İslam SADIKER / İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği İstanbul Uygulamaları ve Genel Durum...

Transkript

1 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü İçindekiler Mehmet Fahri Can - İstanbul Vali Yrd. / Açılış Konuşması...2 Mehmet Emin BİRPINAR - İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürü / Açılış Konuşması...3 İslam SADIKER / İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği İstanbul Uygulamaları ve Genel Durum...4 Ali OKTAR / İ. B. B. Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı, Çevre Koruma Müdürü APAK Yönetmeliği Kapsamında Belediyelerin Yükümlülükleri ve İBB nin Çalışmaları...20 Abdurrahman ACAR / AKÜDER Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği...30 Bekir TOMBUL / TAP Projeler Koordinatörü APAK Yönetmeliği Kapsamında Atık Pillerin Yönetimi...41 Mahir ERDEM / T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği...50 Halime SEZER / T. C. ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI Atık Yönetimi Daire Başkanlığı Özel Atık AB Eşleştirme Projesi...60 Çağatay ÖZTÜRK / Dış Ticaret Müsteşarlığı - Marmara Bölge Müdürü Pil ve Akümülatör İthalatında Çevre Güvenliği Denetimleri Fotoğraflarla APAK Sempozyumu...72 Sempozyumun başarıyla gerçekleştirilmesinde katkılarını sunan; İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı Akümülatör İmalatçıları ve Geri Kazanımcıları Derneği (AKÜDER) Taşınabilir Pil İthalatçıları Derneği ne (TAP) teşekkür ederiz. T.C.İstanbul Valiliği Çevre ve Orman İl Müdürlüğü

2 Mehmet Fahri CAN İstanbul Vali Yrd. Ç evre ve Orman Bakanlığımızın değerli daire başkanı, değerli il müdürlerimiz, Büyükşehir Belediye Başkanlığımızın kıymetli temsilcileri, İl Çevre ve Orman Müdürlüğümüzün uzmanları, çevreye gönül vermiş kuruluşların değerli üyeleri ve basın mensupları, hepinizi saygıyla selamlıyorum. İlki yapılan 1. Apak Sempozyumunun bütün sektör temsilcileri için yararlı geçmesi dileğiyle konuşmama başlıyorum. Ülkelerin belli politikaları vardır. Bu politikalar, milletçe önemsediğimiz, milli politika dediğimiz bütün ülkenin sahip çıkacağı, milli eğitim, milli savunma, sağlık gibi çok eşitli bakanlıklarımızın koordine ettiği politikalardır. Bir idareci gözü ile çevre konusunu değerlendirdiğimde, bu güne kadar zaman zaman ihmal edilmekle birlikte bugün, yurtdışında yapılan çalışmaların takibi, üniversitelerde yapılan araştırma çalışmaları, yetiştirilen uzmanlar ile sağlam bir politika altyapısı oluşturularak Çevre konusu da bu politikalar arasında yerini almaya başlamıştır. Atık Pil ve Akümülatörlerin Değerlendirilmesi konusu düşünüldüğünde, yakın zamana kadar üzerinde durulmuş bir konu değildi. Diğer katı atıklardan farklı olarak yüksek bir zarar etkisine sahip, çevreye ulaştığında izleri yıllarca kalabilecek, toprağa karıştığında bitkilere ve oradan da insanlara kadar ulaşabilecek özellikte olduklarını biliyoruz. Bu nedenle bu tehlike değeri yüksek atıkların özel prosedürlerle ele alınması gerekmektedir. Bu bağlamda, Çevre ve Orman Bakanlığımız, Belediyelerimiz, illerdeki Çevre Müdürlüklerimiz, Üniversitelerimiz bu konu üzerinde hassasiyetle durarak çalışmalara başlamışlardır. Tüm bu kurumlarca yapılan çalışmaları sempozyumun ilerleyen saatlerinde ilgililerinden dinleyeceğiz. İstanbul Valiliği olarak, Sayın Valimizin de selamlarını ve başarı dileklerini ileterek söylemek isterim ki, diğer illere örnek teşkil etmek istiyoruz. Tabi burada bizim başarılı olmamız için çalışmalarımızı yoğunlaştırmaya, koordineli bir çalışma sistemi yaratmaya ve burada edindiğimiz deneyimleri diğer illere, ilçelerine ulaştırmamıza ihtiyaç var. Yine bu koordinasyonun yanında çevre konusundaki tüm çalışmalarda başarı elde edilebilmesi için ilkokul seviyesinden hatta aile ortamından başlanan bir eğitim ortamının oluşturulması gerekli. Sivil Toplum Örgütlerinin değerli çalışmaları ve bilgilendirici broşürler, dersler, toplantılar vasıtası ile bu bilinçlendirmelerin başarıyla yapıldığını ve şiddetini arttırarak devam ettirilmesinin gerektiğini düşünüyoruz. Bu çalışmaları, kaymakamlıklarımıza, belediyelere, okullarımıza, milli eğitim teşkilatına ve ilgili tüm kurumlara ulaştırma görevini seve seve yapacağız. Çevre konusunda elimizdeki değeri kaybetmeden kıymetini bilerek davranmalıyız. Bu noktada, 1. Apak Sempozyumunda emeği geçen bütün kuruluşlara teşekkür ediyor, katılımcılara saygılarımı sunarak İstanbul Valiliği olarak gerekli destek vermeye hazır olduğumuzu belirtmek isterim. Teşekkür ederim. 2

3 E ndüstri ve teknoloji alanında meydana gelen hızlı gelişmeler, insanın doğa üzerindeki egemenliğini artırıp yaşam düzeyini yükseltirken; diğer yandan artan nüfus ve hızlı kentleşme ile doğal dengelerin bozulmasına neden olmaktadır. Bizler bunu genel olarak, havanın suyun ve toprağın kirlenmesiyle görebiliyoruz. Doç. Dr. Mehmet Emin BİRPINAR Çevre ve Orman İl Müdürü Daha önceleri sadece dar kapsamlı kirlenme sorunları ve bunların ortadan kaldırılmasına yönelik kısa vadeli çözümler olarak algılanan çevre, bugün kendini doğal, ekonomik, sosyal ve kültürel değerlerin bütünü olarak göstermeye başlamıştır. Bu gerçeğin anlaşılması, beraberinde geleneksel kalkınma modellerinin terk edilmesi ve yeni model arayışlarını da gündeme getirmiştir. Böylece geleneksel sınırsız kalkınma ve sınırsız tüketim modelleri yerini sürdürülebilir ve dengeli kalkınma modellerine bırakmaya başlamıştır. Birçok ülkenin de başlıca sorunu olan tehlikeli ve özel atıklar, Türkiye nin de en önemli çevre problemlerinden biridir. Özellikle, bugünkü sempozyum konumuz, olan Atıp Pil ve Akümülatörler, tekil şahıslardan başlayarak çok yüksek kapasiteli santrallere kadar çok çeşitli kaynaklara sahiptir. Bu bağlamda, Çevre ve Orman Bakanlığımızca, tarihinde sayılı resmi gazetede Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği yayınlanmış ve tarihinden itibaren yürürlüğe konulmuştur. Söz konusu yönetmelik, atık pil ve akümülatörlerin çevreye zarar verecek şekilde kullanımları ve doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesini yasaklamıştır. Bunun yanı sıra atık pil ve akümülatörlerin, toplaması, taşınması, geri kazanımı ve bertarafı konusunda yasal uygulamalar yönetmelikte belirlenmiştir. Ayrıca üretici sorumluluğu ilkesinden hareketle atık pil ve akümülatörlerin toplanması konusunda pil ve akümülatör üretici ve ithalatçılarına yükümlülükler verilmiştir. Bu yönetmelik çerçevesinde, Bakanlığımız tarafından yönetmeliğin uygulanmasında görevli olmak üzere, pil konusunda TAP Taşınabilir Pil Üreticileri ve İth. Der. Ve İktisadi İşl., ve Akümülatör konusunda AKÜDER Akümülatör Geri Kazanım Sanayicileri Derneği ve TÜMAKÜDER Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği yetkilendirilmiş kuruluşlardır. İstanbul da döneminde sürdürülen çalışmalarla ilgili detayları teknik personelimiz ortaya koyacaktır. Genel değerlerle bakıldığında, 2007 yılı itibari ile müdürlüğümüze ulaşan Ulusal Atık Taşıma Formları (UATF) doğrultusunda, toplanan atık akümülatör miktarı ton/yıl dır. Atık pil konusunda ise yetkilendirilmiş kuruluş olan TAP ın sözleşme yaptığı belediyeler ile birlikte topladığı pil miktarı ton/yıl dır. Toplama ve geri kazanım miktarlarını artırmak için bütün kuruluşlarla işbirliği halindeyiz. Eğitim, hayatımızın her alanı için önemli. Ancak çevre için daha da önemli. Bu anlayışla, özellikle genç nüfusa yönelik eğitim projeleri uyguluyor, atık pil ve akümülatörlerin geri kazanılmasına vurgu yapıyoruz. Atık pil ve akümülatörlerden kaynaklanan kirliliklerin çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuzluklara bir kez daha dikkatinizi çeker, bol paylaşımlı bir sempozyum dilerim. 3

