d,p) teori ve baz seti kullanılarak yapıldı. Elektronik geçiş özellikleri zanama bağlı yoğunluk fonksiyonu teoremi kullanılarak incelendi. UV-Vis spectrum ve piklere karşılık gelen tüm spektroskopik geçişler analiz edildi. Toplam, kısmi, ve kesişim durum yoğunlukları analiz edildi. İndirgenmiş yoğunluk değişimleri analizi yapılarak iyon içi ve iyonlar arası hidrojen bağlanmaları ve van der Waals etkileşmeleri görüntülendi. [Bmim][ NTf 2 ] iyonik sıvısında genel bakış açıları içinde çoklu hidrojen bağlanmaları olacağı beklenirken, iyonlar arası tek bir hidrojen bağı olduğu ve tüm diğer etkileşmelerin van der Waals etkileşmeleri olduğu görüldü. Bu zayıf etkileşmelerin de alkil kuyruk üzerinde üçüncü karbona bağlı hidrojenlere kadar uzandığı görüldü. Bu durum nanoyapısal organizasyonun gözlenmeye başlandığı kuyruk uzunluğu ile de örtüşmektedir. Anahtar Kelimeler: İyonik sıvı, DFT, Zayıf etkileşme analizi (RDG), Nanoyapısal organizasyon. 13

44 SÖZLÜ BİLDİRİLER TEORİDEN UYGULAMAYA ELEKTROSTATİK ALANLARDA YÜKLÜ PARÇACIK HAREKETLERİNİN İNCELENMESİ Ömer Şişe 1,* 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Isparta *Yazışılan yazar e-posta: omersise@sdu.edu.tr Özet: Elektrik veya manyetik alanlarda yüklü parçacıkların hareketlerinin incelenmesi fizik biliminin en eski konularından birisidir. Deneysel olarak ister üretilen parçacıklar olsun isterse hedeften saçılan parçacıklar olsun, temelde yüklü parçacıkların elektrik ve manyetik alanlardan etkilenerek kontrol edilmesi, yönlendirilmesi ve taşınması amaçlanır. Bu çalışmada, atomik çarpışmalarda kullanılan iki farklı yüklü parçacık spektrometresinin teorik modellemesi sunulacaktır. İlk olarak elektrostatik lensler ve yarıküresel analizörden oluşan bir elektron spektrometresinin tasarımı anlatılacak ve daha sonra yeni tasarlanan bir elektrostatik iyon depolama halkasının özellikleri sunulacaktır. Anahtar Kelimeler: Yüklü parçacıklar, elektrik ve manyetik alanlar, spektrometre. 14

45 SÖZLÜ BİLDİRİLER GEÇİŞ METALİ KOMPLEKSLERİNİN ELEKTRONİK YAPISI, SPEKTROSKOPİK ÖZELLİKLERİ VE BİYOAKTİFLERİNİN İNCELENMESİ: Cu(INO) 2 Cl 2 NIN DURUMU Fatma Aydoğar *, Fehmi Bardak, Ahmet Ataç Celal Bayar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Manisa *Yazışılan yazar e-posta: fatmaaydogar.cbu@gmail.com Özet: Bu çalışmada, biyoaktif özellikler gösteren pridine karboksilik asitler gurubunun bir üyesi olan isonikotinik asit n-oksit ligandının bakır klorür kompleksinin [Cu(INO) 2 Cl 2 ] elektronik yapısı, spektroskopik özellikleri ve biyoaktifliği incelenerek serbest ligand ile karşılaştırıldı. Cu(INO) 2 Cl 2 kompleksin FT-IR ve UV-Vis spektrumları kaydedildi ve yoğunluk fonksiyonu teorisi (DFT) metodları kullanarak teorik olarak belirlendi. Geometrik yapı ve frekans hesaplamaları populasyon analizi ile birlikte DFT-LSDA/SDD teori ve baz seti kullanılarak yapıldı. Elektronik geçiş özellikleri zamana bağlı DFT kullanılarak incelendi. UV-Vis spectrum ve piklere karşılık gelen tüm spektroskopik geçişler analiz edildi. Toplam, kısmi, ve kesişim durum yoğunlukları analiz edildi. İndirgenmiş yoğunluk değişimleri analizi yapılarak metal-ligand etkileşimleri hidrojen bağlanmaları ve van der Waals etkileşmeleri yönünden incelendi. Serbest ligand ve kompleksin bioaktiflikleri tuberküloz mikrobakterisi RV1207 ile moleküler yerleşim durumlarına bakılarak test edildi. Kompleks yapının en zayıf etkileşmesinin dahi, serbest ligandın en kuvvetli etkileşmesinden daha baskın olduğu dolayısıyla biyoaktifliğinin daha yüksek olduğu görüldü. Anahtar Kelimeler: Geçiş metali kompleksleri, DFT, Zayıf etkileşme analizi (RDG), Moleküler yerleşim testi. 15

46 SÖZLÜ BİLDİRİLER ELEKTRON KORELASYON YÖNTEMLERİNDE İKİ MATEMATİKSEL FORMALİZMİN KARŞILAŞTIRILMASI Ecem Bozdoğan 1,*, Esra Kuş 1, Murat Ertürk 1 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Çanakkale *Yazışılan yazar e-posta: ecembozdogaan@hotmail.com Özet: Kuantum mekaniğinin temel ilkelerine bağlı olan elektron korelasyon yöntemlerinde iki matematiksel formalizm sıklıkla kullanılır. İkinci kuantumlanma ve diyagramatik teknik olarak adlandırılan bu yöntemlerin kullanım amaçlarına göre avantajları ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, iki matematiksel yöntemde Coupled-Cluster Doubles (CCD) yaklaşımında matematiksel araçlar olarak kullanıldığındaki avantajları ele alınacaktır. Özellikle matris elemanlarının hesaplanmasında büyük kolaylık sağlayan diyagramatik yöntem için belirlenen kurallar bir örnek üzerinde gösterilecektir. Anahtar Kelimeler: İkinci kuantumlanma, Diyagramatik teknik, Coupled-Cluster yöntemleri. 16

47 SÖZLÜ BİLDİRİLER CoO BAZLI İNCE FİLMLERDE EXCHANGE BIAS ETKİSİ Ramazan Topkaya *, Sinan Kazan Gebze Teknik Üniversitesi, Temel Bilimler Fakültesi, Fizik Bölümü, Gebze-Kocaeli *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Mevcut teknolojik cihaz üretiminde, iletim elektron yükü ile sağlanır ve hemen hemen bütün elektronik cihazlar, eletron yükünü temel alarak, geliştirilmiştir. Son yıllarda, elektronun yükü ile birlikte elektronun spininden de yararlanan ve buna dayalı yeni nesil elektronik cihaz üretmeyi amaçlayan Spintronik adlı yeni bir bilim dalı ortaya çıktı [1]. Spintronik biliminin temeli, dev manyetodirenç (giant magnetoresistance, GMR) etkisinin keşfi ile atıldı [2]. GMR etkisi, daha çok, hard disklerin okuma kafalarını oluşturan manyetik hetero-yapılarda kullanılmaktadır. Manyetik kayıt ortamına yakın olan ferromanyetik (FM) katmanın manyetik açıdan yumuşak olması gerekirken, diğer FM katmanın manyetik açıdan sert olması gerekir. Bu durum, FM katman üzerinde antiferromanyetik (AFM) bir katmanın büyütülmesi ve iki katman arasında exchange etkileşmesinin kurulması ile sağlanır. Katmanlar arası exchange etkileşmesi, manyetik histeresis eğrilerinin, alan ekseni doğrultusunda kaymasına neden olur. Spintronik uygulamalar için bu kayma miktarının (Exchange Bias) yüksek olması gerekir. Bu amaçla, CoO ve NiFe manyetik ince film katmanlarından oluşan hetero-yapılar iki farklı kristal yönelime sahip MgO alttaşlar üzerinde, iyon demeti saçtırma tekniği kullanılarak büyütüldü. Hazırlanan bu örneklerde exchange bias etkisi ve exchange bias etkisinin kaynağı x-ışını krınımı (XRD), ferromanyetik rezonans (FMR) ve titreşimli örnek manyetometre (VSM) teknikleri kullanılarak araştırıldı. Kaynaklar: [1] S.A. Wolf, D.D. Awschalom, R.A. Buhrman, J.M. Daughton, S. von Molnár, M.L. Roukes, A.Y. Chtchelkanova, D.M. Treger, Science, 294 (2001) [2] M.N. Baibich, J.M. Broto, A. Fert, F.N. Van Dau, F. Petroff, P. Etienne, G. Creuzet, A. Friederich, J. Chazelas, Physical Review Letters, 61 (1988)

48 SÖZLÜ BİLDİRİLER 2-FLUORO-3-METHYLPYRIDINE-5-BORONIC ACID: NMR, FT-IR, RAMAN AND DFT STUDIES Özgür Alver 1,*, Gökhan Dikmen 2 1 Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Merkezi Araştırma Laboratuvarı (MERLAB), Eskişehir *Corresponding author ozguralver@anadolu.edu.tr Abstract: Possible stable conformers, geometrical molecular structures, vibrational properties as well as band assignments, nuclear magnetic shielding tensors, electronic transition properties of 2-Fluoro-3-Methylpyridine-5-Boronic Acid (2F3MP5BA) were studied experimentally and theoretically using FT-IR, Raman, (CP/MAS) NMR, XRD and UV-Vis spectroscopic methods. FT-IR and FT-Raman spectra were recorded in the region of cm -1, and cm -1, respectively. The optimized geometric structures, vibrational wavenumbers and nuclear magnetic shielding tensors were examined using Becke-3 Lee Yang Parr (B3LYP) hybrid density functional theory method with G(d,p) basis set. 1 H, 13 C NMR chemical shifts were calculated using the gauge invariant atomic orbital (GIAO) method. 1 H, 13 C, APT and Hetcor NMR experiments of title molecule were carried out in DMSO solution. 13 C CP/MAS NMR measurements were done with 4 mm zirconium rotors and glycine was used as an external standard. Single crystal of 2F3MP5BA was also prepared for XRD measurements. Assignments of vibrational wavenumbers were also strengthened by calculating the total energy distribution (TED) values using scaled quantum mechanical (SQM) method. Key words: -Fluoro-3-Methylpyridine-5-Boronic Acid, NMR, FT-IR, Raman, UV-Vis, XRD. 18

49 SÖZLÜ BİLDİRİLER EXCITED-STATE PROPERTIES AND ENERGY TRANSFER EFFICIENCY OF A CARBONYL CAROTENOID FROM THE LIGHT- HARVESTING COMPLEX OF CHROMERA VELIA Gürkan Keşan 1,*, Milan Durchan 1,2, Josef Tichý 1,2, František Vácha 1,2, Cemal Parlak 3, Tomáš Polívka 1,2 1 Institute of Physics and Biophysics, Faculty of Science, University of South Bohemia, České Budějovice, Czech Republic 2 Institute of Plant Molecular Biology, Biology Centre, Academy of Sciences of the Czech Republic, České Budějovice, Czech Republic 3 Dumlupınar University, Faculty of Science, Physics Department, Kütahya, Turkey *Corresponding author kesang00@prf.jcu.cz Abstract: Chromera velia, which is phylogenetically related to apicomplexa, contains a photosynthetic plastid and, thus, a complete photosynthetic machinery. This organism has two different antenna complexes: the fucoxanthin-chlorophyll a/c-binding proteins (FCP) of diatom antennae and photosystem I with the bound Light Harvesting Complex (PSI LHCr) of red algae. As a member of the FCP family, the light harvesting antenna of C. Velia, hereafter CLH, includes chlorophyll-a (Chl-a), violaxanthin, and a carotenoid yet to be determined. It is already shown that this unknown carotenoid is related to isofucoxanthin, due to having same amount of mass and functional group. However, red shifting in methanol is observed for this carotenoid compared to isofucoxanthin. Thus, this carbonyl carotenoid is named Isofucoxanthin-like (Ifx-l). In the present work, the spectroscopic properties of Ifx-l in various environments and energy transfer pathways in CLH are investigated by ultrafast time-resolved spectroscopic method. The resulting transient absorption spectra of Ifx-like in various environments showed that, firsly, the intramolecular charge-transfer (ICT) state, believed to be coupled to the S 1 state (S 1 /ICT), appears in the transient absorption spectra. This is the characteristic marker of polarity-dependent behavior, as demonstrated by all carbonyl carotenoids. Secondly, the spectroscopic results support the idea proposed by Moore et. al.[1] that Ifx-l must be longer than isofucoxanthin. In regard to the energy pathway of CLH, the S 1 /ICT state of Ifx-l has a high efficiency of energy transfer, unlike the other members of FCP family. Reference: [1] R.B. Moore, M. Oborník, J. Janouškovec, T. Chrudimský,M. Vancová, D.H. Green, S.W. Wright, N.W. Davies, C.J.S. Bolch, K. Heimann, J. Šlapeta, O. Hoegh-Guldberg, J.M. Logsdon Jr., D.A. Carter, (2008) Nature, 451,

50 SÖZLÜ BİLDİRİLER ATOMLARIN TEMEL DURUM ENERJİSİNİN HESAPLANMASINDA GENELLEŞTİRİLMİŞ KOSİNÜS HİPERBOLİK FONKSİYONLARININ KULLANILMASI Erdem Öztürk 1,*, Murat Ertürk 1 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Çanakkale *Yazışılan yazar e-posta: erdemozturk17@gmail.com Özet: Atom ve moleküllerin özelliklerinin Hartree-Fock-Roothaan (HFR) yöntemi ile hesaplanmasında uygun baz fonksiyonlarının seçimi önemli bir çalışma konusudur. Literatürde çoğunlukla gausyan olarak adlandırılan üstel tipli orbitaller kullanılmaktadır. Gausyan tipli fonksiyonlar ile yapılan hesaplamaların düşük hassasiyet ve hesaplama zamanı açısından zorlukları bulunmaktadır. Bu fonksiyonlar, özellikle elektronun çekirdeğe çok yakın (cusp) ve çok uzak olduğu durumları iyi temsil edememektedir. Son yıllarda üstel tipli fonksiyonların kosinüs hiperbolik fonksiyonlar ile birleşiminden oluşan yeni fonksiyonlar kullanılarak hesaplama hassasiyeti arttırılmıştır. Bu çalışmada literatürde yeni önerilen genelleştirilmiş kosinüs hiperbolik fonksiyonları üstel tipli fonksiyonlar ile birleştirilerek yeni baz fonksiyonları oluşturulmuştur. Bu baz fonksiyonları atomik HFR hesaplamalarında kullanılmış ve sonuçlar literatürde bulunan benzer kosinüs hiperbolik fonksiyonları ile karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Üstel tipli baz fonksiyonları, Genelleştirilmiş kosinüs hiperbolik fonksiyonları, Hartree-Fock-Roothaan denklemleri 20

51 SÖZLÜ BİLDİRİLER HİPERBOLİK KOSİNÜS VE GENELLEŞTİRİLMİŞ HİPERBOLİK KOSİNÜS FONKSİYONLARI İÇEREN ÜSTEL TİPLİ ORBİTALLER KULLANARAK CUSP DURUMLARININ İNCELENMESİ Sinan Aksoy 1,*, Murat Ertürk 1 1 Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Çanakkale *Yazışılan yazar e-posta: snnaksy@gmail.com Özet: Elektronik yapı hesaplamalarında üstel tipli orbitallerin kullanılması ile analitik hesaplamalar gün geçtikçe önem kazanmıştır. Üstel tipli fonksiyonlar (ÜTF) bu fonksiyonların içinde en çok tercih edilenlerden biridir. Bu çalışmamızda Cusp durumu olarak tanımlanan elektronun çekirdeğe çok yakın olduğu durumlardaki özelliklerini incelemek için hiperbolik kosinüs fonksiyonları ile değiştirdiğimiz * ( ) -ÜTF kullanılmıştır. Hartree-Fock- Roothaan yöntemiyle atomların varyasyonel parametreleri belirlenerek enerji değerleri elde edilmiştir. Belirlenen parametreler tam olarak optimize edilmiştir. Bu parametreler yardımıyla Cusp durumları incelenmiş ve literatürdeki sonuçlara göre gözle görülür bir iyileşme olduğu ortaya çıkmıştır. * ( ) -ÜTF da bulunan parametresinin fonksiyondaki etkinliğini belirlemek için ilk olarak atom orbitalleri için genel bir değeri hesaplanmış, daha sonra da bu sınırlandırma kaldırılarak her orbitalin farklı bir değerine sahip olduğu durumdaki sonuçlar hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Durumları. * ( ) -ÜTF, Üstel Tipli Orbitaller, Hartree-Fock-Roothaan, Cusp 21

52 SÖZLÜ BİLDİRİLER 22

53 SÖZLÜ BİLDİRİLER DİSİPLİNLERARASI FİZİK SÖZLÜ BİLDİRİLER 23

54 SÖZLÜ BİLDİRİLER 24

55 SÖZLÜ BİLDİRİLER EKLEM KIKIRDAKTA OLUŞAN DEJENERASYONUN MULTİFOTON MİKROSKOP İLE İNCELENMESİ Ekrem Çiçek * Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Burdur *Yazışılan yazar e-posta: ecicek@mehmetakif.edu.tr Özet: Kıkırdak dokusu, mekanik baskılara karşı koyan, yumuşak ama dayanıklı özel bir bağ dokusu çeşididir. Kıkırdak esnek ve sıkıştırmaya karşı dirençli olması nedeniyle şok ve darbe emici olarak görev yapar. Kıkırdak çok düzgün yüzeyli olması sebebiyle eklemlerin sürtünmesiz olarak hareket etmesini sağlar. Multifoton mikroskopide düşük enerjili ışık kullanıldığından dokunun daha derinliklerine inmek mümkündür. Multifoton miksopkop ile dokunun 0,5-1 mm derinlerine inilebilinir. Bu çalışmada atların dizlerinden alınan kıkırdaklarda baskı sonucu oluşan dejenerasyon multifoton mikroskop ile incelenmiştir. Multifoton mikroskop ile iki foton floresans ve ikinci harmonik jenerasyon görüntüleri elde edilmiştir. Multifoton mikroskop tekniğinin kıkırdak hasarını araştırmada güçlü bir yöntem olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonucunda, ikinci harmonik jenerasyon görüntüleri analiz edilerek kontrol grubu ile dejenere gruplar arasındaki farklar bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Eklem Kıkırdak, Multifoton Mikroskop, İki Foton Floresans, İkinci Harmonik Jenerasyon Görüntü. 25

56 SÖZLÜ BİLDİRİLER NADİR TOPRAK İYONLARININ SİLİSYUM OKSİT FOSFORLAR ÜZERİNE ETKİSİ Eren Cihan Karsu Asal * Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Manisa, Türkiye Delft University of Technology, Faculty of Applied Sciences, Department of Radiation Science and Technology (FAME-RST) Mekelweg 15, 2629JB Delft, The Netherlands *Yazışılan yazar e-posta: eren.karsu@cbu.edu.tr Özet: Karanlıkta parıldayan fosfor, persistent fosfor. Bu fosforları artık günümüzde binalardaki acil çıkış işaretlerinde, güvenlik kıyafetlerinde, trafik ve yol işaretlerinde görebiliyoruz. Ayrıca yavaş yavaş artık günümüzde hastane ve diş hekimlerinde kullanılan X- ışını filmleri yerini persistent fosforlara bırakmaktadır. Persistent fosforlarda genel olarak elektronlar ışığın etkisiyle malzemedeki kontaminasyonlara hareket eder ve daha sonra buradan kurtulurken ışıma yaparlar, yavaş ve ertelenmiş bir lüminesans gerçekleşir. Fakat söz konusu mekanizma henüz tam bir netliğe kavuşmuş değildir. Literatürler araştırıldığında nadir toprak iyonlarının katkısı ile fosforların ışıma süresinin ve şiddetinin arttığı gözlenmiştir. Bu çalışmada nadir toprak iyonları katkısının silisyum oksitler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Söz konusu fosforlar katıhal reaksiyon yöntemi ile hazırlanmış, XRD incelemesinin ardından saf fazlı olan fosforların lüminesans özellikleri incelenmiştir. Anahtar Kalimeler: Persistent fosfor, Lüminesans, Nadir toprak iyonları. 26

57 SÖZLÜ BİLDİRİLER BURDUR İLİ GELECEKTEKİ RÜZGÂR HIZI DEĞERLERİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI METODU İLE TAHMİNİ Bayram Kılıç 1,*, Emre Arabacı 1 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez T.B.M.Y.O., Otomotiv Teknolojisi Bölümü, Burdur *Yazışılan yazar e-posta: bayramkilic@mehmetakif.edu.tr Özet: Bu çalışmada, Burdur ilinin gelecekteki rüzgâr hızı değerleri yapay sinir ağları (YSA) metodu kullanılarak tahmin edilmiştir. Hesaplamalar için gerekli olan rüzgâr hızı değerleri Türkiye Meteoroloji Enstitüsünden alınmıştır. Çalışma sonucunda, gelecekteki rüzgâr hızı değerlerinin hesaplanabilmesi amacıyla formül türetilmiştir. Bu çalışmanın Burdur ilinde yapılması planlanan rüzgâr enerjisi çalışmalarına yardım edebileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Yapay Sinir Ağları, Rüzgâr Hızı, Burdur, Rüzgâr Enerjisi. 27

58 SÖZLÜ BİLDİRİLER SOLKANE PROGRAMI İLE ORGANİK RANKİNE ÇEVRİMİNİN ETKİNLİK ORANI ANALİZİ Emre Arabacı 1, Bayram Kılıç 1,* 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez T.B.M.Y.O., Otomotiv Teknolojisi Bölümü, Burdur *Yazışılan yazar e-posta: bayramkilic@mehmetakif.edu.tr Özet: Bu çalışmada, organik rankine çevriminin etkinlik oranı analizi yapılmıştır. Sistemde soğutucu akışkan olarak R123 ve R125 kullanılmıştır. Bu soğutucu akışkanları kullanan organik rankine çevriminin değişik çalışma şartlarında etkinlik oranı incelenmiş ve sistemin uygun çalışma şartları belirlenmiştir. Sonuçlar grafiksel olarak verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Organik Rankine Çevrimi, Solkane, Etkinlik oranı analizi. 28

59 SÖZLÜ BİLDİRİLER GENEL FİZİK SÖZLÜ BİLDİRİLER 29

60 SÖZLÜ BİLDİRİLER 30

61 SÖZLÜ BİLDİRİLER ELEKTROMANYETİK DALGALARIN FOTONİK YAPILARDAKİ YANSIMA ANALİZİ Ali Çetin 1,*, Veysel Korkmaz 2, M. Selami Kılıçkaya 1 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, İncek Mah., Gölbaşı, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: acetin@ogu.edu.tr Özet: Bu çalışmada, tümleşik optik devrelerde kullanılabilecek periyodik fotonik yapılar, frekanslar seçici ortamlar olarak ele alınmıştır. Periyodik yapılar sınır değer problemi olarak değerlendirilmiştir. Periyodik yapılarda sınır değerleri analiz edilirken Transfer Matris Yöntemi (TMY) kullanılmıştır. Bu yöntem, birbirine komşu ortamlarda elektromanyetik dalgaların yayınımını analiz etmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu ortamlarda periyot aralıkları kullanılarak ortamların frekans seçici özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan çalışmada, iki farklı ortam ara yüzeyinde ortamların kırılma indislerinden kaynaklanan yansıma ve geçirgenlikleri bulunmuştur. Periyot sayısına ve doluluk oranına göre ortamın yansımasının nasıl etkilendiği ayrıntılı olarak analiz edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Fotonik yapı, Transfer matris yöntemi, Yansıma. 31

62 SÖZLÜ BİLDİRİLER X-IŞINI FOTOELEKTRON SPEKTROSKOPİ VE DERİNLİK PROFİLİ YÖNTEMİ İlker Yıldız 1,*, Atalay Küçükbursa 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: iyildiz@metu.edu.tr Özet: X-ışını fotoelektron spektroskopisi (XPS) yöntemi değişik malzemelerin yüzeyi ile ilgili olarak atomik ve moleküler bilgi sağlanması, malzemenin yüzey ve derinliği ile bilgi sağlanması, 3-6 nm aralığındaki bir derinlikten sinyal alınarak elde edilen sinyalin sayısal olarak işlenmesi ve sonuç olarak elde edilen spektrumların analiz edilerek değerlendirilmesi tekniğidir. XPS tekniği ile ince film yapıların derinliğe göre değişimleri incelenebilir ve katmanlar arası geçişler ve ara yüzeyler incelenerek atomik ve oksidasyon durumları ile ilgili yapıları ortaya çıkarılabilir.bu çalışmada X-ışınının elde edilmesi, X-Işını kaynağı ve yapısı, vakum koşulları,örnek yüzeyi,ölçüm öncesi ve sonrası X-ışını ile yüzeyde meydana gelen değişimler ve elde edilecek sonuçlar ele alınınacaktır. Anahtar Kelimeler: XPS X-ışını, Fotoelektron spektroskopisi. 32

63 SÖZLÜ BİLDİRİLER OPTOMEKANİK SİSTEMLERDE KUANTUM MEKANİĞİ UYGULAMALARI Devrim Tarhan 1,* 1 Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Merkez Kampüs, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: devrim.tarhan@dpu.edu.tr Özet: İlk olarak, çift taraflı kovuk (kavite) içerisinde sürücü (güçlü) lazer varlığında opto-mekanik sistemin zayıf pomba lazere cevabını hesaplayacağız. Salınım frekansı olan yarı geçirgen nanomekaniksel ayna, şekil 1'de gösterildiği gibi çift taraflı kovuk içerisinde tam ortaya yerleştirilmiştir. Bu sistemin Hamiltoniyeni yazılarak Heisenberg denklemi çözülerek sistemin zayıf pomba lazere olan davranışı incelenebilir[1]. Opto-mekanik sistemlerde aynanın hareketi atomik uyumluluğa karşı gelir. Bundan dolayı belirli frekansta ortam, gelen ışığa karşı soğurma özellliği göstermez. Bu özellik kuantumsal atomik uyumluluk sayesinde elektromanyetik indüklenmiş saydamlılığın tıpa tıp aynısıdır. Şekil 1. Çift taraflı kovuk içerisinde yarı geçirgen nano-mekaniksel ayna. E T ve E R sırasıyla geçen ve yansıyan ışıklardır. İkinci olarak, frekansı olan zayıf pomba lazer darbesini (pulse) zamana bağlı olarak ele aldığımızda nanomekaniksel aynanın uyarılmalarını kontrol edeceğiz. Nanomekaniksel aynanın optiksel darbe tarafından periyodik titreşimler yaptığını göstereceğiz. Son olarak, içerisinde tam yansıtan veya yarı geçirgen nano-mekaniksel ayna içeren çift taraflı kovuk veya tek taraflı kovuk sistemlerinde[2] sınır koşulları kullanarak ortamın efektif bir kırılma indisini bulacağız. Buradan yola çıkarak gönderilen pulsların (optik darbelerin) grup hızları hesaplanacaktır. Grup hızlarının sürücü (coupling) lazerin gücüyle kontrol edilebileceği gösterilecektir. Anahtar Kelimeler: Işığın madde ile etkileşmesinin kuantum tasviri(42.50.ct ),Malzeme içerisinde ışığın mekanik etkileri(42.50.wk). Referanslar: [1] D. Tarhan, S. Huang and O. E. Mustecaplioglu Superluminal and ultraslow light propagation in optomechanical systems Physical Review A 87, (2013). [2] D. Tarhan, Superluminal Pulse Propagation in a One-sided Nanomechanical Cavity System Acta Physica Polonica A 124, (2013). 33

64 SÖZLÜ BİLDİRİLER YAKIT HÜCRESİ SİSTEMLERİNİN TERMODİNAMİK ANALİZİ Yunus Emre Yüksel 1, Murat Öztürk 2,*, Nuri Özek 3 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü, Afyonkarahisar 2 Süleyman Demirel Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, Isparta 3 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta *Yazışılan yazar e-posta: muratozturk@sdu.edu.tr Özet: Fosil enerji kaynaklarını kullanan teknolojikler hava kirliliğinin önemli nedenini oluşturmakta ve iklim değişikliği ve bölgesel asidifikasyon gibi çevresel etkilere yol açmaktadır. Çevresel kaygılar ve petrol fiyatlarındaki belirsizlikler alternatif yakıtları ve çevreye dost enerji dönüşüm teknolojilerine olan ilgiyi arttırmaktadır. Yakıt hücresi sistemleri elektrokimyasal enerji dönüşüm aygıtları olup, çevreye yanlızca atık ısı ve su salınımı yaparken hidrojenin kimyasal enerjisini direk olarak ve verimli bir şekilde elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Bu çalışmada, proton değişimli membran yakıt pili (PEMFC), katıoksit yakıt pili (SOFC), erimiş karbonat yakıt pili (MCFC) sistemlerinin termodinamik incelemesi ekserji analizi metodu kullanılarak sunulmuştur. Aynı zamanda, yakıt pili sistemlerinin değişen dış ortam şartlarında performanlarının nasıl değiştiği parametrik çalışmalar ile verilmiştir. Yakıt hücrelerinin verimliliğini veren ifadeler, omik kayıplar, aktifasyon kayıpları ve kütle taşınım kayıpları tanımlanarak sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Termodinamik analiz, Yakıt hücreleri, Verimlilik. 34

65 SÖZLÜ BİLDİRİLER ENTEGRE POLİJENERASYON ENERJİ ÜRETİM SİSTEMİNİN TERMODİNAMİK ANALİZİ Yunus Emre Yüksel 1, Murat Öztürk 2,*, Nuri Özek 3 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü, Afyonkarahisar 2 Süleyman Demirel Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, Isparta 3 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta *Yazışılan yazar e-posta: muratozturk@sdu.edu.tr Özet: Bu çalışmada parabolik oluk tipi yoğunlaştırıcı kollektör ve biyokütle destekli bir polijenerasyon enerji üretim sisteminin termodinamik analizi yapılmıştır. Kaynak olarak parabolik oluk tipi yoğunlaştırıcı kollektör vasıtasıyla güneş enerjisini ve biokütleyi kullanan entegre sistemin çıktıları elektrik enerjisi, ısıtma, soğutma, hidrojen ve evsel kullanım amaçlı sıcak sudur. Yoğunlaştırıcı kollektör, organik Rankine çevrimi, biyokütle yakıcı, çift etkili absorpsiyonlu soğutma çevrimi ve proton değişimli membran (PEM) elektrolizöründen oluşan entegre sistem güneş modu ve biyokütle modu olmak üzere iki farklı modda çalışmaktadır. Polijenereasyon entegre enerji üretim sisteminin ve alt bileşenlerinin enerji ve ekserji verimliliği, ekserji yıkım oranı, enerji ve ısı transfer oranı hesaplanmıştır. Bu hesaplamalar sayesinde tüm sistem bileşenlerinde meydana gelen tersinmezlikler, sistem verimliliği ve potansiyel CO 2 emisyonu azalması elde edilmiştir. Enerji ve ekserji verimlilikleri güneş modu için sırasıyla %51.32 ve %46.75, biokütle modu için %47.44 ve %45.43 olarak bulunmuştur. Çevre sıcaklığı, güneş radyasyon akısı ve biyokütlenin kütle akış hızı gibi bazı özel tasarım parametrelerinin sistem performansına, ekserji yıkım oranına ve ekserji verimliliğine etkisini incelemek amacıyla parametrik çalışmalar da yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Termodinamik analiz, Entegre sistem, Polijenerasyon enerji üretimi, Verimlilik, Ekserji. 35

66 SÖZLÜ BİLDİRİLER MANGAN DEPOZİTLERİ VE ONLARIN TEMSİLİ SİMÜLASYONLARI İÇİN NÜMERİK YAKLAŞIMLAR Tuğba Özbey 1, Mehmet Bayırlı 1,* 1 Balıkesir Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Balıkesir *Yazışılan yazar e-posta: mbayirli@balikesir.edu.tr Özet: Doğal manyezit cevher (MC) yüzeyinde rastgele dağılıma sahip mangan depozit kümelerinin istatistiksel ve ölçekleme özelliklerini belirlemek için iki mangan cevherinden on iki bölge seçilmiştir. Bu bölgelerdeki mangan depozitlerin dağılımı, parçacıkların gözlenme sıklıklarının (frekans) parçacıkların yüzey kesitlerinin çaplarına bağlı değişimi ile belirlenmiştir. Gaussian dağılım gösteren yüzeyler için hesaplanan ortalama parçacık büyüklüğü 5.19 x C değerler almaktadır. Bu dağılımların kaplama oranı ve fraktal boyutu, 1.43 D f 1.77 arasında hesaplanmıştır. Hiperbolik bir dağılım gösteren yüzeyleri analiz etmek için lineer olmayan bir fit fonksiyonu tanımlanmıştır. Daha sonra bu yüzeylerdeki mangan dendritleri tek tek seçilerek Monte Carlo metodu yardımıyla yapışma olasılığı parametresi t, alınarak bu dendritlerin temsili simülasyonları elde edilmiştir. Mangan dendritleri ve onların simüle görüntüleri için fraktal boyut ve kritik üs değerleri hesaplanmıştır. Mangan depozitlerinin gerçek görüntüsü için sırasıyla ve değerleri, ve ve temsili simülasyon görüntüsü için ,06 ve arasında hesaplanmıştır. Mangan depozitleri için fraktal boyut arasında ve bu depozitlerin her birine ait on simülasyonun fraktal boyut ortalama değeri arasındadır. Bu sonuçlar, büyüme işleminin olduğu çok boyutlu uzayı belirler ve mangan depozitlerinin yapısal karakterinin difüzyon sınırlı kümeleşme işlemini oluşturduğunu doğrulamaktadır. Hesaplanan parçacık boyutu ise bize çökeltinin kaynağı, taşınma geçmişi ve depozisyon koşullarıyla ilgili önemli ipuçları vermektedir. Anahtar Kelimeler: Parçacık boyutu, Difüzyon sınırlı kümeleşme, Sayısal metotlar. 36

