SABİT MIKNATISLI SENKRON MOTORUN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SABİT MIKNATISLI SENKRON MOTORUN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜ"

Transkript

1 ISSN:- e-journal of New World Sciences Academy NWSA-ENGINEERING SCIENCES Received: September Accepted: January NWSA ID :.8..A ISSN : 8-7 Hakan Çelik Hasan Kürüm Firat University, Elazig-Turkey hakancelik@firat.edu.tr hkurum@firat.edu.tr SABİT MIKNATISLI SENKRON MOTORUN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜ ÖZET Son zamanlarda mikroişlemci teknolojisindeki gelişmeler ve güçlü mıknatısların üretilmesi ile birlikte Sabit Mıknatıslı Senkron Motorlara (SMSM) olan ilgi giderek artmaktadır. Daha önce asenkron motorların kullanıldığı sürücü düzeneklerde artık SMSM ler kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle doğrudan tahrik sistemlerinde SMSM lerin kullanılmasıyla birlikte geniş bir hız aralığında çalışma imkânı sağlanmıştır. SMSM ler günümüzde, asansörler, elektrikli araçlar, uçaklar, robot teknolojisi vb. birçok alanda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. SMSM lerin vektör kontrol yöntemlerinden olan Alan Yönlendirmeli Kontrol (AYK) ile sürücü sistemlerde değişken hız uygulamalarında dinamik bir cevap elde edilebilir. Bu çalışmada SMSM nin AYK sına ilişkin Matlab/Simulink te benzetimler yapılmıştır. Ayrıca laboratuvarda DS Ace Kit kullanılarak SMSM nin deneysel sürücü sistemi gerçekleştirilmiştir. Deneysel ve benzetim çalışmalarından elde edilen sonuçlar kullanılarak, SMSM nin kullanıldığı sürücü düzeneklerde AYK ile geniş bir hız aralığında yüksek dinamik cevaba sahip olunduğu gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Sabit Mıknatıslı Senkron Motor, Alan Yönlendirmeli Kontrol, Gerilim Kaynaklı İnverter, Deneysel Sürücü Sistem, Benzetim. FIELD ORIENTED CONTROL OF PERMANENT MAGNET SYNCHRONOUS MOTOR ABSTRACT With the recent developments in microprocessors technology and production of strong magnets the interest on Permanent Magnet Synchronous Motors (PMSM) increases continuously. PMSM are begun to be used in driver set ups in which asynchronous motors were used before. Especially, with the use of PMSM in direct excitation systems it is now possible to work in a wide speed range. SMSMs are used in different areas like elevators, electrical vehicles, air planes and robotic technology. It is possible to achieve dynamic responses in variable speed applications in driver systems with Field Oriented Control (FOC), one of the vector control methods of PMSM. In this study, simulations are generated with Matlab/Simulink about FOC used in PMSM. Furthermore experimental driver system of SMSM is generated using DS Ace Kit in the laboratory. Using the results of simulations and experimental driver set ups, it is shown that with FOC it is possible to achieve dynamic response in a wide speed range in the driver set up in which PMSM are used. Keywords: Permanent Magnet Synchronous Motors, Field Oriented Control, Voltage Source Inverter, Experimental Drive System, Simulation.

2 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), GİRİŞ (INTRODUCTION) Son zamanlarda mikroişlemci teknolojisindeki gelişmeler ve güçlü mıknatısların üretilmesi ile birlikte SMSM lere olan ilgi giderek artmaktadır. SMSM ler yüksek verim değerleri, basit yapıları ve birim hacim başına elde edilen yüksek güç yoğunluğu nedeniyle diğer motorlardan daha fazla tercih edilmektedirler. Sürücü sistemlerde yaygın bir şekilde kullanılmakta olan asenkron motorlar özellikle düşük hızlarda verimli bir şekilde kullanılamazlar. Özellikle servo uygulamalarda geniş bir hız aralığında çalışıldığından asenkron motorun kullanımı güçleşmektedir. Bu nedenle düşük hızlarda verimli bir şekilde çalışabilen SMSM lere olan ilgi giderek artmaktadır. Asansör sistemlerinde SMSM lerin kullanımı ile doğrudan tahrik mümkün olmaktadır. Asansör gibi birçok uygulamada asenkron motorların yerine artık SMSM ler kullanılmaktadır []. SMSM ler mıknatısın yerleşim biçimine göre; yüzey mıknatıslı ve içten mıknatıslı olmak üzere iki şekilde üretilirler. Yüzey mıknatıslı motorların rotor çapları küçük olduğundan, eylemsizlik katsayısı düşük ve dinamik davranışları iyidir. İçten mıknatıslı motorlarda ise yüzey mıknatıslı motora göre daha yüksek akı yoğunluğu elde edilir ve hava aralığı daha küçük yapılabilir. İçten mıknatıslı motorların yüksek hızlarda merkezkaç kuvvetiyle dağılmaması da önemli bir üstünlüğüdür. Bu motorlar üretilen zıt emk şekline göre Sabit Mıknatıslı Senkron Motor ve Fırçasız doğru akım motoru olarak ikiye ayrılırlar. Sabit Mıknatıslı Senkron motorların ürettiği zıt emk sinüzoidaldir. Fırçasız Doğru akım motorlarında ise üretilen zıt emk trapezoidaldir [ ve ]. Motorlardaki yapısal iyileştirmelerin yanında, kontrol yöntemlerinde de gelişmeler sağlanmıştır. Daha önceden kullanılan Skaler kontrol yöntemlerinin kullanıldığı sürücü sistemler istenilen performansı sağlayamamışlar ve günümüzde bu kontrol yöntemlerinin yerini vektör kontrol yöntemleri almıştır. SMSM nin vektör kontrol yöntemlerinde biri olan AYK, mikroişlemci ve güç elektroniği alanındaki gelişmeler ile birlikte yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu kontrol yönteminde fazlı olan motor denklemleri d-q eksen dönüşümü yapılarak iki boyutlu vektör düzlemine aktarılır ve alan yönlendirmesi için motorun d-ekseni akımı i d sıfır yapılır. Motorun kontrolü q-eksen akımı olan i q ile gerçekleştirilir [, 5,, 7, 8 ve 9]. AYK yönteminde motor akımının kontrolü için Darbe Genişlik modülasyonu (DGM) ile statora uygulanan gerilimin genliği ve frekansı değiştirilir. Diğer bir vektör kontrol yönteminde ise stator akısı, rotor akısı ve moment, inverter için uygun bir anahtarlama stratejisine göre doğrudan kontrol edilebilir. Bu yöntem Doğrudan Moment Kontrolü (DMK) olarak ifade edilir. DMK da kontrol büyüklükleri doğru akım motorundaki gibi motor akısı ve momenttir []. SMSM nin rotor ve stator alanının senkronizasyonu için kullanılan algılayıcılar, sistemin maliyetini arttırır ve güvenirliğini azaltır []. Bu sakıncaları ortadan kaldırmak için, literatürde SMSM nin AYK ile konum algılayıcısız kontrolüne ilişkin birçok çalışma yapılmıştır [, ve ]. Yine literatürde SMSM nin AYK sında yapay zekâ tekniklerinin kullanımına ilişkin çalışmalar da yapılmıştır [ ve ]. Ayrıca SMSM nin AYK sının deneysel uygulamasında ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik çalışmalar da yapılmıştır [5].. ÇALIŞMANIN ÖNEMİ (SIGNIFICANCE OF RESEARCH) Bu çalışmada ilk olarak SMSM nin AYK ile kontrolünün Matlab/Simulink benzetimi gerçekleştirilmiştir. Daha sonra laboratuvar ortamında DS Ace Kit kullanılarak oluşturulan deneysel sürücü düzenek ile deneysel çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Sürücü 8

3 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), sistemlerde genellikle geniş bir hız aralığında, değişken yükler için kararlı bir çalışma istenmektedir. Hem benzetim hem de deneysel sürücü düzenek SMSM nin değişik yük ve hızlardaki dinamik davranışını ve performansını test etme imkânı sağlamaktadır. Böylece yapılan benzetim ve deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlar kullanılarak SMSM nin AYK ile kontrolünün sürücü sistemlerdeki performansı incelenmiştir. Literatürde SMSM nin DSP ile AYK uygulamalarında uzay vektör DGM işaretleri donanımsal olarak üretilir. Bu çalışmada farklı olarak üç faz stator akımlarını ölçümü ile donanımsal DGM işaretlerinin üretimi arasında bir senkronizasyon sağlanmıştır. Bu sayede akımlarda oluşan ve karasız çalışmaya neden olan ani bozucu darbelerin önüne geçilmiştir.. SMSM NİN MATEMATİKSEL MODELİ(MATHEMATICAL MODEL OF PMSM) Bu kısımda SMSM nin d-q eksenindeki matematiksel modeli ele alınacaktır. d-q eksenindeki modelin kullanılması ile SMSM nin matematiksel modeli daha basit hale gelir. Bu model ile SMSM nin hem geçici hem de sürekli durumdaki davranışı incelenebilmektedir. Şekil de SMSM nin d-q eşdeğer devreleri gösterilmiştir. Şekil. SMSM nin d-q eşdeğer devreleri (Figure. d-q equivalent circuits of PMSM) Bu eşdeğer devrelerden, d Vd Rsid d r q dt () d Vq Rsiq q r d dt () olur. Burada; V d ve V q d-q eksen gerilimlerini, i d ve i q d-q ekseni akımlarını, Ψ d ve Ψ q d-q eksen akılarını ve ω r rotor hızını göstermektedir. Ψ d ve Ψ q d-q eksen akıları, L i () d q d d q q M L i () olarak yazılabilir. Burada, Ψ M mıknatısını temsil eder. L d ve L q ise d- q ekseni indüktanslarıdır. Denklem ve, Denklem ve de yerine yazılırsa d-q eksen gerilimleri, d Vd Rsid Ld id rlqiq (5) dt d Vq Rsiq Lq iq rldid r M () dt olur. Moment denklemi q-d ekseni büyüklüklerine göre ifade edilirse, p Te diq qid (7) 9

