DONMA ÇÖZÜLME TAZE BETON SERTLEŞMĐŞ BETON. HĐDRATASYONUN YAVAŞLAMASI veya TAMAMEN DURMASI (<-12 C) BOŞLUK SUYUNUN DONMASI %9 GENLEŞME

Transkript

1 DONMA ÇÖZÜLME TAZE BETON HĐDRATASYONUN YAVAŞLAMASI veya TAMAMEN DURMASI (<-12 C) SUYUN GENLEŞMESĐ VE BETONUN HACMĐNDE ARTIŞ BUZUN ÇÖZÜLMESĐYLE HĐDRATASYONUN YENĐDEN BAŞLAMASI SERTLEŞMĐŞ BETON BOŞLUK SUYUNUN DONMASI %9 GENLEŞME PARAZĐT GERĐLMELER ÇATLAK ÇOK BOŞLUKLU YAPI, MEKANĐK ÖZELLĐKLERDE ve DAYANIKLILIKTA DÜŞME BETONUN YENĐDEN KARIŞTIRILMASI ve SIKIŞTIRILMASI ŞART!! TEKRAR SAYISI ARTTIKÇA PARÇALANMA-HASAR

2 DONMA ÇÖZÜLME BETONUN DONMA-ÇÖZÜLME DAYANIKLILIĞINI ETKİLEYEN EN ÖNEMLİ ÜÇ FAKTÖR: BETONUN BOŞLUK YAPISI BETONUN SUYA DOYGUNLUK DERECESİ (KRİTİK DOYGUNLUK) DONMADAN ÖNCE YETERLİ BASINÇ DAYANIMINA ULAŞILMASI (ÖNERİLEN kgf/cm 2 ) ÇOK BOŞLUKLU (BAL PETEĞİ GÖRÜNÜMLÜ) ÇOK AZ BOŞLUKLU ZARAR GÖRMEZ! KURU BETONLAR

3 DONMA - ÇÖZÜLME UŞAK-EŞME

4 DONMA - ÇÖZÜLME AMERİKA OTOYOL BARİYER VE KÖPRÜLERİNDE DONMA-ÇÖZÜLME VE KOROZYON HASARI

5 DONMA ÇÖZÜLME ETKİSİ DENĐZLĐ ĐLĐ ÇAMELĐ ĐLÇESĐ KÖY YOLU BETONARME ĐSTĐNAT DUVARI

6 DONMA ÇÖZÜLME ETKİSİ DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ AKDERE BELDESĐ BETONARME BAHÇE DUVARI

7 DONMA ÇÖZÜLME ETKİSİ DENĐZLĐ ĐLĐ IŞIKLI ĐLÇESĐ BETONARME DÖŞEME

8 DONMA ÇÖZÜLME ETKİSİ DENĐZLĐ ĐLĐ IŞIKLI ĐLÇESĐ BETONARME DÖŞEME

9 BUZ ÇÖZÜCÜ TUZLAR DONMA ÇÖZÜLME ETKİSİNİ ŞİDDETLENDİRİLER KLORÜRLER DONATIDA KOROZYONA YOL AÇABİLİR!!!

10 DONMA ÇÖZÜLMEDE ÖNLEMLER ÜRETĐCĐNĐN ALACAĞI ÖNLEMLER TÜKETĐCĐNĐN ALACAĞI ÖNLEMLER - DÖKÜM SAATĐNĐ GÜNÜN DAHA SICAK SAATLERĐNE KAYDIRMAK - ERKEN DAYANIM KAZANAN BETON ÜRETMEK a) HĐDRATASYON ISISI YÜKSEK ÇĐMENTO KULLANMAK (EYÇ52.5, PÇ52.5, PÇ42.5) b) DAHA YÜKSEK ÇĐMENTO DOZAJI, DAHA DÜŞÜK S/Ç ORANI C) KATKI KULLANMAK (ANTĐFĐRĐZ, PRĐZ HIZLANDIRICI) SUYUN ve TAZE BETONUN DONMA SICAKLIĞINI DÜŞÜRMEK, HĐDRATASYONU HIZLANDIRMAK CaCl 2 ESASLI ĐSE MAX %1 d) YÜKSEK KÜR SICAKLIKLARI (BUHAR KÜRÜ) e) BĐRKAÇ YÖNTEMĐ BĐR ARADA KULLANMAK

