TURİZM SEKTÖRÜNDE KADIN

Transkript

1 TURİZM SEKTÖRÜNDE KADIN tarihinde Dr. Gonca Güzel Şahin, Ayşegül Dursun, Aysun Bilgici, Damla Kaya, Elif Şahbaz tarafından gerçekleştirilen konferans metnidir. Bilkent Üniversitesi Turizm Bölümü Öğretim Görevlisi Yener Ergüven: Ben akademisyen değilim bürokraside otuz yıl çalıştıktan sonra yani bürokrasi derken sektörlerde sonradan hasbelkader kaderin cilvesiyle Bilkent Üniversitesi ne girdim. Üç ay gibi bir süre için orada başladım. O üç ay bir türlü bitmedi on sekiz yılı devirdim. Allah kısmet ederse bu dönem sonunda da artık ayrılmayı düşünüyorum ve müracaatımı yaptım. Dolayısıyla kırk sekiz senelik bir çalışma hayatım var değişik sektörlerde. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı nda başladım ilk olarak. Ondan sonra İç Münasebetleri Uzmanlığı, sonra bilgisayar konusunda, sonra çok uzun bir süre bir petrol şirketinin bir Amerikan petrol şirketinin Genel Müdürlüğünü yaptım ve ondan sonra da son görevim olan Bilkent e geldim. Bu arada bu kırk sekiz senelik çalışma hayatımın içinde devamlı olarak gayet tabii değişik insanlarla çalışma imkanı buldum. Şunu söyleyebilirim ki bütün çalışma hayatım boyunca bilgisayar şirketinde çalıştığım süre hariç tutulursa bunda İç Münasebetleri Uzmanlığında da fazla hanımlarla bir şeyimiz olmadı teşviki mesaimiz olmadı ama diğer bütün konularda devamlı hanım arkadaşlarla birlikte çalıştım. Hatta petrol şirketinde hem benim sağ kolum olan yardımcım hem Administrative Assistant olarak bizle beraber çalışan elemanım hanım ve son derece güvendiğim son derece iyi hizmet veren her şekilde şirketi alıp götürebilecek kıymetli insanlardı. Genel tecrübeme dayanarak söyleyebilirim ki her çalıştığım yerde en çok ilgiyi ve hizmeti hanımlardan gördüm. Neden şimdi bunu bana sordukları zaman bazen şaka yapıyorum. Diyorum hanımlar sportoto oynamıyor onun için hani Pazartesi Salı işe gelince maçlar neydi diye oturup sohbet olmuyor Cuma günü önümüzdeki Cumartesi Pazar ki maçları konuşmuyorlar belki de onun için daha çok kendilerini işe veriyorlar diye şaka ediyordum ama şeyimiz bu benim şahsi görüşüm bu. Bilkent te İşletme dersi veriyorum ve aynı zamanda Yönetim dersi veriyorum. Kısa bir süre yani kısa bir süre derken dört sene kadar Muhasebe dersi de verdim. Tabii bu on sekiz buçuk sene olacak bitince. Bu zaman zarfında yüzlerce mezunumuz oldu. İşte en son geçen Cuma günü RAMADA Otelde bir toplantı vardı oraya gittim. Daha kapıdan içeri girince üç tane mezunumla karşılaştım. İnsan kendisini tutamıyor. Bizler için belki en büyük zevk, en büyük şevk, en büyük mükafat bu, mezunlarımızı böyle yerlerde görebilmek. Başarılı olunuyor mu turizm sahasında? Ben size sadece birkaç örnek vereceğim. Kendi mezunlarımdan şey olarak seçmedim yani bilgisayarda randomly dediğimiz gelişi güzel seçtiğim örnekler. Bir öğrencim Kariyer.net Grup Satış Müdürü olarak çalışıyor. Belki rastlamışsınızdır Yarışma programında Yasemin Ataman; The Doors İstanbul Anjelique Executive Chef orada. Diğer kız öğrencim The Sofa Nişantaşı nda Genel Müdür. Bir başkası Sofa Nişantaşı Genel Müdür Yardımcısı, Funda Bezircilioğlu Özdilek Grand Plaza İzmir Genel Müdür Yardımcısı. Bir öğrencim Aslı Borakan Marriott Europa Asia Genel Direktörü çok enteresan iki yıllıktan mezun olan bir öğrencim Adana da bir Amerikan şirketine merkezi Almanya da olan bir Amerikan şirketinde işe başlamış. Bir müddet sonra Almanya daki merkez bu kızın ne kadar iyi çalıştığını görmüş. Bütün oradaki yabancıları işten almışlar tek başına şirketi bu kıza vermişler. Bu kızımın yaptığı iş Irak taki Amerikan Birliği nin bütün ihtiyacını karşılayıp Türkiye den oraya göndermek tabii bizim sınırımızdan aşağıya Suriye üzerinden 1

2 gönderemiyor. Süveyş Kanalı nı dolanarak gönderiyor. Su ihtiyacından tutun da çikolatasına kadar diğer ne ihtiyacı varsa Amerikan birliklerinin, bunu karşılıyordu ki bu iki yıllık turizm mezunu. Funda Batmazoğlu adında bir öğrencim okuldan mezun olur olmaz Gaziantepli kendisi Gaziantep te oranın bir yerlisi hastane yapmış ve bu kızımızı oraya genel müdür olarak tayin etmiş. Tabii hemen hastanede uyuşmazlık çıkmış. Çünkü biz yeni üniversiteden mezun olmuş hem de doktorluktan hiçbir şey anlamayan birisinin emrinde çalışmayız gibi bir tepki gelmiş. Fakat oranın sahibi demiş ki burası bir otel ve burada hastalar kalıyor. Ben doktor bulurum ama bu kız kalacak demiş ve son derece başarılı, doktorlar da rahat çünkü hiçbir şeye karışmıyorlar. Tam bir idareci olarak orayı yönetiyor götürüyor bizde büyük gurur duyuyoruz. Tabii ki televizyonlarda çalışanlarımız var. Bir başka öğrencim bu da çok enteresan Ankara da Hilton Oteli nde santral memuru olarak işe başladı derken başka bir branşa aldılar. Oradan personele geçti. Oradan İstanbul a aldılar altı aylık bir kursa orada tuttular satış kısmında şu anda Avrupa Hilton Otelleri Satış ve Pazarlama Direktörü tam iftihar edilecek bir şey. Panel Başkanı Atılım Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Gonca Güzel Şahin: Bugün sizlerin de bildiği gibi Dünya Kadınlar Günü olması nedeniyle Turizm Sektöründe Kadın konulu bir panel düzenledik. Bu paneldeki amacımız turizm sektöründe kadını tartışmak kadının yerini tartışmak yılı Dünya Çalışma Örgütü Küresel Çalışma Trendleri Raporu verilerine göre dünya genelinde 3 Milyar kişi çalışmakta bunların 1.2 Milyarını kadınlar 1.8 Milyarını da erkekler oluşturmakta, turizm endüstrisi ise 212 Milyon kişiye iş olanağı sunmakta bu alanın %46 sını kadın işgücü oluştururken erkek işgücünün oranı %54 civarındadır küresel düzeyde kadınların turizmde çalışma oranlarına baktığınızda ciddi artışlar görülmekte turizmdeki gelişmeler paralelinde. Ancak bu gelişme ne yazık ki ülkemiz için yeterli sonuçlara ulaşmış durumda değil. Türkiye de örneğin turizm endüstrisi istihdam eden kayıtlı çalışanların sadece %25 i kadınlardan oluşmakta ancak işgücüne katılım oranı istenilen düzeyin çok altında olduğu bu sonuçlardan anlaşılıyor. Türkiye de çalışma çağındaki her kadından sadece birinin işgücüne katıldığını bunun Avrupa Birliği ülkeleriyle kıyaslandığında son derece düşük olduğunu gözlemlemekteyiz. Turizm sektöründe çalışan yönetici kadınların sayısına baktığınızda aynı paralellikte oldukça düşük olduğu gözlemleniyor ve turizm sektöründe çalışan kadın yöneticiler bu sektörde sadece vitrin görevi yapmaktan oldukça yakınmaktadırlar. Kadınların turizmde üst düzey yönetimler daha çok yer almasıyla sektörde çok şeyin değişeceğini kalite yükselirken rekabete de bir şıklık geleceğini savunuyoruz. Turizme bilinçli olarak seçen ve bunun eğitimi de kadınların sayısı bir artış görülmekle birlikte sektörde üst yönetim kademeleri büyük oranda erkek yöneticilerin ağırlıkta olduğu görülüyor. Sektör yönetiminde daha çok kadının bulunması gibi gerektiğini söyleyenler bunun gerçekleşmesi halinde kalitenin yükseleceğini ve şimdi herkesin yıkıcı rekabetin yerini nezakete dayalı rekabetin alacağını sanılmakta. Sektördeki diğer bir sorun ise eğitilmiş işgücü sorunu burada da Türk kadınlarımızın desteği olmadan bu sorunu aşmamız mümkün değil Türkiye turizmi erkek egemen bir sektör yatırımcıdan tabandaki personele kadar erkek baskın ne yazık ki. Fakat kadının insanı ve ekonomik gelişmiş düzeyine baktığımızda bir uçurum görülmekte buna da bir sosyal cinsiyet uçurumu diyoruz. Yani kadın ve erkeği Türkiye de karşılaştırdığınızda kadının insani ve ekonomik kalkınmışlık düzeyi oldukça düşük en temel sorunlar eğitime katılım okul açma ve okul yazarlık oranı kişi başına düşen gelir ekonomik fırsatlar Türkiye deki en büyük sorun eğitim, ekonomik fırsatlar, girişimcilik o yüzden kadın yöneticilerin ve girişimcilerin desteklenmesi çok 2