4 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), olur. Bu denklemde p, motorun çift kutup sayısıdır. Denklem ve te verilen Ψ d ve Ψ q akıları, Denklem 7 de yerine yazılırsa moment denklemi, p T i ( L L ) i i (8) e M q d q q d olarak elde edilir. Bu denklemde, birinci terim mıknatıs tarafından üretilen momentini ikinci terim ise relüktans momentini temsil eder. Yüzey mıknatıslı SMSM lerde L d ve L q indüktansları birbirine eşit olduğundan, relüktans momenti sıfırdır. Bu durumda moment denklemi, p Te Miq (9) olur. Hareket denklemi ise, d e Te Ty J. B.. () e p dt p olarak yazılabilir. Burada J atalet momentini, B sürtünme katsayısını, ω e ise elektriksel hızı temsil etmektedir.. SMSM NİN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜ (FIELD ORIENTED CONTROL OF PMSM) Elektrik makinalarında kullanılan AYK, Alternatif Akım (AA) motorlarının Doğru Akım (DA) motorlarındaki gibi, uyarma devresi ve endüvi devresi arasında bir ilişki olmadan birbirinden bağımsız olarak kontrol edilmesini sağlar. Bu yöntem sayesinde DA motorlarından elde edilen yüksek dinamik performans AA motorlarından da elde edilebilir. Bu yöntem ilk olarak 98 de Hasse [] ve 97 de Blaschke [7] tarafından önerilmiştir. AYK nın temel prensibi, makina akımının biri moment üreten ve diğeri ise akı üreten bileşen olmak üzere d-q olarak ifade edilen iki bileşene ayrılmasına ve bu bileşenlerin birbirinden bağımsız olarak kontrol edilmesine dayanır. Diğer elektrik makinalarına göre SMSM lerde AYK daha kolaydır. Bunun sebebi rotora yerleştirilen sabit mıknatısların rotorda sabit bir manyetik akı üretmesidir [8]. SMSM nin moment denkleminin verildiği Denklem 9 dan yüzey mıknatıslı SMSM de moment Ψ M akısına ve q ekseni akımı olan i q ya bağlıdır. Ψ M akısı rotora yerleştirilen sabit mıknatısların oluşturduğu akı olduğundan değeri sabittir. Bu durumda moment sadece q ekseni akımı olan i q ya bağlı olur. d ekseni akımı olan i d nin momente bir etkisi olmadığından değeri sıfır alınır. Böylece bakır kayıpları da azaltılmış olur [9]. 7

5 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Şekil. SMSM nin AYK blok diyagramı (Figure. FOC block diagram of PMSM) Şekil de SMSM nin AYK blok diyagramı verilmiştir. Bu blok diyagramından görüldüğü gibi hız kontrolörünün çıkışından referans moment daha sonra ise Denklem 9 kullanılarak i q referans akımı elde edilmektedir. Referans ve motordan ölçülen i q akımları karşılaştırılarak elde edilen hata değeri Oransal İntegral (PI) kontrolörün girişine uygulanmaktadır. Kontrolörün çıkışından V q değeri elde edilmektedir. Benzer şekilde referans ve motordan ölçülen i d akımları karşılaştırılarak elde edilen hata değeri PI kontrolörün girişine uygulanır. Kontrolörün çıkışından V d değeri elde edilmektedir. Daha sonra ters Clarke ve ters Park dönüşümleri kullanılarak V d ve V q gerilimlerinden üç fazlı V a, V b ve V c referans gerilimleri elde edilir. DGM bloğunda referans gerilimleri elde etmek için gerilim kaynaklı inverterin anahtarlarına uygulanacak sürme işaretleri oluşturulmaktadır. Şekil. SMSM nin AYK sürekli durum vektör diyagramı (Figure. Continuous FOC vector diagram of PMSM) 7

6 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Şekil de SMSM nin AYK sürekli durumuna ilişkin vektör diyagramı gösterilmiştir. Bu diyagramda V s stator gerilim vektörünü, i s stator akım vektörünü, s stator akı vektörünü, M mıknatıs akı vektörünü, δ yük açısını, φ güç açısını, ω e elektriksel açısal hızı ve X s senkron reaktansı temsil etmektedir. 5. SMSM NİN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜNÜN BENZETİMİ (SIMULATION OF FIELD ORIENTED CONTROL OF PMSM) SMSM nin AYK sına ilişkin benzetim çalışmaları Matlab/Simulink te yapılmıştır. Bu benzetimde ilk olarak daha önce verilen SMSM nin matematiksel modeline ilişkin denklemler kullanılarak benzetimi yapılmıştır. SMSM nin Matlab/Simulink benzetim bloğunun içeriği Şekil te verilmiştir. Gerilim kaynaklı inverterin kontrolünde kullanılan uzay vektör DGM tekniğinin benzetim bloğunun içeriği Şekil 5 te verilmiştir. Şekil da ise SMSM nin kontrolünde kullanılan gerilim kaynaklı inverterin Matlab/Simulink benzetim bloğunun içeriği verilmiştir. Şekil. SMSM Matlab/Simulink benzetim bloğunun içeriği (Figure. The content of PMSM Matlab/Simulink simulation block) 7

7 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Şekil 5. Uzay vektör DGM Matlab/Simulink benzetim bloğunun içeriği (Figure 5. The content of space vector PWM Matlab/Simulink simulation block) Şekil. fazlı gerilim kaynaklı inverter Matlab/Simulink benzetim bloğunun içeriği (Figure. The content of phase voltage supplied inverter Matlab/Simulink simulation block) Bu blokların birleştirilmesi sonucunda oluşan SMSM nin AYK sına ilişkin Matlab/Simulink benzetimi Şekil 7 de verilmiştir. Bu benzetimde ilk olarak motor modelinden elde edilen akım değerleri ile referans akım değerleri karşılaştırılarak elde edilen hata değerleri PI kontrolörlerine uygulanmaktadır. PI kontrolörlerinin bulunduğu bloklarda AYK da tam olarak d ve q ekseni arasındaki ayrışımın sağlanması için gereken düzeltme faktörleri de eklenerek V d ve V q gerilim değerleri elde edilmektedir. Bunlara göre belirlenen referans gerilim ise uzay vektör DGM işaretlerinin üretildiği benzetim bloğuna girilmektedir. Bu blokta üretilen sürme işaretleri gerilim kaynaklı inverter bloğu vasıtasıyla motora uygulanmaktadır. Böylece SMSM nin AYK sı gerçekleştirilmektedir. 7

8 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Şekil 7. SMSM nin AYK Matlab/Simulink benzetimi (Figure 7. Matlab/Simulink simulation FOC of PMSM) 7

9 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), SMSM NİN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜNÜN DENEYSEL UYGULAMASI (EXPERIMENTAL APPLICATION OF FIELD ORIENTED CONTROL OF PMSM) SMSM nin AYK sına ilişkin deneysel uygulamaların gerçekleştirildiği deneysel sürücü sisteme ait blok diyagramı Şekil 8 de, fotoğraf ise Şekil 9 da verilmiştir. Sürücü devresinde motorun sürülmesinde Mitsubishi firmasının üretmiş olduğu PS5 Application Specific Intelligent Power Module (ASIPM) inverter modülü kullanılmıştır. Sistemde denetleyici kart olarak ise DSPACE firması tarafından üretilen DS Ace kit kullanılmıştır. Şekil 8. Deneysel sürücü sistemin blok diyagramı (Figure 8. Block diagram of experimental driver system) 75

10 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Şekil 9. Deneysel sürücü sistem (Figure 9. The experimental driver system) Şekil 9 da görüldüğü gibi deneysel sürücü sistem, gerilim kaynaklı inverterin DA giriş gerilimini elde etmek için kullanılan oto trafo, Şekil da fotoğrafı verilen sürme ve kontrol işaretlerinin ölçümü ve motora uygulanması için kullanılan sürücü devre, sistemin Matlab/Simulink te oluşturulan modelinin DSP ye yüklenmesi ve sistemin gerçek zamanlı kontrolü için kullanılan dspace arayüzü, TMSF DSP işlemcisinin bulunduğu denetleyici kart, SMSM ve SMSM yi yüklemek için kullanılan fuko freninden oluşmaktadır. Bu deneysel sürücü sistem ile SMSM nin farklı kontrol yöntemleri ile değişken hız ve yük durumları için hem geçici hem de sürekli duruma ilişkin dinamik davranışının izlenmesi ve kaydedilmesi mümkün olmaktadır. Şekil. Sürücü devresi (Figure. The driver circuit) 7