67 SÖZLÜ BİLDİRİLER MATEMATİKSEL FİZİK SÖZLÜ BİLDİRİLER 37

68 SÖZLÜ BİLDİRİLER 38

69 SÖZLÜ BİLDİRİLER BETA PARÇACIKLARININ KÜTLE SOĞURMA KATSAYILARININ FRAKTAL ÖLÇEKLEME MODELİ İLE TANIMLANMASI Hüseyin Ertik 1,*, Abdullah Engin Çalık 2, Mürsel Şen 2, Hüseyin Şirin 3 1 Akdeniz Üniversitesi, Alanya Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Alanya/Antalya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 3 Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, İzmir *Yazışılan yazar e-posta: huseyinertik@akdeniz.edu.tr Özet: Standart soğurulma denkleminin (üstel) çözümü, beta parçacıklarının soğurulma sürecini basit bir idealleştirme olarak ele almakta ve soğurma katsayılarının spektrumu üzerinden bir ortalamayı tanımlamaktadır. Halbuki deneysel sonuçlar üstel olmayan bir davranış biçimi sergilemektedir. Bu nedenle, gerçeğe daha yakın bir tanımlama için, etkileşmelerin tipini ve soğurucu malzemenin yapısını karakterize eden soğurma katsayılarının belli istatistiksel ağırlıklar ile hesaplamaya dahil edilmesi gerekir. Bu çalışmada, beta parçacıklarının soğurucu malzemeye nüfuz ederken katettikleri mesafelerin farklı ölçeklerde ve kendine benzer (self-similar) bir tarzda bulunduğu varsayılarak, malzeme içinde beta-ışıma şiddetinin azalması multifraktal bir fiziksel süreç olarak ele alınmaktadır. Böylece, beta demetinin enerji kaybetme süreçleri self-similar bir soğurulma süreci olarak düşünülmekte ve renormalizasyon fikri uygulanarak bir fraktal ölçekleme modeli türetilmektedir. Bu yaklaşımda, kütle soğurma katsayısı bir mesafe ölçeği olarak işlev görmektedir. Standart soğurulma denkleminin (üstel) çözümünde mesafe ölçeği olarak tek bir kütle soğurma katsayısı kullanılmakta iken, geliştirilen fraktal modelde soğurulma sürecinin farklı ölçekteki her bir alt durumuna karşılık gelen birçok mesafe ölçeği (kütle soğurma katsayısı) belli istatistiksel ağırlıklarla hesaba katılmaktadır. Bu istatistiksel ağırlıkların renormalizasyonundan sonra sistemin davranışının değişmediği (renormalizasyon grup teorisinin temel öngörüsü) kabul edilerek fraktal bir ölçekleme modeli ortaya konmaktadır. Bu model kullanılarak, beta-ışıma şiddetinin self-similar soğurulma sürecini tanımlayan yeni bir denklem (kesirsel soğurulma denklemi) türetilmektedir. Bu yeni formalizde, her bir alt duruma karşılık gelen soğurma katsayılarının enerjiye bağlılığı ( ) ( ) olarak elde edilmektedir. Burada, E beta demetinin enerjisidir, ayar parametresi ise bir enerji ölçeği olarak kullanılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kütle soğurma katsayısı, Fraktal ölçekleme modeli, Kesirsel matematik. 39

70 SÖZLÜ BİLDİRİLER LİNEER GRAVİTASYONUN ALAN DENKLEMLERİNİN HİPERBOLİK KUATERNİON FORMÜLASYONU Süleyman Demir 1,*, Murat Tanışlı 1, Mustafa Emre Kansu 2 1 Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: sudemir@anadolu.edu.tr Özet: Dört bileşenli hiperbolik kuaternionlar, birleşme özelliği göstermeyen matematiksel yapılardır. Bu çalışmada, hiperbolik kuaternionların cebirsel özelliklerinden bahsedildikten sonra lineer gravitasyonun alan denklemlerinin kısa ve şık bir biçimde ifade edilebilmesi içi alternatif bir formülasyon önerilecektir. Gravitomanyetik yükün varlığı durumunda lineer gravitasyonun Proca-Maxwell tipi denklemleri hiperbolik kuaternion terimleri cinsinden yeniden ifade edilecektir. Ayrıca genelleştirilmiş dalga denklemi ve Klein-Gordon eşitliği de türetilecektir. Anahtar Kelimeler: Hiperbolik kuaternion, Lineer gravitasyon, Alan denklemleri. 40

71 SÖZLÜ BİLDİRİLER LİNEER GRAVİTASYON İÇİN ENERJİ KORUNUM EŞİTLİĞİNİN KOMPLEKS KUATERNİONİK TEMSİLİ Mustafa Emre Kansu 1,*, Murat Tanışlı 2, Süleyman Demir 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 2 Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: memre.kansu@dpu.edu.tr Özet: Bu çalışmada, elektromanyetizma ile lineer gravitasyon arasındaki benzerlikten bahsedilerek, lineer gravitasyon için kaynak bulunan Maxwell tipi denklemler tanıtılmıştır. Bu denklemler kullanılarak, elektromanyetizmadaki Poynting teoremine benzerlik gösteren enerji korunum eşitliği elde edilmiştir. Bu korunum denklemi, sıra değişimli olmayan ancak birleşimli cebirsel özellik gösteren kuaternion temsiliyle ele alınarak, farklı ve alternatif bir gösterimi yapılmıştır. Yeni bir teknikle sunulan bu denklemin skaler bazlarda çıktığı belirtilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kuaternion, Lineer Gravitasyon, Maxwell Tipi Denklemler, Poynting Teoremi. 41

72 SÖZLÜ BİLDİRİLER LORENTZ SİSTEMİ İÇİN GRAVİTO-ELEKTROMANYETİK DENKLEMLERİN KUATERNİONLARLA ELE ALINMASI Mustafa Emre Kansu 1,*, Murat Tanışlı 2, Süleyman Demir 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 2 Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: memre.kansu@dpu.edu.tr Özet: Maxwell denklemleri elektrik ve manyetik alanlardan türetilirler ve elektromanyetizmanın temel denklemleridir. Bu denklemler Lorentz dönüşümleri altında değişmez kalarak popülerliğini fiziğin birçok dalında korurlar. Elektromanyetizmadaki Maxwell denklemlerinin lineer gravitasyondaki benzeri olan Maxwell tipi denklemler de Lorentz dönüşümleriyle değişmezdirler. Bu çalışmada, lineer gravitasyon için kaynak bulunan Maxwell tipi denklemler, S referans sistemine göre x-ekseninde sabit u hızıyla hareket eden S referans sisteminde tanıtılmış ve bu denklemlere ait duality dönüşümleri verilmiştir. Çok bileşen içeren kuaternion cebri yardımıyla kompleks kuaternionik diferansiyel operatör ve genel bir potansiyel ifadesi S sistemi için tanımlanarak, öncelikle kuaternionik alan denklemi ve ardından kaynak denklemi kısa, etkin ve faydalı bir formda türetilmiştir. S referans sisteminde elde edilen potansiyel, alan ve kaynak denklemlerinin S referans sistemi cinsinden karşılıkları yeniden yazılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kuaternion, Lineer Gravitasyon, Maxwell Denklemleri, Lorentz Dönüşümleri. 42

73 SÖZLÜ BİLDİRİLER NÜKLEER FİZİK SÖZLÜ BİLDİRİLER 43

74 SÖZLÜ BİLDİRİLER 44

75 SÖZLÜ BİLDİRİLER DERIVING EFFECTIVE INTERACTIONS MICROSCOPICALLY E. Dikmen 1,*, A.F. Lisetskiy 2, B.R. Barrett 2, P. Maris 3, A.M. Shirokov 4,5, J.P. Vary 3 1 Department of Physics, Suleyman Demirel University, Isparta, Turkey 2 University of Arizona, Tucson, AZ 85721, USA 3 Iowa State University, Ames, IA 50011, USA 4 Lomonosov Moscow State University, Moscow , Russia and 5 Pacific National University, Khabarovsk , Russia *Corresponding author erdaldikmen@sdu.edu.tr Abstract: One of the major goals of nuclear-structure theory has been to derive the input for standard shell-model (SM) calculations from the fundamental nucleon-nucleon (NN) and three-nucleon (NNN) interactions. With the No Core Shell Model (NCSM) [1,2,3] one can perform such a derivation by first performing a standard NCSM calculation for a nucleus with a doubly-magic closed core plus two-valence nucleons, e.g., 18F. The results of such a converged NCSM calculation can be used to do a projection into the lowest possible energy state of that nuclide. These projected matrix elements can then be separated into a core energy, s.p. energies and two-nucleon effective-interaction matrix elements, appropriate for performing standard SM calculations [4,5]. This procedure will be described in detail and applied to nuclei in the sd-shell. Key words: Effective Interactions, No-Core Shell Model. References: [1] P. Navr atil, J. P. Vary, and B. R. Barrett, Phys. Rev. Lett. 84, 5728 (2000); Phys. Rev. C 62, (2000). [2] P. Navr atil, S. Quaglioni, I. Stetcu, and B. R. Barrett, J. Phys. G. 36, (2009). [3] Bruce R. Barrett, Petr Navr atil and James P. Vary, Prog. Part. Nucl. Phys. 69, 131 (2013). [4] A. F. Lisetskiy, B. R. Barrett, M. K. G. Kruse, P. Navr atil, I. Stetcu, and J. P. Vary, Phys. Rev. C 78, (2008). [5] E. Dikmen, A. F. Lisetskiy, B. R. Barrett, P. Maris, A. M. Shirokov, and J. P. Vary, to be published (2015). 45

76 SÖZLÜ BİLDİRİLER FOTO-AKTİVASYON ANALİZİ YÖNTEMİNİN UYGULANABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Alp Cesur 1,*, Mesut Karakoç 1,2, Christian Segebade 1, Haris Dapo 1,2, İsmail Boztosun 1,2 1 Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya 2 Akdeniz Üniversitesi Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: alpcesur@akdeniz.edu.tr Özet: Bu çalışmada bir lineer elektron hızlandırıcısı ile bremsstrahlung fotonları üretilmiş ve foto-nükleer reaksiyon gerçekleştirmek için kullanılmıştır. Bu yöntemle çekirdekler aktive edilirler, böylece numunelerin element konsantrasyonlarını belirlemek mümkün olabilmektir. Bu amaç doğrultusunda saf bir kalay örneği 18 MeV nihai enerjili bremsstrahlung fotonları ile ışınlanmıştır. Işınlanma sonucu aktif hale gelen elementin yaydığı karakteristik gama ışınları yüksek saflıkta bir germanyum dedektör (HPGe) ile ölçülerek analiz edilmiş ve ölçüm sonuçlarından elde edilen verilerle konsantrasyon hesapları yapılmıştır. Böylece fotoaktivasyon yöntemiyle konsantrasyon analizinin kalay numunesine uygulanabilirliği sınanmıştır. Anahtar Kelimeler: Foto-aktivasyon analizi, Element konsantrasyonu, Foto-nükleeer reaksiyon, c-linac, HPGe dedektör, Enerji seviyesi, Yarı ömür. 46

77 SÖZLÜ BİLDİRİLER İNDİYUM ÇEKİRDEĞİNİN FOTONÜKLEER REAKSİYON İLE YARI ÖMÜR VE ENERJİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Mahmut Üstün 1,*, Suna Fırat 1, Haris Dapo 1,2, İsmail Boztosun 1,2 1 Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya 2 Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi (NUBA), Antalya *Yazışılan yazar e-posta: mahmutustun@akdeniz.edu.tr Özet: İndiyum (In) izotoplarının enerji seviyeleri ve yarı ömürleri belirlemek için Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi (NUBA) bünyesinden bulunan 4-25 MeV aralığında gama enerjisi üretebilen e-linak kullanılarak, kararlı indiyum elementleri 18 MeV'lik gama ışınları ile ışınlanmış ve radyoaktif indiyum izotopları elde edilmiştir. Elde edilen bu radyoaktif izotopların bozunması sonucu ortaya çıkan gama ışınları %40 göreli verim, 57 Co için 122 kev de 768 ev FWHM ve 60 Co için 1332 kev de 1.85 kev FWHM özelliklerine sahip yüksek saflıkta Germanyum dedektör (HPGe) ile sayılmıştır. Sayım sonucunda ortaya çıkan spektrum GF3 pik analiz programı ve ROOT ile analiz edilmiş, bulunan sonuçlar literatürdeki sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçların litaratürdeki sonuçlarla iyi bir şekilde uyum sağladıkları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Fotonükleer Reaksiyon, e-linak, gama spektroskopisi. 47

78 SÖZLÜ BİLDİRİLER AKŞEHİR FAY HATTI ÜZERİNDEKİ BAZI DERİN SU KAYNAKLARININ RADON KONSANTRASYONU VE SİSMİK AKTİVİTE İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ Ayla Sandıkcıoğlu 1,*, Hüseyin Ali Yalım 1 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü, Afyonkarahisar, Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: sandikci@aku.edu.tr Özet: Radon ve bozunum ürünleri; kayaçlarda ve topraktaki doğal uranyum elementinin radyoaktif bozunma serisi ürünü olan radyumun bir dizi bozunumu sonucu oluşur. Radon suda ve organik çözücülerde oldukça kolay çözünebilmekte ve bozunmadan önce uzun mesafeler kat edebilmektedir. Suda kolaylıkla çözünen radon, asal bir gaz olduğundan bileşik yapmaz ve yeraltı sularındaki konsantrasyonu, genel hidrolojik karakteristiklerden (suyun kompozisyonu, mineralizasyonu v.b) etkilenmez. Bu nedenle, yeraltı sularındaki radon konsantrasyonlarındaki dalgalanmaların büyük ölçüde tektonik hareketlere bağlı olarak geliştiği öne sürülmektedir. Fay hatlarının bulunduğu bölgelerdeki yeraltı sularında radon aktivitesi değişimleri incelenerek sismik hareketler ile radon konsantrasyonu arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik çalışmalar yapılmaktadır. İç-Batı Anadolu bölgesinde yer alan Afyonkarahisar ilinin tamamı 1. ve 2. dereceden deprem kuşağı içinde bulunmaktadır. En önemli diri fay Akşehir-Sultandağı-Çay ilçeleri boyunca bölgeyi kateden, eğim atımlı normal fay olan Akşehir fayı dır. Bu çalışmada, Akşehir fay hattı üzerinde yer alan 9 farklı derin su kaynağından 16 ay boyunca aylık periyotlarla numune alınarak radon konsantrasyonları belirlenmiş ve radon konsantrasyonu değişimleri ile sismik aktiviteler arasındaki ilişki incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Radon-deprem, Akşehir fay hattı, sularda radon konsantrasyonu. 48

79 SÖZLÜ BİLDİRİLER LİNEER POTANSİYELE SAHİP SCHRÖDİNGER DENKLEMİNİN NUMEROV METODU KULLANILARAK ÇÖZÜMÜ Hasan Bircan 1,*, A. Engin Çalık 1 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: hasan.bircan@dumlupınar.edu.tr Özet: Schrödinger denkleminin keşfinden itibaren, denklemi çözmek için çeşitli analitik ve nümerik metodlar geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, lineer potansiyele sahip tek boyutlu Schrödinger denkleminin Numerov Metodu kullanılarak nümerik çözümü yapılmıştır. Dalga fonksiyonları ve farklı kuantum durumları için lineer potansiyelin özdeğerleri bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar, lineer potansiyele sahip Schrödinger denkleminin tam çözümü ve diğer nümerik sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Konumun ve momentumun beklenen değerleri ve belirsizlikleri hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Lineer Potansiyel, Numerov Metodu, Schrödinger Denklemi. 49

80 SÖZLÜ BİLDİRİLER FOTONÜKLEER REAKSİYON İLE RUBİDYUM İZOTOPLARININ YARI ÖMÜRLERİNİN BELİRLENMESİ Ahmet Biçer 1,*, Kaan Manisa 2, Mürsel Şen 1, A. Engin Çalık 2, Mehmet Erdoğan 3 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 3 Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Konya *Yazışılan yazar e-posta: ahmetbicer@mehmetakif.edu,tr Özet: Fotonükleer reaksiyon, dünyada 1970 lerde kullanılmaya başlanan, bremsstrahlung yoluyla elde edilen gama ışınları kullanarak gerçekleştirilen bir nükleer deney yöntemidir. Bu deneyler ile çekirdeklerin yapıları hakkında önemli bilgilere ulaşılmaktadır. Bu çalışmada fotonükleer reaksiyon ile Rubidyum (Rb) izotoplarının reaksiyon sonucunda oluşan ürünlerinin enerji seviyeleri ve yarı ömürleri hesaplanmıştır. Deneyler Akdeniz Üniversitesi Nükleer Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi nde yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar NuDat (Uluslararası Nükleer Veri Tabanı) verileri ile karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Fotonükleer reaksiyon, yarı-ömür, enerji seviyeleri. Bu çalışma Dumlupınar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından 2014/51 nolu proje ile desteklenmiştir. 50

81 SÖZLÜ BİLDİRİLER FOTONÜKLEER REAKSİYON İLE BARYUM İZOTOPLARININ YARI ÖMÜRLERİNİN BELİRLENMESİ Mürsel Şen 1,*, A. Engin Çalık 2, Ahmet Biçer 1, Kaan Manisa 2, Mehmet Erdoğan 3 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 3 Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Konya *Yazışılan yazar e-posta: senmursel@hotmail.com Özet: Bu çalışmada gama-nötron (γ,n) fotonükleer reaksiyonu ile Baryum (Ba) izotoplarının reaksiyon sonucunda oluşan ürünlerinin enerji seviyeleri ve yarı ömürleri hesaplanmıştır. Fotonükleer reaksiyon Akdeniz Üniversitesi Nükleer Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi nde mevcut bulunan klinik elektron lineer hızlandırıcısı (e-linac), hassas enerji seviyeleri ve yarı ömürlerinin analizi ise gene aynı merkezde bulunan yüksek saflıkta Germanyum dedektörü (HPGe) kullanılarak yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar NuDat (Uluslararası Nükleer Veri Tabanı) verileri ile karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Fotonükleer reaksiyon, yarı-ömür, e-linac, HPGe dedektörü. Bu çalışma Dumlupınar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından 2014/51 nolu proje ile desteklenmiştir. 51

82 SÖZLÜ BİLDİRİLER GEANT4 SİMÜLASYON PROGRAMI KULLANILARAK PROTONLARLA IŞINLANAN BEYİN DOKUSU İÇİN PENETRASYON VE DEPO EDİLEN ENERJİ HESAPLAMALARI Veli Çapalı 1,*, Hasan Özdoğan 1,2, Mert Şekerci 1, Abdullah Kaplan 1 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta 2 Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biofizik. Bölümü, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: velicapali@sdu.edu.tr Özet: Proton tedavisi eksternal radyoterapi yöntemlerinden biridir. Foton radyoterapisi ile karşılaştırıldığında doz dağılımındaki üstünlüğe bağlı avantajlar sağlamaktadır.protonlar, Bragg pik özelliklerinden dolayı tümöre ulaşana kadar sağlam dokuya minimum düzeyde doz bırakırken, dozun hemen hemen tamamını tümöre bırakırlar. Böylece; tümöre yüksek doz verilirken, sağlıklı dokular da maksimum düzeyde korunmuş olur. Bu çalışmada; MeV enerji aralığındaki proton ışınlarının beyin dokusundaki penetrasyon ve depo edilen enerji miktarları GEANT4 simülasyon programı ile hesaplanmıştır. Hesaplama sonuçlarına göre; 60 MeV enerjili proton ışını için beyin öncesi kemikli dokuda ortalama olarak 29,377 MeV enerji depo edilirken, beyin dokusunda 22,979 MeV enerji depo etmiştir. 200 MeV proton ışını için beyin öncesi kemikli doku ortalama 11,552 MeV enerji depo ederken, beyin dokusu ortalama 178,907 MeV enerji depo etmiştir. Anahtar Kelimeler: GEANT4, Radyoterapi, Proton, Penetrasyon. 52

83 SÖZLÜ BİLDİRİLER KÜTLE BÖLGESİNDEKİ Ge İZOTOPLARININ GAMOW TELLER GEÇİŞ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Tahsin Babacan 1, Kawa Hamdoush 1,*, Volkan Sarıkaya 1, Aziz Ancın 1 1 Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü, Muradiye Kampüsü, Yunusemre-Manisa *Yazışılan yazar e-posta: hamdoush.kawa@outlook.com Özet: Bu çalışmada, fp kabuğu çekirdeklerinden kütle bölgesindeki orta kütleli Ge izotoplarının Gamow Teller β geçiş özellikleri Pyatov yöntemi kulanlarak ve parçacık-deşik etkileşmesi göz önüne alınarak incelenmiştir. Bu amaçla, incelenen Ge izotoplarının β - ve β + geçiş şiddet dağılımları ile Ge izotopları için toplam β - ve β + geçiş şiddetleri hesaplanmış ve literatürdeki değerler ile karşılaştırılmıştır. 64 Ge izotopu için GT β + geçiş şiddet dağılımına ait hesaplanan değerler, Şekil 1 de gösterilmiştir. 10 B (GT) W (MeV) Şekil 1: 64 Ge izotopu için GT β + geçiş şiddet dağılımı. Anahtar Kelimeler: Ge izotopları, GT geçişleri, Beta Bozunumu. 53

84 SÖZLÜ BİLDİRİLER Zn İZOTOPLARINDA GAMOW-TELLER BETA GEÇİŞ ÖZELLİKLERİNİN PYATOV YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ Tahsin Babacan 1, Volkan Sarıkaya 1,*, Aziz Ancın 1, Kawa Hamdoush 1 1 Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü, Muradiye Kampüsü Yunusemre-Manisa *Yazışılan yazar e-posta: vsarikaya79@gmail.com Özet: Bilindiği gibi, fp kabuğu orta kütleli çekirdeklerdeki GT geçişlerinin süpernova özünün çökmesi gibi astrofiziksel olaylarda önemli rol oynamaktadır. Dolayısıyla, bu çalışmada fp kabuğu çekirdeklerinden Zn izotoplarının GT geçiş özelliklerini inceledik. Bu kapsamda Zn izotoplarındaki ve geçişi GT şiddet değerleri Pyatov Yöntemi ve pn-qrpa yaklaşımı kullanılarak teorik olarak hesaplanmıştır. 60 Zn izotopu için hesaplanan B(GT) + değerleri Şekil 1 de gösterilmiştir B(GT) W (MeV) Şekil 1: 60 Zn izotopu için hesaplanan B(GT) + değerleri Anahtar Kelimeler: Zn izotopu, ve geçişi, GT geçişi. 54

85 SÖZLÜ BİLDİRİLER Kr İZOTOPLARINDA GAMOW-TELLER BETA GEÇİŞ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ İsmail Maraş 1, Tahsin Babacan 1, Aziz Ancın 1,*,Volkan Sarıkaya 1, Kawa Hamdoush 1 1 Celal Bayar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Manisa *Yazışılan yazar e-posta: azizancin@gmail.com Özet: Bu çalışmada, kütle bölgesindeki küresel Kr çekirdeklerinin Gamow-Teller Beta Geçiş Özellikleri Pyatov yöntemi ve pn-qrpa yaklaşımı çerçevesinde incelenmiştir. Bu kapsamda, belirtilen Kr izotoplarının - ve + geçiş şiddet dağılımları hesaplamaları yapılmış ve 72 Kr izotopu için hesaplanan B(GT) - değerleri Şekil1 de verilmiştir. Ayrıca 30 mev uyarılma enerjisine kadar toplam + geçiş şiddet değerleri hesaplanarak diğer teorik çalışma sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Hesaplamalar sonucunda, ele alınan çekirdekler için toplam + geçiş şiddet değerlerinin, diğer teorik çalışmalar ile uyumlu olduğu gözlenmiştir. 5,0 4,5 4,0 B ( G T ) 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, W [MeV] Şekil 1: 72 Kr izotopu için hesaplanan B(GT) - değerleri Anahtar Kelimeler: Gamow-Teller Geçiş Şiddeti, Bozunumu, Pyatov Yöntemi. 55

86 SÖZLÜ BİLDİRİLER 18 O+ 28 Si, 58 Ni, 64 Zn ELASTİK SAÇILMALARININ FENOMENOLOJİK ANALİZİ Ömür Kocadağ,1,2,*, Murat Aygün 2, Yusuf Şahin 1, İsmail Boztosun 3 1 Atatürk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Erzurum 2 Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Bitlis 3 Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: omur_kocadag@hotmail.com Özet: Çalışmamızda, 18 O çekirdeğinin, 28 Si, 58 Ni ve 64 Zn gibi farklı hedef çekirdeklerden çeşitli gelme enerjilerinde, elastik saçılma açısal dağılımları optik model sınırları içerisinde fenomenolojik olarak incelenmiştir. Bu kapsamda, optik potansiyelin reel ve sanal kısımları için Woods-Saxon potansiyeli seçilmiştir. Deneysel verileri en iyi açıklayan potansiyel parametreleri bulunarak, bu hedef çekirdekler için global optik potansiyel parametreleri elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Optik model, Elastik saçılma. 56

87 SÖZLÜ BİLDİRİLER 11 Be+ 120 Sn YARI-ELASTİK SAÇILMASININ COULOMB BARİYERİ CİVARINDA OPTİK MODEL İLE İNCELENMESİ Mikail Direkçi 1,2,*, İsmail Boztosun 2 1 Bozok Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Yozgat 2 AkdenizÜniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya 3 Akdeniz Üniversitesi, Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi(NUBA), Antalya *Yazışılan yazar e-posta: mikaildirekci@yahoo.com Özet: Bu çalışmamızda 11 Be egzotik halo çekirdeğinin E Lab =32 MeV lik gelme enerjisinde 120 Sn kararlı çekirdeği üzerine gönderilmesi sonucu elde edilen Quasi-Elastik Saçılma açısal dağılım datası, Coulomb bariyeri civarında Optik Model(OM) çerçevesinde hem fenemolojik hemde mikroskobik olarak incelenmiştir. Fenemolojik OM hesaplamalarında, kompleks yapıdaki nükleer potansiyelin reel kısmı Wood-Saxon formunda ve sanal kısmı ise Wood- Saxon-Kare (W-S 2 ) formunda alınmıştır. Mikroskobik OM hesaplamalarında, 11 Be halo çekirdeğinin Fermi yoğunluk dağılımı kullanılarak Çift Katlı İntegral(Double-Folding) yöntemi kullanılarak analiz yapılmıştır ve sanal potansiyelin formu yine W-S 2 alınmıştır. Hesaplamalarda, egzotik halo çekirdeklere özgü soğurulma mekanizmasında büyük soğurulma yarıçap/difüzyon parametre değerinin çok küçük χ 2 /N değerleri için deneysel datayı fit ettiği gözlemlendi. Ayrıca optik potansiyelin soğrulmadan sorumlu sanal kısmının form faktörünün soğurulma yarıçapı üzerine etkisi de incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Egzotik halo çekirdeği, Coulomb bariyeri, Quasi-Elastik saçılma, Optik Model, Çift-Katlı İntegral Yöntemi. 57

88 SÖZLÜ BİLDİRİLER 58

89 SÖZLÜ BİLDİRİLER YOĞUN MADDE FİZİĞİ SÖZLÜ BİLDİRİLER 59

90 SÖZLÜ BİLDİRİLER 60

91 SÖZLÜ BİLDİRİLER İKİ-BOYUTLU ELEKTRON SİSTEMLERİNDE, DEĞİŞ_TOKUŞ ETKİLEŞMELERİNİ DE İÇEREN MANYETO-TRANSPORT HESAPLARI Gönül Bilgeç Akyüz 1,*, Afif Sıddıki 2, İsmail Sökmen 3 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Aydın 2 Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, İstanbul 3 Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, İzmir *Yazışılan yazar e-posta: gonulbilgec@adu.edu.tr Özet: Kuatum Hall olayının (QHE) temel deneysel gözlemi, malzeme boyunca hemen hemen sıfır olarak gözlenen boyuna iletkenlik (σ xx ~0) ve kuantize Hall iletkenliğidir (σ xy =νe 2 /h). QHE kuantizasyonu evrenseldir ve kullanılan örneğin saflığı, yarıiletken malzemenin tipi vb. gibi malzemenin mikroskopik detaylarından bağımsızdır. Bu çalışmamızda, kuantum Hall rejimindeki transport özelliklerini hesaplamak için güçlü, kuantize manyetik alanlardaki genişlemiş Landau durum yoğunlukları için uygun bir yaklaşım olan öz-uyumlu Born yaklaşımı kullanıldı ve kısa-erimli safsızlıkların etkisi hesaplandı. Hesaplarımızda, değiştokuş potansiyeli olarak homojen iki-boyutlu elektron gazı için türetilen yerel spin yoğunluk yaklaşımı ve korelasyon fonksiyonelleri için ise bu degiş-tokuş fonksiyonellerine karşılık gelen ve quantum Monte Carlo yöntemleri ile elde edilen korelasyon potansiyelleri kullanıldı. Daha sonra, Değiş-Tokuş ve korelasyon etkilerini içeren etkin potansiyel altında sistemin manyeto iletkenliği hesaplandı. Ayrıca, geçici sıkıştırılamaz şeritlerin transport özellikleri araştırıldı. Bu yaklaşımın, quantum Hall rejimindeki, güçlü kuantize manyetik alanlar ile genişlemiş Landau durum yoğunluklarının elde edilmesinde oldukça uygun bir yaklaşım olduğu görüldü. Anahtar Kelimeler: Kuantum Hall Etkisi, Manyeto-direnç, Değiş-Tokuş Etkileşimi. 61

92 SÖZLÜ BİLDİRİLER STRONGLY CORRELATED PLEXCITONICS: EVOLUTION OF THE FANO RESONANCE IN THE PRESENCE OF KONDO CORRELATIONS Ali İhsan Göker 1 1 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Bilecik *Corresponing author aihsan.goker@bilecik.edu.tr Abstract: The emerging field of plexcitonics, which is derived from the coupling of collective plasmon excitations in metallic nanostructures to the molecular excitations called excitons, is widely believed to hold great promise for achieving tunable molecular systems [1] and plasmonic switches [2]. In a first attempt to incorporate strong electron correlations into this field, we study the optical absorption system of a system composed of a diatomic molecule coupled to metal nanoparticles possessing plasmon resonances [3]. By invoking the time dependent non-crossing approximation, we investigate the evolution of the Fano resonance arising from the plasmon-exciton coupling when both atoms are Coulomb blockaded. We find that the Fano resonance rapidly dwindles as the ambient temperature exceeds the Kondo temperature of the singly occupied discrete state with the higher energy and disappears entirely at elevated temperatures. It turns out that even boosting the plasmonexciton coupling above this temperature scale fails to revive the Fano resonance. We put forward a microscopic model that accounts for these results. We suggest that a possible remedy for observation of the Fano resonance at high ambient temperatures is to position the singly occupied discrete state with the higher energy as close as possible to the Fermi level of the contacts while keeping the emitter resonance constant to prevent the merger of the Fano and plasmon resonances. References: [1] G. A. Wurtz et al., Nano Lett., 7, (2007) [2] Y. B. Zheng et al, Nano Lett., 11, (2011) [3] A. Goker, Phys. Chem. Chem. Phys., 17, (2015) Supported by TÜBİTAK grant 114F195 62

93 SÖZLÜ BİLDİRİLER ULTRASONİK KİMYASAL PÜSKÜRTME TEKNİĞİ İLE ÜRETİLEN Co KATKILI TiO 2 TABAKALARININ BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Banu Erdoğan 1, İdris Akyüz 1,*, Ferhunde Atay 1,*, Müge Söyleyici Çergel 2,* 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Okan Üniversitesi, Sağ.Hiz.Mes.Yük.,Tıb..Gör.Tek., İstanbul *Yazışılan yazar e-posta: fatay@ogu.edu.tr; iakyuz@ogu.edu.tr; muge.soyleyici@okan.edu.tr Özet: TiO 2 geniş bant aralığı (3.2 ev), yüksek kırılma indisi (n=2.4), kimyasal kararlılığı, düşük maliyet ve düşük toksitliği nedeniyle optik kaplamalar, filtreler, sensörler, güneş pilleri ve fotokatalizörler gibi cihaz uygulamalarında tercih edilen bir malzemedir. Bu çalışmada TiO 2 tabakaları farklı Co katkı oranlarında (% ) ultrasonik kimyasal püskürtme yöntemiyle 350±5 C taban sıcaklığında üretilmiş ve yapısal, yüzeysel, optik ve elektrik özellikleri incelenmiştir. XRD desenlerinin incelenmesi sonucunda TiO 2 :Co tabakalarının tetragonal anatas fazında oluştukları ve %0.05 katkı oranının kristalleşme seviyesi üzerinde en iyi etkiyi yarattığı saptanmıştır. TiO 2 tabakalarının kalınlıklarının 156 nm olduğu ve yapıya Co elementinin girmesi ile birlikte azaldığı belirlenmiştir. TiO 2 tabakalarının kırılma indisi değerlerinin özellikle %0.5 ve %1 Co katkı oranlarında azaldığı ve sönüm katsayısı değerlerinin ise tüm Co katkı oranlarında arttığı saptanmıştır. Direkt bant aralıklı TiO 2 :Co tabakalarının optik metot ile bant aralıkları ev olarak belirlenmiştir. Ayrıca sıcaklığa bağlı elektriksel özdirenç değerleri ölçülerek tuzak seviyelerinin enerjileri hesaplanmıştır. Tüm tabakaların yüzey morfolojileri atomik kuvvet mikroskobu kullanılarak incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: TiO 2 tabakaları, Ultrasonik Kimyasal Püskürtme Tekniği, Spektroskopik Elipsometre, X-Işını Kırınımı, Optik Özellikler, AFM. Bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi BAP tarafından desteklenmiştir (Proje No: ). 63

