EURYDICE. Avrupa da Yükseköğretim 2010: Bolonya Süreci nin Etkisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "EURYDICE. Avrupa da Yükseköğretim 2010: Bolonya Süreci nin Etkisi"

Transkript

1

2

3 EURYDICE Avrupa da Yükseköğretim 2010: Bolonya Süreci nin Etkisi

4 Bu belge, Eğitim, Görsel-İşitsel ve Kültür İdari Ajans taraf ndan yay nlanm şt r. (EACEA P9 Eurydice) Belge, İngilizce (Focus on Higher Education in Europe 2010: The Impact of the Bologna Process), Frans zca (Focus sur l'enseignement supérieur en Europe 2010: L'impact du processus de Bologne) ve Almanca (Fokus auf die Hochschulbildung in Europa 2010: die Auswirkungen des Bologna Prozesses) dillerinde yay nlanm şt r. ISBN doi: /75509 Ayr ca belgeye internet ( adresinden de ulaş labilir. Belge metni, Şubat 2010 da tamamlanm şt r. Eğitim, Görsel-İşitsel ve Kültür İdari Ajans, Bu yay n n içeriği, doküman n bas m tarihini takiben Eurydice Ağ na at fta bulunmak şart yla, ticari amaçlar d ş nda ve k smen çoğalt labilir. Belgenin tümünü çoğaltma istekleri EACEA P9 Eurydice a ulaşt r lmal d r. Eğitim, Görsel-İşitsel ve Kültür İdari Ajans P9 Eurydice Avenue du Bourget 1 (BOU2) BE-1140 Brussels Tel Fax eacea-eurydice@ec.europa.eu İnternet adresi:

5 ÖNSÖZ 2010, Avrupa da eğitim için çok önemli bir y l olmuştur. Bu yeni milenyumun ilk on y l n n sonunda, bir dizi Avrupa süreci için belirlenen son tarihe ulaşt k. Bu nedenle, şu an ne kadar ilerlemiş olduğumuza ve istediklerimizden ne kadar geride kald ğ m z görmek üzere geriye bakmak için uygun bir and r. Yeni Komisyon da Eğitim, Kültür, Çokdillilik ve Gençlik ten sorumlu Komisyon üyesi olarak, bunu önümüzdeki on y l içinde Avrupa Yükseköğretim Alan n n karş laşacağ zorluklar görmek için önemli bir f rsat olarak düşünmekteyim. Bu rapor, Bolonya Süreci nde ulusal eylemin bizim Avrupa tutkumuza ayak uydurmas n nas l sağlad ğ n göstermektedir. Bolonya Süreci, modern çağda yükseköğretimdeki en önemli reformlar öne ç karm ş ve 46 imza sahibi ülkenin hepsi bugün Avrupa Yükseköğretim Alan n n oluşturulmas yönünde önemli ad mlar atm şt r. Eğer k tam z ve vatandaşlar, küresel olarak rekabetçi, bilgiye dayal bir toplum için gereken eğitim ve beceri düzeyleriyle donatmak istiyorsak bu durum hayati önem taş maktad r. Avrupa Komisyonu, Bolonya Süreci nin kararl bir üyesidir ve sürekli desteklemiştir. Komisyon, örneğin, ana araçlar n geliştirilmesinde önemli bir rol oynam şt r - Avrupa Kredi Transferi ve Biriktirme Sistemi (ECTS), Diploma Eki ve Ulusal Yeterlilik Çerçeveleri. Komisyon, önümüzdeki on y l içinde de Avrupa Yükseköğretim Alan n n kararl bir destekçisi olarak kalacakt r. Diğer Eurydice yay nlar gibi, bu Odak rapor her ülkeden güvenilir bilgiye dikkat çekmektedir. Yükseköğretim reform ve kalk nman n ulusal düzeyde nas l ele al nd ğ n net ve karş laşt rmal bir şekilde sunar. Ayr ca sadece bir Avrupa resmini göstermeyen ayn zamanda ilk Bolonya on y l n n sonunda bütün ulusal sistemler hakk nda önemli bilgi sağlayan Bolonya Sürecinin etkisi hakk ndaki tek büyük rapordur. Bu Odak rapor, Avrupa Yükseköğretim Alan n n temellerinin yerinde olduğunu aç kça göstermektedir. Bununla birlikte, ayağ m z pedaldan çekmek için zaman yoktur. Gerçekten de, son on y lda yap lan ilerlemeye rağmen, bu Alan n uygulamada da gerçekleşmesini sağlamak için Avrupa işbirliğimizi yoğunlaşt rmam z gerekmektedir. Kalitenin, eğitimin ve sağlanan sonuçlar n n, Avrupa da öğrencilere yönelik yükseköğretime girişi ve hareketliliği sağlaman n sürekli olarak geliştirilmesi için çabalamal y z. 3

6 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Ayr ca yükseköğretimin yat r mdan yeterli düzeyde yararlanmas n ve bunu da her ülkenin kendi koşullar ve sistemleri ş ğ nda karar vermelerini temin etmeliyiz. Eğitim, daha iyi bir gelecek için önemlidir ve böyle bir yat r m kriz sonras bir dünyada hem iyileşme sürecini h zland racak hem de insanlar ve ülkeleri refaha varmalar için gereken yetilerle donatacakt r. Ben, Avrupa daki bizlerin, daha fazla işbirliği ve birbirinden öğrenme yoluyla daha ilerilere gitmeye devam edeceğimize inan yorum. Avrupa Yükseköğretim Alan n n oluşturulmas Avrupa işbirliğinin faydalar n aç kça gösteren bir başar öyküsüdür. Umar m, bu başar y devam ettiririz ve hatta önümüzdeki on y l için beklentilerimizi aşabiliriz. Androulla Vassiliou Eğitim, Kültür, Çokdillilik ve Gençlik ten sorumlu Komisyon üyesi 4 2

7 İÇİNDEKİLER Önsöz 3 İçindekiler 5 Giriş 7 Bolonya Süreci ne Genel bir Bak ş 9 Ulusal Yükseköğretim Sistemi Diyagramlar ve Bilgi AD Andora 50 AL Arnavutluk 52 AM Ermenistan 54 AT Avusturya 56 AZ Azerbaycan 58 Karş laşt rmal bir Genel Bak ş 15 Bölüm 1: Bolonya Yap lar ve Araçlar 15 Bölüm 2: Kalite Güvencesi 24 Bölüm 3: Yükseköğretimin Sosyal Boyutu 27 Bölüm 4: Yükseköğretimde Yaşamboyu Öğrenme 34 Bölüm 5: Öğrenci Hareketliliği 38 Bölüm 6: Ekonomik Kriz ve Yükseköğretim 43 Diyagramlar Rehberi 48 BA Bosna Hersek 60 BE de Belçika Almanca Konuşan Topluluk 62 BE fr Belçika Frans z Topluluğu 64 BE nl Belçika Flaman Topluluğu 66 BG Bulgaristan 68 CH İsviçre 70 CY K br s 72 CZ Cek Cumhuriyeti 74 DE Almanya 76 DK Danimarka 78 EE Estonya 80 5

8 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Ulusal Yükseköğretim Sistemi Diyagramlar ve Bilgi EL Yunanistan 82 ES İspanya 84 FI Finlandiya 86 FR Fransa 88 GE Gürcistan 90 HR H rvatistan 92 HU Macaristan 94 IE İrlanda 96 IS İzlanda 98 IT İtalya 100 LI Lihtenştayn 102 LT Litvanya 104 LU Lüksemburg 106 LV Letonya 108 MD Moldova 110 ME Karadağ 112 MK Makedonya Cumhuriyeti 114 MT Malta 116 NL Hollanda 118 Ulusal Yükseköğretim Sistemi Diyagramlar ve Bilgi NO Norveç 120 PL Polonya 122 PT Portekiz 124 RO Romanya 126 RS S rbistan 128 RU Rusya 130 SE İsveç 132 SI Slovenya 134 SK Slovakya 136 TR Türkiye 138 UA Ukrayna 140 UK-ENG/WLS/NIR Birleşik Krall k İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda UK-SCT Birleşik Krall k İskoçya 144 VA Vatikan 146 Sözlükçe Ülke Kodlar 149 Tan mlar 149 Teşekkür

9 GİRİŞ Avrupa Yükseköğretim Alan n resmi olarak başlatan Odak raporun 2010 bask s, Mart 2010 da Budapeşte/Viyana da Avrupa Bakanlar Konferans için haz rlanm şt r. Bilginin mümkün olduğunca kapsaml, güvenilir ve tutarl olmas n sağlamak amac yla bu rapor Eurydice Ağ ve Bolonya İzleme Grubu (BFUG) aras ndaki tam işbirliğine dayal bir çal şma olarak geliştirilmiştir. Eurydice Ulusal Birimleri ve Bolonya İzleme Grubunun tüm üyelerine, son derece s k bir takvim dahilinde bilgi sağlad klar ve kontrol ettikleri için en içten dileklerimizi sunmak istiyoruz. Ayr ca, bu süreç boyunca önemli yard mlar n gördüğümüz BFUG dairesinin üyelerine de teşekkür etmek istiyoruz (bak n z Teşekkürler). Raporun temel amac, ilk Bolonya on y l n n sonunda gelişmekte olan tüm Avrupa Yükseköğretim Alan nda 46 ülkenin tamam ndaki yükseköğretim sistemleri hakk nda özlü ve net bir bilgi sağlamakt r. Diğer önemli bağlamsal faktörleri de dikkate alarak, Bolonya Süreci reformlar n n etkisi üzerinde de durmaktad r. Veriler, bütün ülkelerde Ağustos 2009 un sonuyla Şubat 2010 aras nda toplan p kontrol edilmiştir. Rapor, esas olarak bir idari nitelikteki (örneğin, mevzuat, yönetmelikler ve öneriler gibi) resmi bilgiye dayanmaktad r. Sonuç olarak, ulusal sistemler ve ulusal politikalar n analizi hakk nda bilgi sağlamaktad r, ancak Yükseköğretim Kurumlar üzerindeki etkisini derinlemesine araşt ramaz. Yay n iki ana bölüme ayr lmaktad r. araçlar n n uygulanmas Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi (ECTS), Diploma Eki ve Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri kalite güvence sistemlerinin geliştirilmesi, yükseköğretimin sosyal boyutu, yükseköğretimde yaşamboyu öğrenme, öğrenci hareketliliği ve ekonomik krizin etkisi. Karş laşt rmal genel bak ştan önce Bolonya Süreci nin k sa, tarihsel bir genel bak ş gelmektedir, burada geçtiğimiz on y l boyunca Bolonya Süreci ne kat lan Eğitim Bakanlar n n y lda iki defa gerçekleştirdikleri konferanslardaki başl ca gelişmeler ayr nt lar yla aç klanmaktad r. Yay n n ikinci k sm, Bolonya Süreci ile ilgili önemli verilerin genel bir bak ş n sunan tüm imza sahibi ülkeler için karş laşt rmal bir sistem bilgisinden oluşmaktad r. Her ülke tablosunun yap lar n ve yeterliliklerini gösteren bir yükseköğretim sistem diyagram bulunmaktad r. Diyagramlar, üç temel aşaman n yükseköğretim sistemlerinin içerisine nerede entegre edildiklerini aç kça göstermektedir ve ayr ca tipik Bolonya modellerinin d ş nda kalan programlar da belirtmektedir. Ülke aç klamalar ve diyagramlar, ülke kodlar n n alfabetik s ras na göre düzenlenmiş ve ayr ca sözlükçede de bulunmaktad r. Bu, yay n n tüm dil sürümlerindeki sunumun benzerliğini sağlamak için yap lm şt r. Ülke kodlar ve k saltmalar n yan s ra özel terimler de, yay n n sonundaki sözlükçede bulunabilir. lk bölüm, Bolonya Süreci nin uygulanmas yla ilgili ana konular na karş laşt rmal bir gene bak ştan oluşmaktad r. Bu konular şunlar içermektedir; Bolonya üç-aşamal diploma yap s, temel Bolonya 7

