AH KARDEŞLERİM BİR BİLSENİZ!

Transkript

1

2 AH KARDEŞLERİM BİR BİLSENİZ! ÖVDER- İzmir AKP hükümetinde Yolsuzluğunun ortaya çıkmaya başladığı günden beri başbakan, günde 4-5 yer geziyor. Başlıyor yaptıklarını anlatıyor. Ah İstanbullu kardeşlerim, bir bilsen biz İstanbul'a neler yaptık? Ah Akhisarlı, Salihlili, Turgutlulu kardeşlerim, bir bilsen biz sizlere neler yaptık? Ah Manisalı, İzmirli kardeşlerim bir bilsen biz eğitimde, sağlıkta, yollarda neler yaptık? Diyerek, 11 yılda Türkiye'yi nerelere getirdiğini, eğitime neler yaptığını, hastanelerin nasıl olduğunu, bütçenin nereden nereye geldiğini anlatıyor, yolsuzluk yapan bir hükümet bunları yapabilir mi? Diye soruyor. Alkışı alıyor. Kendinin ve partisinin aklamak için devletin bütün olanaklarını kullanarak yapan başbakan, savcıya çatıyor, hakime çatıyor, destan yazdırdığı polisine çatıyor. Dün savunduğu ve alkışladığı bu görevlileri b u g ü n ye rd e n ye re v u r u yo r. S u ç duyurularını meydanlardan yapıyor. Ha bire suçsuz olduklarını, kendilerine komplo düzenlendiğini anlatıyor. Cemaatin devlet içinde nasıl bir çete oluşturduğunu anlatıyor. Doğrusuna yanlışına bakmadan anlatıyor, anlatıyor. Bizde başbakanın söylemiyle yaşadıklarımızı anlatalım mı? Ah kardeşlerim, paranız olmadan hastaneye gidemediğinizi, ilacınızı alamadığınızı, sigorta priminiz bir gün eksik olsa tedavinize başlanmadığını, ölümcül hastalıklarda birçok ilacın güvence dışına çıkartıldığını, 7 bin sağlık kurumuna karşılık 90 bin caminin olduğunu anlatmayacak mıyız? Ah kardeşlerim, okulların ne hale geldiğini, artık okulun yükünü devlet değil, velilerin çektiğini, bedava dağıtılan ders kitaplarının bir işe yaramadığını, yardımcı ders kitaplarına bir çok paralar öderken, şimdi de tablet almak zorunda kaldığını, çocuklarınıza zorunlu dersler seçtirildiğini, anaokulları ve kreşlerin kaldırıldığın, adaletsiz sınavların daha da artırıldığını, dershaneleri kaldırmak adı altında eğitimin özelleştirilmek istendiğini anlatmayacak mıyız? Ah kardeşlerim, son on bir yılda, 125 büyük kurumun özelleştirilmesi ile 50 milyar dolar toplandığını ve bunun nereye gittiğini sormayacak mıyız? Ah kardeşlerim, bir yıllık karı milyar dolar olan koskoca TELEKOM üç yıllık karına satılırken, satış anında kasasında bulunan 1.64 milyar doları alıp 1milyar 310 milyonu peşin veren şirket, arkasından 5.24 milyar dolara başka bir şirkete satıp milyar dolarları cebine atarken devletin malının peşkeş çekildiğini sormayacak mıyız? Ah kardeşlerim, 1990'da KİT'lerde çalışan işçi sayısı, bir milyona yakınken, bugün KİT'lerde çalışan işçi sayısının 200 binlere neden düştüğünü, yıllardır emeklerimizle yaratılan KİT'ler yabancı şirketlere bir yıllık gelirine satılırken, çocuklarımızın işsiz kalmasını sormayacak mıyız? özelleştirmeleri, hakikaten babalar gibi yaptık, sat sat bitmiyor diyen eski maliye bakanının oğlunun neler kazandığını sormayacak mıyız? Ah kardeşlerim, başbakanın 11 yılda, oğlunun gemiciklerini, havuzlu villalarını, damatlarının televizyonlarını gazetelerini, bakan çocuklarının bu servetlerini nasıl kazandığını sormayacak mıyız? Ah Kürt,Arap, Laz, Pomak, alevi, dinli - dinsiz kardeşlerim, acılım adı ile, kimliğinin, dilinin, inancının siyasete alet edilip, inkar edildiğini anlatmayacak mıyız? Ah kardeşlerim, Dün rantı ve devleti birlikte paylaşanların, bugün kimisinin çete, kimisinin paralel devlet olmasının nedenini sormayacak mıyız? Ah kardeşlerim, Asgari ücrete bir simit parası dahi vermeyen hükümete, açlığımızı, yoksulluğumuzu, ayakkabımızın kutusunun neden boş olduğunu sormayacak mıyız? HAYDİ KARDEŞLERİM, bizlerde alanlarda toplanalım, hükümete bunları soralım. Bir daha elim kırılsın dememek için kandırmalarına fırsat vermeyelim. Bugün devleti yönetenlere, soygunlarını, vurgunlarını, inkar politikalarını, eğitimin, sağlığın ve çalışma yaşamını sormanın tam zamanı Şimdi, geçmişle hesaplaşmanın ve geleceği kurmanın tam zamanıdır. HAYDİ DURMA SENDE ÇIK ARTIK, SOYULAN YOK EDİLEN SENSİN, SEYRETME!

3 SİZ YAPTINIZ OLMADI Enver ÖNDER ile eğitim biçimsel olarak 12 yıla çıkarılmış, gerçek de ise zorunlu eğitim fiilen 3 yıla indirilmiştir. Bu arada 8 yıllık eğitimle yakalanmaya çalışılan bütünsellik bozulmuş, öğretim birliği yasası işlevsiz duruma düşürülmüştür. İlkokulu düzenleyen ilk dört yıl kendi içinde çelişkiler ve belirsizliklerle doludur. Öncelikle okul öncesi eğitimin zorunlu tutulmaması ve 66 aylık çocukların birinci sınıfa kaydedilmesi, ilk yıl anaokulu programının uygulanması ilkokulun üç yıla inmesi sonucunu doğurmuştur. 1. sınıf öğretmenlerinin okul öncesi eğitim konusunda yetkinleştirilmemesi sonucu ilk yıl öğrenci ve öğretmen yönünden bir bocalama süreci olarak yaşanmıştır aylık çocuklarda okula karşı olumsuz tutumlar gelişti. Sınıfa girmekten kaçınma Dört yıllık arasındaki geçişlere bir takım esneklikler getirilmiş olması çocuk işçiliğinin ve çocuk gelinlerin çoğalmasına neden oldu. İlkokula kaydı öngörülen aylık çocukların yaklaşık kayıt yaptırmamış ya da rapor almıştır. Okulların imam hatip okullarına dönüştürülmeye çalışılması, var olan belirsizlik ve kargaşaya yeni boyutlar eledi. Kılık kıyafet serbestisi, giyim özgürlüğüne kavuşturdukları öne sürülen çocuklar ımızın bile tepki göstermelerine neden oldu. Velilerin, servis ücreti ödeme, çocuklarını evlerine en yakın okula gönderememe, ailesinden birini yanında isteme, Sınıftaki fiziksel donanımlara uyum sağlayamama, kara tahtaya, elbise askılarına ulaşamama sıkıntıları yaşamalarına neden oldu. Sınıf içerisinde 72 ay üstündeki çocukların daha baskın olmaları küçüklerin ders ve ders dışı etkinliklerde daha pasif kalmalarına yol açtı. Kendilerini ifade edebilecek yeterli sözcük dağarcığına sahip olmamaları nedeniyle ve alay edilecekleri korkusu ile derslere katılamadılar. Ders arası saatlerde tuvalet ve lavabo kullanmada zorluk çekmeleri, sağlık ve temizlik koşullarına uyum göstermelerinde ciddi sorunlar yaşanmasına neden oldu. Dördüncü sınıfta başlayan zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin öğrencinin ders yükünü artırdığı görüldü. İkinci dört yıllık bölüm ortaokuldu ise ilkokuldaki zorunlu din dersinin yanında, seçmeli ders olarak getirilen Kuran-ı Kerim, Hz Muhammed in Hayatı ve Temel Dinî Bilgiler dersleri öğrenci istek ve insiyatifini ortadan kaldıran, öğrenci dışında seçiciler eliyle dayatılan bir program olarak ortaya çıkardı. Seçmeli derslerle haftalık ders saati 37 saate çıkmış, ortaokul 1. Sınıf öğrencileri ile ilköğretim okulu 5. Sınıf öğretmenleri arasında ders programlarından kaynaklanan yapay uyumsuzluklar doğmuştur. çocuklarına kıyafet beğendirememe gibi sorunlar yaşamasına ve ekonomik sıkıntıya düşmelerine neden oldu. Okulların fiziksel donanımlarının yeniden düzenlenmesi, öğretmenlerin her aşamada uyum kurslarından geçirilmesi, öğrenime devamın karmaşıklığının giderilmesi gibi yığınla sorunu çözemeyeceğimize göre en gerçekçi yöntem bu uygulamadan vazgeçmektir. Okul öncesi eğitimin de zorunluluk kapsamına ve 12 yıllık zorunlu eğitimin kesintisiz duruma getirilmesi en azından bugünkü karmaşıklıktan daha iyi bir sonuç doğuracaktır. 1