11 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Deneysel çalışmalarda SMSM nin hız ölçümü için motor miline akuple edilmiş olan ve turda 5 darbe üreten artımsal enkoder kullanılmaktadır. 7. BENZETİM VE DENEYSEL ÇALIŞMALARDAN ELDE EDİLEN SONUÇLAR (THE RESULTS OBTAINED FROM SIMULATION AND EXPERIMENTAL STUDIES) Benzetim ve deneysel çalışmalarda EK de parametreleri verilen, Delta firmasının üretmiş olduğu ECMA serisi.5 kw gücündeki SMSM kullanılmıştır. Çalışmalarda gerilim kaynaklı inverterin DA giriş gerilimi olan V dc 75 V, anahtarlama frekansı f s 5 khz olarak seçilmiştir. Kullanılan PI kontrolörlerinin katsayıları sistem modelinden hareketle Kök Yer Eğrisinden belirlenmiştir. Hızı süzmek için kesim frekansı Hz olan alçak geçiren süzgeç, moment kontrolünde kullanılan akımları süzmek için ise kesim frekansı 5 Hz olan alçak geçiren süzgeç kullanılmıştır. Ayrıca Matlab/Simulink te yapılan benzetim çalışmalarında çalışma adımı -5 alınmıştır. Benzetim ve deneysel çalışmalar değişken hız ve moment değerleri için yapılmıştır. Böylece geniş bir hız aralığında hem geçici durumda hem de sürekli durumda AYK nın SMSM nin performansına olan etkisi incelenmiştir. Çalışmalarda SMSM ye elektriksel hız değeri referans hız olarak girilmektedir. Şekil - da rad/s referans hız ve yüksüz durum için SMSM nin AYK sına ait benzetim ve deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlar verilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde AYK nın teorisinde belirtildiği gibi i d akımının sürekli sıfır olduğu i q akımının momentle doğrusal değiştiği ve SMSM nin hızının kısa sürede referans hızı yakaladığı görülmektedir. Deneysel sistemde sistemi yüklemek için kullanılan fuko freninin rotoru, yüksüz durumda küçük bir yük momenti oluşturduğundan, deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlarda yüksüz durumda olmasına rağmen SMSM nin küçük bir akım çektiği görülmektedir. Bunun dışında benzetim ve deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçların büyük ölçüde benzer olduğu görülmektedir. 77

12 Te (Nm) Te (Nm) wref, wr (rad/sn) wref, wr (rad/sn) e-journal of New World Sciences Academy NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), zaman(sn) a) a) b) Şekil. rad/s lik referans hız ve yüksüz durum için benzetim sonuçları a) hız, b) moment (Figure. Simulation results for a reference speed of rad/s and no-load a)speed b)torque) b) Şekil. rad/s lik referans hız ve yüksüz durum için deneysel sonuçlar a) hız, b) moment (Figure. Experimental results for a reference speed of rad/s and no-load a)speed b)torque) 78

13 ia, ib, ic (A) ia, ib, ic (A) id, iq (A) id, iq (A) e-journal of New World Sciences Academy NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), iq id a) a) iq id b) Şekil. rad/s lik referans hız ve yüksüz durum için benzetim sonuçları a) d-q eksen akımları, b) üç faz stator akımları (Figure. Simulation results for a reference speed of rad/s and no-load a) d-q axes currents b)three phase stator currents) b) Şekil. rad/s lik referans hız ve yüksüz durum için deneysel sonuçlar a) d-q eksen akımları, b) üç faz stator akımları (Figure. Experimental results for a reference speed of rad/s and no-load a) d-q axes currents b) three phase stator currents) 79

14 ia, ib, ic (A) ia, ib, ic (A) id, iq (A) id, iq (A) e-journal of New World Sciences Academy NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), iq 5 id a) a) iq id b) Şekil 5. rad/s lik referans hız ve yüksüz durumda başlangıç anı için benzetim sonuçları a) d-q eksen akımları, b) üç faz stator akımları (Figure 5. Simulation results at the start point for a reference speed of rad/s and no-load a)d-q axes currents b)three phase stator currents) b) Şekil. rad/s lik referans hız ve yüksüz durumda başlangıç anı için deneysel sonuçlar a) d-q eksen akımları, b) üç faz stator akımları (Figure. Experimental results at the start point for a reference speed of rad/s and no-load a) d-q axes currents b) three phase stator currents) 8

15 id, iq (A) id, iq (A) Te (Nm) Te (Nm) wref, wr (rad/sn) wref, wr (rad/sn) e-journal of New World Sciences Academy NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), zaman(sn) a) Zaman (sn) a) Zaman (sn) b) b) 8 8 iq id iq c) Şekil 7. Referans hızın, rad/s den rad/s ye gitmesi durumunda, Ty=. Nm yük için benzetim sonuçları a) hız, b) moment, c) d-q eksen akımları (Figure 7. Simulation results for the case that reference speed increases from rad/s to rad/s Zaman (sn) c) Şekil 8. Referans hızın, rad/s den rad/s ye gitmesi durumunda, Ty=. Nm yük için deneysel sonuçlar a) hız, b) moment, c) d-q eksen akımları (Figure 8. Experimental results for the case that reference speed increases from rad/s to rad/s id 8

16 ia, ib, ic (A) ia, ib, ic (A) ia, ib, ic (A) ia, ib, ic (A) e-journal of New World Sciences Academy NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), and Ty=. Nm load a)speed b)torque c)d-q axes currents) 8 and Ty=. Nm load a)speed b)torque c)d-q axes currents) Zaman (sn) a) a) b) Şekil 9. Referans hızın, rad/s den rad/s ye gitmesi durumunda, Ty=. Nm yük için benzetim sonuçları a) üç fazlı stator akımları, b) yüklenme anı için üç fazlı stator akımları (Figure 9. Simulation results for the case that reference speed increases from rad/s to rad/s and Ty=. Nm load a)three phase stator currents b)three phase currents at the loading point) Zaman (sn) b) Şekil. Referans hızın, rad/s den rad/s ye gitmesi durumunda, Ty=. Nm yük için deneysel sonuçlar a) üç fazlı stator akımları, b) yüklenme anı için üç fazlı stator akımları (Figure. Experimental results for the case that reference speed increases from rad/s to rad/s and Ty=. Nm load a)three phase stator currents b)three phase currents at the loading point) 8

17 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Şekil 7- de değişken bir referans hız için SMSM nin AYK sına ait benzetim ve deneysel sonuçlar verilmiştir. SMSM başlangıçta yüksüz olarak çalıştırmakta ve.8 s sonra. Nm lik bir yükle yüklenmektedir. Referans hız olarak ilk önce rad/sn lik bir hız verilmekte daha sonra ise rad/s ye çıkarılmaktadır. Benzetim ve deneysel sonuçlardan, SMSM nin referans hızı iyi bir şekilde takip ettiği görülmektedir. Ayrıca.8 s de. Nm ile yüklenme anında i d akımının yaklaşık olarak sıfır olduğu ve i q akımının ise momentle doğrusal olarak değiştiği görülmektedir. Yüklenme anında SMSM nin hızında kısa süreli çok küçük bir düşüş olmakta ve daha sonra yine referans hız yakalanarak kararlı bir şekilde çalışılmaktadır. Yüklenme anına ait üç faz stator akımları incelendiğinde ise yükle orantılı olarak üç faz stator akımlarının da arttığı görülmektedir. 8. SONUÇLAR (CONCLUSIONS) Son zamanlarda sürücü sistemlerde yaygın bir şekilde kullanılan SMSM nin kontrolü için vektör kontrol yöntemlerinden bir olan AYK kullanılmaktadır. Bu çalışmada SMSM nin AYK sına ait Matlab/simulink ortamında benzetim çalışmaları ve laboratuarda DS ACE kit kullanılarak deneysel çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde benzetim ve deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçların büyük oranda aynı olduğu görülmektedir. Yine benzetim ve deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre SMSM lerin kontrolü için AYK nın kullanılması ile sürücü sistemlerden elde edilen dinamik cevap ve performans artmaktadır. Deneysel çalışmalarda gerilim kaynaklı inverterin kontrolü için DS Ace Kit in donanımsal DGM işaretleri kullanılmıştır. Bu donanımsal DGM işaretlerinin üretilmesi ile üç fazlı stator akımların ölçülmesi arasında bir senkronizasyon sağlanmış ve böylece akımlarda oluşan ani darbeler ortadan kaldırılmıştır. Dolayısıyla SMSM nin AYK sına ait deneysel çalışmalarda ortaya çıkan karasız çalışma durumlarının önüne geçilmiş ve akımlardaki dalgalanmalar azaltılmıştır. NOT(NOTICE): Bu çalışma Fırat Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (FÜBAP) tarafından 89 nolu proje olarak desteklenen Sabit Mıknatıslı Senkron Motorun DSP Tabanlı Doğrudan Moment Kontrolü isimli doktora tezinden türetilmiştir. KAYNAKLAR (REFERENCES). Duru, H.T. ve Demiröz, R., (8). Doğrudan Tahrikli Asansör Sistemlerinde Kullanılan Mıknatıs Uyartımlı Senkron Motorların Çalışma ve Boyutlandırma İlkeleri, Asansör Sempozyumu, İzmir.. Demirbaş, Ş., (). Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Konum Algılayıcısız Denetimi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.. Nandam, P.K. and Sen, P.C., (99). Electric Motor Drives and Control-Past, Present, and Future, IEEE Trans. Ind. Electronics, vol. 7, pp: Öksüztepe, E., (8). Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorların Algılayıcısız Kontrolü, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. 5. Bal, G., Özgenel, M.C. ve Demirbaş, Ş., (7). Vektör Denetimli Kalıcı Mıknatıslı Senkron Mortorun Uzay Vektör Darbe Genişliği Modülasyonu ile Performans Analizi, Politeknik Dergisi, Sayı:, ss:7-. 8