4 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü ATIK PİL ve AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ (APAK) YÖNETMELİĞİ İSTANBUL UYGULAMALARI ve GENEL DURUM Hazırlayanlar: İslam SADIKER ( Kimya Mühendisi ) Elif MORİNA YILMAZ ( Çevre Y. Müh. - Uzman Yrd.) 4

5 YÖNETMELİK Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü ( APAK ) Yönetmeliği tarih ve Sayılı R.G. Yürürlük Tarihi: Değişiklik Yönetmeliği: tarih ve Sayılı R.G. İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Atık yönetimi politikaları çerçevesinde ilde gerekli stratejileri geliştirmek ve uygulamak İl sınırları içinde faaliyette bulunan geri kazanım ve depolama tesislerini tespit etmek ve Bakanlığa bildirmek İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Atık Pil ve Akümülatörlerin yasal olmayan yollarla değerlendirilmesini önlemek Yönetmeliğe aykırı durumun tespit edilmesi halinde gerekli yasal işlemi yapmak İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Ulusal atık taşıma formlarını değerlendirerek Bakanlığa yıllık rapor vermek Atık akümülatör taşınması ile ilgili faaliyet gösteren araç ve firmalara taşıma lisansı vermek, lisansın kontrolünü yapmak, iptal etmek veya yenilemek 5

6 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Pil ve Akümülatör üreticileri veya Pil ve Akümülatör üreticilerinin yetkilendireceği kişi veya kuruluşlar tarafından kurulacak geçici depolama alanlarına izin vermek denetim yapmak ve Bakanlığa bildirmek İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Atık Pil ve Akümülatörlerin taşınması sırasında meydana gelebilecek kazalarda her türlü acil önlemi almak ve gerekli koordinasyonu sağlamak İl Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri Üreticiler, mahalle muhtarlıkları ve belediyeler ile birlikte koordineli olarak yapılacak eğitim çalışmalarına katkıda bulunmak Yetkilendirilmiş Kuruluşlar ATIK AKÜMÜLATÖR AKÜDER Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneği TÜMAKÜDER Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği 6

7 Yetkilendirilmiş Kuruluşlar ATIK PİL TAP Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Atık Pil Ve Belediyeler TAP Ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi İle Sözleşme Yapan İlçe Belediyeleri Bahçelievler Fatih Şişli Bakırköy Güngören Ümraniye Beşiktaş Kağıthane Üsküdar Beykoz Sarıyer Zeytinburnu Atık Pil Koordinasyon Toplantıları Organizasyon : İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürlüğü - 25 Nisan 2006 Katılımcı Kurum / Kuruluş Adı İBB Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü İBB Katı Atık Yönetim Müdürlüğü TAP Taşınabilir Pil ithalatçıları Derneği İSTAÇ A.Ş. Atık Pil Eğitim Seminerleri Atık Pil Eğitim Seminerleri Yapılan İlçeler - 23 / 30 / 31 Mayıs 2006 Organizasyon: İstanbul Çevre ve Orman İl Müdürlüğü İBB. Katı Atık Yönetim Müdürlüğü, TAP, Belediyeler / İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri BAHÇELİEVLER GÜNGÖREN BEŞİKTAŞ ÜMRANİYE ÜSKÜDAR 7

8 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Atık Pil Eğitim Seminerleri Katılımcıları Bahçelievler Beşiktaş Güngören Ümraniye Üsküdar İlçeler ve Toplanan Atık Pil Miktarı ( Kg.) Bahçelievler Beşiktaş Güngören Ümraniye Üsküdar 8

9 Toplam kg. İlçeler ve Toplanan Atık Pil Miktarı (Kg.) Atık Pil Miktarı 2006 / 2007 Döneminde İstanbul da Toplanan ve Geri Kazanıma Gönderilen Atık Akümülatör Miktarı 2006 / 2007 Döneminde İstanbul da Atık Akümülatör Üreten Firmalar % Oranları 9

10 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 2006 / 2007 Döneminde İstanbul da Toplanan ve geri kazanıma gönderilen Atık Akümülatör Miktarı 2006/ 2007 Döneminde İstanbul da Atık Akümülatör üreten firmalar % oranları 1,94 1,91 1,88 10

11 Atık Akümülatör Taşıma Lisanslı firmalar ve araç sayıları TEMPO Lojistik DEMİRGİL Nakliyat Enver GÜL ESAN AKÜ START AKÜ 9 Adet 1 Adet 1 Adet 1 Adet 1 Adet Atık Akümülatür Taşıma Lisanslı Araçlarla Taşınan Atık Akü Miktarı 11

12 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Lisanslı Geçici Depolama Tesisleri ve Toplanan Atık Akü Miktarı Geçici Depolama ATIK AKÜMÜLATÖR GEÇİCİ DEPOLAMA BAŞVURU FORMU 12

13 AKÜDER Üyeleri İçin Başvuru Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneği - AKÜDER üyesiyiz. Yetkilendirme Belgesi fotokopisi ektedir..... Akü Bölge Bayisi / Bayisi olarak çalışmaktayız.yukarıda belirtilen adreste tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak tarihinde yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda Atık Akümülatör Geçici Depolama İzni alabilmemiz hususunda gereğini arz ederiz. Protokol fotokopisi - Vergi levhası fotokopisi - Depo sorumlusu görevlendirme yazısı Depo Plan Örneği - Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi - Depo fotografları Yetkili Adı Soyadı İmza - Kaşe Eki: TÜMAKÜDER Üyeleri İçin Başvuru Tüm Akü İthalatçıları ve Üreticileri Derneği - TÜMAKÜDER üyesiyiz. TÜMAKÜDER ile yaptığımız protokol fotokopisi ektedir. Yukarıda belirtilen adreste tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak tarihinde yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda Atık Akümülatör Geçici Depolama İzni alabilmemiz hususunda gereğini arz ederiz Yetkili Adı Soyadı İmza - Kaşe Eki: Protokol fotokopisi - Vergi levhası fotokopisi - Depo sorumlusu görevlendirme yazısı Depo Plan Örneği - Ticaret Sicil Gazetesi fotokopisi - Depo fotografları Atık Akümülatör Geçici Depolama LİSANSLI FİRMALAR VE İLÇE ADI Kudret Metal İzabe San. İşletme ve Tic. A.Ş Eyüp Müjdat Özgüler Eyüp Yılmaz Çavuş G. Osman Paşa Furkan Metal G. Osman Paşa Lisans İşlemleri SürenFirmalar ve İlçe Adı LİSANS İŞLEMLERİ SÜREN FİRMALAR VE İLÇE ADI Çıldırlar Metal Horasan Metal Edirnekapı Ümraniye 13