4 DERSHANELERDEN ÖNCE SINAVA DAYANLI EĞİTİM SİSTEMİ KALDIRILMALI Son yıllarda en çok tartışılan alanların başında eğitim geliyor. Son 11 yılda AKP hükümeti döneminde en çok değişim milli eğitim bakanlığında oldu. Her bakan değişimi, eğitimde yeni uygulamaları getirdi. Hata bir bakan birden çok uygulamayı birlikte önümüze sürdü. Son sürülen dershanelerin ve etüt merkezlerinin kaldırılması. Dershaneler nereden doğdu, eğitimin hangi ihtiyacını karşılıyordu? Eğitimde yaratılan eşitsizliği giderici bir fonksiyonu var mı idi? Bu sorular yıllardır tartışılıyor. Biz dershanelerin eğitimin kamburu olduğunu söylerken, bunun için tepkilerimizi gösterirken, dershaneler kapatılsın derken, bugün aynı kulvarda tartışanlar, kalksın, kalsın diyenler, şiddetle bizlere karşı çıkıyorlardı. Ne oldu da karşı karşıya geldiler? Çocuklarımıza hizmet yarışına mı girdiler? Tartışmanın ekseni ve söylemi hiç de öyle göstermiyor. Tartışma biz veliler üstünden sağlanan bir rant kavgası. Dershaneleri doğuran sınav sistemi, rekabet ve ezbere dayanan eğitim sistemi var olduğu sürece, dershane sistemi olacaktır. Bugün hükümetin tartıştığı dershanelerin kapatılması değildir. Dershanelerin dönüştürülmesidir. Medya, her olguda olduğu gibi bunda da asıl olanı gizliyor. Bu alanın rantını yıllardır yiyenlere yeni kazanç kapıları açıyor. Dershanelerin özel okullara dönüştürülmesi, özel okullardan devletin hizmet satın alması bu alanın kapatılması, öğrenci velilerinin düşünülmesi değil, sermayeye devletin yeni kaynakların aktarılmasıdır. Küreselleşme, yerelleşme ve özelleşme adı ile yıllardır sürdürülen çalışmalar, eğitimin de bir kamu Orhan YÜCE- İzmir hizmeti olmaktan çıkartılmasını ön görmektedir. Toplam kalite, performans değerlendirmesi, ücretsiz ders kitabı, fatih projesi, tablet dağıtım gibi uygulamaların yanında uygulamaları özeleştirmenin önemli adımlarıdır. Şimdi bu adımların devamı olarak dershanelerin özel okullara döndürülmesi ve özel okullardan hizmet satıl alınması gibi uygulamalar da kamu özel ortaklığının uygulamaya geçirilmesidir. Eğitim sistemi artık piyasanın ihtiyaçların göre belirleniyor. Bakanın söylediği gibi sermayenin, piyasaların ara elemana ihtiyacı var. Ortaöğretimin %70 i meslek lisesi, %30 lise olarak yapılandırılacak. Yani üniversiteye girecek öğrenci sayıları düşürülecek. On yıl önce özel okulun payı %1 bile değilken, şimdi %20 lere çıkartılması hedefleniyor. Bunun için hükümet okullara göndermediği ödenekleri özel okullara aktarmanın tartışmasını yapıyor. Erdoğan-Gülen tartışması bir hizmet tartışması değil, rant kavgasıdır, ama asıl olan bu kesimlerin velilerin cebine birlikte el atacağıdır. Dünya da örneği çok az ülkede olan dershane sistemi, ne eşitsizliği gidermiş, ne de eğitimde niteliği artırmıştır. Hakkari deki öğrenci ile İstanbul daki öğrenci arasında uçurumları kapatmak yerine açının daha da genişlemesine hizmet etmiştir. PİSA sonuçları bunun göstergeleridir. Biz öğrenci velilerinin tartışması gereken konu, eğitim sisteminin tamamıdır. Yarışmacı, rekabetçi, bencil ve tüketici eğitim yerine dayanışmacı, paylaşmacı bir eğitiminin nasıl sağlanacağıdır. Bilimsel ve demokratik bir eğitimin devlet tarafından çocuklarımızın ve gençlerimizin yetenek ve ilgilerine göre nasıl verileceğidir. Bugün ortalıkta tartışanlar, bakan da dahil hiç biri artık çocuklarını devlet okullarında okutmuyorlar. Özel üniversitelerde çocuklarını okutanlar ve devletten burs alanlar, bizlerin vergilerini kendi çocukları için kullanıyorlar. Yani te sadece imam hatipler veya çocuk gelinler değil, ün arkasında çok önemli yapısal işleyişi, kapitalizm için emekçi çocuklarının ara eleman olarak yetiştirilmesini amaçlamaktadır. Aynı zamanda bu zorunluluğun iktidarın kendi değerler sistemiyle paketlendiğini görmek lazım. 2

5 DERSHANELERDEN ÖNCE SINAVA DAYANLI EĞİTİM SİSTEMİ KALDIRILMALI belirlemek demektir. Kapitalizmi ayakta tutan şey de emek gücü. Emek gücünün nasıl ve niçinliğini belirleyecek olan şey, eğitimin nasıl ve niçinliğidir. Devlet bu dönüşümlerde iki şeyi birlikte yapmak istiyor artık. "Ben eğitime yatırım yapmak zorunda değilim, sizi koordine edeceğim" diyor. Devletin belirli kamu hizmetlerindeki varlığı artık yavaş yavaş koordine edici bir güce ulaşıyor. Ben diyor, sermayeler (ulusal ve uluslararası) arasında arabulucuyum. Kapitalist işleyişe uygun bir devlet inşası içindeyiz. O yüzden bunlar kurumsallaşacak. Ama diğer taraftan kaynağa ihtiyacı var. "Koordinasyonu sağlarken ben kendime birtakım gelirler de elde edeceğim" diyor. Orhan YÜCE- İzmir Bu da kamu özel işbirliği adı altında bir yapı. Önce TOKİ, daha sonra Sağlık Bakanlığı, şimdi de MEB te kamu özel işbirliği kanalıyla kaynak oluşturma yönelimi var. Yeni bir devlet yapılanmasından, şirketleşmiş bir devlet yapısından söz ediyoruz. Kurumsallaştıracak ama bu yeni devlet yapısı gereği, koordinasyonu elinde tutan bir kurumsallaşma. Gülen ekibiyle iktidar arasındaki çatışma, acaba merkezi iktidarın rengi, dokusu her şeyiyle bunu belirleyecek mi, belirlemeyecek mi? sorusunda. Evet bu olsun, ama benim rengimde olsun. Çatışma alanı bu. O yüzden seçim, siyaseti tanımlayan çatışmaların su üzerine çıktığı bir dönemi ifade ediyor BAŞBAKAN GAYRET DİYOR AMA Başbakan Malatya ya gitti. En az üçün değişik versiyonunu izah etti. Malatya büyük şehir olmak istiyor. Nüfusun 750 bin olması lazım. Burada ufak bir açığımız var 10 bin eksik. Bu 10 bin açığın 20132e kadar giderilmesi lazım. Ne yapacaksınız? Hazır mıyız? Bayanların ellerini görüyorum. Bazıları üç diyor. Bazıları dört diyor. Üç olursa yeter Ses az geliyor beyler. İki yıl içinde bu 10 bin açığı tamamlamalısınız ona göre, bunu tamamladığımızda mesele bitti. Her şeyi devletten beklemeyin, ha gayret yani. (ÖZEL YAŞAMIMIZA KARIŞMAYAN BAŞBAKANIN 2011 KONUŞMASI) MALATYALILAR BÜYÜK ŞEHİR OLMAYI HAK ETTİNİZ Mİ? 3

