TEKBİÇİM ESERADLARI İÇİN KURALLAR

Transkript

1 TEKBİÇİM ESERADLARI İÇİN KURALLAR 600 GİRİŞ (25.1) 600A Tekbiçim eseradı bir eserin, birden çok öz eseradları ile yapılmış değişik yayımlarına ilişkin gireçlerini bir araya getiren adıdır. O, bir yayının öz eseradının, tanındığı addan değişik olduğunun bilindiği durumlarda, o eseri tanıtmakta da kullanılır. Tekbiçim eseradlarının kullanılması isteğe bağlıdır. Onlara duyulan gereksinim kütüphaneden kütüphaneye, katalogdan kataloğa, eserden esere değişir. 600B Gireç yazar başlığı altında ise, tekbiçim eseradı bu başlık ile öz eseradı arasına konur ve köşeli ayraçlar içine alınır. Discour Söylev... The Speech... Nutuk... Yazar başlığı bulunmuyorsa, tekbiçim eseradı başlık olarak verilir. Kitab-ı Dede Korkut... Dede Korkut Oğuznameleri... Dedem Korkut tan masallar... Keloğlan masalları Keloğlan ile kırk haramiler... Keloğlan masalları Keloğlan ile sihirli kılıç... Nasreddin Hoca Fıkraları Şiir diliyle Nasreddin Hoca... Nasreddin Hoca Fıkraları 23 Örneklerdeki... bibliyografik betimlemedeki öteki bilgilerin yerine kullanılmaktadır. 101

2 KATALOGLAMA İÇİN KURALLAR Nasreddin Hoca Fıkraları : (Şiir dili ile) C. Eseradının önündeki baş tanımlık tekbiçim başlığa alınmaz. Emerson, Ralph Alda [The American scolar] değil, Emerson, Raph Alda [American scolar] Dickens, Charles [The Pickwick papers] değil, Dickens, Charles [Pickwick papers] Hugo, Victor [Les misérables] değil, Hugo, Victor [Misérables] 601 GENEL KURAL 601A (25.2A). Tekbiçim eseradları şu durumlarda kullanılır: 1) Kütüphanede aynı eserin iki veya daha çok yayımı bulunduğu ve onların eseradları birbirinden ayrı olduğu zaman. Shakespeare, William Shakespeare, William [Hamlet] [Hamlet] Shakespeare s Hamlet... The tragedy of Hamlet... 2) Kataloglanan bibliyografik kaynağın, kataloğu kullanacakların aramayacağı bir eseradı bulunduğu zaman, Server Bedi Potter, Beatrix [Cingöz Recai] [Peter Rabbit] Cingöz kafeste... Pierre Lapin... Melville, Herman [Moby Dick] The whaling story from Moby Dick... 3) Kataloglanan bibliyografik kaynak bir kutsal kitap veya eski çağ eseri olduğu zaman, Beowulf Tanrı buyruğu... The story of Beowulf... İncil Tevrat Kitabı Mukaddes... Doğuş

3 TEKBİÇİM ESERADLARI 4) Bir kimsenin eserlerinin bir dermesi veya eserlerinden yapılan bir seçme kataloglanıyorsa (603. kurala bk.). 601B (25.2B) Eserlerin elden geçirilmiş basımları için, bu basımların eseradları değişik olsa bile, tekbiçim eseradı kullanılmaz. Tülbentçi, Feridun Fazıl İstanbul kapılarında... Tülbentçi, Feridun Fazıl İstanbul un fethi... (İstanbul kapılarında nın 2. Basımı) 602 BİREYSEL TEKBİÇİM ESERADLARI 602A (25.3A) Tekbiçim eseradı kullanılacaksa, eseri en iyi tanıtabilecek olan eseradı seçilir. Buna, (başka katalogların da içinde bulunduğu) danışma kaynakları ve aynı eserin başka yayımları incelenerek karar verilir. En çok tanınan eseradı konusunda kuşkuya düşülürse bunların en eski olanı veya Türkçeye yerleşmiş biçimi kullanılmalıdır. 602B (25.3B) Kataloglanan eser Lâtin kökenli alfabe ile yazılan bir dilde ise, eserin özgün dilindeki veya (varsa) Türkçeleşmiş olan bir eseradı seçilir. Celâleddin Rumî, Mevlâna Dickens, Charles [Mesnevî] [Oliver Twist] Şerh-i Mesnevî The adventures of... Mozart, Wolgang Amadeus Swift, Jonathan [Don Giovanni] [Güliver in gezileri] Il dissolito punito... The travels of C (25.4) Aslı Lâtin kökenli alfabe kullanılmayan bir dilde (Rusça, Yunanca, Arapça, vb.) yazılmış eski bir eser için, Türkçe danışma kaynaklarında en çok tanınan eseradı seçilir. Binbir gece masalları The book of 1001 nights Homer [Ilyada] The sacking of Troy... Aristophanes [Kurbağalar] A literal translation of Aristophanes The frogs Ç (21.37, ). Kutsal kitaplar 103

