22-24 Ekim 2008 / October 2008 / Октября 2008года Bişkek / Bishkek / Бишкек

Transkript

1 ÖZET KİTAPÇIĞI

2 ABSTRACT BOOKLET

3 БРОШЮРА РЕЗЮМЕ

4 KONGRE GENEL SEKRETERİ VE KONGRE KİTAP EDİTÖRÜ CONGRESS SECRETARY AND CONGRESS BOOK EDITOR Yrd. Doç. Dr. Bekir Günay Assoc. Prof. Dr. Bekir Günay Бекир ГЮНАЙ Доцент Кафедры Международных Отношений ГЕНЕРАЛЬНЫЙ СЕКРЕТАРЬ И РЕДАКТОР КНИГИ КОНФЕРЕНЦИИ Kongre Sekretarya Çalışma Grubu Congress Secretariat Working Group Рабочая группа Секретариата Конференции Dr. Fatih Özbay Halim Nezihoğlu Yasemin Diril Ayşegül Gökalp Dilara Mehmetoğlu Zeynep Özonur Reşat Doğruyol Aykut Yıldır Ekim 2008 / October 2008 / Октября 2008года Bişkek / Bishkek / Бишкек

5 CONGRESS ORGANIZATION COMMITTEE TURKEY ORGANISATION COMMITTEE KYRGYZSTAN ORGANISATION COMMITTEE Kocaeli University Republic of Kyrgyzstan Ministry of Education and Science Prof. Dr. Sezer Komsuoğlu (Rector of Kocaeli University) Prof. Dr. Hasret Çomak (Vice Rector of Kocaeli University - Project Manager) Prof. Dr. Abdurrahman Fettahoğlu (Dean of Faculty of Economics and Administrative Sciences) Assist. Prof. Bekir Günay (Project Coordinator and Congress Secretary) Atatürk Alatoo University Prof. Dr. Erol Oral (Rector of Atatürk Alatoo University) Prof. Dr. Maryam Edilova (Dean of Faculty of Economics and Administrative Sciences) Dr. Osman Kadı (General Secretary) Halim Nezihoğlu (Chairman of International Relations Department) Dr. Atilla Sandıklı (Bilgesam Director) Wise Men Center for Strategic Research (BİLGESAM) Dr. Fatih Özbay (Bilgesam Research Coordinator) Yasemin Diril (Bilgesam Specialist) Aykut Yıldır (Bilgesam Assistant) Yaşar Sarı Süreyya Yiğit İskender Ormon Uulu İsmail Soygeniş Mahmud Kashgari Barskani Eastern University Prof. Dr. A.S. Ormuşev (Rector of Kaşgarlı Mahmud Barskani Doğu University) Kays Al-Hmud

6 KONGRE ORGANİZASYON KOMİTESİ TÜRKİYE ORGANİZASYON KOMİTESİ Kocaeli Üniversitesi KIRGIZİSTAN ORGANİZASYON KOMİTESİ Kırgız Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı Prof. Dr. Sezer Komsuoğlu (Kocaeli Üniversitesi Rektörü) Prof. Dr. Hasret Çomak (Kocaeli Üniversitesi Rektör Yardımcısı-Proje Sorumlusu) Prof. Dr. Abdurrahman Fettahoğlu (Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı) Yrd. Doç. Dr. Bekir Günay (Proje Yürütücüsü ve Kongre Sekreteri) Dr. Atilla Sandıklı (Bilgesam Başkanı) Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) Dr. Fatih Özbay (Bilgesam Araştırma Koordinatörü) Yasemin Diril (Bilgesam Uzman) Aykut Yıldır (Bilgesam Uzman Yrd.) Atatürk Alatoo Üniversitesi Prof. Dr. Erol Oral (Atatürk Alatoo Üniversitesi Rektörü) Prof. Dr. Maryam Edilova (İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı) Dr. Osman Kadı (Genel Sekreter) Halim Nezihoğlu (Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı) Yaşar Sarı Süreyya Yiğit İskender Ormon uulu İsmail Soygeniş Kaşgarlı Mahmud Barskani Doğu Üniversitesi Prof. Dr. A.S. Ormuşev (Kaşgarlı Mahmud Barskani Doğu Üniversitesi Rektörü) Kays Al-Hmud

