Yıl:31 Sayı:60 Eylül-Ekim-Kasım-Aralık Cumhuriyetimiz. Yaşında

Transkript

1 Yıl:31 Sayı:60 Eylül-Ekim-Kasım-Aralık 2013 Cumhuriyetimiz Yaşında

2 Bir sonbahar mevsimi gibiydi Hüzünlüydü bu şehir. Bir tek şehir mi hüzünlüydü sanıyorsun Özlediklerinden uzakta olunca Bir yüreğe esir düşer gibi. Kalbin, ruhun, gönlünde hüzünlüydü bu şehir de Hayat aslında ne garipti Özlem, ayrılık, hasret, mutluluk derken Hayat aslında anlarla savaşabilenlerin, mücadele edenlerin... edebilenlerindi... Uzaklıklar anlatır aslında Sizi bir yerden alıp Başka bir yere bırakan mesafeler söyler herşeyi... Şimdi gözlerinin daldığı yerde Özlediklerin... Özleyeceklerin... Bir müziğin gamsız notasında Bir tiyatronun tozlu sahnesinde Belki bir dansçının parmak uçlarında Belki de kıyıya vuran dalgaların köpüğünde Kim bilir?... Kim bilebilir ki...? Özlediklerin... Özleyeceklerin... Mesafelere inat, hüzünlere inat Aslında onlar kalbinin hep en güzel yerinde olacaklar. Sevgi BELER

3 İçindekiler Sivil Savunma Dergisi 2 Sivil Savunma Faaliyetleri Sahibi: KKTC Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı Yayın Kurulu: Kayhan GÜRKAN Cankat Çeribaşı PİLTER Zeynep KAYA Damla O. ZEYTİNCİOĞLU Çilek BAYSAL Adres: KKTC Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı P.K Lefkoşa Tel:(0392) Faks:(0392) dergisstb@gmail.com 9 Mesarya Sular Altında 10 2'inci Uluslararası Afet Yönetim Fuarı Sivil Savunma Dergisi, 179/1994 sayılı Sivil Savunma Teşkilat, Donatım ve Tedbirler Tüzüğü nün 36 (1) maddesi uyarınca yayımlanmaktadır. Dergideki yazıların içerdiği fikirler yazarlara ait olup, bu yazıların resmi bir yönü yoktur. İsteyenler dergide yayımlanmak üzere, ücret talep etmemek kaydıyla, Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı na yazı veya çeviri gönderebilirler. Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı, yayımlanmak üzere gönderilen yazılarda, yazının ana fikrini değiştirmeden, gerekli gördüğü düzeltmeleri yapabilir. Gönderilen yazılar yayımlansın/yayımlanmasın iade edilmez. Dergideki yazılar, kaynak gösterilerek yayımlanabilir. Sivil Savunma Dergisi, yılda üç kez yayımlanır KKTC nin İlanı Dünyayı Şok Etmişti Yurdumuzdan Bir Köşe: Büyükkonuk

4 FAALİYETLERİMİZ Sivil Savunma Daire/Müessese Personeline Verilen Eğitim Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı 2013 yılı Daire/Müessese eğitim planı çerçevesinde, Sivil Savunma Bölge Müdürlükleri tarafından, sorumluluk alanlarında teşkil kurmuş Daire/Müesseselerin sivil savunma ekiplerinde görevli personeline dönem içerisinde eğitim verildi. Sivil Savunma dan Lefkoşa Türk Belediyesi Personeline Verilen Eğitim Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) Kanalizasyon Şubesi personeline, Kapalı Devre Suni Solunum Ekipmanı Kullanımı konulu eğitim, Sivil Savunma Arama Kurtarma Şube Müdürlüğü tarafından verildi. Eğitimde, metan gazının olumsuz etkisi altında kalmamak için suni solunum ekipmanlarının doğru kullanımı ve alternatif teçhizatlar konularına dikkat çekildi. L T B Kanalizasyon Şubesi personeli, uygulamalı olarak da bilgilendirildi. Sivil Savunma'dan Doğa Koleji Öğrtmenlerine Verilen Eğitim Sivil Savunma Gazimağusa Bölge Müdürlüğü personeli tarafından, 28 Kasım 2013 tarihinde Doğu Akdeniz Doğa Koleji öğretmenlerine Doğal Afet Durumunda Yapılması Gerekenler konulu eğitim verildi. 2

5 Sivil Savunma dan Özel Kurumlara Verilen Eğitimler Sivil Savunma Gazimağusa Bölge Müdürlüğü personeli tarafından eylül ayı içerisinde Salamis Bay Conti Otel, aralık ayı içerisinde ise E K TA M Ltd. çalışanlarına ilkyardım, depremden korunma ve yangın söndürme konularında eğitim verildi. Sivil Savunma DAÜ-KUT a Eğitim Verdi Sivil Savunma Gazimağusa Bölge Müdürlüğü ile Arama/Kurtarma Şube Müdürlüğü personeli tarafından Doğu Akdeniz Üniversitesi AramaKurtarma Kulübü Üyelerine (DAÜ-KUT), Dağcılık konusunda 20 Kasım 2013 tarihinde eğitim verildi. Sivil Savunma dan Kuzey Kıbrıs ODTÜ Kampüsü Çalışanlarına Eğitim Sivil Savunma Güzelyurt Bölge Müdürlüğü personeli tarafından Ekim 2013 tarihlerinde ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsu nda çalışanlara yönelik ilkyardım ve yangın söndürme kurtarma kursu verilmiştir. İlkyardım kursuna 61, yangın söndürme ve kurtarma kursuna ise 218 kişi katılmıştır. 3

6 FAALİYETLERİMİZ Sivil Savunma Personeli Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Eğitimine Katıldı Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı personeli, 14 üncü Zırhlı Tugay Komutanlığı nda 21 Kasım 2013 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı Kimyasal Biyolojik Radyolojik ve Nükleer (K B R N ) Mobil Eğitim Timi tarafından düzenlenen eğitime katıldı. Kuzey in Sesi Radyo Vatan Personeline Diksiyon Eğitimi Verildi T R T Ankara Radyosu eğitimci-spikerlerinden Hakan Tuzcu tarafından, Kasım 2013 tarihleri arasında Radyo Müdürlüğü personeline yönelik diksiyon eğitimi verildi. Sivil Savunma Personeline Verilen Muhabere Kursu Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı'nın hizmet içi eğitim programı çerçevesinde Aralık 2013 tarihleri arasında düzenlenen "Muhabere Malzemelerinin Kullanımı ve Bakımı" konulu eğitim gerçekleştirildi. 4

7 P Sivil Savunma 15 Kasım Resmi Geçit Törenine Katıldı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin kuruluşunun 30'uncu yıldönümü nedeniyle Dr. Fazıl Küçük Bulvarı nda düzenlenen resmi geçit törenine, Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı tam donanımlı araçları ve personeli ile katıldı. Başkent Lefkoşa ve diğer ilçe merkezlerinde gerçekleştirilen törenlerde yer alan Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı, her zaman halkımızın yanında olduğunu gösterdi. Sivil Savunma Personeli Kan Bağışında Bulundu Kan Bankası ndaki stokların arttırılması ve kan bulmakta sorun yaşayan thalassaemia hastaları için Thalassaemia Derneği tarafından düzenlenen kan bağış kampanyasına Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı personeli de katıldı. Sivil Savunma dan Bayram Etkinlikleri Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı; Kurban bayramı faaliyetleri kapsamında, ülkemizdeki özel eğitim merkezlerinde eğitim gören engelli çocuklara yönelik yemek düzenledi. Çocuklara, Göç-Taş Folklör ekibi de gösteri sundu. 5