94 SÖZLÜ BİLDİRİLER GENTILE İSTATİSTİĞİNİN İSTATİSTİKSEL AĞIRLIK İFADESİNİN TÜRETİLMESİ Haydar Uncu 1,*, Sevilay Selvi 1 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Aydın *Yazışılan yazar e-posta: huncu@adu.edu.tr Özet: Gentile istatistiği, Bose-Einstein ve Fermi-Dirac istatistiklerini özel bir hal olarak içeren genel bir dağılımdır. Gentile istatistiği bir kuantum durumuna sonlu ama birden fazla parçacık girebildiği durumlar için elde edilen istatistik dağılımın adıdır ve ilk kez İtalyan fizikçi G. Gentile tarafından 1940 yılında önerilmiştir [1]. Bu konuda yapılan çalışmalar iki boyutlu sistemlerin genelleştirilmiş dağılımlarla açıklanabileceğinin görülmesinden sonra artmıştır[2]. Örneğin iki boyutta hareket eden ve hareket ettiği boyuta dik yönde bir manyetik alanın etkisi altındaki derişik bir elektron gazı Gentile istatistiğine uymaktadır [3]. Gentile istatistiği için durum yoğunluğunun bulunması için bir yöntem ilk kez 2007 yılında Perez ve Tun tarafından gerçekleştirilmiştir[4]. Bu çalışmada, Gentile istatistiğinin türetilmesinde tümevarım kullanılarak elde edilen yeni bir yöntem tanıtılacaktır. Elde edilen bu yöntem 2009 yılında Dai ve Xie[5] tarafından önerilen ve Gentile istatistiğini daha da geliştiren istatistik dağılımın istatistik ağırlığını hesaplamakta da kullanılabilmektedir. Anahtar Kelimeler: İstatistiksel dağılımlar, Gentile istatistiği. Kaynaklar: [1] G. Gentile, Nuovo Cim., 17 (1940) 493. [2] A. Khare, Fractional Statistics and Quantum Theory, World Scientific, Singapore, 2.ed. (2005) [3] G. Grosso, G.P. Parraviccini, Solid State Physics, Academic Press, San Diego, 22.ed. (2003). [4] R. Hernandez- Perez, D. Tun Physica A 384 (2007) 297. [5] W. S. Dai, M. Xie, J. Stat. Mech. (2009) P

95 SÖZLÜ BİLDİRİLER Pt/Co/Cr/CoO ÇOK KATLI İNCE FİLMİNDE ÇİFT GEOMETRİLİ EXCHANGE BIAS ETKİSİ Mustafa Öztürk 1, *, Ahmet Yağmur 1, Erdem Demirci 1, Mustafa Erkovan 2, Osman Öztürk 1, Numan Akdoğan 1 1 Gebze Teknik Üniversitesi, Fizik Bölümü, Kocaeli, Türkiye 2 Sakarya Üniversitesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü, Sakarya, Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: mozturk@gtu.edu.tr Özet: Exchange bias (EB) etkisi, bir ferromanyetik sistem ile antiferromanyetik sistem birbirleri ile yakın temas halindeyken dışarıdan uygulanan manyetik alan ile Néel sıcaklığının altına soğutulmasıyla, ferromanyetik malzemenin histeresis eğrisinin alan ekseninde meydana gelen kaymasnı tanımlar [1-4]. Bu çalışmada, mıknatıslanmanın kolay eksenini hem örnek düzleminde hem de örnek düzlemine dik tutmaya çalışan iki farklı yüzey arasında bulunan, ferromanyetik kobalt tabakasının exchange bias özellikleri incelendi. Si alttaş üzerine büyütülmüş Pt/Co(4Å)/Cr(5Å)/CoO/Pt ince film sisteminin yapısal özellikleri x-ışını yansıması (XRR) ve x-ışını kırınımı (XRD) teknikleri ile incelendi. Manyetik özellikleri belirlemek için manyeto-optik Kerr etkisi, titreşimli örnek manyetometresi ve anomalous Hall etkisi kullanıldı. Şekilde oda sıcaklığında alınmış mıknatıslanma eğrisinde örneğin mıknatıslanmasının kolay ekseninin Cr arayüzeyinin baskın etkisiyle örnek düzleminde olduğu görülmektedir. Farklı sıcaklıklarda örnek düzleminde ve örnek düzlemine dik geometrilerde yapılan ölçüm sonuçlarına göre, her iki geometride de EB etkisi gözlemlendi. Bu durum kobalt takasının mıknatıslanmasını etkileyen iki farklı arayüzeye sahip olmasıyla açıklandı. Bu çalışma 112T857 ve 212T217 nolu projeler ile TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir. 1.0 T=300 K M/M s H (koe) Şekil. Oda sıcaklığında, örnek düzlemine dik (siyah) ve örnek düzleminde (kırmızı), ölçülmüş mıknatılanma eğrileri. Anahtar Kelimeler: Exchange bias, arayüzey etkileşmeleri, çok katlı ince filmler, manyetik anizotropi. Kaynaklar: [1] W. Meiklejohn, C. P. Bean, Phys. Rev. 102, 1413 (1956). [2] M. Öztürk, E. Sınır, E. Demirci et al J. Appl. Phys. 112 (2012) [3] E. Demirci, M. Öztürk, E. Sınır et al. Thin Solid Films 550, (2014) [4] N. Akdoğan, A. Yağmur, M. Öztürk et. al. J. Magn. Magn. Mater., 373, (2015)

96 SÖZLÜ BİLDİRİLER Fe-%9 Mn ALAŞIMLARIN ELASTİK ÖZELLİKLERİNİN TEORİK OLARAK İNCELENMESİ Zeynep Oluk 1,*, Ercan Uçgun 1, Hamza Yaşar Ocak 1 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: zeynepoluk2@gmail.com Özet: Fe-%9 Mn alaşımlarının fcc ve bcc (Austenite-Martensite) fazlarının elastik özellikleri iki farklı program ile (LDA ve GGA fonksiyonelleri) yoğunluk fonksiyonel teorisi kullanılarak hesaplandı. Elde edilen sonuçlar literatürdeki benzer sonuçlarla karşılaştırıldı. Alaşımların her iki fazının da mekaniksel olarak kararlı oldukları görüldü. Anahtar Kelimeler: Austenite-Martensite, Elastik Sabitler, Yoğunluk Fonksiyonel Teorisi. 66

97 SÖZLÜ BİLDİRİLER GaAs TİPİ KUANTUM KUYULARINDA ELEKTRONLARIN ETKİN g-çarpani Arif Babanlı 1,*, Deniz Türköz Altuğ 2 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta 2 Süleyman Demirel Üniversitesi, Hidrojen Teknolojileri Araştırma Uygulama Merkezi, Isparta *Yazışılan yazar e-posta: denizturkoz@sdu.edu.tr Özet: Sonsuz kuyu potansiyelinde, Kane tipi GaAs yarıiletkende, elektronların etkin g- çarpanı; z-ekseni boyunca sabit magnetik alanda ve y-ekseni boyunca sabit elektrik alan varken ve yokken, değişik y 0 salınım merkezlerine göre hesaplandı. Bu hesaplama sonucunda; elektronun etkin g-çarpan değerinin salınım merkezine göre değişimi elektrik alan yokken; n=0 kuantum düzeyi için g-çarpanı sabit, n=1 kuantum düzeyi için; parabolik olarak değiştiği görüldü. Elektrik alan olduğu durumda ise; elektronun etkin g-çarpan değerinin n=0 kuantum düzeyinde doğrusal bir şekilde azalırken, n=1 kuantum düzeyinde ise parabolikliğin bozulduğu görülmüştür. Ayrıca sabit magnetik alanda elektronun enerjisinin elektrik alana göre değişimi lineer olarak artmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kuyu tipi potansiyel, Kane tipi yarıiletken, g-faktör. 67

98 SÖZLÜ BİLDİRİLER TAVLAMA SICAKLIĞININ KİMYASAL DEPOLAMA YÖNTEMİ İLE ELDE EDİLEN Mn 3 O 4 İNCE FİLMİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Cemal Ulutaş 1,*, Cebrail Gümüş 2, 1 Hakkari Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Bölümü, Hakkari 2 Çukurova Üniversitesi, Fen Eebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Adana *Yazışılan yazar e-posta: cemalulutas@hakkari.edu.tr Özet: Bu çalışmada, Mn 3 O 4 ince filmi kimyasal depolama yöntemi (CBD) kullanılarak 30 o C sıcaklıkta cam alttaban üzerinde hazırlandı. Hazırlanan Mn 3 O 4 filmi hava atmosferinde tavlandı ve tavlama işlemi 100 o C, 200 o C, 300 o C, 400 o C, 500 o C sıcaklıklarda beş adımda birer saat süreyle gerçekleştirildi. Tavlama sıcaklığı ile filmin yapısal ve optiksel özellikleri araştırıldı. Filmin karekterizasyonu X-ışını kırınımı (XRD), UV-vis spektrofotometresi ve Hall ölçümü sistemleri kullanılarak yapıldı. XRD analizlerinden filmin tetragonal fazda polikristal yapıda büyüdüğü görüldü. Optiksel sabitler olan sönüm katsayısı (k), kırılma indisi (n), dielektrik sabitinin gerçek (ε 1 ) ve imajiner (ε 2 ) kısmı ile filmin yasak enerji aralığı (E g ) tavlama sıcaklığına bağlı olarak incelendi. Filmin iletkenliği tavlama sıcaklığına bağlı olarak ( )x10-6 ( Ω cm) -1 ölçüldü. Anahtar Kelimeler: Mn 3 O 4 ince film, Kimyasal Depolama Yöntemi, Tavlama etkisi, Fiziksel özellikler. 68

99 SÖZLÜ BİLDİRİLER InSe VE InSe:Zn YARIİLETKENLERİN BRIDGMAN/STOCKBARGER TEKNİĞİYLE BÜYÜTÜLMESİ VE YAPISAL KARAKTERİZASYONU Bekir Gürbulak *, Songül Duman, Salih Zeki Erzeoğlu, Mutlu Kundakçı, Afsoun Ashkhasi, Mehmet Şata, Muhammat Aksoy Atatürk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Erzurum *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Dünya nüfusunun hızla artması, petrol rezervlerinin gün geçtikçe azalması ve iklim değişikliklerinden dolayı, çevre dostu enerji kaynaklarının belirlenmesi öncelikli konulardan birisi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu maksatla, uygulama alanlarının çok olduğu ve karakteristiklerinin tam olarak belirlendiği yarıiletkenlere ihtiyaç duyulmaktadır. A II B VI yarıiletken kristallerin büyütülmesi ve araştırılmasıyla yarıiletken teknolojisinde büyük ilerlemeler sağlanmıştır. Elde edilen bütün sonuçlar analiz edilerek nano ve optoelektronik teknolojisi için önemli olan bu kristallerin karakteristikleri detaylı olarak araştırılacaktır. InSe ve InSe:Zn ikili yarıiletken bileşikleri, bölümümüz kristal büyütme laboratuvarında, Bridgman-Stockbarger metodu ile büyütülmüştür. Numunelerin, yapısal ve morfolojik karakterizasyonları X-ışını kırınımı (XRD), taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) ve Enerji ayrımlı X-ışını spektroskopisi (EDX) teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. XRD sonuçları, büyütülen numunelerin hekzagonal kristal yapıya sahip olduklarını ve Zn katkılamanın pik şiddetlerini artırdığını gösterdi. XRD sonuçları kullanılarak, örgü parametreleri InSe için a =b= Å, c = Å ve ve InSe:Zn (0012) için ise a=b=5.845 Å ve c=16,788 Å olarak hesaplanmıştır. SEM sonuçlarından, ortalama tanecik büyüklüğünün sırasıyla, InSe için nm ve InSe:Zn için nm aralığında olduğu gözlendi. EDX sonuçları, In ve Se elementlerinin ağırlıkça %57.04 ve %38.46 olarak yapıda yer aldığını göstermiştir. In ve Se miktarlarının büyütmenin hemen başlangıcında hesaplanan stokiyometrik değerlere oldukça yakın olduğu gözlenmişir. Anahtar kelimeler: InSe, InSe:Zn, Brigdman/Stockbarger Tekniği, XRD, SEM, EDX. 69

100 SÖZLÜ BİLDİRİLER Pt/Co/Pt/Cr 2 O 3 İNCE FİLMLERDE SPIN CANTING OLAYININ İNCELENMESİ Erdem Demirci 1,*, Mustafa Öztürk 1, Melek Türksoy Öcal 1,Osman Öztürk 1, Numan Akdoğan 1 1 Gebze Teknik Üniversitesi, Temel Bilimler Fakültesi, Fizik Bölümü, Kocaeli *Yazışılan yazar e-posta: e.demirci@gtu.edu.tr Özet: Spin canting (SC) olayı ve dik yönde exchange bias (EB) etkisi, Si (111) alttaş üzerine büyütülen Pt/Co/Pt/Cr 2 O 3 ince filmlerinde sıcaklığa bağlı olarak detaylıca incelendi. Değiştokuş etkileşmesi halindeki ultra-ince Co (5 Å) ve Cr 2 O 3 (0006) sisteminde, 160 K altında sıcaklığın düşmesiyle olağandışı olarak, dik yönde EB alanının azaldığı gözlendi. Bu olağan dışı davranışın Cr 2 O 3 yüzeyinde düzensiz eşleşmemiş Cr spinlerden kaynaklandığı belirlendi. Aynı zamanda örnek düzleminde mıknatıslanmaya sahip daha kalın Co (50 Å) ince film kullanılarak Cr 2 O 3 (0006) tabakasının antiferromanyetik spin ekseninin c-ekseninden sapma olasılığı incelendi. Sonuç olarak Cr 2 O 3 yüzeyindeki eşleşmemiş Cr spinlerinin düşük sıcaklıklarda manyetik olarak düzensiz bir davranış sergilediği ve Co ile Cr 2 O 3 arasındaki değiş-tokuş etkileşmesini azalttığı belirlendi. Anahtar Kelimeler: Spin Canting, exchange bias, manyetoelektrik/antiferromanyetik Cr 2 O 3, eşleşmemiş Cr spinleri. 70

101 SÖZLÜ BİLDİRİLER DÖRT BOYUTLU BLUME-EMERY-GRIFFITHS MODELİNE SOĞUTMA HIZININ ETKİSİ Ayşe Duran 1,*, Bülent Kutlu 2, Abdullah Günen 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya Teknik Bilimler MYO, Elektronik ve Otomasyon Bölümü, Kütahya 2 Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: ayse.duran@dpu.edu.tr Özet: Dört boyutlu Blume-Emery-Griffiths model /J=-1 boyunca Cellular Automaton Soğutma Algoritması ile simüle edildi. Faz uzayının kritik noktaları civarında birinci ve ikinci derece faz geçişleri ortaya çıkmaktadır. Faz geçişlerinde termodinamik nicelikler yarı kararlı durumlar nedeniyle S şekilli, sıçramalı ve sürekli geçişler sergileyebildiğinden, faz uzaylarında farklı kritik noktalar ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, 4-boyutlu BEG model için yarıkararlı durumların ortaya çıkarılmasında soğutma hızının etkisini ortaya çıkarmaktır. Bu nedenle, /J=-1 için kritik nokta civarında faz geçişlerinin soğutma hızı ile değişimi incelendi ve modelin farklı soğutma hızlarında farklı kritik davranış sergilediği görüldü. Anahtar Kelimeler: Dört Boyutlu Hiperkübik Örgü, Blume-Emery-Griffiths Model, Cellular Automaton Soğutma Algoritması, Düzen Parametresi, Soğutma Hızı, Kritik Davranış. 71

102 SÖZLÜ BİLDİRİLER İNDİYUM KATKILI KADMİYUM SÜLFÜR İNCE FİLMLERİN HAZIRLANMASI VE OPTİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Sinem Ergin 1, Fatih Mehmet Emen 1, Fatma Göde 1, Cansel Doğan 1, Göktürk Avşar 2, Tuncay Yeşilkaynak 3, Nevzat Külcü 2 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi,Fen Edebiyat Fakültesi,Kimya Bölümü,Burdur 2 Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Mersin 3 Sütçü İmam Üniversitesi, Afşin Meslek Yüksek Okulu, Kahramanmaraş *Yazışılan yazar e-posta: sinem.ergin35@gmail.com Özet: Metal sülfür yarı iletkenleri elektronik ve optoelektronik cihazlarda kullanılabilen teknolojik öneme sahiptir [1]. CdS yasak enerji aralığı 2.4 ev olan n-tipi bir yarı iletkendir ve güneş pillerinde, LED lerde ve TFT ekran uygulamalarında kullanılmaktadır [2]. İnce filmler, CVD, MOCVD, MBE, daldırma, spin kaplama ve kimyasal biriktirme yöntemleriyle hazırlanabilmektedir. Bu yöntemler arasında kimyasal biriktirme (KBY) yöntemi, polikristalin CdS elde etmek için oldukça ucuz ve kolay uygulanabilir bir yöntemdir [3]. Katkısız ve indiyum katkılı cadmium sülfür (CdS) yarıiletken ince filmleri KBY kullanılarak cam alttabanlar üzerine 50 C elde edilmiştir. Filmler, kadmium asetat ve tiyoüre kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen filmlere ait optik özellikler UV-Vis spektrometreden alınan soğurma ve geçirgenlik ölçümleri kullanılarak hesaplanmıştır. CdS yarıiletken ince filmlerin yasak enerji aralığının belirlenmesinde optik soğurma yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, katkısız CdS ince filmlerin yasak enerji aralığnın 2,38 ev iken cobalt katkısı ile 2,42 değerine arttığını göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Cadmium Sülfür, İnce Filmler, Optiksel Özellikler. Kaynaklar: [1] P.H. Mugdur, Y.J. Chang, S.Y. Han, Y.W. Su, A.A. Morrone, S.O. Ryu, T.J. Lee, [2] S. Prabahar, M. Dhanam, J. Cryst. Growth 285 (2005) 41. [3] A.I. Oliva-Avilés R. Patino, Applied Surface Science 256 (2010) Bu çalışma, TUBITAK tarafından Kimyasal Depolama Yöntemi ile Katkılı CdS İnce Filmlerinin Hazırlanması ve Yapısal Özelliklerinin İncelenmesi konulu 2209-Öğrenci projesi olarak desteklenmiştir. 72

103 SÖZLÜ BİLDİRİLER CaSiO 3 :Eu 3+ /Na + IŞILDARLARININ SENTEZİ VE LUMİNESANS ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Cansel Doğan 1,*, Fatih Mehmet Emen 1, Sinem Ergin 1, Göktürk Avşar 2, Tuncay Yeşilkaynak 3, Nevzat Külcü 2 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi,Fen Edebiyat Fakültesi,Kimya Bölümü,Burdur 2 Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Mersin 3 Sütçü İmam Üniversitesi, Afşin Meslek Yüksek Okulu, Kahramanmaraş *Yazışılan yazar e-posta: cansel.dgn@hotmail.com Özet: Kırmızı ışıma yapan maddeler üzerine çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Aluminat, silikat, vanadat, molibdat gibi birçok konut malzeme Eu 3+, Cr 3+, Mn 2+ gibi farklı katkı iyonlarıyla katkılanarak kırmızı ışıma elde edilmektedir. Özellikle görüntü panellerinde kırmızı ışıma eldesi için kullanılacak olan maddelerde yüksek renk kalitesi aranmaktadır. Işıma şiddeti ve renk kalitesi konut kristale, ısıtma ve soğutma hızına, katkı iyonunun cinsi ve derişimine bağlıdır. Silikatlar, özellikle MSiO 3 yapısı, kolay hazırlanabilmeleri ve diğer konutlara kıyasla daha düşük sıcaklıklarda ( o C) hazırlanabilmeleri [1] nedeniyle bu çalışmada konut kristal olarak seçilmiştir. Bu çalışmada, CaS:Eu3+/Na + fazı katı hal sentez yöntemi ile hazırlandı, karakterizasyonu yapıldı ve fotoluminesans özellikleri incelendi. Stokiyometrik olarak tartılan CaCO 3, SiO 2, Eu 2 O 3, başlangıç maddeleri, agat havanda homojen olarak öğütülmüş ve karışım 1050 o C de 5 saat süreyle fırınlanmıştır. Bileşiklerin karakterizasyonu x-ışınları kırınımı tekniği (XRD) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen ışıldarın ışıma karakteristikleri fotoluminesans spektrometri yöntemi ile incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Silikatlar, Kalsiyum silikat, Fotoluminesans. Kaynaklar: [1] J. Kuang, Y.Liu, B. Lei, Effect of RE3+ as a co-dopant in long lasting phosphorescence CdSiO3:Mn2+ (RE=y, La, Gd, Lu), Journal of Luminescence 118(2006) Bu çalışma, TUBITAK tarafından Toprak Alkali Silikat Işıldarlarının Hazırlanması ve Işıma Özelliklerinin İncelenmesi konulu 2209-Öğrenci projesi olarak desteklenmiştir. 73

104 SÖZLÜ BİLDİRİLER FARKLI TABANLAR ÜZERİNE ÜRETİLEN ZnO FİLMLERİNİN ÖZELLİKLERİ Seda Uzkalan 1, Senem Aydoğu 1,* 1 Dumlupınar Üniveristesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: hsenem.aydogu@dpu.edu.tr Özet: ZnO filmleri ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği kullanılarak farklı alt taşlar üzerine üretilmiştir. Alt taşlar olarak cam ve (100) yönelimli Si wafer kullanılmıştır. Alt taşlar 400 C sıcaklığına kadar ısıtılmıştır. Üretilen ZnO filmlerinin yapısal özellikleri XRD, yüzeysel özellikleri SEM, optik özellikleri UV spektrometresi ile incelenmiştir. Elektriksel özellikleri ise 4 uç yöntemi ve Keithley Model 2400 dc device ile incelenmiştir. Kırınım indisi ve sönüm katsayısı değerleri Cauchy Urbach modeli kullanılarak spektroskopi elipsometre tekniği ile belirlendi. Anahtar Kelimeler: ZnO, ince film, kimyasal püskürtme tekniği. 74

105 SÖZLÜ BİLDİRİLER YÜKSEK ENERJİ FİZİĞİ SÖZLÜ BİLDİRİLER 75

106 SÖZLÜ BİLDİRİLER 76

107 SÖZLÜ BİLDİRİLER LİNEER SERBEST ELEKTRON LAZER SİSTEMLERİNDE SÜPER İLETKEN TABANCA KAVİTE DİZAYNI Dilaver Porsuk 1, Hatice Yıldız 2,*, Raşit Çakır 3 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 2 Ankara Üniversitesi, Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü, Ankara 3 Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi,Mühendislik Fakültesi,Nanoteknoloji Bölümü,Rize *Yazışılan yazar e-posta: hdyildiz@ankara.edu.tr Özet: Bildiri Lineer bir serbest elektron hızlandırıcısında nm dalga boylu lazer ışınımı elde etmek için modellemesi yapılan tabanca sistemi içerisinde foto katot bir materyal (Cs 2 Te) ürerinden sökülen elektronların SRF tabanca kavitesiyle ~20 MV/m lik bir elektrik alan değerinde tabanca çıkışında yaklaşık 10 MeV lik bir enerji değerine ulaşması sağlanmıştır. Tabanca kavite dizaynı için kullanılan 3 boyutlu Computer Simulation Tecnology (CST) ve 2 boyutlu Poisson/Süperfish programları ile süper iletken niyobyum SRF kavite dizayn parametreleri belirlenmiş ve en uygun iletim hattı oluşturulmuştur. Her iki programla kavite içerisinde 1300 MHz lik frekans değerinde elektrik ve manyetik alan dağılımları incelenmiştir. Kullanılan programlarla yapılan çalışmalar sonucu oluşturulan SRF tabanca kavitesinde hızlandırıcı sistem parametreleri belirlenerek her iki programın sonuçlarının bir biriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca kavite içerisinde hızlandırılan elektron demetlerinin demet dinamiği çalışmaları ASTRA programı ile gerçekleştirilerek tabanca çıkışı kompakt bir demet elde edilmiştir. Uygun bir demet dinamiği için Poisson/Süperfish programı kullanılarak solenoid dizaynı da gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: SRF Tabanca Kavitesi, Solenoid, Süper İletken, Fotokatot. 77

108 SÖZLÜ BİLDİRİLER BÜYÜK HADRON ÇARPIŞTIRICISINDA YENİ AĞIR KUARK ÜRETİMİNE ÇEŞNİ DEĞİŞTİREN YÜKSÜZ AKIM BAĞLAŞIMLARININ ETKİSİ Volkan Çetinkaya 1,*, Volkan Arı 2, Orhan Çakır 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 2 Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: volkan.cetinkaya@dpu.edu.tr Özet: Bu çalışmada, Standart Model (SM) ötesinde Z ' modelleri dâhilinde yeni ağır kuark t ' nün çeşni değiştiren yüksüz akım (FCNC) bağlaşımları incelenmiştir. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nda (LHC) 13 alınarak s TeV kütle merkezi enerjisinde ' ' t ' nün tekli üretimi yapılmıştır. Ayrıca t ' t ' W b W b alınarak pp t t t t X süreci ele bozunumu dikkate pp W bt W bt X sürecinde sinyal ve karşılık gelen SM arkaplan tesir kesitleri hesaplanmıştır. Yeni ağır kuark üretiminde çeşni değiştiren yüksüz akım bağlaşımlarının etkisi olduğu gösterilmiştir. Karışım parametresi x 01, ve toplanmış ışınlık Lint 10 pb 5 1 alınarak sinyal ve arkaplan olay sayıları hesaplanmış, gözlenebilirlik için istatistik önem (SS) değerleri elde edilmiştir. Yeni ağır kuarkın ve parametresi dikkate alınarak Z ' bozonun güncel kütle limitleri ve x karışım Z ' modellerinin parametre uzayında keşif bölgesi belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Yeni ağır kuark, Z ' modelleri, FCNC bağlaşımları. 78

109 SÖZLÜ BİLDİRİLER BÜYÜK HADRON ÇARPIŞTIRICISINDA (LHC) HİGGS BOZONUNUN STANDART MODEL AYAR BOZONLARI İLE OLAN ANOMAL BAĞLAŞIMLARININ ARAŞTIRILMASI Volkan Arı 1,* 1 Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: vari@science.ankara.edu.tr Özet: 2012 yılında Higgs bozonunun keşfi ile birlikte, bu parçacığın fenomenolojisi üzerine yapılan araştırmalar önem kazanmıştır. Bu bozonun bağlaşımlarının belirlenmesi Standart Model Ötesi yeni fizik için ipuçları verecektir. Bu araştırmalar model-bağımlı veya modelbağımsız olarak yapılabilir. Model-bağımsız çerçeve göz önüne alındığında yeni fizik etkileri elektrozayıf ölçekte 6-boyutlu etkin Lagranjiyen terimleriyle parametrize edilebilir. Bu çalışmada, LHC 'de Higgs bozonunun Standart Model ayar bozonları ile olan anomal bağlaşımları üzerine sınırlamalar getirilmeye çalışılmış ve bu sonuçlar deneylerden elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. Anahtar kelimeler: Higgs Bozonu, Etkin Lagranjiyen, Anomal Bağlaşımlar. 79

110 SÖZLÜ BİLDİRİLER 80

111 POSTER BİLDİRİLER 81

112 82

113 ASTROFİZİK VE KOZMOLOJİ 83

114 84

115 DEĞEN ÇİFT SİSTEMLER KIC ve KIC İN KEPLER IŞIK EĞRİSİ ANALİZLERİ Merve Kutlualp 1, Naci Erkan 1,*, Caner Çiçek 1 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Çanakkale *Yazışılan yazar e-posta: nacierkan@comu.edu.tr Özet: Bu poster çalışmasında; Kepler Uzay Teleskobu tarafından gözlenen W UMa türü değen çift yıldız sistemler KIC ve KIC in literatürde ilk defa yapılan ışık eğrisi analizlerinin sonuçları sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Yıldızlar, çiftler, yakın, örten, KIC , KIC , Astronomik veri tabanları, Kepler. 85

116 86

117 ATOM VE MOLEKÜL FİZİĞİ 87

118 88

119 M(2-AMİNOPİRİDİN)Ni(CN) 4.G (M = Ni, Cu, Cd ve G = 1,4-DİOKSAN) BİLEŞİKLERİNİN İNFRARED SPEKTROSKOPİSİ İLE İNCELENMESİ Zeki Kartal 1,* 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: zeki.kartal@dpu.edu.tr Özet: Bu çalışmada ilk kez toz şeklinde elde edilen M(2-aminopiridin)Ni(CN) 4.G (M = Ni, Cu, Cd ve G=1,4-dioksan) bileşiklerinin infrared spektrumları ( ) cm -1 spektroskopik bölgesinde alınarak soğurma titreşim modları ve onların tanımlamaları yapıldı. Bu tanımlamalar literatürde yer alan diğer Hofmann-tipi bileşikler ile karşılaştırıldı ve benzer sonuçlar gözlendi. Bu çalışmamızdaki Hofmann tipi dioksan bileşikleri 2-aminopiridin ligand molekülünün piridin halkası üzerindeki ve NH 2 grubunun azot atomlarının geçiş metali atomlarına bağlanmasıyla oluştuğu ve M Ni(CN) 4 polimerik tabakalarının ise ( M 2AP M ) zincirleri tarafından paralel halde tutulduğu anlaşılmıştır. Bu çalışma sonucunda Hofmann-tipi bileşiklere üç yeni örnek kazandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Moleküler Spektroskopi, İnfrared Spektroskopisi, Hofmann-Tipi bileşikler, 2-Aminopiridin, 1,4-Dioksan. 89

120 CO 2 (1π g ) MOLEKÜLÜNÜN ÜÇLÜ DİFERANSİYEL TESİR KESİTİ ÖLÇÜMLERİ Ümran Atmaca, Murat Yavuz, Zehra Nur Özer *, Mevlüt Doğan Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, e COL Laboratuvarı, Afyon *Yazışılan yazar e-posta: zehraerengil@aku.edu.tr Özet: Dünyanın ve özellikle Venüs ile Mars gezegenlerinin atmosferinde bulunan CO 2 gazının elektronlarla etkileşmesi ile meydana gelen iyonlaşma olaylarının anlaşılması, atmosfer fiziği ve astrofizikte oldukça önemlidir. Ayrıca fotosentez olayında öncül moleküllerden biri olan CO 2 molekülünün elektronlar ile etkileşmesi bu gibi süreçlerin anlaşılmasına katkı sağlayacaktır. Bu tür doğal etkileşmeleri anlayabilmek için, laboratuvar şartlarında oluşturulan vakum ortamı içerisinde bu çarpışmaların gerçekleştirilmesi ve çarpışmadan sonra çıkan parçacıkların dedekte edilebilmesi fiziksel olayların anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Basit molekül hedeflerin elektron ile etkileşmeleri için geliştirilen teorik modellerin test edilmesi önemlidir. Literatürde deneysel çalışmalar ile basit yapılı moleküllerin veri tabanlarının oluşturulması gerekliliği açıkça belirtilmektedir [1,2]. Bu çalışmada basit bir orbital yapısına sahip olan CO 2 molekülünün (e,2e) deney düzeneği kullanılarak, 250 ev enerjili elektron demeti ile çarpıştırılması sonucunda elde edilen iyonlaşma tesir kesiti ölçümleri sunulacaktır. Anahtar Kelimeler: Karbondioksit molekülü, Elektron molekül çarpışmaları, İyonlaşma, üçlü diferansiyel tesir kesiti. Kaynakça: [1] O. Chuluunbaatar ve ark. J. of Phys. B: At. Mol. and Opt. Phys (2014): [2] O. Chuluunbaatar ve B. Joulakian, J. of Phys. B: At. Mol. and Opt. Phys (2010): Bu çalışma 14.FENED.06 ve 13.FEN.BİL.05 nolu AKÜ-BAPK projeleri tarafından desteklenmiştir. 90

121 CONFORMATIONAL ANALYSIS OF 4-BROMO-2- HALOGENOBENZALDEHYDES: HALOGEN AND SOLVENT EFFECTS Mahir Tursun 1, David Fernandez 1,*, Cemal Parlak 1 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Corresponding author fer_11@hotmail.es Abstract: The effects of halogen and solvent on the conformation of 4-bromo-2- halogenobenzaldehydes [C7H4BrXO; X = F (BFB), Cl (BCB) or Br (BBB)] were investigated using the density functional theory (DFT) method. The B3LYP functional was used by the G(3df,p) basis set in combination with the polarizable continuum model (PCM). Computations were focused on the cis and trans isomers of the compounds in 18 different polar or non-polar organic solvents. The present work explores the effect of both the halogen and medium on the conformational preference. The findings of this work can be useful to those systems involving changes in the conformations analogous to the compounds studied. Key words: 4-bromo-2-halogenobenzaldehydes; DFT; Conformational analysis. 91