4 KATALOGLAMA İÇİN KURALLAR 602Ç1. ve kesimleri için tekbiçim eseradı kullanılır. -ı hakîm... Türkçe -ı Kerim Le Coran... The Holy Qur an... Alcorani translatio... Der Koran... ın kesimleri için, uygunluğuna göre cüz, sûre veya âyetin ad ve/veya numarası eklenir.. Yâsin Sûresi Tercümeli Yasin-i şerif.... Âyetler -ı Kerimden âyetler.... İsrâ Sûresi. 39 Bir âyetin tefsiri.... Âmme cüzü Öztürkçe Âmme cüzü 602Ç2. İncil ve kesimleri için İncil tekbiçim eseradı kullanılır. İncil The Holy Bible... Buna, uygunluğuna göre, E.,A. ( eski ahit ) veya Y.A. ( yeni ahit ) kısaltmaları ile İncilin kataloglanan kesiminin adı eklenir. İncil. Y.A. The new testament of Our Lord... İncil. Y.A. Gospel ler The Gospels of Matthew, Mark, Luke and John... İncil. E.A. Yaratılış The book Genesis Ç3. ve İncil dışındaki kutsal kitaplar için, Türkçe danışma kitaplarında bulunan biçim kullanılmalıdır. Talmud Avesta Mormon Kitabı 603 ORTAK TEKBİÇİM ESERADLARI 104

5 TEKBİÇİM ESERADLARI 603A (25.8). Bütün eserler Bir kişinin bütün eserleri için Eserler tekbiçim eseradı kullanılır. 603B (25.9). Seçmeler Güntekin, Reşat Nuri [Eserler] Reşat Nuri Güntekin Külliyatı Abasıyanık, Sait Faik [Eserler] Sait Faik in bütün eserleri Aynı kişinin birden çok biçimdeki seçilmiş eserleri veya eserlerinden yapılmış alıntılar için Seçmeler tekbiçim eseradı kullanılır. Köprülü, M. Fuat Asya, Ârif Nihat Köprülü den seçmeler... Seçmeler... Celâleddin Rumî, Mevlâna Mesnevî den seçmeler 603C (25.10). Tek biçimdeki eserler Aynı kimsenin tek biçimdeki. bütün eserlerinin bir dermesi için, uygun olan Türkçe bir tekbiçim eseradı kullanılır. Ömer Seyfeddin [Hikâyeler] Ömer Seyfeddinden seçmeler... Kanık, Orhan Veli [Şiirler] Seçilmiş şiirleri... Kaynak, Sadettin [Şarkılar] Sadettin Kaynak ın şarkıları... Beethoven, Ludvig van [Senfoniler] Beethoven s symphonies EK GİREÇLER ve YÖNELTMELER 105

6 KATALOGLAMA İÇİN KURALLAR 604A. Gireci tekbiçim eseradı altında yapılan eserler (25.2D1) Temel gireci tekbiçim eseradı altında yapılmış olan her bibliyografik kaynak için, öz eseradı altında bir ek gireç yapılır (208B5 kuralına bk.). Kitab-ı Dede Korkut... (Kitab-ı Dede Korkut başlığı altında ek gireç) Keloğlan masalları Keloğlan ile kırk haramiler... (Öz eseradı başlığı altında ek gireç) 604B. Gireci yazar başlığı altında yapılan eserler (25.2D2) Gireci bir yazar başlığı ile bir tekbiçim eseradı altında yapılan bir bibliyografik kaynağın yazar başlığı ve öz eseradından bir yazar / eseradı yöneltmesi, öz eseradı altında da bir ek gireç yapılır. TC [Anayasa] Cumhuriyetimizin Anayasası... (TC. Cumhuriyetimizin Anayasası ndan yöneltme; Cumhuriyetimizin Anayasası altında da ek gireç) ABD [Constitution] Your rugged Constitution... (ABD. Your rugged Constitution dan yöneltme; Your rugged Constitution altında ek gireç) Celâleddin Rûmî, Mevlâna [Mesnevî] Mesnevî den hikâyeler... (Celâleddin Rumî, Mevlâna. Mesnevîden hikâyeler den yöneltme; Mesnevîden hikâyeler altında ek gireç) Evliya Çelebi Evliya Çelebi Seyahatnamesinden seçmeler (Evliya Çelebi. Seyahatnamesinden seçmeler den yöneltme; öz eseradı altında ek gireç) TC [Personel kanunu] 657 sayılı Devlet memurları kanunu... (TC. Devlet memurları kanunu ndan yöneltme; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu adı altında ek gireç) 106