3 önemli bu ortam sağlandığı zaman her sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de kadınlar yaratıcılıklarını ortaya koyabilecekler. Günümüzde kadınlardan beklenen tüm yönetim basamaklarında hatta tepe yönetimlerinde söz sahibi olmaları estetik insan ilişkilerine duyarlı daha yumuşak anaç ve sevecen yönetici yaklaşımlarını insan gibi bu anlamda sergilemeleridir. Ama bunun böyle olmasının önündeki engeller kadının çalışma hayatında başından beri karşılaştığı en temel etkenlerdir. Bu zorluklara rağmen turizm sektöründe çok başarılı olmuş bu engelleri aşmış kadın yöneticilerimiz bulunmaktadır. Şu anda bu örneklerden aramızda olanlar var konuşmacı olarak size biraz sonra konuşmalarını sunacaklar. Onların başarısını yürekten kutlarken bu sektörde çalışmaya başlayan yeni yönetici adaylarına öncülük yapmalarının kadın yönetici kültürünün oluşmasında önemli bir görev olduğunu düşünüyorum. Unutulmamalıdır ki kadınlar yönetmelidir. Neden diye sorarsanız? Çünkü kadınlar hassas ayakları yere basan daha dikkatli güçlü ve görevi alınca gösterdiği inanılmaz hırs sayesinde yönetici olmayı kesinlikle hak ediyorlar diyerek ben sözü evet bu kadar heyecanlı konuşmadan sonra Aysun Bilgici ye bırakacağım. Kısa bir özgeçmiş ile tanıtacağım kendisini. Evet, Aysun Hanım şu anda Sheraton Otelde Satış Direktörü Yardımcısı daha önceki deneyimlerinde Kongre Satış Müdürlüğü Banket Koordinatörü, Banket Koordinatörlüğü aynı zamanda yine bir İnternational Hotels Research Ankara da Merih İnternational Otel Research Ankara da Yiyecek ve İçecek Sekreteri. Sheraton Hotels Satış Direktör Yardımcısı Aysun Bilgici: 92 yılından beri bu sektördeyim ben biraz tersten başladım. İlk önce çalıştım daha sonra bu konuda okudum. Hacettepe Üniversitesi Turizm Meslek Bölümünü bitirdim. Sonra da dedim ki turizmciliğe bir yerden başlamak lazımdı ben santralden başladım ve 92 den beridir devam ediyorum. Şimdi Sheraton Hotels in Satış Direktör Yardımcısıyım. Gonca Hanım bu teklifle geldiği zaman Aysun Hanım panelde konuşur musunuz diye evet tabii büyük bir zevkle konuşurum ama ne konuşacağım ben hiç bugüne kadar acaba turizmde kadının yeri ne diye düşünmemiştim. Sizin bahsettiğiniz gibi rakamları ben de internetten araştırdım. Acaba dünyada oran nedir Türkiye de oran nedir kadınlar sektörde ne kadar yer alıyor diye. Dünya genelinde 3 milyar çalışan varken bu oran gayet düzgün bir şekilde dağılmış bir 1.2 milyarı kadınları, 1.8 milyarı da erkekleri oluşturuyor yaklaşık eşit bir dağılım af edilebilir en azından. Turizm sektöründe ise rakam %46 sını kadınlar, %54 nü erkek işgücü şeklinde dağılmış. Bazı ülkelere baktığımız zaman turizm sektöründe kadının çalışma oranı farklı on beş ABD ülkesinde otel ve restoranlarda çalışan kadın gücü %50, bu İngiltere Portekiz Avustralya da %60 lara, Finlandiya da %70 leri buluyor, Fransa da çok ilginç seyahat acentelerinde çalışan kadın gücü %78, çok ciddi bir oran bu. Şimdi ülkemize geldiğimiz zaman kadının toplam işgücüne katılımı %30 beylerin %70, biz biraz herhalde arkada durmuşuz. Sonra en acısı bu %30 luk bölümü kırsal alanda çalışan kadınlar %62 sini topluyor yani %30 bir işgücü kadınlara ait bu %30 un içindeki %62 kırsal alanda çalışan genç kız ve kadınların toplamı oranı çok ciddi bir rakam bu. Turizmde istihdam edilen kayıtlı çalışanların sadece %25 i kadınlar oluşturuyor. Ben bu rakamı görünce gerçekten şok yaşadım. Biz hep zannediyoruz ki kendi çevremizde gördüğümüz gibi biz Sheraton un satış ofisinde on bir artı biriz on bir bayan ve bir erkek birlikte çalışıyoruz. O yüzden ben de zannettim ki evet bu oran %40 lara vurur ama %25 lerde kalmışız herhalde biraz daha dört elle sarılmamız lazım sektöre. Neden diye araştırdım acaba dedim kadınların beyin yapıları nedir hangi yönlerimiz daha güçlü daha eksik yönlerimiz mi var da sektörde bu kadar geriyiz. 3