122 ELECTRIC DIPOLE TRANSITION PROBABILITIES, OSCILLATOR STRENGTHS AND LIFETIMES FOR COPPER LIKE ARSENIC (AS V) Elmas Erol, Şule Ateş *, Gültekin Çelik Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Konya *Corresponding author Abstract: Electric dipole transition probabilities, oscillator strengths and lifetimes of excited levels have been calculated using the weakest bound electron potential model theory (WBEPMT) for As V. The results obtained in this work are in good agreement with the data obtained from different results given in the literature. Moreover, some new results for highly excited levels for copper like arsenic have been obtained using this method. Key words: Copper like arsenic, WBEPMT, Lifetimes. 92

123 RADIATIVE LIFETIMES OF RYDBERG LEVELS FOR NA I AND K I Gültekin Çelik *, Şule Ateş Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Konya *Corresponding author gcelik@selcuk.edu.tr Abstract: Lifetimes of Rydberg states for Na I and K I have been calculated within the weakest bound electron potential model (WBEPM) theory and the quantum defect orbital (QDO) theory using experimental energy levels and theoretical expectation values of orbital radii corresponding to those energy levels under the assumption of the LS coupling scheme. In the determination of relevant parameters which are needed for calculation of lifetimes, we employed both the numerical non-relativistic Hartree-Fock (NRHF) wave functions and the numerical Coulomb approximation (NCA) wave functions for expectation values of radius. The necessary energy values have been taken from experimental energy data in the literature. The calculated lifetimes have been compared with available theoretical and experimental results. A good agreement with results in literature has been obtained. Key words: Rydberg states, lifetime, WBEPM Theory, QDO theory,atomic sodium, atomic potassium. 93

124 COMPUTATIONS ON HYPERFINE COUPLING CONSTANTS OF SOME RADICAL ADDUCTS TO 5,5-DIMETHYL-1-PYRROLINE N- OXIDE IN WATER AND BENZENE SOLUTIONS Şefik Nardalı 1,*, Mustafa Karakaya 2, Fatih Ucun 1 1 Suleyman Demirel University, Faculty of Arts and Sciences Department of Physics, Isparta 2 Sinop University, Faculty of Engineering and Architecture, Department of Energy Systems Engineering, Sinop *Corresponding author sefiknardali@gmail.com Abstract: The optimized electronic structures of some radical adducts of 5,5-dimethyl-1- pyrroline N-oxide (DMPO) in water and benzene solutions have been determined by B3LYP hybrid functional and Hartree-Fock methods with 6-31G (d,p), G (d,p), LanL2DZ, LanL2MB and SDD levels. As trapped radicals, H, OH, O(CH 2 )(CH 3 ) and OC(CH 3 ) 3 have been used. The calculated isotropic hyperfine coupling constants of all the trapped radicals have been compared with the corresponding experimental data. The hyperfine coupling constant due to the β proton of nitroxide radical is seen to be effected with the opposite spin density of oxygen nucleus bonded to the nitrogen. From all the calculated data, it is concluded that for hyperfine calculations the density functional theory method is superior computational quantum modelling relative to the Hartree-Fock. Also, the study has been enriched by the computational of the geometrical parameters, binding energies, atomic spin densities and hyperconjugative interactions energies for all the radical adducts. Key words: ESR, Radical, DMPO, DFT. 94

125 TEK VE ÇOK-REFERANSLI KONFİGÜRASYON ETKİLEŞMESİ YÖNTEMİNDE KULLANILAN BAZI SIZE-EXTENSIVITY DÜZELTME YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Murat Ertürk 1,*, Leszek Meissner 2 1 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Çanakkale 2 Nicolaus Copernicus University, Institute of Physics,Torun, Poland *Yazışılan yazar e-posta: merturk@comu.edu.tr Özet: Elektron korelasyon yöntemleri arasında, konfigürasyon etkileşmesi yöntemleri diğer yöntemlere göre oldukça etkili ve güvenilir bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Temel olarak tek referanslı ve çok referanslı olarak ayrılan konfigürasyon etkileşmesi yöntemleri, elekronlararası korelasyon hesaplamalarında çok önemli bir özellik olan size-extensivity özelliği bakımından eksik kalmaktadır. Elektron sayısı arttıkça önem kazanan bu özelliğin dikkate alınabilmesi için, konfigürasyon etkileşmesi yöntemlerinde çeşitli düzeltmeler yapılmıştır. Bu düzeltme terimleri oldukça kolay hesaplanabilen özellikte oldukları için korelasyon hesaplarında sıklıkla kullanılmakta ve yapılan kuantum kimyasal programlarda (GAMESS, COLUMBUS, ) bulunmaktadır. Size-extensivity özelliği için önerilen yöntemlerin çoğu ne yazık ki güvensiz ve bazen tamamen yanlış yorumlara neden olmaktadır. Güvenilir ve hesaplama açısından etkili bir yöntem arayışı güncel bir problem olarak literatürde çalışılmaktadır. Bu çalışmada, güvenilir bir yöntem arayışı olarak, size-extensivity düzeltme terimleri tek- ve çoklu- referansa sahip konfigürasyon etkileşmesi yöntemine uygulanmıştır. Böylece, Coupled- Cluster yöntemi temel alınarak oluşturulan size-extensivity düzeltme yönteminin diğer yöntemlere göre avantajları sayısal sonuçlara dayalı olarak gösterilmiştir. Moleküllerin temel durum enerjilerine ait tek- ve çok-referanslı konfigürasyon etkileşme, tek referanslı Copled- Cluster yöntemleri ve tek- ve çok-referanslı konfigürasyon etkileşme yöntemine uygulanan size-extensivity düzeltme terimleri için hesaplama sonuçları karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kuantum kimyasal yöntemler, Size-extensivity düzeltme yöntemleri, Konfigürasyon etkileşme yöntemleri, Coupled-Cluster yöntemleri. This work has been financially supported by the Scientific and Technological Research Council of Turkey, project numbers: 2219 (2012-1). 95

126 5-FLOROTİYOFEN-2-KARBALDEHİT MOLEKÜLÜNÜN KONFORMASYONEL VE TİTREŞİM ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE HALOJEN VE ÇÖZÜCÜ ETKİSİ Esma Güneş 1,*, Cemal Parlak 2, Mustafa Şenyel 1 1 Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: esma_gunes@anadolu.edu.tr Özet: 5-florotiyofen-2-karbaldehit (C 5 H 3 OSF) molekülünün konformasyonel, titreşim özellikleri üzerine halojen ve çözücü etkileri DFT yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Fonksiyonel B3LYP metodu, G(d,p) baz seti ile kullanılmıştır. Hesaplamalar, bileşiklerin gaz fazında ve polar veya apolar çözücü içerisinde iki konformasyonel izomeri olduğunu göstermiştir. Bu çalışmada, moleküllerin konformasyonları, geometrik parametreleri, dipol momentleri ve titreşim spektrumları üzerine halojen ve ortam etkileri incelenmektedir. Çalışmada elde edilen veriler, bu çalışmadaki gibi konformasyonlarında değişiklik içeren bileşikler için yararlı olabilir. Anahtar Kelimeler: 5-florotiyofen-2-karbaldehit, DFT, Halojen etkisi, Çözücü etkisi. 96

127 N,N-DİMETİLFORMAMİD MOLEKÜLÜNÜN TİTREŞİM SPEKTRUMUNUN TEORİK OLARAK İNCELENMESİ Özge Bağlayan 1,*, Mustafa Şenyel 1 1 Fizik Bölümü, Fen Fakültesi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 26470,Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: obaglayan@anadolu.edu.tr Özet: N,N-dimetilformamid molekülü (CH3) 2 NC(O)H formülüne sahip polar organik bir bileşiktir. Bu çalışmada molekülün optimize geometrik parametreleri, titreşim frekansları, konformasyon analizi ve titreşim işaretlemeleri Becke-3-Lee-Yang-Parr (B3LYP) hibrit yoğunluk fonksiyon teorisi ve G(d,p) baz seti kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca titreşim işaretlemeleri, VEDA programı kullanılarak elde edilen potansiyel enerji dağılım sonuçları baz alınarak incelenmiştir. Konformasyon izomerlerinin olası yoğunluklarının açısal dağılımı potansiyel enerji yüzeyi analizi (PES) ile incelenmiştir. Termodinamik fonksiyonlar, en yüksek doldurulmuş ve en düşük doldurulmamış (HOMO ve LUMO) moleküler orbitalleri elde edilmiştir. Bütün sonuçlar B3LYP metodunun titreşim frekanslarını belirlemede güvenilir sonuçlar verdiğini göstermiştir. Anahtar Kelimeler: N,N-dimetilformamid, Titreşim spektrumu, DFT. Şekil 1. N,N-dimetilformamid 97

128 HELYUM ATOMUNUN KENDİLİĞİNDEN İYONLAŞMA TESİR KESİTLERİNİN (e,2e) ÇAKIŞMA TEKNİĞİ İLE ÖLÇÜLMESİ Nurçin Karadeniz, Ali Alpergün, Melike Ulu *, Mevlüt Doğan Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, e COL Laboratuvarı, Afyonkarahisar *Yazışılan yazar e-posta: mzekiler@aku.edu.tr Özet: Kendiliğinden iyonlaşma olayı atomik ve moleküler çarpışmalarda gözlemlenen elektron-elektron etkileşmesinin incelendiği önemli olaylardan biridir. Helyum atomu, elektronlar arası etkileşmenin incelenmesi için en ideal sistemdir. Diğer çarpışma olaylarından farklı olarak, eğer taban durumunda bulunan iki elektron aynı anda üst enerji seviyelerine uyarılırsa, atoma aktarılan toplam enerji iyonlaşma eşiğinin üstüne çıkar. Elektron çarpışma deneylerinde taban durumundaki iki elektron bu düzeylere uyarıldığında bir elektron kendiliğinden iyonlaşmakta ve çarpışmadan sonra ortaya çıkan elektronlar tüm açılarda saçılmaktadır. Bu çalışmada He atomunun rezonans düzeyleri için iyonlaşma tesir kesitleri (e,2e) tekniği kullanılarak deneysel olarak ölçülmektedir. 250 ev enerjili elektronlar, yüksek vakum ortamında He atomları ile çarpıştırılarak saçılan ve kopan elektronlar farklı enerji ve açılarda eş zamanlı olarak dedekte edilmektedir. He atomunun rezonans düzeyleri için iyonlaşma tesir kesitlerinin farklı enerji ve açılara göre değişimleri incelenmiştir. Çalışmanın detayları konferansta sunulacaktır. Anahtar Kelimeler: Kendiliğinden iyonlaşma, tesir kesiti, elektron etkisiyle iyonlaşma. Bu çalışma 109T728 nolu TÜBİTAK projesi ile desteklenmiştir. 98

129 N,N-DİMETİLASETAMİD MOLEKÜLÜNÜN FT-IR VE RAMAN SPEKTRUMUNUN TEORİK OLARAK İNCELENMESİ Mehmet Fatih Kaya 1,*, Mustafa Şenyel 1 1 Fizik Bölümü, Fen Fakültesi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 26470, Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: mehmetfatihkaya@anadolu.edu.tr Özet: N,N-dimetilasetamid molekülü CH 3 C(O)N(CH3) 2 formülüne sahip polar organik bir bileşiktir. Bu çalışmada molekülün optimize geometrik parametreleri, titreşim frekansları, titreşim işaretlemeleri Hartree Fock (HF) ve Becke-3-Lee-Yang-Parr (B3LYP) hibrit yoğunluk fonksiyon teorisi ile ve sırasıyla 6-31G(d,p) ve G(d,p) baz setleri kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca titreşim işaretlemeleri, VEDA programı kullanılarak elde edilen potansiyel enerji dağılım sonuçları baz alınarak incelenmiştir. Termodinamik fonksiyonlar, en yüksek doldurulmuş ve en düşük doldurulmamış (HOMO ve LUMO) moleküler orbitalleri elde edilmiştir. Bütün sonuçlar B3LYP metodunun titreşim frekanslarını belirlemede güvenilir sonuçlar verdiğini göstermiştir. Anahtar Kelimeler: N,N-dimetilasetamid, FT-IR, Raman, HF, DFT. Şekil 1. N,N-dimetilasetamid 99

130 BAZI ZEOLİTLERE EMDİRİLEN METAL KOMPLEKSLERİN EPR SPEKTROSKOPİSİYLE İNCELEMESİ Cem Cüneyt Ersanlı 1,*, Recep Tapramaz 2 1 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop 2 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Samsun *Yazışılan yazar e-posta: ccersanli@sinop.edu.tr Özet: Zeolitler alkali ve toprak alkali elementlerin kristal yapıya sahip, sulu alüminyum silikatları olup, katalizör, absorban ve iyon değiştirici olarak kimya endüstrisinde kullanılmaktadır. Uygulama alanının genişliği, yüksek iyon değiştirme kapasitesi, mikro gözenekli yapısı, moleküler elek işlevi yapabilmesi, düzenli kristal yapısı, bünyesine su alabilmesi ve kurutulduğunda bu suyun örgü yüzey yapısındaki katyonları bırakarak uzaklaştırabilmesi gibi özelliklere sahiptir [1]. Bu çalışmada; doğal bentonit, klinoptilolit, flipsit, sepiolit, sentetik type 3A, 4A, 5A ve Z15 zeolitleri kullanılmıştır. Bentonit, flipsit, sepiyolit ve Z15 zeolitlerine Mn +2 geçiş metal iyonu, bentonit, sentetik type 3A, 4A, 5A zeolitlerine V +4 geçiş metal iyonu ve sentetik type 5A, Z15 zeolitlerine ise Cu +2 geçiş metal iyonu adsorblatılmış katı hal reaksiyonu ile katyonik pozisyonlara iyon yerleştirilerek oda sıcaklığında EPR spektroskopisiyle incelemesi yapılmıştır. Elde edilen spektrumlardan spektroskopik yarılma faktörleri ve aşırı ince yapı yarılma sabiti değerleri hesaplanmış ve çalışılan örneklerin hareketlilik durumlarına bakılarak izotropik ya da anizotropik özellikleri incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: EPR, zeolit, Cu +2, Mn +2, VO +4. Kaynaklar: [1] Öter Ö Zeolitin Asit-Baz Modifikasyonu ve Modifiye Zeolitin Çevre Koruma Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, syf. 4-5,

131 BAZI ZEOLİTLERE NİTROKSİT RADİKALİ ADSORBSİYONUNUN EPR İNCELEMESİ Cem Cüneyt Ersanlı 1,*, Recep Tapramaz 2 1 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop 2 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Samsun *Yazışılan yazar e-posta: ccersanli@sinop.edu.tr Özet: Zeolitler, alkali ve toprak alkali elementlerin kristal yapısına sahip sulu aliminyum silikatlarıdır [1]. Zeolitlerin ampirik olarak formülü; M a/n [(AlO 2 ) a.(sio 2 )] b.wh2o dur. Gözenekli biçimi ve kafes yapısından dolayı zeolitler ideal adsorbanlardan biridir [2]. Bu çalışmada; doğal bentonit, klinoptilolit, sepiyolit, sentetik type 4A, 5A, 13X ve Z15 zeolitlerine adsorbe edilen nitroksit radikalinin oda sıcaklığında EPR spektroskopisiyle incelemesi yapılmıştır. Elde edilen spektrumlardan spektroskopik yarılma faktörünün dik ve paralel bileşenleri, g, g //, aşırı ince yapı yarılma sabitinin dik ve paralel bileşenleri, A, A // hesaplanmıştır. Çalışılan örneklerden, doğal clinoptilolit, Z15 ve sentetik type 4A zeolitlerinde nitroksit radikali elektronun oksijen üzerine kaymasından dolayı tek çizgi spektrum vermiştir. Doğal sepiyolit zeolitinde sıkıca bir tutunma söz konuşur. Sentetik type 5A, 13X ve doğal bentonit zeolitlerinde spektrumlar izotropik özellik göstermişlerdir. Anahtar Kelimeler: Aşırı ince yapı sabiti, EPR, nitroksit radikali, yarılma çarpanı, zeolit. Kaynaklar: [1] Van Bekkum H., Flanigen E.M., Jacobs P.A. ve Jansen J.C Introduction to Zeolite Science and Practice, Elsevier Science Ltd; 2nd Revised Edition, Amsterdam, pp. 2. [2] Rabo J.U Zeolite Chemistry and Catalysis, American Chemical Society, pp

132 DFT STUDY, NMR, FT-IR, RAMAN SPECTROSCOPIC INVESTIGATION OF 6-BROMO-3-PYRIDINYL BORONIC ACID (6B3PBA) Gökhan Dikmen 1,*, Özgür Alver 2 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Merkezi Araştırma Laboratuvarı (MERLAB), Eskişehir 2 Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Corresponding author gdikmen@ogu.edu.tr Abstract: Possible stable conformers and geometrical molecular structures of 6-Bromo-3- Pyridinyl Boronic acid (6B3PBA; C 5 H 5 BBrNO 2 ) were studied experimentally and theoretically using FT-IR and Raman spectroscopic methods. FT-IR and Raman spectra were recorded in the region of cm -1 and cm -1, respectively. Reliable vibrational assignments were made on the basis of total energy distribution (TED) calculated using scaled quantum mechanical (SQM) method.the structural properties of title molecule were investigated using 1 H, 13 C, 1 H coupled 13 C, HETCOR, COSY and APT NMR techniques. Vibrational wavenumbers of 6B3PBA were calculated using B3LYP density functional methods including G(d, p), 6-311G(d, p), 6-311G(d), 6-31G(d, p) and 6-31G(d) basis sets. Moreover, experimental and calculated correlation coefficients for the vibrational wavenumbers indicates that B3LYP method with G(d, p) gives more satisfactory results according to other basis sets. Key words: 6-Bromo-3-Pyridinyl Boronic Acid (6B3PBA), NMR, FT-IR, Raman, DFT. 102

133 3-AMİNOETİLPİRİDİN MOLEKÜLÜNÜN TİTREŞİM FREKANSLARININ VE GEOMETRİK YAPISININ TEORİK OLARAK İNCELENMESİ İlkan Kavlak 1,*, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu 2 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: ilkankavlak@gmail.com Özet: 3-aminoetilpiridin molekülü ve dimer formunun moleküler yapısı ve titreşim analizi Yoğunluk Fonksiyonel Teorisi (DFT) B3LYP yöntemi ile SDD, LANL2DZ ve Aug-cc-pcvz baz setleri kullanılarak çalışılmıştır (Şekil 1). Modellemelerden elde edilen teorik titreşim frekansları birbirleri ile kıyaslanarak deneysel titreşim frekansları ile uyumlu en uygun teorik model seçilmiştir. Teorik hesaplama yöntemlerinde kullanılan baz setleri arasındaki frekans kaymaları, moleküler geometriye ve teorik olarak elde edilen geometrik parametrelere (bağ uzunlukları, bağ açıları ve dihedral açılar) göre açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: DFT, B3LYP, SDD, LANL2DZ, Kuantum Kimyasal hesaplama programları, Gaussian. (a) Şekil 1. (a) 3-aminoetilpiridin molekülünün ve (b) dimerinin moleküler yapısı. (b) 103

134 SİYANÜR KOMPLEKSLERİNİN SENTEZİ, SPEKTROSKOPİK VE TERMAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ: (4aepH) 2 [M(CN) 4 ] (M = Ni(II), Pd(II) veya Pt(II)) Dursun Karaağaç 1,*, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu 2 1 Ulubatlı Hasan Anadolu Lisesi, Bursa 2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: ddkaraagac@hotmail.com Özet: Bu çalışmada, genel formülü (4aepH) 2 [M(CN) 4 ] (M = Ni(II) (1), Pd(II) (2) veya Pt(II) (3), 4aep = 4-(2-aminoetil)piridin) olan üç farklı siyanür kompleksi sentezlenmiştir. Elde edilen komplekslerin yapıları titreşim (FT-IR ve Raman) spektroskopisi, termik ve element analiz yöntemleri kullanılarak karakterize edilmiştir. Komplekslerin FT-IR ve Raman spektrumlarından, siyano ve 4aep ligantına ait karakteristik bantlardaki kaymalar dikkate alınarak, komplekslerin yapısal özellikleri hakkında genel bilgiler elde edilmiştir. Bu verilerden, elde edilen komplekslerde siyano grubunun gerilme titreşim frekanslarında önemli bir kayma gözlenmemiş ve [M(CN) 4 ] 2- (M = Ni(II), Pd(II) veya Pt(II)) iyonunun izole iyon gibi davrandığı belirlenmiştir (Şekil 1). Ayrıca 4aep ligantına ait karakteristik titreşim bantlarındaki düşük veya yüksek frekansa olan zayıf kaymalar ve (NH) gerilme titreşimlerinin beklenen yerinde gözlenmemesi 4aep ligantının protonlandığını ortaya çıkarmıştır. Komplekslerin termal bozunma eğrilerinden; ilk aşamada ilgili ligantların endotermik olarak tamamen bozunduğu, daha sonraki aşamada ise siyano gurubunun ekzotermik olarak yandığı gözlenmiştir. Son bozunma ürünü ise metal oksitlerdir. Anahtar Kelimeler: Tetrasiyanometalat kompleks, titreşim spektroskopisi, termik analiz, 4- (2-aminoetil) piridin. (a) (b) Şekil Komplekslerinin (a) FT-IR ve (b) Raman spektrumları 104

135 2-PİRİDİNETHANOL İLE SİYANÜR KOMPLEKSLERİN SENTEZİ, YAPISI VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Elvan Sayın 1,*, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu 2 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik, Eskişehir 2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: elvansayin@hotmail.com.tr Özet: Bu çalışmada [ML 2 Ni(μ-CN) 2 (CN) 2 ] n (L= 2-piridinethanol (heph); M = Fe(II), Co(II) veya Ni(II)) formülü ile elde edilen siyanür kompleksleri elde edilmiştir. Elde edilen komplekslerin yapıları FT-IR ve Raman spektroskopisi, termal ve element analiz teknikleri kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, komplekslerin elektriksel özellikleri dört uç metodu, manyetik özellikleri ise Evans metodu kullanılarak araştırılmıştır. Komplekslerin kırmızı altı ve Raman spektrumlarında en karakteristik ve ayırd edici titreşim bandı siyanür grubuna ait cm -1 dalga sayısı aralığındaki şiddetli ve keskin gerilme titreşim bandıdır. Çalışılan komplekslerin spektrumlarında siyanür bandının ikiye yarılması siyanür gruplarının köprü ya da terminal olarak davrandığını göstermiştir. Kırmızı altı ve Raman spektrumundan elde edilen sonuçlar termik ve element analizlerle desteklemiştir. Yapılan elektriksel iletkenlik ölçüm değerleri literatürle karşılaştırılmış ve komplekslerin zayıf yarıiletken özellik gösterdikleri belirlenmiştir. Manyetik ölçümlerde komplekslerin deneysel ve teorik manyetik moment değerleri incelenmiş ve birbirleriyle uyum içerisinde oldukları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: 2-piridinethanol, Tetrasiyanonikelat(II) kompleks, FT-IR ve Raman spektroskopisi, Termal analiz, Elektriksel iletkenlik, Manyetik duyarlılık. 105

136 NİKOTİNAMİD LİGANTIYLA BAKIR(II)- TETRASİYANOMETALAT(II) KOMPLEKSLERİNİN SENTEZİ, SPEKTROSKOPİK VE TERMAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Güneş Süheyla Kürkçüoğlu 1,*, Elvan Sayın 2 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: gkurkcuo@ogu.edu.tr Özet: Bu çalışmada {[Cu(NH 3 ) 4 ( -na)][m (CN) 4 ]} n (na=nikotinamid; Mʹ= Ni(II), Pd(II) ve Pt(II)) formülü ile verilen tetrasiyanometalat(ii) kompleksleri sentezlenmiştir. Elde edilen komplekslerin yapıları FT-IR ve Raman spektroskopisi, termal ve element analiz teknikleri kullanılarak karakterize edilmiştir. Komplekslerin FT-IR ve Raman spektrumları cm 1 dalga sayısı aralığında (Şekil 1), termal bozunma davranışları ise kuru havada ºC sıcaklık aralığında incelenmiştir. Komplekslerin FT-IR ve Raman spektrumları incelendiğinde na, amin ve siyanür ligantlarının kompleks oluşumuna bağlı olarak metale hangi verici atom üzerinden koordine oldukları ve koordine biçimleri hakkında önemli sonuçlar elde edilmiştir. Termal ve element analiz sonuçları da komplekslerin yapılarını desteklemiştir. Anahtar Kelimeler: Tetrasiyanometalat(II) kompleks, Nikotinamid kompleks, Siyanür kompleks, Bakır kompleks, FT-IR ve Raman spektroskopisi. (a) Şekil 1. (a) na ve komplekslerin FT-IR spektrumları, (b) komplekslerin Raman spektrumları. (b) 106

137 1,2-DİMETİLİMİDAZOL LİGANTLI METAL-SİYANÜR KOMPLEKSLERİNİN SENTEZİ, SPEKTROSKOPİK VE TERMAL ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI R. Kağan Üstün 1,*, Güneş Süheyla Kürkçüoğlu 1 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: ustun.kagan@gmail.com Özet: Bu çalışmada [M(1,2-dmi) 2 Ni(μ-CN) 4 ] n (1,2-dmi = 1,2-dimetilimidazol; M = Mn(II), Co(II), Cu(II) veya Ni(II)) formülüyle verilen dört yeni Hofmann tipi siyanür kompleksi elde edilmiştir. Elde edilen komplekslerin yapıları FT-IR ve Raman spektroskopisi, termal ve element analiz teknikleri kullanılarak belirlenmiştir. Komplekslerin FT-IR ve Raman spektrumları cm 1 dalga sayısı aralığında (Şekil 1), termal bozunma davranışları ise kuru havada ºC sıcaklık aralığında incelenmiştir. Spektral veriler bu komplekslerin yapılarının Hofmann-tipi komplekslerin yapılarına uygun olduğunu göstermektedir. Termal analiz eğrilerine bakıldığında ilk basamakta iki tane 1,2-dmi ligantının ikinci basamakta ise siyanür grubunun yapılardan uzaklaştığı ve ortamda metal oksitlerin kaldığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: 1,2-dimetilimidazol, Tetrasiyanonikelat(II) kompleks, FT-IR ve Raman spektroskopisi, Termal analiz, Element analiz. (a) Şekil 1. Komplekslerin (a) FT-IR ve (b) Raman spektrumları. (b) 107

138 2,6-DİFLORANİLİN MOLEKÜLÜNE AİT SPEKTROSKOPİK VE MOLEKÜLER YAPI ANALİZİNİN KUANTUM KİMYASAL HESAPLARLA YAPILMASI Etem Köse 1,*, Ahmet Ataç 1, Mehmet Karabacak 2 1 Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Manisa 2 Manisa Celal Bayar Üniversitesi, H.F.T. Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Bölümü, Manisa *Yazışılan yazar e-posta: etemmm43@gmail.com Özet: Bu çalışmada 2,6-difloranilin (2,6-DFA) molekülünün spektroskopik incelemesi FT-IR, FT-Raman, 1 H ve 13 C NMR teknikleriyle yapıldı. Geometrik yapısı ve kararlı durum enerjisi yoğunluk fonksiyon teorisi (density functional theory (DFT)) B3LYP methodu G(d,p) temel seti ile yapıldı. 2,6-DFA optimize edildi, titreşim dalga sayıları hesaplandı. Temel titreşim işaretlemeleri potansiyel enerji dağılımına göre (potential energy distribution (PED)) VEDA 4 (Vibrational Energy Distribution Analysis) programı kullanılarak elde edildi. Toplam ve parçalı durum yoğunlukları (TDOS and PDOS) ve örtüşme popülasyon durum yoğunluğu (OPDOS) diyagramları sunulup analiz edildi. 1 H ve 13 C NMR kimyasal kaymaları gauge-invariant atomic orbital (GIAO) methodu kullanılarak hesaplandı. Bazı elektronik özellikler ve HOMO ve LUMO enerjileri zamana bağlı yoğunluk fonksiyonel teorisi (time-dependent density functional theory (TD-DFT)) metodu ile elde edildi. Bunların yanında moleküler elektrostatik potensiyel (MEP) ve termodinamik özellikler incelendi. Çalışmamızda yapılan teorik sonuçlar elde edilen deneysel sonuçlarla mukayese edildiğinde gayet uyumlu olduğu görüldü. Anahtar Kelimeler: 2,6-difloranilin; DFT; FT-IR ve FT-Raman; NMR spektra; MEP, DOS. 108

139 2-NİTRO-N-[2,4-DİCHLOROPHENYL]-N-(2- METHYLBENZOYL)BENZAMİDE TEORİK BİR BAKIŞ Namık Kemal Sarıtekin 1,*, Musa Doğruer 1, Gürcan Yıldırım 2, Cabir Terzioğlu 1 1 Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Fizik Bölümü, Bolu 2 Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Bolu *Yazışılan yazar e-posta: tekinfizikster@gmail.com Özet: 2-Nitro-N-[2,4-dichlorophenyl]-N-(2-methylbenzoyl)benzamide molekülün, temel haldeki optimize moleküler yapısı, termodinamik nicelikleri, atomik yükleri ve mor ötesi 6 311G++ (d,p) temel setli ab initio Hartree Fock (HF) ve yoğunluk fonksiyon metotları (B3LYP) kullanılarak hesaplandı. Teorik metotlarla hesaplanan bağ uzunlukları, bağ açıları ve titreşim frekansları literatürdeki deneysel veriler ile birebir uyum gösterdi. Ayrıca moleküle ait olan en yüksek dolu orbital (HOMO) ve en düşük boş orbital (LUMO) enerjileri ile birlikte bu orbitallere yakın (HOMO 1; HOMO 2; LUMO+1, LUMO+2) enerjileri değerleri hesaplanıp, geçiş durumları ve enerji bant aralıkları incelendi. Anahtar Kelimeler: 2-Nitro-N-[2,4-dichlorophenyl]-N-(2-methylbenzoyl)benzamide, HF, DFT. 109

140 Ar (3p) ATOMUNUN ÜÇLÜ DİFERANSİYEL TESİR KESİTLERİNİN İNCELENMESİ Suay Kazgöz, Ali Alpergün, Murat Yavuz, Zehra Nur Özer *, Mevlüt Doğan Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, e COL Laboratuvarı, Afyon *Yazışılan yazar e-posta: zehraerengil@aku.edu.tr Özet: Elektron çarpışmasıyla iyonlaşma olayı sonucunda elde edilen üçlü diferansiyel tesir kesitleri (Triple Differential Cross Section-TDCS), hem saçılma sürecinin kendisinin hem de atomik sistemlerin ayrıntılı olarak anlaşılmasının yanında teorik modellemelerin de geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır. İyonlaşma mekanizmasının tanımlanması, çok parçacık probleminin çözülmesini gerektirmektedir. Çarpışma sonrasındaki parçacıkların hepsinin enerji ve momentumlarının belirlenmesi iyonlaşma olayının tam olarak tanımlanmasını sağlar. TDCS ölçümleri, tekli iyonlaşma olayında açığa çıkan iki elektron, enerji ve açılarına göre eşzamanlı dedekte edilerek alınmaktadır. Son dönemlerde, eş zamanlı iyonlaşma olayının gerçekleştiği Ar atomunun elektron etkisi ile iyonlaşma olayını açıklamak için farklı yaklaşımlar kullanılmaktadır. Literatüre bakıldığında, özellikle orta enerjilerde (yaklaşık 200 ev) yapılan çalışmalarda, deneysel ve teorik yaklaşımların çok uyumlu olmadığı görülmektedir [1,2]. Deneysel ve teorik olarak elde edilen sonuçların uyumlu olması çarpışma olayının dinamiğinin tam olarak anlaşılmasına katkı sağlayacaktır. Ar gibi ağır atomlar için geliştirilen yeni teorilerin deneysel verilerle daha uyumlu olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada e-col laboratuvarında bulunan elektron spektrometresiyle, elektron-elektron çakışma tekniği kullanılarak elektron etkisi ile Ar (3p) atomunun tekli iyonlaşma olayı için farklı açı ve enerjilerde alınan TDCS sonuçları, yeni geliştirilen teorik yaklaşımlar ile karşılaştırmalı olarak sunulacaktır [3,4]. Anahtar Kelimeler: Argon, Üçlü diferensiyel tesir kesiti, Elektron Spektrometresi, Elektron etkisi ile iyonlaşma. Kaynakça: [1] X. Ren ve ark. Physical Review A 85.3 (2012): [2] X. Ren ve ark. Physical Review A 89.2 (2014): [3] S. Amami ve ark. Physical Review A 90.1 (2014): [4] M. Ulu ve ark. Journal of Physics B: At. Mol. and Opt. Phys (2013): Bu çalışma 109T738 nolu TÜBİTAK ve 13.FEN.BİL.05 nolu AKÜ-BAPK projeleri tarafından desteklenmiştir. 110

141 HOFMANN TİPİ M(FUMARİK ASİT)Ni(CN) 4 (M = Mn, Cu ve Cd) BİLEŞİKLERİNİN İNFRARED SPEKTROSKOPİSİ İLE İNCELENMESİ Abdülkerim Yavuz 2,*, Zeki Kartal 1,* 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: abdulkerim.yavuz@ogr.dpu.edu.tr, zeki.kartal@dpu.edu.tr Özet: Bu çalışmada ilk kez toz şeklinde elde edilen M(Fumarik Asit)Ni(CN) 4 (M = Mn, Cu ve Cd) bileşiklerinin infrared spektrumları ( ) cm -1 spektroskopik bölgesinde alınarak soğurma titreşim modları ve onların tanımlamaları yapıldı. Bu tanımlamalar literatürde yer alan diğer Hofmann-tipi bileşikler ile karşılaştırıldı ve benzer sonuçlar gözlendi. Bu çalışmamızdaki Hofmann tipi bileşikleri Fumarik Asit ligand molekülünün karbonil grubunun oksijen atomları üzerinden geçiş metali atomlarına bağlanmasıyla oluştuğu ve M Ni(CN) 4 polimerik tabakalarının ise ( M FA M ) zincirleri tarafından paralel halde tutulduğu anlaşılmıştır. Bu çalışma sonucunda Hofmann-tipi bileşiklere üç yeni örnek kazandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Moleküler Spektroskopi, İnfrared Spektroskopisi, Hofmann-Tipi bileşikler, Fumarik Asit. 111