14 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Şubat 2006 Atık Akümülatör Geçici Depolama Kudret Metal Nisan 2006 Şubat 2006 Atık Akümülatör Geçici Depolama Müjdat Özgüler Nisan 2006 Lisanslı Geçici Depolama Tesisleri ve Toplanan Atık Akü Miktarı 2006 Yılında İstanbul da Atık Akümülatör Üreten Firmalar % Oranları 14

15 2007 Yılı Çevre Cezaları Açıklama Tehlikeli atıkları ilgili mercilere ön bildirimde bulunmadan ihraç eden veya transit geçişini yapanlara (Madde 20/u) İdari para cezası karşılığı Gerçek Kişiler YTL Kurum Kuruluş İşletmeler YTL 2007 Yılı Çevre Cezaları Açıklama Yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, yeniden kullanan, taşıyan, ambalajlayan, etiketleyen, bertaraf eden. (Madde 20/v) 2007 Yılı Çevre Cezaları İdari para cezası karşılığı Gerçek Kişiler YTL Kurum Kuruluş İşletmeler YTL 2007 Yılı Çevre Cezaları Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunan, mesleki faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı Tehlikeli Atık Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırmayanlara YTL / YTL. idari para cezası verilir. (Madde 20/p) 15

16 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 2007 Yılı Çevre Cezaları Kanunda ve yönetmelikte öngörülen yasaklara veya standartlara aykırı olarak veya önlemleri almadan atıkları toprağa verenlere YTL. / YTL.idari para cezası verilir. (Madde 20/j) Bu Kanunda öngörülen idari yaptırım kararları taşra teşkilatında İl Çevre Ve Orman Müdürlerince verilir. APAK SEMPOZYUMU 2006 Yılı Koordinasyon Toplantıları UYGULAMADA KARŞILAŞILAN ZORLUKLAR Madde 12 Akümülatör Ürünlerinin Dağıtımını ve Satışını Yapan İşletmeler ve Araç Bakım-Onarım Yerlerini İşletenlerin Yükümlülükleri Ulusal Atık Taşıma Formu 16

17 Ulusal Atık Taşım Formu Madde 17 - Değişiklik Ancak, perakende akü satışı yapan satıcılarda biriken atık aküleri, en yakın geçici depolara taşıyacak araçlar için lisans alma zorunluluğu yoktur. Madde - 19 Atık Akümülatör Geri Kazanım ve Geçici Depolama Alanlarının Özellikleri f) Atık akümülatörlerin içinde bulunan asitler için asit nötralizasyon ünitesi ve deşarj izni alınmış arıtma üniteleri bulunması, Madde - 19 Geçici Depolama İzni Öncesi Yapılması Gerekenler A) İşletmeciler B) Yetkilendirilmiş Kuruluşlar Umumi Hurdacı Tanımı 17

18 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Yerel yönetimler İlçe Bazında Lisanssız Olarak Atık Akümülatör Alım Satım ve DepolamaYapanların Tespit Edilmesi Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Yetkilendirilmiş Kuruluşlar İle İşbirliğinde Eğitim Yapılması APAK SEMPOZYUMU 2006 Yılı Koordinasyon Toplantıları Koordinatör Kurum: İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Katılımcı Kurum / Kuruluş Adı AKÜDER TÜMAKÜDER / APAK SEMPOZYUMU 2006 Yılı Koordinasyon Toplantıları Koordinatör Kurum: İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Katılımcı Kurum / Kuruluş adı İstanbul Büyükşehir Belediyesi AKÜDER TAP 07 Şubat / 22 Mart / 24 Nisan / 26 Temmuz / 23 Ağustos 06 Eylül / 17 Ekim/ Kasım Kaynakça Ulusal Atık Taşıma Formları istanbul@ istanbul@ cevreorman.gov.tr cevreorman.gov.tr 18

19 İleşitim Maslak: Kadıköy: Çobançeşme: Faks : istanbul@ cevreorman.gov.tr Fotoğraf: İslam SADIKER BU DÜNYA BİZİM KİRLETMEYELİM Teşekkür ederiz... 19

20 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü APAK YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA BELEDİYELERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ve İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ NİN ÇALIŞMALARI Hazırlayan: Ali OKTAR ( Çevre Koruma Müdürü ) 20

21 Atık Pil ve Akümülatör Nedir? Yönetmeliğe göre; Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil ve akümülatörleri, ifade eder. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin Kapsamı Pil ve akümülatör ürünlerinin etiketlenmesi ve işaretlenmesi, üretilmesinde zararlı madde miktarının azaltılması, kullanıldıktan sonra atıklarının evsel ve diğer atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertarafı ile ithalat, transit geçiş ve ihracatına ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak sorumlulukları düzenler. Türkiye de Durum Pil üreticileri, bir önceki yıl piyasaya sürdükleri miktarları hesaba katarak atık haline gelen I. grup pilleri yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ilk yıl % 15, ikinci yıl % 25, üçüncü yıl % 30, dördüncü yıl % 35, beşinci yıl % 40 ve devamı yıllarda ise Bakanlığın belirleyeceği oranlarda toplamak veya toplatmak ve bertaraf etmek, bu işlemleri Bakanlığa belgelemekle yükümlüdür. I. Grup Pil: Nikel kadmiyum ve civa oksit piller hariç olmak üzere diğer pilleri, 21

22 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Belediyelerin Görev ve Yetkileri Madde 8- Belediyeler, Büyükşehir statüsündeki yerlerde Büyükşehir Belediyeleri; a) Atık pil ve akümülatörlerin belediye katı atık düzenli depolama alanlarında evsel atıklarla birlikte bertarafına izin vermemekle yükümlüdür. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Belediyelerin Görev ve Yetkileri Madde 8- b) Kuruluş ve işletme giderleri pil üreticileri tarafından karşılanacak geçirimsizlik koşulları sağlanmış, nemden ari ve meteorolojik şartlardan korunmuş atık pil depolama alanlarının kurulması için katı atık düzenli depolama alanlarında ücretsiz olarak yer tahsis etmekle, c) Üreticilerin şehrin muhtelif yerlerinde yapacakları atık pil ve akümülatör toplama işlemlerine yardımcı olmak ve işbirliği yapmakla, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Belediyelerin Görev ve Yetkileri Madde 8- d) Okullar, halk eğitim merkezleri, mahalle muhtarlıkları, eğlence yerleri ve halka açık merkezlerde pilleri ayrı toplama ile ilgili üreticilerin sorumluluğu ve programı dahilinde gerektiğinde üretici ile işbirliği yaparak pilleri ücretsiz olarak ayrı toplamakla, halkı bilgilendirmekle, eğitim programları düzenlemekle, e) Belediye sınırları içinde bulunan atık pil ve akümülatör bertaraf tesislerini ve taşıma firmalarını denetlemekle, görevli ve yetkilidir. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ÇALIŞMALARIMIZ 1) Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü 2) Atık Pillerin Ayrı Depolanması 3) İnternet Uygulamalarımız Atık Pil Toplama Noktaları Sorgusu 4) İstanbul İlköğretim Okullarında Eğitim Çalışmaları 22