4 Sonra şöyle bir şey buldum internette kadınların beyinleri bu şekilde çalışıyormuş. Bir ayakkabı merkezimiz varmış, bir baş ağrısı jeneratörümüz varmış, bir çalçene merkezimiz varmış, hani dünyaya böyle bakılırsa kadınlar çok zor durumdayız. Hemen bunu imha etmem lazım dedim ama sizinle de paylaşmak istedim. Allah tan herkes bizi böyle görmüyor farklı özelliklerimiz de var. Bir araştırma daha yaptım erkeklerin ve kadınların güçlü yönlerini araştırmaya başladım. Erkekler satrancı bizden iyi oynuyorlarmış bunu kabul edebilirim. Görünüşte derinlik ve perspektifleri iyiymiş evet mimarlıkta bizden daha iyiler. Nesnelerle daha yakından ilgileniyorlarmış herhalde bu mühendislik dallarına daha yatkın olmaları. Beyinlerinin sağ yarısı daha büyükmüş bu matematikle alakalı herhalde. Sol kulaklarını kullanmayı tercih ediyorlarmış onun nedeni bilmiyorum beylere sormak lazım. Matematik sorularını konuşmadan çözerlermiş sessiz sakin rakamlarla. Çok işi aynı anda yapmakta biraz zorlanırlarmış bu güzel. Az göz teması kurarlarmış ki bu turizm sektörü için çok büyük bir defo çünkü bize ilk öğrettikleri eye contact, göz kontağı kurmadan hiçbir şey yapamazsın hiçbir zaman ikna edici olmazsın. Dikkati çabuk dağılırmış ama böyle bir şansımız yok. Biz yine turizm sektöründe de dikkati her dakika üstün tutmak zorundayız yaptığımız her hata gelecekte başımıza çok büyük dertler açabilir. Daha fazla duygu ararmış bu bana çok inandırıcı gelmedi ama öyle diyorlar. Acıya da yavaş yavaş tepki verirlermiş. Sonra kadınları araştırdım. Kadınlar yabancı dilde daha iyilermiş bu turizm için çok ciddi bir avantaj. Resmi bütün olarak görürmüşüz. Bu gerçekten resme bütün olarak görmeden detaylara takılırsak bir sonuca varmamız çok zor. Bu bizim beşeri ilişkilerdeki başarımızı da sağlıyor. Yüzlerle ve insanlarla ilgilenirmişiz bu da turizm için çok büyük bir başarı her yüzü her bireyi hatırlamamız gerekiyor. Beynin sol yarısı daha büyükmüş. İki kulağımızla birden dinliyormuşuz. Ne kadar çok konuştuğumuzdan bahsetmemişler bu arada. Aritmetik işlemleri yaparken konuşarak yapıyormuşuz evet doğru. Aynı anda çok işi yapabiliyoruz evet çocuk yapabiliyoruz kariyer yapabiliyoruz. Onun haricinde bir yandan yemek yapıp bir yandan telefonla konuşabiliyoruz. Göz temasımız fazla doğru sürekli göz temasında bulunuyoruz bu da turizm sektörü için çok iyi. Dikkat süremiz uzunmuş acıya da çabuk tepki veriyormuşuz. Çok başarılıyız ama niye %25, insan gerçekten üzülüyor. Gelelim ben size şehir otelciliği anlamında bir şeyler anlatabilirim çünkü hep şehirde çalıştım hiç kıyı otelciliğinde bulunmadım. Bu otelciler arasında dolaşan bazı şeyleri sizinle paylaştım. Biz bunu okuyup hepimiz çok eğleniriz bunları turizmle ilgili size bir bilgi verir. Biz turizmciler otelciler kokteyl veya akşam yemeklerine davetli olmak bizim için bir akşam programı değildir, muhakkak oradan çıkınca yapacak bir işimiz vardır bir elçinin resepsiyona davetliyizdir o da bizim için bir iştir. Tuvalet kabininden daha küçük odalarda otururuz çünkü daha büyükleri misafirlere ayrılmıştır. Evden işe işten eve giderken hava hep karanlıktır. Gördüğümüz her kıyafeti hoş yakışıklı onu da ilave edeyim kişi ya misafirdir ya da otel ziyaretçisidir. Kot pantolon içinde nasıl göründüğümüzü artık unuttuk. Sürekli böyle formal giyinmemiz gerekiyor. Takip etmek durumunda olduğumuz tüm işler sabah 09:00 dan önce akşam 17:00 den sonra, bizimle aynı işyerinde çalışan insanların %50 si bizim ne iş yaptığımızı bilmiyor. Diğer %50 si ilgilenmiyor zaten. Otelcilik çok büyük hacimli işyeri olduğu için değişiklik bizim için bir norm sürekli biz değişikliği takip ediyoruz. Sürekli trendleri takip ediyoruz o şekilde yaşıyoruz. Otel restoranında keyif için yemek yemiyoruz o da bizim için bir iş. Tatile gittiğimizde her otel odasını teftiş ediyoruz. Menülerin maliyetlerini aklımızda tutuyoruz acaba bu niye bu kadar pahalı bunun maliyeti 2 Lira diyoruz böyle bir hastalığımız var ve bunları okuyup anladığımız zaman evet arkadaşlar biz otelciyiz diyoruz sonunda. Gelelim otelci kadınlara biz 24 saat açık bir işletmede çalışıyoruz saat 06:00 da kapıyı kapatıp gidebileceğimiz bir işletmede 4

5 çalışmıyoruz. Bu insana farklı bir enerji veriyor ama saat 18:00 de çıkan fabrika işçileri gibi kapıyı kapatıp çıkan insanlara bazen imreniyoruz. Ama bazen sektörü bırakıp gidenler de pişman olup geri dönüyorlar o enerjiye o heyecana çünkü alışmış oluyorsunuz. Sürekli gelecek günlere ayları ve yılları yaşıyoruz. Bütçeler yapıyoruz üç ay sonranın bütçeleri forcast yapıyoruz doluluklarımıza bakıyoruz ve hayatımızı da ona göre planlıyoruz. Gonca Hanım bilir; Aysun Hanım panele gelebilir misiniz? Bir dakika diyorum çünkü açıyorum o günkü event lerime bakıyorum. Bir protokol ağırlamam gerekiyor mu otelin doluluğu, yoğunluğu, balo salonunun hali ne durumda ona göre randevularımızı verebiliyoruz. Dakikalarla yaşıyoruz. Ne yazık ki ertesi güne saklayamayacağımız ve stoklayamayacağımız bir ürünü satıyoruz o yüzden her saniyesi çok önemli o satışın da. Doğru zamanda doğru fiyata doğru ürünü satmaya uğraşıyoruz ve gelenlerin de bu ürünü alıp mutlu ayrılmasını. 24 saatin nasıl verimli kullanırız onu öğreniyoruz. Hayatımıza yeni bir boyut kazandırıyoruz. Saat 18:00 de işten çıkıp eve gidip de ay hiçbir şeyi yetiştiremiyorum diyen bir bayanları sevmiyoruz. Çünkü biz akşam belki 11:00 de gidiyoruz ama kitap okuyacak zamanımız yine oluyor, yine sinemaya gidiyoruz, yine dostlarımızla bir araya geliyoruz yani 24 saati değerlendirmeyi öğreniyoruz. İşinize, kendinize, ailenize, dostlarınıza, çocuklarınıza ve hobilerinize zaman ayırmayı öğreniyoruz iyi organizasyon nasıl yapılıyor onu öğrenirken. Evet, güncel olan tüm konularda bilgi sahibi olmamız gerekiyor çünkü bizim misafir portföyümüzde çok farklı insanlar var. Futbol federasyonun bir organizasyonunu yaparken onlarla futbolla ilgili konuşmam lazım. IMF yle ilgili bir toplantı yaparsam bu Para Politikasıyla ilgili fikrim olmak zorunda o yüzden dünya üzerindeki tüm gelişmeleri yakından takip etmek zorundayım. Bunun Türkiye ye yansımaları ve bunun da benim satış politikama olacak etkilerini okuyacağımız kitaptan takip edeceğimiz kanala kadar her şey bizim hayatımızın içinde bu otelcilik ve mesleklerimizle ilgili. Çok büyük bir ailenin bir parçasıyız omuz omuza çalışıyoruz. Övgülere hep beraber seviniyoruz hatalarımıza da hep beraber ne yazık ki üzülüyoruz. Kişisel başarıları değil ekip başarısının öne çıktığı işler iş kolundayız bu çok gurur verici bir şey. Çok uyum içinde çalışan bir çarkın sadece bir dişiyiz biz de. Günlük sorunlarınızı hayat kargaşamızı kişisel sorunlarımızı bu uyumlu işleyişi engellemesine fırsat veremeyiz. O gün sevgilimizle kavga etmiş olabiliriz, o gün çok büyük bir istediğimiz ayakkabıyı giyememiş olabiliriz ya da onun numarası kalmamış olabilir satın almayabiliriz. Kuaför gidip saçımızın şekli istediğimiz gibi olmayabilir. Ama biz misafirin önüne çıktığımız zaman güler yüzle çıkmak zorundayız onlara o enerjiyi hissettirmek zorundayız. Hepimiz de bu bilinçle gülen maskelerimizi takarak güne öyle başlarız. Evet, ne şanslıyız ki hep misafirlerimizin özel güzel unutulmaz anlarını onlarla paylaşıyoruz. Düğünlerinde, kutlamalarında, başarılı geçen toplantılarının sonunda, imza törenlerinde, açılışlarında, yıldönümlerinde onlarla beraberiz. Başkalarının mutluluğundan mutlu olmayı bilmemiz gerekiyor bu sektör size bunu kazandırıyor. Onlar mutluyken siz de o mutluluğu hissediyorsunuz bir tatmin veriyor bir mutluluk veriyor. Gecenin 11:00 de çıkıyor olmanız hiçbir sorun değil sizin için o saatten sonra elbette biz hep beraber bunu başardık deyip çıkıyorsun işten. Tabii gün içinde binlerce insanla tanışıyoruz yüzlerce insanla tanışıyoruz onlarla dostluklar kuruyoruz arkadaşlık kuruyoruz. Sonra bir bakıyoruz ki sosyal çevremizle iş çevremiz kesişim kümesi kocaman olmuş belki iç içe geçmiş. Hiç farkında olmadan dostlarımız ve iş arkadaşlarımız artık bir hale gelmiş. Tabii herkesten farklı şeyler öğreniyoruz dünya bakışımız değişiyor hiç şaşırmamayı öğreniyoruz ve kesin konuşmamaya imkansız öyle bir şey olmaz dememeyi her şeyin imkanlı olduğunu her zaman her şeyi yapabileceğimizi öğreniyoruz detaylarla boğulmamayı öğreniyoruz. 5