142 MİKRO DALGA ENERJİSİ KULLANILARAK ELDE EDİLEN HOFMANN TİPİ M(FUMARİK ASİT)Ni(CN) 4 (M = Mn, Ni ve Cu) BİLEŞİKLERİNİN İNFRARED SPEKTROSKOPİSİ İLE İNCELENMESİ Abdülkerim Yavuz 2,*, Zeki Kartal 1,* 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: abdulkerim.yavuz@ogr.dpu.edu.tr, zeki.kartal@dpu.edu.tr Özet: Bu çalışmada ilk kez mikro dalga enerjisi kullanılarak toz şeklinde elde edilen M(Fumarik Asit)Ni(CN) 4 (M = Mn, Ni ve Cu) bileşiklerinin infrared spektrumları ( ) cm -1 spektroskopik bölgesinde alınarak soğurma titreşim modları ve onların tanımlamaları yapıldı. Bu tanımlamalar literatürde yer alan diğer Hofmann-tipi bileşikler ile karşılaştırıldı ve benzer sonuçlar gözlendi. Bu çalışmamızdaki Hofmann tipi bileşikleri Fumarik Asit ligand molekülünün karbonil grubunun oksijen atomları üzerinden geçiş metali atomlarına bağlanmasıyla oluştuğu ve M Ni(CN) 4 polimerik tabakalarının ise ( M FA M ) zincirleri tarafından paralel halde tutulduğu anlaşılmıştır. Bu çalışma sonucunda Hofmann-tipi bileşiklere üç yeni örnek kazandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Mikro Dalga Enerjisi, Moleküler Spektroskopi, İnfrared Spektroskopisi, Hofmann-Tipi bileşikler, Fumarik Asit. 112

143 İKİ BOYUTLU LANTANİD İÇEREN METAL ORGANİK ÇERÇEVELER Mustafa Burak Çoban 1, *, Hülya Kara 1, Muhittin Aygün 2 1 Balıkesir Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Balıkesir, Türkiye 2 Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, İzmir, Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: khf.burak@gmail.com Özet: Bu çalışmada C 18 H 13 DyN 2 O 8 S. H 2 O, (1) yeni iki boyutlu lantanit Dy(III) içeren metal organik çerçeve (MOÇ) hidrotermal reaksiyon ile sentezlendi. Kompleks, tek kristal X ışını kristalografisi ve toz X ışını kırınımı ile yapısal olarak karakterize edildi. X ışını kırınım analizi iki boyutlu çerçevenin asimetrik biriminde bir adet Dy(III) iyonu, bir adet 2- sulfoterephthalicacid mono sodium (2-NaH 2 stp) ve bir 4,4 dipyridyl (bpy) ligandından oluştuğunu ve yapıda bir adet koordine olmuş ve bir adet serbest su molekülü olduğunu göstermiştir. İki boyutlu tabakada 2-NaH 2 stp ve bpy ligandları dokuz koordinasyonlu Dy(III) atomları arasında köprü görevi görür. Kompleksin manyetik ve lüminesans özellikleride çalışılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Ln - MOÇ, Dy +3, Kristal Yapı Analizi. 113

144 ATOM VE MOLEKÜL ELEKTRONİK YAPI HESAPLAMALARINDA TAM ORTONORMAL ÜSTEL TİPLİ ORBİTALLERDEN FAYDALANILARAK ELDE EDİLEN LAGUERRE KUVVET SERİ AÇILIMLARININ KULLANIMI Gürkan Demirdak * Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Çanakkale *Yazışılan yazar e-posta: gurkan_demirdak@yahoo.com.tr Özet: Atom-molekül fiziğinde elektronik yapı hesaplamaları için kullanılan Hartree-Fock- Roothaan (HFR) metodunda ortaya çıkan integrallerin hesaplanması büyük öneme sahiptir. Deneysel sonuçların daha iyi açıklanabilmesi için integrallerin hesaplanmasında tek bölgeli toplama teoremleri ve Laguerre kuvvet seri açılımlarından faydalanılmaktadır. Böylece kesir kuantum sayılı dalga fonksiyonları ve kesir indisli potansiyeller tam kuantum sayıları ve tam indislere sahip fonksiyonların seri açılımları şeklinde ifade edilebilmektedir. Bu çalışmada atom için kesir ve tam indisli Coulomb-Yukawa benzeri potansiyeller ve Slater tipli orbitaller ile tanımlı elektron-çekirdek arası etkileşim integrali Laguerre kuvvet seri açılımları kullanılarak hesaplanmıştır. Literatürde Guseinov tarafından önerilmiş ve özsürtünme kuantum sayıları ile tanımlı tam ortonormal üstel tipli orbitallerden ( * -ETO) faydalanılarak elde edilmiş olan Laguerre kuvvet seri açılımları ve yakınsaklığı incelenmiştir. Burada * öz-sürtünme kuantum sayıları olup kesirli ve tam değerler alabilmektedir. Bu kuantum sayıları klasik mekanikte Lorentz in önerdiği öz-sürtünme kuvvetinin kuantum benzeri kuvvetten kaynaklanmaktadır. Söz konusu kuvvet seri açılımlarından faydalanılarak hesaplanan atom için kesir ve tam indisli Coulomb-Yukawa benzeri potansiyeller ve Slater tipli orbitaller ile tanımlı elektron-çekirdek arası etkileşim integralleri analitik sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Laguerre kuvvet serisi, Laguerre polinomları, Atom integralleri, Coulomb-Yukawa benzeri potansiyeller, Öz-sürtünme kuantum sayısı. 114

145 ELEKTRON ÇARPIŞMA DENEYLERİ İLE TESİR KESİTİ ÖLÇÜMLERİ Zehra Nur Özer *, Murat Yavuz, Melike Ulu, Mevlüt Doğan Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, e COL Laboratuvarı, Afyon *Yazışılan yazar e-posta: zehraerengil@aku.edu.tr Özet: Yüklü parçacıkların atom ve moleküllerle etkileşmeleri modern fiziğin en temel süreçlerinden birisidir. Deneysel olarak saçılma olayı, tesir kesiti ölçümleriyle incelenmekte, çarpışma sonucu ortaya çıkan parçacıkların analiz edilmesiyle hedefin yapısı ve etkileşme dinamikleri hakkında detaylı bilgiler alınabilmektedir. Çarpışmada açığa çıkan parçacıkların enerji ve açısal dağılımları elastik, uyarılma, ikili ve üçlü diferansiyel tesir kesiti ölçümleri ile belirlenebilmektedir. Elektron etkisi ile iyonlaşma deneylerinde, saçılan ve koparılan elektronlar eş zamanlı olarak dedekte edilerek aralarındaki korelasyon (e,2e) tekniği ile incelenmektedir. Deneysel olarak bir atom veya molekülün farklı kinematik durumları için tesir kesitlerinin ölçülmesi, kuantum mekaniğinde sistemin dalga fonksiyonunun teorik olarak belirlenmesine eşdeğerdir. Afyon Kocatepe Üniversitesi fizik bölümünde yer alan e-col çarpışma laboratuvarında yapılan çalışmalarda temel amaç; atomik ve moleküler sistemlerin yapısını incelemek, iyonlaşma olayında elektron korelasyonlarının nasıl gerçekleştiğini görmek ve bunların teorik izahını yapabilmek, çok parçacık probleminin çözümüne yönelik deneysel veriler üretmek ve teorik modellerin doğruluklarını sınamaktır. Bu çalışmada e-col labortauvarında gerçekleştrilen çalışmalar ve elde edilen sonuçlar kapsamlı olarak sunulacaktır. Anahtar Kelimeler: Elektron çarpışma deneyleri, diferansiyel tesir kesiti, (e,2e) tekniği, elektron spektrometresi. Bu çalışma 109T738 nolu TÜBİTAK ve 14.FENED.06 ve 13.FEN.BİL.05 nolu AKÜ-BAPK projeleri tarafından desteklenmiştir. 115

146 116

147 DİSİPLİNLERARASI FİZİK 117

148 118

149 ULTRASONİK POLİAKRİLAMİT ZİNCİR KIRILMASININ ÇIKARIMSAL BULANIK KÜMELEME İLE MODELLENMESİ Onur İnan 1,*, Ömer Aydoğan 1 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez TBMYO,Elektronik ve Otomasyon Böl., Burdur *Yazışılan yazar e-posta: oinan@mehmetakif.edu.tr Özet: Veri kümeleme, büyük veri yapıları içindeki küme merkezi denilen benzer grupları tespit etmeye yönelik bir tekniktir. Bu teknik ile birbirine benzeyen her bir veri örneği tek bir küme merkezi içerisinde; birbirlerine hiç benzemeyen veri örnekleri farklı küme merkezleri içerisinde gruplandırılır. Kümelemenin amacı, büyük veri yapılarından verinin doğal sınıflarını çıkararak sistem davranışının kısa, öz bir ifadesini elde etmektir. Çıkarımsal kümeleme tabanlı bulanık modelleme pek çok alanda uygulanmış ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmada, ultrasonik poliakrilamit zincir kırılması deney sonuçlarının analizinde çıkarımsal kümelemeye dayalı etkili bir bulanık model yaklaşımı sunulmuştur. Deney sonuçlarından veri çiftleri elde edilmiş ve hata ölçümü için RMS (karekök ortalama) kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bulanık Modelleme, Çıkarımsal Kümeleme, Polimer Zincir Kırılması. 119

150 PROTOTROPİK TAUTOMERİZM SERGİLEYEN (E)-3-METOKSİ-2- [(5-METİLPRİDİN-2-İL-İMİNO)METİL]FENOL MOLEKÜLÜNÜN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN DENEYSEL VE KURAMSAL YÖNTEMLERLE İNCELENMESİ Başak Koşar 1,*, Cem Cüneyt Ersanlı 2, Çiğdem Albayrak Kaştaş 3 1 Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi ABD, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop 3 Sinop Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Sinop *Yazışılan yazar e-posta: bkosar@sinop.edu.tr Özet: Çalışmamız heterohalkalı bir azometin bileşiği olan (E)-3-metoksi-2-[(5-metilpridin-2-ilimino)metil]fenol, (I) molekülünün sentezinin yanı sıra fiziksel ve kimyasal bazı özelliklerinin hem deneysel hem de kuramsal analizlerini içermektedir. I molekülü deneysel olarak X-ışınları kırınımı ve farklı spektroskopik yöntemlerle, kuramsal olarak ise hibrit bir fonksiyonel ve moleküle uygun bir baz seti kullanmak yoluyla yoğunluk fonksiyoneli kuramıyla incelenmiştir. I molekülünün türevleri optik teknoloji alanında kullanışlı organik malzemeler ve eczacılık alanında da birçok ilaç için hammaddeler olarak kullanılabilmektedir [1,2], dolayısıyla optimize yapı üzerinde yoğunluk fonksiyoneli kuramı yardımıyla non-lineer optik, termodinamik ve elektronik yapı hesaplamaları yapılmıştır. Ayrıca prototropik tautomerizm sergileyen molekülün proton transfer süreci ve bu sürecin moleküler yapıya etkisi araştırılmıştır. Tüm kuramsal hesaplamalar B3LYP hibrit fonksiyoneli ve organik moleküle uygun 6-31+G(d,p) baz seti seviyesinde Gaussian Paket Programı [3] kullanılarak yürütülmüştür. Anahtar Kelimeler: X-Işınları Kırınımı, Yoğunluk Fonksiyoneli Kuramı, Spektroskopik Analiz, Prototropik Tautomerizm, Lineer Olmayan Optik Özellikler. H 3 C O CH 3 N N Referanslar: OH Şekil: (E)-3-metoksi-2-[(5-metilpridin-2-ilimino)metil]fenol molekülü. [1] Organic Chemistry 9 th Edt. H. Hart, D. J. Hart, L. E. Craine. Houghton-Mifflin Company, [2] Handbook of Organic Conductive Materials. S. H. Nalwa. John Wiley & Sons Ltd., [3] M.J. Frisch ve diğerleri, Gaussian 03, Rev. A, Gaussian Inc., Wallingford CT.,

151 2-HİDROKSİ-6-[(4-HİDROKSİFENİLAMİNO)METİLEN] SİKLOHEKZA-2,4-DİYENON IN KUANTUM KİMYASAL HESAPLAMALARI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Özkan Kalfa 1,*, Fatih Tekin 1, Başak Koşar 2, Cem Cüneyt Ersanlı 3 1 Sinop Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstirüsü, Disiplinler Arası Kuantum Sistemleri Modelleme, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Sinop 3 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop *Yazışılan yazar e-posta: o.kalfa@sinop.edu.tr Özet: Bu çalışmada, bir Schiff bazı bileşiği olan 2-Hidroksi-6-[(4- hidroksifenilamino)metilen]siklohekza-2,4-diyenon (I) un kuantum kimyasal hesaplamalar ile karakterizasyonu sunulmaktadır. (I) molekülünün keto tautomerik formunun deneysel (Xışınları) geometrik parametreleri [1] yani bağ uzunlukları, bağ açıları ve torsiyon açıları teorik geometrik parametre değerleri ile kıyaslanmıştır. Molekülün hem enol hem de keto tautomerik formdaki yapıları için çizgisel olmayan optik özellikleri (dipol moment, polarizasyon, ikinci dereceden polarizasyon) ve elektronik özellikleri hesaplanmış, 100 K ile 1000 K sıcaklık aralığında termodinamik özellikleri incelenmiş ve doğal bağ orbitali (NBO) analizleri yapılmıştır. Enol ve keto formların elektronik yapıları hesaplanırken farklı çözücü ortamlarının özelliklere etkisinin anlaşılması için hesaplamalar gaz fazında ve kloroform, dikloretan, dimetilsülfoksit ve su gibi çeşitli çözücü fazlarında yürütülmüştür. Bütün kuantum kimyasal hesaplamalar B3LYP hibrit fonksiyoneli ve 6-31G(d,p) baz seti kullanılarak yoğunluk fonksiyoneli teorisi (YFT) ile hesaplanmış ve yorumlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Schiff bazı, keto-enol tautomerizmi, YFT, MEP, NBO, çizgisel olmayan optik özellikler. Kaynaklar: [1] B. Koşar, O. Büyükgüngör, Ç. Albayrak ve M. Odabaşoğlu, 3-Hidroksi-6- [(4-hidroksifenilamino)metilen] siklohekza-2,4-diyenon, Acta Cryst. (2004). C60, o458-o

152 3-HİDROKSİ-6-[(4-İDROKSİFENİLAMİNO)METİLEN]SİKLOHEKZA- 2,4-DİYENON IN KUANTUM KİMYASAL HESAPLAMALARI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Fatih Tekin 1,*, Özkan Kalfa 1, Başak Koşar 2, Cem Cüneyt Ersanlı 3 1 Sinop Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Disiplinler Arası Kuantum Sistemleri Modelleme, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Sinop 3 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop *Yazışılan yazar e-posta: f.tekin@sinop.edu.tr Özet: Bu çalışmada, bir Schiff bazı bileşiği olan 3-Hidroksi-6-[(4- hidroksifenilamino)metilen]siklohekza-2,4-diyenon (I) un kuantum kimyasal hesaplamalar ile karakterizasyonu sunulmaktadır. (I) molekülünün keto tautomerik formunun deneysel (Xışınları) geometrik parametreleri [1] yani bağ uzunlukları, bağ açıları ve torsiyon açıları teorik geometrik parametre değerleri ile kıyaslanmıştır.molekülün hem enol hem de keto tautomerik formdaki yapıları için çizgisel olmayan optik özellikleri ve elektronik özellikleri hesaplanmış, 100 K ile 1000 K sıcaklık aralığında termodinamik özellikleri incelenmiş ve doğal bağ orbitali (NBO) analizleri yapılmıştır. Enol ve keto formların elektronik yapıları hesaplanırken farklı çözücü ortamlarının özelliklere etkisinin anlaşılması için hesaplamalar gaz fazında ve kloroform, dikloretan, dimetilsülfoksit ve su gibi çeşitli çözücü fazlarında yürütülmüştür. Bütün kuantum kimyasal hesaplamalar B3LYP hibrit fonksiyoneli ve 6-31G(d,p) baz seti kullanılarak yoğunluk fonksiyoneli teorisi (YFT) ile yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Schiff bazı, keto-enol tautomerizmi, YFT, MEP, NBO, çizgisel olmayan optik özellikler. Kaynaklar: [1] B. Koşar, O. Büyükgüngör, Ç. Albayrak ve M. Odabaşoğlu,3-Hidroksi-6-[(4- hidroksifenilamino)metilen]siklohekza-2,4-diyenon,acta Cryst. (2004). C60, o458-o

153 GÜNEŞ ENERJİSİ DESTEKLİ BİYOGAZ ÜRETİMİ Durmuş Temiz 1,*, Kazım Kumaş 1, Ragıp Yıldırım 1, Ali Özhan Akyüz 2 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez TBMYO, Elektrik ve Enerji Böl., Burdur 2 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez TBMYO, Elektronik Otomasyon Böl., Burdur *Yazışılan yazar e-posta: dtemiz@mehmetakif.edu.tr Özet: Enerji sorununın ve ulusal ekonomiye kazanç sağlama bakımından biyokütle enerjisinin uygulamaya aktarılması oldukça önemlidir. Bu anlamda biyogaz üretimi, yatırım bütçesini kısa sürede geri ödeyen ucuz bir sistemdir. Çalışmamızda, biyogaz üretmek üzere laboratuar tipi üreteç tasarımı yapılmıştır. Bu üretecin karıştırma ve ısıtıcı ünitesi, güneş enerjisinden yararlanmaktadır m 3 hacmindeki üreteçte, hayvansal atık olarak hayvansal gübre kullanılmıştır. Suyla seyreltilmiş gübreden elde edilen biyogaz bir depolama ünitesinde tutulmuştur. Depolama ünitesinden direkt kullanımı sağlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Biyogaz, Güneş Enerjisi, Biyokütle. 123

154 HİBRİT ARAÇ TASARIMI Turgay Kaya 1, Kazım Kumaş 1,*, Durmuş Temiz 1, Ragıp Yıldırım 1, Ali Özhan Akyüz 2 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez TBMYO, Elektrik ve Enerji Böl., Burdur 2 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez TBMYO, Elektronik Otomasyon Böl., Burdur *Yazışılan yazar e-posta: kkumas@mehmetakif.edu.tr Özet: Hibritli araçlar teknolojileri günümüzde hiç şüphesiz en fazla ilgi çeken teknolojiler arasına girmiştir. Dünya genelindeki enerji problemine aranan çareler, gelişen endüstri ile birlikte karbondioksit gibi zararlı gazların salınımının artması ve enerji kaynaklarını daha verimli kullanma düşüncesi de hibrit teknolojisine verilen önemi arttırmaktadır. Bunlara çözüm olarak önerilen hibritli araç teknolojisinde dikkatleri çeken özellikler ise genel olarak geleneksel benzinli araçlardan daha verimli, daha akıllı ve doğaya daha az zarar veriyor olmalarıdır. En genel ifade ile hibritli araçlar iki veya daha fazla enerji kaynağı kullanan araçlardır. Bu araçların birçok çeşidi olmakla birlikte en genel tipleri içten yanmalı bir benzin motorunun yanında batarya, elektrik motoru ve bir de jeneratörün sisteme dâhil edilmesiyle oluşan araç tipidir. Bu bileşenlerin farklı konfigürasyonlarıyla oluşan seri, paralel, paralel-seri gibi üç temel konfigürasyonda üretilirler. Kısıtlı imkânlarla gerçekleştirilen bu çalışmada, yakıt tüketimi ve üretim maliyetinin en aza indirilmesi hedeflenmiştir. İstenildiğinde benzin istenildiğinde elektrik enerjisi ile ilerleyebilen araç; güneş panelleri ile yaklaşık beş saatte şarj edilen jel akü ve dört zamanlı benzin motoru içermektedir. Test sürüşlerinde araç, dört zamanlı benzin motoru ile 50 km, tam kapasite jel aküyle ise 20 km yol alabilmekte ve altı ileri şanzımana sahiptir. Anahtar Kelimeler: Hibrit, Araç, Enerji. 124

155 GÜNEŞ ENERJİSİ DESTEKLİ SOĞUTMA SİSTEMLERİNE GENEL BİR BAKIŞ Zeynep Deniz Eygi * Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Çanakkale *Yazışılan yazar e-posta: eygi@comu.edu.tr Özet: Dünya çapında gelişen sanayi ve artan yaşam şartlarına bağlı olarak soğutma sistemlerine olan talep gün geçtiktçe artış göstermektedir. Özellikle ılıman ve sıcak iklime sahip bölgelerde artan soğutma talebi beraberinde daha fazla elektrik tüketimini ve dolayısıyla fosil ve/veya nükleer enerji kullanımında artışa neden olmaktadır. Soğutma sistemleri için harcanan enerji tüketimini azaltmak ve küresel ısınma gibi etkilerden kaçınmak için güneş enerjisi destekli soğutma sistemleri önemli bir alternatiftir. Güneşle soğutma teknolojisinde, soğutma makinelerinin ihtiyacı olan güç güneş kolektörlerince toplanan termal enerji tarafından karşılanır ve bu sayede elektrik tasarrufu sağlanır. Bir çok gelişmiş ülkede, güneş enerjisi destekli soğutma teknolojileri alanındaaraştırma ve AR-Ge projeleri hız kazanmıştır. Ülkemizde de bu teknoloji uygulama alanına sahip olup çeştli projeler geliştirilmiştir. Bu çalışmada güneş enerjisi destekli soğutma sistemlerinin genel çalışma prensibi ve dünya ve ülkemizdeki mevcut duruma genel bir bakış sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Güneş enerjisi destekli soğutma sistemi, Güneş enerjisi,soğutma teknolojisi. 125

156 RADYASYONUN BİTKİLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Süleyman Topal 1,* 1 Dumlupınar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: suleyman.topal@dpu.edu.tr Özet: Radyasyon, elektromanyetik dalgalar şeklinde enerji yayımı veya aktarımıdır. Radyoaktif maddelerden salınan alfa, beta, gama gibi ışınlar doğal veya yapay kaynaklı olabilir. Bu ışınlar yüksek frekansta olduklarından kimyasal bağları kırabilecek enerjiye sahiptirler. Günümüzde çevreyi ve dolayısıyla canlıları tehdit eden kirleticilerin sayısı oldukça artmıştır. Özellikle sık kullanılan teknolojik aletlerin yaymış olduğu radyasyonun canlılar üzerinde olumsuz etkileri vardır. İşin kötü yanı; bizden sonraki nesillere düzgün olarak aktarmak zorunda olduğumuz genetik materyal de olumsuz şekilde etkilenmektedir. DNA da ki çok az hasar bile en iyimser tabloyla kansere yol açabilecek kalıcı değişiklikler demektir. Fakat insanlık bilimi kullanarak radyasyonun bu olumsuzluklarından bile istifade etmenin yollarını bulabilmiştir. Belirli dozlardaki radyasyon uygulamalarıyla bitkilerde mutasyon ıslahı yapılmış ve çeşitli bitki varyeteleri geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Radyasyon, mutasyon, bitkiler. 126

157 GENEL FİZİK 127

158 128

159 FİBER OPTİK DALGA KILAVUZLARININ BAZI ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Ali Çetin 1,*, Deniz Borataş 1, Nurettin Bilgili 2 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: acetin@ogu.edu.tr Özet: Bu çalışmada, silindirik geometriye sahip olan fiber optik dalga kılavuzlarının kırılma indisine göre nasıl gruplandırıldığı, kılavuzda tutulan mod sayısının nelere bağlı olduğu, zayıf kılavuzlanma durumunda bağıl kırılma indis farkının bazı optik parametrelerden nasıl etkilendiği incelenmiş bunlarla ilgili nümerik çalışmalar aytrıntılı olarak yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Fiber optik, kırılma indisi, mod sayısı, bağıl indis farkı. 129

160 FRAKTAL GEOMETRİ İLE KATI YÜZEYLERİN TANIMLANMASI Mehmet Bayırlı 1,*, Ender Çay 1 1 Balıkesir Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Balıkesir *Yazışılan yazar e-posta: drbayirli@gmail.com Özet: Tabiatta kendiliğinden desen oluşumunun en güzel ve tanımlanan örnekleri biyolojik sistemler dışında kristal büyümede gözlenir. Bir yapı yüzeyinde birbirinden bağımsız makroskobik veya mikroskobik olarak gözlenebilen desenler (birikinti ya da depozit) bir parçacık kümesi olarak tanımlanabilir. Doğal manyezit cevheri üzeri ve çatlaklarında oluşan mangan depozitleri birbirinden bağımsız farklı geometrik desen görüntüsündedir. Fraktal yapıda olup jeolojik oluşum esnasında cevher yüzeyi üzerinde akan sediment sıvı içindeki iyonların azalan sıcaklık etkisinde çökelirken iyonların indirgenmesi yolu ile kristalleştiği varsayılmaktadır. Ancak mangan depozitlerin oluşumu mekanizmaları ile ilgili tartışmalar devam etmektedir. Bu amaç ile doğal mangan depozitleri fraktal geometri kullanılarak makroskobik olarak incelenmektedir. Bunlar tarayıcı kullanılarak bilgisayar ortamına taşındı. İki farklı numuneden deseni oluşturan taneciklerin cevher yüzeyini kaplama oranına göre beş farklı örnek belirlendi. Bunlara ait kutu sayma algoritmasıyla fraktal boyut ve kayan kutu algoritması kullanılarak lacunarity değerleri hesaplandı. Hesaplanan lacunarity ve kutu boyutunun değişimi iki farklı hipotez ile açıklandı. Bunlar birincisi lacunarity ve kayan kutu boyutunun büyüklüğüyle değişimini ( ) bağıntısı ile tanımlayabilen hiperbolik bir fonksiyonu bir matematiksel bir model olarak önerilmektedir. Burada α, β ve γ incelenen sistemin temel özelliklerini belirleyen model parametreleridir. İkinci olarak lacunarity değeri ile kayan kutu büyüklüğü arasında ölçekleme teorisine göre ( ) bağıntısı ile tanımlanabilen üs yasa ilişkisinin varlığı gösterilmiştir. Ayrıca örnekler için öteleme homojenlik indeksleri hesaplandı. Öteleme heterojenlik indeks değeri kaplama oranı ve mangan depozitlerini oluşturan taneciklerinin kümeleşmesi ile ters orantılı olduğu gözlendi. Bu çalışma; nano ölçekte deneysel üretilen depozit ile alt tabaka arasındaki ilişkiyi, jeomorfolojik diğer farklı numune yüzeylerdeki depozit ve gözenekleri tanımlamada kullanılabilir. Ayrıca mangan depozitlerinin oluşumundaki jeomorfolojik çevrenin katkısı belirlemede yardımcı olabilir. Anahtar Kelimeler: Fraktal, Fraktal Geometri, Lacunarity, Öteleme heterojenlik indeksi. 130

161 POLYDİALLYLDİMETHYLAMMONİUM CHLORİDE ZİNCİR KIRILMASINA TUZ KONSANTRASYONUNUN ETKİSİ Ali Özhan Akyüz 1,*, Mehmet Özkan 2, Mahmut Kantar 2, Şahin Altan Gür 2, Mevlüt Doğan 2 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Emin Gülmez TBMYO, Elektronik ve Otomasyon Böl., Burdur 2 Afyon KocatepeÜniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Afyon *Yazışılan yazar e-posta: aakyuz@mehmetakif.edu.tr Özet: Polimer çözeltilerinin sonikasyonu yapıldığında polimer zincirleri kırılır, molekül ağırlığı ve viskozite azalır. Kırılmanın temel sebebi kavitasyon sonucu oluşan hidrodinamik kuvvetlerdir. Bu çalışmada yüksek molekül ağırlıklı polydiallyldimethylammonium chloride ultrasonik zincir kırılması sürekli viskozimetre izleme sistemi ile izlenmiştir. Zincir kırılmasına çözeltideki tuz konsantrasyonunun etkisi incelenmiştir. Polimer zincir kırılması kinetiği ve mekanizması literatürdeki çeşitli modellerle sınanmıştır. Çözelti içerisinde gergin halde bulunan polielektrolit zincirlerinin daha çabuk kırıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ultrases, Polielektrolit, Çözelti. 131

162 ASİTLE MODİFİYE EDİLMİŞ ÜNYE BENTONİTİNİN TERMAL VE SPEKTROSKOPİK ÖZELLİKLERİ Aytaç Günal 1,*, Burcu Erdoğan Alver 2 1 Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Eskişehir 2 Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: aytacgunal@anadolu.edu.tr Özet: Bu çalışmada, Ünye yöresi Topal Hakkı ocağından alınan doğal bentonit (B) numunesi incelenmiş ve asit modifikasyon işleminin spektroskopik ve termal özellikler üzerine olan etkileri ele alınmıştır. Doğal bentonitin asit modifiye formları, Batch yöntemi kullanılarak 0.1, 0.5, 1.0 ve 5.0 M HCl çözeltileriyle 90 o C de 3 saat süresince işleme tabi tutularak elde edilmiştir. 0.1, 0.5, 1.0 ve 5.0 M HCl ile modifiye edilerek hazırlanan asit formları sırasıyla B-H01; B-H05; B-H1 ve B-H5 olarak isimlendirilmiştir. Doğal ve asitle aktiflenmiş bentonit numuneleri, XRF, TG-DTA, FT-IR ve azot (N 2 ) adsorpsiyon yöntemleri kullanılarak karakterize edilmiş ve farklı molaritelerde asit modifikasyonunun yapı üzerindeki etkileri tayin edilmiştir. Asit moleritesi arttıkça bentonit numunelerinin su içeriği yanında hem de Al 2 O 3 hem de katyon içeriğinin (Na 2 O, CaO, K 2 O, MgO vb.) azaldığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Adsorpsiyon, Bentonit, TG-DTA, XRF. 132

163 KIRMIZI-ALTI SPEKTROSKOPİ İLE GIDALARDA TAĞŞİŞ BELİRLEME Özge Akpolat 1,*, Belgin Bardakçı 1 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Burdur *Yazışılan yazar e-posta: ozgeakpolat@ogr.mehmetakif.edu.tr Özet: Bu çalışmada, gıda ürünlerinden türk kahvesi, toz kırmızı biber ve süt tozunda FTIR spektroskopisi kullanılarak tağşiş bulgusu araştırılmıştır. Günümüzde sağlığı olumsuz etkileyen bir çok unsur bilimin konus olmuştur. Gıdalardaki hileler ise basında ilan edilen markalarla herkesin ilgi alanı haline gelmiştir. IR Spektroskopisi kullanılarak seçtiğimiz örneklerde muhtemel tağşiş olabilecek ürünlerin hepsi karakterize edilmiş, çeşitli fonksiyonel grupların numunede yer alması, ve/veya yer almaması ile tağşiş için şüphe oluşturabilecek durumlar ortaya konmuştur. Toz kırmızı biber için, 3009, 2923, 2853 ve 1710 cm -1 bandları ile cm -1 aralığı karakteristik band olarak gözlenmiştir. Süt tozu numulerinde liyofilizatörden elde edilen numulerde özgün dalga sayıları; yarım yağlı sütte 3276 iken, tam yağlı sütte 3288 cm -1 olarak tespit edilmiştir. Her iki tür sütte de ortak olan pik değerleri 2921, 2852, 1743, 1645 ve 1400 cm -1 civarındadır Yine süt örneklerinde parmak izi bölgesinde 1248, 891 ve 455 cm -1 ortak bandlardır. Türk kahvesi için belirgin bandlar ise 3287, 3009, 2853, 1743, 1653, 1456, 1156 ve 868 cm -1 şeklinde sıralanabilir. Gıda analizlerinde IR spektroskopisi, nihayi sonucu vermez, ancak hızlı analiz yöntemi olması sebebiyle başlangıç aşamasında tercih edilebilirliğini artırır. Çalıştığımız numulerde karakteristik dalga sayılarının belirlenmesi, bundan sonraki çalışmalara veri tabanı oluşturacaktır. Anahtar Kelimeler: Gıda, IR Spektroskopi, Tağşiş. 133

164 MANGAN CEVHER YÜZEYİNDEKİ MANGAN DEPOZİTLERİNİN MORFOLOJİK TANIMLAMA PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI Tuğba Özbey 1, Mehmet Bayırlı 1,* 1 Balıkesir Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Balıkesir *Yazışılan yazar e-posta: mbayirli@balikesir.edu.tr Özet: Doğal mangan dendritleri olarak adlandırılan koyu (siyah) renkteki depozitler genellikle magnezit cevheri, akik taşı veya kireçtaşı yüzeyinde bulunurlar. Bu depozitlerin bazıları fraktal özelik göstermektedir. Bu morfolojilerin niteliksel olarak kaynağını araştırmak amacıyla magnezit cevherlerinin dijital görüntüleri taranıp 8 bit binary resim formatına dönüştürülmüştür. Mangan dendritlerinin morfolojik tanımlama parametreleri, işgal edilme kesri, fraktal boyut, diverjans oranı ve ölçekleme kritik üs değerleri hesaplanmıştır. Mangan dendritleri için işgal edilme kesri arasında değerler almaktadır. Fraktal boyut değerleri ve diverjans oranları sırasıyla ve arasında değerlerdedir. Mangan dendritleri için hesaplanan kritik üs değerleri, ve kritik üs değerleri, arasında hesaplanmıştır. Fraktal boyut ve ölçekleme aralığı, mangan cevher yüzeyindeki parçacık sayısına bağlıdır. Morfolojik tanımlama parametreleri, büyüme işleminden bağımsız bir şekilde oluşan doğal mangan dendritlerinin geometrisine göre belirlenebilir. Mangan dendritlerinin oluşumu, doğada stokastik bir şekilde olan işlemi açıklayabilir. Bu sonuçlar, jeofizikte maden cevher yüzeylerindeki depozitleri anlamada yararlı olabilir. Anahtar Kelimeler: Sayısal metotlar, kritik üsler, minerallerin yapısı. 134