6 DERSHANE TEPİŞMESİ VE GEZİ YE DAİR BİR ANIMSATMA! Özgür MÜFTÜOĞLU Gezi direnişinde başrolde gençler olduğu konusunda sanıyorum şüpheye yer yoktur. Gezi direnişi nedeniyle öldürülenlerin tümünün gençler olması; direnişin yeniden canlanmasından korkan hükümetin özellikle ve öncelikle gençleri baskı altına almaya çalışması da bunu kanıtlamaktadır zaten. Gençlerin Gezi de ortaya çıkan beklenmedik tepkisinin ardındaki neden, 12 Eylül darbesiyle başlayan ve bugüne kadar artarak devam eden, onları yok sayan ve baskı altına alan politikalardır. Darbenin hemen ardından gençleri siyasetten uzak tutmak gayesi ön plandadır; daha sonra ise neoliberal politikalar çerçevesinde kazanılmış hakları ortadan kaldıran tüm düzenlemeler gençler hedef alınarak yapılmıştır. Sağlıkta, sosyal güvenlikte, çalışma yaşamında var olan bir hak ortadan kaldırılırken veya geri götürülürken mevcut hak sahipleri istisna tutulmuş; yeni işe girecek, yeni sigortalı olacaklar yani gençler bu haklardan mahrum edilmiştir. Ne yazık ki birçok sendika ve ana-baba da Benden sonra tufan diyerek kendi çocuklarının yani bugünün gençlerinin haklarının gasbedilmesine göz yummuş, bu haklar için mücadeleden uzak durmuştur. Gençlerin Gezi de ortaya çıkan tepkilerinin ardındaki en önemli nedenlerden biri de eğitimdir. Eğitim sistemi, çocukları, gençleri geleceğin sahibi olacak insanlar olarak görmek yerine tamamen piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda oluşan bir anlayışla, okulları sermayeye itaatkar iş gücü yetiştirme alanları haline getirmiştir. Yükseköğretim dahil her düzeyde eğitim kurumu gençleri öğrenci değil, üzerlerinden para kazanılacak müşteriler olarak görmektedir. Gençler, çocukluklarının ilk yıllarından itibaren birbirleriyle yarışmaya/rekabete ve bu rekabet uğruna okul dışındaki zamanlarını dershanelerde geçirmeye zorlanmışlardır. Tüm bunların yanında çocukluklarını ve gençliklerini yaşamadan, hazırlanmaya zorlandıkları sınavlardaki sahtekarlıklara da tanıklık etmişler; buna karşı gösterdikleri tepkiler ise göz ardı edilmiştir. Dershaneler üzerinden yürütülen AKP-Cemaat tepişmesi, gençlerin Gezi ye yansıyan tepkisinin ne kadar haklı olduğunu bir kez daha gözler önüne sermiştir. Tepişmelerde dershaneler kâr elde etmenin ve gençlerin cemaatlere devşirilmesinin bir alanı olması üzerinden tartışılmış; ne eğitim sistemi ne de gençlerin, çocukların ruh hali, geleceği söz konusu dahi edilmiştir. Muhalefet partilerinin konuya yaklaşımları tepişmenin taraflarından çok da farklı değildir. Sendikalar ise halen eğitimin sınıfsal bir mesele olduğunun ve mutlaka sınıfın genel çıkarlarını savunan bir yaklaşımla sürece müdahale etmelerinin bilincine ulaşamamışlardır. Sözün özü: Görünen odur ki ne Hükümet ne Cemaat ne muhalefet ne de sendikalar Gezi direnişini anlayamamış, algılayamamıştır. Halen gençleri çıkarlarının aracı olmak ve onların sesini kesmek için baskı uygulamak dışında görmek niyetinde değillerdir. Bilinmelidir ki gençleri yok sayan onları nesneleştiren bu anlayış devam ettiği sürece gençlerin öfkesi daha da büyüyecektir. Benden söylemesi 4

7 ARTARKEN AZALAN BÜTÇE Yıllardır kamu hizmetlerine ayrılan kaynaklar, özellikle eğitim ve sağlık alanında sadece rakamsal olarak artmakta, kamu yatırımları açısından bakıldığında ise belirgin bir azalma yaşandığı görülmektedir yılında 47 milyar 496 milyon olan MEB bütçesi, artan okul, derslik, öğretmen ihtiyacı ve öğrenci sayısına rağmen 2014 yılı için 55 milyar 705 milyon TL öngörülmüştür. Bütçe rakamları içinde en kapsamlı ve en yaygın kamu hizmetleri içinde yer alan eğitime ayrılan payın sadece rakamsal büyüklükleri üzerinden övünenlerin, bu payların nerelere, hangi kalemlere harcanacağından hiç bahsetmemesi dikkat çekicidir. MEB bütçesinin büyük bölümünün personel giderlerine (yüzde 68) ve sosyal güvenlik devlet primi giderlerine (yüzde 10) gidiyor. Yıllar itibariyle baktığımızda MEB bütçesinde sayısal olarak bir artış olduğu görülmesine rağmen, asıl bakılması gereken milli gelir içinde eğitim bütçesinin payıdır. Geçtiğimiz 11 yıl içinde MEB bütçesinin milli gelire oranı fazla değişiklik göstermemiştir. Son iki yıldaki artışın temel nedeni, eğitimde dayatması nedeniyle derinleşen sorunların içinden çıkılamaz hale gelmesi, okul ve derslik açıklarının artması, özellikle okulların altyapı ve donanım eksiklikleridir. Yıllardır MEB bütçesinin büyüklüğünün temel nedeni, hükümetin eğitime verdiği önemden değil, büyük ölçüde personel harcamalarından kaynaklanmaktadır. Bu durumun farkında olan MEB, öğretmenleri esnek, kuralsız ve güvencesiz çalıştırmak için gece gündüz çalışmakta, öğretmenleri performans değerlendirmesine tabi ÖVDER tutarak, angarya işlerde çalıştırmak için proje üstüne proje geliştirmektedir. OLMASI GEREKENLER "-Herkese eşit ve parasız eğitim hakkı tanınmalı, bu temel ilke ile çelişen bütün engeller ortadan kaldırılmalı. -Eğitimde yeterli bütçe, okullara yeterli ödenek ayrılmalı. -Öğretmen açıkları kapatılmalı ve ataması yapılmayan öğretmenlerin tamamı kadrolu olarak atanmalı. -Eğitimde ve kamuda esnek ve güvencesiz çalışma uygulamalarına son verilmeli. -Kamusal, laik, bilimsel ve anadilinde eğitimin önündeki tüm yasal ve fiili engeller kaldırılmalı. -Eğitimde performans değerlendirmesi, rotasyon ve sürgün uygulamalarına son verilmeli. -YÖK kaldırılmalı, üniversiteler özerk, bilimsel, demokratik bir yapıya kavuşturulmalı. -Tüm eğitim ve bilim emekçilerine insan onuruna yakışır bir ücret ve sağlıklı çalışma koşulları sağlanmalı. Bu haliyle Türkiye, 2014 yılında da milli eğitime ayırdığı bütçe açısından OECD ülkelerinin gerisinde kalmış, eğitime en az pay ayıran ülkeler arasında yer almaktan kendini kurtaramamıştır." EĞİTİMİN YÜKÜ VELİLERİN SIRTINA DAHA FAZLA BİNECEK Okullara yeterli ödenek ayrılmadığı için eğitim harcamalarının önemli bir kısmı çeşitli kalemler altında velilerden alınmakta, eğitimin yükü veliye yıkılmaktadır. Eğitime yeterli bütçe ayrılmaması sonucu, eğitim kurumları birer "ticarethaneye', okul müdürleri "tüccara', öğrenci velisi ise "müşteri' durumuna düşürülmektedir. milli eğitim bütçesi ile okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim ve yüksek öğretimde okullaşma oranının yukarı çekilmesinin olanaksız olduğuna dikkat çekerek, "4+4+4 eğitim sistemine geçilmesiyle birlikte oluşan yeni ihtiyaçları göz önüne aldığımızda, bütçe rakamlarının söz konusu ihtiyaçları karşılaması mümkün değildir. Öğrenci sayısının artmasıyla birlikte okul, derslik ve öğretmen açığı büyümektedir. Bugün Türkiye'de halen öğretmeni olmayan okullar, okulu olmayan köyler bulunmaktadır. Türkiye'deki okulların yarısından fazlasında ikili eğitim yapılmakta, birleştirilmiş sınıflarda eğitim ve taşımalı eğitim uygulamasına devam edilmektedir. Okullardaki 5

8 ARTARKEN AZALAN BÜTÇE altyapı ve donanım eksiklikleri, nitelikli bir eğitim politikasının yürütülmesinin önünde büyük bir engeldir. Okul yetersizliği ve derslik açığının yanında, acil çözüm bekleyen en önemli sorun, öğretmen açıklarıdır. ÖVDER Bu bakış, eğitimi özelleştirme, eğitimin yükünü yoksul halkın sırtına yükleme bakışıdır. Öngörülen milli eğitim bütçesiyle parasız, nitelikli ve herkese eğitim anlayışının yaşama geçirilmesi mümkün değildir. Milli Eğitim in FATİH çiftliği FATİH Projesi ndeki (Fırsatları Araştırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) skandallar bitmiyor. Proje için sadece 6 ayda 50 milyon TL den fazla para harcayan Milli Eğitim Bakanlığı nda (MEB) elini sallasan danışmana çarpıyor. O danışmanlara verilen para ise dudak uçuklatıyor. İşte MEB - de yaşananlar: Eski Bakan Ömer Dinçer, Bakanlık teşkilatını yeniden yapılandırmak istedi. Ancak atılan adımlar sorunları da beraberinde getirdi. Maliyet 2 milyon TL Konularında uzman 300 bürokrat hiçbir iş verilmeden Beşevler deki MEB Kampüsü nde boş boş oturmaya bırakıldı. Bu bürokratlara MEB in temel taşlarından olan şube müdürleri de eklendi. İş verilmeden oturtulan yöneticilerin devlet bütçesine maliyeti ise aylık 2 milyon liraya ulaştı. Sürülen ve aylık 2 bin TL maaş alan öğretmenlerin yerine getirilen danışmanlara ödenen ücret ise şaşırttı. Bir genel müdürün yaklaşık 6 bin 500 TL maaş aldığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü nde danışmanlara aylık 10 bin lira maaş bağlandı. Ayrıca Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürü Mustafa Koç un özel kalemi de 10 bin TL maaşla FATİH Projesi ne koordinatör olarak atandı. 6