6 Resme geniş bakmayı böylece çözümleri daha kolay bulmayı öğreniyoruz. Turizm sektörü aynı zamanda üniversitede okuyup bitirdikten sonra o sektör içinde yıllar içinde gerçekten insana çok şey kazandırıyor. Herkes için çok küçük şeylerde boğulurken bu masanın nereye konulacağını günlerce tartışılırlarken semineri organize edenler biz tablonun geneline bakıyoruz. Sandalyeleri yerleştiriyoruz projektörleri kuruyoruz onları yapıyoruz. Ama detaylarda boğulmuyoruz her şeyi daha kolay çözüme ulaştırıyoruz. Evet, şimdi bunlar gerçek belki sabah 09:00 la 18:00 arasında çalışmıyoruz. Sürekli güler yüzlü bakımlı enerjik görünmek zorundayız kendimize biraz az zaman ayırıyoruz. Sürekli koşturuyoruz bütün gece telefonumuzu açık tutmak zorundayız. Çünkü her şey olabilir ve bize ihtiyaçları olabilir. Ne yazık ki rüyalarımızda bile otelimizi görüyoruz. Çocuklarımıza sıcak kurabiyeler yapamıyoruz belki. Okuldan gelince onları karşılayamıyoruz. Bu arada ikizim var 5 yaşındalar ama daha hiç karşılamak kısmet olmadı. Kurabiyeleri de ben yapamıyorum Zeki Usta yapıyor o yolluyor. Böylece o sorunu da gideriyoruz. Üç tane telefonunuz oluyor; özel işler için, iş için, bir de ailevi telefonunuz oluyor. Yeni çıkan filmleri genellikle biz gece 24 seansında izleyebiliyoruz daha önceki seanslarda izleyemiyoruz. Sabırlı olmayı öğreniyoruz empati kurmayı kontrolü kaybetmemeyi öğreniyoruz çaresiz. Kuaförde sabah en erken veya akşam en geç randevuyu alabiliyoruz bu gerçeği kabul ederek bayanlar sektöre girin. Hayatımızın her anını dakikasını planlıyoruz. Bazen bundan yorgun düşüyoruz ama bunun heyecanı ve herhalde adrenalini bizi ayakta tutuyor. Ne yazık ki arkadaş toplantılarına hep geç kaldığımız için dedikoduları en son biz öğreniyoruz bu benim için çok büyük bir yaradır. Birde bu sürekli topuklu ayakkabı ve siyah giyinmek zorundayız. Bundan bazen bıkıyoruz ama bazen de artık yapışıyor üstümüze. Cumartesi Pazar resmi tatiller ve bayramlar bizim için hiçbir şey ifade etmiyor daha çok çalışmayı ifade ediyor ne yazık ki. O zaman bu kadar dezavantajı varken diyoruz ki neden biz bunu yapıyoruz? Çünkü parayla ölçülemez tatminler yaşıyoruz. Parayla satın alınamayacak anlara şahitlik ediyoruz. Ne yapıyoruz? Bir gün Kraliçe Elizabeth i ağırlıyoruz, bir gün Obama yı ağırlıyoruz, bir gün Clinton ı ağırlıyoruz ve onun haricinde her gün yeni misafirler yeni insanlarla tanışıyoruz, bunun tatmini zaten herhalde en büyük mutluluk bizim için. Dr. Gonca Güzel Şahin: Şimdi sözü Ayşegül Dursun a vereceğim. Kendisi Utopia World Otel Antalya Yönetim Kurulu Üyesi ve daha önceki deneyimleri arasında Zekai Dursun Turizm Ticaret A.Ş. Ankara Utopia World Otel Proje Finans Sorumlusu olarak çalışmış daha öncesinde Sheraton Otel Convention Santral Kalite Satış ve Pazarlama Departmanında görev almış söz sizin. Utopia World Otel Ayşegül Dursun: Herkese merhaba ben öncelikle şunu söyleyeyim ben Aysun Hanım ın stajyeri olarak başladım bu işe. Aysun Hanım ın söylediği her şeye katılıyorum öncelikle oradan başlayayım. Ben de biraz kendimden bahsedeceğim sanıyorum Elif ten sonra size en yakın yaş grubu benim diye tahmin ediyorum. Ben 2002 Başkent Üniversitesi mezunuyum. 99 dan bu yana yani birinci sınıftan beri sürekli staj yaptım. Yani biliyor musunuz bilmiyorum sizin bölümlerde de mutlaka öyledir. Bir staj zorunluluğumuz var ama staj zorunluluğum olmadığı halde her yıl her yazımı mutlaka staj yaparak değerlendirdim ve katkısını çok ciddi şekilde gördüm. Hatta bazı stajlarım babamdan gizli yaptım işte mutfakta çalışmak servis falan gibi konularda kendilerine staj yaptığımı söylemeyip yaptığımla ilgili bilgi vermeden yaptım bir şekilde. Sheraton Hotel de çalışmak muazzam bir deneyimdi. Gerçekten şaka söylemiyorum Aysun Hanım ın stajyeri olarak başladım. Daha sonra onlarla beraber çalıştım. 6

7 Zeki Ustam ile beraber çalıştım. Daha önce bir mutfak deneyimim olmuştu o yüzden Sheraton da mutfağa bulaşmadım. Daha sonra da aile tabii ben çok şanslılardan biriyim aile şirketimizin turizme yatırım yapması nedeniyle Sheraton dan istifa ettim. Projenin Finansman Sorumlusu olarak başladım. Projenin en başından sonuna kadar bulundum 2007 den beridir proje bittikten sonra Yönetim Kurulu Üyesi olarak Genel Müdür on yedi tane Departman Müdürü toplam dört yüz çalışma arkadaşımın birlikte Utopia World Hotel de devam ediyorum. Şimdi ani bir geçiş olmuş gibi oldu değil mi evet doğru ani bir geçiş oldu. Şimdi bizim sektör çok fazla emek yoğun bir sektör yani çalışırsan bir şekilde öğreniyorsun yoksa gerçekten kitapta okumakla keşke olsa sabahlara kadar okusak ama mümkün değil. Şimdi bugün mutfağı görmeden baş aşçınızdan ne isteyeceğinizi bilmeniz mümkün değil, servis yapmadan beklentilerinizi sormanız mümkün değil, satış nasıl yapılır nediri bilmeden satış direktörünüzden ne beklediğiniz ne talep ettiğiniz mümkün değil. Yani burada söylemek istediğim ne kadar çok sektörün içinde olursanız o kadar şey öğreniyorsunuz. Bir saat üç saat beş saat üç ay beş ay hiçbiri önemli değil, her geçtiğiniz otelin tabii ben otelcilik adına konuşuyorum. Ben şehir otelciliğinden kıyı otelciliğine inmiş biriyim. Geçtiğimizin her otelin kapısından bile girip o otelin resepsiyonunu görmeniz resepsiyonisttin kıyafetini görmeniz bile emin olun size çok şeyler katacak diye düşünüyorum. Öncelikle böyle bir başlangıç yaptım. Şimdi ben de genel olarak biraz turizmden bahsedeceğim. Aysun Hanım veya diğer arkadaşlarım benden çok daha tecrübeliler o yüzden böyle çok fazla uzatmadan ben direkt tecrübelerden bahsedeceğim size. Bizim Utopia World un bir sloganı var I had a dream; Bir düş gördüm. Nereden çıktık yola? Turizmde amaç hayalleri gerçekleştirmek ne satıyoruz, hayal satıyoruz. Misafir geliyor kafasında bin bir tane hayal neyi gerçekleştirebilirsem beklentisinin ne olduğunu bilmeden üstelik. Hayali gerçekleştirmenin cinsiyeti saati hafta sonu hafta içi olmaz diye düşünüyorum olamaz da hayal bu. O yüzden de turizmde kadın olmak ya da turizmde erkek olmak aslında hiç fark eden bir şey değil. Eni sonu misafirin talepleri ve isteklerini tahmin edip belki de tahminin üstüne çıkarak misafiri memnun etmek bizim de aşağıda yapmaya çalıştığımız bu. Şehir otelciliğinden farklı olarak bizde tabii ki de şehirde de bu tarz şeylerle karşılaşıyorsunuz ama bizde kalış süreleri daha uzun misafir artık orayı evi gibi görmeye başlıyor bir süre sonra personelle arkadaş oluyor. Ortalama kalış süresi on iki gün çok uzun bir süre. On yedi ayrı milletten insan ağırlıyoruz on yedi tane farklı kültürü aynı bina içerisinde hizmet vermeye çalışıyoruz. Şimdi hizmet verme ben şöyle düşünüyorum. Hayallerin sonu olmadığına göre hizmet çeşidinin de bir sonu olması mümkün değil yani her şey sizin yaratıcılığınıza bağlantılı. Misafirin isteğine göre bir sürü hizmet çeşidiyle misafirin karşısına çıkabiliyorsunuz. Bende katılıyorum ki işte bayanlar bu noktada kesinlikle daha yaratıcı. Çünkü ağırlama deyince akla bizim Türk kültüründe özellikle ve dünyada da ağırlamak kadının yaptığı bir şeydir. Kadın sanatıdır normalde ve kadın ağırlama işletmelerinde kesinlikle bizim de yaptığımız toplantılarda kendi departman toplantılarımızda görüyoruz ki bayan arkadaşlardan çıkan fikirler her zaman daha parlak oluyor. Tabii bu arada erkeklerden çıkanlar da öyle konu turizmde kadın diye o noktadan gidiyorum. Şimdi neden kadın olarak çalışmak zor evet çalışma saati yok 24 saat açık sıkıntılı hiç şey demiyorum hani her şey çok yani bugün hangi sektörle ilgili konuşuyor olsak her sektörün bir takım sıkıntıları olacak yani mümkün değil diye düşünüyorum. Acaba kadın mı kendini turizmi ben yaparım yapamam diye düşünüyor yoksa erkekler mi kadın yapamaz bu işi diye görüyor diye baktığımda sanıyorum kadın biraz kendini geriye çekiyor. Çünkü ya da kıyıda benim gözlemlediğim şu ki kadın çalışana çok ciddi bir ihtiyaç var. Ama acaba kadınların talebi bu yönde mi çok bilemiyorum. 7