23 5) İlçe ve İlk Kademe Belediyeleri Bilgilendirme Toplantıları 6) Atık Pillerin Bertarafı ve Geri Kazanılması Teknolojilerinin Geliştirilmesi Projesi (TÜBİTAK Kamu Kurumu Araştırma Projemiz) 7) Çevremizi Koruyalım, Atık Pilleri Ayrı Toplayalım El Broşürü Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü Bu protokoller, 1) İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, 2) İlçe/İlk Kademe Belediye Başkanlığı ve 3) Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) * arasında imzalanır. İmzalanan Protokollerin Amacı, İlçelerdeki atık pillerin insan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesi için evsel ve diğer atıklardan ayrı toplamak ve bertarafını yapmaktır İmzalanan Protokoller ile İlçelere tahsis edilecek Atık Pil Toplama Kutularının adedi ve Proje Sorumluları da belirlenmiş olur. Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü Protokol Kapsamında İlçelerde Atık Pil Toplama Bidon ve Kutularının Konulduğu Merkezler - Kamu Kuruluşları - Konut Siteleri - Muhtarlıklar - Camiler - İlköğretim Okulları - Oteller - Liseler - Hastaneler - Alışveriş Merkezleri - Marketler Atık Pillerin Toplanması, Taşınması ve Bertarafı Projesi Uygulama Protokolü 23

24 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Protokol imzalanan ilçe ve beldeler 1 Silivri - Çanta 12 2 Gaziosmanpaşa 13 3 Zeytinburnu 14 4 Şişli 15 5 Bakırköy 16 6 Kağıthane 17 7 Beşiktaş 18 8 Üsküdar 19 9 Bahçelievler Ümraniye Sarıyer 22 Beykoz Büyükçekmece Kartal Fatih Küçükcekmece Maltepe Sultanbeyli Kadıköy Samandıra Silivri Güngören Yerleştirilen Atık Pil Toplama Kabı Sayılarının İlçelere Göre Dağılımı Yerleştirilecek Atık Pil Toplama Kabı Sayılarının İlçe ve Beldelere Göre Dağılımı 24

25 Toplanan Atık Pil Miktarlarının İlçelere Göre Dağılımı Yönetmelik Kapsamında Atık Pillerin Toplanması - Taşınması - Depolanması Atık Piller, diğer atıklardan ayrı olarak kırmızı renkli ATIK PİL KUTULARINA atılmalıdır 1. ADIM Biriktirilen bu Atık Piller geçici depolama alanlarında depolandıktan sonra ATIK PİL TAŞIMA ARAÇLARI ile toplanırlar 2. ADIM 25

26 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Mevcut Durum 2006 Yılında; yaklaşık 150 ton/yıl 2007 Yılında; yaklaşık 210 ton/yıl Atık pil İstanbul İlçe Belediyelerinden 3. ADIM toplanmıştır. Nihai İşlem Düzenli Depolama Atık Pillerin Ayrı Depolanması Tüm çağdaş ülkelerde piller ve akülerin ayrı toplanması ve özel şartlarda depolanması, üzerinde önemle durulması gereken bir noktadır. İstanbul genelinde toplanan atık pil ve aküler özel araçlar ile toplanarak, Düzenli Depolama Alanlarında inşa edilen sızdırmazlık özelliğine sahip beton havuzlara gömülerek bertaraf edilmektedir. Bu sayede çevreye zarar vermelerinin önüne geçilmektedir. Atık Pillerin Ayrı Depolanması Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin Pil Üreticilerinin Yükümlülükleri başlıklı 9 uncu Maddesinin j bendinde; j) Belediyelerin katı atık düzenli depolama sahalarında atık pil depolama alanlarını kurmakla, bakım ve onarım giderlerini karşılamakla, yükümlüdür hükmü yer maktadır. Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyemizin; Kemerburgaz Odayeri ve Şile Kömürcüoda da Yönetmelik hükümlerinde belirtilen teknik şartlarca inşa edilmiş Atık Pil Depoları bulunmaktadır. Atık Pillerin Ayrı Depolanması Atık Pil Depo Yerleri ve Kapasiteleri; Kemerburgaz - Odayeri Şile - Kömürcüoda 1 depo (2 Hazneden oluşan) 1 depo (2 Hazneden oluşan) 1 hazne hacmi: 150 ton 1 hazne hacmi: 150 ton 26

27 İnternet Uygulamalarımız Atık Pil Toplama Noktaları Sorgusu TR/CevreKoruma/AtikPil/AtikPilToplamaNoktaları - Protokoller kapsamında; İlçe ve Belde Belediyelerinin Atık Pil Toplama Bidon ve Kutularını yerleştirdikleri yerlerin listesi alınarak, - İstanbul Büyükşehir Belediyesi resmi web sitesindeki Çevre Koruma Müdürlüğümüz web sitesinde yayınlanmaktadır. - Atık Pil Toplama Noktaları Sorgusu her ilçe için ayrı olarak verilmektedir. İstanbul İlköğretim Okullarında Eğitim Çalışmaları Çocuklarımıza ilköğretim çağında çevre bilincini vermek, çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi konusunda bilinçlendirme sağlamak amacıyla İstanbul Okullarında Ödüllü Atık Pil Toplama Yarışması çalışmalarına başlanmıştır. İlçe ve İlk Kademe Belediyeleri Bilgilendirme Toplantıları ve tarihlerinde protokol imzalanan Belediyeler ve TAP ile Müdürlüğümüz başkanlığında bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. Toplantılara ilçe ve belde belediyelerinden konuda uzman yetkililer katılmıştır. - Protokol imzalanan Belediyelerle yapılan toplantılarda pil kutularının bırakılacağı yerler üzerinde mutabakat sağlanmış ve imzalanan protokoller ile çalışmalar hakkında bilgilendirme yapılmıştır Aralık ayında, 2007 ye ait atık pil toplama çalışmalarının irdelenmesi ve 2008 yılına öngörü oluşturması amacıyla toplantı düzenlenmiştir. 27

28 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü TÜBİTAK Kamu Kurum Projemiz Atık Pillerin Bertarafı ve Geri Kazanılması Teknolojilerinin Geliştirilmesi Projesi Proje kapsamında evsel atık pillerin bertaraf ve geri kazanılması teknolojileri araştırılacaktır. Şu anda Türkiye de atık pillerin geri kazanımı için hiçbir geri kazanım tesisi yoktur. Projenin konusu olan atık pillerin geri kazanılması son yıllarda AB ülkelerinde de son derece önemli bir konu olmuştur. Bu açıdan bakıldığında da AB ye girme hazırlıkları yapan Ülkemiz için konu kaçınılmaz olarak karşımıza çıkmaktadır. Projenin en önemli amacı: Atık pillerin çevre kirliliğine neden olmayacak şekilde geri kazanımının/bertarafının gerçekleştirilmesidir. Projenin toplumsal diğer bir amacı ise: Çevrenin korunması yanında geri kazanım prosesinin çıktısı olan değerli metallerin ekonomiye döndürülmesidir. Netice itibarı ile sürdürülebilir kalkınma hamlemizde, atık pillerin geri kazanılması ile Türkiye de bu alanda bir ilk gerçekleştirilerek, çok önemli bir çevre ve sağlık problemi ortadan kaldırılmış olacak ve uluslar arası yükümlülüklere uyum konusunda da katkı sağlanacaktır. El broşürü 28