9 SINAVSIZ EĞİTİM İSTİYORUZ ÖVDER SBS nin ad değiştirmesi sınav sisteminin değişmesi değil, çocuklarımıza ve biz velilere yeni yüklerin getirilmesidir. Artık merkezi sınavlar okulların içine kadar sokuluyor.yani öğretmenlerin elinden çocuğu değerlendirme ve yönlendirme inisiyatifi alınıyor. Daha çok sınav daha çok para demek olduğundan, dershaneler daha da çoğalacak, bu adaletsiz sınavda çocuklarımız daha çok strese girecek, biz veliler daha çok eğitim-sınav parası ödemek zorunda kalacağız. Yıllardır adaletsiz ve ezberci sınav sistemine karşı mücadele ediyoruz. Velilerimiz yaşadıkça BİR ÇOCUĞUMUZUN MEKTUBU bu haksızlıkları görüyorlar. Ama atı alan Üsküdar ı geçiyor. Eğitim sisteminde yapılan değişiklikler de gezi parkında yapılan değişikliklerden farklı değil, ben yaptım oldu yaklaşıma karşı mücadeleyi veliler çocukları için mutlaka vermeleri gereklidir. Övder bunun için vardır. İşte bakanın açıklaması; Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı Anadolu ve fen liseleri için artık tek bir sınava dayalı öğrenci alınmayacağını belirterek, Avcı şöyle konuştu: müfredata dayalı olarak yapılan sınavların bazılarının, bu değerlendirmeye katılacak olan sınav sonuçlarının, merkezden planlanmayla yürütülen ve yine merkezden değerlendirilen sınavlar şeklinde yapılması. Sene içindeki bazı yazılılar Milli Eğitim Bakanlığı'nın denetiminde merkezden hazırlanmış sorularla yapılacak. Böylece, hormonlanmış notlardan arındırarak, bu notları da nihai değerlendirme ortalamasına katmayı planlıyoruz." BİZ DUR DEMEZSEK, HER GELEN GİDENİ ARATIR HALE GELİYOR. 7

10 DEĞİRMEN SELE GİTMİŞ Şahbudak Ihsan Gündem dershanelerin kapatılması. Yazmayan kalem erbabı, konuşmayan politikacı kalmadı bu konuda. İşin özü hala anlaşılamadı. İktidarla cemaat arasında bilek güreşi mi? Rant kavgası mı? Kamu kaynaklarının bir yerlere transferi mi? Benim asıl merakım ise Eğitim Sistemine olumlu, olumsuz etkileri neler olabilir? İşin asıl ilginç yanı ise daha önceleri de olduğu gibi ilgili çevrelerin tepkisizliği. Ülkemizde sayıları 200 e yaklaşan üniversitelerin eğitim fakülteleri, bunların sayısız hocaları ve binlerce personeli ile devasa bir Milli Eğitim Bakanlığı var. Ama ortaya konu ile ilgili ciddi bir görüş konulmuş değil. Bana göre de konulması mümkün değil. Çünkü Türk Eğitim Sistemi ni neresinden tutsanız elinizde kalacak duruma gelmiş. Sistemin nitelik kaybı dolayısıyla işlevini tamamen yitirmesi yeni değil. Bu nedenle, dershane tartışmaları başlıktaki halk deyişinden başka bir şeyi anımsatmıyor. Değirmen sele gitmiş, sen cakcakıyı arıyorsun. Osmanlı nın duraklaması ve gerilemesi eğitim kurumlarının (medreselerin) yozlaşması ile başlar. Osmanlı devlet adamları olayı 19. yy.da fark ederler. Medreselerin yanında Batı tipi eğitim kurumları kurulur. Ancak çok geç kalınmıştır. Osmanlı çöküşten kurtulamaz. Ancak Kurtuluş Savaşı nı kazanan ve Cumhuriyeti kuran kadro bu eğitim kurumlarından yetişmiştir. Toplumun yaşamı ve geleceği konusunda eğitimin önemini bilen Cumhuriyet kurumlarının önceliği de bu nedenle eğitim olmuştur. Bizzat M. Kemal Atatürk zamanının önde gelen eğitim bilimcilerini davet etmiş, raporlar hazırlatmıştır. Sunulan tüm önerileri ciddi biçimde incelemiştir. Ancak önerilerin tamamı uzun vadeli ve o zamanki devletin gücünün oldukça üstünde kaynak (para) gerektirmektedir. Oysa genç Türkiye Cumhuriyeti nin bu projeleri hayata geçirmek için ne parası ne de yıl gibi uzun zaman dilimine tahammülü yoktur. Üstelik de projelerin bize göre (milli) olup olmadığı sorusu vardır. Atatürk çözüm adamıdır. Vazgeçmez, bizzat ilgilenip fikirler üretir. Eğitmen Kursları nın fikir babası kendisidir. Eğitmen Kursları ndan olumlu sonuç alınması, Köy Enstitüleri projesinin hazırlanmasına temel oluşturur. 17 Nisan 1940 Köy Enstitüleri nin kuruluşu, Türkiye Cumhuriyeti nin tam anlamı ile milli bir eğitim atılımıdır. Köy Enstitüleri projesi çok kısa ömürlü olmuştur. (Kuruluş 1940, projenin durdurulması ve vazgeçilerek 1946, temelli kapatılması 1953) Bu kadar kısa sürede, maliyeti, ekonomiye katkıları ve yetiştirdiği personelin eğitime katkıları incelendiğinde gerçek bir eğitim mucizesi olduğu açıkça görülecektir. Bilindiği gibi 1946 aynı zamanda çok partili düzene geçişimizin de başlangıcıdır. Bizde, çok partili siyasi mücadelenin ekseni, teferruatları bir yana bırakılırsa laiklik-dindarlık üzerine olagelmiştir. Sonraları sağ-sol mücadelesine dönüşse de siyasetin eğitime bakış açısı değişmemiştir. Siyasetin solu laik, sağı da dindar insan yetiştirme sevdasıyla eğitim sistemini siyasete kurban etmişlerdir. Eğitim yıllardan beri siyasetin en ucuz malzemesi olmaktan öteye gidememiştir. Bu günkü tartışmalar da bundan öte bir şey değildir. Aslında ülkemizin eğitim açısından görünümü korkuncun da ötesindedir. Milyonlarca okumuş, üniversite bitirmiş gencimiz orta yerde işsiz dolaşıyor. Sadece 300 bin öğretmen diplomalı gencimiz Milli Eğitim Bakanlığının kapısında bekliyor. 30 küsuru bunalımdan intihar etmiş. Yaş ortalaması35 olan yüz binlerce genç bir işe yaramıyorsa, ekmek parası kazanamıyorsa ve yaşlı anne babasının eline bakıyorsa, laik olsa neye yarar, dindar olsa, Kuran-ı Kerim i hıfzetmiş olsa neye yarar. Dershaneleri kapatsan ne olur, kapatmasan ne olur. Dine bu kadar çok meraklı iseniz kızlarımızın tamamını hafize, erkek çocuklarımızın tamamını da hafız-imam yetiştirelim, olup bitsin. Madem dünyadan umudumuz kalmadı bari doğrudan ahrete yatırım yapalım. 8

11 TOKATI SESSİZ KALANLAR YEDİ Son 30 yıldır toplumun değerleri ve hizmet alanları üstünden yapılan değişimler ve yeniden yapılanmalar, eğitimde, tartışmalarının ardından dershane kavgalarıyla devam ettiriliyor. Devletin yeniden yapılandırılması adı ile sürdürülen çalışmalar, daha önceleri mücadelelerle kazanılmış sosyal, kültürel, ekonomik ve siyası hakların yok edilmesine yöneliktir. Devletin yetersiz de olsa sunmuş olduğu kamu eğitim hizmeti de bu yapılanma içerisinde sürdürülmektedir. Son günlerde gündeme getirilen dershanelerin özel okullara dönüştürülme ve kapatılma söylemleri, eğitimde ticarileştirme ve özelleştirme çalışmaların bir parçasıdır. Gerek hükümetin, gerekse medyanın bu konuyu koyuşu ve işleyişi asıl amacın arkaya atılması biçiminde olmuştur. Bu görüntü de asıl unsurlar olan öğrencileri, velileri ve eğitimcileri ya iki taraftan birini desteklemesine yada Sevirci kalmasına neden olmuştur. Hükümet- cemaat tartışması olarak gösterilen dershane tartışmasının bir getirim tartışması olduğunu, eğitimcilerin yanında veliler ve öğrenciler yeterince bilince çıkaramamış, tepkisinin yansıtamamıştır. Hükümetin dershaneleri kapatacağız, özel okullara dönüştüreceğiz anlayışı, yıllardır yapmış olduğu icraatlarda ve sisteminin kendisinde vardır. Hükümet ve medyası sistemini din-laiklik üstünden gündem yaparken, ÖVDER 222 sayılı ilköğretim kanununun 22 maddesinde ifade edilen İlköğretim, kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. Hükmünü kaldırmıştır. AKP bununla eğitimde, özelleşme ve özelleştirmede önemli bir adım atmıştır. Şimdi dershane tartışmalarını cemaat, hizmet alanının daraltılıp, boğazının sıkılması üstünden yürütürken, Hükümetle yaptığı kayıkçı dövüşünde ortaya sürülen pastadan daha çok pay alma ataklarını gösteriyor. Pekiyi hükümet bu pastayı başkasına mı vermek istiyor, F. Gülen bize tokat atılıyor,zaman yazarı Hüseyin Gülerce boğazımızı sıkan eli tutmayalım mı? diye feryat eder gibi davranıyor. F. Gülen elbette servetini okullar ve dershaneler üstünde edindi, diğer alanlara buradan atladı. Bunda en büyük ortamı da AKP hükümeti sağladı. Bu tartışma bir çarpıtmadır. Ortalıkta halkın verdiği verginin nerelere aktarılacağı, devlet eli ile kimlerin zengin edileceği tartışılırken, ceplerinden paraları çekilenler, seyirci durumuna getirilmiştir. Hükümeti, cemaati ve medyası ile yürütülen bu çarpıtılmış tartışmada, tokatı yiyen, boğazı sıkılan ne yazık ki seyirci kalanlar olmuştur. Bu tartışma kime ne getirdi. Dershanelerin dönüştürülesi ve kapatılması eylül 2015 yılına uzatıldı. Dershane sahiplerine, arsa tahsisinde yardım edilmesi, faizsiz kredi verilmesi, hizmet satıl alınması, açık liselerde yüz yüze eğitim zorunlu hale getirilmesi gibi avantajları dershane sahipleri kazanmıştır. Hükümet amacına, yani eğitimini özelleştirme planını daha rahat uygular hale gelmiştir. Aracı durumuna düşürülen Veliler, öğrenciler ve eğitimciler bir yerine iki yanağına birden tokat yediler. Şimdi bu tokatın hızı ile uyanma zamanı AKP hükümetinin daha ileri gitmesini önleme zamanı, muhalefet gibi gözükenlere de ders verme, Laikdinci ikileminden kurtulup, elimizden alınanları tekrar alma birlikteliğini yaratma zamanı önümüzde duruyor. 9