18 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), Teker, A., (8). Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Bulanık Mantık ile Hız Kontrolü, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli. 7. Er, B.H., (7). Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorların Mekanik Algılayıcısız Konum Kontrolü, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. 8. Kaewjinda, W. and Konghirun, M., (7). Vector Control Drive of Permanent Magnet Motor Using Resolver Sensor, ECTI Transactions on Electrical Eng., Electronics and Communications, Vol.:5, No., pp: Platnic, M., (998). Implemantation of Vector Control for PMSM Using the TMSF DSP., SPRA9 Application Reports, Texas Instruments.. Comnac, V., Cernat, M., Moldoveanu, F., and Draghici, I., (). Sensorless Speed and Direct Torque Control of Surface Permanent Magnet Synchronous Machines Using an Extended Kalman Filter, IEEE nd Convention Electrical and Electronical Engineers, Israel.. Ko, J.S., Lee, J.H., Chung, S.K., and Youn, M.J., (99). A Robust Position Control of Brushless DC Motor with Dead Beat Load Torque Observer, IEEE Trans. on Industrial Electronics, Vol.:, No: 5, pp Sun, D., Zhu, J.G., and He, Y.K., (). Continuous Direct Torque Control of Permanent Magnet Synchronous Motor Based on SVM, IEEE Sixth International Conference on electrical Machines and systems (ICEMS ), China.. Singh, B., Singh, B.P., and Dwivedi, S., (). DSP based implementation of fuzzy precompensated PI speed controller for vector controlled PMSM drive, in IEEE Conf. Proc. of Industrial Electronics and Applications, pp: (May).. Zare, J., (8). Vector control of permanent magnet synchronous motor with surface magnet using artificial neural networks, rd International Universities Power Engineering Conference (UPEC 8), - Sept., p., Italy. 5. Kaewjinda, W. and Konghirun, M., (). A DSP-Based vector control of PMSM servo drive using resolver sensor, Proc. IEEE TENCON, p.-.. Hasse, K., (98). Zum Dynamischen Verhalten der Asychronmachine bei Betriebmit Variable Standerfrequenz und Standerspannung, ETZ- A, H., pp: Blaschke, F., (97). Das Prizip der Feldorientie Rung, Die Grundlage Fur Die TRNSVEKTOR-Relung von Asynchnmachinen, Siemens Zeitscfrift, 5, pp: Adam, A.A., (7). Sabit Mıknatıslı Senkron Motorda Moment Dalgalanması ve Gürültünün Azaltılması, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. 9. Kazan, F.A. ve Bilgin, O., (8). Sabit Mıknatıslı Senkron Motorun Alan Yönlendirmeli Kontrolü ve Simülasyonu, Elektrik- Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu (ELECO 8), Bursa. 8

19 NWSA-Technological Applied Sciences, A, 8, (), EK. ÇALIŞMALARDA KULLANILAN SMSM NİN PARAMETRELERİ (PMSM PARAMETERS USED IN THE STUDIES) Hem benzetim hem de deneysel çalışmalarda kullanılan SMSM ye ait parametreler aşağıda verilmiştir; Nominal Gücü, P N :.5 kw Stator Direnci, R s :. Ω Stator İndüktansı, L s :. mh Atalet Momenti, J :.9 kgm Sürtünme Katsayısı, B :. Nm.s Mıknatıs Akısı, Ψ M :.9 Weber Kutup Sayısı, p : 85

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili Alan Yönlendirme Kontrolünün Gerçekleştirilmesi

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili Alan Yönlendirme Kontrolünün Gerçekleştirilmesi Fırat Üniv. Mühendislik Bilimleri Dergisi Fırat Univ. Journal of Engineering 27(1), 15-22, 2015 27(1), 15-22, 2015 Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorun Sayısal İşaret İşlemcisi ile Histerezis Akım Denetleyicili

Detaylı

ÜÇ SEVİYELİ UZAY VEKTÖR DARBE GENİŞLİK MODÜLASYONLU İNVERTER İLE SABİT MIKNATISLI SENKRON MOTORUN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜ

ÜÇ SEVİYELİ UZAY VEKTÖR DARBE GENİŞLİK MODÜLASYONLU İNVERTER İLE SABİT MIKNATISLI SENKRON MOTORUN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜ Fırat ÜniversitesiElazığ ÜÇ SEVİYELİ UZAY VEKTÖR DARBE GENİŞLİK MODÜLASYONLU İNVERTER İLE SABİT MIKNATISLI SENKRON MOTORUN ALAN YÖNLENDİRMELİ KONTROLÜ Semra CEYLAN, Eyyüp ÖKSÜZTEPE,Zeki OMAÇ ElekElektronik

Detaylı

Fatih Alpaslan KAZAN 1, Osman BİLGİN 2. 1 Elektrik Programı. Ilgın Meslek Yüksekokulu Selçuk Üniversitesi, Ilgın, KONYA

Fatih Alpaslan KAZAN 1, Osman BİLGİN 2. 1 Elektrik Programı. Ilgın Meslek Yüksekokulu Selçuk Üniversitesi, Ilgın, KONYA Sabit Mıknatıslı Senkron Motorun Alan Yönlendirmeli Kontrolü ve Simülasyonu Field Oriented Control and Simulation of Permanent Magnet Synchronous Motor Fatih Alpaslan KAZAN 1, Osman BİLGİN 2 1 Elektrik

Detaylı

Üç Fazlı Sincap Kafesli bir Asenkron Motorun Matlab/Simulink Ortamında Dolaylı Vektör Kontrol Benzetimi

Üç Fazlı Sincap Kafesli bir Asenkron Motorun Matlab/Simulink Ortamında Dolaylı Vektör Kontrol Benzetimi Araştırma Makalesi Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi (05) 6-7 Üç Fazlı Sincap Kafesli bir Asenkron Motorun Matlab/Simulink Ortamında Dolaylı Vektör Kontrol Benzetimi Ahmet NUR *, Zeki

Detaylı

Elektrikli Araçlar İçin Çift Çevrim Destekli DA Motor Kontrol Uygulaması

Elektrikli Araçlar İçin Çift Çevrim Destekli DA Motor Kontrol Uygulaması Elektrikli Araçlar İçin Çift Çevrim Destekli DA Motor Kontrol Uygulaması A. M. Sharaf 1 İ. H. Altaş 2 Emre Özkop 3 1 Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Ne Brunsick Üniversitesi, Kanada 2,3 Elektrik-Elektronik

Detaylı

Electric Vehicles- 4 EVs V s 4

Electric Vehicles- 4 EVs V s 4 Electric Vehicles-4 Elektrikli Taşıtlarda Kullanılan Elektrik Motorları AC motor veya DC motor? Nasıl Bir Elektrik Motoru? EV lerin kontrolünde amaç torkun kontrol edilmesidir. Gaz kesme (hız azaltımı)

Detaylı

ANAHTARLI RELÜKTANS MOTORUN SAYISAL HIZ KONTROLÜ

ANAHTARLI RELÜKTANS MOTORUN SAYISAL HIZ KONTROLÜ ANAHTARLI RELÜKTANS MOTORUN SAYISAL HIZ KONTROLÜ Zeki OMAÇ Hasan KÜRÜM Fırat Üniversitesi Bingöl Meslek Yüksekokulu Bingöl Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü

Detaylı

18/12 Kutuplu Bir Anahtarlı Relüktans Motorun Tasarımı, İncelenmesi ve Kontrolü

18/12 Kutuplu Bir Anahtarlı Relüktans Motorun Tasarımı, İncelenmesi ve Kontrolü Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi Science and Eng. J of Fırat Univ. 9 (), 9-, 7 9 (), 9-, 7 8/ Kutuplu Bir Anahtarlı Relüktans Motorun Tasarımı, İncelenmesi ve Kontrolü Zeki OMAÇ, Hasan KÜRÜM ve Ahmet

Detaylı

Abuzer Çalışkan Accepted: January 2012. ISSN : 1308-7231 acaliskan@firat.edu.tr 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey

Abuzer Çalışkan Accepted: January 2012. ISSN : 1308-7231 acaliskan@firat.edu.tr 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey SSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2012, Volume: 7, Number: 1, Article Number: 1A0275 NWSA-ENGNEERNG SCENCES Received: November 2011 Abuzer Çalışkan Accepted: January 2012 Ahmet Orhan

Detaylı

PIC16F877 Mikrodenetleyicisi İle Uzay Vektör PWM İşaretlerinin Üretilmesi

PIC16F877 Mikrodenetleyicisi İle Uzay Vektör PWM İşaretlerinin Üretilmesi PIC16F877 Mikrodenetleyicisi İle Uzay Vektör PWM İşaretlerinin Üretilmesi Hakan ÇELİK 1 Eyyüp ÖKSÜZTEPE 2 Hasan KÜRÜM 3 1 TEİAŞ, Doğu Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü, 25020, Erzurum 2 Milli Eğitim

Detaylı

Matris Çevirici ve Gerilim Beslemeli Evirici ile Beslenen Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor Sürücülerinin Karşılaştırılması

Matris Çevirici ve Gerilim Beslemeli Evirici ile Beslenen Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor Sürücülerinin Karşılaştırılması 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 211, Elazığ, Turkey Matris Çevirici ve Geril Beslemeli Evirici ile Beslenen Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor Sürücülerinin Karşılaştırılması

Detaylı

Gerçek Dört-Bölgeli Bir DC Motor Sürücüsünün Modellenmesi ve Tasarımı

Gerçek Dört-Bölgeli Bir DC Motor Sürücüsünün Modellenmesi ve Tasarımı Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi Science and Eng. J of Fırat Univ. 2 (2), 295-33, 28 2(2), 295-33, 28 Gerçek Dört-Bölgeli Bir DC Motor Sürücüsünün Modellenmesi ve Tasarımı Hüseyin ALTUN, Ömür AYDOĞMUŞ,

Detaylı

ÜÇ FAZLI ALTI SEVİYELİ PWM İNVERTER İLE BESLENEN ASENKRON MOTORUN MATLAB/SİMULİNK UYGULAMASI. Hüseyin GÜZELCİK 1,

ÜÇ FAZLI ALTI SEVİYELİ PWM İNVERTER İLE BESLENEN ASENKRON MOTORUN MATLAB/SİMULİNK UYGULAMASI. Hüseyin GÜZELCİK 1, ÜÇ FAZLI ALTI SEVİYELİ PWM İNVERTER İLE BESLENEN ASENKRON MOTORUN MATLAB/SİMULİNK UYGULAMASI Hüseyin GÜZELCİK 1, 1 Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Karadeniz Teknik Üniversitesi hguzelcik@ktu.edu.tr

Detaylı

Yrd.Doç. Elektrik-ElektronikMüh. Böl. Mühendislik Fakültesi Bülent Ecevit Üniversitesi Oda No: 111 İncivezMah. 67100, Merkez/Zonguldak/Türkiye

