Doğruluk Payı Aylık Rapor Eylül 2014

Transkript

1 Doğruluk Payı Aylık Rapor Eylül 2014 Ortak Gelecek için Diyalog Derneği tarafından 20 Haziran 2014 tarihinde yayın hayatına başlatılan Doğruluk Payı, herhangi bir partiyle ilişkisi olmayan tamamiyle bağımsız bir sosyal girişim olarak, Türkiye siyasetine etki eden aktörlerin açıklamalarını izleyerek belli kriterlere göre doğruluğunu kontrol etmektedir.

2 Doğruluk Payı Aylık Rapor Eylül 2014 Editörün Girişi Geride bıraktığımız Eylül ayına, Türkiye yeni bir cumhurbaşkanı, yeni bir başbakan ve yeni kabine üyeleriyle girmişti. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden zaferle çıkan Recep Tayyip Erdoğan 28 Ağustos ta mazbatasını alarak göreve başladı. Dış İşleri Bakanı Ahmet Davutoğlu 27 Ağustos ta kongrede AK Parti genel başkanı seçildi ve cumhurbaşkanının hükümeti kurma görevi vermesini takiben 1 Eylül de 62. Hükümet resmen kuruldu. Ağustos un ikinci yarısı boyunca devam eden siyasi belirsizlikler de bu şekilde netleşmiş oldu. Türkiye nin Eylül ayı gündemini en çok etkileyen olay şüphesiz Ortadoğu bölgesinde radikalizm tehdidinin ciddi boyutlara ulaşmasıydı. Son zamanlarda isminden sıkça söz ettiren İŞİD terör örgütünün Türkiye sınırlarına yakın yerlerde yaptığı saldırılar ve kıyımlar bölgede bir insani krizin yaşanmasına neden oldu ve olmaya devam ediyor. Krizin boyutunun artmasıyla ABD liderliğinde bir koalisyon kuruldu ve bölgedeki hedeflere hava saldırısı düzenlemeye başladı. Fakat bölgedeki fazla değişkenli karmaşık durum bölgedeki istikrarsızlık ortamının uzun süre devam edeceğini gösteriyor. Bunun Türkiye ye etkileri de doğal olarak devam edecek. Eylül gündeminin bir diğer maddesi ise geçtiğimiz Mayıs ayında yaşadığımız Soma faciasından sonra tekrar iş güvenliği oldu. İstanbul Mecidiyeköy de bir inşaat sahasında gerçekleşen asansör kazası nedeniyle 10 işçisinin hayatını kaybetmesi hükümet ve muhalefet arasındaki sert tartışmaları da beraberinde getirdi. Yine bu dönemde Ağustos ayında genel kurulda görüşülmeden meclisin tatile girdiği ve kamuoyunda torba yasa olarak bilinen İş Kanunu ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM genel kurulunda 231 kabul oyuna karşılık 17 ret oyuyla yasalaştı. Bu gündem çerçevesinde milletvekilleri, bürokratlar, sivil toplum ve siyasi parti temsilcileri birçok konuda fikirlerini kamuoyuyla paylaştılar. Doğruluk Payı olarak da bize bu açıklamaların doğruluğunu kontrol etmek düştü. Ortak Gelecek için Diyalog Dernegi; 16 Ocak 2014 tarihinde kuruluş işlemleri tamamlanarak, Türkiye nin demokratikleşmesi hedefine katkı sağlamak amacı ile kurulmuş; siyasi katılım, temsiliyet, siyasi sorumluluk, şeffaflık alanlarında çalışmalar yaparak Türkiye de demokrasinin araçlarına ulaşımı ve genç kitleleri bu demokratikleşme hareketine ortak etmeyi kendine amaç olarak belirlemiştir. Adalet, özgürlük, eşitlik, çeşitlilik, insan hakları, hukukun üstünlügü ve müzakerenin içinde bulunduğu temel demokratik değerleri kendi öncelikleri olarak kabul eden anlayışımız ve Türkiye toplumunun her türlü farklılığı ile eşit ve demokratik bir yapıda yaşama kararlılığı, bizlerin en önemli motivasyon kaynagını oluşturmaktadır. 1