11 DONMA ÇÖZÜLMEDE ÖNLEMLER - HAVALI BETON ÜRETMEK HAVA SÜRÜKLEYĐCĐ KATKI MADDELERĐ (SODYUM ABĐETAT, LĐNYO SÜLFONAT, HAYVANSAL-BĐTKĐSEL YAĞLAR, SENTETĐK DETERJANLAR) HAVA KABARCIKLARI µ ÇAP 1 M 3 BETONDA ~ HACMĐN YAKLAŞIK %2-9

12 XF1 XF2 XF3 XF4 ÇEVRESEL ETKİ SINIFI- TS EN 206 DONMA ÇÖZÜLME ETKİSİ XF1 XF2 XF3 Suya orta derecede doygun (düşey beton yüzeyleri) Suya yüksek derecede doygun (yatay beton yüzeyleri) XF4 EN BÜYÜK S/C EN AZ DAYANIM EN AZ DOZAJ kg/m HAVA 3 (%) C30/ C25/ C30/ C30/ DİĞER DONMA-ÇÖZÜLMEYE - DAYANIKLI AGREGA Suya orta derecede doygun, buz çözücü maddeler var (düşey beton yüzeyleri) Suya yüksek derecede doygun, buz çözücü maddeler var (köprü tabliyesi, vb.)

13 DONMA - ÇÖZÜLME 140 DONMA-ÇÖZÜLME DEVRĐNE MARUZ KALMIŞ, 100x100x100 mm BOYUTLARINDA KÜP BETON NUMUNELERĐ ÇĐMENTO DOZAJI 350 kg/m3 %4.6 %8.3 HAVA KATKILI BETONLARDA DAYANIM KAYBI YOK, KATKISIZ BETONLAR ELLE BĐLE UFALANABĐLĐYOR

14 YÜKSEK SICAKLIKLAR

15 YÜKSEK SICAKLIKLAR 1-2 SAAT Max.250ºC ye KADAR FAZLA SORUN YOK! 100~150ºC KILCAL BOŞLUKLARDAKĐ SUYUN BUHARLAŞMASI 150~200ºC BÜZÜLME, KILCAL ÇATLAK OLUŞUMU ÇEKME DAYANIMINDA DÜŞÜŞ-PEMBEMSĐ RENK ~300ºC ALUMĐNLĐ ve DEMĐR OKSĐTLĐ BĐLEŞENLERDE BÜNYE SUYU KAYBI-BASINÇ DAYANIMINDA DÜŞÜŞ-KOYU PEMBEMSĐ-KIRMIZIMSI RENK ~400ºC Ca(OH) 2 CaO %33 BÜZÜLME CaO + H 2 O Ca(OH) 2 dönüşümü % 44 GENLEŞME 400~600ºC CSH YAPISININ TAHRĐBĐ - GRĐ-BEYAZ RENK DAYANIMDA %80 AZALMA

16 YÜKSEK SICAKLIKLAR Kalan dayanım (%) Çakıl Kireçtaşı 20 Renk Değişimleri Pembe veya kırmızımsı Gri Kül Sıcaklık ( C)

17 YÜKSEK SICAKLIK-ÖNLEMLER Mineral katkı kullanımı + Uçucu kül +Yüksek fırın cürufu - Silisi dumanın yüksek sıcaklık dayanıklılığına katkısı yok!! Termal olarak stabil agrega kullanımı Kalker kökenli agregalar silis kökenlilere kıyasla daha iyi Yeterli pas payı kalınlığının sağlanmas (Binaların yangından korunmasına ilişkin yönetmeliğe göre minimum 4 cm)