12 OKUMA ALIŞKANLIĞI KAZANDIRMA PROJESİ(!) Hülya KOCABOZDOĞAN/ övder yöneticisi-izmir Çiğli Kaymakamlığı 81 ile 81 kitap adı altında bir proje başlattı. Projenin amacı; kitap okuma alışkanlığı kazandırma, devam ettirme ve geliştirme. Bu yolla ;okul kütüphaneleri güncellenip, zenginleştirilecek. Sınıflarda kitaplık oluşturulacak. Çevremizde ve okulumuzda kitap okumayı engelleyici nedenleri en aza indirilecek. Her öğrencinin bir ayda en az beş kitap okuması sağlanacak. Uygulama ise şöyle olacak: Her sınıfa 81 kitaptan oluşan 2 adet kitap seti gönderilecek. Öğrenciler bu kitapları dönüşümlü okuyacak. Okunan kitap numarası hangi ilimizin plaka numarası ise haritada o il boyanacak. Okunan kitaplarla ilgili okullar arası bilgi yarışması düzenlenecek. Bu proje ilköğretim ikinci sınıf ile sekizinci sınıf arası öğrencileri kapsayacak. Kitap okuma alışkanlığının çok düşük olduğu ülkemizde,kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı aşılayacak, geliştirecek çalışmalar mutlaka desteklenmelidir. Ancak böyle bir amaçla başlatılacak projede özellikle yaş grubu gözönüne alındığında dikkat edilmesi gereken çok önemli noktalar olmalıdır. Öncelikle kitaplar içerik olarak konunun uzmanlarınca titizlikle incelenmelidir. Kitapların içeriği, çocuğa vereceği mesaj, yaş grubuna uygun olmalıdır. Bilimsellikten uzak, ayrıştırıcı, içlerini kin ve düşmanlıkla dolduracak içerikli kitaplar telafisi zor sonuçlar doğurabilir. Bu kitaplardan bazıları incelendiğinde titiz bir çalışma yapma gereği açıkça görülecektir. Örneğin; 2. sınıflara gönderilen Müslümanlar Kardeştir adlı kitapta yer alan kan ve savaş resimleri küçük çocukları din adına savaşmaya,öldürmeye, kan dökmeye yönlendirici anlatımlar nedeniyle çocukları kin ve nefrete yönlendirmektedir. 3.sınıflara gönderilen Mestik Hanım kitabında kadın, bir böcek olarak gösterilmekte ve evlenmek için kendini en az dövecek kocayı aramaktadır. Bu durum kadına şiddeti,dayağı kaçınılmaz kılıp meşrulaştırarak, çocuklarda bu durumun kabul edilebilir, doğal olduğu düşüncesini yerleştirmektedir. 4.sınıflara gönderilen En Kolay Kazanç adlı öykü Risale-i Nur dan aynen alınmış. Sadece dili sadeleştirilip, resimlendirilmiştir. Kitaba göre iyi insan olmanın koşulu namaz kılmak, dinin gereklerini yerine getirmektir. Yine aynı yaş gurubuna gönderilen bir diğer kitap Varlıkların Dilinden Peygamberimiz. Bu kitabın birinci öyküsünde peygamberin çocukken bir arkadaşıyla koyun otlatmaya gitmesi sırasında yaşanan olağanüstü olayı anlatıyor. Arkadaşı, peygamberin etrafına meleklerin indiğini, onun göğsünü yarıp, kalbini yıkadıklarını görüyor.ancak göğsünde hiç bir yara izi, kan görülmediğini anlatıyor. 6. sınıf öğrencilerine gönderilen Allah Nasıl Yaratıyor adlı kitapta Said-i Nursi nin eserlerinin adları sıralanmakta, Bu kitapları seneler önce Bediüzzaman Said-i Nursi adlı bir alim yazmış cümlesi aynen geçmekte, Said-i Nursi nin resmi sayfanın altında yer almaktadır. Verdiğim örnekler bu kitapların sadece birkaç tanesi. Bilimsellikten uzak bu kitapları okuyan öğrenciler Fen Bilgisi öğretmeninin anlattıklarına nasıl inanacak? En çok kitabı ben okuyup, ödülü almalıyım düşüncesi, arkadaşını rakip görmesine neden olacaktır. Böyle bir rekabet duygusuyla çocuk, arkadaşıyla paylaşımcı bir iletişim yerine sadece kendini düşünen, arkadaşına kuşku ve kıskançlıkla bakan bir ilişki içinde olacaktır. Bir çocuğun kitaplardaki öykülerde geçen olağanüstü olayları gerçek yaşamda uygulamaya çalışmaya kalkması vahim sonuçlara neden olabilir. Namaz kılmayan, oruç tutmayan, başını örtmeyen arkadaşının kalbini yıkamaya kalkarsa bunun sorumlusu kim olacak? Irk, cinsiyet, mezhep, renk, din, dil ayrımı yapmadan, barış içinde yaşama mesajları yerine ; küçücük beyinler belirli bir dünya görüşüne göre yönlendirilip, onların dışındakiler öteki yapılmaktadır. Çiğli Kaymakamlığının başlattığı projede yer alan kitaplar bir an önce bu işin uzmanlarınca, özellikle pedagojik yönden mutlaka incelenmelidir. 10

13 LAİK DEVLETİN DİNCİ HÜKÜMETİ ÖVDER- İZMİR Dindar ve kindar nesil yetiştirme projesi olarak apar topar yürürlüğe konan sisteminin uygulama alanları genişletilerek sürdürülüyor. Okullara seçmeli diye konan ama zorunlu seçtirilen kuran-ı kerim ve peygamberimizin hayatı dersleri yetmiyormuş gibi şimdi de okullarımız kuran kursları haline getiriliyor. İzmir Çiğli de milli eğitim müdürlüğü, müftülük ve kaymakamlık yazışmalar ve protokollerle kuran kursları yetmediği gerekçesi ile okullarda kuran kursu verilmesine yasal kılıflar uydurmaktadırlar. Anayasası gereğince, her dine aynı uzaklıkta bulunması gereken hükümet gençlerimizi, çocuklarımızı ve toplumuzu tek din baskısı altına almaya çalışıyor. Alevilerin cem evlerini yok sayan, hükümet laik eğitim vermesi gereken okulları dini eğitim kurumları haline getiriyor. Anayasada dini eğitimin nasıl verileceği belirlenmişken, yine anayasada Türkiye devleti,sosyal laik bir devlettir yazılı iken bunların yapılması hem dinin çıkarlar için kullanılması hem de başka dinden, mezhepten ve dinsiz olan toplulukları ve bireylerin baskılandırılmasıdır. Bu da AKP hükümetinin özgürlük, demokratik ve adalet söylemlerinin ne kadar sahte olduğunu göstermektedir. Çiğli de yapılanlar hem yasal değil, hem de ahlaki değildir. Laik eğitim adına o makamlarda oturanlar böyle bir uygulamayı yapamazlar. 11