7 ОРГАНИЗАЦИОННЫЕ КОМИТЕТЫ ОРГАНИЗАЦИОННЫЙ КОМИТЕТ (ТУРЦИЯ) ОРГАНИЗАЦИОННЫЙ КОМИТЕТ (КЫРГЫЗСТАН) Коджаэлинский Университет Кыргыз Республикасынын Билим Беруу жана Илим Министрлиги Проф.Др. Сезер Комсуоглу (Ректор Коджаэлинского Университетa) Проф.Др.Хасрет Чомак (Заведующий Кафедры Международных Отношений, Проректор Коджаэлинского Университетa) Проф.Др.Абдуррахман Феттахоглу (Декан Факультета Экономики и Управления) Бекир Гюнай (Кандидат Наук по Международным Отношениям Кафедры Международных Отношений,Координатор Конференции) Университет Ататюрк Алатоо Проф.Др.Эрол Орал (Ректор Университетa Ататюрк Алатоо) Проф.Др Марям Эдилова (Декан Факультета Экономики и Управления) Др. Осман Кады (Генеральный Секретарь) Халим Незихоглу (Заведующий Кафедры Международных Отношений) Яшар Сары Стратегический Центр (BİLGESAM) Др.Атилла Сандыклы (Президент СтратегическoгоЦентрa) Др.Фатих Озбай (Координатор Исследования) Ясемин Дирил (Bilgesam) Айкут Йылдыр (Bilgesam) Сурея Йигит Искендер Ормон ИИлу Исмаил Сойгениш Университет Кашгарлы Махмуд Барскани Проф.Др.А.С.Ормушев (Ректор Университетa Кашгарлы Махмуд Барскани) Kays Al-Hmud

8 1 SCO AND OTHER REGIONAL ORGANISATIONS IN CENTRAL ASIA AKINER Shirin There are now overlapping sets of economic-security groupings. 1. How viable are these organisations? International experience shows that multilateral structures take a long time to evolve and often undergo several changes of focus and membership. Cf EU, Mercosur, ASEAN. The CA regional organisations are some 7 years old thus relatively young. All have potential, but too early to know how they will develop. 2. SCO and RATS extend eastwards to China, EEC and CSTO westwards to Russia. Will they coexist or be competitors? For the present, CSTO and SCO are prepared to collaborate more closely and to this end, they signed a cooperation agreement in October In the longer term, the deciding factor will surely be fitness for purpose. 3. How will these organisations affect Western interests in the region? Initially they were largely ignored by Western commentators, but recently SCO has begun to attract attention - most of it hostile. For example, it has been called NATO s evil twin. This is an unhelpful approach. Rather, there is a need to understand this organisation, to see what it is doing, how and why it is successful and most importantly, to see is there any space for common initiatives. Attitudes are perhaps changing, though - the EU is beginning to take SCO seriously.

9 2 AKPINAR Selma, ERDOĞAN Nuray Uygarlığın doğuşundan beri insanlık tarihi her alanda büyük değişiklere sahne olmuştur de Sovyetler birliğinin yıkılmasından sonra ideolojilerin önemi azalmış ve liberal sistem rakipsiz kalmıştır sonlarında başlayan neo liberalizm olgusu bu dönemde çok farklı bir boyut kazanmıştır. Küreselleşmenin lideri olan ABD nin küresel stratejisi boyutunda sermaye egemenliğine dayalı bir yapılanma sonucunda bütün dünya küreselleşmenin hedefi haline gelirken; iktisat, güvenlik ve siyaset politikaları birlikte yürütülmüştür. Dünya Ticaret Örgütü, IMF, Dünya Bankası gibi kapitalist felsefeyi yansıtan kurum ve kuruluşlar aynı zamanda küreselleşmenin de öncülüğünü üstlenmişlerdir. Dünya ekonomik sisteminde; neo liberal politikaların sonuçları 90 lı yılların başında alınmaya başlanmıştır. Küreselleşen dünyada yalnızca sermayede büyüme olmuş, sermaye ve mal hareketlerini kontrol eden ülkeler bundan en fazla yarar sağlayarak zenginliklerini ve ekonomik refahlarını artırmışlardır. Neo liberal politikalardan yararlanmayan ülkeler ise yoksullaşmıştır. Küreselleşmenin getirdiği dengesiz gelir dağılımı sonucunda zengin kuzey ile fakir güney arasındaki fark artmış, sosyal devlet ilkesi ihmal edildiğinden., toplumlarda adaletsizlik, yoksulluk ve işsizlik artmıştır. Bu çalışmada ağırlıklı olarak; küreselleşme olgusunun tarihsel gelişim süreci, küreselleşmenin ideolojisi ve teorisi olan neo liberalizm, küreselleşmenin iktisadi, siyasi ve kültürel boyutları,, küreselleşme olgusu ve liberal politikaların ulus devlet üzerindeki etkinliği, küreselleşmenin ulusal ve uluslar arası düzeyde ortaya çıkan olumlu ve olumsuz sonuçları irdelenecektir. Aynı zamanda küreselleşmenin yol açtığı sorunların nasıl giderileceği bağlamında da bilgiler verilecektir.