10

11 BOLONYA SÜRECİ NE GENEL BİR BAKIŞ Sorbonne Deklarasyonu (1998) Bolonya Süreci, 2010 y l itibar yla, bir Avrupa Yükseköğretim Alan kurmak amac yla politika kararlar n n al nd ğ yükseköğretimden sorumlu bir dizi Bakanlar toplant s n n ürünüdür. Bu süreç ayn zamanda tam bir üye olarak Avrupa Komisyonu nu da içermektedir. Paydaş kuruluşlar n yan s ra Avrupa Konseyi ve UNESCO CEPES, istişari üye olarak kat lmaktad r. Böylece yükseköğretim kurumlar yla birlikte tam ve etkin bir ortakl k bulunmaktad r ve bu kurumlar Avrupa Üniversite Birliği (EUA) ve Avrupa Yükseköğretim Kurumlar Derneği (EURASHE), öğrenciler, Avrupa Öğrenciler Birliği (ESU), akademisyenler, Uluslar aras Eğitim (EI) ve Avrupa Yükseköğretim Kalite Güvence Birliği (ENQA) ve işveren kuruluşlar da İş Avrupa taraf ndan temsil edilmektedir y l ndan bu yana, Bolonya Süreci ni ayr nt lar yla aç klamaya adam ş alt bakanl k konferans, farkl Avrupa şehirlerinde düzenlenmiştir; Paris (Sorbonne Üniversitesi nde), Bolonya, Prag, Berlin, Bergen, Londra ve Leuven/Louvain-la-Neuve. Bolonya Süreci nin temel ilkeleri, Avrupa Yükseköğretim Sistemi nin Mimarisi nin Uyumlaşt r lmas hakk nda, dört ülkenin eğitim bakanlar taraf ndan, Fransa, Almanya, İtalya ve Birleşik Krall k, 25 May s 1998 tarihinde imzalanan, Sorbonne Ortak Deklarasyonu na dayanmaktad r. Sorbonne Deklarasyonu aşağ dakilerin üzerinde durmuştur: Yeterliliklerin ve eğitim aşamalar n n ortak bir çerçevesine doğru yavaş yavaş uyum yoluyla yeterliliklerin tan nmas ve programlar n uluslar aras şeffafl ğ n n geliştirilmesi; Avrupa alan nda öğrencilerin ve öğretmenlerin hareketliliklerini kolaylaşt rmak ve Avrupa işgücü piyasas na entegrasyonlar ; Lisans (lisans derecesi) ve lisansüstü mezunlar (yüksek lisans ve doktora dereceleri) için ortak bir derece düzeyi sisteminin tasarlanmas. 9

12 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Bolonya Deklarasyonu (1999) Büyük ölçüde Sorbonne Deklarasyonu ndan esinlenen Avrupa Yükseköğretim Alan ndaki Bolonya Deklarasyonu, 1999 y l n n Haziran ay nda 29 Avrupa ülkesinin yükseköğretimden sorumlu bakanlar taraf ndan imzaland. Bu Deklarasyon, Avrupa yükseköğretiminin modernleşmesi ve reformuna yönelik genel bir çerçeve belirlemek için imza sahibi ülkeler taraf ndan kullan lan birincil belge oldu. Reform süreci daha sonra Bolonya Süreci olarak adland r ld y l nda, imza sahibi ülkeler, daha sonraki 15 AB Üye Devletini, üç EFTA ülkesini (İzlanda, Norveç ve İsviçre) ve 11 AB aday ülkesini (Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Romanya, Slovakya ve Slovenya) dahil etti. Deklarasyonun haz rlanmas na, Avrupa Komisyonu, Avrupa Konseyi gibi uluslar aras kurumlar n ve üniversiteler, rektörler birlikleri ve Avrupal öğrenciler de kat lm şt. Bolonya Deklarasyonu nda, bakanlar istediklerini şu şekilde beyan etmişlerdir: kolay okunabilir ve karş laşt r labilir bir dereceler sistemini benimsemek; temelde iki ana aşamaya dayal bir sistemi uygulamak; bir kredi sistemi (ECTS gibi) oluşturmak; öğrencilerin, öğretmenlerin, araşt rmac lar n ve idari personelin hareketliliğini desteklemek; kalite güvencesinde Avrupa işbirliğini teşvik etmek; Yükseköğretim de Avrupa boyutlar n (müfredat geliştirme ve kurumlar aras işbirliği aç s ndan) teşvik etmek. Bolonya Deklarasyonu, ayr ca Avrupa Yükseköğretim sisteminin uluslar aras rekabet gücünü artt rma amac n şekillendirmekte ve bu sistemin dünyan n dört bir yan ndan önemli derecede dikkat çekmesinin sağlanma ihtiyac n vurgulamaktad r. 10

13 OVERVIEW OF THE BOLOGNA PROCESS Prag Bildirgesi (2001) 2001 y l n n May s ay nda, Prag daki toplant n n amac, şimdiye kadar (özellikle ilgili ulusal raporlarda belirtildiği gibi) gerçekleştirilen ilerlemeyi değerlendirmek ve Bolonya Süreci ni önümüzdeki y llara taş yacak temel öncelikleri belirlemekti. 33 ülke, yeni üye olarak kabul edilen H rvatistan, K br s ve Türkiye ile kat ld. Lihtenştayn, Bolonya ve Prag konferanslar ve Avrupa Komisyonu aras ndaki sürece kat ld ğ için üye oldu. Eğitim bakanlar ayr ca sürecin devaml gelişmesinden sorumlu olacak bir Bolonya İzleme Grubu (BFUG) kurmaya karar verdi. BFUG, imza sahibi bütün ülkelerinin ve Avrupa Komisyonu temsilcilerinden oluşmuştur ve rotasyonla AB başkanl ğ taraf ndan yönetilmektedir. Avrupa Konseyi, Avrupa Üniversite Birliği (EUA), Avrupa Yükseköğretim Kurumlar Derneği (EURASHE) ve daha sonra ad Avrupa Öğrenciler Birliği (ESU) olarak değişen Avrupa daki Ulusal Öğrenciler Birlikleri (ESIB), BFUG un çal şmalar nda istişari üye olarak yer alm şt r. Prag Bildirgesi, Bolonya Süreci nin üç unsurunu vurgulamaktad r: Yaşamboyu öğrenmenin geliştirilmesi; Yükseköğretim Kurumlar ve öğrencilerin kat l m ; Avrupa Yükseköğretim Alan n n çekiciliğinin teşvik edilmesi. Berlin Bildirgesi (2003) 2003 y l n n Eylül ay nda düzenlenen Berlin Konferans, Bolonya Süreci nin izlenmesinde önemli bir aşamayd. Yedi yeni imza sahibi ülkenin (Arnavutluk, Andora, Bosna Hersek, Makedonya Cumhuriyeti, Vatikan, Karadağ, Rusya ve S rbistan) yan s ra, 40 ülke dahil olmuştu. Berlin Bildirgesi nde, bakanlar, orta vadeli öncelikleri uygulamas ve ilerleme hakk nda ayr nt l raporlar haz rlamas ve 2005 y l nda yap lacak bir sonraki bakanlar konferans ndan önce bir durum değerlendirme süreci ayarlamas için BFUG u sorumlu k ld. UNESCO Avrupa Yükseköğretim Merkezi (UNESCO-CEPES), BFUG un çal şmalar na istişari bir üye olarak kat ld. Berlin Bildirgesi yle, Bolonya Süreci, önümüzdeki iki y la yönelik belirli önceliklerin belirlenmesinde ek bir ivme kazanm şt r: Kurumsal, ulusal ve Avrupa düzeylerinde kalite güvencesinin geliştirilmesi; İki aşamal sistemin uygulanmas ; 2005 y l itibar yla tüm mezunlar için ücretsiz ve otomatik olarak Diploma Eki nin sağlanmas n içeren derecelerin ve eğitim sürelerinin tan nmas ; Avrupa Yükseköğretim Alan için kapsay c bir yeterlilikler çerçevesinin haz rlanmas ; Süreç içerisinde üçüncü aşama olarak doktora düzeyinin dahil edilmesi; Avrupa Yükseköğretim Alan yla Avrupa Araşt rma Alan aras nda s k bağlar n teşvik edilmesi.. 11

14 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Bergen Bildirgesi (2005) May s 2005 itibar yla, Bolonya Süreci, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Moldova ve Ukrayna n n kat l m yla 45 imza sahibi ülkeye genişledi. Yükseköğretim den sorumlu bakanlar Bergen de, Bolonya Süreci nin orta vadedeki başar lar n tart şmak üzere bir araya geldi. Durum Değerlendirme Raporu BFUG taraf ndan sunuldu. Bergen Konferans ayr ca, Avrupa Yükseköğretim Alan nda Kalite Güvence Standartlar ve Yönergeleri nin (ESG) ve Avrupa Yükseköğretim Alan Yeterlilikler Çerçevesi ni (FQ-EHEA) kabul etti. Avrupa Yükseköğretim Kalite Güvence Birliği (ENQA), Eğitim Uluslar aras Pan-Avrupa Yap s ve Avrupa Sanayi ve İşverenler Konfederasyonlar Birliği (UNICE, daha sonra İş Avrupa oldu), istişari üye olarak BFUG a kat ld. Bergen Bildirgesi nde, bakanlar, art k aşağ dakileri de içeren, 2007 için önceliklerini genişletmişlerdir: Sosyal boyutun güçlendirilmesi ve hareketlilik için engellerin kald r lmas ; ENQA raporunda önerildiği gibi kalite güvencesi için standartlar n ve ilkelerin uygulanmas ; Avrupa Yükseköğretim Alan için Yeterlilikler Çerçevesi nin kabul edilmesiyle uyumlu ulusal yeterlilikler çerçevelerinin geliştirilmesi; Önceki öğrenmenin tan nma prosedürünü de içererek, yükseköğretimde esnek öğrenme yollar için f rsatlar oluşturma. Londra Bildirgesi (2007) 17 ve 18 May s 2007 tarihinde yap lan Londra Bakanlar toplant s, Bolonya Süreci nde oluşturulan ilk tüzel organ n kurulmas nda bir dönüm noktas olmuştur Avrupa Kalite Güvencesi Kayd (EQAR). D ş değerlendirmenin temelinde Avrupa Yükseköğretim Alan nda (ESG) kalite güvencesi için standartlar ve ilkelerle büyük ölçüde uyum sağlayan kalite güvence ajanslar n n bir kayd bulunmaktad r. Londra da, ayn zamanda iki önemli alanda gelişme görülmüştür Bakanlar n, ulusal strateji ve eylem planlar geliştirmek için anlaşt klar sosyal boyut Yükseköğretimi nin küresel bir boyutunu geliştirmek için bir strateji üzerinde anlaşt klar küresel boyut. Londra Bildirgesi nde, bakanlar: Avrupa Kalite Güvencesi Kayd n n (EQAR) oluşturulmas n s cak karş lam şlard r; 2010 y l itibar yla, Avrupa Yükseköğretim Alan için Yeterlilikler Çerçevesi yle uyumlu ulusal yeterlilikler çerçevelerini tamamlamay üstlendiler; Öğrencilerin ve personelin hareketliliğine yönelik engelleri ortadan kald rmak için ulusal eylem hakk nda rapor sözü verdiler; Sosyal boyut için ulusal stratejiler hakk nda rapor vermek ve uygulamak için, ayr ca bunlar n etkinliğini değerlendirmek için eylem planlar ve tedbirler sözü verdiler; Küresel ortamda Avrupa Yükseköğretim Alan için bir strateji kabul ettiler. 12

15 OVERVIEW OF THE BOLOGNA PROCESS Ülke üyeliği, Avrupa Yükseköğretim Alan nda Karadağ Cumhuriyeti nin bağ ms z bir devlet olarak tan nmas ile 46 ya genişlemiştir. Leuven/Louvain-la-Neuve Bildirgesi (2009) 28 ve 29 Nisan 2009 tarihinde yap lan Leuven/Louvain-la-Neuve Bakanlar toplant s, Bolonya Süreci nin başar lar n n durumunu değerlendirdi ve önümüzdeki on y l için Avrupa Yükseköğretim Alan için öncelikleri ortaya koydu. Avrupa Yükseköğretim reformundan on y l kadar geriye bak ld ğ nda, Bakanlar, özellikle yap sal değişikliklerin ve ECTS ve Diploma Eki nin uygulanmas yla artan uyumluluğu ve Avrupa eğitim sistemlerinin karş laşt r labilirliğini vurgulayarak, Bolonya Süreci nin başar lar n vurgulad. Avrupa Yükseköğretim Alan n n henüz bir gerçeklik olmad ğ n kabul ederek, Leuven/Louvain-la-Neuve Bildirgesi de 2020 y l na kadar, on y l için önceliklerini belirlemiştir. Bolonya Süreci nin organizasyonel yap lar amaca uygun olarak onaylanm ş ve bakanlar, gelecekte Bolonya Süreci ne, AB dönem başkanl ğ n tutan ve AB üyesi olmayan bir ülke taraf ndan eşbaşkanl kla yönetilebileceğine karar verdi. Leuven/Louvain-la-Neuve Bildirgesi nde, bakanlar aşağ daki konularda anlaşt lar: Her ülke, önümüzdeki on y l n sonu itibar yla, yükseköğretimde yetersiz temsil edilen sosyal gruplar n kat l m n artt rmak ve genel kat l m genişletmek için ölçülebilir hedefler koymal d r; 2020 y l itibar yla, EHEA dan mezun olanlar n en az %20 sinin bir eğitim ya da yurtd ş nda eğitim dönemi olmal d r; Yaşamboyu öğrenme ve istihdam yükseköğretimin önemli görevlerindendir; Öğrenci-merkezli öğrenme, devam etmekte olan müfredat reformunun hedefi olmal d r. 13