3 Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz Metodoloji Doğruluk Payı Ölçeği Bu ölçek Türkiye siyasetini etkileyen aktörlerin açıklamalarında kullandıkları, doğrulanabilir veya yanlışlanabilir özellikteki verileri derecelendiren ölçektir. Bu ölçekle derecelendirilecek açıklamaları aşağıdaki üç soruya verdiğimiz yanıtlara göre seçiyoruz. Açıklamada bahsi geçen veri doğrulanabilir veya yanlışlanabilir bir özellik taşıyor mu? Açıklama tartışmalı mı? Açıklama önemli mi? Doğruluk payı ölçeği siyaseti etkileyen aktörlerin yaptığı açıklamalarında yaptıkları iddianın 3 ana özelliğine bakıyor: 1- İddiada dayanak olarak gösterilen nitel ve nicel verilerin doğruluğu 2- Başvurulacak kaynakların kalitesi 3- İddianın söylenme amacı ve bağlamıyla uyuşması Bu üç ana kritere ek olarak bazı açıklamalarda iddianın parti ve aktörün genel eğilimleriyle tutarlılığı da dördüncü kriter olarak devreye girecek. Hedeflerimiz Daha sorumlu ve daha şeffaf bir siyasi sürece katkıda bulunmak. Türkiyeli seçmenlerin daha sağlıklı ve bilgili tercihler yapmasına katkı yapmak. Türkiye kamuoyunda şefafflık, sorumluluk ve demokratik yönetişim prensiplerinin önemi için farkındalığı artırmak. Temel Prensiplerimiz Bu site Türkiye siyasetindeki aktörlerin açıklamalarında yer verdiği doğrulanabilir veya yanlışlanabilir verileri izleyip doğruluğunu kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Kontrol kapsamımız içine söz konusu aktörlerin siyasi kanaatleri girmemektedir.siyasi aktörlerin açıklamalarındaki her türlü veri kontrol edilmemektedir. Seçmeni yönlendirme rolü olan daha önemli veriler kontrol edilecek materyal olarak seçilmektedir. Bizim için önemli olan şey söz konusu açıklamaların temel aldığı verilerin, diğer her şeyden bağımsız olarak, doğruluğudur. Aktörün kimliği, siyasi bağı ya da amacı bu değerlendirme içine katılmamaktadır.sosyal düzlemde kullanılan kavramların yer, zaman ve kişiye göre farklılıklar gösterdiğinin bilincindeyiz.değerlendirmelerimi zde çeşitliliği olabildiğinde içermeye ve one göre değerlendirmeler yapmaya gayret sarfedeceğiz. 2

4 Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz Metodoloji Bu kriterlere bağlı olarak yapılacak ağırlıklandırma ise; Analiz edilen demeçlerden bazıları Doğruluk (% 50) Kaynak kalitesi (% 20) Amaç ve bağlamla uyumu (% 30) Tutarlılık (% 10)* Kemal Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı Önemli! 1- Editörlerimiz analiz edilecek iddialardaki nitel ve nicel verileri öncelikle birincil kaynaklardan kontrol edecektir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ikincil kaynaklara başvurulsa bile bunlar iddia analizinin kaynak kalitesi kriterinde ona göre değerlendirilecektir 2- Tüm siyasi aktörlerin tüm iddialarını kontrol etmek gibi bir durum mümkün olamadığından analiz edilecek iddiaların seçiminde zorunlu olarak öznellik devreye girmektedir. Site dahilindeki sıralamaları bu gerçeği akılda bulundurarak yorumlanmasını tavsiye ediyoruz. 3- İddialarda kurulan nedenselliklerin objektif olarak kanıtlanması epistemelojik bir sorundur. Bu durumu dikkate alıyoruz; fakat kurulan nedensellikleri eleştirme hakkımızın kamuoyunu bilgilendirmenin önemli bir ayağı olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, iddialardaki verileri kontrol etmenin yanı sıra iddianın bir seviye arka planındaki nedenselliğin iddia ve verilerle uyumunu ortaya çıkarmayı da önemsiyoruz , kaç kişi iş kazalarında öldü biliyor musunuz? 15 bin 7 işçi, iş cinayetlerinde öldü. Hasip Kaplan HDP Şırnak Milletvekili Dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girme hedefi olan Türkiye, 17.likten 18.sıraya düşmüştür 3