8 Şimdi bu kadar renkli dinamik bir sektörde aslında onu demeye çalışıyorum ne cinsiyetin önemi kalıyor ne yaşınızın önemi kalıyor, ne kadın olmanız hiçbir şeyi değiştirmiyor. Çünkü asıl amaç asıl gereklilik daha doğrusu isteyince sektörde kadın olmak olmamak ya da bu sektörde başarılı olmak olmamak cinsiyete bağlantı kurmamalı diye düşünüyorum. Ben şimdi biraz kıyı otelciliğinden bahsedeceğim. Şimdi Utopia World de dediğim gibi biz dört yüz kişi çalışıyoruz. Bunların yaklaşık %27 si bayan peki üst düzey yöneticilere bakalım. Bunların aslında fena değil %23 ü bayan ben kendimi dahil edince belki biraz ortalama yukarı çıkıyor ve işin daha güzel tarafı bu %23 ün %10 u otuz yaşın altı böyle de bir güzellik var. Şimdi kıyıda biz o kadar eğitimli sizler gibi eğitimli üniversitenin bu bölümlerinden mezun olmuş personel o kadar çok ihtiyacımız var ki bugün biz aşağıda yaklaşık yüz sanıyorum yüz ila yüz yirmi arası beş yıldızlı oteliz çok ciddi bir rakam. Ama tabii kıyı otelciliğinin şartları vs daha ağır geliyor olabiliyor zaman zaman. O yüzden tercihen herkes öncelikle şehir otellerini ya da bu işin başka ayaklarını acenteyi tercih ediyor diye düşünüyorum. Kadınlara aynı imkan ve şartlar tanınıyor mu? Kesinlikle tanınıyor. Yani ben kendi çalıştığım işletmelerden yola çıkarsam birebir bütün şartlar aynı her politikamız aynı şekilde ilerliyor. Sadece benim üst düzey çalışan olmam kadınlara biraz daha yakın onları kollamama neden oluyor, terfiler verilirken kadınlara öncelik veriyorum doğru. İstiyorum yani çünkü kadının olduğu yerde şıklık ve zarafet var. Bir toplantıda sadece erkekleri bırakın toplantıya çok basit bir şey ben o gün ya da bizim kadın yöneticilerimizden kimse katılmıyor olsun hemen toplantının tadı hafif kaçar şey bayanlar olduğu zaman erkeklerinde duruşu değişiyor. Yani bayanlar ortama zerafet getiriyor şıklık getiriyor medeniyet getiriyor diye düşünüyorum. Şimdi tabii birtakım sıkıntılarla karşılaştığım tecrübelerimden birkaçını paylaşmak istiyorum. Birkaç terfi verileceği zaman bu tarz yapılarda böyle dört yüz beş yüz kişinin çalıştığı yapılarda terfi almak oldukça zordur, zaman gerektirir, emek gerektirir. Gerçekten evet hani şeylik yaptım kadınlara öncelik verdim. Kimisinde ama gerçekten çok sıkıntıya girdiğim oldu kimisinde daha doğru karar vermişim dediğim oldu çok böyle küçük küçük örnekler vereceğim. Rezervasyonda çalışanların genelde hayali satışa geçmektir. Bir rezervasyon şefimiz vardı bayan yirmi altı yirmi yedi yaşlarında satışa geçmek en büyük hayaliydi. Zaten beş on yıldır da sektörün içeydi belki de onlar çok küçük başlıyorlar kıyıda. Hiç düşünmedim hemen terfisini verdim. Birden bire bir geçişti önemli bir geçişti onun kariyeri açısından da hiç tereddüt etmedim önüme geldi imzaladım. Aradan bir ay geçti istifa etti. Şimdi bizde kıyıda hep şey deriz birine istifa ettirmek istiyorsan ya terfi ver ya da maaşını arttır. Yani ikisinden birini yaparsan zaten eğer lüzumsuz bir terfi ise elemanı kaybedersin. Hayır, lüzumsuz bir terfi miydi? Değildi teknik bilgisi yeterliydi. Ne oldu? Hangi tabiri kullanacağımı bilmiyorum ben eş buldu ya da sokak tabiriyle koca buldu. Şimdi böyle bir sorun var sektörde samimi söylüyorum. Bir şekilde insanların özel hayatı kariyer planı ayrı hayat planı bunların hepsi bir arada olmalı ama sanıyorum ki bayanların bugün kariyer planlarında sıkıntı yaşamalarının nedeni; erkekler yola çıkarken benim kariyerim bu diye çıkıyorlar. Yani ben bu otelin genel müdürü olacağım veya ben bir oteller zincirinin koordinatörü olacağım gibi, bayanlar yola şöyle çıkıyor ben iyi bir yönetici olacağım ama tabii evlenirsem ne olur kısmet nasip. O noktaya gelince de sıkıntı başlıyor. Keza terfi verdiğim bir arkadaşımız böyle istifa etti ve ben bir rezervasyon şefimi kaybetmiş oldum. Satışta bir ara bir sıkıntı yaşadım yaşadık hep beraber. Yani sistemler insanlara göre dönmüyor artık herkesin yeri dolduruluyor. Hiç öyle sıkıntı yok yani ben gidersem bu otel dönmez, ben gidersem ben bile olmasam Utopia World bugün işler hiç konu değil sistemli çünkü bunlar. Yani aslında kimse bulunmaz Hint Kumaşı değil. 8