8 FAALİYETLERİMİZ Sivil Savunma Personeli YDÜ Sertifika Eğitim Programlarına Katıldı Yakın Doğu Enstitüsü nün (YDE) Yaşam Boyu Eğitim Programları kapsamında üç dönem halinde gerçekleştirilmesi planlanan Kamu Diplomasisi Sertifika Programına Sivil Savunma personeli de katıldı. Kuzey in Sesi Radyo Vatan Personeline Diksiyon Eğitimi Verildi Sivil Savunma dan Personele Doğum Günü Etkinliği Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı nca gerçekleştirilen sosyal ve moral etkinlikleri çerçevesinde doğum günü etkinlikleri gerçekleştirildi. Sivil Savunma Personel Çocuklarına Etkinlik Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı personel çocuklarına, 30 Kasım 2013 tarihinde gösterime giren Disney Live müzikal tiyatro oyununu izleme fırsatı sağlandı. 6

9 BM DÜNYA AFET RİSKLERİNİ ÖNLEME GÜNÜ ETKİNLİKLERLE KUTLANDI Dergi Yayın Komitesi Uluslararası Üniversiteler Arama Kurtarma Konseyi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı işbirliğiyle BM Dünya Afet Risklerini Önleme Günü kapsamında bir dizi etkinlik düzenlendi. B M Dünya Afet Risklerini Önleme Günü kapsamındaki etkinlikler resim sergisi, basın toplantısı ve panel olarak planlandı. Etkinlikler, 11 Ekim ve 25 Ekim 2013 tarihlerinde Yakın Doğu Üniversitesi'nin ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Doğal afetlerle ilgili farkındalığı sağlamak ve bilgilendirmek amacıyla 5-8 ve 9-11 yaş grubundaki çocuklara yönelik KKTC genelinde 38 ilkokul öğrencisinin katılımıyla, toplam 1808 adet resmin katıldığı yarışma sonucunda, başarılı bulunan resimlerin sahiplerine ödülleri verildi ve resim sergi açılışı yapıldı. Sergi açılışının ardından da Uluslararası Üniversiteler Arama Kurtarma Konseyi Başkanı ve Yüksek Öğretim, Planlama Denetleme, Akreditasyon ve Koordinasyon Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Gökçekuş Birleşmiş Milletler Dünya Afet Risklerini Önleme Günü dolayısıyla bir basın toplantısı düzenledi. Gökçekuş konuşmasında konuyla ilgili bilincin önemine dikkat çekti ve tüm katılımcılarla yarışmaya katkı koyanlara teşekkür etti. Etkinliğin son ayağı olan Doğal Afetler konulu panel, 25 Ekim 2013 tarihinde Yakın Doğu Üniversitesi İletişim Fakültesi Turuncu Salon'da yer aldı. Panel kapsamında Doğu Akdeniz Üniversitesi'nden Doç. Dr. Biran Mertan ve Uzman Psikolog Uğur Maner Doğal Afet Sonrasında Çocuk Psikolojisi ; Ortadoğu Teknik Üniversitesi Kuzey Kıbrıs Kampüsü'nden Yrd. Doç. Dr. Bertuğ Akıntuğ KKTC'de Sel Felaketi ; Akdeniz Karpaz Üniversitesi'nden Öğretim Görevlisi Emete Gözügüzelli Doğal Afetlere Genel Bir Bakış ; Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi'nden Öğretim Görevlisi Şerife Özbiler de Okullarda Afet Yönetimi konusunu ele aldı. Panel Başkanı, Doğu Akdeniz Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tuncer Tuncergil açılışta yaptığı konuşmada, afet teriminin tanımını yaparak, afetlerin ne zaman, nasıl ve ne büyüklükte gerçekleşeceğinin bilinemeyeceğine dikkat çekti. Bu bilinmezlik nedeniyle afetlere çoğu zaman hazırlıksız yakalanıldığına işaret eden Tuncergil, alınacak önlemlerin önemine dikkat çekti. 7

10 Yeşilırmak Karalara Büründü Dergi Yayın Komitesi Ülkemizde meyve ve sebze üretimin önemli bir bölümünü karşılayan, aynı zamanda çileğiyle de ünlü olan bölgesi Yeşilırmak, 17 Ağustos 2013 tarihinde Güney Kıbrıs ın Pirgo köyü yakınlarında başlayıp, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne geçen yangın felâketiyle karalara büründü. Günebakan bölgesinde etkili olan yangında, özellikle Yeşilırmak Sınır Kapısı nın bulunduğu bölge çok büyük zarar gördü. Günebakan bölgesinden ilerleyen yangın rüzgârın ters dönmesiyle Yeşilırmak köyüne yaklaşmış, yangın söndürme çalışmalarına Polis Genel Müdürlüğüne bağlı Güzelyurt Polis İtfaiyesi nden 4 arazöz ve 16 personel, Gemikonağı Polis İtfaiyesi nden 1 arazöz, 1 yangın söndürme aracı, 1 tanker ve 30 personel, Orman Dairesi ne bağlı Koruçam bölgesinden 1 arazöz, Girne bölgesinden 1 tanker ve 1 arazöz, Lefkoşa bölgesinden 2 arazöz, 1 tanker ve 41 personeli ile Sivil Savunma Teşkilatı ndan 1 arazöz, 1 su tankeri, 3 yangın söndürme aracı ve 27 personel ile katıldı. Yangına ayrıca belediyelerden gelen su tankerleri, özel şirketlere ve vatandaşlara ait iş makineleri de müdahale etti. Yangın çok büyük uğraşlar sonucu söndürüldü ancak bilançosu da ağır oldu. 925 futbol sahası büyüklüğündeki bir alanın kül olduğu yangında, yıl önce ekilen çam, servi ve akasyadan oluşan 200 bin fidanı alevler yuttu. Ülkedeki toplam orman arazisinin 76 bin hektar olduğu göz önüne alındığında, toplam orman arazisinin ortalama yüzde 1,3 ü yangında yandı. Özellikle arazi ve orman yangınlarıyla mücadele, yangına müdahale edenler için büyük riskler taşımaktadır. Bilinçli, doğru ve hızlı müdahale hem müdahale edenin güvenliği hem de yangının en az zararla söndürülmesi açısından önemlidir. Bu vesileyle Yeşilırmak yangını dahil, ülkemizde yaşanan orman yangınlarında emeği geçen herkese Sivil Savunma Dergi Komitesi olarak teşekkür ediyoruz. 8

11 Mesarya Sular Altında 2013 yılını geride bırakmaya sayılı günler kala Mesarya bölgesinde etkili olan yağmur ve dolu hayatı felç etti. Şiddetli yağmur ve dolu yağışından en büyük etkiyi gören köylerden biri de Ulukışla oldu. Yoğun dolu yağışı yüzünden yer yer 30 santimetreye ulaşan dolu kalınlığı gözlemlenen Ulukışla'da kapanan yolları iş makineleri açtı. Birçok evi su basarken, bahçe duvarları yıkıldı, dereler taştı, tarlaları aşan yağmur suları köy içinden geçerken 3 metreye ulaştı. Ulukışla köyünün dışında özellikle Çukurova, Düzova, Kalavaç, Yeniceköy, Serdarlı ve Turunçlu bölgelerinde etkili olan yoğun yağışlar su baskınlarına sebep oldu. Bazı evler ve mandıralar sular altında kaldı. Mesarya köylerinde zarara yol açan yağışlar, Lefkoşa-Gazimağusa anayolunun bazı bölümlerinin de trafiğe kapatılmasına neden oldu. Su baskını yaşanan köylere Sivil Savunma, polis, itfaiye, kaymakamlık, Su İşleri Dairesi ve belediyelerden ekipler müdahale etti. Yaşanan Felaketin ardından İçişleri Bakanlığı Mesarya bölgesinde yaşanan felaketin bilançosunu şöyle açıkladı; Mesarya köylerinde bazı evler, binalar, tarlalar ve yollar sular altında kaldı Çukurova'da su giren 2 ev temizlendi Ulukışla'da 13 evi su bastı, bazı kümes hayvanları telef oldu Dilekkaya, Yeniceköy, Paşaköy'de de birkaç eve su girdi Ulukışla'da evleri sular altında kalan ailelere erzak ve yiyecek yardımı yapıldı Dörtyol'da refüjlere ve kaldırımlara da sel suları girdi Aslanköy'de boya fabrikasını su bastı Düzova'da ağılları su bastı Kalavaç'ta bentler taştı, bir eve su girdi, bir duvar yıkıldı 9