14 MEB DE SKANDAL! BASINDAN Konya`da bir ilköğretim okulu önce ortaokula, ardından imam hatip ortaokuluna çevrildi. 5. sınıfı normal ortaokulda okuyan öğrencilerin kayıtları 6. sınıfta otomatik olarak imam hatip ortaokulu öğrencisi olarak yenilendi. Ayşegül Kahvecioğlu`nun haberine göre, MEB, eğitimde düzenlemesinin ardından geçtiğimiz yıl Türkiye`de bulunan tüm ilköğretim okullarını ilkokul, ortaokul ve imam hatip ortaokulu olarak dönüştürmüştü. 1 yıllık eğitim döneminin ardından, yeniden oluşan "ihtiyaç" doğrultusunda çok sayıda okulu imam hatipe çeviren bakanlığın, dönüştürme işlemleri sırasında yeni bir skandala imza attığı ortaya çıktı. Türkiye`de bu yıl imam hatip ortaokuluna çevrilen tüm okulların mevcut öğrencilerini ilgilendirebilecek "dönüşüm" skandalı, Konya`nın Meram ilçesinde bulunan Şeker Ortaokulu`nda yapılan dönüştürme ve kayıt yenileme işlemleri sırasında gündeme geldi. 1 Yıl Normal Ortaokul Şeker İlköğretim Okulu, düzenlemesinin ardından geçen sene başında ortaokula çevrildi. Okulda, sistem gereği başka bir okula kademeli geçiş yapacak ilkokul 3 ve 4. sınıf ile ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri birlikte eğitim görüyordu. 1 yıl süreyle normal ortaokul olarak hizmet veren okul, eğitim öğretim yılının sona ermesiyle birlikte imam hatip ortaokuluna dönüştürüldü. İmam hatipe çevrilen okul, bu yıl ilk defa 5. sınıf öğrencilerini okula "imam hatip öğrencisi" olarak kabul etti. Ancak geçen sene 5. sınıfı normal ortaokulda okuyan ve bu yıl 6. sınıfa geçecek öğrencilerin kayıtları elektronik ortamda otomatik olarak imam hatip ortaokulu öğrencisi olarak yenilendi. İstemeyen Başka Okula Gitsin` Durumu öğrenen veliler, okula gelerek durumdan şikayetçi oldu. Ancak okul yönetimi, il milli eğitim müdürlüğünden gelen talimat doğrultusunda velilere "Çocuklarının imam hatipte devam etmesini istemeyen veliler, kaydını başka bir ortaokula aldırabilir" dedi. Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü`nden yapılan açıklamada ise ilginç ifadeler yer aldı. Açıklamada, "Öğrenci ve okul sayıları ile tercihleri dikkate alarak Konya Valiliği`nin oluru ile yeniden bazı okulları dönüştürdük. Bu kapsamda Konya`da okul da imam hatipe çevrildi. Okullar, bakanlığın e-okul sistemine okul kodları ile giriş yapıyor. Ancak okul imam hatipe çevrilince eski okulun kodu sistemden siliniyor. Yeni okul kodu açılarak sisteme öğrencilerin kaydının yapılması gerekiyor. O okullar da hem türü değişen okulun öğrencileri, hem de öğretmenleri mağdur olmasın diye yeni kurum kodunu kullanarak öğrencileri imam hatip ortaokuluna aktardılar. İsteyen veliler çocuklarının nakillerini bu okullardan alıp başka okullara verebilir" denildi. 12

15 YEREL YÖNETİMLERİN EĞİTİM ALANINDAKİ FAALİYETLERİ ÖVDER İnsanın sosyal bir varlık olarak en önemli ihtiyaçlarından birisi de eğitimdir. Toplumsal gelişimin en önemli ayağının eğitim olduğu düşünüldüğünde kuşkusuz toplumsal katılımı içeren demokratik işleyişin de bu alanda işlevsel hale gelmesi beklenir. Bugünün ve geleceğin en iyi biçimde eğitilmesi, yaşam becerileri kazandırılması merkezi yönetimin görev ve sorumluluğunda olmakla beraber, yerel yönetimlerin de ana görevlerinden biridir. Kent yaşamının iyileştirilmesi ve ortaklaştırılması, yerel kültürlerin yaşatılması belediyelerin ve yerel yönetimlerin eğitime verdiği önemle doğru orantılıdır. Sağlıklı bir çevre, ortak yaşamdaki sorumluluk ve insanlar arasındaki doğru iletişim gibi değerler ve halkın bilgilendirilmesi, bilginin yaşanır hale gelmesi nitelikli eğitimle sağlanabilir. Çevreyi ve doğayı koruyan, geliştiren ve bunların oluşumu için görev alan, Parkları kirletmeyen, ağaçları kırmayan, çevresine rahatsızlık vermeyen ve hizmetin niteliğini artıran, sürekliliğini sağlayan bireyler ancak nitelikli bir eğitimle mümkündür. Toplumsal değerlere sahip olan bireylerin bulunduğu yerleşim yerlerinde, yerel yönetimlerin hizmetleri hem karşılık bulur, hem de daha kolay yürütülür. Bu nedenledir ki, yerel yönetimler hizmetlerinin ağırlıklı kısmını eğitime ayırmalıdırlar. Ancak böyle bir hizmetle halkçı belediyecilik yapılabilir. İçme suyu, çevre temizliği, alt yapı vb gibi hizmetlerin kalıcı ve sürekli olmasını sağlayanlar, toplumsal değerlere sahip bireylerdir. Özellikle son 30 yıldır, devletin yeniden yapılandırılmasına paralel olarak, belediyeler ve yerel yönetimler de yeniden yapılandırılmaktadır. Mahalli idareler ve belediyeler yeniden yapılanırken, hizmetlerinin bir kısmını kamu hizmeti olmaktan çıkarıp, ticari işletmelere, çalışanlarını da kadro dışı kısa süreli sözleşmeli çalıştırmaya dönüştürdüler. Hizmetlerin yerelleştirilmesi adı altında birçok hizmeti özelleştirdiler. Eğitim de bu alanlardan biridir. AKP hükümetinde de eğitimde özelleştirilen alanlar sürekli artmaktadır. Fatih projesi ve dershanelerin özel okullara dönüştürülmesi bunların son örnekleridir sayılı belediyeler yasasında, eğitime nasıl katkı sunulacağı, gelirlerin ne kadarının eğitime ayrılacağı ve bunların nasıl kullanılacağı gibi birçok belirsizlikler vardır. Böyle olmasın da yerel yönetimlerin eğitime sunduğu hizmetleri görev ve yasal çerçevede değil de, bir keyfiyete ve sadakaya dönüştürmektedir. Sosyal bir devlet, hizmetlerini yardım ve sadaka üstüne değil, insan hakları ve yasal çerçeve üstüne oturtmalıdır. Sadaka kültürünün egemen olduğu bir toplumda, eğitim bir insan hakkı olarak değerlendirilmez. Devlet anlayışı ve AKP hükümetinin uygulamaları ile eğitim hizmetleri artık bu anlayışla sunulmaktadır. Şimdi yerel yönetimlerin eğitime katkıları da bu çerçevede devam ettirilmektedir. Belediyeler, boy boy ilanlarla, ne kadar okulu badana yaptığını, ne kadar öğrenciye eğitim yardımı yaptığını, ne kadar eğitim aracı aldığını ve bunun gibi katkılarını görev olarak değil de, bir yardım anlayışı ile yaptığını sergilemektedirler..yerel yönetimler yasası ile hizmetlerini ulusal ve uluslararası şirketlere devretmiş belediyeler, öncelikle halka değil, şirketlere hizmet etmektedirler. Halkçı belediyecilik, hizmetlerini yardım ve bağışlar üstünden değil, görev ve sorumluluklar üstünden sunmayı amaçlar. Yerel yönetimlerin hizmetleri, semt meclisleri, mahalle meclisleri vb gibi yerel birimlerin istemleri üstünden bir kamu hizmeti olarak yürütülmesi halk için yapılan belediyeciliğin gereklerinden birdir. 13