16 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Bolonya Süreci nin zaman çizelgesi Öğrencilerin ve öğretmenlerin hareketliliği Öğrencilerin, öğretmenlerin, araşt rmac lar n ve idari personelin hareketliliği Hareketliliğin sosyal boyutu Kredilerin ve bağ şlar n taş nabilirliği Değişken verilerin geliştirilmesi Vize ve çal şma izinlerine dikkat çekilmesi Vize ve çal şma izinlerinin zorluklar, emekli ayl ğ sistemleri ve tan ma Öğrenci hareketliliği için 2020 itibar yla %20 lik hedef Ortak bir iki-aşamal derece sistemi Kolayl kla okunabilir ve karş laşt r labilir dereceler Adil tan ma Tan nm ş ortak derecelerin geliştirilmesi Üçüncü aşamaya doktora düzeyini dahil etme Eğitim derecelerini ve sürelerini tan ma Ortak dereceler FQ-EHEA kabul edilmiştir Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri başlat lm şt r 2010 itibar yla Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri 2012 itibar yla Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri Sosyal boyut Eşit erişim Sosyal boyutun desteklenmesi Etkili izlemeyle ulusal eylem planlar üretme taahhüdü 2020 itibar yla ölçülmesi gereken sosyal boyuta yönelik ulusal hedefler Yaşamboyu öğrenme (LLL) Ulusal LLL politikalar n n ayarlanmas Önceki Öğrenme nin tan nmas (RPL) Yükseköğretimde esnek öğrenme yollar LLL de yükseköğretimin rolünü anlamaya yönelik çal şma İstihdam geliştirmeye yönelik ortakl klar Güçlü ortakl klar gerektiren bir halk sorumluluğu olarak LLL İstihdam için işe çağ rma Kredilerin kullan m Kredi sistemi (ECTS) ECTS ve Diploma Eki (DE) Kredi biriktirme için ECTS Araçlar n tutarl kullan m ve tan nma uygulamalar için ihtiyaç Bolonya araçlar n n sürekli uygulanmas Kalite güvencesinde Avrupa işbirliği Kalite güvencesiyle mesleklerin tan nmas aras ndaki işbirliği Kurumsal, ulusal ve Avrupa düzeyinde kalite güvencesi Kabul edilen kalite güvencesi için Avrupa Standartlar ve Yönergeler Avrupa Kalite Güvencesi Kayd n n (EQAR) oluşturulmas EHEA için kapsay c bir odak olarak kalite Avrupa bilgisi Yükseköğretimde Avrupa boyutu Avrupa Yükseköğretim Alan n n çekiciliğ Yükseköğretimle araşt rma alanlar aras ndaki bağlant lar Değerler ve sürdürülebilir kalk nma doğrultusunda uluslar aras işbirliği Kabul edilen Bolonya sürecinin küresel boyutunu geliştirmeye yönelik strateji Bolonya Politika Oturumlar yla küresel politika diyalogunun geliştirilmesi Sorbonne Deklarasyonu Bologna Deklarasyonu Prag Bildirgesi Berlin Bildirgesi Bergen Bildirgesi Londra Bildirgesi Leuven/Louvain-la-Neuve Bildirgesi 14

17 KARŞILAŞTIRMALI BİR GENEL BAKIŞ BÖLÜM 1: BOLONYA YAPILARI VE ARAÇLARI Başl ca iletiler Bolonya Süreci, Avrupa Yükseköğretim Alan nda yükseköğretim yap lar nda temel ve etkileyici bir değişiklik meydana getirdi. Bolonya reformlar, yükseköğretim sistemlerinde benzeri görülmemiş ve h zl bir genişlemeyle uygulamaya konulmuştur. Yükseköğretime giriş, hareketlilik ve finansman, son on y l boyunca tutarl öncelikler olmuştur. Bağlam: Genişleyen yükseköğretim sistemleri ve gelişen politika öncelikleri Bolonya Süreci nin baş ndan bu yana, Avrupa Yükseköğretim Alan ndaki yükseköğretim sistemleri, önemli ölçüde büyümüştür. Kitlesel yükseköğretime doğru eğilimin Bolonya Süreci nden önce başlamas na rağmen, geçiş h z kesinlikle son on y lda ivme kazand. Ermenistan, Litvanya, Karadağ ve Romanya daki öğrenci nüfusu neredeyse iki kat na ç kt. Diğer 20 sistemde, öğrenci kat l m yüzde 20 den daha fazla artt. Öğrencilerin say s sadece İspanya da azald. Genel olarak, Avrupa Yükseköğretim Alan genelindeki bu resim, yükseköğretimde kabul edilmiş küresel kitleselleşme eğilimlerine uymaktad r ve yükseköğretimdeki bu Avrupai değişimin seri h z dünyadaki diğer bölgeleri geçmektedir. Öğrenci nüfusu artt kça, yükseköğretim kurumlar n n say s da artmaktad r en az ndan birçok ülkede. Gerçekten de Ermenistan, Çek Cumhuriyeti, Makedonya Cumhuriyeti, İtalya, Malta, Karadağ ve Slovenya da, yükseköğretim kurumlar n n say s %100 den fazla artm şt r. Bu büyümenin büyük bir bölümü, mesleki yükseköğretim programlar nda olmuştur ve özel, hükümet taraf ndan tan nan yükseköğretim kurumlar ndaki sektör de büyümüştür. İtalya da, 20 üniversitenin son 10 y l içinde kurulmuş olmas na rağmen, kurumlardaki bu etkileyici art ş çoğunlukla yükseköğretim kurumlar olarak müzik ve güzel sanatlar akademilerinin tan nmas yla (Afam sistemi) aç klanabilir. Ancak, yükseköğretim kurumlar yla ilgili eğilimler evrensel değildir. Baz yükseköğretim sistemlerinin, kurum say s nda önemli art şlar olmas na rağmen, 13 sistemdeki kurumlar n say s nda, genellikle başka bir eğilimin sonucu olarak yükseköğretim kurumlar n n birleşerek daha büyük bir kitle oluşturma doğrultusunda azalma olmuştur. Bu ayn dönem boyunca, politika önceliklerindeki değişikliklerle bakanlar bildirgesinde farkl eylem hatlar nda belirlenen önemli gelişmeleri yans tmaktad r y l nda, Bolonya Deklarasyonu ndan hemen sonra, Bolonya derece yap lar n n uygulanmas ya da Bolonya sürecinin kabul edilmesi, on üç ülkenin temel politika hedefleri aras nda yer alm şt. Bu Bolonya önceliği, ancak, odak diğer Bolonya konular na kayd ğ nda, özellikle kalite güvencesiyle Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi nin gelişimi, 2008/09 da (beş ülke için hala geçerli olsa da) çok daha az önemliydi. Hareketlilik, erişim, kat l m ve finansman sorular tüm Bolonya ülkelerine bak ld ğ nda, sürekli önemli kalm şt r. Ulusal yükseköğretim politika önceliklerindeki genel geçiş, ayn zamanda ülkelerin, önümüzdeki on y l içinde Avrupa Yükseköğretim Alan gerçekliğini görmek için sab rs zland klar n göstermektedir. 15

18 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Bolonya üç-aşamal -yap Şekil 1: 1999 ve 2009 da üç-aşamal yap Bolonya Süreci nin merkezinde, ülkelerin yükseköğretimde üç-aşamal bir derece yap s kurmalar yükümlülüğü gelmektedir. Süregelen yanl ş anlamalar n aksine, ne Bolonya Deklarasyonu ne de daha sonraki bakanlar bildirgesi, bu aşamalar n uzunluğunu belirler. Sadece birinci aşama yeterliliğin en az üç y l sürmesi gerektiğini, yüksek lisans derecelerinin ise ECTS kredisi aras nda olmas gerektiğini belirtir. May s 2005 Bergen de Bakanlar taraf ndan kabul edilen Avrupa Yükseköğretim Alan Yeterlilikler Çerçevesi (FQ-EHEA), bu odağ üçaşamal yap ya yans tmaktad r. Genellikle, birinci aşama yeterlilikler ECTS kredisinden oluşurken ikinci aşama yeterlilikler ECTS kredisinden oluşmaktad r. Bu tipik modeller, bu raporda tipik Bolonya yap s olarak adland r lmaktad r. Üç-aşamal yap, Bolonya ülkelerindeki birçok kurum ve programda tan t lm şt r. Ancak, bu kurum ve programlar n çoğu bunlar n tipik Bolonya aşama yap lar yla uyum içerisinde olmayan belirli disiplinlerdeki uzun programlara sahip olduklar n rapor etmektedir. Bu durum, çoğunlukla t p ve ilgili alanlar ve bazen de diğer ilgili meslekler, teoloji, müzik ve güzel sanatlar içindir. Bununla birlikte, t p söz konusu olduğunda, Belçika (Flaman ve Frans z Topluluklar ), Hollanda ve İsviçre üç aşamal yap y tan tm şt r dan sonra geliştirilen üç-aşamalı yapı Halihazırda 1999 dan bu yana uygulanan üç-aşamalı yapı Üç-aşamalı yapı yoktur Kaynak: Eurydice. 16

19 KARŞILAŞTIRMALI BİR GENEL BAKIŞ Bu istisnalara rağmen, mevcut durum temel ve etkileyici bir değişimdir. 1999/2000 de Avrupa Yükseköğretim Alan genelindeki kurumlar ve programlar n çoğu üç-aşamal yap ya göre organize edilmemişti. Şekil 1, üç-aşamal yap n n tan t lmas n n Orta Avrupa daki yükseköğretim sistemleri üzerinde önemli etkisi olduğunu göstermektedir. Güney-doğu ve kuzey-bat Avrupa daki yükseköğretim sistemleri 1999 y l nda üç-aşamal yap n n baz şekillerine elverişliydi, yine de eski Yugoslavya gibi ülkelerde Bolonya modelinden çok farkl bir sistem vard. Bu temel reformlar n uygulanmas konusunda devam eden tart şmalara rağmen, lisans ve yüksek lisans düzeylerindeki programlar n çoğunun iş yükü/süresiyle ilgili yükseköğretim sistemleri aras ndaki benzerlikleri bu aşamada tan mlamak mümkündür. Doktora düzeyine 2005 y l ndan bu yana giderek artan bir ilgi olmas na karş n, gelişmeler nispeten erken bir aşamada kalmaktad r, çünkü bu gelişmeler büyük ölçüde özerk üniversitelerden geldiğinden egemen ulusal desenleri ay rt etmek oldukça zordur. Bununla birlikte, çoğu üçüncü-aşama derece, resmi olarak üç ila dört y l (üç-y ll k model için küçük bir resmi ayr cal k) aras nda sürer ve sadece beş ülke doktora programlar içinde ECTS kullan m n büyük ihtimalle üçüncü-aşama programlar nda öğretilenleri bildirir. Çoğu ülke, gerçekte çoğu doktora aday n n, doktora derecelerini tamamlamalar için öngörülen süreden daha fazlas n ald klar n vurgulamaktad r. programlar n çoğunluğuna uygulanan bir referans modelini varsa tan mlamay amaçlamaktad r. Baz ülkelerde, bu resim gerçeğin önemli yönlerini gizleyebilir. Örneğin, tipik bir derece aşamas n n uzunluğu bir kurum içinde tutarl olabilir, ancak kurumlar aras nda farkl l k gösterebilir. Eğer bir kurum türü yükseköğretimde daha s k ortaya ç karsa, bu sunum say olarak küçük olan yükseköğretim kurumlar ndaki derece yap lar n n gerçekliğini gizler. Bununla birlikte, çoğu ülke için, bu resim, Bolonya reformlar n n uygulanmas yoluyla meydana getirilmiş değişen gerçeği göstermektedir. Şekil 2 lisans programlar n n yap s n n iki modele ayr ld ğ n göstermektedir: 25 yükseköğretim sisteminde 180 ECTS kredisi ve 13 yükseköğretim sisteminde 240 ECTS kredisi. Kalan sistemlerde tek model hakim değildir, ancak kurumlar ve programlar önceki modellerin her ikisini de kullan r. Birçok ülke 180 veya 240 ECTS den daha uzun olan lisans program da önerir, ancak bunlar n oluşumu genelde oldukça nadir görülür ve bu tür programlar n bu nedenle önemli bir rolü yoktur. Bu bağlamda, farkl bir uzunluktaki programlar n n %34 üyle Macaristan, %20 siyle Andora ve %12 siyle İsveç ulusal istisnalard r. İsveç te, bu programlar n tümü meslek odakl yeterliliklerdir. Birinci iki aşaman n aşağ daki analizi, programlar n %65 inden daha fazlas n n tek yap modelini takip etmeleri durumunu ele alarak en yayg n ulusal modellere odaklanmaktad r. Böyle bir sunum, kurumsal ve program çeşitliliğinin kapsaml bir resmini vermez, ancak 17