Yrd.Doç. Elektrik-ElektronikMüh. Böl. Mühendislik Fakültesi Bülent Ecevit Üniversitesi Oda No: 111 İncivezMah. 67100, Merkez/Zonguldak/Türkiye İbrahim ALIŞKAN 1 Elektrik Dr. & Endüstri Müh. Yrd.Doç. Elektrik-ElektronikMüh. Böl. Mühendislik Fakültesi Bülent Ecevit Üniversitesi Oda No: 111 İncivezMah. 67100, Merkez/Zonguldak/Türkiye İletişim ve

Detaylı

Kaskat Bağlı Çok Seviyeli Eviriciden Beslenen Asenkron Motorun Kapalı Çevrim Hız Kontrolü

Kaskat Bağlı Çok Seviyeli Eviriciden Beslenen Asenkron Motorun Kapalı Çevrim Hız Kontrolü Kaskat Bağlı Çok Seviyeli Eviriciden Beslenen Asenkron Motorun Kapalı Çevrim Hız Kontrolü Ayşe Kocalmış Bilhan Sedat Sünter Hüseyin ALTUN 3, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

Doğrusal hareketli sürekli mıknatıslı senkron motorlarda hpm parametresinin motorun denetim başarımına etkisi

Doğrusal hareketli sürekli mıknatıslı senkron motorlarda hpm parametresinin motorun denetim başarımına etkisi 1 Doğrusal hareketli sürekli mıknatıslı senkron motorlarda hpm parametresinin motorun denetim başarımına etkisi *Özcan OTKUN 1 ve A. Sefa AKPINAR 2 1 Gümüşhane Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü

Detaylı

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, Kasım 2014, Bursa

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, Kasım 2014, Bursa Eleco 214 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 214, Bursa Davlumbazlarda Kullanılan Tek Fazlı Sürekli Kondansatörlü Asenkron Motor Analizi Analysis of a Permanent

Detaylı

DURAĞAN ASENKRON MOTORUN STATOR DİRENCİNİN SAYISAL İŞARET İŞLEMCİ (DSP) KONTROLLÜ EVİRİCİ TARAFINDAN ÖLÇÜLMESİ

DURAĞAN ASENKRON MOTORUN STATOR DİRENCİNİN SAYISAL İŞARET İŞLEMCİ (DSP) KONTROLLÜ EVİRİCİ TARAFINDAN ÖLÇÜLMESİ DURAĞAN ASENKRON MOTORUN STATOR DİRENCİNİN SAYISAL İŞARET İŞLEMCİ (DSP) KONTROLLÜ EVİRİCİ TARAFINDAN ÖLÇÜLMESİ Ertan MURAT 1 Erhan AKIN 2 H. Bülent ERTAN 3 1,3 Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Ortadoğu

Detaylı

ELECO '2012 Elektrik - Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu, 29 Kasım - 01 Aralık 2012, Bursa

ELECO '2012 Elektrik - Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu, 29 Kasım - 01 Aralık 2012, Bursa ELECO '2 Elektrik - Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu, 29 Kasım - 1 Aralık 2, Bursa Sürekli Mıknatıslı AC Servomotor Tasarımında Radyel ve Paralel Mıknatıslamanın Motor Performansına Etkisi

Detaylı

DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ

DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ 3.1 DC MOTOR MODELİ Şekil 3.1 DC motor eşdeğer devresi DC motor eşdeğer devresinin elektrik şeması Şekil 3.1 de verilmiştir. İlk olarak motorun elektriksel kısmını

Detaylı

EVK Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi Haziran 2015, Sakarya

EVK Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi Haziran 2015, Sakarya 6. Enerji Verimliliği, Kalitesi Sempozyumu ve Sergisi 04-06 Haziran 2015, Sakarya KÜÇÜK RÜZGAR TÜRBİNLERİ İÇİN ŞEBEKE BAĞLANTILI 3-FAZLI 3-SEVİYELİ T-TİPİ DÖNÜŞTÜRÜCÜ DENETİMİ İbrahim Günesen gunesen_81@hotmail.com

Detaylı

ROBUST SCALAR SPEED CONTROL OF INDUCTION MOTORS IN MATLAB/SIMULINK

ROBUST SCALAR SPEED CONTROL OF INDUCTION MOTORS IN MATLAB/SIMULINK Küresel Mühendislik Çalışmaları Dergisi Cilt:2 Sayı:1 (2015) 1 8 MATLAB/SİMULİNK DE ASENKRON MOTORLARIN DAYANIKLI SKALER HIZ DENETİMİ ROBUST SCALAR SPEED CONTROL OF INDUCTION MOTORS IN MATLAB/SIMULINK

Detaylı

Otomatik Kontrol I. Dinamik Sistemlerin Matematik Modellenmesi. Yard.Doç.Dr. Vasfi Emre Ömürlü

Otomatik Kontrol I. Dinamik Sistemlerin Matematik Modellenmesi. Yard.Doç.Dr. Vasfi Emre Ömürlü Otomatik Kontrol I Dinamik Sistemlerin Matematik Modellenmesi Yard.Doç.Dr. Vasfi Emre Ömürlü Mekanik Sistemlerin Modellenmesi Elektriksel Sistemlerin Modellenmesi Örnekler 2 3 Giriş Karmaşık sistemlerin

Detaylı

Hüseyin Altun Accepted: January ISSN : Batman-Turkey

Hüseyin Altun Accepted: January ISSN : Batman-Turkey ISSN:6- e-journal of New World Sciences Academy, Volume: 6, Number:, Article Number: A47 ENGINEERING SCIENCES Ömer Ali Karaman Received: October Hüseyin Altun Accepted: January Mehmet İlyas Bayındır Series

Detaylı

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 2014, Bursa

Eleco 2014 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 2014, Bursa Eleco 214 Elektrik Elektronik Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 29 Kasım 214, Bursa Fırçasız, Dış Rotorlu Elektrikli Bisiklet Motoru Tasarımı, Üretimi Ve Deneysel Doğrulaması Design,

Detaylı

00322 ELECTRICAL MACHINES-II Midterm Exam

00322 ELECTRICAL MACHINES-II Midterm Exam Name : ID : Signature : 00322 ELECTRICAL MACHINES-II Midterm Exam 20.04.2017 S.1) S.2) S.3) S.4) A shunt DC motor is rated 7.5kW, 250 V and is connected to 230V source. The armature resistance is Ra 0.2,

Detaylı

Ferhat Çıra Accepted: January ISSN : Diyarbakir-Turkey

Ferhat Çıra Accepted: January ISSN : Diyarbakir-Turkey ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2011, Volume: 6, Number: 1, Article Number: 1A0138 ENGINEERING SCIENCES Received: October 2010 Ferhat Çıra Accepted: January 2011 Bilal Gümüş Series

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ Prof. Dr. İBRAHİM ŞENOL

ÖZGEÇMİŞ Prof. Dr. İBRAHİM ŞENOL ÖZGEÇMİŞ Prof. Dr. İBRAHİM ŞENOL TC Kimlik No / Pasaport No: 55243205040 Doğum Yılı: 1961 Yazışma Adresi : Telefon : 212-3832434 Faks : 212-2594869 e-posta : Üniversitesi- Elektrik Müh. Böl. Elektrik Makinaları

Detaylı

Üç Fazlı Asenkron Motor Tasarımı ve FFT Analizi Three Phase Induction Motor Design and FFT Analysis

Üç Fazlı Asenkron Motor Tasarımı ve FFT Analizi Three Phase Induction Motor Design and FFT Analysis Üç Fazlı Asenkron Motor Tasarımı ve FFT Analizi Three Phase nduction Motor Design and FFT Analysis Murat TEZCAN 1, A. Gökhan YETGİN 2, A. İhsan ÇANAKOĞLU 3, Mustafa TURAN 4 1,3 Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 1.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 1. ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 1. HAFTA 1 İçindekiler Elektrik Makinalarına Giriş Elektrik Makinalarının

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 12.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 12. ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOKULU ELEKTRİK VE ENERJİ BÖLÜMÜ ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK MAKİNALARI 12. HAFTA 1 İçindekiler Fırçasız Doğru Akım Motorları 2 TANIMI VE ÖZELLİKLERİ

Detaylı

KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Elektrik Makinaları II Laboratuvarı DENEY 3 ASENKRON MOTOR A. Deneyin Amacı: Boşta çalışma ve kilitli rotor deneyleri yapılarak

Detaylı

SENKRON MOTOR KONTROL YÖNTEMLERİ

SENKRON MOTOR KONTROL YÖNTEMLERİ SENKRON MOTOR KONTROL YÖNTEMLERİ Abuzer ÇALIŞKAN Ahmet ORHAN Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 23279 - ELAZIĞ e-posta : acaliskan@firat.edu.tr aorhan@firat.edu.tr

Detaylı

Michael Faraday 1831 Ampere ve Bio Savart Elektrik Mekanik Enerjiler arasýndaki ilişki Elektrik Magnetik Alan arasındaki ilişki

Michael Faraday 1831 Ampere ve Bio Savart Elektrik Mekanik Enerjiler arasýndaki ilişki Elektrik Magnetik Alan arasındaki ilişki ELEKTRİK MAKİNALARININ DÜNÜ BUGÜNÜ GELECEKTEKİ DURUMU Mekanik Enerji Michael Faraday 1831 Ampere ve Bio Savart Elektrik Mekanik Enerjiler arasýndaki ilişki Elektrik Magnetik Alan arasındaki ilişki Elektrik

Detaylı

Doğru Akım Motorları

Doğru Akım Motorları 08.05.2012 Doğru Akım Motorları Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören İçerik Doğru Akım Elektrik Motorları Doğru Akım Motorlarının Kısımları ve Özellikleri Güç Hesabı Adım (Step) Motorlar Servo Motorlar Lineer Servo

Detaylı

Asst.Prof. Department of Electrical-Electronics Eng. Fac. of Eng. Bulent Ecevit University Room: 111 Incivez Quarter 67100, Center/Zonguldak/Turkey