12 2 Uluslararası. Afet Yönetimi Fuarı Mehmet YILMABAŞAR Harekat Yönetim Müdürü Afet hazırlıkları ve ilgili kuruluşların afet sırasında kullanılacak modern teknolojiye uygun ekip ve ekipmanlar ile geliştirilen projelerin tanıtıldığı II. Uluslararası Afet Yönetimi Fuarı İstanbul Fuar Merkezi'nde Ağustos 2013 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Türkiye Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile Türkiye Sağlık Bakanlığı'nın destekleriyle ikincisi gerçekleştirilen fuarın bu yılki teması Küresel tehdit, yerel tecrübe: Afet yönetiminde sürdürülebilirlik olarak belirlendi. Çok Geç Olmadan sloganıyla yola çıkan ve afet sektöründe yer alan temsilcileri bir araya getiren fuarda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı Harekât Yönetim Müdürü Mehmet Yılmabaşar başkanlığında, İtfaiye Müdürlüğü nü temsilen Baş Müfettiş Ahmet Özmenek, Orman Dairesi nden Gökhan Akar, Uluslararası Üniversiteler Arama Kurtarma Konseyi Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Gökçekuş, sivil savunma personelleri Cemal Betmezoğlu, Mustafa Duyar, Zeynep Kaya ve Ümit Altınkaynak ın dâhil olduğu bir ekiple temsil edildi. Fuarda, IUSRC Başkanı Prof.Dr. Hüseyin GÖKÇEKUŞ, Doğal Afetler ve Üniversite Gençliğinin Rolü konulu bir sunum gerçekleştirdi. Fuarda yer alan standımızı, fuar sürsince Türkiye Cumhuriyeti Afet ve Acil Durumlar Yönetimi (AFAD) Başkanı Dr. Fuat OKTAY, AFAD Müdahale Daire Başkanı Fatih Özer, Kimse Yok Mu Derneği Başkanı İsmail CİNGÖZ, Uganda Maj. Gen. Dr. OKETTA J.F psc(u), Rize Afad Md. Şakir 10

13 KURK, Bolu ve Ankara Kimse Yok Mu Derneği Şube gönüllüleri, Mozambik Ulusal Afet Yönetim Enstitüsü Başkanı Ana CRİSTİANA, Uluslararası Kızılhaç CEO'su Maria WHİTE, kurum ve kuruluş üyeleri ile fuarına gelen vatandaşlar ziyaret etti. Fuara katılan üst düzey yabancı ülke temsilcileri ile yapılan temaslar ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin tanıtımı yapılırken, yaşanması muhtemel ulusal veya uluslararası boyuttaki afetlerde birlikte çalışma imkanı bulabileceğimiz ekip veya birlikleri yakından tanıma imkanı sağlandı. Fuarda yer alan ekiplerin imkan ve kabiliyetleri ile sahip oldukları teknik malzeme ve teçhizatlarının yanı sıra, üretim yapan özel firmaların araç ve gereçlerini görme fırsatı doğdu. Fuara katılan ekibimiz diğer faaliyetlerinin yanı sıra, ülkemizde meydana gelebilecek afetlere en kısa sürede, diğer kurumlarla birlikte koordineli olarak müdahale edilebilmesi ve araç-gereç donanımların geliştirilmesi için oluşturulması planlanan afet yönetim merkezinin donanımı hakkında, Türkiye'de bu konuda uzman kurumlar ile temas kurarak, konu hakkında bilgilenme fırsatı da buldu. Bu maksatla İstanbul AFAD Müdürlüğü tarafından Hasdal'da yapımı tamamlanarak kısa bir zamanda hizmete açılacak olan yeni afet yönetim merkezini ziyaret etti. Ziyaret sırasında, yetkililer tarafından ekibimize merkez hakkında bilgi verildi ve üniteler yerinde gösterildi. Afet ve acil durumlarda birlikte çalışan İtfaiye Teşkilatı, Orman Dairesi ve Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı'nın fuarda birlikte yer alması, fuara katılan diğer kurum ve kuruluşlara iyi bir örnek teşkil etmiştir. Ülkemizdeki tüm kurum/kuruluşlarımızın görev sahalarıyla ilgili uluslararası organizasyonlarda yer alması, ülkemizin ve kurumlarımızın tanıtılmasının yanı sıra, personelin gelişiminde ve görev sahalarında işbirliği alanlarını geliştirmelerine olumlu katkı sağlamıştır. 11

14 Ahmet Cengiz ÖKTEM İkmal ve Donatım Şube Müdürü Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı personelinin her türlü doğal afette; daha bilinçli, çağdaş ve güncel bilgilerle donanmış, daha eğitimli ve kendi alanında daha etkin olmasını sağlamaya yönelik planlı eğitim çalışmaları kapsamında, Kasım 2013 tarihleri arasında Antalya'da gerçekleştirilen 1. Ulusal Afet ve Afet Eğitimi Kongresi ne Kaynak Yönetim Müdürü Aklın GEDİKOĞLU başkanlığında, İkmal ve Donatım Şube Müdürü Ahmet Cengiz ÖKTEM, İskele Bölge Müdürü Ali ORÇAN, Personel Şube Müdürü Sevgi AYKIN, Radyo Müdürlüğü Personeli Amber Eker AVCIL, İkmal ve Donatım Şube Müdürlüğü personeli Melih KONULOĞLU, Muhabere Şube Müdürlüğü personeli Ahmet YILMABAŞAR, Arama Kurtarma Şube Müdürlüğü personeli Adem EYGÜN, Güzelyurt Bölge Müdürlüğü personeli Salih GÜRPINAR ve Sağlık Bakanlığı'ndan Acil Tıp Uzmanı Doktor Şadiye EMİRCAN'dan oluşan 10 kişilik bir heyetle iştirak edilmiştir. Ulusal Afet ve Afet Eğitimi Kongresi adıyla birincisi gerçekleştirilen etkinlik, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Derneği (AYSEDER) ve Demokratik Eğitimciler Sendikası (DES) tarafından düzenlenmiş ve T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı afet anında doğrudan görev yapacak önemli kamu kuruluşlarının yanı sıra, aralarında eğitim, sağlık ve arama konularında faaliyet gösteren kurumsallaşmış dernek ve vakıfların yer aldığı toplam 12 kurum ve kuruluştan da destek almıştır. Kongreye Sivil Savunma personeli dışında; yukarıda ismi verilen Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı personeli, özel sağlık kuruluşları, Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı'ndan gelen Sivil Savunma Uzmanları, bilgi teknolojisi kullanan ve üreten firma temsilcileri, farklı üniversitelerin tıp fakültelerinden akademik personel, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Yangınla 12