9 Kendimizi bulunmaz Hint Kumaşı görmek yanlış ama kendimizi bulunmaz Hint Kumaşı haline sokmaya çalışmak muazzam iyi bir çaba, bunu yapmamız lazım diye düşünüyorum. Erkekler açısından da baktığımda çok fazla erkek yöneticiyle çalışıyorum üst düzey yönetici, satış direktörü, finans müdürü ve denetçiyle böyle beş kişi üst düzey yöneticiyiz. Sadece ben bayanım bana en yakın yaş beş altı yaş onların. Erkek gözüyle görmeyi bu son üç dört yılda çok öğrendim. Çok haklılar bugün önüme işte getiriyorlar bir şey yapalım mı yapmayalım mı aman Ayşegül Hanım bayan bir saniye diyorum yani her an bir şey çıkabilir. Bir kariyer planıyla gelmiyor çalışmış olmak için geleni var şunu var bu var. Yani bizde eğer yola çıkarken bir kariyer planıyla çıkarsak zaten hayatımıza dahil olacak her şeyi onunla beraber dahil edebiliriz. Bu konu değil yani bir ast olan bir kariyer planıyla yola çıkmak o zaman her sektörde var olabileceğimizi düşünüyorum ben. Dr. Gonca Güzel Şahin: Evet şimdi söz sıra Damla Kaya da ben kısaca kendisini tanıtmak istiyorum. 72 Ankara doğumlu, Damla Hanım ilk orta ve lise eğitimini Ankara da tamamladı yılları arasında Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü nde eğitim aldı. 94 yılında Ankara da Kongre Turizmi faaliyeti yapmak üzere abisiyle birlikte Valör Kongre Organizasyonları nı kurdu yılında insan tipi faaliyet göstermek üzere İstanbul da Valör ün yanı sıra Stok Turizmi kurdu şu anda Ankara ve İstanbul olmak üzere elli kişinin üzerinde ekibiyle birlikte acente faaliyetlerine devam etmekte söz sırası sizde. Valör Turizm Damla Kaya: Ben size bizim yaptığımız işle ilgili biraz bilgi vermek istiyorum. Çünkü Aysun Hanımla ve Ayşegül Hanım dan farklı olarak otel değil acente kısmından geliyorum buraya. Yaptığımız iş kongre turizmi kongre turizminde birçok küçük parçayı bir araya getirerek puzzle parçaları gibi işin sonunda toplam bir resim ortaya çıkarmak. Ortalama bir kongreye çalışma süremiz bir buçuk yıl iki yıl bir yıl bu civarda devam ediyor bir buçuk yıllık bir süreç içinde birçok detayı bir araya getiriyoruz. Yaptığımız işin içinde neler var operasyon organizasyon aslında en kolay kısmı. Eğer hazırlık süresinde parçalar doğru yerini bulduysa her parça doğru yerine oturduysa operasyon kısmında sadece misafirlere hoş geldin demek onlara doğru hizmetleri doğru zamanda verebilmek ve sonra da mutlu olarak yolcu etmek yani dolayısıyla bu bizim için kolay kısım. Onun dışında işimizde bir fuar kısmı var dolayısıyla bir pazarlama standı sponsor bulma gibi önemli bir kısım var ki yaptığımız organizasyonlar çok büyük bir oranla sponsorlar desteğiyle gerçekleştiriliyor. Grafik tasarım işimizin önemli kısımlarından biri yaptığımız işi misafirlere duyurmamız gerekiyor bu arada göze hitap edecek görsel şeyler hazırlamamız gerekiyor. Web sayfasıyla tanıtımlarımız devam ediyor ayrıca işin içinde yaka kartı program kitabı sertifika tarzı birçok basılı materyalin dizaynı tasarlanması, hazırlanması, tasnifi birçok detayıyla uğraşıyoruz. Dekorasyon işimizin önemli kısımlarından biri misafirlerin gözünü boyamak zorundayız bir şekilde. Sadece bilimsel doyum değil görsel doyumu da sağlamak zorundayız. Bu sebeple çeşitli sahneler karşılama dersleri özel tasarlanmış oturma üniteleri gibi birçok dekorasyonla ilgili kısmı var işimizin. İkramlar yine önemli bir kısım insanlar geriye gittiklerinde ne kadar bilimsel haz aldıklarının yanında ne yediklerini de çok iyi hatırlıyorlar ve nerede yediklerini nasıl bir masada nasıl bir tabakta sunum aldığını nasıl bir sandalyeye oturduğunu bunları genel başarı adına çok ciddi kriterler olarak değerlendiriyorlar. Bu esnada onlara dinleyecekleri müzik çıkacak orkestra hepsi organizasyon içinde önemli parçalardan biri gezecekleri yerler ören yerleri gezileri sosyal programlar bunların tümü başarının içinde tek tek parçalar. Teknik yine aynı derecede önem taşıyor. 9

10 Yaptığımız iş kongreyse toplantı salonun içinde her şeyin kusursuz gitmesi gerekiyor. Teknik ekipmanın doğru bir şekilde planlanması ve doğru bir şekilde sunulması gerekiyor. Lojistikte gene işimizin önemli kısımlarından biri misafirleri ilk karşıladığımız yerde genelde havaalanı oluyor ilk merhabamızı orada söylüyoruz ve onları karşılayarak doğru bir şekilde doğru araçla, doğru zamanda karşılayarak otellerine gelip burada onları operasyonun ilk kısmını sunmuş oluyoruz ve işimizin içinde çok ciddi bir finans ve muhasebe kısmı var çok fazla gelir kalemimiz ve çok fazla gider kalemimiz var. Operasyon ne kadar başarılı olursa olsun yaptığınız işin başarılı bir iş olması için doğru bütçe doğru raporlama bunlar başarının esas kritik kısmını oluşturuyor. Birçok detay saydık bu tüm detayların bir araya getirilmesi kadınlar olmadan olabilir mi diye düşünüyoruz. Bazı otel kataloglarına tanıtım kataloglarına baktığımızda turizmde kadının yeri ne diye kafamız karışabiliyor acaba turizmde kadının yeri bunlar mı diye. Bunlar değil. İnternetten araştırdığım zaman çıkan şöyle bir yazı vardı turizm sektörü erkek egemen bir sektör yatırımcı kadınlar %10 nu oluşturuyor. Evet, azınlıktayız bununla ilgili kısa bir süre önce insan tipi çalıştığımız bir firmadan gelen bir bildirimden bahsetmek istiyorum. IBM kadın yatırımcısı olan firmaları öncelikli tedarikçi olarak görüyorlar. Eğer firma yapısı %50 nin üzerinde kadından oluşuyorsa tedarikçi olarak biz o firmayı öncelikli seçeriz diyorlar. Ama maalesef aynı önceliği eşcinsel yatırımcı için de tanıyorlar. Yani gerçekten azınlıktayız. Ama ne olursa olsun ben bu konuda çok iyimser düşünüyorum ve kongre turizminin her ihtimalde kadınlara muhtaç olduğunu kadınların bu işte çok daha başarılı olduğunu düşünüyorum. Bende Aysun gibi acaba bu beyin yapılarımızdan mı kaynaklanıyor diye düşündüm. Aysun Hanım yüzdesel oranın düşüklüğüne erkeklerin özelliklerinden kaynaklandığını var saydı, ben daha iyimserim ve bizim daha başarılı olduğumuzu düşünüyorum. Dolayısıyla beyin yapımızdaki farkların bize pozitiflikler olarak yansıdığını düşünüyorum. Yabancı dilde daha iyiyiz resmi bir bütün olarak daha iyi görebiliyoruz ki yaptığımız iş organizasyon işi küçük küçük parçalardan oluşan bir bütün resim. Düzenli insanlarla daha çok ilgileniyoruz. İki kulağımızla birden dinliyoruz bunu ben de anlamadım neden erkekler sol kulağıyla dinliyor ama bunu bir ti olarak kullanabiliriz. Aynı anda birden çok işi yapabiliyoruz. Evet, bizim yaptığımız işte birden çok iş yapmak gerekiyor aynı anda konuşmacının transferiyle birlikte salondaki teknik ekipmanı ya da bir misafirin çekini bir sürü bir sürü şeyi aynı anda düşünmek zorundayız. Göz teması önemli dikkat süremizin daha uzun olması ki bunca detayın içinde hiçbir detayı atlamamak için daha dikkatli olmak zorundayız. En nihayetinde şöyle bir sonuç ortaya çıkıyor ki kadınlar bilgilerini bütünleştiriyorlar çapraz bağlantılar kuruyorlar ve karar alırken birçok açıdan düşünme yeteneğine daha fazla sahipler. Erkekler ise basitleştiriyorlar ayrıntılara çok fazla takılmıyorlar. Bu sebeplerden dolayı bizim daha başarılı olduğumuzu düşünüyorum ve kongre sektörünün kongre turizminin kadınlar olmadan kusursuz yürüyemeyeceğine inanıyorum. Bu sektörde avantajlarımız var dezavantajlarımız var ama bunların hangileri avantaj hangileri dezavantaj bunu bilmiyorum bunları size bırakıyorum. Bir kere her zaman kendi işinizi halledebileceğinizi düşünüyor. Kimse kadın başına bununla uğraşmasın ama o bunları halledemez onu erkek olarak ben yapayım böyle bir düşünce yok herkes sizin her şeyi yapabileceğinize inanıyor çevrenizdeki ailenizdeki kişiler. Hiçbir zaman mükemmel bir ev hanımı olamıyorsunuz. Ama bu da dezavantaj mı hayır avantaj mı onu da bilmiyorum. Hep dinamiksiniz yaptığınız iş dinamizm gerektiriyor. Böyle olunca da özel hayatınızda da üşengeç olamıyorsunuz isteseniz de istemeseniz de üşengeç olamıyorsunuz. Arkadaşlarımın birinin düşüncesiydi bu düşünecek çok şeyiniz var depresyon için vaktimiz yok diye. 10