29 Çevremizi Koruyalım, Atık Pilleri Ayrı Toplayalım El Broşürü El Broşürlerinin hazırlanması ve tüketiciye direkt ulaşmasındaki amacımız; * Vatandaşların pilleri nasıl ayrı toplayacakları konusunda bilgilendirmek ve atık pillerin ayrı toplanmasını sağlamak * Pil toplama işlemini İstanbul geneline yaygınlaştırmak * Pillerdeki civa, kadmiyum ve kurşun gibi zehirli ağır metaller konusunda halkı bilinçlendirmek * Akmış pillerin çok tehlikeli olduğunu, pillerin tehlikeli madde içerdiğinden dolayı gelişi güzel çevreye atılmaması gerektiğini anlatmak. Hedefimiz 2008 Yılında; 2007 yılında İlçe Belediyelerden toplanan atık pil miktarlarının artmasını sağlamaktır. Bu öngörülen rakamın sağlanması için; - Halkı bilinçlendirme çalışmaları yapılacak, - İlköğretim okullarında yapılan eğitim çalışmaları ilerleyen yıllarda da devam ettirilecektir. Neticede, sistemin oturması sonucunda toplanan rakamın daha da artacağını umut etmekteyiz. İletişim Adres : Kemalpaşa Mah. Atatürk Bulvarı No:162 Eminönü / İstanbul Tel : 0 (212) Faks : 0 (212) Web : Teşekkür ederiz... İletişim: Çevre Yük. Mühendisi Neşe SOYER nese.soyer@ibb.gov.tr 29

30 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü ATIK PİL ve AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Hazırlayan: Abdurahman ACAR ( AKÜDER Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayiciler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ) 30

31 APAK YÖNETMELİĞİ(1) (Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği) Çevre ve Orman Bakanlığı tarih sayılı resmi gazete ve tarih sayılı resmi gazetede yapılan değişiklik ile Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğini yayımlamıştır. Bu Yönetmelik, pil ve akümülatör üretimi, satışı ve geri kazanımıyla ilgilenen herkese ciddi yükümlülükler getirmiştir. APAK YÖNETMELİĞİ (2) APAK Yönetmeliği olarak ta anılan bu yönetmeliğin, Akümülatör bölümüyle ilgili çalışmalarından söz etmek istiyoruz. Yönetmeliğin amacını kısaca belirtmek gerekirse; Akümülatörlerin üretiminden Geri Kazanımına kadar geçen süreçte, Çevreye ve İnsan Sağlığına zarar vermeden üretilmesini, toplanmasını, taşınmasını ve geri kazanılmasını sağlatmaktır. KİMLERE YÜKÜMLÜLÜK VERİLMİŞTİR? Akümülatör Üreticilerine, Bayilere, Satıcılara ve Servislere, Tüketicilere, Atık Akümülatör Taşıyıcılarına, Geri Kazanım Tesisi İşletmecilerine. AKÜMÜLATÖR ÜRETİCİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1- Akümülatörlerin etiketlerinin üzerine aşağıdakileri yazmakla; a) Atık akülerinizi Çöp Bidonlarına Atmayınız sembolü, b) Atık akülerinizin içindeki Asitli sıvıyı toprağa, suya ve kanalizas yona dökmeyiniz, c) Atık akülerinizin plastik kısımlarını soba ve kazanlarda yakmayınız, d) Atık akülerinizi çocuklardan uzak tutunuz, e) Depozitolu dur ibaresi ile Bakanlıktan verilecek Kod numarası, f) Pb veya Kurşun ve GERİ KAZANILACAK AKÜ ibaresi, 31

32 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 2) Depozito uygulaması müracaat formunu doldurarak her yıl Bakanlığa başvurmakla, 3) Atık Akümülatörlerin belirtilen hedefler doğrultusunda toplanmasını, taşınmasını, geri kazanımını ve bertarafını sağlamak veya sağlatmakla, 4) Atık Akümülatör ihracatında Bakanlıktan onay almakla, 5) Ürettikleri veya ithal ettikleri akümülatörlerde zararlı madde miktarlarını en aza indirecek önlemleri almakla, 6) Atık Akümülatör atıklarının zararları ve toplanmaları konusunda, tüketicilerin katılım ve katkılarını sağlamak amacıyla eğitimlerini, bilgilendirmelerini sağlamakla, 7) Atık Akümülatör taşımacılığına uygun lisanslı, aside dayanıklı, sızdırmaz, kırmızı renkli özel araçları temin etmek veya ettirmekle, 8) Genel bir toplama ve geri dönüşüm sistemi geliştirerek veya belli bir sisteme katılarak atık akümülatörlerin toplanmasını,geri kazanımını veya bertarafını sağlamakla yükümlüdür. BAYiLERiN, SATICILARIN VE SERViSLERiN YÜKÜMLÜLÜKLERi 1) Tüketiciler tarafından getirilen Atık Aküleri (kullanılmış aküleri ) almakla, 2) Akümülatör üreticilerinin kurduğu sisteme katılmakla, 3) Tüketicilerin getirdiği Atık Aküleri Üreticisine veya Üreticinin yetkilendireceği kuruluşa vermekle, 4) Müşterinin yeni akü almaması halinde atık aküsüne, depozito belgesi karşılığı tutarını ödemekle, 5) İş yerlerine kolayca görünecek yerlere Atık Akülerle ilgili uyarıcı levhaları asmakla, 6) Atık Aküler için zemini ve yan duvarları sızdırmaz geçici depolar oluşturmakla, 7) Atık Akülerin asidini hiçbir şekilde boşaltmamakla, 8) Atık Aküleri bu depolarda 90 günden fazla bekletmemek ve bu süre içinde üretici firmalara bildirmekle, 9) Sızdırmayan ve akıntı yapmayan Atık Akülerin 5 adedinden fazlasını üst üste koymamakla, 10) Sızdıran aküleri, sızdırmaz polipropilen kaplarda bulundurmakla, 11) Toplanan Atık Akülerin kayıtlarını tutmak, bu kayıtları üreticiye bildirmekle, yükümlüdür, 32

33 TÜKETİCİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 19 Aracının aküsünü değiştirirken eskisini akümülatör satışını yapan bayi ve servislere ücretsiz teslim etmekle, 29 Eski aküsünü teslim etmeden yeni akü alması halinde depozito bedelini ödemekle, 39 Tüketici olan sanayi kuruluşlarının kullanıp atık haline gelen akümülatörleri üreticisine teslim edene kadar, işletme sahasında sızdırmaz zeminde 90 günden fazla bekletmemekle yükümlüdür ATIK AKÜMÜLATÖR TAŞIYICILARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1) Atık Akü taşıyacak araçlara Valilikten lisans almakla, 2) Araçlarını K I R M I Z I renge boyatmakla, 3) Araçların her iki yüzüne; * 20 metre uzaktan görünecek şekilde Atık Akümülatör Taşıma Aracı yazısını yazdırmakla, *evsel atıklardan ayrı toplanacaktır çöp arabası amblemini bulundurmakla, 4) Akümülatörlerin taşınması sırasında araçlarda ulusal atık taşıma formu bulundurmakla, 5. Araçların kasalarını Atık Akü taşımaya uygun paslanmaz çelikten imal ettirmekle, 6) Sürücülerine, Tehlikeli Madde Taşıma eğitim sertifikası aldırmakla, 7) Karayolu Taşıma Yönetmeliği uyarınca Ulaştırma Bakanlığından Yetki Belgesi almakla, 8) Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicilerinin işbirliği yapmış olduğu lojistik firması ile Taşıma Sözleşmesi yapmakla, yükümlüdür. GERİ KAZANIM TESİSLERİ İŞLETMECİLERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1) Çevre ve Orman Bakanlığından ön lisans ve lisans almakla, 2) Atık yönetimi ile ilgili kayıtları tutmak ve bu kayıtları istendiğinde yetkililere göstermek üzere üç (3) yıl süreyle tesiste bulundurmakla, 3) İşletme planlarını her yıl ocak ayı içinde ilgili valiliğe göndermekle, 4) Atığın tesise girişinde geri kazanım işleminden önce atığın ulusal atık taşıma formunda belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmekle, 5) Akümülatör üreticileri veya bunların yetkilendirecekleri kişi veya kuruluşlar tarafından kurulan, geçici depolama tesisleri tarafından onaylanmamış belgelerle getirilen Atık Akümülatörleri tesislerine kabul etmemekle, 33