20 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Şekil 2: Bolonya ülkelerinde en yayg n olan lisans programlar için iş yükü/süre, 2009/10 derecelerinin çoğunun 90 ECTS olduğu İsviçre ve Birleşik Krall k bu gruplar aras nda yer almaktad r. Geri kalan ülkelerde, farkl uzunluklar bulunmakla birlikte herhangi bir bask n model sunulmamaktad r. Şekil 3: Bolonya ülkelerinde en yayg n olan yüksek lisans programlar için iş yükü/süre, 2009/ ECTS kredisi (4 akademik yıl) 180 ECTS kredisi (3 akademik yıl) Kaynak: Eurydice. Çoğu ülke farkl uzunlukta ikinci aşama programlar sunmas na rağmen, 27 Bolonya ülkesinde yüksek lisans düzeyinde (Şekil 3), 120 ECTS kredili model, en yayg n olan d r. Bulgaristan, S rbistan ve Ukrayna da, bask n olan yüksek lisans modelinin 60 ECTS kredisi vard r. 60 ECTS li yüksek lisans 60 ECTS li ikinci-aşama bir yeterlilik takip etse de, bu durum Karadağ için de geçerlidir. Yüksek lisans 120 ECTS kredisi (2 akademik yıl) 90 ECTS kredisi (1.5 akademik yıl ya da 1 tam takvim yılı) 60 ECTS kredisi (1 akademik yıl) Uygun değil Kaynak: Eurydice. 18

21 KARŞILAŞTIRMALI BİR GENEL BAKIŞ Şekil 4: Bolonya ülkelerindeki en yayg n programlarda uygulanan genel Bolonya yap modeli, 2009/10 İki aşamay birleştirerek, Bolonya Süreci nin imza sahibi devletlerde nas l uyguland ğ n göstermek için üç model tan mlanm şt r: yükseköğretim sisteminde ECTS (3 + 2 akademik y l) uygulanm şt r. 2. Alt ülkede (Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Litvanya, Rusya ve Türkiye) ECTS (4 + 2 akademik y l) modeli uygulanm şt r. 3. Dört yükseköğretim sisteminde (Bulgaristan, İspanya, Ukrayna ve Birleşik Krall k (İskoçya)) /90 ECTS (4 + 1/1.5 akademik y l) modeli uygulanm şt r kredi (3+2 akademik yıl) modeli kredi (4+2 akademik yıl) modeli kredi (4+1.5 akademik yıl) modeli kredi (4+1 akademik yıl) modeli Baskın model yok Uygun değil Kaynak: Eurydice. Geri kalan yükseköğretim sistemlerinde, herhangi bir bask n model tan mlanmam şt r. Baz lar nda, lisans programlar n n belirli bir süresi bulunurken yüksek lisans programlar n n süresi değişmektedir. Diğerlerinde ise, her iki aşamada farkl l klar bulunmaktad r. Yine diğer sistemlerde, farkl yükseköğretim kurumlar nda uygulanan iki eşit bask n model bulunabilmektedir. Program yap lar nda değişkenlik olduğunda, sürelerinin sorumluluğu büyük ölçüde ilgili kurumlara ve eğitim alanlar na aittir. Bolonya Modeli nde Mesleki Programlar Söz konusu ülkeye göre, mesleki programlar yükseköğretim sisteminin bir parças olarak kabul edilebilir ya da edilemez. Bolonya yap lar içinde yer almas, ayn ölçüde değişkendir ve her zaman net bir şekilde yönetilemez. Bunun sebepleri, tüm yükseköğretim sektörünün iş piyasas için eğitim ve istihdam sağlamaya daha fazla odakland ğ ndan baz ülkelerde akademik ve mesleki programlar 19

22 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI aras nda ayr l klar olmas na ve pek çok farkl ulusun mesleki programlar dan ne anlad ğ na bağl d r. Çeşitli ülkeler, meslek-odakl programlar kendi Bolonya modelleriyle birleştirme s ras nda ortaya ç kan sorunlar belirlemiştir. Ortaya ç kan en yayg n sorun, 180 ECTS den daha az n gerektiren k sa-aşamal programlarda pek çok mesleki yeterliliğin sunulmas d r. Ancak, bu programlardan ortaya ç kan yeterlilikler bir Bolonya birinci-aşama program içerisinde tan nabildiği sürece, Bolonya aşama sistemi içerisinde herhangi bir entegrasyon sorunu olmamal d r. Problemler bu yüzden bu türde ilerleme yollar n n sistem mimarisinin bir parças n n olmad ğ ülkelerde ortaya ç kar. Ancak, kendi mesleki programlar n Bolonya yap lar n n içine başar l bir şekilde entegre etmiş birkaç ülkenin olduğu da söylenebilir. Danimarka da, örneğin, tüm k sa-aşama programlar (120 ECTS süresinin) birinci aşaman n parças d r. Ancak, ikinci-aşama programa transfer ek kredi gerektirecektir. Letonya gibi diğer ülkeler, kendi mesleki yükseköğretim programlar n Bolonya derece-aşama yap s na entegre etmişler ve kendi mezunlar na akademik-odakl ikinci-aşama programlar na erişim için olanak sağlamaktad r. Bu durum, kendi mesleki programlar n kendi Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri yle aç kça bağdaşt ran bu arac n önemini gösteren, ülkeler için de ayn derecede olumludur. Bolonya araçlar : ECTS, Diploma Eki ve Ulusal Yeterlilik Çerçeveleri Yap sal düzeyde, Bolonya Süreci, Ulusal Yükseköğretim sistemleri mimarisinde daha fazla bir birleşmeye yol açm şt r. Bildirgelerde ve ilgili metinlerde ifade edilen ilkelerin genel kapsam, ancak, ülkelere ve kurumlara pek çok program için belirli özellikleri korumalar na olanak sağlar. Karş laşt r labilir ve anlaş labilir derece ve sistemlerin gelişmesine yard mc olmak amac yla, şeffafl ğ ve karş l kl tan may teşvik etmek için Bolonya Süreci nde önceden var olan araçlar tan t lm şt r. Bunlar, eğitim sistemlerini ve programlar daha şeffaf ve herkes için anlaş l r hale getirmeyi amaçlamaktad r. Bu konular hakk ndaki tam bir resim sadece yükseköğretim kurumlar na yönelik derinlemesine bir çal şmayla elde edilebileceğinden, bu genel bak ş, basitleştirilmiş olsa da, ulusaldüzeyde raporlamayla mümkün olan en iyi bilgi olarak görülebilir. Avrupa Kredi Transferi ve Biriktirme Sistemi ve Diploma Eki: Bolonya Süreci için çal şmaya yönelik getirilen iki araç Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemi (ECTS) ve Diploma Eki (DE), Bolonya araç tak m n n köklü iki unsurudur. ECTS, Erasmus program nda kredi transferini kolaylaşt rmak ve böylece öğrenci hareketliliğini teşvik etmek için, 1980 li y llar n sonunda geliştirilmiştir. Bir Avrupa Yükseköğretim Alan kurmak karar on y l sonra gelmiş ve o zamandan bu yana, ECTS, uygulanma aşamas nda temel unsur haline gelmiştir. Berlin Bildirgesi nde (2003), bakanlar ECTS nin sadece kredi transferi için değil ayn zamanda kredi birikimi için kullan lmas n n önemini vurgulam şlar ve Bergen 2005 y l nda, birinci iki aşama için belirleyici kredi aral klar konusunda anlaşm şlard r. Bunlar, Bolonya reformlar n n uygulanmas nda bir dönüm noktas olarak ECTS yi kurmak için son ad mlard ve 2009 y llar nda, 20

23 KARŞILAŞTIRMALI BİR GENEL BAKIŞ bakanlar, şeffafl ğ ve tan may art rmak için ECTS nin uygulanmas nda ilerleme olmuştur diye belirtmişlerdir. Bu rapor, ancak, bu türdeki bilginin tüm ülkelerin ECTS den ya da uyumlu bir ulusal kredi sisteminden yararland ğ n doğrulayabileceğinden ECTS nin yükseköğretim kurumlar nda ve programlar nda kullan l p kullan lmad ğ sorusuna bakar. Daha doğrusu, rapor, sistemin kurumlar ve programlarda ne ölçüde ve hangi amaçla kullan ld ğ n (akreditasyon ve/veya transfer) vurgulamaktad r. Çeşitli bildirgelerde bakanlar taraf ndan yap lan taahhütlere dayal olarak, ECTS, kurumlar ve programlar n %75 inden fazlas n n ECTS yi kredi biriktirme ve transfer için kulland ğ nda ve tan mlanan öğrenme sonuçlar na ve/veya öğrenci iş yüküne dayal olarak verilen kredilerin gerekliliklerini yerine getirdiğinde tam olarak uygulan yor olarak görülmektedir. 1999/2000 de, 31 ülke, kredi biriktirme ya da transferi için ECTS kullanmad klar n bildirdi. Hatta transfer için (o zaman ECTS nin geçerliliği kabul edilmiş tek işlevi), sadece Belçika (Flaman Topluluğu), İzlanda, Letonya, İspanya ve İsveç, yükseköğretim kurumlar taraf ndan, hatta daha zay f yükseköğretim programlar nda bile önemli bir şekilde kullan ld ğ n bildirdi. Diploma Eki, ikinci önemli Bolonya arac, 1990 l y llarda Avrupa Komisyonu, Avrupa Konseyi ve UNESCO-CEPES taraf ndan geliştirilmiştir. Birey taraf ndan as l diplomada gösterilen eğitimin doğas n n, düzeyinin, bağlam n n, içeriğinin ve durumunun bir tan m n içeren standart bir şablondur. Diploma ekinin amac, istihdam n güvence alt na al nmas ve daha sonraki çal şmalar için akademik tan nmay (Berlin Bildirgesi, 2003) kolaylaşt rmak amaçl edinilen eğitimin şeffafl ğ n n artt r lmas na yöneliktir. Amaç, bu sayede öğrenen taraf ndan elde edilen bilgi, beceri ve yeterliliklerin anlay ş n geliştirmektir. Diploma eki, as l diplomaya diploman n verildiği ulusal yükseköğretim sisteminin tan m yla birlikte iliştirilir. Berlin de, 2003 y l nda, bakanlar 2005 y l ndan itibaren tüm mezunlara otomatik olarak Diploma ekinin ücretsiz olarak verilmesini kabul etti. Yükseköğretim hakk ndaki Eurydice 2009 raporu, imza sahibi devletlerin çoğunda uygulanmakta ve raporun İngilizce olarak ve/veya eğitim dilinde ç kar ld ğ n göstermektedir y l nda, sekiz ülke (Belçika Flaman Topluluğu, Estonya, Finlandiya, Fransa, Letonya, Lihtenştayn, Lüksemburg ve Slovenya) tüm öğrencilerine vermiştir itibariyle, bu say 25 e ç km şt r. Bu durum şimdi kökten değişti. Bugün, 24 ülke yükseköğretim kurumlar n n %75 inden fazlas nda ECTS yi bir kredi biriktirme ve transfer arac olarak kulland klar n bildirirken 29 u programlar için bunu bildirdi. Ülkelerin/bölgelerin çoğunda, ECTS, birçok sistemde gerçekte uygulanmas na yönelik sadece ilk ad m olmas na rağmen, ulusal mevzuatla tan t lm şt r. Ancak, bu düzeyde, ECTS, eğitim sistemlerinin güçlü bir özelliği olarak gösterilebilir. Ayr ca, ECTS yle tamamen uyumlu olan yerlerde bile (Estonya ve Letonya) giderek daha fazla ulusal kredi sistemlerinin yerini almaktad r. 21