11 Evet depresyonda kalacak vaktimiz yok bir şeyleri kafanıza takabilirsiniz ama hemen uzaklaştırmak zorundasınız. Çünkü orada düşünmeniz gereken çok fazla detay var ayrıntı var yetiştirmeniz gereken birçok şey var dolayısıyla depresyon bize göre bir şey değil. Birçok sektörden birçok arkadaş ediniyoruz. Otelciler, matbaacılar, transferciler, ilaç firmalarında çalışanlar ya da toplantıyı yaptığımız konu hangi konuysa oradan birçok arkadaşımız etik oluyor. Çok ciddi geniş bir arkadaş çevremiz var. Ama maalesef hiçbiriyle özel hayatımızda görüşecek vaktimiz olmuyor. Ama yine de her tanışılmış kişi bir birikim diye düşünüyorum. Gece hayatımız süper isterseniz ofiste isterseniz operasyonu yaptığınız otelde çok uzun saatler kalabiliyoruz gece 03:00 te 04:00 te ofisten çıkıyoruz bilgisayarın başından kalkarak. Sabahlara kadar otelde salon hazırlıyoruz. Misafirlerin çekimlerini yapıyoruz çok uzun bir gece hayatımız oluyor. Ama bu arada eğleniyoruz da zaten bu işi eğlenmeden kimse yapamıyor. Bir şekilde bu işin içinde eğlenceli kısmı öne çıkarmak zorundayız ki bu işi yapabilelim aksi takdirde bir eğlence kısmını göremeyenler zaten kısa bir süre sonra sektörü terk ediyorlar. Çok seyahat yapıyoruz. Ayşegül Hanım ve Aysun Hanım dan farklı olarak biz sabit değiliz. Biz çok fazla seyahat yapıyoruz ve kongre neredeyse oraya gidiyoruz. Bu arada birçok görmediğimiz bilmediğimiz yeri görüyoruz birçok otel görüyoruz. Ama maalesef otellerin genelde lobi alanlarını toplantı salonlarını biliyoruz. Onun dışında biri havuz nerede diye sorduğunda hiçbir fikrimiz olmuyor. O kadar çok seyahat yaparken de bir haftalık seyahat için on dakikada valiz hazırlayabiliyoruz hiçbir şeyimiz eksiksiz böyle bir yönümüzü geliştirmiş oluyoruz. Biz her zaman derli toplu olmak zorundayız. Yaptığımız iş hospitality ağırlama işi dolayısıyla misafirlerin karşısına her zaman derli toplu çıkmak zorundasınız. Ama bunu üç saatlik uykuyla becermek bazen zor oluyor mor halkalarla. Artı topuklu ayakkabı bizim hayatımızda ciddi bir handikap o yüzden bütün beklentimiz bu tekerlekli topuklu ayakkabıların artık birilerinin üretmesi. İşimizin bize sağladığı en büyük avantaj ne? Adrenalin. Her zaman işimizde bir adrenalin var. Bu da bizleri genç tutuyor diye düşünüyorum. Aşırı dikkatliyiz adrenalin sayesinde bu acı çektiğiniz korktuğunuz şeyleri kolay kolay unutmamanızı sağlıyor. Reflekslerimizde büyük bir artış var benim çok büyük yoğun çalıştığında kan daha hızlı akıyor reflekslerimiz gelişmiş oluyor. Sinir uçlarını kan çekilmesi oluşuyor adrenalin sayesinde böylece acı da hissetmiyoruz. Beyne giden damarlarımız genişliyor. Böylece çabuk karar verip hızlı hareket edebiliyoruz ve bilgi akışımızı sağlayabiliyoruz. Kalbe giden damarlarda genişleme oluyor yine adrenalin sayesinde böylece daha fazla oksijen taşımış oluyor beyne. Kaslara giden damarlarda genişleme oluyor. Bu da güçlü kaslara sahip olmamıza sebep oluyor. Hızlı soluk alıp veriyoruz bu da kanda normalden fazla oksijen taşımamızı sağlıyor. Ben buradan hepinizin tüm bayanların Dünya Kadınlar Günü nü kutluyorum. Dr. Gonca Güzel Şahin: Şimdi söz sırası Sevgili Elifimiz de Elifimiz diyorum artık o bizim benim için çok özel Kasım Gazi Üniversitesi İşletme Bölümü mezunu Elif Aralık ayından 2010 Şubat ayına kadar Ankara Sheraton Hotel conventional Center da Sevgili Zeki Açıköz le birlikte çalıştı. Bu süre içerisinde Genç Aşçılar Yarışmasında bireysel olarak ilk kadın şampiyonu oldu. Türkiye yi Amerika da gerçekleştirilen uluslararası yarışmada temsil etti. TUSEV in Genç Aşçılar Yarışmasında katıldı grupla birlikte birincilik sahibi oldu. Türkiye Aşçılar Federasyonu Kurulu Yedek Üyesi aynı zamanda Başkent Aşçılar Turizm Birliği Derneği Üyesi aktif olarak iki organizasyonda da çalışıyor ve 2010 Şubat ayından itibaren benim meslektaşım oldu. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi kapsamında açılan Mutfak Santralı ve Gastro Bölümünde çalışmaya başladı. 11

12 Chaine Des Rôtisseurs 2009 Genç Aşçılar Türkiye Birincisi Elif Şahbaz: Merhaba arkadaşlar öncelikle akademik ve sektörel anlamda bu kadar deneyimli kişilerle aynı ortamda bulunmaya beni davet ettiğiniz için teşekkür ederim. Çok mutluluk verici burada sizlerle birlikte olmak çok genç olduğumu fark etmişsinizdir. Size bu kadar yoğun anlatabilecek tecrübelerim yok ama kısa süreli de olsa iş hayatında edindiğim bazı tecrübeler var tabii ki. Hem akademik olmanın hem de alaylı olmanın tüm avantajlarını yaşadığım üç yıllık mesleki hayatımda gerçekten ikisinin çok büyük faydalarını gördüm. Öncelikle sizler de çok şanslısınız. Çünkü sektörel anlamda akademik ve eğitim alıyorsunuz ve sizi yönlendiren çok deneyimli tecrübeli hocalarımız var başınızda. Gene aynı anlamda sizi sektöre yöneltecek bilinçleri ve ilişkileri var bu da çok önemli ikisinin de size sağlayacağı avantajları doğru bir şekilde kullanırsanız cinsiyetinizin hiç önemli olmadığını göreceksiniz. Yiyecek içecek anlamında eskiden bayanlar için çok zor bir atmosferdi bu mutfaklar büyük kazanları kaldırmamız gerekiyordu. Belki bin kişi için patatesi tek başımıza soyuyorduk ya da on kiloluk mayonezi tutmanız gerekiyordu. Ama artık öyle değil teknoloji bayanları tamamen destekliyor ve eşit bir şekilde çalışabilmeleri için onların yanında. Çalışma hayatına kadınların girdiği ilk yıllardan beri yoğun sektörlerde çalışıyoruz son yıllarda bu gene aynı şekilde devam ediyor. Ama eğitim düzeyimizin gelişmesinden dolayı artık yönetici anlamında da sektörde yer bulabiliyoruz ve bu konuda gelişmelerimizi artık gerek erkek, gerek bayan herkesin desteği var ve yöneticiler bayanların avantajlarını yaşamak için onları yüksek kademelere çıkartmayı artık bu konuda çok gönüllü bir şekilde istiyorlar ve bunun avantajlarını yaşıyorlar gerçekten. Benim en büyük avantajım üniversite eğitimimden sonra Zeki Usta ile tanışmak ve onunla çalışma fırsatını bulmak oldu. Gerçekten umut ediyorum ki hepiniz sektörde sizi bu şekilde doğru yönlendirecek kişilerle tanışabilirsiniz, sektörde olmak gerçekten akademik anlamda öğrendiğiniz her şeyi kullanabileceğiniz bir oyun alanı gibi. Sizi ben otelde çalışırken öyle hissediyordum evcilik oynamama izin veriyorlardı çok sevdiğim bir yere sabah girip gece 24:00 e kadar durmama izin veriyorlardı. Ben hep bu şekilde düşündüm ve uzun çalışma saatleri benim için hobimi gerçekleştirdiğim yani sürekli yeni insanlarla tanıştığım yeni bir şeyler öğrendiğim bir yerden başka bir şey olmadı. Tabii ki turizm sektöründe çalışmak çok zor gerek fiziksel gerek duygusal anlamda biraz önce de sürekli bunun zorluklarından güzelliklerinden bahsettiler. Ama bütün sektörlerde bütün pozisyonlarda çalışmanın belli zorlukları var. Eğer ki seviyorsanız yaptığınız işi bu zorlukları her zaman olumlu bir detay olarak görüyorsunuz ve onlardan alabileceğiniz şeyleri alıyorsunuz. Benim açımdan hep bu böyle oldu sabah 06:00 da otele girip gece 24:00 de çıkamadığımız zamanlar oldu. Gece 01:00 de gözlerimi açtığım günler oldu saat 04:00 Obama için otele gittiğim oldu. Ama evet Obama ya kahvaltı hazırladık Zeki Ustamla birlikte. Kraliçe Elizabeth in nasıl et yediğini biliyorum. Putin in dondurma zevkinden haberim var. Bunları bilmek insana çok şey katıyor çok havalı oluyor belli ortamlarda. Gerçekten bu avantajı da sonuna kadar kullanıyoruz çoğu zaman. Çünkü çok havalı bir yerde çalışıyorsunuz çok havalı bir sektörde çalışıyorsunuz havalı burada tırnak içinde tamamen. Ben eve çok yorgun döndüğüm zamanlarda hep Allah ım dayanamayacağım galiba artık fiziksel anlamda tükendiğimi hissediyorum dediğim zaman ablamın, annemin, babamın bana söylediği tek bir şey var; boş ver dışardan çok havalı gözüküyorsun hiç bozma bu şekilde devam et, oluyor. Gerçekten öyle belki bayanlar anne baba nezdinde biraz daha şımartılıyor daha nazlı büyütülüyoruz ve siz nasıl babanızdan gizli staj yaptınız benim babam da ilk etapta otelde çalışmama gerçekten çok sıcak bakmamıştı. Onaylamıyorum desteklemiyorum ama izin vereceğim dedi. 12