16 Bizdeki keyif kimsede yok. Koltuklarımıza kurulup çekirdek çitleyerek, cemaat-hükümet kavgasını izlemekteyiz. Özetle ruh halimiz Yiyin birbirinizi. Bir gazete manşeti değil bu sadece; bizim mahalle nin genel ruh hali... Ezilen çimenler olarak, keyif bizde! Dershaneler kapatılmalı, elbette. Özel okullar da... Şüphe yok; parasız, eşit ve bilimsel eğitimin önünde ne engel varsa yıkılmalı. AKP Hükümetinin de, cemaatin de niyeti bu değil. Öyleyse, Aman bize ne, hatta asıl mesele başka... deyip sıyrılacak mıyız? Ortaya saçılması olası belgeler iktidarın gerçek yüzünü gösterebilir diye avunacak mıyız? En fenası, Cemaat tercih değiştirip bizi kurtaracak rüyasına mı yatacağız? Karşımızdaki kirli rant siyaseti iş birliği de yapsa, kavga da etse; olan bu ülkeye, gençliğe oluyor. AKP ilk günden beri, eğitimde özelleştirme furyası için hazırlık yapıyor. Deniyor, yokluyor, iki adım ileri, bir adım geri... Açık ajandası bu. Ve şimdi; sağlıkta yaptığı dönüşüm ün benzerini yapmak için seferberlik halinde. Yaşananlar, hem cemaat-hükümet geriliminde yeni bir perde; hem de eğitimde özelleştirme için dev bir adım. Nasılsa herkes seyirlik temaaşa izliyor. Özel okullarının eğitimde tuttuğu yeri bir anda iki üç katına çıkaracak bir adımdan söz ediyoruz. Sonra var olan teşvikleri öğrenci bazlı olarak artıracaklar. Yani, özetle; bir öğrencinin devlete maliyeti şu kadar bin lira, bunun yarısını özel okullara versek, yarısını veli karşılasa, maarifi ne güzel idare ederiz hesapları. Uzun zamandır dillerde bu; özel okullar yıllardır lobi yapıyor. Bir ara yasa çıktı, dönemin Cumhurbaşkanı Sezer engelledi. 3 bin özel okul geliyor diye atılan manşetleri, 4 bine yakın dershanenin yüzde 70 nin özel okul, kalanının açık lise olacağını atlıyoruz sanki. SEYİRLİK TEMAŞA MI? Mustafa KARA Özel açık lise kızlı erkekli tartışmalarının yapıldığı bir ülkede genç kadınlar için ne anlama gelir? Ucuz iş gücü diye çırpınan bir burjuvazinin elinde çocuk işçilere ne ifade eder? Düşünmeli! Süreç; sınavsız eğitim, dershanesiz eğitim, öğrenciler yarış atı olmayacak teraneleriyle süsleniyor. Evet, öğrenciler yarış atı olamayacak. Yarışa alınmayacak milyonlarcası. Bizim çocuklarımız, bu halkın çocukları. Yarış iptal; bizim çocuklar hükmen mağlup... Dershaneler bu sistemin yarattığı bir kanser ve savunulacak hiçbir tarafı yok. Ama, bugün yapılan da metastaz, yani kanserin bütün bünyeye yayılması. Eğitim sistemi, neredeyse beşikten başlayan bir eleme sistemi ne dönüşüyor. Hatta, geçişe kapalı açık bir kast sistemi bu. Ölçüt annenin, babanın cüzdanı! Milyonlarca çocuğu, milyonlarca genci; hatta doğacak çocuklarını etkileyecek süreç bugün başlamadı, bitmeyecek de. Devlet destekli özel okul olduktan sonra, dershaneler kapansa ne, kapanmasa ne? Nasılsa cemaat okul sayısını ikiye katlar ticareten kaybı olmaz; örgütlenme faaliyetini evlere ve okullara taşır siyaseten kaybı olmaz. Bir şekilde anlaşırlar; ya da anlaşamazlar yollarına devam ederler. Filler işte... Yanlış sorulara doğru yanıt aranmaz. Teşbihte hata olmaz; Ne yani dershaneleri mi savunacağız sorusu; en az 12 Eylül Referandumu nda Hayır dediğimizde Ne yani, 12 Eylül Anayasası nı mı savunacağız eleştirisi kadar saçma. Bugünkü yaklaşımla dershanelerin kapatılmasını olumlu saymak da; bir nevi Yetmez, ama evet. Eğitim için bütünlüklü bir karşı çıkışın örgütlenmesi şart. Mesele eğitim değil kayıtsızlığı ise bu ülkenin gençlerine yapılabilecek en büyük ihanet. Eğitim hakkına yönelik kapsamlı özelleştirme saldırısı karşısında ilüzyona kapılıp kayıtsız kalmanın bedeli ağır. Birbirlerini yemiyorlar; aralarında ağız dalaşı yaparken bile, dönüp asıl yumruğu bize sallıyorlar. Sadece seyircinin dayak yediği bir gösteri bu. Bilelim de; çekirdek çitlemeye öyle devam edelim. İyi seyirler...(evrensel) 14

17 ORTA ÖĞRETİMDE DE DENEME DÖNEMİ ÖVDER Düz liselerin tamamen kapatılması ile başlayan tartışmalar hız kesmeden devam ediyor. Anadolu lisesini kazanamayan çocukların mecburi olarak meslek, imam hatip ve açık liseye gitmek zorunda bırakıldı. SBS de başarısız olup açıkta kalan öğrenciler iki tercih arasında sıkıştırıldı. ve özel okulların pahalılığı nedeniyle öğrencilere tek seçenek kalıyor: 'i için tek yol imam-hatip Şimdiki uygulamada Anadolu lisesini kazanamayan bir öğrencinin karşısına üç seçenek çıkıyor. Bu öğrenciler meslek lisesi, imam hatip lisesi veya açık liseye gidecek. Çocuklarını bu okullara göndermek istemeyen ailelerin önüne özel okul seçeneğini koyuyorlar. Yoksul çocukların aileleri özel okul seçeneğini elediği için mecburen imam hatip ya da meslek liselerini tercih ediyor. 615 ÇOK PROGRAMLI LİSE VAR Açıkta kalan öğrencilerin 3/2 si meslek liselerine giderken, geri kalanı zorunlu olarak imam hatip lisesine yönlendiriliyor. Ayrıca Türkiye de 615 Çok Programlı Lise var. Bu liselerin çoğu ilçelere kaydırılmış durumda. 1 milyon 259 bin 546 öğrenciden fen, Anadolu, Anadolu öğretmen ve sosyal bilimler liselerinin kontenjanları 688 bini, kalan 574 bin öğrencinin önünde ise özel okul, meslek lisesi, imam hatip lisesi, çok programlı lise ve açık lise seçenekleri kalıyor. Açık lise ya da meslek lisesine giderek üniversite kazanmak zor olduğu, çok programlı liselerin sayısının azlığı Milli Eğitim Bakanlığı nın Anadolu lisesine yerleşemeyen ve meslek lisesi ya da imam hatip lisesine gitmek istemeyen öğrencilere Anadolu liseleri veya meslek liseleri bünyesinde açılan düz lise programı uygulayan sınıflara yönlendirilmesi de çözüm olmadı. Ortaöğretimde de bir denemeye giren bakanlık, gençleri kendi çevresinden uzaklaştırarak, hem denetimsizliği hem de servis paralarıyla maddi yükü artırdı. 15

18 LAİKLİKTEN VE LAİK EĞİTİMDEN NE ANLAMALIYIZ Laikliğin tanımı Laisizm, bilimsel bir kavramdır ve herkes için geçerli kriterleri vardır. Ülkeden ülkeye laisizm yerleşmesi tarihsel ve sosyolojik açıdan farklılıklar gösterse de hepsinde ortak özellik, devlet ve din alanının Ayrılması dır. Dinin devlete, devletin de din alanına müdahale etmemesidir. Laik bir ülkede laiklik, din ve devletin alanlarının tümüyle ayrılmasını, din ve vicdan özgürlüğünün inanan ve inanmayan herkes için geçerli olmasını ifade eder. Dolayısıyla laik bir ülkede devlet, bütün dinler ve inançlar karşısında eşit mesafede olmak zorundadır. Laiklik; dinsel etkinliklerin, devlet, fikir ve ekonomik yaşamdan ayrı olarak ele alınmasını, devletin dinsel esaslara ve güce dayanmamasını, gücünü doğrudan doğruya halktan almasını öngören bir kavramdır. Laik bir devlet, bireylerin bir dine sahip olma ya da dini ihtiyaçlarını tatmin etmedeki tavır, davranış ve eylemlerinde mutlak anlamda özgür olduğunu kabul etmek zorundadır. Devlet, dini kurallara dayalı kanunlar çıkaramayacağı gibi, dindarların dini yaşantılarını olumsuz yönde sınırlandırıcı ya da bir kısmını olumlu yönde teşvik edici ilke ve uygulamalar yapamaz. Laik bir devlet, Türkiye de olduğu gibi Sünniliğin, Aleviliğin ya da başka dinlerin nasıl kuralları, nasıl ibadetleri vardır; bunları nerede nasıl gerçekleştirmelidir gibi konulara karışmamalıdır. Laik devlet sadece din ve mezheplerin birilerine karşı egemenlik kurması ve birinin diğerini baskı altına alma girişimlerini önleyecek tedbirleri alır. Türkiye deki laiklik anlayışı; devletin din alanına müdahalesiyle (devletin dini kurumsal olarak örgütlediği) başlayıp, dinin devlete müdahalesi ve devletin görevlerinin içine dini ilkelerin sızması nedeniyle, devlet işlerinde fiiliyatta dini değerler hep ön planda olmuştur. Cami yaptıran, imam yetiştiren, onlara maaş bağlayarak tarif edilen dini uygulamaya çalışan bir devletin, gerçek anlamıyla laiklikle bir ilgisinin olması mümkün değildir. Laiklik tartışmalarının merkezinde türban, imam hatipler gibi sorunların olması, dinin devletin alanına Dr. Erkan AYDOĞANOĞLU müdahalesinin çok ileri noktalara ulaşmış olmasının bir sonucudur. Diyanet İşleri Başkanlığı diye bir kurumun olduğu, bu kurumun yüz binden fazla görevlisinin maaşının devlet tarafından verildiği, din görevlilerinin devlet tarafından yetiştirildiği, camilerde verilen vaazlar ve okunacak hutbelerde ne denileceğinin bile bizzat devlet tarafından sınırlarının belirlendiği bir ülkede ne inanç özgürlüğünden ne de laiklikten söz etmek elbette mümkün değildir. Aynı nedenle; devletin tanımladığı Sünni İslam dışındaki bütün İslam yorumlarının, mezhep ve inanç gruplarının yıllardır yok sayılıp görmezden gelinmesi, bütün inançların özgürce yaşaması, kendi ibadetlerini hiçbir sınırlama olmadan özgürce yapabilmeleri anlamında Türkiye de din ve inanç özgürlüğünden bahsetmek mümkün değildir. Dinin kendi içindeki anlayış farklılıkları da zaman içinde kaçınılmaz olmuş; ayrımlar, farklı din ve mezhepler, doğrudan insan ihtiyaçları ile dinin ilk ilkelerinin eskiyip çatışmasından doğmuştur. Bu yüzden de din ve mezheplerin kendi içinde tartışması, elbette teolojik ve sosyolojik bakımdan en azından eski çağlarda bir öneme sahip olmuştur. Laiklik; din ve mezhep bahanesiyle yığınların, halkların, ulusların birbiriyle çatışmalarına son vermek için ortaya çıkan bir tutumdur. Eğer insanlar, inanç grupları birbirlerinin inançlarına karışmazsa; din savaşları, mezhep çatışmaları da ortadan kalkacaktır. Böylece din alanı, egemenlerin müdahale ettiği, halkın farklı kesimlerini birbirine karşı kışkırtıp, bir bölümünü yedekleyebildiği bir alan olmaktan çıkacaktır. Laiklik sayesinde devletin alanı da dinin ve din adamlarının alanı olmaktan önemli ölçüde kurtulacaktır. Bu, aynı zamanda laikliği eğitim, bilim, sanat ve kültür alanında din ve onun ilkelerinin baskısından koruyan bir kalkan rolü görerek, demokrasinin gelişmesi ve güçlenmesinin zeminini genişletecektir. Laikliğin demokratik bir toplumun vazgeçilmez ilkesi olmasının nedeni budur. Laik eğitim nedir? 16