10 3 KIRGIZİSTAN DA DİN EĞİTİMİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI AKRAMOVA, Dilaram Kırgızistan da din ve din eğitimi sorunu, yaygın olarak tartışılmakta ve sürekli güncelliğini korumaktadır. Ancak bu konu tartışılırken Kırgızistan daki din olgusunun tarihi, toplumsal, ekonomik ve siyasi temellerinin iyi bilinmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Kırgızistan da din eğitimi sorununa çözüm aranırken sayılan temellere esaslanan bir durum tespit ve değerlendirme yapılmaz ise kalıcı bir çözümün sunulması güçtür. Bu çerçevede Kırgızistan da din eğitiminin tarihi gelişimi ve günümüzdeki durum ve etkenleri iyi bilinmesi gerekir. Bu makalede önce, Kırgızların İslamlaşma süreci açıklanmış ve bu serecin gelişmesinde etkili olan faktörler belirtilmiştir. Bu çerçevede, Kırgızistan da din eğitiminin tarihi genel hatlarıyla ortaya konmuş; günümüzdeki durum açıklanmıştır. Kırgızistan da din eğitimi gelişimi, ülkenin geçirdiği tarihi süreçle bağlantılıdır. Gerek Kırgızların yavaş süren İslamlaşma süreci, gerekse Sovyetler Birliğinin eğitim politikası sonucu Kırgızistan da köklü gelişmiş din eğitimi hakkında söz etmek biraz zordur. Kırgızistan bağımsızlığını elde etmesi ile birlikte dinle ilgili bütün alanlarda olduğu gibi din eğitimi alanında da hızlı değişim ve gelişmeler gözlemlenmektedir senesinin istatistikleri ile bugünün verileri arasında çok büyük farkları gözlemlemek zor değildir. Günümüzde Kırgızistan da gerek hükümet gerek Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ele alınan meselelerden biri, vatandaşların belirli bir seviyede din bilgisini kazanımlarını sağlamak, yani ortaokul ve liselerde din bilgisini veren derslerin programlarını geliştirmektir. Bu konu üzerinde araştırmalar yapılmaktadır. Kırgızistan da din olgusu üzerinde yapılan bütün bilimsel zemindeki çalışmalar, bu ülkenin bu konuda karşılaştığı meselelerde çözüm arayışında doğru perspektif ve ışık sunacağı kanaatindeyim.

11 4 ORTA ASYA ÜLKELERİNİN YENİDEN YAPILANMA SÜRECİNDE ORTAYA ÇIKAN KENTSEL GERİLİMLER AKSU Barış, KANBAK Ayşegül Orta Asya ülkeleri, bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Bu süreç içerisinde, yapılanmanın gerçekleştirilmesi amacıyla ülke dışından gelen inşaat ve hizmet sektöründeki firmaların çalışmaları söz konusu Orta Asya ülkelerinin siluetini değiştirmeye başlamıştır. Ancak, fiziki olarak yenilenme gerçekleşirken toplumsal yapıda meydana gelen çözülmeler de gerilimleri beraberinde getirmeye başlamıştır. Yaşanan toplumsal travmalar sonucunda, özellikle kendi ülkelerinin yeniden inşasına gelen yabancı işçilere karşı duyulan tepki, işçilerle yerel halk arasında boyutları şiddete varan çatışmaların çıkmasına yol açmaktadır. Çalışmamızın ana amacını, toplumsal dönüşüm sonucunda ortaya çıkan gerilimlerin nedenlerinin araştırılması oluşturmaktadır. Bu bağlamda her iki tarafın yaşadığı sorunlar ve beklentileri değerlendirilerek çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.