15 Mücadele birimlerinden uzman ve eğitimli personeli ile belediyelere bağlı itfaiye müdürlüklerinden gelen deneyimli personel gibi, Türkiye'de afetle doğrudan ilgili farklı meslek gruplarından 150 kişi katılmıştır. Uluslararası katılımlı 1. Ulusal Afet ve Afet Eğitimi Kongresine katılan ve afet, afet eğitimi, afetlerde ilyardım, rehabilitasyon, haberleşme, afet tıbbı, afetlerde arama kurtarma faaliyetleri, büyük orman ve sanayi yangınlarıyla mücadele konularında uzmanlaşmış bilim insanı, deneyimli bürokrat, medya mensubu, sivil toplum kurluşlarından temsilciler ile alanında tanınmış deneyim sahibi bir çok uzman ve akademisyen tarafından, tebliğ, görüş ve öneriler sunulmuştur. Kongre, başlangıç olarak deneyim sahibi bürokratları, akademisyenleri, hekimleri, doğal afetlerle ilgili her konuda hizmet veren kurum ve kuruluşları bir araya getirerek, bağımsız oturumlarla doğal afetler konusunda geleceğine yönelik kapsamlı çözüm önerileri ve konuyla ilgili teorik ve pratik bilgileri tüm katılımcılara sunmayı ve bu yöntemle bilgi paylaşımı sağlamayı amaçlamıştır. Kongre boyunca kurulan standımızdan görsel olarak Başkanlığımızca hazırlanan ve Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığının faaliyetlerini içeren tanıtım filminin izleyicilere aktarılması sağlanmış, standımıza gelen tüm katılımcılara Başkanlığımız ve faaliyetleri hakkında ayrıntılı bilgiler sunulmuştur. Kongrenin ikinci günü olan 15 Kasım 2013 tarihinde ise standımıza KKTC'nin kuruluşunun 30. yıl dönümünü hatırlatan pankart asılmış ve katılımcılara geleneksel yiyeceklerimizden kokteyl tarzı ikramda bulunulmuş; gün boyu yayımlanan KKTC ve Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığını tanıtıcı nitelikli film, dergi ve broşür gibi dokümanlarla katılımcıların bilgilendirilmesi sağlanmıştır. 13

16 Kanlı Noel in 50'inci Yıldönümü Dergi Yayın Komitesi "Kanlı Noel", 21 Aralık 1963 tarihinde Kıbrıslı Türkler'e karşı başlatılan silahlı saldırılara verilen isimdir. 20 Aralık 1963 gecesi, Lefkoşa'nın Tahtakale semtinde otomobillere açılan ateş sonucunda Zeki Halil ve Cemaliye Emirali öldürülmüş, bir grup Türk de açılan ateş sonucunda yaralanmıştı. 21 Aralık günü bu saldırıyı kınamak için Lefkoşa Türk Lisesi bahçesinde toplanan Türk öğrenciler, EOKA çetesi mensupları tarafından kurşunlanmış ve aynı gün Lefkoşa'daki Atatürk büstüne de saldırmışlardı. Bir gün sonra Türkiye Büyükelçilik binası ile Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı'nın ikametgahına ateş açılmış, Lefkoşa'nın Küçük Kaymaklı semti kuşatma altına alınıp, Kanlıdere bölgesinde bulunan Türklere karşı saldırı düzenlenmişti. 24 Aralık 1963 te Lefkoşa'nın Kumsal semtinde 11 kişi hunharca katledilmişti. Bunlardan 4 ü Emekli Tabip Tuğgeneral Nihat İlhan'ın ailesiydi. İlhan'ın evinin banyo küvetinde eşi Mürüvet İlhan ve çocukları Murat, Kutsi ile Hakan gözü kanlı EOKA mensupları tarafından öldürülmüştü. Bu menfûr cinayetlere karşı Türk Mücahitleri ve Türk halkı, en ilkel silahlarla direnmiş, şehit vermiş, kayıp vermiş; fakat teslim olmamıştı. Makarios, ENOSİS gayesine engel gördüğü Türk halkını imha hareketine girişince, radyo ve televizyonu kontrolü altında tuttuğundan ve Türkiye Büyükelçiliği'nin telefonu dâhil, Türklere ait bütün telefon irtibatlarını kestiğinden, Kıbrıs Türk halkının feryâdı, dünyaya duyurulamamıştı Aralık arasında cereyan etmiş olan ve tarihe Kanlı Noel olarak geçen bu devrede, tespit edilen şehit sayısı 92, yaralıların sayısı ise 475 tir. Kanlı Noel, katliamı sonrası 8 bin 667 Kıbrıs Türkü yaşadığı 103 köyden göç etmek zorunda bırakıldı. 26 Aralık günü Ayvasıl'da 14 günlük bebeklerden 70 lik ihtiyarlara kadar 21 Türk, katledilerek kendilerine kazdırılan çukurlara canlı canlı gömülmüştür. Bu çukurlar, Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün gözlemciliğinde 14 Ocak 1964 yılında açıldı. 14

17 İşte tarihe ışık tutan ve Kıbrıs Türklerini hedef alan soykırımın gerçekleştirildiği günlerde bu cinayetlere tanık olan yabancı gazetecilerin haberlerinden bazı yansımalar: The Times, 04 Ocak 1964 "Küçükkaymaklı köyünün imamı ve sakat olan ve gözleri görmeyen oğlu bugün yataklarında öldürülmüş olarak bulundular. Küçükkaymaklı'ya dönen Türkler, 75 yaşındaki imam Hüseyin İğneci'yi makineli tüfek mermileriyle delik deşik edilmiş buldular. İmam camide duasını ettikten sonra evine dönmüş ve yatmış. Daha sonra, Rumlar (EOKA'cı teröristler) köye saldırınca köy halkı kaçmış, İmam Hüseyin sakat oğlunu yalnız bırakmayı reddederek, yanında kalmıştı. Türkler, bölgede üzerleri toprakla örtülmüş beş ölü bulduklarını söylüyorlar. İmam Hüseyin ile ama oğlu da bu ölüler arasındaydı. New York Herald Tribune, 13 Ocak 1964 "Kuşatılmış Türk tarafını dolaşmama izin verilmişti. Kumsal bölgesine götürüldüm ve kırık cam parçaları üzerinde yürüyerek, bahçesinde portakal ağaçları olan ve etrafında sahipsiz siyah-beyaz bir kedi dolaşan, yeşil-beyaz bir eve girdim. Bu evin banyo odası sanki mezbahaymış gibi her taraf kan içindeydi ve banyoda birbirine sarılmış kanlar içinde bir kadın ve üç çocuğu ölü yatıyordu. Bitişik odada da ölü bir kadın vardı. Bunlar da terörist EOKA'cıların kurbanlarıydı. Daily Telegraph, 14 Ocak 1964 Bugün Lefkoşa'dan Londra'ya getirilen 20 göçmen arasında çocuklarla gelen iki de İngiliz kadın vardı. Bunlardan birinin Kıbrıslı Türk olan kocası geride kaldığı için kimliğini açıklamaktan koruyordu. Apartman dairesinin dışında 5 Türkün EOKA'cılar tarafından vurularak öldürüldüklerine tanık olduğunu söyledi. Silahsız olan bu Türklerin elleri havadayken makineli tüfekle nasıl tarandıklarını anlattı. Le Figaro, Ocak 1964 "Eğer Türkiye bugüne kadar Kıbrıs'taki Alayını takviye etmediyse bu Türkiye'nin sabrının bir kanıtıdır. Bunu yapma hakkı inkar edilemez. Şayet uluslararası anlaşmaların herhangi bir anlamı varsı Türkiye, Kıbrıslı Türkleri başka katliamlardan kurtarabilir. Bu ırkçı ayrımcılığın en çirkin şekli. Konuyu bulandırmak için hatanın her iki tarafa ait olduğu iddia edilmiştir. Oysa gerçek suçlu EOKA olarak bilinen Kıbrıs Rum terör örgütüdür. 15