13 Çünkü bir ay içinde bırakacağımı ağlayarak eve döneceğini ve bankacı olmak istediğimi hayal ediyordu. Ama daha sonrasında çok sevdiğim bir işi yaptığım için bütün bu olumsuzlukları göz ardı ederek sevdiğim yönlerine yoğunlaşarak mesleğimde ilerleme şansım oldu. Tüm bu özverili çalışmaların sonunda da gerçek bir ödüle sahip oldum ve bu beni çok mutlu ediyor ve benim için çok anlamlı Türkiye deki ilk genç bayan aşçı olarak birinci olmak New York ta Türkiye yi temsil etmek gerçekten ülke bilinci, meslek bilinci ve çalıştığım ortamdaki durumun içinde beni inanılmaz mutlu eden şeyler bunların hepsini yaşamak gerçekten çok güzel ve gerçekten severek yaparsanız işinizi bayan erkek ne olduğu hiç önemli değil sizin de çok başarılı olacağınızı biliyorum. Çok bayan orijinli konuşamadım sanırsam ama bayanlar için söyleyebileceğim belki ufak bir dipnot olabilir sizi sindirmek isteyenler muhakkak ki olacaktır. Sizin fiziksel özelliklerinizin yetersizliğiyle ilgili alay muhakkak ki edilecektir. Sizin görüş açınız çoğu zaman gereksiz görülecektir belki ama bunlar sizi hiç yıldırmasın. Eğer doğru yaptığınız işe inanıyorsanız gerçekten isteyerek severek çalışıyorsanız muhakkak başarılı oluyorsunuz bunu hiçbir kaçarı yok. Sevdiğiniz işe kendi içinize sine sine yapıyorsanız ki muhakkak ki başarılı oluyorsunuz. Bu anlamda özel sektör deneyimi gerçekten çok çok şey katıyor insana gerçekten çok dinamik bir sektör. Bir ay kadar önce benim için de çok alternatif bir karar oldu ve zor verdim bu kararı. Ama eğitim sektörüne geri döndüm. Turizm fakültesi kapsamında açılacak Mutfak Santralı ve Gastronomi bölümünde çalışacağım bundan sonra. Ama burada düşmemem gereken bir hata var turizm sektörü her gün kendini yenileyen her gün içindeki dinamiklikten yeni ürünler, yeni heyecanlar, yeni bilgiler çıkartan bir sektör. Dolayısıyla okulda üniversitede ya da bir eğitim kurumunda bu sektörü tam olarak anlamanız mümkün değil. Ama burada aldığınız bilgilerle turizm sektöründe çok daha hızlı çok daha çabuk ve çok daha sağlam bir şekilde ilerleyebilirsiniz. Dolayısıyla ben de bu saatten sonra sektörden kopmadan gelecek öğrencilerime ki söylemesi bile çok heyecanlı bir şeyler kazandırmaya çalışacağım. Sizin de mezun olduğunuz zaman burada aldığınız disiplinle sektörde çok başarılı olacağınıza eminim. Ama eğer ki eğitimci olmaya karar verirseniz. Çünkü turizmde kalifiye işgücüne de ihtiyacımız var tabii ki nitelikli çalışanlara da ihtiyacımız var. Her zaman akademik anlamda bu turizm bilgisinin sektörden beslendiğini unutmamız gerekiyor ve sektörde çalışan insanlara saygıda kusur etmemiz gerekiyor. Bu anlamda bana öğrettikleri her şey için Aysun Hanım dan da çok şey öğrendim. Onunla çalışma fırsatı yaşadım aynı zamanda Gonca Hoca ile de çalışma fırsatı yaşadım iki farklı akademik ve sektörel anlamda bilgi alabildiğim çok değerli insanlar var hepsine çok teşekkür ediyorum. Sheraton Hotel Chef Zeki Açıköz: Şimdi Atılım Üniversitesi ne giriyorsunuz mevsimlerden mart. Güzel bahçe yeşillik ama o bahçelerde çiçek olmazsa o bahçenin güzelliği olur mu? Hanımların hayatımızdaki yeri bir çiçek diye bakıyoruz, çiçeksiz bir bahçe düşünülemediği gibi çiçeksiz bir hayat da düşünemiyorum. Onun için bütün çiçeklere ben saygı duyuyorum, ot olanlarına da böyle gerçekçi olanlarına da. Kadınlar tabii ki yaptıkları işlerde çok başarılı güzel örnekler verdiler. Arada biraz erkekleri ezseler de haklı oldukları yönler olabilir saygı duyuyorum. Ama unutulmamalı ki tabii ki başarılı erkekler çok fazla Zekai Amca örneğini verecektim ama nereye kaçtı bilmiyorum. O başarılı diye nitelendirdiğimiz erkeklerin arkasında da bu bir atasözü haline gelmiş artık Başarılı Ev Hanımları başarılı ev hanımları olmasa Süheyla Teyze gibi bugün Zekai Dursun şirketler grubunun yönetim kurulu üyeliğini Ayşegül Dursun Hanım yapamayacaktı. Neticede temel yine bayanlardan geliyor onun için burada hem Ayşegül Hanım dan önce Süheyla Teyzeyi ben 13

14 başarılarından dolayı tebrik ediyorum. Çünkü güzel bir eş ve o güzel eşten olan meyveleriyle beraber güzel bir iş kadını artık iş adamı demeyeceğiz iş kadını mı doğru kelime nedir bilmiyorum. Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Gül Güneş: Bugün Turizm Sektöründe Kadının yeri ve önemini konuşmak için buradayız. Ben de eğitim alanında bir öğretim üyesi bir kadın olduğum için burada bulunmaktan oldukça mutluyum sizlerle birlikte. Diğer yandan en son konuşmalardan birini yapan konuşmacılarımızın sunuda bırakmış olduğu resim beni çok mutlu etti. Çünkü Ulu Önder Atatürk bundan yaklaşık 80 küsur yıl önce o kadar engin görüşlü bir insanmış ki 80 küsur yıl önce kadınların bugün sahip oldukları hak ve özgürlükleri vermiş ve birçok söylevlerinde ve nutuklarında kadına verdiği önemi belirtmiş. Demiş ki Eğer Kadınlar Türk Toplumunun anasıysa değil erkekler kadar bilgili olmak erkeklerin çok daha önünde olmalı çok daha bilgili ve azimli olmalıdır demiş. Burada tabii Ulu Önder Atatürk ün kastettiği daha çok aslında konuşan düşünen ama bunu ev işleri arasında sıkışıp kalan toplum hayatına katılamayan kadınları toplum hayatına katmakmış. Şimdi burada yapılan konuşmalarda gördük ki geldiğimiz bu noktada aradan geçen 80 küsur yıl içerisinde çok iyi örnekleri görmemizle birlikte bugün ülkemizin belli yerlerinde kız çocuğu olarak dünyaya geldiği için nüfusa kaydedilmeyen çocuklarımız mevcut. Bugün ülkemizin belli yerlerinde değil, toplum hayatına katılmak değil, iş hayatına atılmak yan kapıdaki komşusuna geçmek için izin alamayan kendini ifade edemeyen kadınlarımız mevcut. Dolayısıyla kadının yeri ve önemi bizim toplumumuzda dünyada olduğu gibi bizim toplumumuzda halen oldukça önemli o nedenle sizlere çok büyük önemli görevler düşüyor. Bugün burada bizim öğrencilerimizi kızıyla erkeğiyle bir arada görebilmek bizi çok mutlu ediyor. Çünkü bu sadece kadınların göstereceği bir azim değildir iki neslin iki cinsiyetin bir arada göstereceği bir azimdir kadınlara verilen önemin yerini önemini vurgulamak. 14