12 5 GELECEĞİN OTORİTESİ AÇISINDAN ULUS DEVLETLER AKSU Şener Sermayenin ulusal pazarı kurmasıyla beliren ve 19. ve 20. Yüzyılın en başat siyasi örgütlenmesi olan ulus-devletler, sermayenin ulus üstü Pazar arayışlarıyla güçlenen küreselleşmenin karşısında zor durumdadırlar. 21.Yüzyılın gerilimini bu karşıtlık oluşturmaktadır. Ulus devletler küreselleşmenin baskısı karşısında zor durumdadır, yeni yapılar, yeni direnç noktaları bulamazlarsa, geleceğin otoritesinin şekillenmesinde rol alamayacaklardır. Ulus üstü sermayenin yeryüzünde bir ortak Pazar, ortak dil, ortak para, ortak vergi isteği, doğal olarak ortak bir otorite arzusunu güçlendirecektir. Bu durumda ulus devletler büyük bir dünya devleti arzusu karşısında duruşunu belirlemek zorunda kalmışlardır. Geleceğin otoritesi hiç kuşku yok ki bu gerilimden doğacaktır. Bu otoritenin bugünkü ulus devletler gibi yerel pazarlara, yerel kültüre dayanması olasılıkları azalmakta, küreselleşme, ulus pazarlarını ve kültürlerini bir bir ele geçirmektedir. Ulus devletlere biçilen rol yok olmaktır. Ulus devletler ve ulusçuluğun yok olmayı kabullenemeyeceğine göre, yeni olasılıklar üretmesi, kendini yeni koşullara göre uyarlaması gerekecektir. Yeni koşullara göre uyarlama olasılıklarını tartışamayan, çözümler bulamayanların, küreselleşme kasırgasına direnmesi zordur. Geleceğin otoritesine şimdiden heveslenenler, dünya devleti olmaya yönelenler bulunmaktadır. Her tarihsel gerilimde tarihsel akışın yönü kararsızlıktır, ne olup olmayacağı, bu gerilimin sonunda ortaya çıkacaktır. Bu gerilimden küreselleşmenin yengiyle çıkması, geleceğin otoritesinin merkezi bir dünya devletinde edimselleşmesini sağlayacak, ulus devletlerin sonunu getirecektir. Şimdi olasılıkları düşünme, tartışma ve çözüm arama zamanıdır.

13 6 THE CHALLENGES OF MODERNITY AMINEH M. Parvizi Since the Industrial Revolution in the late eighteenth century in England, all traditional cultures at one point in history have been challenged by modernity. This happened first in Europe and later in the rest of the world as a result of the late nineteenth century expansion of European capitalism and civilization. When confronted with modernity individual traditional cultures conflict with the increasing plurality of lifestyles and values. There are two ways to solve this conflict: either remain in the past or innovate. In the first case, tradition prevails. In the second case, the challenges of modernity are embraced by adapting to the new circumstances. This will eventually lead to the renewal of one s own culture. Since the late nineteenth century, the challenges of modernity have resulted in a variety of often contradictory Islamic political ideologies and practices. In contrast to the cultural-essentialist and a-historical assumptions of some scholars, such as Samuel Huntington, who see the phenomenon of political Islam as a characteristic of an inevitable clash of civilizations according to which conflicts and threats to world peace and security in the twenty-first century will be carried out along civilizational fault lines this chapter argues that the actual fault-lines are socio-economic, not geocultural, and that conflicts in today s world do not take place between cultures but within them. Those societies that are more successful in adapting to the challenges of modernity show a relatively stronger capacity to cope with the growing complexity of political and cultural pluralism.

14 7 KKTC VE ORTA ASYA TÜRK CUMHURİYETLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER ARIKLI Erhan 24 Nisan 2004 yılında yapılan Referandum sonrası Kıbrıs Türkü büyük bir hayal kırıklığına uğramıştır. Başta ABD ve AB olmak üzere pek çok Devlet ve Uluslararası Kuruluş Kıbrıs Türklerine verdikleri sözleri tutmamış, Türk tarafı cezalandırılmaya devam ederken Rum tarafı mükafat olarak AB üyesi yapılmıştır. Bu durumda KKTC haklı davasını yurt dışında anlatabilmek için yeni Temsilcilikler açmaya çalışırken, muhtemel bir tanınma talebi halinde gerekli altyapı hazırlıklarını da yürütmeye çalışmaktadır. Bu bildiride hem bu çalışmaların bir özeti verilirken hem de bundan sonra ne yapılması gerektiği konusunda da bir takım önerilerde bulunulacaktır.

15 8 Объект и предмет исследования номадизма в человеческой истории. Аширалиев Дж.А. к.ф.н. доц. КГУСТА Современные глобализационные процессы потребовали существенной переориентации общественного сознания, а философская рефлексия и культура постсоветского пространства оказалась в основном «инфальтильной» и неспособной ответить соответственно на вызовы истории вследствии идеологической «стереотипности», «амбициозности» и «скороспелости», о чем свидетельствуют разрушение устоявшихся стереотипов сознания, размывание сложившихся парадигм и социокультурной самиоидентификации человека. Объективно вследствие таких процессов возникает необходимость заново переосмыслить напряженное поле человеческой цивилизации, возвратиться к своим истокам познания, очерченным предельными границами философских законов, категорий и смыслов, которая реализуется ясностью только вследствие умения их слышать терпимостью к инакомыслию, чтения их граничащей природы и желания быть достойным этого уровня культуры философствования. Номадическая цивилизация как форма общественного производства и философское человеческое жизнедеяние представляет собой распредмечивающуюся пульсирующуюся точку культуры с существенным специфическим образом жизни и мыследвижением, претерпевшим качественные изменения в естественноисторическом прогрессе.