19 LAİKLİKTEN VE LAİK EĞİTİMDEN NE ANLAMALIYIZ Laiklik, evrensel bir değerdir ve eğitim yoluyla aktarılır. Değer, bir sosyal grubun veya toplumun kendi varlık, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için, toplumun çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu, toplumun ortak duygu, düşünce, amaç ve çıkarını yansıtan genelleştirilmiş temel ahlaki ilke veya inanışları ifade etmektedir. Öncelikle açıkça belirtmek gerekir ki, laik eğitim dinsizlik eğitimi değildir. Çünkü laiklik, doğrudan doğruya inançlara ve onların varlığına dayalı bir kavramdır. Bu nedenledir ki, laik eğitimin dinsizliğe, ateizme davetiye çıkaracağını savunanlar, toplumsal yaşamın tüm alanlarında dini kuralların egemen olmasını isteyen, farklı inanç ve düşüncelerin yaşamasına tahammül edemeyenlerdir. Laik eğitim, dini karalamak değil, önemli toplumsal işlevleri olan dinin kötüye kullanılmasına, Türkiye de sıkça gördüğümüz gibi bazı siyasal ve ekonomik çıkar grupları tarafından istismar edilmesine, kapitalist sistemde sömürünün meşrulaştırılması için kullanılmasına karşı önlemler üretmek açısından çok önemlidir. Laiklik, din adına insanları korkutmak ve onları denetim altında tutmak için kullanılmasının engellenmesi açısından da önemlidir. Bu yönüyle laiklik, din ve inanç istismarcılarının aksine bütün din ve inançlara eşit mesafede ve saygılı olmayı ifade etmektedir. Laik eğitim, doğası gereği toplumda hoşgörü ortamı yaratmayı, din ve inanç farklılıkları üzerinden toplumu bölüp birbirine karşı kışkırtmayı değil, birleştirici olmayı ilke edinmiştir. Laik eğitim, dinsel inançların varlığı ve özgürlüğü için temel bir güvencedir. Laik olmanın temel ilkesi başkalarının inançlarına, düşüncelerine saygılı olmak, aklı ve bilimi rehber edinmek, hangi din ve inançtan olursa olsun her insanın değerli olduğunu bilmek ve buna saygı göstermektir. Nerede gerçek anlamıyla laik eğitim varsa, orada din ve vicdan özgürlüğü olduğu akıllardan çıkarılmamalıdır. Kamusal eğitimin önemli bir parçası olan ve insanı merkeze alan laik eğitim anlayışı tüm insanların eşit, saygıdeğer, öğrenme ve gelişmeye açık olduğunu savunur. Eğitim üzerinden konuya bakacak olursak, dinsel bir eğitim anlayışı insanları inanan ya da inanmayan, dindar ya da dinsiz olarak ayırarak, bir kısmını üstün ve değerli, diğerlerini ise değersiz kabul edebilmektedir. Bu şekilde toplumda giderek derinleşen sınıfsal ayrışmanın din üzerinden daha da derinleştirilmesi kaçınılmazdır. Dinsel eğitim; olay, olgu ve nesneleri bilimin değil, dinin (ya da dini merkeze alanların) bakış açısıyla açıklamayı temel almaktadır. Örneğin, yağmurun oluşumunu, suyun belli bir aşamada yoğunlaşarak buharlaşması olayı olarak açıklamak yerine, Tanrı katında duası kabul olan insanların duaları sonucu olduğunu kabul etme ya da böylesi bir açıklamayı yeğleyici bir eğitim ya da bilimsel bir gerçeklik olarak evrimi maymundan gelmek olarak tanımlayıp, hepimiz Âdem den Havva dan geldik gibi ifadelerle açıklamaya çalışmak, dinsel eğitimin ne tür sonuçlar ortaya çıkarabileceğini görmek için yeterlidir. ( YAZARIN KISALTILMIŞ YAZISI) 17 1

20 İlköğretimin Amaçları, İlkeleri ve Genel Konuları İlköğretimin Amaçları Madde 5 Türk Millî Eğitiminin amaç ve ilkeleri doğrultusunda; a) Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini geliştirerek onları hayata ve üst öğrenime hazırlamak, b) Öğrencilere, Atatürk ilke ve inkılâplarını benimsetme; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası na ve demokrasinin ilkelerine, insan hakları, çocuk hakları ve uluslar arası sözleşmelere uygun olarak haklarını kullanma, başkalarının haklarına saygı duyma, görevini yapma ve sorumluluk yüklenebilen birey olma bilincini kazandırmak, c) Öğrencilerin, millî ve evrensel kültür değerlerini tanımalarını, benimsemelerini, geliştirmelerini bu değerlere saygı duymalarını sağlamak, d) Öğrencileri, kendilerine, ailelerine, topluma ve çevreye olumlu katkılar yapan, kendisi, ailesi ve çevresi ile barışık, başkalarıyla iyi ilişkiler kuran, iş birliği içinde çalışan, hoşgörülü ve paylaşmayı bilen, dürüst, erdemli, iyi ve mutlu yurttaşlar olarak yetiştirmek, e) (Değişik: /26156 RG ) Öğrencilerin kendilerini geliştirmelerine, sosyal, kültürel, eğitsel, bilimsel, sportif ve sanatsal etkinliklerle millî kültürü benimsemelerine ve yaymalarına yardımcı olmak, f) Öğrencilere bireysel ve toplumsal sorunları tanıma ve bu sorunlara çözüm yolları arama alışkanlığı kazandırmak, g) Öğrencilere, toplumun bir üyesi olarak kişisel sağlığının yanı sıra ailesinin ve toplumun sağlığını korumak için gerekli bilgi ve beceri, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı konularında bilimsel geçerliliği olmayan bilgiler yerine, bilimsel bilgilerle karar verme alışkanlığını kazandırmak, h) Öğrencilerin becerilerini ve zihinsel çalışmalarını birleştirerek çok yönlü gelişmelerini sağlamak, ı) (Değişik: /26156 RG ) Öğrencileri kendilerine güvenen, sistemli düşünebilen, girişimci, teknolojiyi etkili biçimde kullanabilen, planlı çalışma alışkanlığına sahip estetik duyguları ve yaratıcılıkları gelişmiş bireyler olarak yetiştirmek, i) Öğrencilerin ilgi alanlarının ve kişilik özelliklerinin ortaya çıkmasını sağlamak, meslekleri tanıtmak ve seçeceği mesleğe uygun okul ve kurumlara yöneltmek, j) Öğrencileri derslerde uygulanacak öğretim yöntem ve teknikleriyle sosyal, kültürel ve eğitsel etkinliklerle kendilerini geliştirmelerine ve gerçekleştirmelerine yardımcı olmak, k) Öğrencileri ailesine ve topluma karşı sorumluluk duyabilen, üretken, verimli, ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bulunabilen bireyler olarak yetiştirmek, l) Doğayı tanıma, sevme ve koruma, insanın doğaya etkilerinin neler olabileceğine ve bunların sonuçlarının kendisini de etkileyebileceğine ve bir doğa dostu olarak çevreyi her durumda koruma bilincini kazandırmak, m) (Değişik: /26156 RG ) Öğrencilere bilgi yüklemek yerine, bilgiye ulaşma ve bilgiyi kullanma yöntem ve tekniklerini öğretmek, n) (Değişik: /26156 RG ) Öğrencileri bilimsel düşünme, araştırma ve çalışma becerilerine yöneltmek, o) Öğrencilerin, sevgi ve iletişimin desteklediği gerçek öğrenme ortamlarında düşünsel becerilerini kazanmalarına, yaratıcı güçlerini ortaya koymalarına ve kullanmalarına yardımcı olmak, ö) (Değişik: /26156 RG ) Öğrencilerin kişisel ve toplumsal araç-gereci, kaynakları ve zamanı verimli kullanmalarını, okuma zevk ve alışkanlığı kazanmalarını sağlamak, ilköğretim kurumlarının amacıdır. ŞU SORUYU SORMAK İSTİYORUZ BU MÜFREDAT, SINAV SİSTEMİ VE OKUL YAPISIYLA YUKARIDAKİ AMAÇLAR GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR Mİ? 18