34 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü 6) Tesisin yıllık çalışma raporunu ilgili Valiliğe göndermekle, 7) Tesisin işletilmesi ile ilgili her bölümün işletme planını yaparak uygulamakla, 8) Tesisin risk taşıyan bölümlerinde çalışan personelin her türlü güvenliğini sağlamakla, altı ayda bir sağlık kontrollerini yaptırmakla ve bu bölümlere izinsiz olarak ve yetkili kişilerin dışında girişleri önlemekle, 9) Acil önlem planı hazırlamakla, bununla ilgili eğitimli personel bulundurmakla,acil durum söz konusu olduğunda Bakanlık ve Valiliğe bilgi vermekle, 10) Tesisin işletilmesi ile ilgili Bakanlığın öngöreceği diğer işleri yapmakla, yükümlüdür. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesinde en büyük sorumluluk, Akümülatör üreticilerine verilmiştir. Bunun bilincinde olan Türkiye'nin önde gelen Akümülatör üreticileri ve Geri Kazanım Sanayicileri bir araya gelerek Akümülatör ve Geri Kazanım Sanayicileri Derneğini kurmuşlardır. Kısa adı A K Ü D E R olan bu Dernek, Çevre ve OrmanBakanlığı tarafından 11 ocak 2005 tarih 03/226 sayılıyazılarıyla yetkilendirilmiş olup 17/08/2005 tarihinde dedernek ile Bakanlık arasında İş Birliği Protokolü imzalanmıştır. Derneğin bugün itibariyle 89 üyesi mevcuttur. AKÜDER ÜYELERİ; adresinden güncel olarak görülebilir. AKÜDER in kuruluşu, Çevre Bakanlığı ve Yönetmelik ilişkisi İş Birliği Protokolü Şeması ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ ( Tarih ve Sayılı Resmi Gazete) AKÜDER AKÜMÜLATÖR VE GERİ KAZANIM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (Yönetmeliğini 10 (h) ve 29.cu madde son paragrafı uyarınca) 34 ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AKÜDER İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ

35 AKÜMÜLATÖR VE GERİ KAZANIM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ Dernek amaçlarını gerçekleştirmek için, Apak Yönetmeliğinin; 1) Akümülatör üreticilerine, 2) Bayilere, satıcılara ve servislere, 3) Tüketicilere, 4) Atık Akü Toplayıcı ve Taşıyıcılara, 5) Geri Kazanımcılara, Getirdiği Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi İçin; 1) Atık Yönetim Planını Hazırlamak 2) Eğitim faaliyetlerinde bulunmak, 3) Üyelerinin atıklarını kar amacı gütmeden toplatmak ve taşıtmak, 4) Yasalara uygun şekilde çalışmayan üyelerini uyarmak, gibi görevleri üslenmiştir. AKÜDER İN BAŞLICA FAALİYETLERİ(1).Satıcıların Eğitimi; Bu amaçla İstanbul, Ankara, İzmir ve Diyarbakır da 4 toplantı yapılmıştır..tüketicilerin Eğitimi; Bu amaçla çeşitli posterler bastırılarak satıcıların işyerlerine asılması sağlanmıştır. AKÜDER İN BAŞLICA FAALİYETLERİ(2).Apak Yönetmeliğinin Uygulanmasına katkıda bulunmak amacıyla; 1) Bakanlık Yetkilileri 2-3 haftada bir ziyaret edilmiştir. 2) Piyasa Denetimleri Yapılmıştır, 3) Çeşitli Fuarlara katılınmıştır, 4) TV Programlarında Aküder in tanıtımı yapılmıştır, 35

36 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü AKÜDER İN BAŞLICA FAALİYETLERİ(3) Atık Akü Yönetimini Kayıt Altına Almak için; 1) Her aşamada belge düzenine geçilmiştir, 2) Bakanlıkla paralel çalışan, Aylık Veri Transferi yapabilen Atık Takip Sistemi 2006 yılı başında hizmete girmiştir. 3) Bakanlığın kontrolünde kullanılacak olan Web tabanlı yazılım programı 2008 yılı başında hizmete sokulacaktır. 4)Atık Akü Bilgi Hattı: APAK Müşteri Tali Bayii Servis BÖLGE BAYİLERİ, ATIK TOPLAYICILARI (Geçici Depolar) Lisanslı Geri Kazanım Tesisleri Lisanslı Taşıyıcı ATIK AKÜ BİLGİ HATTI APAK ATIK AKÜ TAŞIYACAK ARAÇLAR 36

37 Atık akü taşıyacak araçların lisanslandırılması.madde 15- Araçların renginin kırmızı olması ve kasalarının her iki yüzüne Atık Akümülatör Taşıma Aracı yazılması zorunludur..madde 17- Atık akümülatörleri taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, atık akümülatörleri taşıma lisansı almak zorundadır. Bu amaçla, Yönetmeliğin 5 no lu ekinde belirtilen esaslara göre ilgili Valiliğe başvuruda bulunulur. Aküder in hurda akü politikası (1).Bundan amaç, atığın oluştuğu noktadan geri kazanıldığı noktaya kadar her türlü faaliyetin APAK Yönetmeliğinde tanımlanan kriterlere ve verimlilik esaslarına uygun olarak yapıldığının güvence altına alınmasıdır..aküder; kendi üyelerinden, OSD, ODD ve diğer sözleşmeli firmalardan topladığı Atık Aküleri, Lisanslı Geri Kazanım Tesislerine talepleri doğrultusunda sevk eder. Aküder in hurda akü politikası (2).Aküder, kar amacı gütmeden tam bir çevreci anlayışla Atık Aküleri toplayıp taşıyacak Lojistik bir firmayla işbirliği yapar..atık akü toplama faaliyeti içinde bulunan satış örgütünün ve atık toplayıcıların emeğinin karşılığını alması ve işini benimsemesi için her türlü maddi ve eğitim desteğini verir. 37

38 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Aküder in hurda akü politikası (3).Geri kazanım sahibi Aküder Üyelerinin, bayilerden ve atık akü toplayıcılarından serbest piyasa koşullarıyla atık akü satın almaları için gerekli ortamı sağlar..ülkemizde geçerli olan Atık Akü fiyatları Dünya fiyatlarıyla karşılaştırıldığında oldukça yüksektir..fiyatların eşitlenmesi için hurda akü ithaliyle ilgili çalışmaları hızlandırır, kayıt dışı Lisanssız Geri Kazanımı engeller. Türkiye de Akümülatör Sektörü (1).Türkiye de 3 ü büyük, 10 civarında orta büyüklükte, 50 civarında küçük ölçekte akümülatör üreticisi bulunmakta olup, yıllık üretim kapasitesi adedin üzerindedir..sektörün yıllık akü ihracatı, usd civarındadır. Türkiye deki akü sektörü gerek kalite, gerek kapasite açısından gelişmiş ülkelerle rekabet edebilecek düzeydedir. Türkiye de Akümülatör Sektörü (2).Akümülatörlerin en önemli girdisi kurşun olup büyük bir kısmı ithal yoluyla ve yüksek fiyatlarla temin edilmektedir. Kurşunun ucuza temin edilmesiyle, ihracatın en az %30 düzeyinde artması kolaylıkla mümkün olacaktır. Kurşunu ucuza temin etmenin en önemli yolu da hurda akü işleme miktarının artırılmasıdır. Türkiye deki Geri Kazanım Sektörü ve teknolojisi (1).Akümülatörler uzun süre kullanıldıktan sonra ömürleri biter ve atık haline gelir..atık akümülatörler kırılıp içindeki kurşun ergitilerek çeşitli operasyonlardan geçirilerek tekrar kullanılacak hale getirilir..hurda akülerin geri kazanılmasıyla hem çevremiz korunmakta, hem de %65 e varan oranlarda enerji tasarruf edilerek daha ucuz kurşun elde edilmektedir..bütün gelişmiş Ülkeler kurşun ihtiyacının büyük bir kısmını bu yolla temin etmektedir. 38