16 9 KÜRESELLEŞME BAĞLAMINDA İPEK YOLU HATTINDA EKONOMİK VE KÜLTÜREL ETKİLEŞİM ATASOY Fahri Tarihi İpek Yolu Çin den Avrupa ya kadar uzanan güçlü bir etkileşim güzergâhıdır. Her dönemde farklı derecede etkili olmakla birlikte, hiç önemini kaybetmemiştir. Sovyetler Birliği döneminde kapalı sistemin egemen olmasından dolayı etkisi azalmış durumda kalan İpek Yolu, son dönemlerde tekrar canlanmaya başlamıştır. Aslında canlanmaya başlayan Orta Asya devletleri ile diğer devletler arasındaki etkileşimdir. Ticaretin gelişmesi, seyahatin serbestleşmesi, iletişimin artması bu güzergâhtaki canlılığı teşvik etmektedir. Küreselleşme sürecinin de bir parçası olan bu gelişmeler yakından takip edilmelidir. Çözüm önerilerinin geliştirilebilmesi için ortaya çıkan gelişmelerin doğru tahlil edilmesi gereklidir. İpek Yolu bu gelişmelerin takip edilmesinde bir anlamda anahtar rol oynayacak ve çalışmaların çerçevesini oluşturacaktır. İpek yolu konseptine bağlı olarak geliştirilmeye çalışılan projelerin anlaşılması, ortaya çıkan sosyal hareketliliğin ve etkileşimin tahlil edilmesi bu tür çalışmalara bağlıdır. İpek yolu sadece tarihi bir ticaret yolu değil, aynı zamanda kültürler arası etkileşimin zeminidir. Bu etkileşimin farklı yansımaları vardır. Müzikten mimariye, ticaretten turizme, sanayiden enerji kaynaklarına kadar uzanan bir etkileşim ortamına zemin oluşturan güzergâh, adeta sembolik olarak İpek Yolu adını taşımaktadır. Burada tarihi, medeniyetleri, kültürleri, milletleri, devletleri, felsefi ve bilimsel gelişmeleri, sanat tarzlarını etkileşim içinde görmek mümkündür. Bunu tarihi bağlamda olduğu gibi, bugünkü gelişmeleri ifade eden küreselleşme bağlamında ele almak mümkündür. Hazırlanacak tebliğ ile konunun bugünkü durumu özetlenecek ve önemi ortaya konacaktır. Bu bağlamda yapılacak çok şey olduğu ortadadır. Bu çalışma ile sadece küçük bir katkı sağlanacaktır. Konuya ilgi çekmek bile son derece önemlidir.

17 10 EVALUATING THE TURKISH POLICY ON CENTRAL ASIA: HAS OZAL S VISION WON? ATEŞ Hamza, BİNGÖL Yılmaz Since the foundation of the Turkish Republic in 1923 the Turkish foreign policy had been based on Kemal Ataturk's well-known expression: "Peace at home, peace on the World". The main characteristics of this policy were not to interfere other states' internal affairs, to deny all the inheritances of the Ottoman Empire and to secure regional peace and independence of the Republic. This policy had been justified by Turkish foreign policy makers by the post-war conditions of the state and the region. It was seen impossible to follow an active foreign policy due to a weak post-war economy, an ill-armed army, fragile internal conflicts and unstable international situation. The basic problematic of Turkish Foreign Policy in Republican era has always been readjustment to secondary power status from an imperial past. The Ottoman State was still one of the Great Powers, even in its latest day. In contrast, the Turkish Republic had clearly been far from the centre of world politics. After World War II and emergence of the multi-party system in the late 1940s and early 1950s, Turkish foreign policy still resisted the general process which was leading towards democratisation of political decision-making, and the change of in the character of the state elite that went with it. It is only since the 1980s that foreign policy has moved away from the basic suppositions guiding it since the foundation of the republic. Since 1983 Turgut Özal started to change the traditional passive form of Turkish foreign policy. However this change faced a strong resistance from the professionals at the Ministry of Foreign Affairs, conservative elite and even those in the armed forces. Yet, Özal's new vision has won with the help of the new winds blowing in the youth, bureaucracy, mass media and other sects of the society. Ozal's vision can be briefly summarised as follows: "Turkey, as the only Muslim member of the 'European Club' ; Turkey, the leader of the Middle East in economic and political terms; Turkey, the