18 KKTC'nin ilanı Dünyayı şok etmişti Akay Cemal Gazeteci Yazar Bundan tam 30 yıl önce, 15 Kasım 1983'te doğan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) ilanı, başta Rum tarafı ile Yunanistan olmak üzere; dünya ülkelerini şok etmişti... İngiliz ve Amerikan istihbaratları bile 'Nasıl oldu da gözümüzden, kulağımızdan kaçtı?' sorularına yanıt arıyorlardı. Devletin ilânına kadar geçen sancılı süreçte, kapalı kapılar ardında yapılan görüşmeler ve en nihayet meclisten onay alınmasıyla KKTC'nin ilanı dünya kamuoyunda sürprizle karşılanmıştı. Merhum Cumhurbaşkanı Rauf DENKTAŞ'ın öncülüğünde yer alan görüşmelerde bazı partilerin itirazları olmasına rağmen, sonradan ikna edilmişler ve Rum tarafının müzakerelerde ayak sürümeye devam etmesiyle bir yere varılmayacağı konusunda hep birlikte görüş birliğine varılmıştı. KKTC'de Telekomünikasyon İdaresi çok önemli bir görev üstlenmiş ve bu çerçevede dünya ile irtibat kesilmişti. Aksi takdirde gelişmelerden bilgi sahibi olunması durumunda, başta ABD ve İngiltere olmak üzere; belli başlı ülkelerin baskılarına maruz kalınacaktı. Batının yanı sıra, BM ve AB'nin hatta NATO'nun "Ne yapıp ne edip önleyiniz" şeklinde Türkiye nezrinde girişimlerde bulunacağı ve baskı yapabilecekleri düşüncesiyle operasyon büyük bir gizlilik gerektiriyordu. Eski Cumhurbaşkanı muavini Dr. Fazıl KÜÇÜK de Rauf DENKTAŞ tarafından davet edilerek toplantılara katılıyor ve bilgilendiriliyordu... Dolayısıyla bizler de bilgi sahibi oluyor ve gelişmeleri yakından izliyorduk. Önemli bir sorun da elektrik meselesiydi. Dr. KÜÇÜK, KKTC'nin ilanına ramak kala bu durumu DENKTAŞ'la görüşürken "elektrik sorununu ne yaptınız?" diye sormuştu...toplantıda bulunanlar, birbirlerinin yüzlerine bakarak yanıt bulmaya çalışıyorlardı. Nitekim Kıbrıs Rum Yönetimi, devletin ilanının duyurulmasıyla birlikte şalteri kaldırmış ve elektriği kesmişti. Bugün 30'uncu yaşını kutlayan KKTC'nin ilanı bir yerde Rum tarafının görüşmelerde şimdiki gibi ayak sürümesi ve zamana oynamasının ürünüdür. 16

19 Hiçbir şeyi kabule yanaşmayan Rum Yönetimi BM tarafından yapılmakta olan tüm önerileri ret etmekte, Türk tarafı ve Türkiye ile adeta oyun oynamaktaydı... Kıbrıs Türk tarafının iyi niyetine rağmen, müzakerelerde en ufak bir ilerleme kaydedilememesi ve boşa kürek çekilmesi, devam eden belirsizlik ve toplumun karşı karşıya bulunduğu sorunların çoğalması, şok edici bir adım atma gereksinimini ortaya koymaktaydı...bu durum ve müzakere sürecinin ağır aksak devam etmesi, Ankara ile de çeşitli vesilelerle değerlendirilmekte ve çıkış yolları aranmaktaydı... Artık bıçak kemiğe dayanmış ve Rauf DENKTAŞ'ın, BM Genel Sekreteri'nin ricası üzerine, topraktan "%29 +" yanıtına rağmen yine Rumların ret kararıyla karşılaşması bardağı taşıran damla olmuştu. Devletin ilanı, Kıbrıs meselesini kapatmak yerine, yine de barış ve çözüme açık kapı bırakmıştı...devletin ilanının mecliste oy birliğiyle kabulü üzerine Kıbrıs davasına bir ömür hizmet eden Dr. Fazıl KÜÇÜK, Rauf DENKTAŞ ve Osman ÖREK halkın karşısında el ele tutuşarak sevinç gözyaşlarını tutamamışlardı Kasım 1983 tarihinde Lefkoşa'da Sarayönü'nde toplanan on binlerce kişiye hitap eden DENKTAŞ, kurulan devletin Kıbrıs Türkünün bağrından çıktığını, nice şehitler ve gazilerin kan ve terlerini taşıdığını belirtti. KKTC'nin kuruluşu hiç de kolay olmamıştı... Kıbrıs Türkünü azınlık olarak gören ve aşağılayanlara günü geldiğinde okkalı bir yanıt verilmesi, oyalama taktiklerine dur denilmesi üzerinde hemen herkes mutabıktı. Çünkü Kıbrıslı Türkler çok acılar çekmiş, kendi vatanında ikinci sınıf vatandaş muamelesi görmekten artık usanmıştı...kısacası; adanın kuzeyinde Türklerin kendi egemenliklerini, kendi hâkimiyetlerini dünyaya duyurmanın yolu ayrı bir devlet ilanından geçmekteydi...başta Rum ve Yunanlıların olmak üzere; Kıbrıs Türkünü öteden beri hor görenlere anlayacakları dilden konuşmanın zamanıydı... KKTC, çatısı altında yaşayan halkın en az Rumlar kadar hak sahibi ve devlet sahibi olduğunun kanıtıdır. Nice 30 yıllara... 17

20 Sönmezliler Yılsay BARLASOĞLU Sönmezlilerin kuruluşu 1955 yıllarına rastlar yılı, Kıbrıs Türk Toplumunun yaşamında çok önemli bir dönüm noktasıdır. Sönmezlilerin bu yılda kurulmuş olması, daha doğrusu faaliyete geçmiş olması tamamen bir rastlantıdır. O yıllarda Lefkoşa Surları içinde yaşayan Türklerin sosyal yaşantısı kısıtlıydı. Kadınlar yaşamlarının çok büyük bir bölümünü evlerinde geçirirken, erkekler de iş saatleri dışında kalan vakitlerini kahvehanelerde, meyhanelerde veya az sayıdaki spor kulüplerinde geçirmekteydiler. Çoğu evde elektrik ve su yoktu. Gençler okuldan sonra gidecek yerleri olmayan, enerjisini harcayacak ortamdan yoksun bir durumda, kendi aralarında kurdukları arkadaş grupları ile çeşitli haylazlıklar yapmakta idi. Hisar bölgesinde yaşayan, futbol oynamaya meraklı bir arkadaş grubu, kendi içlerinden birinin evinde bir futbol takımı kurmaya ve çevrelerindeki diğer gençlerle (Türk ve Rum) maç yapmaya karar verdiler. Çok kısa süre sonra yakındaki Yeni Mahalle'nin gençleriyle bir araya gelerek çok güçlü bir takım oluşturdular. Bu takımın adı Sönmezler oldu. Bu isim, 1958 yılında, o zaman federasyona kayıtlı olan Yıldız Spor'la birleşerek Sönmez Spor oldu. Sönmez Spor yenilmez bir futbol takımı olmuştu. Bunun nedeni aralarındaki arkadaşlık bağının çok güçlü olması ve milli davaya baş koymalarından kaynaklanıyordu. Bu öyle bir bağ ki aradan yıllar geçmesine rağmen aynı güçle devam etmektedir yılında faşist EOKA'nın patlattığı bombalardan sonra Rumların maskeleri düşmüş, Türklere besledikleri kötü niyet ortaya çıkmıştı. Bu durumda yapılacak tek şey meşru savunma idi. İşte o günlerde Sönmezler çatısı altında toplanan gençler, kendilerinden yaşça büyük ağabeyleri tarafından örgütlenerek Rumların EOKA Teşkilatı na karşı, yok denecek kadar az silâh ve el yapımı bombalarla direnişe geçtiler. Bu direniş 1974 Barış Harekatı na kadar gerek yer altında Volkan, 9 Eylül ve TMT mensubu, gerekse yer üstünde Mücahit olarak ve şehitler vererek devam etti. 18