24 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Şekil 5: ECTS nin uygulanmas ve Diploma Eki, 2009/10 bir defaya mahsus araşt rma şeklinde de olabilirken diğer ülkeler veriyi y ll k olarak toplar. Öğrenciler için en uygun olan, ancak, diploma ekinin ücretsiz olarak verilip verilmeyeceğidir. Şekil 5 teki harita bu yüzden eğitim programlar n n büyük çoğunluğunda tan t ld ğ zaman uygulanacak ve ücretsiz olarak verilecek DE yi göz önünde bulundurur. Şekil 5, büyük bir çoğunluğun (36 yükseköğretim sistemi) iki arac tamamen uygulad ğ n göstermektedir. İki araçtan sadece birini tamamen uygulam ş 11 sistem içinden, hepsi Diploma ekini uygulam şken ECTS nin uygulanmas geride kalm şt r. Sadece K br s ve Makedonya Cumhuriyeti, her iki arac n uygulanmas na yönelik kayda değer bir ilerleme yapt klar n kabul etmiştir. Genel olarak, bu yayg n kullan m, bu iki arac n Bolonya reformlar n n özelliklerini yerleştirmede ve ulusal yükseköğretim sistemlerinin anlaş lmas n kolaylaşt rmada önemli bir rol oynad klar n göstermektedir. Kaynak: Eurydice. ECTS tamamen uygulanmıştır ve DE ücretsiz verilmektedir Ya ECTS tamamen uygulanmıştır ya da DE ücretsiz verilmektedir Ne ECTS tamamen uygulanmıştır ne de DE ücretsiz verilmiştir Geriye kalan ülkeler ya veri sağlam şt r ya da tüm mezunlar na vermemiştir. Diploma ekinin kullan m, ancak, aç k bir şekilde artmaktad r. Yirmi iki ülke verilmekte olduğu kapsam izlemektedir. Çoğu zaman, veri toplamaktan ilgili bakanl klar sorumludur, ancak birçok ülkede Ulusal Europass Merkezi de (NEC) güçlü bir şekilde yer almaktad r. İzleme, üniversitelerle yükseköğretim kurumlar aras nda Ulusal Yeterlilik Çerçeveleri: program n biraz gerisinde de olsa, ileriye doğru gitme Bolonya Süreci nde tan t lan ve geliştirilen üçüncü araç, Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi dir (NQF). Eğitimin tüm aşamalar ndaki ve düzeylerindeki yeterlilikler aras ndaki farkl l klar tan mlayan ve aç kça ifade eden bir araçt r. İdeal olarak, NQF ler daha önce sözü edilen ECTS ve Diploma ekiyle s k bağlant l olarak çal ş r. Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri nin gelişimi, sony llarda bir dizi girişim ve süreç taraf ndan teşvik edilmiştir. Bergen de, May s 2005 y l nda, Avrupal eğitim bakanlar, Avrupa Yükseköğretim Alan n n (FQ- EHEA) kapsay c Yeterlilikler Çerçevesi ni benimsemiş ve kendilerini Ulusal Yeterlilik Çerçeveleri nin gelişimine adam şt. Ulusal Yeterlilik 22

25 KARŞILAŞTIRMALI BİR GENEL BAKIŞ Çerçeveleri, öğrenme ç kt lar, yeterlilik ve birinci ve ikinci aşama kredilerine dayal kapsaml betimleyicilerin kullan m na ve üç aşamal yap ya yönelik bir başvuru metnini içermelidir. Şekil 6: FQ-EHEA yla uyum içerisinde olarak Ulusal bir Yeterlilik Çerçevesi kurmaya yönelik aşama, 2009/10 Bu görev, yap sal olarak FQ-EHEA yla uyum içerisinde fakat farkl betimleyicileri olan yaşamboyu öğrenmeye yönelik Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi nin (EQF) stratejisinin bağlam nda sonradan kabul edilmesiyle daha zorlu bir hale gelmişti. Böylece, ülkelerin Ulusal Yeterlilikler Çerçeveleri ni geliştirme ya da adapte etme görevi basitlikten uzaklaşm şt r: bu yeni ulusal araçlar sadece yeterlilikleri s n fland rmada geleneksel girdiye dayal yaklaş mlardan öğrenme ç kt lar na odaklanmaya yönelik bir geçişi yans tmakla kalmamal ayn zamanda ulusal kalk nmalar n her iki kapsay c Avrupa çerçeveleriyle uyum içerisinde olmalar n temin etmek için gerekli önemin verilmesi gerektiğini de belirtmektedir. Başlang çta, bakanlar, 2010 y l na kadar tüm ülkelerde NQF lerin uygulanmas n öngörmüştü. Fakat, 2009 Durum Değerlendirme raporu bile, bu son tarihi çok iddial olarak adland rd (Bolonya Süreci Durum Değerlendirme Raporu 2009, s. 41) ve sonraki y llar için tüm ülkelerdeki en büyük zorluklardan birisini NQF lerin kurulmas olarak belirledi. Eurydice verileri bu değerlendirmeyi desteklemektedir. Yeterlilikler Çerçeveleri hakk nda BFUG çal şma grubundan adapte edilen bir modeli kullanarak, şekil 6, sekiz yükseköğretim sisteminin şu anda tamamen kendinden-sertifikal NQF si olduğunu, 11 inin ise uygulanma sürecinde oldukça ileride olduklar n göstermektedir. Diğer ülkeler hala tan mlama amaçlar n n ve yap lar n haz rl k aşamas ndad r. İlk bak şta bu resim çok olumlu görünmüyor olsa da, zaman içindeki gelişmeler umut vericidir. Ad m 5: FQ-EHEA yla kendinden-sertifikal uyumu içererek genel süreç bütünüyle tamamlanm şt r. Ad m 4: Eğitim programlar n tekrar tasarlama devam etmektedir ve süreç bitmeye yak nd r. Ad m 3: NQF resmi olarak kabul edildi ve uygulama başlad. Ad m 2: NQF nin amac konusunda fikir birliğine var ld ve süreç görüşmeleri ve istişareyi de içine alarak başlad. Çeşitli komiteler kuruldu. Ad m 1: Karar al nd. Süreç şimdi başlad. Kaynak: Eurydice. Skala, Yeterlilik Çerçeveleri hakkında BFUG Çalışma Grubu ndan alınmıştır. 23

26 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Asl nda, 2009 y l ndaki Leuven/Louvain-la-Neuve Bakanlar Konferans ndan bu yana, Danimarka ve Malta, NQF lerini kendindensertifikal hale getirmiştir (Malta, FQ-EHEA ya karş kendini sertifikal hale getiren ve ayn işlemde EQF ye karş referans olarak tan tan ilk ülkedir) ve Arnavutluk, K br s, Makedonya Cumhuriyeti, Vatikan, Norveç ve Portekiz kendi NQF lerinin kurulmas na yönelik ilerleme kaydetmiştir BÖLÜM 2: KALİTE GÜVENCESİ Başl ca iletiler Yükseköğretimde d ş kalite güvencesinin büyümesi, Bolonya on y l n n en çok dikkat çeken özelliklerinden birisi olmuştur. Kalite güvencesinde Avrupa işbirliği, Avrupa Standartlar ve Yönergeler le Avrupa Kalite Güvence Kayd n n oluşturulmas na yönelik anlaşmayla aç klanmaktad r. EHEA ülkelerinin çoğunda, kalite güvencesi, yükseköğretim kurumlar na ya da programlara kalite standartlar temelinde faaliyet izninin verilmesiyle ilgilidir. Giriş Sadece az say da ülke, özellikle gelişim odakl bir yaklaş m takip eder. Raporun bu bölümü, Avrupa daki d ş kalite güvencesinin h zl yükselişinin genel bir bak ş n verir. Bölüm 1 in girişinde verildiği gibi, yükseköğretim kalitesinin sağlanmas ve geliştirilmesi ve kalite güvencesi sistemlerinin kurulmas, birçok ülke için yüksek bir öncelik olmaya devam etmektedir. Ancak, kurumlar içindeki kaliteyi güçlendirmek için al nan önlemler (yani iç kalitegüvencesi), bu raporu bilgilendiren ulusal düzeydeki kaynaklar n kapsam d ş ndad r. Yükseköğretim kalitesinin, geçtiğimiz Bolonya on y l içinde gelişmiş olup olmad ğ tart şmal bir soru olmakla birlikte, kalite güvencesinin her ne olursa olsun önemli gelişmeler gördüğünden hiç şüphe yoktur. Yükseköğretimde, kalite güvencesi, belirli bir bağlamda anlaş ld ğ gibi kaliteyi başarmak, sürdürmek ya da artt rmak için tasarlanan politikalar, prosedürler ve uygulamalar olarak anlaş labilir. Bolonya döneminde, yükseköğretimde kalite güvencesi, aç kça paydaş güvenin kurulmas yla bağlant l olmuştur. Asl nda, May s 2005 te kabul edilen Avrupa Yükseköğretim Alan nda (ESG) Kalite Güvencesi ne yönelik Standartlar ve Yönergeler de belirtilen aşağ daki maddeler, paydaş ilgisini, kurumsal özerkliği ve yükseköğretim kurumlar üzerindeki asgari yükü vurgulamaktad r. Bu yüzden, kalite güvencesi aşağ dakilere odaklanmal d r: İyi kalitedeki bir yükseköğretimde öğrencilerin yan s ra işverenin ve daha genel olarak toplumun ç karlar na; Ağ r sorumluluklar beraberinde getiren bir tan mayla kurumsal özerkliğin merkezi önemine; Amac na uygun olmak ve hedeflerine ulaşmak için kurumlara sadece uygun ve gerekli yükü yerleştirmek için d ş kalite güvencesi ihtiyac na. Son on y l içinde kalite güvence ajanslar n n oluşturulmas Şu anda neredeyse tüm Bolonya ülkelerinin elverişli d ş kalite güvence sistemlerinin olmas na rağmen, genellikle birincil sorumluluğa sahip bir ya da daha fazla ajansla, bu organlar n kurulma 24

27 KARŞILAŞTIRMALI BİR GENEL BAKIŞ tarihlerine k sa bir bak ş, bunun h zla gelişmekte olan bir olgu olduğunu gösterir. Gerçekten de sadece bir avuç ülke, hali haz rda Bolonya Süreci nden önce belirgin bir d ş kalite güvence sistemi kurmuştu. Bolonya on y l boyunca, 22 ülke, kalite güvencesine yönelik ulusal ajanslar kurmuştur, bunlar n yar s 2005 y l ndan bu yana kurulmaktad r. Birkaç ülkede, Danimarka ve Fransa gibi, yeni ajanslar mevcut ajanslar n yerini alm ş ya da üzerine inşa edilmiştir. Birkaç ülke, bu kalite güvencesi devriminin d ş nda kalm şt r. K br s, Lihtenştayn, Lüksemburg ve Malta gibi küçük bir yükseköğretim sektörü olan ülkeler, ajans kurmam şt r. Ancak, Lihtenştayn, İsviçre yle d ş kalite güvencesinin tam olarak uygulanmas n sağlamak için güçlü bir işbirliği geliştirmiştir. Lüksemburg da hem paydaşlar kapsay c hem de oldukça uluslar aras olan iyileştirme odakl değerlendirmeye yönelik ilerici bir yaklaş m geliştirmiştir. ENQA n n Geliştirilmesi ve EQAR n oluşturulmas Ulusal düzeydeki gelişmelere, Avrupa düzeyinde önemli değişiklikler de eşlik etmiştir. Avrupa Yükseköğretim de Kalite Güvencesi Birliği (ENQA), daha gayri resmi bir ağ olarak dört y l sonra 2004 y l nda kurulmuştur. Kalite güvencesi alan nda Avrupa işbirliğini teşvik etmek için çal ş r. Mart 2008 y l nda Avrupa Yükseköğretim Kalite Güvence Kayd n n (EQAR) başlamas, Bolonya Süreci yle kalite güvencesinde Avrupa işbirliğini teşvik etme çabalar n n doruk noktas n temsil etmektedir. EQAR, Avrupa da faaliyet gösteren ve EHEA da Kalite Güvencesi Standartlar ve Yönergeleri ne (ESG) yönelik bir incelemede inan l rl ğ n ve güvenilirliğini kan tlam ş kalite güvence ajanslar n listeleyerek Avrupa yükseköğretiminde güveni artt rmay amaçlamaktad r. Varoluşundan itibaren iki y l geçmeden, EQAR on Avrupa ülkesinde 17 kalite güvencesi ajans n kapsam şt r. EQAR n n, ayr ca tüm büyük Avrupa yükseköğretim paydaşlar ndan ve Avrupa hükümetlerinden oluşan kar-amac gütmeyen uluslar aras bir dernek taraf ndan desteklendiğinden ve yönetildiğinden, yönetim yap lar da dikkate değerdir. Yönetime yönelik bu kapsay c yaklaş m, Bolonya Süreci yle geliştirilen ve dünyan n diğer bölgeleri için bir model sunan s k bir ortakl ğ n güçlü bir sembolüdür. Kalite güvence ajanslar n n bağ ms zl ğ Son on y l boyunca kalite güvencesine yönelik Avrupa tart şmalar, bağ ms z bir şekilde işlerini gerçekleştirebilecek ajanslar n kurulmas n n önemini vurgulam şt r. Çoğu durumda, bu, hükümetlerin yan s ra yükseköğretim kurumlar ndan da yasal ve işlevsel olarak bağ ms z ajanslar n gelişmesine yol açm şt r. Sadece alt ülke Azerbaycan, İzlanda, Moldova, Slovakya, Türkiye ve Ukrayna bakanl klar taraf ndan kalite için bir merkezi yönetim sistemini sürdürmüştür. Bu arada, iki ülke için durum Bosna Hersek ve İtalya şu anda bir geçiş sürecindedir. Bosna Hersek te, 2006 y l nda yasayla kurulmuş ancak henüz faaliyete geçmemiştir. İtalya da, 2008 y l ndaki mevzuat takiben, yeni bir gelişim-odakl kalite güvence ajans n n yak nda tam olarak işlemesi gerektiğinin sağlanmas koşuluyla önemli bir eylem taahhüt edilmiştir. Bu istisnalara rağmen yine de, Avrupa Yükseköğretim Alan n n, şu anda bağ ms z kurumlarla büyük ölçüde ulusal d ş kalite güvence sistemleriyle dolu olduğu aç kt r. 25