39 Türkiye deki Geri Kazanım Sektörü ve Teknolojisi (2).Türkiye de bu işlemi yapan Çevre ve Orman Bakanlığından lisans almış, ekim 2007 itibariyle 13 adet geri kazanım firması mevcut olup yıllık kapasiteleri tondur..türkiye de oluşan atık akü miktarı yaklaşık ton olup işleme kapasitesinin çok altındadır..tesislerin tam kapasiteyle çalışabilmeleri için hurda akü ithalinin serbest bırakılması ülke ekonomisi için hayati derecede önemlidir. BACA GAZI Yapılan Yanlış Uygulamalar (1) Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği, çevre ve insan sağlığının korunması yanında, atıkların en etkin şekilde ekonomiye kazandırılmasını amaçladığı halde uygulamadaki hatalar yüzünden bu amaca tam olarak ulaşılamamıştır. Bunlar; 1)Yönetmeliğin Resmi ve Özel kuruluşlara zamanında anlatılamaması, 2) İl Müdürlüklerinde uygulamada bütünlük sağlanamaması, Yapılan Yanlış Uygulamalar(2) 3)İki farklı atık yönetim sisteminin kabul edilmesi, 4)Bu sayede piyasada atık toplayıcıları adı altında yetkili yetkisiz bir kesimin oluşmasına engel olunmaması, yetki verilen atık toplayıcılarına bir kriter getirilmemesi, 5)Toplayıcıların çoğunun Yönetmeliği hiçe sayması, 6)Atığın piyasada tehlikeli atık olması unutularak ticari bir mal gibi işlem görmesi, 39

40 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Yapılan Yanlış Uygulamalar(3) 7) AB Ülkelerindeki her kesimi içine alan atık yönetim sistemlerinin Ülkemizde dikkate alınmaması, 8) Geçici depolarla ilgili uygulamada başı boşluğun önlenememesi, 9) Yönetmeliğin Üreticilere en büyük sorumluluğu verdiği halde gereğinin yapılmaması, 10) Derneklere üye olmakla yükümlülüğün yerine getirildiğinin sanılması, buna karşı bir önlem alınmaması, 11) Atık hareketinin kayıt altına alınamaması, kimi beyanların çapraz kontrolle doğruluğunun araştırılmaması, Yapılması Gerekenler, 1) Yapılan yanlışların tek tek ele alınarak düzeltilmesi, 2) Uygulamada kararlılığın sağlanması, 3) Gerekirse Yönetmeliğin revize edilmesi, 4) Bilgilendirme toplantılarına hız verilmesi, 5) Bakanlığında içinde bulunduğu tek bir atık yönetim sisteminin oluşturulması Teşekkür ederiz... Tel - Faks:

41 APAK YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA ATIK PİLLERİN YÖNETİMİ Hazırlayan: Bekir TOMBUL ( Çevre Yük. Müh. TAP Projeler Koordinatörü ) Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Kemeraltı Cad. Kalaycıoğlu İşhanı No.97 K.6 Karaköy - İSTANBUL Tel: O Faks: Web: info@tap.org.tr 41

42 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Pil nedir, nerelerde kullanılır?.pil, kimyasal reaksiyonlar sonucunda elektrik enerjisini depolayabilen, + ve - uçları cihaza bağlandığında gerekli elektrik akımını sağlayan çeşitli tip ve boyutlardaki araçlardır..radyolardan bilgisayarlara, telefonlardan el fenerlerine ve fotoğraf makinelerinden saatlere kadar piller günlük yaşantımızın hep içerisinde yer alırlar. Pil Türleri ve Kimyasal İçerikleri.Şarj edilmeyen (Primer).Şarj edilebilen (Sekonder) piller olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir..piller şekilleri itibariyle de silindirik, düğme ve prizmatik olarak üç grupta tanımlanır..piller, kadmiyum, civa, kurşun, çinko, mangan, demir, lityum, nikel, kobalt vb. metalleri ve çeşitli kimyasal bileşimleri içermektedir. PİLLERİ DİKKATLİ KULLANMALIYIZ..!.Akmış pilleri çıplak ve ıslak elle tutmayınız..pilleri ateşe ve su kaynaklarına atmayınız, toprağa gömmeyiniz..piller devamlı güneş ışığı alan yerlerde tutmayınız..pilleri rutubetsiz yerlerde saklayınız. Bu pilin ömrünü uzatır..şarj edilmeyen piller ve özellikle lityum türleri kesinlikle şarj işlemine tabi tutulmamalıdır. Aksi takdirde aşırı ısınma, şişme, gaz çıkışı, alevlenme ve hatta patlama görülebilir. PİLLERİ DİKKATLİ KULLANMALIYIZ!.Bir aleti pil takılı iken uzun süreli çalıştırmıyorsanız, pilleri aletin içinden çıkarınız. Aksi durumda pil sızmasından ve pilin kendi kendine boşalmasından dolayı cihazınız zarar görebilir..pillerin + ve uçları metal paralar, anahtarlar, bilezikler ve yüzük gibi maddeler ile direkt temas etmesi sonucunda kısa devre meydana getirerek ısınırlar ve çevreye zarar verebilirler..yeni alınan pilleri kullanıncaya kadar orijinal ambalajında muhafaza ediniz. 42

43 Dikkatsiz lityum pil kullanımına örnekler! Kullanım ömrünü tamamlamış ve/veya uğramış olduğu fiziksel hasar sonucu kullanılamayacak duruma gelmiş olan pillere, atık pil diyoruz. Atık Pil nedir? Atık piller ne yapılmalı?.atık piller kesinlikle evsel atıklarla karıştırmayınız ve çöpe atmayınız..atik PİLLER ÇÖPE ATILDIĞI ZAMAN, pilin dışındaki koruyucu kap zamanla delinerek içindeki kimyasal maddeler toprağa, suya ve havaya karışabilir. ATIK PİLLERİN emniyetli bir şekilde; Toplanması, Taşınması, Depolanması, Geri kazanılması ve/veya bertaraf edilmesi gerekmektedir. AB Direktifi, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği.Avrupa Birliliğinin 91/157/EEC sayılı direktifine göre ( tarihinde revize edilmiştir!, 2006/66/EC), atık pil ve akümülatörler diğer atıklardan ayrı toplanmalı, taşınmalı, geri kazanılmalı veya bertaraf edilmelidir..direktif en önemli özelliği, atık pil/akü yönetiminin oluşturulmasında Üretici Sorumluluğu prensibini ilke edinmesidir..yani resmi kurum ve kuruluşların yanı sıra üreten/ithal eden, piyasaya sürdüğü ürünün atığından sorumlu tutulmaktadır..bu direktifin, ülkemize uyumlaştırılması sonucunda, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 31 Ağustos 2004 tarihinde Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği yayımlanmıştır. Yönetmelik, Bakanlığa, Mülki Amirlere, Belediyelere, üreticilere/ithalatçılara, satıcılara ve tüketicilere bir takım yükümlülükler getirmektedir. Yönetmelik, 01 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 43