21 1955 yılında başlayan ve günümüze kadar devam eden ve edecek olan Sönmezlilik ruhunu anlamak için uzun yıllar sönmezli olarak yaşamak ve sönmezli gibi düşünmek gerekir. Sönmezlilik, içinde sevgi ve kardeşliğin, güvenin, her türlü özverinin olduğu erdemli bir yoldur. 50'li 60'lı hatta 70'li yıllar insanların cebinde para olmayan yıllardı. Futbol oynamak için bir araya gelen bu gençler, ceplerindekini ortaya koyarak, kimseden yardım almadan, futbol formalarını, ayakkabılarını ve gerekli araç gereçlerini temin etmiş, diğer bir değişle kendi ciğerlerini, kendi yağlarıyla kavurmuşlardır yılında Lefkoşa'nın Reşadiye sokağında başlayan bu yolculukta, mekan olarak sırasıyla deli Kezban'ın evi, Halkın Sesi gazetesinin karşısındaki Guşonun Kahvesi, Zafer Sineması yanında bir bina ve son olarak Mücahitler Sitesi karşısındaki fakirhane dediğimiz bina lokal olarak kullanıldı. Sönmez Spor öyle bir takım olmuştu ki başarıdan başarıya koşmakta idi. Birinci lige yükselmesi birtakım oyunlarla engellendi ve futbolcuların büyük çoğunluğu Ç.T.S.K bünyesine aktarıldı. Futbol takımı dağıldığı halde Sönmezli arkadaşlığı devam etti Kanlı Noeli nde başlayan olaylardan sonra her Kıbrıs Türkü gibi kendilerini vatan savunmasına adayan bu arkadaşlardan bazıları, o günlerdeki zorlu koşullara rağmen topluma sosyal ve kültürel alanlarda hizmet vermek amacıyla1966 yılında, Kültür Ocağı adı altında yeni bir oluşuma gittiler. Bu ocak yayınladığı kültür dergisi yanında sosyal ve kültürel içerikli birçok faaliyette bulunarak topluma moral vermeye çalışmıştır. Yıllar içinde zorunlu ayrılıklara rağmen, birliklerini ve iletişimlerini hiçbir zaman kaybetmeyen bu arkadaşlar 1994 yılında tekrar bir araya gelerek Sönmezliler Ocağı nı yeniden tescil ettirdiler yılında yeni lokallerini yapmak için faaliyete geçen Sönmezliler, Lefkoşa Türk Belediyesi nin (LTB) kendilerine kiraladığı Yenişehir Meydanı ndaki yıkılmaya yüz tutmuş eski bir binayı, 1955'deki aynı Sönmezlik ruhu ve dayanışması ile yeniden inşa ederek bugünkü haline getirdiler. Milli mücadeleye katkı koyanları asla unutmayan Sönmezliler, kendi içlerinden verdikleri şehitleri unutmamak ve unutturmamak için, lokal girişine kitabelerini ve lokal önündeki Yenişehir Meydanı'na, LTB ve Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı'nın katkılarıyla İLK ADIM ANITI'nı, ayrıca LTB ile birlikte hareket ederek Bülent Ecevit Anadolu Lisesi karşısındaki meydana Barış Harekatı mimarlarından Bülent Ecevit'in heykelini dikerek, hizmet vermeye devam etmektedir. 19

22 Her Çocuk Özeldir Tuğçe AKINSEL Uzm. Klinik Psikolog Özev Aile Danışmanlık Birimi Sorumlusu Ülkemizde farklı gelişen bir çocuk sahibi iseniz (zihinsel gerilik, otizm, down sendromu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, öğrenme güçlüğü, sosyal uyum problemleri...vs) aile olarak sizi ve özel eğitim ihtiyacı olan çocuğunuzu bütünü ile kucaklayan bir sisteme ihtiyacınız vardır. Bu sistem bünyesinde; aile danışmanlığını, özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetini bulundurması gerekir. Çünkü özel eğitimde farklı disiplinlerden uzmanların koordineli çalışması bir zorunluluktur. Özel eğitim gereksinimli birey, ailenin aile danışmanlığı ve aile eğitimi alarak sürecin içerisinde aktif olması, kabullenme aşamasında destek alınması ve zaman kaybetmeden özel eğitime başlaması gereklidir. Özel eğitim gereksinimli bireyin tedavisinde, koruyucu hekimlik uygulamalarının yanı sıra, çocuk ve ergen psikiyatrisi, çocuk nöroloğu gibi uzmanların da kontrolünde olan bir süreç gereklidir. İşte KKTC Özel Eğitim Vakfı (ÖZEV) bu nedenle var ve bu nedenle kurulmuş bir hayır kurumudur. Bünyesinde bu uzmanları barındırmakta ve bu hizmetleri yönetmektedir. Halen 75 farklı gelişen bireyimize bu katkıları sunmaktayız. Kurumumuzda; -Bireysel Eğitim Programları: Eğitimciyle özel gereksinimli bireyin uyarıcısız bir ortamda bire bir çalıştığı, bireyin tanı ve özelliklerine göre hazırlanmış program ve materyaller ile yürütülen 45 dakikalık eğitim modelidir. -Grup Eğitimi Programları: Akademik becerilerin yanı sıra yaratıcılığı destekleme, paylaşmayardımlaşma, temel toplumsal kuralları öğrenme, günlük yaşam becerilerini kazanma ve günlük yaşama aktarma gibi sosyal becerileri de destekleyen programlardır. Gelişim seviyeleri birbirine yakın 5-8 çocuktan oluşan gruplarla yapılan çalışmalardır. Ayrıca grup eğitimlerinde çalışılan Sherborne gelişimsel hareket eğitimi ile çocuklarımızın vücudunu hissetme ve kontrol etme, insanlarla iletişim kurmaları desteklenerek, temel becerileri kazanmış özel eğitim gereksinimli yetişkinlerin bağımsızlığını kazanması, üretken bir birey olması ve boş zamanlarını uygun aktivitelerle değerlendirmesini amaçlayan iş eğitim programları uygulanmaktadır. -Fizyoterapi Programı: Herhangi bir nedenle fiziksel yetersizliği olan çocuklar için egzersiz âletleri ve egzersiz çalışmaları ile kas kuvvetinin arttırılması, denge ve koordinasyonun kazandırılması ve geliştirilmesine yönelik hazırlanan programlardır. -Aile Danışmanlığı ve Eğitimi: Aileleri, çocuklarını var olan özellikleriyle birlikte kabullenmeleri konusunda eğitsel olarak desteklemek, engel grupları ve özellikleri hakkında bilgilendirmek, çocuğun zihinsel, duygusal, sosyal, fiziksel ve dil gelişimleri ve buna bağlı eğitsel gereksinimleri hakkında bilgilendirme programıdır. Çocuk doktoru ve çocuk ve ergen psikiyatrisi aracılığı ile etkili kaynaştırma programı desteği.. vs gibi programlar ÖZEV'de uygulanmaktadır. En önemli unsur bu programlarda her bireyin bireysel ihtiyaçları dikkate alınarak hazırlanmış bireye özel programların kullanılıyor olmasıdır. Tabii ki özel eğitim de en önemli unsurlardan biri de erkenlilik ilkesidir. Bu nedenle ÖZEV 0-35 yaş dilimine hizmet vermektedir. Diğer bir prensip tam zamanlı eğitim programlarının uygulanması bu da ÖZEV'de sabah 08:30-16:00 saatleri arasında hizmet verilerek sağlanmıştır. Kesintisiz, yani tatil süresi kısıtlı bir eğitim uygulaması çok önemlidir. ÖZEV bu ilkeye de uygun bir akademik takvimle çalışmaktadır. Eğer sizler de çocuğunuzla ilgili yaşıyla uyumlu dilbilişsel düzeyi, motor gelişim, sosyal gelişim, öz bakım becerilerinde sıkıntılar yaşıyorsanız,çocuğunuz başkalarıyla göz teması kurmuyor, ismi söylendiğinde bakmıyor, parmağı ile istediği şeyi gösteremiyorsa, akranlarına ve oyunlara ilgi göstermiyorsa ve sorun yaşıyorsanız lütfen zaman kaybetmeden araştırmaya başlayınız. ÖZEV tüm bu konularda size destek vermeye hazırdır. 20