28 AVRUPA DA YÜKSEKÖĞRETIM 2010: BOLONYA SÜRECI NIN ETKISI Kalite güvence sistemlerinin oryantasyonu Hemen hemen tüm Bolonya ülkelerinin baz d ş kalite güvence sistemi kurmuş olmalar na rağmen, sistemlerinin ard ndaki felsefe ve yaklaş m aç s ndan önemli farkl l klar vard r. Ortak Standartlar ve Yönergeler, EHEA için kabul edilmiş, fakat sistemler henüz oryantasyonlar nda hala oldukça çeşitlidir. Bu genel bak ş içerisinde iki ana ay r m bulunmakta ve şekil 7 de görülebilmektedir. kaliteyi geliştirmeye yönelik gerekli tedbirleri sağlamay hedefleyen ve kurumsal düzeyde karar verme süreçlerine daha az müdahale ederek hafif dokunuş la d ş kalite güvence süreçlerini büyük bir olas l kla kullanacak sistemler olacakt r. Şekil 7: Kalite güvencesine yönelik temel yaklaş m, 2009/10 Bu göstergedeki sistemlerin oryantasyonunu ay ran ana unsur, QA ajans na ya da ulusal organa, kurumlara ya da programlara faaliyet göstermeleri için izin verme yetkisinin verilip verilmediğidir. Belirli ulusal sistem özelliklerinin bu gerçeği daha karmaş k hale getirmesine rağmen (örneğin, hükümetler merkezi düzeyde derece verme yetkisini bulundursun ya da bulundurmas n), bu oryantasyonlar kalite güvencesine yönelik yaklaş m n iyi olduğu izlenimini verir. Sorumlu QA organlar n n/ajanslar n n programlara ve/veya kurumlara faaliyet göstermeleri için izin verme ya da reddetme yetkisi verdikleri sistemlerde, kalite güvencesi, geniş anlamda, tipik bir şekilde denetleyici olarak alg lanabilir ve genellikle asgari kalite eşiklerinin karş land ğ n sağlamay hedefler. Ajanslar n elbette diğer rolleri olabilir kalite geliştirme konusunda dan şmanl k hizmeti vermek gibi. Bu asl nda baz ülkelerde özellikle belirtilmiştir, fakat tüm bu ek rollerin, programlara ve/veya kurumlara faaliyet göstermeleri için izin verme karar na bağl olmalar muhtemeldir. Diğer sistemlerde, QA ajanslar, kurumlar n kalite yönetimi hakk nda rapor sunar ve sadece dan şman rolleri olmas na rağmen, kalite artt r m n desteklemeyi hedefler. Böyle bir yap da, temel unsur, kaliteyi geliştirme sorumluluğu bulunan yükseköğretim kurumlar na yetki vermek üzerinedir. Bunlar, kurumlar içerisinde belirlenmiş olan Kaynak: Eurydice. Danışma: gelişim odaklı Denetleme: Yükseköğretim kurumlarına ve/veya programlarına izin verme Kalite güvence sistemi yok 26

Yükseköğretimin Yapısı

Yükseköğretimin Yapısı Eğitim, Bilim ve Kültür Bakanlığı Yükseköğretimin Yapısı 2006/07 Bologna Sürecinde Ulusal Eğilimler Avrupa Komisyonu 2006/07 EURYDICE Avrupa Eğitim Bilgi Ağı Bu belge; Avrupa Komisyonu'nun (Eðitim ve Kültür

Detaylı

Yükseköğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Kayıt Ajansı. EQAR (European Quality Assurance Register for Higher Education)

Yükseköğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Kayıt Ajansı. EQAR (European Quality Assurance Register for Higher Education) Yükseköğretimde Avrupa Kalite Güvencesi Kayıt Ajansı EQAR (European Quality Assurance Register for Higher Education) YÜKSEKÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞI Uluslararası İlişkiler Birimi Çok Taraflı İlişkiler

Detaylı

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/05/2016 31/05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 03 08 03 Almanya 03 03 02 18 26 93 50 53 89 Arnavutluk 02 Avusturya 02 03 01 02 Belçika

Detaylı

ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ

ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ ERASMUS + ANA EYLEMLER ANA EYLEM 1 ANA EYLEM 2 ANA EYLEM 3 JEAN MONNET Bireylerin Öğrenme Hareketliliği İyi ve Yenilikçi Uygulamalar için İş Birliği Politika

Detaylı

AB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma

AB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma AB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma AB Eşleştirme Projesi, Ankara Kursun 6. Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü AB Sosyal Politikası Sınırlı Yetkinlik Serbest

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos) Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat) Rapor No: 1/ Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (13/1 Şubat) Şubat 1 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (7) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 13 yılı Şubat ayında

Detaylı

ZENTIVA YA BAKIŞ İÇİNDE NE OLDUĞU ÖNEMLİDİR

ZENTIVA YA BAKIŞ İÇİNDE NE OLDUĞU ÖNEMLİDİR ZENTIVA YA BAKIŞ İÇİNDE NE OLDUĞU ÖNEMLİDİR Zentiva ya bakış Merkezi Avrupa nın kalbinde bulunan Zentiva, halen 32 pazarda faaliyet göstermekte ve hizmet verdiği hedef popülasyon 800 milyona yaklaşmaktadır.

Detaylı

Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler / Erasmus Ofisi

Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler / Erasmus Ofisi 1 2 Erasmus+ Programı, Avrupa Birliği tarafından 2007-2013 yılları arasında uygulanmış olan «Hayatboyu Öğrenme ve Gençlik» programı yerine, 2014-2020 yıllarında uygulanacak olan yeni programdır. 3 4 Ana

Detaylı

2014-2015 AKADEMİK YILI ERASMUS ARTI (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI

2014-2015 AKADEMİK YILI ERASMUS ARTI (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI 2014-2015 AKADEMİK YILI ERASMUS ARTI (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI SUNUM PLANI Erasmus artı( +) Programı Nedir? Erasmus artı (+) Programının Amacı? Programa Kapsamındaki Ülkeler Program Kapsamında

Detaylı

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan

Detaylı

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır.

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır. 1992 yılına gelindiğinde çevresel endişelerin sürmekte olduğu ve daha geniş kapsamlı bir çalışma gereği ortaya çıkmıştır. En önemli tespit; Çevreye rağmen kalkınmanın sağlanamayacağı, kalkınmanın ihmal

Detaylı

Erasmus+ Programı Avrupa Birliğinin yılları arasında eğitim, gençlik ve spor alanlarında uyguladığı hibe destek programıdır.

Erasmus+ Programı Avrupa Birliğinin yılları arasında eğitim, gençlik ve spor alanlarında uyguladığı hibe destek programıdır. Erasmus+ Programı Avrupa Birliğinin 2014-2020 yılları arasında eğitim, gençlik ve spor alanlarında uyguladığı hibe destek programıdır. İZÜ ve Erasmus+ Yükseköğretim Hareketlilik KA-103 Projesi Personel

Detaylı

Avrupa da Okullarda Dil Öğretimi üzerine Önemli veriler 2012

Avrupa da Okullarda Dil Öğretimi üzerine Önemli veriler 2012 Avrupa da Okullarda Dil Öğretimi üzerine Önemli veriler 2012 Avrupa da Okullarda Dil Öğretimi Üzerine Temel Veriler 2012, 32 Avrupa ülkesindeki mevcut dil öğretim sistemlerinin tam bir resmini sağlar.

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim) Rapor No: 212/23 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (211/212 Ekim) Kasım 212 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (27) ve EFTA Ülkeleri nde otomobil pazarı 211 yılı

Detaylı

Avrupa: bir ve bölünmemiş? Avrupa da Ekonomik Modeller

Avrupa: bir ve bölünmemiş? Avrupa da Ekonomik Modeller Avrupa: bir ve bölünmemiş? Avrupa da Ekonomik Modeller Konular Avrupa daki sosyoekonomik modeller: Rhineland Anglo-Saxon Akdeniz İskandinav Uygulama Modellerin performansı Türkiye nerede duruyor? 2 Avrupa

Detaylı

AB eğitim raporu: ilerleme iyi fakat hedeflere ulaşmak için daha fazla çaba gerekiyor

AB eğitim raporu: ilerleme iyi fakat hedeflere ulaşmak için daha fazla çaba gerekiyor IP/11/488 Brüksel, 19 Nisan 2011 AB eğitim raporu: ilerleme iyi fakat hedeflere ulaşmak için daha fazla çaba gerekiyor Brüksel, 19 Nisan AB Komisyonunun eğitim ve öğretim konusunda bugün açıklanan yeni

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

BANKAMIZDA IBAN HİZMETLERİ

BANKAMIZDA IBAN HİZMETLERİ BANKAMIZDA IBAN HİZMETLERİ Bankamız, tüm Vadesiz TL ve Vadesiz Döviz türü hesaplarınıza birer IBAN üretmektedir. Bankamızca size verilen IBAN lar, bunların ait olduğu hesaplara yapılacak para transferlerinde

Detaylı

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI.

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. 28 Şubat 2014 BASIN BÜLTENİ AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre otomotiv pazarı 2014 yılı Ocak ayında 2013 yılı aynı ayına göre %5 büyüdü ve toplam

Detaylı

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Uluslararası Konferans Sivil Toplum-Kamu Sektörü İşbirliği 25-26 Nisan 2013, İstanbul 2 nci Genel Oturum

Detaylı

ERASMUS PERSONEL EĞİTİM ALMA HAREKETLİLİĞİ. Avrupa Birliği Birimi 31 Ocak 1 Şubat 2013

ERASMUS PERSONEL EĞİTİM ALMA HAREKETLİLİĞİ. Avrupa Birliği Birimi 31 Ocak 1 Şubat 2013 ERASMUS PERSONEL EĞİTİM ALMA HAREKETLİLİĞİ Avrupa Birliği Birimi 31 Ocak 1 Şubat 2013 Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları İki programdan oluşmaktadır: Hayatboyu Öğrenme Programı Gençlik Programı

Detaylı

KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ

KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ Yükseköğretim Sisteminin Uluslararasılaşması Çerçevesinde Türk Üniversitelerinin Uluslararası Öğrenciler İçin Çekim Merkezi Haline Getirilmesi Araştırma Projesi KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI

Detaylı

01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 02 08 03 01 Almanya 04 01 45 03 169 60 129 181 Avustralya 01 01 Avusturya 01 02 04 02

Detaylı

25 ŞUBAT2015 MESAİ SAATİ BİTİMİNE KADAR

25 ŞUBAT2015 MESAİ SAATİ BİTİMİNE KADAR ERASMUS + 2015-2016 ÖĞRENCİ HAREKETLİLİĞİ İLANI (Öğrenim/Staj) SON BAŞVURU TARİHİ: 25 ŞUBAT2015 MESAİ SAATİ BİTİMİNE KADAR Erasmus + Programı kapsamında 2015-2016 akademik yılı Öğrenci Öğrenim Hareketliliği

Detaylı

ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim?

ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim? Hayır. Türkiye de patent başvurusu yapmakla ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim? Sadece, 1 Kasım 2000 tarihinden itibaren Türkiye nin de dahil olduğu 38 Avrupa ülkesi tarafından kabul edilen ve ayrıca

Detaylı

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Rakamlarla Sektörümüz: 3 kıtadan 77 ülkeye doğrudan hizmet götüren, Toplam Yatırımı 5 Milyar Doları aşan, Yan sektörleri ile birlikte yaklaşık

Detaylı

Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ofisi. Erasmus+ KA1 Personel Hareketliliği Bilgilendirme Toplantısı 13 Mart 2014

Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ofisi. Erasmus+ KA1 Personel Hareketliliği Bilgilendirme Toplantısı 13 Mart 2014 Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ofisi Erasmus+ KA1 Personel Hareketliliği Bilgilendirme Toplantısı 13 Mart 2014 Erasmus+ Personel (Ders Verme ve Eğitim Alma) Hareketliliği Nedir? Bireylerin

Detaylı

AB ve sosyal politika: giri. Oturum 1: Roma dan Lizbon a

AB ve sosyal politika: giri. Oturum 1: Roma dan Lizbon a AB ve sosyal politika: giri Oturum 1: Roma dan Lizbon a AB entegrasyonu Gönüllü süreç Ba ms z Devletler ortak politikalar tasarlamak ve uygulamak amac yla uluslarüstü yap lara Uluslararas Antla malar yoluyla

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (Değişik:RG-14/2/2014-28913) (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğrenim

Detaylı

Değerlendirme ölçütleri ve ağırlıklı puanlar şunlardır:

Değerlendirme ölçütleri ve ağırlıklı puanlar şunlardır: Kimler Başvurabilir? Faaliyete katılacak öğrencilerin yükseköğretim kurumu bünyesinde örgün eğitim kademelerinin herhangi birinde (birinci, ikinci veya üçüncü kademe)[1] bir yükseköğretim programına kayıtlı,

Detaylı

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın

Detaylı

Prof. Dr. Hasan MANDAL Bologna Uzmanı

Prof. Dr. Hasan MANDAL Bologna Uzmanı T.C. Yükseköğretim Kurulu AVRUPA YÜKSEK ÖĞRETİM ALANININ FAALİYETLERİ KAPSAMINDA TÜRK YÜKSEK ÖĞRETİM SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ KALİTE GÜVENCESİ 7 Mayıs 2012 Prof. Dr. Hasan MANDAL Bologna Uzmanı ÜNİVERSİTELERİMİZİN

Detaylı

HAYATBOYU ÖĞRENME / ERASMUS PROGRAMI 2013-2014 ÖĞRENCİ STAJ HAREKETLİLİĞİ ÜÇÜNCÜ (3.) İLANI

HAYATBOYU ÖĞRENME / ERASMUS PROGRAMI 2013-2014 ÖĞRENCİ STAJ HAREKETLİLİĞİ ÜÇÜNCÜ (3.) İLANI HAYATBOYU ÖĞRENME / ERASMUS PROGRAMI 2013-2014 ÖĞRENCİ STAJ HAREKETLİLİĞİ ÜÇÜNCÜ (3.) İLANI İLAN TARİHİ: 10/10/2013 BİRİMLERE SON BAŞVURU TARİHİ: 14/02/2014 GENEL HÜKÜMLER: Erasmus öğrenci staj hareketliliği

Detaylı

Bologna Süreci (Yeterlilikler ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi) Prof. Dr. Aşkın Asan - Prof. Dr. Buket Akkoyunlu

Bologna Süreci (Yeterlilikler ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi) Prof. Dr. Aşkın Asan - Prof. Dr. Buket Akkoyunlu Bologna Süreci (Yeterlilikler ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi) Prof. Dr. Aşkın Asan - Prof. Dr. Buket Akkoyunlu AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ ALANA ÖZGÜ YETERLİLİKLER PROGRAM

Detaylı

Avrupa Yükseköğretim Alanına Doğru Avrupa da Yükseköğretimden sorumlu Bakanlar Bildirgesi Prag, 19 Mayıs 2001

Avrupa Yükseköğretim Alanına Doğru Avrupa da Yükseköğretimden sorumlu Bakanlar Bildirgesi Prag, 19 Mayıs 2001 Prag Bildirgesi Avrupa Yükseköğretim Alanına Doğru Avrupa da Yükseköğretimden sorumlu Bakanlar Bildirgesi Prag, 19 Mayıs 2001 Bologna Deklarasyonunun imzalanmasından iki yıl, Sorbonne Deklarasyonunun imzalanmasından

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU ŞUBAT 2016 Şubat 2016 A. PETROL PİYASASI 1. Şubat Ayında Uluslararası Piyasalarda ve Türkiye de Ürün Fiyatlarının Seyri 1.1.

Detaylı

01/03/ /03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/03/ /03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/03/2016 31/03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ AKÇAKALE SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Bulgaristan 01 TOPLAMLAR: 01 ÇEŞME SINIR KAPISI Türkiye 15 01 TOPLAMLAR: 15

Detaylı

GENÇLERE VE GENÇLİK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK HAREKETLİLİK PROJESİ

GENÇLERE VE GENÇLİK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK HAREKETLİLİK PROJESİ Bölüm B Gençlere ve gençlik çalışanlarına yönelik hareketlilik projesi GENÇLERE VE GENÇLİK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK HAREKETLİLİK PROJESİ Bu hareketlilik projesi aşağıdaki üç faaliyetten birini veya daha fazlasını

Detaylı

Pazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018

Pazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018 AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ Ekim 2018 Pazar 2018 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında toplam otomotiv pazarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26,4 artarak 1 milyon 342 bin adet

Detaylı

2014-2015 ERASMUS+ PERSONEL HAREKETLİLİĞİ BAŞVURUSU

2014-2015 ERASMUS+ PERSONEL HAREKETLİLİĞİ BAŞVURUSU 2014-2015 ERASMUS+ PERSONEL HAREKETLİLİĞİ BAŞVURUSU Değerli Öğretim Elemanlarımız ve İdari Personelimiz, Cumhuriyet Üniversitesi Dış İlişkiler Birimi ERASMUS+ Kurum Koordinatörlüğü 2014-2015 akademik yılında

Detaylı

YABANCI İŞÇİLERİN ÜÇ AYDAN SONRA SİGORTALI OLMALARI ZORUNLU MU? I- GİRİŞ :

YABANCI İŞÇİLERİN ÜÇ AYDAN SONRA SİGORTALI OLMALARI ZORUNLU MU? I- GİRİŞ : YABANCI İŞÇİLERİN ÜÇ AYDAN SONRA SİGORTALI OLMALARI ZORUNLU MU? I- GİRİŞ : Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. ve 6. maddelerine göre kimlerin sigortalı

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri Büyükdere Cad. No. 141 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi Büyükdere Cad. No. 106 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2013 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

AB ÜLKELERİNDE KUYUMCULUK SEKTÖRÜNDEKİ UYGULAMALAR

AB ÜLKELERİNDE KUYUMCULUK SEKTÖRÜNDEKİ UYGULAMALAR İZMİR TİCARET ODASI AB ÜLKELERİNDE KUYUMCULUK SEKTÖRÜNDEKİ UYGULAMALAR AĞUSTOS 2005 Nesteren KESEN Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Avrupa ülkeleri dünya kuyumculuk sektöründe önemli bir

Detaylı

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/03/201203... 1 of 5 6 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28225 Atatürk Üniversitesinden: YÖNETMELİK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ASTROFİZİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Detaylı

2. KIRSAL KALKINMA MALİ DESTEK PROGRAMI İLE İLGİLİ SORULAR

2. KIRSAL KALKINMA MALİ DESTEK PROGRAMI İLE İLGİLİ SORULAR 2. KIRSAL KALKINMA MALİ DESTEK PROGRAMI İLE İLGİLİ SORULAR 1. SORU: Kırsal kalkınma programında sadece eğitim amaçlı projelere destek verileceği yazılmıştır. Uygulamaya yönelik (örneğin, tarımsal ürünlerin

Detaylı

01/01/ /01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/01/ /01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/01/2016 31/01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ ÇEŞME SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Türkiye 01 04 TOPLAMLAR: 01 04 CİLVEGÖZÜ SINIR KAPISI Türkiye 582 16 TOPLAMLAR:

Detaylı

Erasmus+ OKUL DEĞERİNİ BİLİN! www.happykids.com.tr

Erasmus+ OKUL DEĞERİNİ BİLİN! www.happykids.com.tr Erasmus+ OKUL DEĞERİNİ BİLİN! Erasmus+ Okul Okul Eğitimi Programı AMAÇLARI Eğitimde kaliteyi artırmak, Program ülkeleri okullar ve eğitim personeli arasında işbirliğini güçlendirmek Erasmus+ Okul Hedef

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

HABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23

HABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23 HABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yıla göre düştü: Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yıla göre düştü. Konya Hizmetler Sektörü

Detaylı

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU

PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU OCAK 2015 Ocak 2015 A. PETROL PİYASASI : 1. Ocak Ayında Uluslararası Piyasalarda ve Türkiye de Ürün Fiyatlarının Seyri 1.1.

Detaylı

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Muş Alparslan Üniversitesi Uzaktan

Detaylı

AKADEMİK YILI ERASMUS PLUS (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI

AKADEMİK YILI ERASMUS PLUS (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI 2018-2019 AKADEMİK YILI ERASMUS PLUS (+) PROGRAMI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI SUNUM PLANI Erasmus Plus(+) Programı Nedir? Erasmus Plus (+) Programının Amacı? Program Kapsamındaki Ülkeler Program Kapsamında

Detaylı

BOLOGNA SÜRECİ VE TÜRKİYE

BOLOGNA SÜRECİ VE TÜRKİYE T.C. Yükseköğretim Kurulu BOLOGNA SÜRECİ VE TÜRKİYE 2011-2013 Dönemi Bologna Uzmanları Ulusal Takımı Projesi YÖK UA MEB ve MYK Paydaş Bilgi Paylaşımı Toplantısı 08 Mart 2013, Ulusal Ajans, Ankara 1 SUNUM

Detaylı

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014 MART 2014 Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2014 31.03.2014 Bankanın Ticaret Ünvanı : TAIB YatırımBank A.Ş. Genel Müdürlük Adresi : Yüzbaşı Kaya Aldoğan Sokak Aksoy İş Merkezi No. 7 Kat 3 Zincirlikuyu,

Detaylı

Öğrenim Hareketliliği Nedir?

Öğrenim Hareketliliği Nedir? Öğrenim Hareketliliği Nedir? Faaliyet, yükseköğretim kurumunda kayıtlı öğrencinin öğreniminin bir bölümünü kurumlararası anlaşma ile ortak olunan yurtdışındaki yükseköğretim kurumunda gerçekleştirmesidir.

Detaylı

ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ. Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Dr. Yeliz Demir

ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ. Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Dr. Yeliz Demir ERASMUS+ STAJ HAREKETLİLİĞİ Bölüm Staj Hareketliliği Koordinatörü Dr. Yeliz Demir Staj Staj, öğrencinin, öğrenim gördüğü alanda uygulamalı iş deneyimi elde etmesi sürecidir. Kimler Başvurabilir? Staj hareketliliğine

Detaylı

a) Birim sorumluları: Merkez çalışmalarının programlanmasından ve uygulanmasından sorumlu öğretim elemanlarını,

a) Birim sorumluları: Merkez çalışmalarının programlanmasından ve uygulanmasından sorumlu öğretim elemanlarını, NİĞDE ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE ÖĞRETİMİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu yönetmeliğin amacı, Niğde Üniversitesine bağlı olarak kurulan

Detaylı

Enerji Verimliliği: Yüzde 50 Çözüm

Enerji Verimliliği: Yüzde 50 Çözüm Enerji Verimliliği: Yüzde 50 Çözüm Almanya nın Büyümesi 4,000,000 3,500,000 3,000,000 2,500,000 2,000,000 Enerji Kullanımı Energy Use GSYH GDP 1,500,000 1,000,000 500,000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Detaylı

PERSONEL HAREKETLİLİĞİ - STAFF MOBILITY (ST) & YABANCI DİLDE YAYGIN SEÇMELİ DERS HAVUZU. Öğr. Gör. Dr. Seda ÇANKAYA Erasmus Koordinatör Yardımcısı

PERSONEL HAREKETLİLİĞİ - STAFF MOBILITY (ST) & YABANCI DİLDE YAYGIN SEÇMELİ DERS HAVUZU. Öğr. Gör. Dr. Seda ÇANKAYA Erasmus Koordinatör Yardımcısı PERSONEL HAREKETLİLİĞİ - STAFF MOBILITY (ST) & YABANCI DİLDE YAYGIN SEÇMELİ DERS HAVUZU Öğr. Gör. Dr. Seda ÇANKAYA Erasmus Koordinatör Yardımcısı Personel Hareketliliği faaliyeti 2 şekilde gerçekleştirilebilmektedir:

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü PAN AVRUPA AKDENİZ TERCİHLİ MENŞE KURALLARINA DAİR BÖLGESEL KONVANSİYON KAPSAMI TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ MENŞEİNİN TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK HAKKINDA BİLGİ I. Neden Bölgesel Konvansiyon? Ülkemiz Avrupa