18 KÜTLE KAYBINA YOL AÇAN FĐZĐKSEL ETKĐLER ABRESĐF AŞINMA KURU SÜRTÜNME ETKĐSĐ (ARAÇ ve YAYA TRAFĐĞĐ, ĐŞ MAKĐNELERĐNĐN PALETLERĐ, AĞIR CĐSĐMLERĐN SÜREKLENMESĐ) EROZYON ĐÇĐNDE ASKI HALĐNDE YÜZER MADDELERĐN BULUNDUĞU SIVILARIN BETON YÜZEYĐNĐ ÇĐZEREK AŞINDIRMASI ZAMANLA ARTAN KÜTLE KAYBI ÇĐVĐLĐ LASTĐKLERĐN SÜRTÜNME ETKĐSĐYLE OLUŞAN BETON YÜZEYĐ

19 OYULMA (KAVĐTASYON) SUYUN HIZLA AKTIĞI SU YAPILARINDA SUYUN BASINCINDA ANĐ DÜŞMELER, OLUŞAN HAVA KABARCIKLARININ YOĞUNLAŞARAK YÜZEYE HIZLA ÇARPMASI KÜTLE KAYBI BĐR BARAJ DOLUSAVAĞINDA OYULMA HASARI

20 AŞINMA (TS EN 206) XM1 XM2 XM3 EN BÜYÜK S/C EN AZ DAYANIM C30/37 C30/37 C35/45 EN AZ DOZAJ kg/m XM 1 XM 2 XM 3 Orta Derecede Aşınma Yüksek Derecede Aşınma Çok Yüksek Derecede Aşınma Şişme lastikler tarafından kullanılan taşıyıcı zeminler ya da yüzey sertleştiricili sanayi zeminleri Şişme ya da tam kauçuk lastik donanımlı forkliftler tarafından kullanılan taşıyıcı zeminler ya da yüzey sertleştiricili sanayi zeminleri Elastomer lastik ya da çelik teker donanımlı forkliftler tarafından kullanılan taşıyıcı zeminler ya da yüzey sertleştiricili sanayi zeminleri; sık sık zincirli araçlar tarafından kullanılan ; çakıl taşı sürükleyen sularda bulunan beton su yapılarında

21 AŞINMAYA KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER C30 ve üzerindeki beton sınıfının kullanımı (çok şiddetli etki durumunda C40 ve üzeri), Taze betonda segregasyon ve terlemenin önlenmesi, Düşük su/çimento oranı ve aşınmaya dayanıklı agrega kullanımı, Zamanında ve düzgün perdahlama işlemi, Eksiksiz ve zamanında kür, Yüzey bölgesinde aşınmaya dayanıklı özel agrega (kuvars, korundum vb.) veya çelik lif kullanımı, Özel beton üretimi (Polimer emdirilmiş beton veya vakumlu beton)

22 BETONUN İÇ VE DIŞ ETKENLERLE BOZULMASI KİMYASAL ve BİYOLOJİK ETKENLER

23 SÜLFAT ETKĐSĐ KATI KURU TUZLAR ZARARSIZ! NEMLĐ ORTAMDA ZARARLI Cevreden sülfat eriyiği Hidrate C 3 A ETRENJİT Sülfatların betonun içine difuzyonu C 3 A nın genleşme reaksiyonu Çatlak Oluşumu

24 SÜLFAT ETKİSİ SÜLFAT KAYNAKLARI: TOPRAKTAN (YÜZEYİNDE BEYAZ BİRİKİNTİLER OLAN, ÇALILIK DIŞINDA BİTKİ YETİŞMEYEN ARAZİLER ŞÜPHELİ) ÇİMENTODAN (KATILAN ALÇITAŞI, SO 3 3 OLMALI) DENİZ SUYU, YERALTI SUYU

25 SÜLFAT ETKİSİ - REAKSİYONLAR SO 3 ĐYONLARININ Ca(OH) 2 ĐLE REAKSĐYONLARI 200 ppm DEĞERĐNDEN ĐTĐBAREN TEHLĐKELĐ SO 3 - Na 2 SO 4 Ca(OH) 2 H 2 O Alçıtaşı CaSO 4.2H 2 O (Hacim artışı) MgSO 4 ALÇITAŞI Hidrate C 3 A ETRENJĐT (Hacim artışı) MgSO 4 (Deniz Suyu) CSH ALÇI