165 MATEMATİKSEL FİZİK 135

166 136

167 KONİK YÜZEYE SAHİP YARIMAGNETİK YARIİLETKENLERDE KUANTUM HALL İLETKENLİĞİ Arif Babanlı 1, Ramazan Uyhan 2, Seyfettin Alan 2,* 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta 2 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Isparta *Yazışılan yazar e-posta: seyfettinalan@gmail.com Özet: Bu çalışmada yarımagnetik yarıiletken melzemeden konik bir yüzey üzerindeki iki boyutlu elektron gazının Landau seviyelerini ve sıfır derecedeki kuantum Hall iletkenliğini hesapladık. Kuantum Hall iletkenliğinin magnetik alana bağlı değişimini Mn iyonunun ve konik yüzeyin açılış acısının farklı değerleri için hesaplanmıştır. Kuantum Hall iletkenliğinin magnetik alana bağlı değişimi merdiven karakterlidir ve bu adımın uzunluğu magnetik alana göre değişir.adımın yüksekliği ise dır. Çalışmada kuantum Hall iletkenliğini iki farklı yaklaşımla inceledik. İlk yaklaşım etkin skaler potansiyel yüzeyin Gaussian eğriliği ile orantılıdır, diğer yaklaşımda ise etkin potansiyel hem yüzeyin Gaussian hem de ortalama eğimini içermektedir. Anahtar Kelimeler: Kuantum Hall iletkenliği, yarımagnetik yarıiletkenler. 137

168 138

169 NÜKLEER FİZİK 139

170 140

171 ANTALYA BÖLGESİNDEKİ GRANİTLERİN DOĞAL RADYOAKTİVİTE SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Necmettin Ceylan 1,*, Alp Cesur 1, S. F. Özmen 1,2, İsmail Boztosun 1,2 1 Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya 2 Akdeniz Üniversitesi Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: necmettinceylan@hotmail.com Özet:Doğadaki radyasyonun temel sebebi 226 Ra, 232 Th ve bu serilerin bozunum ürünleri ile 40 K radyonüklidleridir. Granitler magmanın yavaşça soğumasıyla oluşmuş magmatik kayaçlardır. Granitlerin farklı renklerde olması yapılarındaki mineral kompozisyonlarının farklı olmasından kaynaklanır. Doğal taşlardan olan granitlerden bazıları yüksek radyoaktivite gösterebilmektedir. Granitlerin dünya çapında ortalama kimyasal kompozisyonları aşağıdaki gibidir; SiO % CaO 1.82% TiO % Al 2 O % FeO 1.68% P 2 O % K 2 O 4.12% Fe 2 O % MnO 0.05% Na 2 O 3.69% MgO 0.7% Ülkemiz doğal taş bakımından zengin bir ülkedir ve özellikle son zamanlarda granitler sıkça yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Bina yapımında kullanılan granit doğal radyasyon yaydığından bu radyasyon seviyelerinin bilinmesi insan sağlığı için de önemlidir. Bu çalışmada Antalya bölgesinden toplanan 15 adet endüstriyel granit örneğinin doğal radyoaktivite seviyeleri elektrik soğutmalı Yüksek Çözünürlüklü Germanyum Dedektörü (HPGe) kullanılarak Gama Spektroskopi tekniği ile belirlendi. 238 U aktivite konsantrasyonun 6.7 ile Bq kg -1 değerleri arasında, 232 Th aktivite konsantrasyonun 4.7 ile Bq/kg değerleri arasında, 40 K aktivite konsantrasyonun ise 99.1 ile Bq kg- 1 değerleri arasında değiştiği gözlendi. Çalışma bulgularının literatürde Türkiye ve diğer ülkeler için yayınlanan sonuçlarla tutarlı olduğu gözlendi. Örnek aktivite konsantrasyonları kullanarak Doz Hızı (D), Radyum Eşdeğer Aktivitesi (Ra eq ), Yıllık Eşdeğer Doz (AED), İç (H in ) ve Dış (H ex ) Zarar Endeksleri hesaplandı. Granit örneklerinin hesaplanan gama doz hızı değerlerinin ngy h 1 değerleri arasında değiştiği, Radyum Eşdeğer Aktivite ve Yıllık Etkin Doz Eşdeğeri ortalama değerlerinin IAEA tarafından belirlenen müsaade edilebilir değerlerin altında olduğu gözlendi. Bütün örneklerin Dış (H ex ) Zarar Endekslerinin birin altında olduğu gözlendi. Sonuç olarak Akdeniz Bölgesi nde yaygın olarak kullanılan granitlerin yapı malzemesi olarak kullanılmasının radyolojik açıdan bir sakınca yaratmayacağı gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Doğal radyoaktivite, yapı malzeme, granit, HPGe dedektör. 141

172 FOTONÜKLEER REAKSİYON İLE NİKEL İZOTOPLARININ YARI ÖMÜRLERİNİN VE ENERJİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Suna Fırat 1,2,*, Can Ertugay 1,2, İsmail Boztosun 1,2, Haris Djapo 1,2 1 Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya, Türkiye 2 Akdeniz Üniversitesi, Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi, Antalya, Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: suna-firat@hotmail.com Özet: Bu çalışmada kararlı Nikel izotoplarından oluşan saf bir Nikel numunesi, lineer elektron hızlandırıcısı ile üretilen 18 MeV nihai enerjili Bremsstrahlung fotonları kullanılarak ışınlanmıştır. Fotonükleer reaksiyonlar sonucu oluşan kararsız ürün çekirdeklerden ortaya çıkan gama ışınlarının sayımında yüksek saflıkta Germanyum detektörü (HPGe) kullanılmıştır. Ürün çekirdeklerin enerji seviyeleri ve yarı ömürleri istatistik ve sistematik hatalar dikkate alınarak, gf3 spektrum analiz ve root programları kullanılarak, hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Fotonükleer Reaksiyon, Gamma Işın Spektroskopi, Germanyum Dedektörü, Yarı Ömür. 142

173 FOTOAKTİVASYON ANALİZ YÖNTEMİ İLE ANTİK SİKKELERİN ELEMENT ANALİZLERİNİN YAPILMASI Can Ertuğay 1,2,*, İsmail Boztosun 1,2, Haris Ðapo 1,2 1 Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya 2 Akdeniz Üniversitesi, Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: can_ertugay@hotmail.com Özet: Bu çalışmada farklı dönemlerden kalma dört adet antik Roma sikkesi bir elektron lineer hızlandırıcısı ile üretilen 18 MeV nihai enerjili Bremsstrahlung fotonları ile ışınlanmıştır. Sikkeler bu deney çalışmasında Monitor Unit (MU) değerindeki radyasyon doza maruz kalmışlardır. Element konsantrasyonlarının belirlenebilmesi için sikkelerle birlikte bronz kalibrasyon materyalleri de aynı koşullar altında ışınlanmıştır. Sayım işlemi için yüksek saflıkta bir Germanyum detektörü (HPGe) kullanılmıştır. Gama spektrum analizleri gf3 spektrum analiz programı kullanılarak yapılmıştır. Çalışma sayesinde arkeolojik eserler hakkında pozitif bilgiler edinilerek, disiplinler arası çalışmalara ilginin arttırılması hedeflenmektedir. Anahtar Kelimeler: Fotoaktivasyon Analiz, Gamma Spektrum, Arkeoloji. 143

174 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ EVLİYA ÇELEBİ YERLEŞKESİNDE BİNA İÇİ GAMA DOZ HIZI ÖLÇÜMLERİ Aslı Dönmez 1,*, Kevser Deniz 1, Ulaş Işık 1, Hakan Çetinkaya 2, A. Engin Çalık 2, Kaan Manisa 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: aslidonmez518@hotmail.com Özet: Dumlupınar Üniversitesi (DPU) Evliya Çelebi Yerleşkesi içerisinde bulunan Fen- Edebiyat, Mühendislik, İktisadi İdari Bilimler, Eğitim ve Güzel Sanatlar Fakülteleri ile merkez kütüphane ve merkez yemekhane binalarının içlerinde belirlenmiş 74 noktada 15 Mart-15 Nisan tarihleri arasında seyyar NaI(Tl) dedektörü kullanılarak gama doz hızı ölçümleri yapılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, en düşük ortalama gama doz hızı değerinin 48,72 nsv/h ile İktisadi İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü binasında ve en yüksek ortalama gama doz hızı değerinin de 103,53 nsv/h ile Fen-Edebiyat Fakültesi C blok binasında olduğu görülmüştür. Genel ortalamaya bakıldığında, Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi Yerleşkesinde bina içi ortalama gama doz hızı değerinin 58,02 nsv/h düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Bu değerin, Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun (TAEK) verilerine göre Kütahya-Merkez ortalamasının yaklaşık 1/3 ü ve Türkiye ortalamasının da yaklaşık yarısı düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: DPU, bina içi, gama doz hızı, NaI(Tl) dedektörü. 144

175 ALFA BOZUNUMU YAPAN İZOTOPLARIN YARIÖMÜRLERİNİN BELİRLENMESİ İÇİN YENİ BİR MATEMATİKSEL FORMÜLASYON Yusuf Ertürk 1,*, A. Engin Çalık 2, Hüseyin Ertik 3, Mürsel Şen 1, Hüseyin Şirin 4 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 3 Akdeniz Üniversitesi, Alanya Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Alanya, Antalya 4 Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Bornova, İzmir *Yazışılan yazar e-posta: yusuferturk@hotmail.com.tr Özet: Öklidyen olmayan fraktal bir uzayda evrilen ve bellek etkilerinin gözlemlendiği non- Markovian fiziksel süreçler, toplanabilir olmayan (nonextensive) sistemler olarak adlandırılmaktadır. Bu tür sistemlerin davranış biçimi genel olarak kuvvet-yasası formundadır ve özelliklerinin aydınlatılması için toplanabilir olmayan bir formalizme ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, nükleer bozunma süreci non-markovian stokastik bir proses olarak ele alınmakta ve nükleer bozunma denklemi q-matematiğin bir sonucu olan Tsallis formalizmi kullanılarak yeniden tanımlanmaktadır. Yeni denklem, standart bozunma denklemi gibi lineer değil, lineer olmayan bir denklem formundadır. Lineer olmayan yeni denklemin çözümü, Tsallis formalizminde kullanılan q-üstel fonksiyonu olarak elde edilmektedir. q-üstel fonksiyonunun yapısı, kuvvet yasası formu ile eksponansiyel yasa formu arasında bir doğaya sahiptir. Bu toplanabilir olmayan formalizmin bir uygulaması olarak alfa bozunması yapan izotopların yarı ömür değerleri hesaplanmaktadır. Literatürde deneysel ve teorik yarı ömür değerlerini eşdeğer yapabilmek amacıyla düzeltme çarpanı kullanılmaktadır. Bu çalışmada ise, yeni bozunma denklemi ile hesaplanan yarı ömür değerleri deneysel yarı ömür değerleri ile uyum içinde elde edilmiştir. Sonuç olarak, yapılan incelemelerde, denklemi lineerlikten çıkaran q parametresinin (Tsallis entropi indisi) nükleer yapı ile yakından ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bozunma denklemi, yarı-ömür, Tsallis formalizmi, q-matematik. 145

176 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ EVLİYA ÇELEBİ YERLEŞKESİNDE AÇIK HAVADAKİ GAMA DOZ HIZI ÖLÇÜMLERİ Kevser Deniz 1,*, Aslı Dönmez 1, Ulaş Işık 1, Hakan Çetinkaya 2, A. Engin Çalık 2, Kaan Manisa 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: kevserdeniz999@gmail.com Özet: Dumlupınar Üniversitesi (DPU) Evliya Çelebi Yerleşkesi içerisinde bulunan Fen- Edebiyat, Mühendislik, İktisadi İdari Bilimler, Eğitim ve Güzel Sanatlar Fakülteleri ile merkez kütüphane ve merkez yemekhane binalarının dışında, özellikle kantin, durak gibi personel ve öğrencilerin yoğun olarak bulunduğu 27 noktada 15 Mart-15 Nisan tarihleri arasında LUDLUM marka seyyar NaI(Tl) dedektörü kullanılarak gama doz hızı ölçümleri yapılmıştır. Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi Yerleşkesinde açık havadaki ortalama gama doz hızı değerinin 25,58 nsv/h ile 127,89 nsv/h arasında değiştiği ve bu bir aylık periyot için açık havada ortalama gama doz hızı değerinin 56,76 nsv/h olduğu görülmüştür. Bu değerin, Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun (TAEK) verilerine göre Türkiye ortalamasının yaklaşık yarısı ve Kütahya-Merkez ortalamasının da yaklaşık 1/3 ü düzeyinde olduğu ve bina içi ortalama gama doz hızı değerleriyle aynı seviyede olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: DPU, açık hava, gama doz hızı, NaI (Tl) dedektörü. 146

177 ALÜMİNYUM SOĞURUCULARDAN BETA PARÇACIKLARININ SOĞURULMASININ KÜMÜLATİF AZALMA METODU İLE İNCELENMESİ Serhat Tahsin Kurtpınar 1,*, A. Engin Çalık 2, Hüseyin Ertik 3, Mürsel Şen 1, Hüseyin Şirin 4 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 3 Akdeniz Üniversitesi, Alanya Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Alanya, Antalya 4 Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Bornova, İzmir *Yazışılan yazar e-posta: serhatkurtpinar@icloud.com Özet: Elektron ve pozitronların farklı maddelerden geçişleri radyoaktivitenin keşfinden itibaren birçok çalışmanın konusu olmuştur. Herhangi bir soğurucu malzeme içinden geçerken beta parçacıklarının bir kısmı soğurulur. Parçacıkların soğurulma hızı, hem parçacıkların enerjisine hem de soğurucu malzemenin kalınlığına bağlıdır. Bunlara ek olarak, malzeme içindeki saçılma merkezlerinin miktarı ve dağılımı, yani soğurucu malzemenin fraktallığı da, soğurulma hızını etkileyen önemli bir etken olarak ele alınabilir. Bu çalışmamızda, farklı radyoizotoplar için beta parçacıkları şiddetinin çeşitli kalınlıklardaki alüminyum soğuruculardan geçişi incelenmiştir. Standart (teorik) yarı-değer kalınlıklar ile deneysel yarıdeğer kalınlıklar arasında uyumsuzluk olduğu görülmüştür. Bu uyumsuzluğu giderebilmek için standart soğurulma denklemi, bir kümülatif azalma dinamik mekanizması tasarlanarak yeniden tanımlanmış ve çözülmüştür. Beta-ışıma şiddetindeki kümülatif azalmanın, deneysel gözlemlerle uyumlu olarak, kuvvet yasası formunda olduğu ve deneysel sonuçları daha iyi öngördüğü sonucuna varılmaktadır. Bu yaklaşımla, soğurucu malzemenin fraktal yapısının daha iyi bir şekilde itibara alındığı varsayılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Beta parçacığı, yarı-değer kalınlık, soğurucu madde, kümülatif azalma metodu. 147

178 NÜKLEER SANTRALLERİN YER SEÇİMİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Ayşe Semra Atan *, Berna Sümeyra Atan Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Ülkemizde ve diğer ülkelerde enerjiye olan gereksinim gün geçtikçe artmaktadır. Gelişen teknoloji beraberinde daha fazla enerji kullanmayı gerektirmektedir. Bütün dünya ülkeleri gibi ülkemizin enerji ihtiyacı da günden güne artmaktadır. Bir çok ülke, doğan bu enerji ihtiyacının büyük bir kısmını nükleer santrallerden sağlamaktadır. Bu çalışmada nükleer santrallerin yer seçimi yapılırken etki eden faktörler, ülkemizde yakın gelecekte kurulması planlanan Akkuyu nükleer enerji santrali ve Sinop nükleer enerji santrali ile birlikte değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Nükleer santral, nükleer santarllerin yer şeçimi, Akkuyu, Sinop. 148

179 AFYONKARAHİSAR MERKEZDE TOPRAKTA RADON KONSANTRASYONUNUN BELİRLENMESİ Mehmet Zeki İlhan 1,*, Ayla Sandıkçıoğlu 2, Hüseyin Ali Yalım 2, Metin Bağcı 3, Can Başaran 3, Ahmet Yıldız 3 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Afyonkarahisar 2 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Afyonkarahisar 3 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Afyonkarahisar *Yazışılan yazar e-posta: mhmt.zeki_ilhan@hotmail.com Özet: Canlıların maruz kaldıkları radyasyon dozuna en yüksek katkıyı toprak ve kayalarda yüksek konsantrasyonlarda bulunan radyoaktif elementler sebep olmaktadır. Bunlardan uranyum-238 in ara bozunum ürünlerinden biri olan radyoaktif radon ve onun kısa yarı ömürlü ürünleri ciddi tehlikeler teşkil etmektedir. Canlıların maruz kaldıkları bu radyasyon, temel olarak bölgenin jeolojik ve coğrafi yapısına bağlı olarak değişim gösterir. Radon aktivitesindeki değişimler de bu parametrelere bağlı olarak değişiklik gösterir. Radon aktivitesindeki değişiklikler hava, su ve toprakta incelenerek sismik hareketler hakkında bilgi elde edilmekte ve bu bilgiler depremlerin tahmin edilmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, tektonik yapı ve kayaçların petrografik özelliklerine göre dörde ayrılan Afyonkarahisar şehir merkezinde, toprakta radon aktivite konsantrasyonu ölçümleri yapılmıştır. Çalışmada, bölge için jeolojik yapı ile radon aktivite konsantrasyonu arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Toprakta radon aktivitesi, Jeolojik bölge, AlphaGUARD. 149

180 ZIRHLAMA MALZEMESİ OLARAK KULLANILAN AĞIR BETON DUVARLARIN RADYASYON GEÇİRGENLİĞİNİN GEANT4 YAZILIMI İLE İNCELENMESİ Abdullah Kaplan 1,*, Veli Çapalı 1, Hasan Özdoğan 1,2, Mert Şekerci 1 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta 2 Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biofizik. Bölümü, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: abdullahkaplan@sdu.edu.tr Özet: Medikal lineer hızlandırıcı odalarında, medikal radyolojik görüntüleme odalarında, lineer proton ve elektron hızlandırıcıları test laboratuarlarında üretilen yüksek enerjili proton, elektron, alfa ve Bremmstrahlung sonucu açığa çıkan fotonların bulunduğu mekikal ve hızlandırıcı test laboratuarlarının zırhlanması amacı ile kullanılan ağır beton duvarları radyasyon geçirgenliği Geant4 simülasyon yazılımı ile incelenmiştir. Fiziksel olarak açığa çıkan yüksek enerjili parçacıkların durudurlması için kullanılması gereken minimum duvar kalınlıkları, ağır beton duvarın gelen parçacıklara göre durdurma gücü ve bu parçacıklara bağlı olarak ağır beton duvarın depo edebildiği enerji miktarları hesaplanmıştır. Hesaplamalar için 1 MeV den 100 MeV kadar proton, elektron, alfa ve gama parçacık demetleri kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Zırhlama, Radyasyondan Korunma, Ağır Beton, Geant4. 150

181 NÜKLEER REAKTÖRLERDE MODERATÖR MALZEME OLARAK KULLANILAN DOĞAL KARBON ÇEKİRDEĞİ İÇİN TESİR KESİTİ HESAPLAMALARI Mert Şekerci 1,*, Veli Çapalı 1, Hasan Özdoğan 1,2, Abdullah Kaplan 1 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta 2 Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biofizik. Bölümü, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: mertsekerci@sdu.edu.tr Özet: Hafif su soğutmalı grafit yavaşlatıcılı reaktörlerde, fisyon reaksiyonunun hızını ayarlamak ve yakıt çubuklarındaki aşırı ısıyı düşürmek için grafit kullanılır. Bu teknolojideki reaktörlerde grafit çubuklar Karbon atomlarının bir biri ile kovalent tipi kimyasal bağlar yapması sonucunda elde edilirler. Bu çalışmada, grafit yavaşlatıcılı reaktörlerde kullanılan doğal karbon çekirdeği için nükleer reaksyion modelleri kullanılarak tesir kesiti hesaplamaları yapılmıştır. Hesaplamalar; (d,x), (p,x), (g,x) ve ( 3 He,x) reaksiyonları için TALYS 1.6 İki Bileşenli Eksiton ve Fisyon Sierk modelleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, Deneysel Nükleer Reaksiyon Data (EXFOR) Kütüphanesi nden alınan deneysel değerler ile karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Grafit, Karbon, Reaktör Moderatör Malzemesi, TALYS, Nükleer Reaksiyon Modelleri. 151

182 DÜNYA DA MEVCUT OLAN VE TÜRKİYE DE KURULMASI PLANLANAN NÜKLEER REAKTÖRLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Şerif Çiçek 1,*, Murat Aygün 1 1 Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Bitlis *Yazışılan yazar e-posta: serifcicek47@gmail.com Özet: Geçmişten günümüze artan enerji ihtiyacını karşılamak üzere birçok enerji türü kullanılmaktadır. Çekirdeklerin parçalanması veya birleşmesiyle elde edilen nükleer enerji, bu enerji türleri arasında önemli bir yere sahiptir. Bu işlem, nükleer reaktör adı verilen tesislerde kontrollü olarak yapılmaktadır. Günümüzde kullanılmakta olan, çok farklı sayıda ve türde nükleer reaktör mevcuttur. Bu çalışmada, nükleer reaktörleri, çalışma prensiplerine, güvenlik sistemlerine ve soğutma sistemlerine göre değerlendirerek, ülkemizde kurulacak ilk nükleer reaktör olan Akkuyu Nükleer Enerji Santrali nin yapısı hakkında bilgi verilmesi amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Nükleer enerji, Nükleer reaktör, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali. 152

183 16 O ve 90 Zr (γ,n) REAKSİYON TESİR KESİTLERİNİN GAMA KUVVET FONKSİYONU MODELLERİ İLE İNCELENMESİ Nurdan Karpuz 1,*, Betül Mavi 2, İskender Akkurt 3 1 Amasya Üniversitesi, Sabuncuoğlu Şerefeddin Sağlık Hizmetleri MYO, Amasya 2 Amasya Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Amasya 3 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta *Yazışılan yazar e-posta: nurdankarpuz@gmail.com Özet: Çekirdek ile foton etkileşimini temel alan fotonükleer reaksiyonların elektromanyetik özelliklerinin iyi bilinmesinden dolayı, nükleer çalışmalar temelinde diğer reaksiyonlara kıyasla fotonükleer reaksiyonlar daha avantajlıdırlar. Elektromagnetik nükleer özelliklerin ortalamasının bir ölçümü gama ışını kuvvet fonksiyonu olarak düşünülür. Brink-Axel modeli, Lorentzian formu, Hartree-Fock BCS tablosu, Hartree-Fock Bogolyubov tablosu ve Goriely nin hibrit modelini içeren gama ışını kuvvet fonksiyonu nükleer yapı ve nükleer reaksiyonların her ikisinin de anlaşılması için önemlidir. Bu amaçla yapılan çalışmada, 16 O ve 90 Zr elementi için (γ,n) reaksiyonu ve gama ışını kuvvet fonksiyonu için belirtilen modellerin temelinde Monte Carlo metotları kullanılarak uyarılma fonksiyonları incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Gama ışını kuvvet fonksiyonları, (γ,n) reaksiyonu. 153

184 12 C ÇEKİRDEĞİ İÇİN ÇİFT DİFERANSİYEL NÖTRON EMİSYON TESİR KESİTLERİNİN HESAPLANMASI Nurdan Karpuz 1,*, Betül Mavi 2, İskender Akkurt 3 1 Amasya Üniversitesi, Sabuncuoğlu Şerefeddin Sağlık Hizmetleri MYO, Amasya 2 Amasya Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Amasya 3 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Isparta *Yazışılan yazar e-posta: nurdankarpuz@gmail.com Özet: Saçılma teorisinin ve tesir kesitinin nükleer reaksiyon fiziğinde önemli bir yeri vardır. Nükleer yapı hakkındaki bilgilerin önem teşkil eden kısmını; elektron, proton gibi parçacıkların hedeften saçılmasına dayalı olarak saçılma ve tesir kesiti deneyleriyle incelemek mümkündür. Nükleer reaksiyon veya saçılma meydana geldikten sonra dışarı gönderilen parçacıklar farklı açıların beraberinde farklı enerjilere sahip olurlar. Reaksiyon veya saçılma sonrası söz konusu farklı açı ve enerjilere sahip parçacıkları çift diferansiyel tesir kesiti (DDX) temelinde incelemek mümkündür. Çekirdekler için DDX uygulamaları, özellikle sağlık alanındaki öneminden dolayı hız kazanmıştır. Kanser tedavisi için başvuran hastaların sayısının artması ile, üretilen radyasyon sonucunda gelişen ikincil kanser riskinin azaltılması önem kazanmıştı. Söz konusu sorun, tedavi sırasında reaksiyonda üretilen radyasyonun tedavi dışındaki organlara da ekstra doz vermesidir. Bu amaçla, kanser tedavisinde ikinci kanser riskini değerlendirebilmek için, nükleer reaksiyon etkileşimlerinden nötron üretim çift diferansiyel tesir kesitlerinin araştırılması gerekir. Bu sebeple bu çalışmada Monte Carlo metotları kullanılarak MeV uyarma enerjili fotonlar ile 12 C elementi için (γ,n) reaksiyonuna ait , 90 0, , açı değerlerinde çift diferansiyel tesir kesiti (DDX) hesaplamaları yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Çift diferansiyel tesir kesiti (DDX), (γ,n) reaksiyon. 154

185 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ ALAEDDİN KEYKUBAT YERLEŞKESİNDE BİNA İÇİ GAMA DOZ HIZI ÖLÇÜMLERİ Mehmet Erdoğan 1,*, Tuğçe Nur Tandırcıoğlu 1, Mariye Akdemir 1, Murat Abaka 1 1 Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Konya *Yazışılan yazar e-posta: merdogan@selcuk.edu.tr Özet: Bu çalışmada, Selçuk Üniversitesi Alaeddin Keykubat Yerleşkesinde bulunan binalarda bodrum kat ve zemin katlarda yerden 1 m yükseklikte, çevresel kaynaklı gama radyasyonu doz hızı ölçümleri yapılmıştır. Ölçümler taşınabilir NaI(Tl) kristalli el detektörü kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ölçülen gama doz hızı değerleri için yıllık etkin doz eşdeğerleri (YEDE) hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar, Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun (TAEK) verileri ile karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Çevresel radyasyon, gama radyasyonu, yıllık etkin doz. 155

186 DEKORATİF YAPI MALZEMESİ OLARAK ÇİNİLERDE DOĞAL RADYOAKTİVİTENİN ÖLÇÜLMESİ Ulaş Işık 1,*, Hakan Çetinkaya 1, Latife Şahin Yalçın 2, Kaan Manisa 1 1 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya 2 İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, İstanbul *Yazışılan yazar e-posta: ulas26isik@gmail.com Özet: Kütahya çini üretimi ile meşhurdur. Çini, evlerde süs eşyası olarak kullanılabildiği gibi aynı zamanda bina içlerinde duvarlarda dekoratif yapı malzemesi olarakta kullanılabilmektedir. İnsanların maruz kaldığı radyasyon miktarı doğal radyoaktivite içeren yapı malzemeleri kullanımı ile hissedilebilir şekilde artar. Bundan dolayı yapı malzemelerinin radyolojik riskini incelemek çok önemlidir. Bu çalışmada, Kütahya ilinde üretilen çininin üretim aşamasındaki ve satışa hazır durumdaki halinin 238 U, 232 Th ve 40 K aktiviteleri NaI(Tl) dedektörü kullanılarak belirlenmiştir. Üretim aşamasındaki çini örneğinin 238 U aktivitesi 89 1 Bq/Kg, 232 Th aktivitesi 28,4 0,5 Bq/Kg, 40 K aktivitesi Bq/Kg, satışa hazır durumdaki 1 no lu çini örneğinin 238 U aktivitesi 94 1 Bq/kg, 232 Th aktivitesi 33 0,5 Bq/Kg, 40 K aktivitesi Bq/Kg, satışa hazır durumdaki 2 no lu çini örneğinin 238 U aktivitesi 71 1 Bq/Kg, 232 Th aktivitesi 30,7 0,5 Bq/Kg, 40 K aktivitesi Bq/Kg olarak belirlenmiştir. Çininin bina içinde duvarlarda yapı malzemesi olarak kulanılması sonucunda yıllık etkin doz değerine gelen katkı 0,08 msv olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda radyasyon açısından çininin yapı malzemesi olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Çalışmanın detayları sunum esnasında verilecektir. Anahtar Kelimeler: Doğal radyoaktivite, Çini, Yapı malzemesi, Kütahya. 156

187 FOTO-NÜKLEER REAKSİYONLAR İLE TUNGSTEN ÇEKİRDEĞİNİN ENERJİ GEÇİŞLERİ VE YARI ÖMÜRLERİNİN ELDE EDİLMESİ Fatih Dülger 1,*, Haris Ðapo 1,2, İsmail Boztosun 1,2 1 Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Antalya 2 Akdeniz Üniversitesi Nükleer Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi, Antalya *Yazışılan yazar e-posta: fatihdulger@akdeniz.edu.tr Özet: Bu çalışmada foto-nükleer reaksiyon gerçekleştirmek için bir klinik lineer elektron hızlandırıcısı (c-linac) kullanılarak bremsstrahlung fotonları üretilmiştir. Bu yöntemle tungsten numunesi aktive edilmiştir ve tungsten izotoplarının enerji geçişleri ve yarı ömürleri hakkında bilgi elde edilmiştir. Bu amaç doğrultusunda tungsten çekirdeği hedef olarak kullanılarak 18 MeV nihai enerjili bremsstrahlung fotonları ile ışınlanmıştır. Işınlanma sonucu aktif hale gelen elementin yaydığı karakteristik gama ışınları yüksek saflıkta bir germanyum dedektör (HPGe) ile ölçülerek analiz edilmiş ve ölçüm sonuçlarından elde edilen piklerin enerjisinin belirlenmesinin yanı sıra piklerin zaman içerisindeki evrimi göz önünde bulundurularak yarı ömür hesapları da yapılmıştır. Gerçekleştirilen deney sonucunda; 180 W(γ,n) 179 W ve 186 W(n,γ) 187 W reaksiyonarı görülmüş ve elde edilen sonuçların literature ile uyum içinde olduğu gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Foto-nükleer reaksiyon, c-linac, HPGe dedektör, Enerji seviyesi, Yarı ömür. 157

188 158

189 YOĞUN MADDE FİZİĞİ 159

190 160

191 ELECTRONIC STRUCTURE CALCULATIONS OF (GaAs) N / (InAs) N (001)(N=1-6) SUPERLATTICES FROM FIRST PRINCIPLES M. Menderes Alyörük 1,*, Tanju Gürel 2, Resul Eryiğit 3, Yüksel Ergün 4 1 Dumlupınar University, Faculty of Education, Computer Education and Instructional Technologies Dept., Kütahya 2 Namık Kemal University, Faculty of Arts and Science, Physics Dept., Tekirdağ 3 Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Faculty of Arts and Science, Physics Dept., Bolu 4 Anadolu Üniversitesi, Faculty Science, Physics Dept., Eskişehir *Corresponding author menderes.alyoruk@dpu.edu.tr Abstract: The first principles band structure, partial and total density of states (PDOS and TDOS)calculations of bulk GaAs, InAs and (GaAs) n /(InAs) n (n = 1 6)(001) superlattice structures were performed. Electronic structure calculations have been carried out within the density functional theory (DFT) using projected augmented wave (PAW) pseudopotentials and plane-wave basis sets for each structure. The local density approximation (LDA) exchange-correlation potential was applied. For each superlattice we have performed structural optimization by minimizing the forces acting on the atoms. With the optimized geometry, we showed that all superlattices show direct band gap at Γ point and increasing layer numbers cause energy gap narrowing for these superlattices. Electronic structure calculations, including partial and total density of states are discussed. PDOS curves of n = 1 structure acquire different valance band region characteristics than the other superlattice structures resulting from the different orbital of the atoms which form these curves. Also electronegativity of the atoms for the n = 1 superlattice structure differentiate from the other superlattice structures under study. Key words: DFT, GaAs/InAs superlattices, Bandstructure. 161