5 Doğruluk Payı Değerlendirme Kriterlerimiz Metodoloji Bu kriterlere göre doğruluk payı ölçeğinde 5 seviye oluşmaktadır: 1- doğruluk payı vardır. 2- kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır. İddiada kullanılan veri güvenilir kaynaklardan doğrulanmıştır.siyasal aktörün amacı ile kullanılan veri ve kurulan nedensellik arasında uyum vardır. İddiada kullanılan veri kaynaktan doğrulanmıştır.verinin doğrulandığı kaynak kayda değer ölçüde güvenilir ve kalitelidir.kurulan nedensellik tam olarak açıklanmamıştır. 3- kısmen doğruluk payı vardır. 4- büyük oranda doğruluk payı yoktur. İddiada kullanılan verinin doğrulanması konusunda kaynak uyuşmazlığı vardır. Bağlantılı alt iddialarda kısmen doğruluk vardır.verinin kendisinde ve yorumunda kısmi hata vardır. İddiada kullanılan veriler kısmen doğru olmakla birlikte nedensellik tartışmalıdır ve ciddi oranda yanıltma içermektedir.kullanılan veri ile aktörün amacı arasında ciddi oranda uyumsuzluk vardır.kullanılan verinin kısmen hata içermesine karşın aktörün amacıyla uyum içindedir. 5- doğruluk payı yoktur. İddiada kullanılan veriler hatalıdır.nedensellik ve göstergeler hatalı ve yanıltıcıdır.abartılı ifadelere sıkça yer verilmiştir. 4

6 Eylül 2014 Rapor Rapor Bulguları Eylül 2014 dönemine Ortadoğu daki kaygı verici gelişmeler ve İstanbul Mecidiyeköy de yaşanan iş kazası nedeniyle tekrar tartışılan iş güvenliği konusu damga vurdu. Doğruluk Payı editörleri bu dönemde 25 farklı siyasi aktörün 41 iddiasını analiz etti. Analiz edilen demeçlerden bazıları Recep Tayyip Erdoğan T.C. Cumhurbaşkanı Doğruluk Payı Analizleri Dağılımı HDP 41.5% AK Parti Meclis dışı 2013 yılında Türkiye'de otomobil satışları rekor kırdı ve 665 bin otomobil satıldı. 2002'de 91 bin otomobil satılmıştı. işsizlik şampiyonuyuz. MHP 34.1% CHP 17.1% Ali Babacan T.C. Başbakan Yardımcısı Avro kullanan ülkelerin yüzde oranında kamu borçluluğu var 5

7 Eylül 2014 Rapor Rapor Bulguları Eylül 2014 dönemi için Doğruluk Payı sayacı çalıştırıldığında analiz edilen 41 açıklamanın kırmızı-yeşil skalasındaki rengi sarı; bir başka deyişle, Türkiyeli seçmenler Eylül döneminde ortalama olarak kısmi oranın biraz altında doğruluk payı olan açıklamalarla karşılaşmışlar. Bu oranın geçen döneme göre bir azalış gösterdiğini not etmek gerekiyor. Analiz edilen demeçlerden bazıları İsmail Koncuk Türkiye Kamu Sen ve Türk Eğitim Sen Genel Başkanı Türkiye Siyasetinin Doğruluk Payı Ortalaması 2002 de AKP den önce 15 bin taşeron çalışıyordu devlet kademelerinde. Bugün 661 bin olmuş. Siyasi Partilere göre Doğruluk Payı Ortalamaları Meclis Dışı Hurşit Güneş CHP Kocaeli Milletvekili 2003 yılından bu yana, yani bu iktidarın başlangıcından bu yana toplam işsiz sayısı 2 milyona yakın daha fazla. 6

8 Eylül 2014 Rapor Temmuz 2014 Rapor Rapor Bulguları Bu dönemde konu dağılımına baktığımızda ise yaşanan elim iş kazasının etkisini görebiliyoruz. Geçen iki ayda ekonomi ile ilgili iddialar analize daha fazla konu olurken, bu ay iş güvenliği konusunu da içeren sosyal politikalar konu grubu tüm analizlerin dörtte birinden fazlasını oluşturdu. Ekonomi, sanayi ve ticaret ve uluslararası ilişkiler konuları ise siyasal aktörlerin yaptığı açıklamaların yarısından fazlasını oluşturdu. Ortadoğu daki krizin Türkiye için daha kritik bir hal alması ve bölgedeki karmaşa ortamının Türkiye ye yansımalarını uluslararası ilişkiler konularının siyasi aktörlerin gündeminde daha fazla yer alması sonucunu da beraberinde getiriyor. Genel Konu Kategorilerine göre Analiz Dağılımı Sosyal Politikalar 26.8 % Ekonomi 22.0 % Sanayi, Ticaret ve Finans Uluslararası İlişkiler 12.2 % Teknoloji 4.9% İç Politika 4.9% Bayındırlık, İmar & Şehircilik Enerji Eğitim Adalet Tarım, Orman ve Köyişleri 17.1 % Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara Dağılımı 17.1 Konular 1. Sosyal Politikalar Ekonomi 3. Sanayi, Ticaret ve Finans 4. Uluslararası İlişkiler Teknoloji 6. İç Politika 7. Bayındır, İmar ve Şehircilik 8. Enerji Eğitim 10. Adalet Tarım, Orman ve Köyişleri 7 5 Meclis Dışı