23 BÜYÜLÜ DÜNYA "BALE Cankat Ç. PİLTER Görsel sanatların en pırıltılısı olan bale, özellikle küçük kız çocuklarının düşlerini süsleyen büyülü bir dünyadır. Disiplinli, özverili ve algılamadaki gelişimin temellerini atan uzun bir süreçtir bale eğitimi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne bale sanatını tanıtan isim ise hiç kuşkusuz Deniz Özen'dir. Ankara Devlet Opera Balesi sanatçısıyken Kıbrıs'a gelen Özen, 48 yıldan bu yana bu mesleği sürdürüyor yılında adanın tek bale öğretmeni olarak hizmet vermeye başlayan Özen, Mutlu Barış Harekatı sonrasında da özel bale okulu, devlet ilkokullarında ve Jimnastik Federasyonu'nda verdiği eğitimlerle bir çok öğrenci yetiştirdi. Halen kendi özel okulu olan "Deniz Bale" okulunda 4 ila 5 yaşından başlayan onlarca aktif öğrencisi bulunan Özen, yılmaksızın bu hizmetini sürdürüyor. Dile kolay tam 48 yıl boyunca sanat üretmek adına her koşulda mücadelesini sürdüren bale sanatçısı Deniz Özen'in ülkemize ve bale sanatına verdiği hizmetler yarım asrı bulmuş durumda. Bale sanatının adamızdaki en eski temsilcisi olan Özen'in her yıl Haziran ayında öğrencileri ile hazırladığı yıl sonu gösterisi, konuklar tarafından büyük ilgi görüyor ve ayakta alkışlanıyor. Öğrencilerine klasik bale yanında karakter dansları da öğreten Özen, her şeyin bir zamanı, her adımın ve hareketin, çocuğun bilimsel gelişmesine göre sırası olduğunu söyleyerek "bu nedenle küçük bedenleri eğitmek ciddi bir sorumluluk işidir" diyor. Sohbetimiz sırasında, bu güne kadar bale eğitimi verdiği öğrencilerinden bazılarının bu sanatı kendilerine meslek seçerek bu alanda eğitim verdiklerini ifade eden Deniz Özen bundan duyduğu mutluluğu dile getirmekten de kendini alamıyor. Sanatın emek ve gönül işi olduğunu söyleyen Özen, "Meslek hayatımda 48 yılı geride bırakıyorum. Birçok öğrenci yetiştirdim, her yıl yeni bir heves yeni bir heyecan ve istekle çalışmalarımı sürdürüyorum. Bu da beni çok mutlu ediyor" dedi. 21

24 Kültürümüzün Aynası Büyükkonuk Serap ERKÖK Yurdumuzun doğal zenginliklerini, köy insanının yaşamını, gelenek ve göreneklerini dergimizin bu sayısında da sizelere tanıtmaya devam ediyoruz. Bu sayımızda Büyükkonuk köyünü sizler için fotoğrafladık. Coğrafi dokusu ve tarihi yapısıyla göz kamaştıran Büyükkonuk köyü, son yıllarda eko turizmi ile de adından çok söz ettiriyor. Kırsal kesim bölgesi olan Büyükkonuk'ta yöre halkı genellikle çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşıyor. Büyükkonuk, 2008 yılında yapılan yerel reform kapsamında fiziki anlamda da genişlerken belediyesine, Kaplıca, Mersinlik, Kantara, Yedikonuk, Tuzluca, Sazlıköy, Zeybekköy ve Kilitkaya'yı da kattı. Adı Eko turizimle birlikte anılan Büyükkonuk 2007 yılından itibaren her geçen gün büyümeye, kalkınmaya ve üretmeye devam ediyor. Büyükkonuk Belediye Başkanı Sezai Sezen, 1980 yılında kurulan Büyükkonuk Belediyesi'nin nüfusunun şimdilerde 3000 civarında olduğunu söyleyerek, eko turizm çalışmalarıyla ayağa kalkan bölgenin amaç ve hedeflerinden bahsetti. Her yıl Mayıs ve Ekim aylarında eko gün etkinlikleri düzenlediklerini ifade eden Sezen, "esas çıkış noktamız Kıbrıs kültürünü yaşatmaktır. Bunun yanında insanların aile bütçelerine de destek sağlanıyor. Sürdürülebilir bir yapı oluşturabilmek içinde yediden yetmişe herkesi buna dahil ediyoruz" dedi. Eko gün etkinliklerinde fabrikasyon ürünlere hiç bir şekilde yer verilmediğini söyleyen Belediye Başkanı Sezai Sezen, festivallerde kültürel, geleneksel el ve ev yapımı ürünlere yer verildiğini vurguladı. Büyükkonuk eko gün etkinliklerine her yıl artan ilgiden duyduğu memnuniyeti dile getiren Sezen, en son etkinlikte 30,000 civarında misafirin ağırlandığını söyledi. Başkan Sezen ayrıca bu yılki etkinlikte ilk defa 1. Uluslararası eko gün etkinliği gerçekleştirdiklerini ve gelecek yıl hedeflerinin 20 ülkeyi Büyükkonuk'ta ağırlamak olduğunu vurguladı. Belediye Başkanı Sezai Sezen den sonra söyleşimize köy sakinleriyle devam ettik. İşte sohbetimizden bazı notlar; 22

25 Şerife DEMİRLİ (Büyükkonuk Eko-Turizm Derneği Başkanı): Derneğimiz, 2005 yılında komite olarak başladı 2007'de ise resmi olarak kuruldu. Amacımız kültürümüzü sürdürmek, kırsal kesimde kalkınmayı sağlamak. Faaliyetlerimiz çerçevesinde festivaller, Eko-Gün etkinlikleri düzenliyoruz. Hellim, tarhana, el makarnası yapımı gibi gösteriler sunuyoruz Şubat ayında ise Eşek ve Çiftlik Hayvanları Festivali düzenleyeceğiz. İsmail CEMAL (Büyükkonuk Eko-Turizm Derneği üyesi): Lokomotif bir dernek olarak köyde, Eko-Turizm olgusuna çok büyük katkı koyduğumuzu düşünüyoruz. Kırsal kesim insanının hem kültürüne sahip çıkması hem de ekonomisine katkı sağlamak amacıyla Eko-Gün etkinlikleri düzenliyoruz. Derneğin en büyük amaçlarından bir tanesi çevre farkındalığını oluşturmaktır. Etkinliklerimizde çevre kirliliğini azaltmak ve duyarlılığı yaratmak adına önlemler alıyoruz. Örneğin; gıdaların paketlenmesinde naylon poşetten, kağıt poşete geçme gibi... Ülkenin en büyük sorunlarından olan çevre kirliliğini önlemek adına ülkede düzenlenen diğer festivallerde de çevre duyarlılığı yaratılmasını arzu ediyoruz. Kıymet ALİBEY: Eko-Turizm, köy hayatını solumak demektir. Kültürü, çevresi, gelenek görenekleri ve yemekleriyle beraber yaşam tarzıdır. Dernek içerisinde kadın kalkınması var. Festivallerde ürettikleri ürünlerini satanlar aile ekonomisine de katkıda bulunuyorlar." Hayriye KÖMÜRCÜGİL : Amacımız yöresel yemekler yapıp Kıbrıs kültürünü yaşatmak. Yöresel yemeklerimiz arasında yahnili el makarnası, tatar böreği, pirohu, bulgur köftesi, fırın kebabı, molohiya, patates tavası gibi ürünler bulunmaktadır. Düzenlenen festivallerde de bunu en iyi şekilde sunarak, onlara bu ürünlerimizi tanıtmaya çalışıyoruz. 23