44 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü AB DE MEVUTÜ YÖNETMELİKLER Bütün piller Sadece şarj edilebilirler Henüz yönetmelik yok TAP ın Kuruluşu ve Hedefleri.Türkiye nin önde gelen pil ithalatçıları, Yönetmelik gereğince üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmek amacıyla müşterek çalışma yolunu seçmişler ve Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği - (TAP) ni kurmuşlardır..tap, Yönetmelik yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla kurulmuştur. Fakat konumu itibariyle sektörün içinde bulunduğu problemlerinin çözülmesi içinde gerekli çalışmaları yürütmektedir..derneğin şuan 236 adet kayıtlı üyesi bulunmakta ve pil piyasasının %97 sini temsil ettiği tahmin edilmektedir. TAP ın Kuruluşu ve Hedefleri.TAP, Bakanlık tarafından 08 Ocak 2005 tarihinde Yetkilendirilmiş Kuruluş statüsüne getirilmiş ve bunu takiben Bakanlık ile TAP arasında 11 Kasım 2005 tarihinde protokol imzalanmıştır..tap ın hedefi, önümüzdeki 10 yıl içerisinde AB kriterlerine uygun bir atık pil yönetimini oluşturmaktır..bu hedefi gerçekleştirebilmek amacıyla, atık pillerin toplanması, taşınması ve bertarafı gibi fiziksel faaliyetleri yerine getirmek üzere TAP a bağlı bir İktisadi İşletme de kurulmuştur. Kutu dağıtımı Bilinçlendirme malzemeleri dağıtımı 44

45 Projelerimiz Projelerimiz Projelerimiz Değişik Yerlere Konulan Toplama Kutuları Marketler Hastaneler Muhtarlıklar Zincir Mağazalarla Yapılan Çalışmalar Aşağıdaki zincir mağazaları ile protokoller yapılarak gerekli malzemeler temin edilmiş ve atık pil toplama çalışmaları başlatılmıştır. METRO GRUP, BİM A.Ş., KOÇTAŞ, GREENS LTD. ŞTİ., FOR YOU MAĞAZACILIK A.Ş CARREFOUR, TESCO KİPA KİTLE PAZ., TEKZEN YAPI MARKETLERİ Diğer zincir mağazalarla görüşmelerimiz devam etmektedir. 45

46 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Toplama noktaları Okullar Toplanan atık pillerin dağılımı 46

47 Mobil Ayırma Tesisi Çalışmaları Evciler Kimya firmasıyla yaptığımız anlaşmaya göre, ülke genelinde minimum 100 kg. ve üzerinde biriken ve TAP a haber verilen atık piller, firma tarafından 20 gün içerisinde toplanıp, Ankara daki tesislerinde hareketli bant sistemiyle ayrılmaktadır. İhracat Şarjlı grup piller (Li-ion, Ni-MH, Ni- Cd), Evciler Kimya ve Doğa Entegre Geri Dönüşüm firmalarının aldığı ihracat izni vasıtasıyla yurtdışına gönderilmektedir de yaklaşık 50 ton şarjlı grup pil geri kazanım için yurtdışına gönderilmiştir. Diğer piller ise bertaraf edilmek üzere Derneğimiz tarafından teslim alınmaktadır. Dernek üyelerimizden Aspilsan tarafından genellikle silahlı kuvvetlerden toplanan şarjlı grup atık pillerin alımı, kesin ayırımı, ambalajlanması ve yurtdışındaki geri dönüşüm tesislerine sevk edilmesi işlemi de Evciler Kimya - Aspilsan - Derneğimiz İktisadi İşletmesi arasında yapılan protokolle gerçekleştirilmektedir. Atık Pillerin Bertarafı İçin Yapılan Çalışmalar.Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından onaylanan atık pil bertaraf deposu projesine uygun olarak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Kemerburgaz - Odayeri düzenli depolama alanında tahsis edilen alana her biri 110 m3 lük 8 adet bertaraf deposu inşaa edilmiştir..ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesince Harmandalı düzenli depo sahasında tahsis edilen alana da 110 m3 lük 2 adet bertaraf deposu inşaa edilmiştir..ilk aşamada, elimizde geri kazanıma gönderilmesi mümkün olmayan atık piller bu depolara gönderilmektedir. İstanbul Bertaraf Depoları TAP Atık Pil Toplama Aracı 47

48 İstanbul Çevre ve Orman Müdürlüğü Bilinçlendirme Çalışmaları Bilinçlendirme Çalışmaları Bilinçlendirme Çalışmaları 2007 YILINDA KATILDIĞIMIZ BAZI FUARLAR Ekim 2007 Tüyap Adana Belediye İhtiyaçları Fuarı - ADANA Eylül 2007 ISAF Uluslararası Güvenlik Yangın Acil Durum Arama Kurtarma ve Telekomünikasyon Fuarı ve LED - RFID 2007 LED ve RFID Sistemleri,Teknolojileri ve Uygulamaları Fuarı - İSTANBUL Haziran Geri Dönüşüm Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Fuarı İSTANBUL Haziran 2007 Çevre Teknolojileri Fuarı - KOCAELİ Nisan Uluslararası Güvenlik Otomasyon Yangın Arama-Kurtarma Acil durum Telekomünikasyon Fuarı - ANKARA Nisan 2007 Kent s Belediye Ekipmanları ve İhtiyaçları Fuarı - ANTALYA Mart 2007 Belediye Ekipmanları ve İhtiyaçları Fuarı - ANKARA Şubat 2007 Belediye Ekipmanları ve İhtiyaçları Fuarı - İZMİR

49 Devam Eden Bazı Çalışmalarımız Atık Pil Otomasyon Programı: Çevre ve Orman Bakanlığı na kota uygulaması müracaat formları ve ulusal atık taşıma formlarının hazırlanacak web tabanlı program üzerinden daha hızlı ve sağlıklı şekilde ulaşmasını sağlayan program şuan Bakanlıkta kullanılmaktadır. Daha kapsamlı hale getirilmesi için çalışmalarımız devam etmektedir. Eğitim Filmi: Özellikle ilköğretim öğrencilerine yönelik olarak hazırlanacak filmin senaryosu yazılmış ve çekimlerine başlanmıştır. Yılbaşına kadar tamamlanması hedeflenmektedir. İstanbul Okullar Kampanyası: İstanbul un tüm ilçelerini kapsayacak şekilde 2008 yılında ilköğretim okullarında ödüllü atık pil toplama kampanyası yapılacaktır. Bununla ilgili çalışmalarımız İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ve Büyükşehir Belediyemizle sürdürmekteyiz. Kargo Projesi: Yakın zamanda Ülkemizin önde gelen kargo şirketlerinden biriyle yapacağımız anlaşmaya göre, tüketiciler atık pillerini bahis konusu kargo firmasının şubelerine ücretsiz olarak teslim edebilecek. Henüz imza aşamasında olan bu proje hayata geçtiği zaman basın töreniyle daha detaylı bir şekjilde sizlere duyurulacaktır. AB ve Türkiye Maliyet Dağılımları Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Çözüm Önerileri - Yönetmelikteki tarafların yükümlülüklerini net olarak bilmemeleri. - APAK Yönetmeliği en kısa zamanda tarafların yükümlülüklerini ve görevlerini kesin bir dille anlatacak şekilde revize edilmelidir. - Mevcut toplama kotalarının Ülkemiz şartlarına göre çok yüksek oluşu. - Kota oranları yeni AB direktifinde de öngörüldüğü gibi makul düzeylere çekilmelidir. - Toplama noktalarında kutuların kontrolü. Teslim edilen bidonların amaç dışında kullanılması - Atık pil kutularının amaç dışı kullanımı önlemek amacıyla şeffaf ve sabitlenebilen kutular kullanılabilir. (bu konuda çalışmalarımız devam ediyor) - Toplama kutularının özellikle zincir marketlerde, halkın görebileceği noktalara konulmaması ve kişilerin sorumluluktan kaçınmaları. - Zincir mağazalara Bakanlık ve Belediyeler direkt yaptırımda bulunabilir ve atık pil yönetimine dahil edebilir. Teşekkür ederiz... Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Kemeraltı Cad. Kalaycıoğlu İşhanı No.97 K.6 Karaköy - İSTANBUL Tel: O Faks: Web: info@tap.org.tr 49