18 11 leader of the Turkic peoples in the former Soviet Union". The new vision has been an endeavour to the problem of identity crisis which Turkey had been suffering since 1920s. In other words, the identity of "Turco- Islamic Synthesis" has been chosen as new identity of state. The reflection of this identity to the domain of foreign policy is an active policy that that Turkey has experienced since The main purpose of this paper is to examine the impacts of these changes in Turkish foreign policy on the Turkish policy toward Turkic states of Central Asia since their independence in 1991 and to analyse the Turkish Policy with its targets and means in detail. The paper briefly explores main components of the Turkish policy on Central Asia and critically evaluates the degree of its success vis a vis policies of other competing regional superpowers.

19 12 AN INTERNATIONAL RISK MANAGEMENT EXERCISE: THE RHETORIC FOR WAR ON TERROR IN CENTRAL ASIA ATEŞ Hamza, BİNGÖL Yılmaz This paper argues that the language of risk-management provides a useful vocabulary for what has happened in international arena particularly after the September 11, termed as a war against terror. Terrorism after all is also what might happen in future- a risk so to speak. This war manifests many features of risk management widely practiced in disciplines like management and natural hazard research. A distinguishing characteristic of war against terrorism philosophy, like risk management, has been proactive and anticipatory in seeking to prevent an unwanted future like further terrorism. Likewise, risk management persistently monitors and reviews risks, taking action if necessary; the process is cyclical and open-ended in nature. The rhetoric as well as actions of many political leaders in the West as well as in Central Asia in terms of their campaign against terrorism perfectly meets the criteria for an international risk management. For instance, the political leaders claim that the war on terror as lacking a finite end point. The proactive philosophy and cyclical nature of risk-management complicates efforts to gauge results: where does it end and how do we judge a non-event like preventing terrorism? Since the criteria for success in risk-management is simply avoiding harm, this standard would also appropriately apply to the war on terrorism. These various aspects of risk-management can help to better understand one of the most important issues of the region of Central Asia.

20 13 DIVAN-I LÜGAT-IT TÜRK TE ADI GEÇEN ETNOGRAFİK (GİYİM KUŞAM VE SÜSLEME) DEYİM VE TANIMLARIN ÇİZİMLERİ AYHAN Fatma İnsanoğlu var olduğu günden bu yana hep bir değişim ve dönüşüm süreci yaşamaktadır. Uygarlıklar boyunca ulusların kaderini belirleyen farklı ölçeklerde, doğa, idari, askeri, siyasi ve kültürel alanlarda etkili olan pek çok toplumsal hareketler olmuştur ve bu sosyal olaylar da modayı etkilemiştir. Sorunun sosyolojik boyutuna bakıldığında kıyafet sorununun dini yönünün yanında tarihin her döneminde sınıfsal yönünün de daima var olduğu gerçeği karşımıza çıkmaktadır. Bu anlamda giyim, ait olunan sınıfın bir statü göstergesi olarak önemini tarihin her döneminde muhafaza etmiştir. Toplumlarda üst sınıf, alt sınıftan daima farklı kıyafet ve sembollerle kendini ifade etmiş, zaman geçtikçe bir dönem üst sınıfa özgü giysiler bir dönem sonra alt sınıfların kıyafetleri haline gelebilmiştir. Ortaçağda tenin bronzlaşması güneş altında çalışan köylülerden dolayı alt sınıfa has bir simge olarak görülürdü. Avrupa da soylular yüzlerini pudralarla beyazlatarak farklılıklarını ortaya koymaya çalışırlardı. Modern dünyada, tenin beyazlığı alt sınıfa mensup olmanın göstergesi haline gelmiş ve bu nedenle insanlar plaja gidemediklerinde solaryumda bronzlaşmak için çabalamışlardır. Bu çalışmada amacım, Türk cumhuriyetlerinden Kırgızistan daki kadın kıyafetlerinde modernleşme süreci ve medyanın etkisine değinmektir.