9 Kümülatif bulgular Kümülatif Bulgular Son üç aylık genel değerlendirmede, 89 farklı siyasi aktörün toplam 172 iddiası Doğruluk Payı tarafından analiz edildi. Parti dağılımında kaba olarak meclisteki sandalye dağılımını devam ettiren bir eğilim olduğunu görülmektedir. Son iki ayda meclis dışından birçok aktörün açıklamalarının analizlere konu olması da kayda değer bir gelişmedir. Bu örneklemde Türkiyeli seçmenlerin kısmi ölçüde doğru açıklamalarla karşılaştıkları söylenebilir. Doğruluk Payı Analizleri Dağılımı 10.5% Analiz edilen demeçlerden bazıları Aykan Erdemir CHP Bursa Milletvekili "Türkiye'de lezbiyen, gay, biseksüel ve transları (LGBT) hedef alan ayrımcılığın ve şiddet giderek artıyor 44.2% Meclis Dışı AK Parti 29.1% 5.8 % HDP 2.3% 8.1% MHP Türkiye Siyasetinin Doğruluk Payı Ortalaması Siyasi Partilere göre Doğruluk Payı Ortalamaları Meclis Dışı 8 Faruk Çelik Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanı Türkiye, 10 milyar liradan 50 milyar liraya sağlık harcamasını taşıyan bir noktaya gelmiştir

10 Kümülatif bulgular Kümülatif Bulgular Konu kategorisi bazında, ekonomik verileri konu alan açıklamaların bir üstünlüğü göze çarpıyor. Bu durumda iktidar partisine ve muhalefet partilerine mensup siyasi aktörlerin açıklamalarında ekonomik verilerin sıklıkla kullanılması en önemli etkenlerden biri. Yapılan her üç analizden birinin ekonomi, sanayi, ticaret ve finans göstergelerini içeren açıklamalarla ilgili olduğunu görüyoruz. Bu genel eğilimin dışında son iki ayda Ortadoğu bölgesinde giderek artan karmaşa ortamının Türkiye deki siyasal aktörlerin ajandasına uluslararası ilişkiler konularını dahil ettiği çıkarımını yapmak da oldukça mümkündür. Son dönemde bu konuların yanına sosyal politikalarla ilgili konular da eklnemiştir. Diğer konular ise TBMM de komisyon ve genel kurul tartışmalarında öne çıktığı ölçüde analizlere zaman zaman konu olmaktadır. Genel Konu Kategorilerine göre Analiz Dağılımı Ekonomi 22.1 % Sanayi, Ticaret ve Finans 12.8 % Uluslararası İlişkiler 11.0 % Sosyal Politikalar Genel Konu Kategorilerinin Siyasi Gruplara Dağılımı 10.5% İç Politika 7.6 % Eğitim 7.0% Tarım, Orman ve Köyişleri 7.0% Teknoloji 4.7 % Bayındırlık, İmar & Şehircilik Konular 1. Ekonomi 2. Sanayi, Ticaret ve Finans 3. Uluslararası İlişkiler Sosyal Politikalar 4.1 % 5. İç Politika 6. Eğitim Genel Politika 3.5 % Enerji Çevre 7. Tarım, Orman ve Köyişleri 8. Teknoloji 3.5 % 9. Bayındır, İmar ve Şehircilik 2.9 % Adalet 1.2 % Savunma ve Güvenlik 1.2 % Sağlık 1.2 % 10. Genel Politika Enerji Çevre Adalet Savunma ve Güvenlik 15. Sağlık Meclis Dışı

11 @dogrulukpayicom www. /Dogrulukpayi /Dogrulukpayi Hacımimi Mah. Dibek Sokak No:54 Avcı Apt. Daire:3 Galata Beyoğlu İstanbul