26 SÜLFAT ETKĐSĐNDE KALMIŞ ÖRNEKLERĐN BOZULMASI HASARSIZ ÖRNEK HASARLI ÖRNEK

27 SÜLFAT ETKĐSĐNDE KALMIŞ SU KANALI

28 SÜLFAT ETKĐSĐNDE BIRAKILMIŞ ÖRNEKLER

29 SÜLFAT ETKĐSĐNDE KÖPRÜ AYAĞI BELĐRTĐLER * BEYAZ LEKELER * KÖŞE ve KENARLARDA BAŞLAYAN ÇATLAKLAR * PULLANMA - DÖKÜLME * UFALANMA - YUMUŞAMA

30 SÜLFAT ETKİSİ DENĐZLĐ ĐLĐ SARAYKÖY ĐLÇESĐ SÜLFATLI SU (900 mg/l) AKAN TAŞ DUVARDA HARÇLARIN DAĞILMASI

31 ÖNLEMLER TEHLĐKELĐ DEĞERLER (TS EN 206-1) SUDA TOPRAKTA HAFĐF (XA1) mg/l SO mg/kg SO mg/kg SO - KUVVETLĐ (XA2) mg/l SO ÇOK KUVVETLĐ (XA3) mg/l SO mg/kg SO 4-2 BETONUN GEÇİRİMSİZLİĞİ SAĞLANMALI DÜŞÜK C 3 A İÇERİKLİ ÇİMENTO KULLANILMALI C 3 A %8 SÜLFATA ORTA DERECEDE DAYANIKLI ÇİMENTO C 3 A %5 SÜLFATA YÜKSEK DERECEDE DAYANIKLI ÇİMENTO KİRECİN (Ca(OH) 2 ) PUZOLANLARLA TESPİTİ FAYDALI GEREĞİNDE BETON İZOLE EDİLMELİ

32 ÇEVRESEL ETKİ SINIFI- TS EN 206 EN BÜYÜK S/C EN AZ DAYANIM EN AZ DOZAJ DİĞER kg/m 3 ZARARLI KİMYASAL ÇEVRELER XA C30/ XA C30/ XA C35/ SÜLFATA DAYANIKLI ÇİMENTO XA1 Düşük derecede agresif kimyasal etki XA2 Orta derecede agresif kimyasal etki veya deniz suyuna maruz XA3 Đleri derecede agresif kimyasal etki

33 DEF (GECİKMİŞ ETRENJİT OLUŞUMU) YÜKSEK SO 3 ĐÇERĐĞĐ (%2 5 ) DÜŞÜK SO 3 ERĐYEBĐLĐRLĐĞĐ YÜKSEK KÜR SICAKLIĞI (90 C) HĐDRATASYONUN ĐLK DAKĐKALARINDAKĐ ETRENJĐT OLUŞUMUNUN ENGELLENMESĐ AÇIK HAVADA SÜREKLĐ ISLANMA-KURUMA SERTLEŞMĐŞ BETONDA ETRENJĐT OLUŞUMU GENLEŞME PREFABRĐK ÜRETĐMĐNDE AŞIRI SICAK HAVALARDA KÜTLE BETONLARINDA ÇATLAKLAR

34 DEF (GECĐKMĐŞ ETRENJĐT OLUŞUMU) TEXAS - PREFABRİK KİRİŞ ELEMANLAR

35 DEF (GECĐKMĐŞ ETRENJĐT OLUŞUMU)

36 TOMASİT SALDIRISI (TSA) Özellikle İskandinav ülkeleri, İngiltere ve Kuzey Amerika da köprü ve tünel yapılarında C-S-H + C-S-A-H + CaCO 3 T O M A S İ T -İç veya dış sülfat kaynağı -İç veya dış karbonat kaynağı (Öğütülmüş Kalker İçeren Çimentolar) -Su -CSH (CaSiO 3.CaCO 3.CaSO 4.15H 2 O) -Düşük sıcaklık (<15 o C) CSH yapısının bozulması Betonda yumuşama

37 29 yıllık eski köprü ayağı Yüksek aluminalı harç çubuğu örneği (9 ay su içinde) Düşük alüminalı harç çubuğu örneği (36 ay su içinde)

38 TOMASİT FERENC PUSKAS STADI

39 TOMASİT FERENC PUSKAS STADI

40 TOMASİT FERENC PUSKAS STADI