192 HOMOJEN BİR MANYETİK ALANDA BULUNAN DÖRT KUBİTLİK J1-J2 HEİSENBERG XX SİSTEMİNİN ISISAL DOLAŞIKLIĞININ İNCELENMESİ Yücel Bilir 1,*, Cenk Akyüz 1 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Aydın *Yazışılan yazar e-posta: yclbilir76@yahoo.com.tr Özet: Disiplinler arası bir çalışma konusu olan kuantum hesaplama ve kuantum enformasyon teorisinin önemli bir başlığını oluşturan kuantum dolaşıklık, birleşik bir sistemi oluşturan alt sistemler arasındaki yerel olmayan korelasyonlar olarak tanımlanır ve klasik olarak yapılması mümkün olmayan kuantum teleportasyon, süper-yoğun kodlama ve kuantum kriptoloji gibi kuantum enformasyon işlemleri için potansiyel bir kaynaktır. Dolaşıklığın oluşturulması ve kontrolünün öneminden dolayı Heisenberg ve Ising spin sistemleri katıhal sistemleri içerisinde dolaşıklık üreten önemli mekanizmalardır. Bu çalışmada homojen bir manyetik alanda bulunan en yakın ve ikinci en yakın komşu etkileşmelerine sahip dört kubitlik Heisenberg XX sisteminin ısısal dolaşıklığını inceledik. Hesaplamalar sonucunda manyetik alanın olmadığı durumlarda sıcaklığın ve tedirginlik parametresinin artması ile en yakın komşu kubitler ve ikinci en yakın komşu kubitler arasındaki dolaşıklığın azaldığını gördük. Bunun yanında manyetik alanın artışının özellikle tedirginlik parametresinin pozitif değerlerinde dolaşıklığın yok olmasına neden olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: J1-J2 Heisenberg XX sistem, Isısal Dolaşıklık, Kubit. 162

193 FERROMANYETİK İKİNCİ KOMŞU ETKİLEŞMELERİNİN VARLIĞINDA HOMOJEN BİR MANYETİK ALANDA BULUNAN DÖRT KUBİTLİK MAJUMDAR-GHOSH MODELİNDE ISISAL DOLAŞIKLIĞIN İNCELENMESİ Berna Ödemiş 1,*, Cenk Akyüz 1 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Aydın *Yazışılan yazar e-posta: odemis.b@gmail.com.tr Özet: Kuantum hesaplama ve kuantum enformasyon alanında önemli bir alt başlık olan kuantum dolaşıklık kuantum teleportasyon, süper-yoğun kodlama ve kuantum kriptoloji gibi kuantum enformasyon uygulamalarında önemli bir kaynaktır. Spin sistemleri ise katıhal sistemleri içerisinde dolaşıklık üreten mekanizmalara aday tipik örneklerdir. Kuantum enformasyon açısından dolaşıklığın oluşturulması ve kontrolü önemli olduğu için spin sistemlerinde dolaşıklık çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle bu çalışmada homojen bir manyetik alanda bulunan dört kubitlik Majumdar-Ghosh sisteminde manyetik alanın ısısal dolaşıklık üzerine olan etkileri incelenmiştir. Yapılan hesaplamalar sonucunda artan sıcaklık değerlerinde dolaşıklık azalırken düşük sıcaklıklarda manyetik alanın arttırılmasıyla orantılı olarak dolaşıklığın arttığı, yüksek manyetik alan değerleri için ise azaldığı görülmüştür. Ayrıca bunların yanında ikinci en yakın komşu kubitler arasında dolaşıklığın oluşmadığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Heisenberg XXX sistem, Isısal Dolaşıklık, Kubit. 163

194 HOMOJEN BİR MANYETİK ALANDA BULUNAN SPİN-1/2 J1-J2 HEISENBERG XX SİSTEMİNDE TABAN DURUM DOLAŞIKLIĞININ İNCELENMESİ Ferid Akbaş 1,*, Cenk Akyüz 1 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Aydın *Yazışılan yazar e-posta: feridakbas@hotmail.com.tr Özet: Kuantum hesaplama ve kuantum enformasyon teorisi, bilgi işlemenin kuantum mekaniksel kavramlar kullanılarak gerçekleştirildiği disiplinler arası bir çalışma alanıdır. Dolaşıklık, kuantum hesaplama ve kuantum enformasyon teorisindeki en çarpıcı kavramdır ve bu teorideki kuantum teleportasyon, süper-yoğun kodlama ve kuantum kriptoloji gibi ilginç pek çok uygulamada anahtar rol oynar. Bir boyutlu Ising ve Heisenberg sistemleri ise katıhal sistemleri içerisinde dolaşıklık üreten tipik mekanizmalar olup, kuantum enformasyon çalışmaları açısından büyük öneme sahiptirler. Bundan dolayı bu çalışmada homojen bir manyetik alanda bulunan dört kubitlik J1-J2 Heisenberg XX sisteminde taban durum dolaşıklığı çalışılmıştır. Manyetik alanın ve tedirginlik parametresinin değişimlerinin en yakın komşu ve ikinci en yakın komşu kubitlerin dolaşıklıkları üzerindeki etkileri incelenmiştir. Hesaplamalar sonucunda tedirginliğin en yakın komşu kubitler arası dolaşıklığı azaltırken ikinci en yakın komşu kubitler arası dolaşıklığı arttırdığı görülmüştür. Bunun yanında manyetik alanın artışının, incelenen bu sistemin hem en yakın hem de ikinci en yakın komşu kubitlerin taban durum dolaşıklıkları için plato bölgeleri oluşturması yönünde bir etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Dolaşıklık, Heisenberg XX sistem, kubit, tedirginlik parametresi. 164

195 HgTe KALKOJENİT MALZEMESİNİN NaCl YAPISININ YOĞUNLUK FONKSİYONEL TEORİSİ İLE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Ismahan Düz *, İsa Erdem, Sevgi Özdemir Kart, Veysel Kuzucu Pamukkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Denizli *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Bu çalışmada, Yoğunluk Fonksiyonel Teorisine (DFT) dayalı ab-initio hesaplama metodu kullanılarak modern optoelektronik ve spintronik uygulamalar için iyi birer aday olarak gösterilen HgTe kalkojenit malzemesinin NaCl fazının yapısal ve mekanik özellikleri incelenmiştir. Simülasyon hesapları PAW (Projector-Augmented Wave) potansiyeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Toplam enerji hesapları VASP paket programı kullanılarak elde edilmiştir. Elektronik değiş-tokuş ve korelasyon etkileri GGA (Generalized Gradient Approximation) yaklaşımıyla hesaba katılmıştır. Simülasyon verileri Birch-Murnaghan durum denklemine fit edilmiştir. Sonuç olarak, NaCl yapısı için a örgü parametresi, B bulk modülü ve B' bulk modülünün basınca göre türevi sırasıyla 6.15 A 0, GPa ve 6.31 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler, deneysel ve diğer teorik çalışmaların sonuçlarına oldukça yakın çıkmıştır. Mekaniksel hesaplar olarak elastik sabitleri, sisteme deformasyon matrisi uygulandığında toplam enerjinin deformasyon parametresine göre değişiminden elde edilmiştir. Ayrıca bu yapının C 11, C 12 ve C 44 elastik sabitleri sırasıyla 72.48, ve GPa olarak hesaplanmış olup, literatüre yenilik açısından katkıda bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Yoğunluk Fonksiyonel Teorisi (DFT), ab-initio Hesaplama Yöntemi. Bu çalışma BAP (Bilimsel Araştırma Programı) tarafından 2014FBE062 nolu proje ile desteklenmiştir. 165

196 ZnSe x Te 1-x ALAŞIMLARININ YAPISAL VE ELEKTRONİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Gönül Bilgeç Akyüz 1,* 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Aydın *Yazışılan yazar e-posta: gonulbilgec@adu.edu.tr Özet: II-VI grubu üçlü yarıiletken malzemeler mavi den ultravioleye uzanan bir spektral bölge için optoelektronik aygıtların birçoğunda sıkça kullanılan malzemelerdir. Bu malzemeler aynı zamanda x ve γ-ışın dedektörlerinin üretiminde de kullanılmaktadırlar. Özellikle ZnSe ve ZnTe, spektrumun mavi-yeşil bölgesinde direkt band aralığına sahip önemli II-VI yarıiletkenler olarak kısa dalgaboylu optoelektronik aygıtlar için umut verici malzemelerdir. Bu çalışmada, zincblende yapıdaki ikili ZnSe, ZnTe ve üçlü ZnSeTe alaşımlarının yapısal ve elektronik özellikleri yoğunluk fonksiyoneli teorisi (DFT) kullanılarak düzlem dalga pseudo-potansiyel yöntemi ve yerel yoğunluk yaklaşımı (LDA) ile incelendi. Modellemek için 16 atomlu supercell kullanılan alaşımların örgü parametresi, bulk modulus değeri ve basınç türevi, elektronik yapısı, enerji band aralığı ve optik bowing parametreleri x değerine bağlı olarak 0<x<1 aralığında incelendi. Anahtar Kelimeler: ZnSe x Te 1-x, Elektronik yapı, DFT, LDA. 166

197 YÜKSEK DERECELİ SPİN ETKİLEŞMELERİ İÇEREN DÖRT KUBİTLİK HEISENBERG XXX SİSTEMİNDE ISISAL DOLAŞIKLIĞIN İNCELENMESİ Cenk Akyüz 1,* 1 Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Aydın *Yazışılan yazar e-posta: cenk.akyuz@adu.edu.tr Özet: Dolaşıklık birleşik bir sistemi oluşturan alt sistemler arasında lokal olmayan korelasyonlardır ve kuantum teleportasyon, süperyoğun kodlama ve kuantum kriptoloji gibi kuantum enformasyon işlemleri için potansiyel bir kaynak oluşturur. Bunun yanında düşük boyutlu sistemler çok parçacıklı sistemlerin incelenmesinde basit modeller sunmasından dolayı önemli bir çalışma konusu oluşturur. Bu modeller bir boyutta spin etkileşmeleri içeren Heisenberg ve Ising sistemleri olup, bunlar bazı kristal yapıların fiziksel özelliklerini açıklamak için kullanıldıkları gibi göstermiş oldukları dolaşıklık özellikleri nedeniyle de kuantum enformasyon uygulamaları açısından potansiyel adaydırlar. Literatürde bilineer spinspin etkileşmelerini içeren Heisenberg modellerinin dolaşıklık incelemelerine ait çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada bilineer etkileşmelerin yanında yüksek dereceli spin etkileşmeleri olan bikuadratik ve dört spin etkileşimini de içeren dört kubitlik Heisenberg XXX sisteminin ısısal dolaşıklığı incelenmiştir. Yapılan bu incelemeler sonucunda bikuadratik ve dört spin etkileşmelerinin genel olarak ısısal dolaşıklığı arttırdığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca dört spin etkileşmesinin bikuadratik etkileşmelere göre ısısal dolaşıklık üzerinde daha etkili olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Heisenberg XXX model, Isısal dolaşıklık. 167

198 ELECTRICAL CHARACTERIZATION OF THE POLY[N-(P- KLOROFENIL)PYRROLE]/n-InP JUNCTION Ahmet Faruk Özdemir *, Ömer Faruk Gündoğdu Süleyman Demirel University, Sciences and Arts Faculty, Department of Physics, Isparta. *Corresponding author Abstract: Electrical properties of the poly[n-(p-klorofenil)pyrrole]/n-inp junction have been investigated by current-voltage methods. In/n-InP/PNpClPhPPy/Au diode indicates a nonideal behavior with electrical parameters (n = 1.82, b = 0.85 ev, and R s = 2.37 kv), which result from the interfacial layer, series resistance, and resistance of the organic semiconductor. The obtained barrier height value of the In/n-InP/PNpClPhPPy/Au diode is higher than that of the conventional In/n-InP ( b = 0.54 ev) Schottky diode. It is evaluated that the barrier height value of the diode is modified using the PNpClPhPPy organic semiconductor. Key words: Metal-insulator/polymer-semiconductor contacts, Electrical properties. 168

199 GENİŞLETİLMİŞ BOSE-HUBBARD MODELİNİN FAZ DİYAGRAMLARI Sevda Aktaş 1,*, Ülfet Atav 1 1 Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Konya *Yazışılan yazar e-posta: sevdaaktas@selcuk.edu.tr Özet: İki boyutlu optik bir örgü üzerine yüklenmiş dipolar Bose gazı için genişletilmiş Bose- Hubbard modelinin faz diyagramları Gutzwiller ansatz kullanılarak elde edilmiştir. Uzak menzilli dipol etkileşimlerinin hesaba katılmadığı Bose-Hubbard modelinden farklı olarak sistemde Mott yalıtkan ve süperakışkan fazlarına ek olarak süper katı (SS) ve charge-densitywave (CDW) fazları da oluşmaktadır. Uzak mesafedeki itici etkileşimlerin zayıf olduğu bir durumda sistemin taban durumu CDW ve Mott yalıtkan fazları arasında değişirken etkileşimler arttıkça taban durum sadece Mott yalıtkan fazında kalır. Etkileşimlerin çekici olduğu durumda ise sistemin taban durumu, etkileşimlerle birlikte her bir örgü konumunda bulunan parçacık sayısının arttığı Mott fazındadır. Anahtar Kelimeler: Bose-Hubbard Modeli, Mott yalıtkan, CDW fazı. 169

200 ScB 2 C BİLEŞİĞİNİN İLK-PRENSİPLERLE İNCELENMESİ Sezgin Aydın 1,* 1 Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: sezginaydin@gazi.edu.tr Özet: ScB 2 C bileşiği, YB 2 C-tipi tetragonal bir kristal yapıya sahiptir. Önemli bir yapısal özellik olarak, Sc atomları düzlemsel B 2 C tabakalarının arasına yerleşirler. Bu çalışmada, ScB 2 C bileşiğinin yapısal, elektronik ve elastik özellikleri ilk-prensipler yoğunluk fonksiyoneli teorisi hesaplamaları yapılarak incelendi. Öncelikle, deneysel örgü parametreleri referans alınarak, farklı fonksiyoneller içinden hangi fonksiyonelin daha uyumlu sonuçlar verdiği tespit edildi. Çizilen band yapıları ve kısmi durum yoğunluğu eğrileri sayesinde, bileşiğin elektronik karakteri, bu karakter üzerine B 2 C tabakasının etkisi ve bağlanma doğası incelendi. Elastik sabitler yardımıyla bulk modülü, Young modülü ve makaslama modülü gibi mekanik özellikler hesaplandı. Özel olarak, sertliği ve sertliğinin doğası araştırıldı. Elde edilen sonuçlar özdeş yapılı YB 2 C bileşiği ile kıyaslanarak detaylı bir analiz sunuldu. Anahtar Kelimeler: Yoğunluk fonksiyoneli teorisi, elektronik özellikler, bağlanma. 170

201 MgSnP 2 BİLEŞİĞİNİN TERMO-FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN İLK PRENSİPLER YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ Belgin Koçak 1,*, Yasemin Öztekin Çiftci 1 1 Gazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: koakbelgin@gmail.com Özet: ABC 2 biçimindeki yarıiletken kalkopiritler uygun doğrudan bant aralığına ve önemli ölçüde çift kırınıma sahip olmaları nedeniyle elektronik, optik, optoelektonik ve fotovoltaik uygulamalarda kullanılabilecek bileşikler olarak gösterilmektedir [1-3]. Bu çalışmada, uzay grubu D2 d (No: 122) olan cisim merkezli tetragonal yapıda MgSnP 2 bileşiğinin termo-fiziksel özellikleri, yoğunluk fonksiyoneli teorisi (DFT) kapsamında yerel yoğunluk yaklaşımı (LDA) kullanılarak hesaplandı. İncelenen bileşiğin V/V o oranı, bulk modülü (B), bulk modülünün birinci türevi (B ), Debye sıcaklığı (Ө), Grünesein sabiti (γ), sabit hacim ve basınç altındaki ısı kapasitesi (C v, C p ) ve lineer termal genleşme katsayısının (α) basınç ve sıcaklık altındaki değişimi yarı harmonik Debye yaklaşımı kullanılarak incelendi. Ele alınan bileşiğin ısı kapasitesinin düşük sıcaklıklarda hızla arttığı, ~T 3 davranışını sergilediği görüldü. Daha sonra ısı kapasitesinin sıcaklıkla birlikte yavaşça artarak Dulong Petit limitine ulaştığı görüldü. Anahtar Kelimeler: MgSnP 2, yoğunluk fonksiyonel teorisi, termo-fiziksel özellikler. Kaynaklar: [1] J. L. Shay, J. H. Wernick, Ternary Chalcopyrite Semiconductors: Growth, Electronic Properties and Applications, Pergamon Press, Oxford, [2] V. L. Shaposhnikov, A. V. Krivosheeva, V. E. Borisenko, Ab initio modeling of the structural, electronic, and optical properties of A II B IV C V 2 semiconductors, Physical Review B, 85: (2012). [4] S. Ullah, G. Murtaza, R. Khenata, A. H. Reshak, S. S. Hayat, S. B. Omran, Towards from inderct to direct band gap and optical properties of XYP 2 (X=Zn, Cd; Y=Si, Ge, Sn), Physica B, 441: (2014). 171

202 MgSm BİLEŞİĞİNİN YAPISAL, ELEKTRONİK, ELASTİK VE FONON ÖZELLİKLERİNİN AB-İNİTİO YÖNTEMLER İLE İNCELENMESİ Cüneyt Şamil Güven 1,*, Cansu Çoban 1 1 Balıkesir Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Balıkesir *Yazışılan yazar e-posta: csamilg@gmail.com Özet: Kristal yapısı CsCl (B2) olan MgSm bileşiğinin yapısal, elektronik, elastik ve fonon özellikleri, genelleştirilmiş gradyent yaklaşımı/perdew-burke-ernzerhof (GGA/PBE) [1] altında, Yoğunluk Fonksiyonel Teorisine (DFT) [2,3] dayanan ab-initio yöntemler ile Vienna ab initio simulation package (VASP) [4,8] kullanılarak incelendi. Örgü parametresi, elektronik bant yapısı ve durum yoğunluğu (DOS) eğrileri, elastik sabitler, Zener anizotropi faktörü, Young ve izotropik Shear modülleri, Poisson oranı, fonon frekansları ve fonon DOS hesaplandı. Hesaplanan örgü sabitinin ve elastik sabitlerin literatürdeki verilerle uyumlu olduğu belirlendi. Elastik sabitlerin kararlılık kriterlerine uyduğu ve bileşiğin mekaniksel kararlı olduğu görüldü. Ayrıca elde edilen fonon dağınım eğrisi ve DOS değerleri incelendiğinde negatif frekans bulunmadığından bileşiğin kararlı olduğu doğrulandı. Anahtar Kelimeler: B2-MgSm, Ab-initio, Elektronik özellikler, Elastik özellikler, Fonon özellikleri. Kaynaklar: [1] J.P. Perdew, K. Burke, M. Ernzerhof, Phys. Rev. Lett. 77 (1996) [2] P. Hohenberg, W. Kohn, Phys. Rev. B 136 (1964) 384. [3] W. Kohn, L.J. Sham, Phys. Rev. A 140 (1965) [4] G. Kresse, J. Hafner, Phys. Rev. B 47 (1993) 558. [5] G. Kresse, J. Hafner, J. Phys.: Condens. Matter 6 (1994) [6] G. Kresse, J. Hafner, Phys. Rev. B 49 (1994) [7] G. Kresse, J. Furthmüller, Comput. Mater. Sci. 6 (1996) 15. [8] G. Kresse, J. Furthmüller, Phys. Rev. B 54 (1996)

203 PtCo/CoO İNCE FİLMLERDE PtCo KALINLIĞININ MANYETİK ANİZOTROPİLERE VE EXCHANGE BIAS ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ A. Canlı 1,*, E. Demirci 1, M. Öztürk 1, M. Erkovan 2, U. Parlak 1, O. Öztürk 1, N. Akdoğan 1 1 Gebze Teknik Üniversitesi, Fizik Bölümü, 41400, Kocaeli, Türkiye 2 Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Esentepe Kampüsü, Sakarya, Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: acanli@gyte.edu.tr Özet: Ferromanyetik (FM) ve antiferromanyetik (AFM) ara yüzeye sahip örnek sistemleri, manyetik alan altında FM malzemenin Curie sıcaklığının (T C ) altında ve AFM malzemenin Néel sıcaklığının (T N ) üstünde bir sıcaklıktan itibaren soğutulduğunda T N nin altında histeresis eğrisinde bir kayma meydana gelir. Buna Kaydırma etkisi (exchange bias) denir. EB etkisi FM ve AFM tabakaların cinsine ve kalınlığına bağlı olarak değişebilmektedir. Bu çalışmada, Si/SiO 2 /Pt/PtCo/Pt/CoO/Pt ince film sistemleri saçtırma tekniği ile hazırlandı. PtCo tabakası 4 farklı kalınlıkta (8Å, 10Å, 12Å ve 14Å) büyütüldü ve PtCo kalınlığının yapısal ve manyetik özelliklere etkisi incelendi. Örneklerin yapısal karakterizasyonu için X-ışını kırınımı (XRD) tekniği kullanıldı. Manyetik özellikleri belirlemek için Ferromanyetik Rezonans (FMR), Manyeto-optik Kerr Etkisi (MOKE) ve Titreşimli Örnek Manyetometresi (VSM) sistemleri kullanıldı. FMR ve VSM ile yapılan ölçümlerde örnek kalınlığının artması ile altı-kollu (six-fold) anizotropininve kaydırma etkisi (EB) arttığı gözlemlendi. Anahtar Kelimeler: Kaydırma etkisi (EB), Ferromanyetik Rezonans (FMR), X-ışını kırınımı (XRD), Magneto-optik Kerr Etkisi (MOKE), Titreşimli Örnek Manyetometresi (VSM). Bu çalışma 112T857 ve 212T217 nolu projeler kapsamında TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir. 173

204 FARKLI ORANLARDA Mn İÇEREN CdS FİLMLERİNİN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Meryem Polat Gönüllü 1,* 1 Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,Ankara *Yazışılan yazar e-posta: Özet: CdS ve farklı oranlarda (%10, %30) mangan (Mn) katkılanmış CdS:Mn filmleri uygulaması kolay ve ekonomik olmasıyla dikkat çeken ultrasonik kimyasal püskürtme (UKP) yöntemi ile o C taban sıcaklığında üretilmiş ve 3 saat süreyle 500 C sıcaklkta tavlama işlemine tabi tutulmuştur. Tüm filmlerin fotovoltaik güneş hücrelerinde kullanım potansiyelini araştırmak amacıyla optik, elektrik ve yüzey özellikleri incelenmiştir. Elde edilen filmlerin kalınlıkları ve bazı optik özelliklerinin belirlenmesi için Spektroskopik Elipsometri ve UV/VIS Spektroskopi teknikleri kullanılmıştır. Optik metot kullanılarak ham ve Mn katkılanmış CdS:Mn filmlerin optik bant aralıkları sırası ile 2.14 ev, 2,24eV ve 2.16 ev olarak belirlenmiştir. Elde edilen filmlerin kırılma indisi değerlerinin aralığında değiştiği ve sönüm katsayısı değerlerinin ise 0.10 civarında sabit kaldığı saptanmıştır. Yüzey morfolojileri ve yüzey pürüzlülük değerleri atomik kuvvet mikroskobu kullanılarak incelenmiş ve dört uç metodu ile CdS:Mn filmlerinin elektriksel özdirençlerinin cm aralığında değiştiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Ultrasonik Kimyasal Püskürtme, CdS, Mn, Spektroskopik Elipsometre, Atomik Kuvvet Mikroskobu. 174

205 ULTRASONİK KİMYASAL PÜSKÜRTME TEKNİĞİ İLE ÜRETİLEN ZnO FİLMLERİNİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN ISIL İŞLEMLE DEĞİŞİMİ Gökhan Tuna, Mustafa Emre Şallak, Ferhunde Atay *, Seniye Karakaya Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Saydam iletken oksit grubuna ait ZnO filmleri uygun elektrik ve optik özelliklerinden dolayı güneş hücreleri, gaz sensörleri gibi pek çok uygulamada önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada, ZnO filmleri basit ve ekonomik olmasıyla dikkat çeken ultrasonik kimyasal püskürtme yöntemi ile o C taban sıcaklığında üretilmiş ve 3 saat süreyle 500 o C sıcaklığında tavlama işlemi uygulanmıştır. Tüm filmlerin özellikle fotovoltaik güneş hücrelerinde geçirgen elektrot olarak kullanım potansiyelini araştırmak amacıyla optik, elektrik ve yüzey özellikleri incelenmiştir. Geçirgenlik ve soğurma spektrumları UV-VIS spektrofotometre cihazıyla alınmıştır ve optik metot ile ham ve tavlanmış ZnO filmlerinin optik bant aralıkları sırası ile 3.28 ev ve 3.20 ev olarak bulunmuştur. Ayrıca filmlerin kalınlıkları, kırılma indisi ve sönüm katsayısı değerleri spektroskopik elipsometre cihazı kullanılarak belirlenmiştir. Yüzey morfolojileri ve yüzey pürüzlülük değerleri atomik kuvvet mikroskobu kullanılarak incelenmiş ve dört uç metodu ile ham ve tavlanmış ZnO filmlerinin elektriksel özdirençleri cm ve cm olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ZnO filmlerinin bazı fiziksel özelliklerinin ısıl tavlama işlemi ile değitirilebileceği ve güneş hücrelerinde geçirgen elektrot olarak kullanılabileceği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Ultrasonik Kimyasal Püskürtme, ZnO, Spektroskopik Elipsometre, Atomik Kuvvet Mikroskobu. 175

206 ULTRASONİK KİMYASAL PÜSKÜRTME TEKNİĞİ İLE ÜRETİLEN CdO FİLMLERİNİN FOTOVOLTAİK GÜNEŞ PİLLERİNDE KULLANIM POTANSİYELİNİN ARAŞTIRILMASI Sinem Akkabak *, İdris Akyüz * Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: sinem.akkabak@outlook.com; iakyuz@ogu.edu.tr Özet: Günümüzde enerji teknolojileri ile ilgili çalışmaların bir çoğu güneş enerjisine yönelmiş durumdadır. Bu noktada fotovoltaik güneş pilleri ve bu aygıtlarda kullanılan yarıiletken malzemeler gündeme gelmektedir. Özellikle ön kontak malzeme olarak kullanılan saydam iletken oksit filmler birçok araştırmacının ilgi odağı halindedir. Bu çalışmada saydam iletken oksit ailesinin popüler üyelerinden olan ITO ve ZnO ya alternatif olarak, son yıllarda umut vaat eden CdO filmleri ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği ile üretilmiştir. CdO filmleri 370±5 C taban sıcaklığında cam alttaşlar üzerine Cd(NO 3 ) 2.4H 2 O tuzunun sulu çözeltisi kullanılarak elde edilmiştir. Üretilen filmleri elektriksel özdirenç değerleri dört uç tekniği ile belirlenmiştir. Filmlerin soğurma spektrumları UV/VIS Spektrofotometre ile alınarak optik metot yardımı ile optik bant aralığı değerleri hesaplanmıştır. Filmleri kalınlıkları ve optik sabitleri spektrokopik elipsometri tekniği ile belirlenmiştir. Filmlerin yüzey özelliklerinin araştırılması için atomik kuvvet mikroskobu kullanılmıştır. Üretilen CdO filmlerin, ileriki çalışmalarda üretim parametrelerinin optimizasyonu sonucunda, özellikle sahip oldukları düşük özdirenç değerleri ile alternatif bir ön kontak malzeme olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği, Saydam iletken oksit filmler, CdO, Fotovoltaik güneş pilleri. 176

207 SAYDAM İLETKEN SnO 2 FİLMLERİNİN ÜRETİMİ VE İNCELENMESİ Hatice Karaoğlan, Zeynel Sözen, Burak Kızıler, İdris Akyüz * Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: iakyuz@ogu.edu.tr Özet: SnO 2 filmleri sahip oldukları düşük elektriksel özdirenç ve yüksek optik geçirgenlik gibi karakteristikleri nedeniyle başta Fotovoltaik güneş pilleri olmak üzere birçok optoelektronik aygıtta uygulama alanı bulmaktadır. Bu filmlerin yapısal, optiksel ve elektriksel özelliklerini iyileştirmek amacı ile birçok araştırmacı tarafından çalışmalar yürütülmektedir. Bu çalışmada ise SnO 2 filmleri ekonomik ve uygulaması kolay bir teknik olan ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği ile üretilmiştir. Filmlerin üretilmesi için kaynak olarak SnCl 2.2H 2 O tuzu kullanılmıştır. Üretilen filmlerin optik bant aralığı, kalınlık, kırılma indisi ve sönüm katsayısı değerleri UV/VIS Spektrofotometre ve spektroskopik elipsometre cihazları ile incelenmiştir.yüzey morfolojileri ve pürüzlülük değerleri atomik kuvvet mikroskobu kullanılarak araştırılmıştır. Elektriksel özdirenç değerleri ise dört uç tekniği ile belirlenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda SnO 2 filmlerinin Fotovoltaik güneş pillerinde kullanım potansiyeli değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kimyasal püskürtme, Metal oksitler, Yarıiletken filmler, Optik özellikler, AFM. 177

208 METİL 3-(2-OKSOBENZOTİAZOLİN-3-İL)PROPANOAT'IN KUANTUM KİMYASAL HESAPLAMALARI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Yusuf Çakır 1,*, Cem Cüneyt Ersanlı 1, Başak Koşar 2 1 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Sinop *Yazışılan yazar e-posta: ycakir@sinop.edu.tr Özet: Çalışmamızı oluşturan benzotiazole türevleri önemli biyolojik özellikleri sergilemesi ve yeni ilaçların tasarlanmasında başlangıç materyali olarak kullanması açısından önem arz etmektedir [1]. Metil 3-(2-oksobenzotiazolin-3-il)propanoat (I) molekülünün deneysel (X-ray) geometrik parametreleri (bağ uzunlukları, bağ açıları ve torsiyon açıları) [2] teorik geometrik parametre değerleri ile kıyaslanmıştır. Teorik geometrik parametre değerleri, Mulliken atomik yükleri, elektronik özellikleri (toplam enerji, dipol momenti, elektronegatiflik, kimyasal sertlik, kimyasal yumuşaklık), en yüksek dolu moleküler orbital ve en düşük boş moleküler orbitallerin enerjileri, sınır moleküler orbitalleri, moleküler elektrostatik potansiyel (MEP) ve 100 K ile 1000 K arasındaki sıcaklık aralığında termodinamik özellikleri Gaussian 03W [3] programı kullanılarak incelenmiştir. Molekülün yapısal ve elektronik özellikleri Sınırlı Hartree-Fock metodu (RHF) 6-31G(d,p) baz seti ve yoğunluk fonksiyoneli metodu (YFT/B3LYP) kullanılarak 6-31G ve 6-31G(d,p) baz setlerinde yine YFT/P3PW91, YFT/PBE1PBE ve YFT/HCTH teori ile 6-31G(d,p) baz setinde hesaplanmış ve yorumlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Benzotiazole, Elektronik ve termodinamik özellikler, MEP, YFT Kaynaklar: [1] S. Varkonda, O. Hyblova, V. Sutoris, V. Koneeny, S. ve Mikulasek S., Çekoslavakya, Patent No: , (1985). [2] C.C. Ersanlı, Y. Dündar, U. Sarı, N. Noyanalpan, M. Odabaşoğlu ve A. Erdönmez, Metil 3-(2-oksobenzotiazolin-3-il), Acta Cryst. E59, o1604-o1606, (2003). [3] M.J. Frisch ve diğerleri, Gaussian 03W, Rev. A., Gaussian Inc., Wallingford CT., (2004). Şekil 1. İncelenen bileşiğin optimize edilmiş haldeki yapısı. 178

209 KURAMSAL YÖNTEMLERLE (1RS,2RS,3SR,4SR,9RS)-1,2,3,9- TETRABROM-1,2,3,4-TETRAHİDRO-1,4-METHANONAFTALİN BİLEŞİĞİNİN KRİSTAL YAPISININ İNCELENMESİ Uğur Dündar 1,*, Cem Cüneyt Ersanlı 1, Başak Koşar 2 1 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Sinop *Yazışılan yazar e-posta: uurdundar@hotmail.com Özet: Polimerik materyaller ve sentetik lifler pek çok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. Brom içeren organik bileşikler alev-geciktirici özelliğe sahip olup özellikle endüstriyel alanda tercih edilmektedir [1]. Yüksek miktarda brom içeren bileşikler endüstriyel kullanımın yanısıra pestisitlerde ve ilaç kimya sanayinde de kullanım alanı bulmaktadır [2]. Bu çalışmamızda yapısında brom bulunan (1RS,2RS,3SR,4SR,9RS)-1,2,3,9-tetrabrom-1,2,3,4-tetrahidro-1,4- methanonaftalin (I) bileşiğinin deneysel (X-ray) geometrik parametreleri (bağ uzunlukları, bağ açıları ve torsiyon açıları) [3] ile teorik geometrik parametre değerleri kıyaslanmıştır. Teorik geometrik parametre değerleri, atomik yükleri, elektronik özellikleri (toplam enerji, dipol momenti, elektronegatiflik, kimyasal sertlik, kimyasal yumuşaklık), E HOMO ve E LUMO enerji değerleri, enerji boşluğu (E LUMO -E HOMO =ΔE) değerleri, sınır moleküler orbitalleri, moleküler elektrostatik potansiyel (MEP) ve 100 K ile 1000 K sıcaklık aralığında termodinamik özellikleri Gaussian 03W [4] programı kullanılarak incelenmiştir. Molekülün yapısal ve elektronik özellikleri teorik olarak bilgisayar ortamında yoğunluk fonksiyoneli metodu (YFT/B3LYP) kullanılarak 6-31G, 6-31G(d,p) ve 6-31G+(d,p) taban setleri için incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Brom, naftalin, HOMO-LUMO enerjileri, MEP, YFT. Kaynaklar: [1] P.H. Burleigh, R.C. Nametz, P.O. Moore ve T.A. Jay, J. Fire Retard. Chem., 7, 47-57, (1980). [2] R. Altundas ve M. Balcı, Tetrahedron, 49, , (1993). [3] İ. Çelik, C.C. Ersanlı, M. Akkurt, A. Daştan ve Santiago Garcia-Granda, Acta Cryst. E62, o3483-o3485, (2006). [4] M.J. Frisch ve diğerleri, Gaussian 03W, Rev. A., Gaussian Inc., Wallingford CT., (2004). Şekil 1. İncelenen bileşiğin optimize edilmiş haldeki yapısı. 179