Asst.Prof. Department of Electrical-Electronics Eng. Fac. of Eng. Bulent Ecevit University Room: 111 Incivez Quarter 67100, Center/Zonguldak/Turkey Ibrahim ALISKAN 1 Electrical & Industrial Engs. with Control Automation Ph.D. Asst.Prof. Department of Electrical-Electronics Eng. Fac. of Eng. Bulent Ecevit University Room: 111 Incivez Quarter 67100,

Detaylı

SİRKÜLASYON POMPASINDA KULLANILAN SABİT MIKNATISLI MOTOR SÜRÜCÜSÜNÜN BİLGİSAYAR ORTAMINDA FONKSİYONEL MODELLEMESİ

SİRKÜLASYON POMPASINDA KULLANILAN SABİT MIKNATISLI MOTOR SÜRÜCÜSÜNÜN BİLGİSAYAR ORTAMINDA FONKSİYONEL MODELLEMESİ Su Basınçlandırma Eylül 2011 Sayı 32 Sayın Okurumuz, Bu bültenle, çalışma alanımızda Alarko Carrier ve iş ortaklarımızın teknik ve geliştirme çalışmalarımızın açıklandığı makaleleri sizlerle paylaşmak

Detaylı

Matris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Çıkıklık Etkileri

Matris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Çıkıklık Etkileri Fırat Üniv. Fen Billeri Dergisi Firat Unv. Journal of Science 8(), 1-7, 016 8(), 1-7, 016 Matris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Çıkıklık Etkileri Özet Abuzer ÇALIŞKAN 1*, Ahmet ORHAN

Detaylı

Elektrik Makinaları I

Elektrik Makinaları I Elektrik Makinaları I Açık Devre- Kısa Devre karakteristikleri Çıkık kutuplu makinalar, generatör ve motor çalışma, fazör diyagramları, güç ve döndürmemomenti a) Kısa Devre Deneyi Bağlantı şeması b) Açık

Detaylı

Anahtarlamalı Relüktans Motorlarda Sürücü Devrelerinin Karşılaştırılması Comparison of Driver Circuits for Switched Reluctance Motors

Anahtarlamalı Relüktans Motorlarda Sürücü Devrelerinin Karşılaştırılması Comparison of Driver Circuits for Switched Reluctance Motors Anahtarlamalı Relüktans Motorlarda Sürücü Devrelerinin Karşılaştırılması Comparison of Driver Circuits for Switched Reluctance Motors B. Durak, A.Y. Yeksan, L.T. Ergene Elektrik Mühendisliği Bölümü İstanbul

Detaylı

ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ

ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ 1 ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR ÇALIŞMA PRENSİBİ Üç Fazlı Asenkron Motorlarda Döner Manyetik Alanın Meydana Gelişi Stator sargılarına üç fazlı alternatif gerilim uygulandığında uygulanan gerilimin frekansı ile

Detaylı

ÜÇ-FAZ SENKRON MAKİNANIN SENKRONİZASYON İŞLEMİ VE MOTOR OLARAK ÇALIŞTIRILMASI DENEY 324-06

ÜÇ-FAZ SENKRON MAKİNANIN SENKRONİZASYON İŞLEMİ VE MOTOR OLARAK ÇALIŞTIRILMASI DENEY 324-06 ĐNÖNÜ ÜNĐERSĐTESĐ MÜHENDĐSĐK FAKÜTESĐ EEKTRĐK-EEKTRONĐK MÜH. BÖ. ÜÇ-FAZ SENKRON MAKİNANIN SENKRONİZASYON İŞEMİ E MOTOR OARAK ÇAIŞTIRIMASI DENEY 4-06. AMAÇ: Senkron jeneratörün kaynağa paralel senkronizasyonu

Detaylı

IE4 VERİM SEVİYESİ İÇİN SENKRON MOTOR TEKNOLOJİSİ

IE4 VERİM SEVİYESİ İÇİN SENKRON MOTOR TEKNOLOJİSİ IE4 VERİM SEVİYESİ İÇİN SENKRON MOTOR TEKNOLOJİSİ Endüstride; pompa, kompresör, iklimlendirme, vinç, asansör ve konveyör gibi birçok uygulamada elektrik motorları kullanılmaktadır. Bu motorlar endüstride

Detaylı

Asenkron Makineler (2/3)

Asenkron Makineler (2/3) Asenkron Makineler (2/3) 1) Asenkron motorun çalışma prensibi Yanıt 1: (8. Hafta web sayfası ilk animasyonu dikkatle inceleyiniz) Statora 120 derecelik aralıklarla konuşlandırılmış 3 faz sargılarına, 3

Detaylı

ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER

ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER Eyleyiciler (Aktuatörler) Bir cismi hareket ettiren veya kontrol eden mekanik cihazlara denir. Elektrik motorları ve elektrikli sürücüler Hidrolik sürücüler Pinomatik sürücüler

Detaylı

DENGESİZ GERİLİMLER ALTINDA ASENKRON MOTORLAR. KISIM 1: PERFORMANS ANALİZİ

DENGESİZ GERİLİMLER ALTINDA ASENKRON MOTORLAR. KISIM 1: PERFORMANS ANALİZİ DENGESİZ GERİLİMLER ALTINDA ASENKRON MOTORLAR. KISIM 1: PERFORMANS ANALİZİ ÖZET 1 Merve ŞEN 1 merve.sen@amasya.edu.tr 1 Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Amasya Üniversitesi Güç sistemlerinde; eşit

Detaylı

Kıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması

Kıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması Kıyıcı Beslemeli DA Motorun Oransal İntegral ve Bulanık Mantık Oransal İntegral Denetleyicilerle Hız Kontrolü Karşılaştırılması Erhan SESLİ 1 Ömür AKYAZI 2 Adnan CORA 3 1,2 Sürmene Abdullah Kanca Meslek

Detaylı

RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ

RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ Zafer ÖZER A. Serdar YILMAZ, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü zaferozer@ksu.edu.tr ABSTRACT Bu

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Mustafa NİL

Yrd. Doç. Dr. Mustafa NİL Yrd. Doç. Dr. Mustafa NİL ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Fırat Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Y. Kocaeli Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Detaylı

FIRÇASIZ DA MOTORUN KONTROLÜNDE PWM VE HİSTERİSİZ BANT TEKNİĞİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

FIRÇASIZ DA MOTORUN KONTROLÜNDE PWM VE HİSTERİSİZ BANT TEKNİĞİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 31 Vol. 2, No 3, September 2010 pp. 31-45 Mechanical Technologies FIRÇASIZ DA MOTORUN KONTROLÜNDE PWM VE HİSTERİSİZ BANT TEKNİĞİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Yasin BEKTAŞ, N. Füsun OYMAN SERTELLER * Özet Fırçasız

Detaylı

326 ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUVARI II ÜÇ-FAZ SİNCAP KAFESLİ ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR DENEY 326-04

326 ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUVARI II ÜÇ-FAZ SİNCAP KAFESLİ ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR DENEY 326-04 İNÖNÜ ÜNİERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖL. 26 ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUARI II ÜÇ-FAZ SİNCAP KAFESLİ ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR DENEY 26-04. AMAÇ: Üç-faz sincap kafesli asenkron

Detaylı

Matris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Amortisör Sargı Etkileri

Matris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Amortisör Sargı Etkileri Fırat Üniv. Müh. Bil. Dergisi Science and Eng. J of Fırat Univ. 8 (), 33-39, 016 8 (), 33-39, 016 Matris Konverter Beslemeli Self Kontrollü Senkron Motorda Amortisör Sargı Etkileri Özet Abuzer ÇALIŞKAN,

Detaylı

SÜREKLİ MIKNATISLI SENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR SANTRALİ BENZETİMİ

SÜREKLİ MIKNATISLI SENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR SANTRALİ BENZETİMİ SÜREKLİ MIKNATISLI SENKRON GENERATÖRLÜ RÜZGAR SANTRALİ BENZETİMİ Soner ÇELİKDEMİR 1 Mehmet ÖZDEMİR 1 1 Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Fırat Üniversitesi sonercelikdemir@firat.edu.tr mozdemir@firat.edu.tr

Detaylı

Yüksek hızlı fırçasız doğru akım motorlarında moment dalgalanmalarını azaltan bir yöntem

Yüksek hızlı fırçasız doğru akım motorlarında moment dalgalanmalarını azaltan bir yöntem Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi mühendislik dergisi Cilt: 8, 3, 48-493 3-9 Temmuz 217 Yüksek hızlı fırçasız doğru akım motorlarında moment dalgalanmalarını azaltan bir yöntem Reşat ÇELİKEL *,1

Detaylı

H04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören

H04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören H04 Mekatronik Sistemler MAK 3026 - Ders Kapsamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi H04 Aktüatörler ve ölçme

Detaylı

DSP TABANLI GERİLİM KAYNAKLI ŞÖNT AKTİF GÜÇ FİLTRESİ UYGULAMASI

DSP TABANLI GERİLİM KAYNAKLI ŞÖNT AKTİF GÜÇ FİLTRESİ UYGULAMASI DSP TABANLI GERİLİM KAYNAKLI ŞÖNT AKTİF GÜÇ FİLTRESİ UYGULAMASI İ. Kocabaş, O. Uçak, A. Terciyanlı TÜBİTAK-Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü 06531, ODTÜ/ ANKARA ilker.kocabas@uzay.tubitak.gov.tr Anahtar

Detaylı

SENKRON MAKİNA DENEYLERİ

SENKRON MAKİNA DENEYLERİ DENEY-8 SENKRON MAKİNA DENEYLERİ Senkron Makinaların Genel Tanımı Senkron makina; stator sargılarında alternatif akım, rotor sargılarında ise doğru akım bulunan ve rotor hızı senkron devirle dönen veya