21 14 МЕНТАЛИТЕТ КЫРГЫЗОВ В ИСТОРИЧЕСКОЙ ДИНАМИКЕ И ЦИВИЛИЗАЦИИ AYTBAEV Abdimtalip Айтбаев Абдимталип Кандидат философских наук, доцент Кафедра философии и социологии КГУ им. И. Арабаева Особенности менталитета кыргызов в контексте таких исторических этапов развития кыргызского народа как до-революционный, советский, пост-советский Сущностные характеристики менталитета кыргызского народа выявляются на основе анализа соотношения и взаимодействия формационного и цивилизационного подходов к общественному развитию

22 15 HOW US POLICES EVOLVED TOWARDS CENTRAL ASIA SINCE 9/11 BAL İdris US became single super power of the world in post Cold War era. In order to maintain her position US wants to control and manipulate regional as well as global balances. On the one hand US wants to control and manipulate China, Russia and India, on the other hand EU is getting more important player for world politics and US does not want to see a rival power in Europe as well as in the world. Japan and South Korea are natural allies of US in Asia while Turkey and Israel are friends of US in the Middle East. Central Asia on the other hand became a new area for competition. There are many arguments that emphasize importance of Central Asia for regional as well as world politics. Therefore, US, as a single super power interested in developments in Central Asia in Post Cold War era. US companies invested in especially oil sector and US wanted to integrate Central Asia with European Security system. US has also discouraged Kazakhstan from becoming a nuclear power. US encouraged democratic reforms in the region and their economic transformation from centrally controlled one to market economy. For US interests economic issues were occupying first place while security issues and political issues such as democratization and human rights occupying secondary place in US political agenda. On 11 th of September 2001, it is usually called as 9/11, US faced with the biggest terrorist attacks in its history and terrorists used civil planes like a missile against Twin Towers and Pentagon. This has sharply affected international relations and radically changed political agenda and priorities of US foreign policy. Following these attacks US occupied Afghanistan and Iraq. International or global terrorism started to occupy fist place in international relations. How was the reflection of 9/11 on US Central Asia policies? How did US policies evolve towards Central Asia since then? How did Central Asian republics react polices of US? How did Russia and China react US polices?..., are main question that will be answered in this paper.

23 16 KÜRESELLEŞMENIN DARALTTIĞI EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE HAK EROZYONLARI BALKIR Zehra Gönül, ÇOLAK Kerem, GÜLER Berfu Küreselleşmeyle birlikte uluslararası piyasalarda yaşanan şok değişiklikler, üretim aktörlerinin de değişmesine yol açmaktadır. Küreselleşen rekabet gücünün arttırılmasında, dünya devletlerine ait ekonomi politikaları ve hukuk düzenleri yapısal bir dönüşüm geçirmeye başlamışlardır. Bu sürecin en temel politikalarından biri; maliyet arttırıcı en önemli kalemlerden biri olan ekonomik hakların sınırlandırılmasıyla, ürün maliyetlerinin birbirine denklenmesidir. Emeğin küreselleşme problemleri için ekonomik özgürlüklerin daraltılması çözüm olarak sunulmaktadır. Küresel rekabete bağlı ekonomi politikaları, ekonomik hak ve özgürlükleri daraltarak; toplu sözleşmeleri, asgari ücretleri ve sosyal güvenliği bir kenara itmektedir, küreselleşmenin dayattığı tam rekabet koşullarının sağlanmasıyla; çalışanların sosyal hak ve ekonomik özgürlükleri arasındaı ters bir orantı bulunmaktadır. Tam rekabet koşullarının sağlanmasında; maliyetleri eşitlemek suretiyle, kıyaslanabilir küresel rekabet şartlarını hazırlamayı hedef alan hukuk düzeninin kullanabileceği tek kurumsal araç; ekonomik özgürlüklerin daraltılması ve sınırlandırılmasını sağlayacak, hukuksal düzenlemelerdir. Eski ve yeni ekonomilerde rekabet gücünü arttırmaya yönelik olarak uygulamaya konan tüm radikal çözümler ve haksız rekabeti önlemeyi amaçlayan maliyetlerin birbirine eşlenmesi çalışmaları; doğrudan ekonomik hak yoksunlukları yaratmaya başlamıştır. Rekabet gücünü arttırmak adına, koruma standartlarında büyük ölçüde azaltmaya gidilmesi; çalışan nüfusun sosyal güvenlik haklarını, çalışma haklarını ve iş güvencesi haklarını azaltırken; küreselleşmenin dayattığı hukuk düzeninin araçsal kullanımı; ekonomik özgürlüklerde gerilemeye neden olmakta ve daraltılan ekonomik özgürlüklerde hak erozyonlarına yol açmaktadır.