210 trans,trans,trans-2,3,5,8-tetrabrom-1,4-dihidroksi-1,2,3,4- TETRAHİDRONAFTALİN BİLEŞİĞİNİN BAZI ÖZELLİKLERİNİN GAUSSIAN 03W PROGRAMI KULLANILARAK TEORİK İNCELENMESİ Selcan Kartal Mert 1,*, Cem Cüneyt Ersanlı 1, Başak Koşar 2 1 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Sinop *Yazışılan yazar e-posta: selcankartal@hotmail.com Özet: Naftalinler, doğal olarak meydana gelen alkaloitlerin yapısal birimleri ya da temel ara ürünleri olarak önemli bir rol oynamaktadırlar ve naftalinlerin biyolojik aktiviteleri ile ilgili çalışmalar ilgi çekmektedir [1]. Halojenlenmiş aromatik bileşikler, sentetik organik kimya moleküllerin önemli bir sınıfını oluşturmaktadır. Bu bileşikler organometalik reaktif maddelerinin elde edilmesinde önemli ara maddelerdir [2]. Pestisitler, insektisitler, herbisitler, farmakolojik ve medikal olarak aktif bileşikler, yangın-geciktiriciler ve endüstriyel olarak üretilen diğer yeni materyaller gibi çok sayıda ürün halojen özelliği taşır [3]. Bu çalışmamızda; trans,trans,trans-2,3,5,8-tetrabrom-1,4-dihidroksi-1,2,3,4-tetrahidronaftalin (I) [4]. bileşiğinin kuantum kimyasal hesaplamalar ile karakterizasyonu ortaya konulmaktadır. Çalışmamızda incelenen molekül öncelikle ab initio Sınırlı Hartree-Fock metodu (RHF) ve yoğunluk fonksiyoneli B3LYP metodu (YFT) ile STO-3G, STO-3G*, LANL2DZ ve LANL2MB taban kümeleri kullanılarak optimize edilmiştir. Optimize işleminden sonra gerekli hesaplamalar Gaussian 03W paket programı kullanılarak GIAO metoduna göre hesaplanmıştır [5]. B3LYP/LANL2MB teori seviyesinde YFT hesaplamaları ile altı farklı çözücü için kuantum kimyasal hesaplamalar yapılmıştır. Bunlara ek olarak, moleküler elektrostatik potansiyel (MEP) ve 100 K ile 1000 K arasındaki sıcaklık aralığında termodinamik özellikleri yine aynı teori seviyesinde YFT hesaplamaları ile gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Naftalin, halojen, termodinamik özellikler, HOMO-LUMO, MEP, YFT. Kaynaklar:[1] K.S. Huang ve E.C. Wang, Tetrahedron Lett. 42, , (2001). [2] K.C. Cannon ve G.R. Krow, Handbook of Grignard Reagents. New York: Dekker., (1996). [3] F. Orsini, G. Sello, E. Travaini ve P.D. Gennaro, Tetrahedron Asymmetry, 13, , (2002). [4] M. Akkurt, I. Celik, R. Erenler, O. Çakmak, C.C. Ersanlı ve O. Büyükgüngör, Acta Cryst. E60, o2096- o2098, (2004). [5] M.J. Frisch ve diğerleri, Gaussian 03W, Rev. A., Gaussian Inc., Wallingford CT., (2004). 180

211 YFT METODUYLA 2-[(2-HİDROKSİ-4- NİTROFENİL)AMİNOMETİLEN]SİKLOHEKSA-3,5-DİEN-1(2H)- ON UN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI Cem Cüneyt Ersanlı 1,*, Başak Koşar 2 1 Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Sinop 2 Sinop Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Sinop *Yazışılan yazar e-posta: ccersanli@sinop.edu.tr Özet: Bu çalışmada OH ve NH tautomerik formlardaki 2-[(2-hidroksi-4- nitrofenil)aminometilen]siklohekza-3,5-dien-1(2h)-on (I) bileşiğinin kuantum kimyasal heasaplamalar ile karakterizasyonu sunulmaktadır. Gaz fazında ve çeşitli çözücü fazlarda bileşiğin tautomerik formları B3LYP/6-311+G(d,p) teori seviyesinde yoğunluk fonksiyonel teorisi (YFT) ile belirlenmiştir. Molekülün doğrusal-olmayan optik özellikleri genellikle referans olarak kullanılan üreye göre daha büyüktür. Doğal bağ orbital analizi yoğunluk fonksiyonel teorisi ile aynı baz setinde hesaplanmıştır. Bunlara ek olarak, Mulliken populasyon analizi, sınır moleküler orbitalleri, moleküler elektrostatik potansiyel (MEP) ve 100 K ile 300 K sıcaklık aralığında termodinamik özellikleri B3LYP/6-31(d) teori seviyesinde YFT hesaplamaları ile gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Schiff bazı, tautomerik form, YFT, MEP. 181

212 Ag/TiO 2 /n-inp SCHOTTKY BARİYER DİYODUN AKIM-VOLTAJ KARAKTERİSTİKLERİ Ahmet Kürşat Bilgili *, Metin Özer Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: metinoz@gazi.edu.tr Özet: Ag/TiO 2 /n-inp Schottky bariyerli diyotların akım-voltaj karakteristikleri K sıcaklık aralığında incelendi. Metal ile yarıiletken arasına 120 Å kalınlığında TiO 2 film tabakası oluşturuldu. Diyotun ileri beslem akım-voltaj (I-V) karakteristiklerinden termiyonik emisyon modeline göre, sıfır beslem bariyer yüksekliği ve idealite faktörü parametreleri hesaplandı. Parametrelerin sıcaklığa bağlı olarak değiştiği ve sıcaklık artarken bariyer yüksekliğinin arttığı ve idealite faktörünün azaldığı görüldü. Anahtar Kelimeler: InP, Schottky bariyer, bariyer yüksekliği, idealite faktörü. Numune hazırlanmasında yardımcı olan Gazi Üniversitesi Fotonik Araştırma Merkezi çalışanlarına teşekkür ederiz. 182

213 Au/P3HT/n-Si SCHOTTKY BARİYER DİYOTLARININ AKIM-VOLTAJ (I-V) KARAKTERİSTİKLERİ Esra Yükseltürk 1,*, M.Mahir Bülbül 1, Sedat Zeyrek 2 1 Gazi Üniversitesi,Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara 2 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: esra.yukselturk@gazi.edu.tr Özet: Bu çalışmada, Au/P3HT/n-Si Schottky diyotların akım-voltaj karakteristikleri 200K, 300K ve 400K sıcaklıkları için incelenmiştir. Bulunan sonuçlar, P3HT/n-Si yapısının Schottky tarafından açıklanan doğrultma özelliğine sahip olduğunu açıkça göstermiştir. Au/P3HT/n-Si Schottky diyotun idealite faktörü (n), bariyer yüksekliği ( B0), seri direnci (Rs), ara yüzey durumları (Nss) gibi temel elektriksel parametreleri doğru ve ters öngerilim beslemde incelenmiştir. Diyot parametreleri sırasıyla; Schottky engel yüksekliği ev ve idealite faktörü de aralığında bulunmuştur. Sıcaklık ve uygulanan voltajın temel elektriksel parametreleri önemli ölçüde değiştirdiği gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: P3HT(poly3hexylthiophene), Schottky engel Diyotları, Seri direnç, Ara yüzey durumları. 183

214 B KATKILI NiO FİLMLERİNİN ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU Seniye Karakaya 1,*, Ömer Özbaş 1 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: seniyek@ogu.edu.tr Özet: NiO filmlerine olan ilgi bilim ve teknolojideki bir çok uygulamadaki önemi sebebiyle hızlı bir şekilde artmaktadır. Geniş band aralığına sahip p-tipi bir yarıiletken malzeme olması sebebiyle, çok yönlü bir uygulama alanına sahiptir. Bu çalışmada, boya duyarlı güneş pilleri ve optoelektronik cihazlarda kullanılabilen Bor katkılı NiO (NiO:B) filmleri ultrasonik kimyasal püskürtme (UKP) tekniği kullanılarak üretilmiştir. NiO:B filmlerinin çöktürme işlemi 400±5 C taban sıcaklığında 0.15 M nikel asetat ve borik asit kaynak çözeltileri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. B katkısının NiO ince filmlerinin optik, elektrik ve yüzeysel özellikleri üzerine etkisi araştırılmıştır. B katkılı NiO filmlerinin yapısal özellikleri X-ışını kırınım desenleri kullanılarak belirlenmiştir. Filmlerin geçirgenlik ve soğurma spektrumları UV-VIS spektrofotometre ile alınmıştır. Filmlerin bant aralığı değerleri görünür bölgedeki soğurma spektrumu ölçümlerinden elde edilmiştir. Filmlerin pürüzlülük ve yüzey topografisi üzerine B katkısının etkisini görmek için atomik kuvvet mikroskobu (AKM) görüntüleri alınmıştır. Filmlerin elektriksel özdirenç değerleri dört uç tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: NiO:B, Ultrasonik Kimyasal Püskürtme Tekniği, AKM. 184

215 PaC 2 BİLEŞİĞİNİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BASINÇ ETKİSİ Aynur Tatar 1,*, Yasemin Öztekin Çiftci 1, Sezgin Aydın 1 1 Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara *Yazışılan yazar e-posta: aynur@gazi.edu.tr Özet: CaC 2 -tipi PaC 2 bileşiğinin yapısal, elektronik, mekanik ve titreşimsel özellikleri, 0-50 GPa basınç aralığında, yoğunluk fonksiyoneli teorisini temel alan ilk-prensip hesaplamaları yapılarak araştırıldı. Öncelikle 0 GPa da geometri optimizasyonu yapılarak yapının elektronik özellikleri, bağlanma karakteristikleri, elastik sabitleri ve bunlara bağlı olarak bulk modülü, makaslama modülü gibi mekanik özellikleri incelendi, sertliği hesaplandı. Yapı üzerine 0-50 GPa aralığında hidrostatik basınç uygulanarak, incelenen bu özelliklerin basınçla nasıl değiştikleri araştırıldı. Son olarak CaC 2 -tip yapıda PaC 2 bileşiğinin fonon dispersiyon eğrileri elde edildi. Elde edilen sonuçlar mevcut deneysel ve teorik sonuçlarla karşılaştırılarak, aralarında iyi bir uyum olduğu görüldü. Anahtar Kelimeler: Yoğunluk fonksiyoneli teorisi, mekanik özellikler, bağlanma, titreşimsel özellikler. 185

216 AN INVESTIGATION OF OPTICAL PROPERTIES OF ZnO AND ZnO:N THIN FILMS PREPARED USING SOL GEL METHOD Tacettin Yıldırım 1,*, Aliye Çankaya 1, İlker Öcalan 1, Nizami M. Hasanli 2, Sebahattin Tüzemen 3 1 Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Arts and Sciences Faculty, Department of Physics, Nevşehir 2 Middle East Technical University, Arts and Sciences Faculty, Department of Physic, Ankara 3 Atatürk University, Faculty of Science, Department of Physic, Erzurum *Corresponding author yildirimt@nevsehir.edu.tr Abstract: ZnO and ZnO:N thin films were prepared on quartz glass using sol gel and spin coating methods. All of ZnO:N thin films were annealed in Nitrogen Atmosphere at temperature of 700 o C for 2 h. The effect of nitrogen rate in precursor on structural, morphological and optical properties of the ZnO thin films was investigated by X-ray diffraction (XRD), Scanning Electron Microscope (SEM) and Optical Absorption Measurements. Key words: ZnO and ZnO:N thin films, Sol gel and Spin coating, XRD, SEM, Optical absorption. This work was supported by the Commission of Scientific Research Projects of Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Project number BAP-2012/

217 (E)-2-ASETİL-4-(ETİLFENİLDİAZENİL)FENOL' ÜN MOLEKÜLER YAPI, SPEKTROSKOPİK KARAKTERİZASYON VE KUANTUM MEKANİKSEL HESAPLAMA ÇALIŞMALARI Serap Uzun 1,*, Çiğdem Albayrak Kaştaş 2, İsmet Şenel 3, Orhan Büyükgüngör 3 1 Giresun Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği,Giresun 2 Sinop Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi,Kimya Bölümü,Sinop 3 Ondokuz Mayıs Üniversitesi,Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Samsun *Yazışılan yazar e-posta: serap.uzun@giresun.edu.tr Özet: Bu çalışmada, (E)-2-asetil-4-(4-etilfenildiazenil)fenol azo boyar maddesi sentezlendi ve FT-IR spektroskopisi, tek kristal X-ışını kırınımı ve YFT yöntemi kullanılarak karakterize edildi. Teorik hesaplamalarda, X-ışını kırınımı deneyinden elde edilen taban durumu moleküler geometrisi, 6-31G(d,p) baz seti ile yoğunluk fonksiyoneli kuramı kullanılarak karşılaştırıldı. Bileşiğin elektron soğurma spektrumu hesaplamaları, gaz fazında ve farklı çözücülerde TD-YFT kullanılarak gerçekleştirildi. İlave olarak, başlıktaki azo boyar maddesinin moleküler elektrostatik potansiyel haritası (MEP), öncü moleküler orbital (FMO) analizi, çizgisel olmayan optik özellikleri (NLO) ve termodinamik özellikleri de hesapsal süreç ile betimlendi. Anahtar Kelimeler: Diazenil, Çizgisel olmayan optik özellikler (NLO), Öncü moleküler orbitaller (FMO), YFT. 187

218 PrC 2 BİLEŞİĞİNİN İLK-İLKELER HESAPLAMALARIYLA İNCELENMESİ Yasemin Öztekin Çiftci 1,*, Aynur Tatar 1, Sezgin Aydın 1, Cansu Çoban 2 1 Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Ankara 2 Balıkesir Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,Fizik Bölümü, Balıkesir *Yazışılan yazar e-posta: yasemin@gazi.edu.tr Özet: Karbit metaryeller gelişmiş reaktör dizaynı ve itici güç sistemleri gibi araştırma alanlarında potansiyel yakıtlardır. Bu materyaller yüksek termal iletkenlik, yüksek yapısal kararlılık ve yüksek fizyon sıcaklıkları gibi özelliklerinden dolayı oksit tabanlı yakıtlardan daha çok tercih edilirler. Özel olarak, hafif nadir toprak dikarbitleri bu materyal ailesinin önemli bir alt grubunu oluşturur. Bu çalışmada, tetrogonal CaC 2 -tip yapıya sahip hafif nadir toprak dikarbidlerinden PrC 2 bileşiğinin yapısal, elektronik, elastik ve titreşimsel özellikleri yerel yoğunluk yaklaşımı (LDA) kullanılarak düzlem dalga pseudo-potansiyel yoğunluk fonksiyonel teorisine dayanan ab initio metodla incelendi. PrC 2 bileşiğinin örgü parametreleri, bant yapısı ve durum yoğunluğu eğrileri, elastik sabitleri, Debye sıcaklığı ve erime sıcaklığı, ses hızları, Zener anizotropi faktörü, Young modülü ve izotropik shear modülü, Poisson oranı gibi geniş bir yelpazeye yayılan fiziksel özellikleri hesaplandı. Son olarak CaC 2 -tip yapıda PrC 2 bileşiğinin fonon dispersiyon eğrileri elde edildi. Elde edilen sonuçlar mevcut deneysel ve teorik sonuçlarla karşılaştırılarak, detaylı bir analiz sunuldu. Anahtar Kelimeler: Yoğunluk fonksiyoneli teorisi, dikarbitler, elastik sabitler, mekanik özellikler. 188

219 CdS FİLMLERİNİN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BOR KATKISININ ETKİSİ Murat Kellegöz 1,*, Hilal Çako 2, Seda Uzkalan 3, Salih Köse 1 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir 2 Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Bilim Dalı, Ankara 3 Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Bilim Dalı, Kütahya *Yazışılan yazar e-posta: murke@ogu.edu.tr Özet: Kadmiyum Sülfür (CdS) filmleri fotovoltaik güneş pillerinde pencere materyali olarak kullanılan bir malzemedir. Bor (B) katkılı Kadmiyum Sülfür (CdS) (10x26x1mm) ebatlarında cam tabanlar üzerine 300±5 o C taban sıcaklıklarında ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği ile (0 x 25ml) filmleri oluşturulmuştur. CdS, B ve S kaynağı olarak sırasıyla CdCl 2 (0.05M), H 3 BO 3 (0.05M) ve CS(NH 2 ) 2 (0.05M) kullanılarak, katkısız ve beş farklı B katkılı CdS filmler elde edilmiştir. Tane boyutları, Å arasında değiştiği belirlenmiştir. Filmler polikristal yapılarda, CdS hegzagonal, CdO kübik ve hegzagonal, B 8 S 16 ve B 2 S 3 monoklinik fazlarda oluşmuşlardır. Filmlerin yasak enerji aralıkları optik metod ile ev arasında değişen değerlerde bulunmuştur. Yüzey pürüzlülük değerleri, Rq= arasında değiştiği belirlenmiştir. Özdirenç değerleri dört uçtekniği ile x10 6 Ωcm arasında değiştiği ölçülmüştür. Elektriksel iletkenlik türleri sıcak uç metodu ile n-tipi olduğu belirlenmiştir. Yüzey görüntüleri SEM, AFM ve OPM ile incelenerek, yüzeydeki oluşumlar, pürüzlülük dereceleri ve renklenmelerin artan B katkısına göre değişimleri incelemiştir. Elde edilen filmlerin kristal yapıları XRD desenleri kullanılarak incelenmiştir. Bu desenlerde Cd:B:S gibi üçlü alaşım fazlarına raslanılmamıştır. EDS analkizleri incelenerek Cd ve S yüzde oranları belirlenmiştir. B un atom numarası düşük olması nedeniyle EDS analizleri yapılamamaktadır. Anahtar Kelimeler: B katkılı CdS filmleri, yarıiletkenler, kimyasal püskürtme tekniği, güneş pilleri. Bu çalışma 2013/19031 proje numarasıyla Eskişehir Osmangazi Üniversitesi BAP tarafından desteklenmiştir. 189

220 Zn 1-x Mn x O İNCE FİLMLERİN MONTE-CARLO METODUYLA MANYETİK KARAKTERİZASYONU Taner Kalaycı 1,*, İzzet Paruğ Duru 1, Caner Değer 1 1 Marmara Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, İstanbul *Yazışılan yazar e-posta: taner.kalayci@marmara.edu.tr Özet: Seyreltilmiş manyetik yarıiletken (DMS) yapılar son yıllarda hem teorik hem de deneysel olarak yoğun bir şekilde araştırılmıştır. DMS malzemelerin çalışma prensiplerini daha iyi anlamak, fabrikasyon süreçlerini kontrol etmek ve teknolojik uygulamalar için istenilen fiziksel özellikleri sağlamak amacıyla yapılan bir çok çalışmaya rağmen DMS malzemeler tam anlamıyla aydınlatılamamıştır. Özellikle katkı iyonu konsantrasyonunun sistemdeki manyetik fazın değişimine olan etkisinin altında yatan fiziksel etkileşimlerin belirlenebilmesi bu çalışmanın esas konusunu oluşturmaktadır. Deneysel verilerden hareket edilerek Zn 1-x Mn x O wurtzite ince film yapısı oluşturularak Monte Carlo metodu ve Metropolis algoritması ile dış manyetik alan altında mümkün oldukça gerçeğe yakın modellenmiştir. Simülasyon çıktıları ile daha önce yapılmış deneysel çalışmalar yüksek oranda tutarlılık göstermiştir. x=0.15 katkı oranının bu tip malzemeler için kritik bir oran olduğu, bu orana kadar katkı oranıyla doğru orantı gösteren kalıcı mıknatıslanma değerinin, x=0.15'den sonra düşmeye başladığı gözlemlenmiştir. Katkı oranından kaynaklanan faz değişiminde antiferromanyetik Mn +2 ile en yakın komşuları olan Zn ve O arasındaki ferromanyetik etkileşmenin uzun erimli etkileşmelerden daha baskın olduğu anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Seyreltilmiş Manyetik Yarıiletkenler, Monte-Carlo Metodu, Değiş- Tokuş Etkileşmesi, Elektronik Bant Yapısı, Ising Modeli. 190

221 I-V CHARACTERISTICS OF THE ORANGE G /P-TYPE SILICON CONTACTS Ömer Güllü 1, İsmail Arsel 1, Osman Pakma 1, Cihat Özaydın 1,*, Abdulmecit Türüt 2 1 Batman Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Batman 2 İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü, İstanbul *Corresponding author cihat.ozaydin@batman.edu.tr Abstract: We have investigated the electrical characteristics of the Al/Orange G (OG)/p-Si MIS Schottky structures. It has been seen that the OG thin film on p-si substrate showed a good rectifying behavior. The barrier height and the ideality factor of the device were calculated from the I-V characteristic. In addition, we have compared the parameters of the Al/OG/p-Si MIS Schottky diodes with those of conventional MS diodes. We have observed that the b value of 0.77 ev obtained for the Al/OG/p-Si device was significantly larger than the BH value of the conventional Al/p-Si MS contact. Thus, the modification of the interfacial potential barrier for metal/si diodes has been achieved by using an OG organic interlayer. This has been attributed to the fact that the OG interlayer increased the effective b by influencing the space charge region of Si. The interface-state density of the MIS diode was found to vary from ev -1 cm -2 to ev -1 cm -2. Key words: Schottky barrier, MIS diode, Ideality factor, Orange G, dyes. 191

222 İNDİYUM SÜLFÜR İNCE FİLMLERİN YAPISAL VE OPTİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Fatma Göde 1,*, Ramazan Demir 2, F. Mehmet Emen 3, Emine Güneri 4, Havva Yılmaz 1 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Burdur 2 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Çanakkale 3 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Burdur 4 Erciyes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Kayseri *Yazışılan yazar e-posta: ftmgode@gmail.com Özet: İndiyum Sülfür yarıiletken ince filmleri Kimyasal Biriktirme Yöntemi (KBY) kullanılarak cam alttabanlar üzerine oda sıcaklığında elde edilmiştir. Filmler elde edilirken komplex arabulucu olarak kullanılan trietanolamine (TEA) miktarları 0,30 ml, 0,45 ml ve 0,60 olarak değiştirilmiştir. Elde edilen filmlerin kristal yapısı X-ışınları kırınım desenleri (XRD) ile optik özellikleri ise (bant aralığı, kırılma indisi, sönüm katsayısı reel ve komplex dielektrik sabitleri) UV-Vis spektrometreden alınan ölçümler ile karakterize edilmiştir. XRD sonuçları elde edilen filmlerin amorf yapıda olduğunu göstermiştir. Araştırmalar sonucu göstermiştirki, TEA miktarının 0,30 ml den 0,60 ml ye artırılması sonucunda elde edilen filmlerin yapısı üzerinde bir değişiklik olmaz iken filmlerin yasak enerji aralığını 2,53 ev değerinden 3,08 ev değerine artırmıştır. TEA miktarındaki küçük oranlardaki artışların elde edilen ince filmlerin optik özellikleri üzerinde önemli bir etkisinin olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Indiyum Sülfür, İnce Filmler, XRD, Optiksel Özellikler. Bu çalışma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından 0201-NAP-13 no lu projeden desteklenmiştir. 192

223 ELECTRICAL CHARACTERISTICS OF THE Al/Congo Red (CR)/p-Si SEMICONDUCTOR DIODES Ömer Güllü 1,*, Osman Pakma 1, İsmail Arsel 1, Abdulmecit Türüt 2 1 Batman Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Batman 2 İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü, İstanbul *Corresponding author omergullu@gmail.com Abstract: In this work, we have studied the electrical characteristics of the Al/CR/p-Si MIS Schottky structures formed by coating of the organic material directly on p-si substrate. It has been seen that the CR thin film on the p-si substrate has indicated a good rectifying behavior. The barrier height and the ideality factor of the device have been calculated from the I-V characteristic. We have also studied the suitability and possibility of the MIS diodes for use in barrier modification of Si MS diodes. In addition, we have compared the parameters of the Al/CR/p-Si MIS Schottky diodes with those of conventional Al/p-Si MS diodes. We have observed that the b value of 0.77 ev obtained for the Al/CR/p-Si device was significantly larger than BH value of the conventional Al/p-Si MS contact. Thus, the modification of the interfacial potential barrier for metal/si diodes has been achieved by using the CR organic interlayer. This was attributed to the fact that the CR interlayer increased the effective b by influencing the space charge region of Si. The interface-state density of the MIS diode was found to vary from ev -1 cm -2 to ev -1 cm -2. Key words: MIS diode, Schottky barrier, Ideality factor, Congo red, dyes. 193

224 Al/CuO/p-Si/Al MIS FOTOVOLTAİK YAPILARIN ELEKTRİKSEL KARAKTERİZASYONU İsmail Arsel 1,*, M. Faruk Karabat 1 1 Batman Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Batman, Turkey *Yazışılan yazar e-posta: ismail.arsel@batman.edu.tr Özet: Bu çalışmada, p-tipi Si altlık üzerine CuO ince filmleri sol-jel spin kaplama metodu ile büyütüldü. Metal/CuO/Yarıiletken/Metal yapının omik ve doğrultucu kısmı, termal buharlaştırma metodu ile 5x10-6 Torr basınç altında ve alüminyum metali ile oluşturuldu. Bu şekilde bir Al/CuO/p-Si/Al Schottky diyot yapısı üretildi. Si altlık üzerindeki CuO filmlerin, taramalı elektron mikroskobu (SEM) görüntüleri alındı. SEM görüntülerinde, CuO yapısının adacıklar halinde kümelenmelerden oluştuğu gözlemlendi. Elde edilen diyot yapısının düz beslem lni-v karakteristiklerinden; idealite faktörü (n=3,47), engel yüksekliği (Φ b =0,73 ev) ve Norde fonksiyonları kullanılarak; engel yüksekliği (Φ b =0,757 ev), seri direnç (R S =145 kω) olarak bulundu. CuO filmlerin optiksel özellikleri UV-VIS spektroskopisi yardımı ile incelenmiş ve buradan optik enerji bant aralığının 2,08 ev olduğu tayin edildi. Üretilen yapının fotovoltaik parametreleri 40,60,80 ve 100 mw/cm2 ışık altında AM1.5 filtre ile kullanılarak elde edildi. Sonuçta diyot yapısının, fotodiyot özellik gösterdiği görüldü. Anahtar Kelimeler: Schottky diyot, CuO ince filmler, Sol-jel spin coating metodu, SEM, I- V, UV-Vis-NIR. 194

225 GaSe:In İKİLİ BİLEŞİĞİNİN MODİFİYE BRIDGMAN/STOCKBARGER TEKNİĞİYLE BÜYÜTÜLMESİ VE YÜZEY MORFOLOJİSİ Bekir Gürbulak *, Yasin Öztırpan, Songül Duman, Afsoun Ashkhasi, Mehmet Şata, Salih Zeki Erzeoğlu, Burcu Akça Atatürk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, Erzurum *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Nano teknolojinin ilerlemesinde yarıiletkenlerin önemi giderek artmaktadır. Ancak, kullanılacak yarıiletkenlerin hem kolay elde edilebilir hem de uygulama alanının geniş olması daha da önem arz etmektedir. Bu maksatla, uygulama alanları çok olan ve karakteristikleri tam olarak belirlenen yarıiletkenlere ihtiyaç duyulmaktadır. Güneş enerjisinin depolanması ve kullanılmasında çalışılan başlıca malzemeler arasında yarıiletkenler yer almaktadır. Tezin temel konusu, GaSe:In yarıiletken bileşiğini Bridgman/Stockbarger Metoduyla büyütmek, büyütülen GaSe:In yarıiletkenin yapısal özelliklerini incelemektir. GaSe:In yarıiletken bileşiği, bölümümüz kristal büyütme laboratuvarında, Bridgman-Stockbarger metodu ile büyütülmüştür. Numunelerin, yapısal ve morfolojik karakterizasyonları X-ışını kırınımı (XRD), taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve enerji ayrımlı X-ışını spektroskopisi (EDX) teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. XRD sonuçları, büyütülen numunelerin hekzagonal kristal yapıya sahip olduklarını ve In katkılamanın pik şiddetlerini arttırdığını gösterdi. XRD sonuçları kullanılarak, örgü parametreleri GaSe:In için a=b=3,749 (Å), c=15,944 (Å) olarak hesaplanmıştır. XRD sonuçlarından (004), kristal büyüklüğü (3,986 Å), zorlanma derecesi (6,55x10-4 lin -2 m -4 ) and dislokasyon yoğunluğu (4,8830x10 14 lin m -2 ) and birim alan başına kristal sayısı (3,23x10 17 m -2 ) değerleri hesaplanmıştır. SEM sonuçlarından, ortalama tanecik büyüklüğünün GaSe:In için 41,746-89,365 nm aralığında olduğu gözlenmiştir. Anahtar kelimeler: GaSe:In, Kristal Büyütme, XRD, SEM, EDX. 195

226 Al KATKILI ZnO FİLMLERİNİN ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU Sema Kurtaran *, İdris Akyüz, Ferhunde Atay, Serhat Aldağ, Göksu Öföfoğlu Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Eskişehir *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Optoelektronik uygulamalarda kullanımı yaygın olan ZnO filmleri, II-VI grubuna ait, geniş bant aralıklı yarıiletken malzemelerdir. Teknolojide kullanım potansiyeli yüksek olan bu malzemelerin fiziksel özelliklerinin geliştirilmesi için birçok çalışma yapılmaktadır. Bunun için alternatif yöntemlerden bir tanesi de farklı elementlerle ZnO filmlerine katkılama yapmaktır. Bu çalışmada, ZnO filmlerine 3 farklı oranda (% 8, 10 ve 12) Al elementi katkılanarak ZnO:Al filmleri elde edilmiştir. Filmler, 350±5 C taban sıcaklığında cam alttaşlar üzerine Ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği (UKP) ile üretilmiştir. Üretilen filmlerin soğurma ve geçirgenlik spektrumları UV-VIS Spektrofotometre cihazı ile alınmış ve optik bant aralığı değerleri optik metot yardımı ile hesaplanmıştır. Spektroskopik Elipsometri tekniği ile filmlerin kalınlık, kırılma indisi ve sönüm katsayısı değerleri belirlenmiştir. Ayrıca filmlerin elektriksel özdirenç değerlerinin hesaplanmasında dört uç tekniği kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: ZnO, yarıiletken filmler, kimyasal püskürtme tekniği, spektroskopik elipsometre. Bu çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi BAP Komisyonu tarafından numaralı proje kapsamında desteklenmiştir. 196

227 FOTOVOLTAİK UYGULAMALARDA KULLANILABİLECEK PbO İÇEREN BORAT CAM YAPILARIN ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU Sadiye Çetinkaya Çolak *, İdris Akyüz, Ferhunde Atay Eskişehir Osmangazi Üniversitesi,Fen-Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü, Eskişehir, Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: Özet: Fotovoltaik güneş pillerinde kullanılan yarıiletken malzemelerin karakteristikleri, üzerine üretiledikleri alttaş malzemenin yapısına güçlü bir şekilde bağlıdır. Ayrıca bu cam yapılar güneş pili aygıtının bünyesinde yer aldığı için, özellikle kararlılık ve ışık geçirgenliği kavramları üzerinde durulması gereken konulardır. Daha önceki çalışmalarımızda ürettiğimiz cam alttaş malzeme yapısının elde edilen yarıiletken filmin kristal yapısı üzerinde önemli bir etkisi olduğu görülmüştür. Bu çalışmamızda da borat cam yapılarına geçirgenliği artırmak için farklı oranlarda PbO eklenerek, klasik erime-söndürme tekniği ile 1TiO 2-3CaO-1Al 2 O 3-15Na 2 O-(80-x)B 2 O 3 : xpbo (x= 0, 5, 10, 15 % ağırlık) yapısında dört adet cam numune hazırlanmıştır. Üretim aşamasında oksitler, 1350 C de 3saat eritilmiş ve 350 C de 1 saat tavlama işlemine tabi tutulmuştur. Elde edilen numunelerin geçirgenlik ve soğurma spektrumları UV/VIS spektrofotometre kullanılarak alınmış ve optik metot yardımıyla bant aralığı değerleri belirlenmiştir. Ayrıca, spektroskopik elipsometri tekniği kullanılarak numunelerin kırılma indisi ve sönüm katsayısı değerleri belirlenmiş ve PbO ilavesinin borat cam yapısının optik sabitleri üzerine etkileri de araştırılmıştır. Anahtar kelimeler: Oksit camlar, borat cam, optik özellikler, spektroskopik elipsometri tekniği, sıcaklığa bağlı elektriksel iletkenlik. Bu çalışmada Eskişehir Osmangazi Üniversitesi BAP komisyonu tarafından desteklenmiştir (Proje No: ). 197

228 TlInSe 2 VE Tl 0.75 In 0.75 Si 0.25 Se 2 ALAŞIMININ ELEKTRONİK ÖZELLİKLERİ İsmail Yücel 1,*, Seyfettin Çakmak 2, Ekrem Artunç 2, Arif Babanlı 2 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,32260 Isparta/Türkiye 2 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü, Isparta/Türkiye *Yazışılan yazar e-posta: ismaillyucell@gmail.com 198