Detaylı

ISSN : 1308-7231 sherdem@selcuk.edu.tr 2010 www.newwsa.com Konya-Turkey BİR DC MOTORUN BULANIK MANTIK DENETLEYİCİ İLE KONTROLÜ

ISSN : 1308-7231 sherdem@selcuk.edu.tr 2010 www.newwsa.com Konya-Turkey BİR DC MOTORUN BULANIK MANTIK DENETLEYİCİ İLE KONTROLÜ ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2011, Volume: 6, Number: 2, Article Number: 1A0175 İlker Ali Özkan ENGINEERING SCIENCES İsmail Sarıtaş Received: November 2010 Saadetdin Herdem Accepted:

Detaylı

DENEY-4 ASENKRON MOTORUN KISA DEVRE (KİLİTLİ ROTOR) DENEYİ

DENEY-4 ASENKRON MOTORUN KISA DEVRE (KİLİTLİ ROTOR) DENEYİ DENEY-4 ASENKRON MOTORUN KISA DEVRE (KİLİTLİ ROTOR) DENEYİ TEORİK BİLGİ ASENKRON MOTORLARDA KAYIPLAR Asenkron motordaki güç kayıplarını elektrik ve mekanik olarak iki kısımda incelemek mümkündür. Elektrik

Detaylı

ÜÇ-FAZ SENKRON JENERATÖRÜN AÇIK DEVRE VE KISA DEVRE KARAKTERİSTİKLERİ DENEY 324-04

ÜÇ-FAZ SENKRON JENERATÖRÜN AÇIK DEVRE VE KISA DEVRE KARAKTERİSTİKLERİ DENEY 324-04 ĐNÖNÜ ÜNĐERSĐTESĐ MÜHENDĐSĐK FAKÜTESĐ EEKTRĐK-EEKTRONĐK MÜH. BÖ. ÜÇ-FAZ SENKRON JENERATÖRÜN AÇIK DERE E KISA DERE KARAKTERİSTİKERİ DENEY 4-04. AMAÇ: Senkron jeneratör olarak çalışan üç faz senkron makinanın

Detaylı

Belirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi

Belirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi CBÜ Fen Bil. Dergi., Cilt 11, Sayı, 11-16 s. CBU J. of Sci., Volume 11, Issue, p 11-16 Belirsiz Katsayılar Metodu ile PWM Kontrollü Buck Tipi Dönüştürücü Devre Analizi Anıl Kuç 1*, Mustafa Nil *, İlker

Detaylı

Akım Kontrollü Gerilim Kaynaklı Evirici İle Sürülen RL Yükü Üzerindeki Akım Harmoniklerinin İncelenmesi

Akım Kontrollü Gerilim Kaynaklı Evirici İle Sürülen RL Yükü Üzerindeki Akım Harmoniklerinin İncelenmesi 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 011, Elazığ, Turkey Akım Kontrollü Gerilim Kaynaklı Evirici İle Sürülen RL Yükü Üzerindeki Akım Harmoniklerinin İncelenmesi Ş. Demirbaş

Detaylı

Termik Türbinli Bir Alanlı Güç Sisteminin Bulanık Mantık Tabanlı Kontrolör İle Yük Frekans Kontrolü Analizi

Termik Türbinli Bir Alanlı Güç Sisteminin Bulanık Mantık Tabanlı Kontrolör İle Yük Frekans Kontrolü Analizi 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 1618 May 2011, Elazığ, Turkey Termik Türbinli Bir Alanlı Güç Sisteminin Bulanık Mantık Tabanlı Kontrolör İle Yük Frekans Kontrolü Analizi II.

Detaylı

Asenkron Motorun Klasik Denetimli PWM İnverter İle Mikroişlemci Tabanlı Hız Kontrolü

Asenkron Motorun Klasik Denetimli PWM İnverter İle Mikroişlemci Tabanlı Hız Kontrolü Asenkron Motorun Klasik Denetimli PWM İnverter İle Mikroişlemci Tabanlı Hız Kontrolü Kübra BULUT kubrabulut92@gmail.com Gülşah DANE gulsahdane@gmail.com Artun SEL artunsel@gmail.com Serap TUTAN serap_tutan@hotmail.com

Detaylı

ELEKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DENETİMLİ SENKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI

ELEKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DENETİMLİ SENKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI 5. luslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13 15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye LKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DNTİMLİ SNKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI DSIGN OF A PI CONTROLLD SYNCRONOS DC-DC CONVRTR

Detaylı

Özgeçmi-CV BRAHM ALIKAN. Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. Oda No: 111 ncivez Mah Merkez/Zonguldak

Özgeçmi-CV BRAHM ALIKAN. Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. Oda No: 111 ncivez Mah Merkez/Zonguldak Özgeçmi-CV 19.08.2013 BRAHM ALIKAN Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. Oda No: 111 ncivez Mah Merkez/Zonguldak Tel: : 0372 257 4010/1570 Mobil: 0535 505 7663 ialiskan@beun.edu.tr

Detaylı

BİR FAZ BEŞ SEVİYELİ İNVERTER TASARIMI VE UYGULAMASI

BİR FAZ BEŞ SEVİYELİ İNVERTER TASARIMI VE UYGULAMASI BİR FAZ BEŞ SEVİYELİ İNVERTER TASARIMI VE UYGULAMASI Sabri ÇAMUR 1 Birol ARİFOĞLU 2 Ersoy BEŞER 3 Esra KANDEMİR BEŞER 4 Elektrik Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi Kocaeli Üniversitesi, 41100, İzmit,

Detaylı

Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici

Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici Anahtarlama Modlu DA-AA Evirici Giriş Anahtarlama modlu eviricilerde temel kavramlar Bir fazlı eviriciler Üç fazlı eviriciler Ölü zamanın PWM eviricinin çıkış gerilimine etkisi Diğer evirici anahtarlama

Detaylı

1. Giriş. 2. Dört Rotorlu Hava Aracı Dinamiği 3. Kontrolör Tasarımı 4. Deneyler ve Sonuçları. 5. Sonuç

1. Giriş. 2. Dört Rotorlu Hava Aracı Dinamiği 3. Kontrolör Tasarımı 4. Deneyler ve Sonuçları. 5. Sonuç Kayma Kipli Kontrol Yöntemi İle Dört Rotorlu Hava Aracının Kontrolü a.arisoy@hho.edu.tr TOK 1 11-13 Ekim, Niğde M. Kemal BAYRAKÇEKEN k.bayrakceken@hho.edu.tr Hava Harp Okulu Elektronik Mühendisliği Bölümü

Detaylı

DSC TABANLI UZAY VEKTÖR DARBE MODÜLASYON TEKNİĞİNİ KULLANAN KOMPAKT ASENKRON MOTOR SÜRÜCÜSÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ

DSC TABANLI UZAY VEKTÖR DARBE MODÜLASYON TEKNİĞİNİ KULLANAN KOMPAKT ASENKRON MOTOR SÜRÜCÜSÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ DSC TABANLI UZAY VEKTÖR DARBE MODÜLASYON TEKNİĞİNİ KULLANAN KOMPAKT ASENKRON MOTOR SÜRÜCÜSÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ Taner Göktaş,Ertan Murat, Sedat Sünter 3 Osmancık Ömer Derindere MYO Hitit Üniversitesi tanergoktas@hitit.edu.tr

Detaylı

(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 1) SÜSPANSİYON SİSTEMLERİNİN PID İLE KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Sertaç SAVAŞ

(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 1) SÜSPANSİYON SİSTEMLERİNİN PID İLE KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Sertaç SAVAŞ T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 (Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 1) SÜSPANSİYON SİSTEMLERİNİN PID İLE KONTROLÜ DENEY

Detaylı

Şekil1. Geri besleme eleman türleri

Şekil1. Geri besleme eleman türleri HIZ / KONUM GERİBESLEME ELEMANLARI Geribesleme elemanları bir servo sistemin, hızını, motor milinin bulunduğu konumu ve yükün bulunduğu konumu ölçmek ve belirlemek için kullanılır. Uygulamalarda kullanılan

Detaylı

KST Lab. Shake Table Deney Föyü

KST Lab. Shake Table Deney Föyü KST Lab. Shake Table Deney Föyü 1. Shake Table Deney Düzeneği Quanser Shake Table, yapısal dinamikler, titreşim yalıtımı, geri-beslemeli kontrol gibi çeşitli konularda eğitici bir deney düzeneğidir. Üzerine

Detaylı

3. Bölüm: Asenkron Motorlar. Doç. Dr. Ersan KABALCI

3. Bölüm: Asenkron Motorlar. Doç. Dr. Ersan KABALCI 3. Bölüm: Asenkron Motorlar Doç. Dr. Ersan KABALCI 1 3.1. Asenkron Makinelere Giriş Düşük ve orta güç aralığında günümüzde en yaygın kullanılan motor tipidir. Yapısal olarak çeşitli çalışma koşullarında

Detaylı

Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi

Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi Robotik AKTUATÖRLER Motorlar: Çalışma prensibi 1 Motorlar: Çalışma prensibi Motorlar: Çalışma prensibi 2 Motorlar: Çalışma prensibi AC sinyal kutupları ters çevirir + - AC Motor AC motorun hızı üç değişkene

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : H. İbrahim OKUMUŞ 2. Doğum Tarihi : 25 Kasım 1963 3. Doğum Yeri : Çayeli / RİZE 4. Unvanı : Yardımcı Doçent

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : H. İbrahim OKUMUŞ 2. Doğum Tarihi : 25 Kasım 1963 3. Doğum Yeri : Çayeli / RİZE 4. Unvanı : Yardımcı Doçent 1. Adı Soyadı : H. İbrahim OKUMUŞ 2. Doğum Tarihi : 25 Kasım 1963 3. Doğum Yeri : Çayeli / RİZE 4. Unvanı : Yardımcı Doçent 5. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Elektrik-Elektronik