24 17 YENİ TÜRK CUMHURİYETLERİNİN KÜRESEL ORTAMDA REKABET GÜÇLERİ BAY Murat, YALÇIN Hatice, ATAYETER Coşkun, İşletmeler küreselleşmeye adım adım uluslar arası ticaret, çok uluslu işletmeler olarak geçmektedirler. Ülkeler Küreselleşmek için bloklaşma ve ekonomik entegrasyonlar a ihtiyaç duymaktadırlar. Yeni Türk cumhuriyetleri Sovyetler birliğinden ayrıldıktan sonra yeni Pazar konumundadırlar ve bloklaşma ihtiyaçları doğmuştur. Yeni Türk cumhuriyetleri yeraltı zenginlikleri sayesinde bir çok küresel gücünde ilgi alanına girmiştir. Bu ülkelerden özellikle Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan da zengin petrol ve doğal gaz rezervleri vardır. Bu kaynakların bir kısmı işletilmekte, diğer kısmı ise işletilmeyi beklemektedir. Zengin hammadde kaynakları olan bu ülkelerin sermaye ve teknolojiye ihtiyaçları vardır.

25 18 ORTA ASYA ÜLKELERİNİN EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ BAYRAKTAR Yüksel, ERARSLAN Cemil Sovyetler Birliği nin 1980 lerin ikinci yarısından sonra hızlı bir çöküş eğilimine girmesi ve Birliğin çözülmesi; Orta ve Doğu Avrupa ile Orta Asya ülkelerinin sosyalist, idari ve ekonomik bir sistemden, serbest piyasaya dayalı bir sisteme geçiş sürecine sahne olmuştur. Geçiş ekonomileri olarak adlandırılan bu ülkeler, kuşkusuz, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan ı da kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı; bağımsızlığına kavuşan Türk Cumhuriyetlerinin, sosyalist sistemden serbest pazar ekonomisine geçiş yönündeki çabalarına sahne olan 1990 sonrası dönemde ekonomik ve sosyal göstergelerinde meydana gelen değişmeyi analiz etmektir. Bu çevrede, ekonomik ve sosyal göstergelerde zaman içinde meydana gelen değişikliğin karşılaştırmalı olarak sunulması ve Orta Asya ülkelerinin detaylı bir ekonomik panoramasının çıkarılması amaçlanmaktadır.

26 19 YÜKSELEN PİYASA EKONOMİLERİNDE FİNANSAL KIRILGANLIK VE KRİZLER BAYRAKTUTAN, Yusuf Yükselen piyasa ekonomilerinde yakın geçmişte meydana gelen gelişmelere ilişkin olarak yapılacak herhangi bir analizin, en azından, su iki soruyu dikkatle değerlendirmek zorunda olduğu kabul edilmektedir: Yükselen piyasa ekonomilerindeki finansal kırılganlığın derecesi nedir ve döviz kuru rejimi ile finansal kırılganlık arasındaki bağlantı nasıldır? 1990 ların son dönemlerinde yükselen piyasalarda ortaya çıkan para krizlerinin nedenleri, yoğun tartışmaların ana temasını oluşturmuş; özellikle kriz öncesinde, Asya ülkelerinin pek çoğunun, bütçelerini dengeleme ve güçlü makroiktisadî politikalar uygulama eğiliminde oldukları vurgulanmıştır. Bazı gözlemciler, elverişli makroiktisadî koşulların, genellikle, maliye politikaları, para politikaları ve döviz kuru çıpası arasındaki uyumsuzluğun krize neden olmadığını açıkça gösterdiğini; fakat krizin, daha ziyade, yabancı yatırımcıların öngörülemeyen ve kendi kendini besleyen panikleri sonucunda oluştuğunu öne sürmüştür. Diğer bazıları ise, aksine, krizleri, özel harcamalardaki artış, reel döviz kurlarının aşırı değerlenmesi ve kötü kredilerin ve banka zafiyetlerinin desteklenmesi gibi politik hatalara bağlamıştır. Para piyasalarında yaşanan asıl sorunun döviz kurlarında görülen günlük ya da haftalık oynaklıktan kaynaklanmadığı, fakat paraların, sermaye piyasalarındaki hızlı canlanmalar nedeniyle bir seviyeden diğerine yöneldiği deveranlardan (gyrations) kaynaklandığı da bir başka görüş olarak öne sürülmekte; bu tür genişleme-daralma döngülerinin hisse senedi ve mal piyasalarının ortak özelliği haline geldiği ifade edilmektedir. Krizleri, sadece, bazı ülkelerin başından geçen finansal tecrübeler olarak dar bir perspektiften ele almak ve konuya o haliyle yaklaşmak, işi hafife indirgemek seklinde değerlendirilmektedir. Krizlerin geride bıraktığı büyük ve uzun süre kalıcı olan sosyal