Detaylı

ERASMUS PLUS ÖĞRENCİ HAREKETLİLİĞİ PROGRAMI (STUDENT MOBILITY) 2014-2015 AKADEMİK DÖNEMİ 1 Haziran 2014-30 Eylül 2015

ERASMUS PLUS ÖĞRENCİ HAREKETLİLİĞİ PROGRAMI (STUDENT MOBILITY) 2014-2015 AKADEMİK DÖNEMİ 1 Haziran 2014-30 Eylül 2015 ERASMUS PLUS ÖĞRENCİ HAREKETLİLİĞİ PROGRAMI (STUDENT MOBILITY) 2014-2015 AKADEMİK DÖNEMİ 1 Haziran 2014-30 Eylül 2015 Erasmus plus programı nedir? Nereden bilgi alabilirim? Başvuru tarihleri nedir? Kimler

Detaylı

HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 67

HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 67 HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 67 PERAKENDECİ GELECEKTEKİ BELİRSİZLİKTEN TEDİRGİN TEPE, temmuz ayında bir önceki aya ve geçen yıla göre azaldı. Önümüzdeki 3 aydaki tedarikçilerden sipariş ve satış beklentileri,

Detaylı

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama

Detaylı

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ Önlisans ve Lisans Düzeyinde Yurtdışından Öğrenci Başvuru ve Kayıt Kabul Yönergesi

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ Önlisans ve Lisans Düzeyinde Yurtdışından Öğrenci Başvuru ve Kayıt Kabul Yönergesi HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ Önlisans ve Lisans Düzeyinde Yurtdışından Öğrenci Başvuru ve Kayıt Kabul Yönergesi Dayanak Madde 1- Bu yönerge, Hacettepe Üniversitesi ne yurt dışından öğrenci kabulü kriterlerini

Detaylı

I. EIPA Lüksemburg ile İşbirliği Kapsamında 2010 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler

I. EIPA Lüksemburg ile İşbirliği Kapsamında 2010 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler I. EIPA Lüksemburg ile İşbirliği Kapsamında 2010 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler 1. AB Hukuku ve Tercüman ve Çevirmenler için Metotlar Eğitimi (Ankara, 8-9 Haziran 2010) EIPA tarafından çeşitli kamu

Detaylı

AKADEMİK YILI ERASMUS+ ÖĞRENCİ STAJ HAREKETLİLİĞİ-I DUYURUSU

AKADEMİK YILI ERASMUS+ ÖĞRENCİ STAJ HAREKETLİLİĞİ-I DUYURUSU 2016 2017 AKADEMİK YILI ERASMUS+ ÖĞRENCİ STAJ HAREKETLİLİĞİ-I DUYURUSU Erasmus+ Programı Öğrenci Staj Hareketliliği çerçevesinde 2016 2017 Akademik Yılında programdan yararlanmak isteyen Hitit Üniversitesi

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür.

PROJE. Proje faaliyetlerinin teknik olarak uygulanması, Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Politikaları Daire Başkanlığınca yürütülmüştür. PROJE Avrupa Birliği IPA 1. Bileşeni kapsamında T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nın Sanayi Stratejisine İlişkin İdari Kapasitesinin Güçlendirme Projesi (IPA Component I, TR 2009/0320.01) 22 Ocak

Detaylı

GALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

GALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 22-11-2013 Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU İş bu rapor, Galata Yatırım A.Ş. tarafından, Sermaye Piyasası Kurulu nun 12/02/2013 tarihli ve 5/145 sayılı kararında yer alan; payları ilk kez halka

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.

Detaylı

BOLOGNA SÜRECİ BERLİN 2003. " Avrupa Yüksek Öğretim Alanını Gerçekleştirmek. Yükseköğretimden Sorumlu Bakanlar Konferansı Bildirgesi

BOLOGNA SÜRECİ BERLİN 2003.  Avrupa Yüksek Öğretim Alanını Gerçekleştirmek. Yükseköğretimden Sorumlu Bakanlar Konferansı Bildirgesi BOLOGNA SÜRECİ BERLİN 2003 " Avrupa Yüksek Öğretim Alanını Gerçekleştirmek Yükseköğretimden Sorumlu Bakanlar Konferansı Bildirgesi Berlin, 19 Eylül 2003 Sorbonne Deklarasyonu ndan bir yıl sonra 19 Haziran

Detaylı

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ Uluslararası İlişkiler Birimi. Erasmus + Bilgilendirme Toplantısı

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ Uluslararası İlişkiler Birimi. Erasmus + Bilgilendirme Toplantısı Erasmus + 06 Şubat 2014 ESOGÜ ve ERASMUS? Programı Nedir? Programının Amacı Programı Kapsamında Yürütülen Faaliyetler Programı Neleri Destekler? Programından Kimler Yararlanır? Programının Getirdiği Değişiklikler

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 16 Ekim 2016 Pazar 2016 yılı Ağustos ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 31,2 artış göstererek 157 bin adet seviyesinde

Detaylı

01/03/ /03/2014 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/03/ /03/2014 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/03/2014 31/03/2014 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ ÇEŞME SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Türkiye 04 01 TOPLAMLAR: 04 01 CİLVEGÖZÜ SINIR KAPISI Türkiye 1,349 03 TOPLAMLAR:

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU

YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU BİLGİ NOTU Yükseköğretim Kalite Kurulunun Kurulma Nedeni Yükseköğretimde yapısal değişikliği gerçekleştirecek ilk husus Kalite Kuruludur. Yükseköğretim Kurulu girdi ile ilgili

Detaylı

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI (21.01.2016 tarihi İtibariyle) Taraf Devlet Anlaşmanın İmza Edildiği Tarih Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih No Yürürlük Tarihi Vergiler Açısından

Detaylı

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET Avrupa Konseyi üyesi olmayan devlet (Belarus) ÜYE ÜLKELER KURULUŞUN MERKEZİ VE BÜROLARI BÜTÇE Almanya, Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Azerbaycan, Belçika,

Detaylı

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya

Detaylı

1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler

1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler 1.6.1. Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler 5. Sonuçlar ve reform teklifleri 5.1 (Kamu Mali yönetimi ve Kontrol Kanunu) 5.1.1 Performans

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 14 Temmuz 2017 Pazar 2017 yılı Mayıs ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 9,4 artış göstererek 213 bin adet seviyesinde

Detaylı

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar ATILIM ÜNİVERSİTESİ KALİTE GÜVENCESİ YÖNERGESİ Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Madde 1 Bu Yönergenin amacı Atılım Üniversitesinin eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî

Detaylı

Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi. Web Sitesi Yıllık Raporu. Yönetici Özeti. C. Toplam Oturum ve Ziyaretçi Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı

Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi. Web Sitesi Yıllık Raporu. Yönetici Özeti. C. Toplam Oturum ve Ziyaretçi Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Web Sitesi Yıllık Raporu Yönetici Özeti İçindekiler I. Yönetici Özeti A. Toplam Sayfa Görüntülenme Sayıları B. Toplam Oturum ve Ziyaretçi Sayıları C. Toplam Oturum

Detaylı

A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123

A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 30 Mart 2016 Pazar 2016 yılı Ocak-Şubat döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı, 2015 yılındaki pozitif performansını sürdürdü ve yüzde 15 artış

Detaylı

ENGELLİLERİN ERİŞİLEBİLİRLİĞİ. Ayşe Baysal İnşaat Mühendisi baysal.ayse@gmail.com

ENGELLİLERİN ERİŞİLEBİLİRLİĞİ. Ayşe Baysal İnşaat Mühendisi baysal.ayse@gmail.com 831 ENGELLİLERİN ERİŞİLEBİLİRLİĞİ Ayşe Baysal İnşaat Mühendisi baysal.ayse@gmail.com GİRİŞ Ülkemizde olduğu gibi kentimizde de sadece engelliler için değil, yaşl, hasta, hamile, küçük çocuklu aile ve çocuklar

Detaylı

2012-2013 Akademik Yılı Erasmus Öğrenci Öğrenim Hareketliliği ve 2011-2012 Akademik Yılı Staj Hareketliliği Başvuru Duyurusu

2012-2013 Akademik Yılı Erasmus Öğrenci Öğrenim Hareketliliği ve 2011-2012 Akademik Yılı Staj Hareketliliği Başvuru Duyurusu 2012-2013 Akademik Yılı Erasmus Öğrenci Öğrenim Hareketliliği ve 2011-2012 Akademik Yılı Staj Hareketliliği Başvuru Duyurusu Öğrenci Seçim Takvimi 20 Şubat 8 Mart 2012: Adayların online başvuru sürecini

Detaylı

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ 2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ TUTAR 1000$ 'NİN DAKİ 1.203.101 466.269 38,756% YE 'NİN TUTAR BİRİM TUTAR 1 1 Çin 755.033 399.367 62,7572% Dünya 755.033 3.857.570 196

Detaylı

BASIN AÇIKLAMASI. 2012 Yılı Avrupa Yükseköğretim Alanı: Bologna Süreci Uygulama Raporu

BASIN AÇIKLAMASI. 2012 Yılı Avrupa Yükseköğretim Alanı: Bologna Süreci Uygulama Raporu BASIN AÇIKLAMASI 2012 Yılı Avrupa Yükseköğretim Alanı: Bologna Süreci Uygulama Raporu BAĞLAM Bologna Süreci Uygulama Raporu, Eurostat, Eurostudent ve Eurydice tarafından sürdürülen bir çabanın ürünüdür

Detaylı

Avrupa'da Okullarda Sanat. ve Kültür Eğitimi

Avrupa'da Okullarda Sanat. ve Kültür Eğitimi Avrupa'da Okullarda Sanat ve Kültür Eğitimi Bu çalışma Eurydice ağı tarafından hazırlanılmış ve 30 Avrupa ülkesinde uygulanan sanat eğitimi politikaları ve çalışmaları hakkında güncel, detaylı ve karşılaştırmalı

Detaylı

SİRKÜLER 2009 / 32. 1- İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği

SİRKÜLER 2009 / 32. 1- İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği KONU SİRKÜLER 2009 / 32 Sigorta Primi Desteklerine Yönelik Yeni Düzenlemeler (5921 Sayılı Kanun) Genel Olarak İşsizlikle mücadeleye yönelik bir yasal düzenleme olarak nitelendirilebilecek olan 5921 Sayılı

Detaylı

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ 2014-2015 Erasmus+ Personel Hareketliliği Duyurusu 2014-2015 akademik yılında Erasmus+ Personel Hareketliliğinden yararlanmak isteyen personelimiz

Detaylı

ULUSLARARASI İLİŞKİLER OFİSİ. Erasmus Personel Hareketliliği Tanıtım Kitapçığı

ULUSLARARASI İLİŞKİLER OFİSİ. Erasmus Personel Hareketliliği Tanıtım Kitapçığı ULUSLARARASI İLİŞKİLER OFİSİ Erasmus Personel Hareketliliği Tanıtım Kitapçığı Erasmus Staff Mobility Erasmus Personel Hareketliliği - Teaching Mobility / Ders Verme Hareketliliği - Staff Training Mobility/

Detaylı

AVRUPA BĐRLĐĞĐ HELSĐNKĐ ZĐRVESĐ ve TÜRKĐYE. Helsinki Zirvesi

AVRUPA BĐRLĐĞĐ HELSĐNKĐ ZĐRVESĐ ve TÜRKĐYE. Helsinki Zirvesi AVRUPA BĐRLĐĞĐ HELSĐNKĐ ZĐRVESĐ ve TÜRKĐYE Helsinki Zirvesi 10 ve 11 Aralık 1999 tarihlerinde Helsinki de toplanan Avrupa Birliği (AB) Konseyi Binyıl Bildirgesi ni kabul ederken genişleme sürecinde yeni

Detaylı

TÜSİAD Rekabet Çalışma Grubu Toplantısı DEVLET YARDIMLARI. Abdulgani GÜNGÖRDÜ Rekabet Uzmanı 24.10.2008

TÜSİAD Rekabet Çalışma Grubu Toplantısı DEVLET YARDIMLARI. Abdulgani GÜNGÖRDÜ Rekabet Uzmanı 24.10.2008 TÜSİAD Rekabet Çalışma Grubu Toplantısı DEVLET YARDIMLARI Abdulgani GÜNGÖRDÜ Rekabet Uzmanı 24.10.2008 Rekabet Politikası Teşebbüslere uygulanan anti-tröst kurallar Devlet yardımlarının kontrolüne ilişkin

Detaylı

ERASMUS PROGRAMI 29.03.2013

ERASMUS PROGRAMI 29.03.2013 ERASMUS PROGRAMI 29.03.2013 ULUSALARARASILAŞMA? Internationalisation of higher education is the process of integrating an international/intercultural dimension into the teaching, research and service functions

Detaylı

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016 ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016 19 Ocak 2016 tarihli Alpha Altın raporumuzda paylaştığımız görüşümüz; Kısa dönemde 144 günlük ortalama $1110.82 trend değişimi için referans takip seviyesi olabilir.

Detaylı