Detaylı

BULANIK MANTIK KONTROLLÜ ÇİFT EKLEMLİ ROBOT KOLU. Göksu Görel 1, İsmail H. ALTAŞ 2

BULANIK MANTIK KONTROLLÜ ÇİFT EKLEMLİ ROBOT KOLU. Göksu Görel 1, İsmail H. ALTAŞ 2 Fırat Üniversitesi-Elazığ BULANIK MANTIK KONTROLLÜ ÇİFT EKLEMLİ ROBOT KOLU Göksu Görel 1, İsmail H. ALTAŞ 2 1 Elektrik ve Enerji Bölümü Çankırı Karatekin Üniversitesi goksugorel@karatekin.edu.tr 2 Elektrik-Elektronik

Detaylı

Doğrudan Yolvermeli Sabit Mıknatıslı Senkron Motorda Rotor Çubuk Arızasının İncelenmesi

Doğrudan Yolvermeli Sabit Mıknatıslı Senkron Motorda Rotor Çubuk Arızasının İncelenmesi Doğrudan Yolvermeli Sabit Mıknatıslı Senkron Motorda Rotor Çubuk Arızasının İncelenmesi *1 Goşenay HATIK, Elif İNGENÇ, 3 Mehmet AKAR 1,,3 Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi,

Detaylı

Journal of ETA Maritime Science

Journal of ETA Maritime Science Received: 13 May 2014 Accepted: 01 November 2014 Journal of ETA Maritime Science Deniz Araçlarında Kullanılan Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor ve Sürücülerinde Kayıpların Azaltılması Fuat Kılıç 1, Feriha

Detaylı

ASENKRON MOTORUN HIZ KONTROLÜ. YÜKSEK LİSANS TEZİ Metin BOYLU

ASENKRON MOTORUN HIZ KONTROLÜ. YÜKSEK LİSANS TEZİ Metin BOYLU İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ASENKRON MOTORUN HIZ KONTROLÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Metin BOYLU Anabilim Dalı : Mekatronik Mühendisliği Programı : Mekatronik Mühendisliği HAZİRAN 2010

Detaylı

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Pamukkale Univ Muh Bilim Derg, 24(2), 85-9, 28 Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Farklı çıkarım yöntemlerine sahip bulanık mantık

Detaylı

Fırçasız Doğru Akım Motorlarında Farklı Mıknatıs Dizilimleri Different Magnet Configurations in BLDC Motors

Fırçasız Doğru Akım Motorlarında Farklı Mıknatıs Dizilimleri Different Magnet Configurations in BLDC Motors Fırçasız Doğru Akım Motorlarında Farklı Mıknatıs Dizilimleri Different Magnet Configurations in BLDC Motors Aptullah İŞLER 1 Nezih G. ÖZÇELİK 2 Lale T. ERGENE 1 1 İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MEKATRONİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ MEKATRONİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR BİLGİSAYAR DESTEKLİ İMALAT SERVO VE STEP MOTORLAR Step (Adım) Motorlar Elektrik enerjisini açısal dönme hareketine çeviren motorlardır. Elektrik motorlarının uygulama alanlarında sürekli hareketin (fırçalı

Detaylı

Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri

Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Elektrik gücünü yüksek verimli bir biçimde kontrol etmek ve formunu değiştirmek (dönüştürmek) için oluşturlan devrelere denir. Şekil 1 de güç girişi 1 veya 3 fazlı AA

Detaylı

ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1

ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 ELEKTRİK MAKİNELERİ (MEP 112) Yazar: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Turan S1 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Adapazarı Meslek Yüksekokulu Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan

Detaylı

Elektrik Makinaları I SENKRON MAKİNALAR

Elektrik Makinaları I SENKRON MAKİNALAR Elektrik Makinaları I SENKRON MAKİNALAR Dönen Elektrik Makinaları nın önemli bir grubunu oluştururlar. (Üretilen en büyük güç ve gövde büyüklüğüne sahip dönen makinalardır) Generatör (Alternatör) olarak

Detaylı

Elektrik Makinalarının Dinamiği (EE 553) Ders Detayları

Elektrik Makinalarının Dinamiği (EE 553) Ders Detayları Elektrik Makinalarının Dinamiği (EE 553) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Kodu Saati Saati Saati Elektrik Makinalarının Dinamiği EE 553 Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

İNVERTER ENTEGRELİ MOTORLAR

İNVERTER ENTEGRELİ MOTORLAR İNVERTER ENTEGRELİ MOTORLAR ENTEGRE MOTOR ÇÖZÜMLERİ Günümüzde enerji kaynakları hızla tükenirken enerjiye olan talep aynı oranda artmaktadır. Bununla beraber enerji maliyetleri artmakta ve enerjinin optimum

Detaylı

İstanbul Teknik Üniversitesi, Maslak, İstanbul

İstanbul Teknik Üniversitesi, Maslak, İstanbul Kompresör Uygulaması İçin Sürekli Mıknatıslı Senkron Motor Tasarımı, Üretimi ve Deneysel Doğrulanması Permanent Magnet Synchronous Motor Design, Production and Experimental Verification For Compressor

Detaylı

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorların Hız Denetiminde Doğal Frekans ve Bulanık Mantık

Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorların Hız Denetiminde Doğal Frekans ve Bulanık Mantık Karaelmas Fen ve Müh. Derg. 6(2):423-431, 2016 Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi Dergi web sayfası: http://fbd.beun.edu.tr Araştırma Makalesi Sürekli Mıknatıslı Senkron Motorların Hız Denetiminde Doğal

Detaylı

WAT Endüstriyel Sürücüler

WAT Endüstriyel Sürücüler WAT Endüstriyel Sürücüler WAT Endüstriyel Sürücüler İçindekiler Yüksek verimli WAT motorlarla entegre sistem çözümleri 4-5 WF 80 in özellikleri 6-7 WF 80 in pompa uygulamalarına özel fonksiyonları 8-9

Detaylı

ISSN : 1308-7231 aorhan@firat.edu.tr 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey MATRİS KONVERTERDEN BESLENEN SENKRON MOTORUN SELF KONTROLÜ

ISSN : 1308-7231 aorhan@firat.edu.tr 2010 www.newwsa.com Elazig-Turkey MATRİS KONVERTERDEN BESLENEN SENKRON MOTORUN SELF KONTROLÜ ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2012, olume: 7, Number: 1, Article Number: 1A0278 NWSA-ENGINEERING SCIENCES Abuzer Çalışkan Received: November 2010 Ahmet Orhan Accepted: January

Detaylı

1. YARIYIL / SEMESTER 1

1. YARIYIL / SEMESTER 1 T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ, MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, 2017-2018 AKADEMİK YILI ÖĞRETİM PLANI T.C. NECMETTIN ERBAKAN UNIVERSITY ENGINEERING AND ARCHITECTURE

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans. Görev Ünvanı Alan Görev Yeri Yıl Arş. Gör.

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans. Görev Ünvanı Alan Görev Yeri Yıl Arş. Gör. ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Asım Gökhan YETGİN 2. Doğum Tarihi : 1979-Kütahya 3. Ünvanı : Yrd. Doç. Dr. 4. E-mail : gokhan.yetgin@dpu.edu.tr 5. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Elektrik

Detaylı

Öğr. Gör. Hakan AÇIKGÖZ ün Özgeçmişi

Öğr. Gör. Hakan AÇIKGÖZ ün Özgeçmişi Ünvanı Adı-Soyadı Öğr. Gör. Hakan AÇIKGÖZ ün Özgeçmişi Öğretim Görevlisi Hakan AÇIKGÖZ Doğum Tarihi ve Yeri Fakülte/Yüksekokul Bölüm E-posta/Web 1984-Kahramanmaraş Meslek Yüksekokulu Elektrik ve Enerji

Detaylı

Servo Motor. Servo Motorların Kullanıldığı Yerler

Servo Motor. Servo Motorların Kullanıldığı Yerler Servo Motor Tanımı: 1 devir/dakikalık hız bölgelerinin altında bile kararlı çalışabilen, hız ve moment kontrolü yapan yardımcı motorlardır. Örneğin hassas takım tezgâhlarında ilerleme hareketleri için

Detaylı

DOĞRUDAN TAHRİKLİ ASANSÖR SİSTEMLERİNDE KULLANILAN MIKNATIS UYARMALI SENKRON MOTORLARIN ÇALIŞMA ve BOYUTLANDIRILMA İLKELERİ

DOĞRUDAN TAHRİKLİ ASANSÖR SİSTEMLERİNDE KULLANILAN MIKNATIS UYARMALI SENKRON MOTORLARIN ÇALIŞMA ve BOYUTLANDIRILMA İLKELERİ ÖZET DOĞRUDAN TAHRİKLİ ASANSÖR SİSTEMLERİNDE KULLANILAN MIKNATIS UYARMALI SENKRON MOTORLARIN ÇALIŞMA ve BOYUTLANDIRILMA İLKELERİ H.Tarık DURU Kocaeli Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü tduru@kou.edu.tr

Detaylı

ASENKRON MOTOR ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR. Genel

ASENKRON MOTOR ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR. Genel Genel ASENKRON (İNDÜKSİYON) MOTOR Asenkron makinalar motor ve jeneratör olarak kullanılabilmekle birlikte, jeneratör olarak kullanım rüzgar santralleri haricinde yaygın değildir. Genellikle sanayide kullanılan

Detaylı

ELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU

ELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU Mehmet SUCU (Teknik Öğretmen, BSc.)

Detaylı

KÜRESEL MOTOR TABANLI GÜVENLİK OTOMASYONU

KÜRESEL MOTOR TABANLI GÜVENLİK OTOMASYONU KÜRESEL MOTOR TABANLI GÜVENLİK OTOMASYONU Yusuf ÖNER 1 Osman GÜRDAL 2 Engin ÇETİN 3 Meriç ÇETİN 4 1,3 Pamukkale Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü / Denizli 2 Gazi Üniversitesi Teknik

Detaylı