26 Resimleyen: Mehmet İLKERLİ 24

27 Bufavento Efsanesi Beşparmak Sıradağları üzerinde bulunan St. Hilarion ve Kantara Kaleleri ile zincirin bir parçası olan Bufavento Kalesi, Bizans döneminde Arap saldırılarına karşı adanın savunma ve uyarılması amacıyla gözetleme kulesi olarak inşaa edilmiştir. Girne'nin doğusunda, Çatalköy sırtlarında yer alan kale, denizden 950 metre yükseklikte Kıbrıs'ın en sarp ve rüzgarı bol alan tepesinde kurulduğu için (rüzgara kafa tutan) Bufavento ismini almıştır. Kalenin yapıldığı tarih kesin olarak bilinmemekle birlikte tarihte ilk kez adı Arslan Yürekli Richard zamanında geçmiştir. Kıbrıs'da bulunan diğer kalelere göre konumu gereği ulaşılması en zor kaledir Yıllarında hapishane olarak kullanılan kalenin adı o dönemde "Aslan Şatosu" olarak geçmektedir Yılında kaleyi ele geçiren Venedikliler zamanında Bufavento Kalesi eski önemini yitirmiş, adanın savunmasında kıyıda bulunan kaleler önem kazanmıştır. Bufavento Kalesi, Aşağı ve Yukarı Kale olmak üzere iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Aşağı Kale kemerli bir giriş ile erzak ve yatakhane olarak kullanılan odalara açılmaktadır. Tam altında su sarnıcı bulunmaktadır. Yukarı Kalede Bizans tarzı kırmızı tuğla işçili ile yapılmış kapı ve oda kemerlerine rastlanmaktadır. Kaleden güneye bakıldığında Trodos dağları ve Lefkoşa'nın eşsiz güzelliğine sahip bir manzara görülmeye değerdir. Şehir merkezine 13 km uzaklıkta olan kaleye yamacından itibaren 1.5 saat tırmanılarak ulaşılabilmektedir. Kale'nin kuzey bölümünde kapalı havalarda rastlayabileceğiniz bulutlar ilginç görüntüler oluşturmaktadır. Bulutlu günlerde kaleyi ziyaret ederseniz, bu muhteşem görsel şöleni siz de izleyebilirsiniz. Kaleden Taşkent'e doğru inerken yüz metre aşağıda, yolun solunda Kayaköprü bulunmaktadır. Bir inanışa göre köprünün altından geçerken bir dilek dilerseniz kabul olur. Kale ile ilgili anlatılan bir efsaneye göre; Kıbrıs, Templar Şövalyelerinin egemenliğine girdiği dönemde kendisini Kıbrıs Kralı olarak ilan eden İsak Komnenus'un kızı, Richard'a teslim olmuştur. Bizans Prensesi ve köpeği cüzzam hastalığına yakalanınca Bufavento Kalesine kapatılmıştı. Prenses her sabah aşağıda bulunan bir kaynakta yıkanan köpeğinin derisinde iyileşme görmesi ile kendisi de bu kaynakta yıkanmaya başlamış. Prensesin de iyileşmesi üzerine kaynağın bulunduğu yere bugün Ayios Ionnis Chrysostomos Manastırı olarak bilinen tapınağı yaptırmış. 25

28 Hellim Cankat Ç. PİLTER Hellim. İlk aklıma gelen ben 7-8 yaşlarında iken rahmetlik anneannemin İskele'ye bağlı şimdiki Boğaziçi (Lapatos) köyündeki hanaylı evinin ön tarafında kurulan kazanların altındaki yanan odunlar olur. Annem ve teyzemler hellim yapılacağı dönemde, köye giderek anneannemin öncülüğünde hellim ve nor yaparlardı. Köyden alınan taze koyun sütünü önce temiz bir tülbentten geçiren anneannem, hellim kazanlarının içine taze sütü döküp belli bir ısıya geldiğinde mayasını eklerdi. Kısa bir süre sonra muhallebimsi bir hal alan sütü elliyle parçalayarak toparlar ve pıhtılaşan hellimin üzerine bir süzgeç oturtarak dibe çökmesi için kısa bir süre beklerdi. Pıhtılaşmış parçaları hasırdan yapılan ve talar ismini taşıyan kaplara alırdı. Bu kaplardaki hellimleri annem ve teyzemler dört-beş kez çevirip bastırarak iyice sıkılaştırırdı. Annemlerin söylediğine göre; hellim eğer fazla bastırılırsa daha gıcır gıcır olurdu. Suları iyice süzülen hellimler kaplardan alınarak, tepsiye yerleştirilir ve ısısı iyice düşsün diye üzerlerine soğuk su dökülürdü. Bu şekilde yapıldığında kaynar suya atılacak olan hellimler daha iyi sıkarmış. Tüm bu işlemleri bir kabın içinde yaparlardı. O kapta biriken suyu daha sonra kazana alıp yavaş yavaş kaynatırlardı. Bu işlemin, hellimin son aşamasına gelmeden önce illa ki yapılması gerekirdi çünkü bundan da nor elde ederlerdi. Bunun için kaynayan suya bir litre daha çiğ süt ekleyip; bir avuç tuzla bir adet limon sıkılırdı. Tuz, iri taneli, kaya veya deniz tuzu olmalıydı. Anneannem, kaynayan sütü ince bir tahtayla (oklava) yavaş yavaş karıştırarak, 'nor'un gelmesini beklerdi. Bu sırada annemler, tencerenin çok ısınıp fokurdamaması için norun oluştuğu yerlere ve özellikle tencere kenarlarına yavaş yavaş su eklerlerdi. Bu şekilde eşit yumuşaklıkta ve kayganlıkta nor elde ederlerdi. Kesilip, yüzeye çıkan parçaları süzgeçle topladıktan sonra talara koyup suyunu süzdürürlerdi. Tencerede kalan su, süzülmüş hellimlerin kaynaması için hazır hale gelirdi. Katılaşan hellimleri haşlanmak üzere yavaş bir şekilde tencereye bırakan annenem, bu şekilde hellimlerin pişip, su yüzeyine çıkana kadar haşlardı. Olan hellimleri daha sonra bir kaba alıp, soğuması için üzerine soğuk su dökerlerdi. Üzerine tuz serpip, sıcakken katlanan ve arasına taze nanecik yerleştirilen hellimleri yemek de kazan başında bekleyen biz Resimleyen: Mehmet İLKERLİ 26

29 torunlara düşerdi. Hazır olan noru ise sıcakken üzerine şekercik serpip afiyetle babam yerdi. Tüm bu yaşanmışlıklar çocukluğumdan arda kalanlar. Kıbrıs'ta hellim üretimi aslında yüzyıllardan beri biliniyor. Kıbrıs halkının yaşamında hellimin önemi hiç kuşkusuz çok büyük. Hellim, Kıbrıslıların beslenmesinde eskiden beri önemli bir rol oynar. Eskiden köy evlerinde hellimin yapımının, beslenme ihtiyaçlarının karşılanması dışında, kişiler arasındaki sosyal dayanışmayı da yanında getirirdi. Çünkü hellim yapma zamanı geldiğinde köy kadınları bir evde toplanır ve kara kazanlar içerisinde hellim yapmaya başlardı. Açıkcası, her ailenin kendi hayvanından az miktarda süt üretmesi nedeniyle, komşular kendi sütlerini sırayla birine verirlerdi, böylece, hellim yapımı için ihtiyaç duyulan miktarda süt toplanırdı. Başka bir deyişle, komşular sütün toplanması ve hellim yapımı için işbirliği yaparlardı. Bu şekilde, 1-2 aylık süre içinde, bütün ailelerin tüketime hazır hellimleri olurdu. Hellimin Gerçekleri Pişirildiği zaman yumuşayan ancak erimeyen ve şeklini kaybetmeyen bu benzersiz lezzet Kıbrıs mutfağında çok yönlü olarak kullanılıyor. Makarnaların üzerine rendelenen, sandviç ve salata malzemesi olarak kullanılan ve kebabın vazgeçilmez tamamlayıcısı olan hellim geleneksel hamur işlerine iç harç olarak sıklıkla kullanılıyor. Tüm bunların yanında yazları atıştırmak ve serinlemek için hellimi karpuz ile birlikte tüketiyoruz. Piştiği zaman altın rengi hafif kahverengimsi ve kıtır görünümünü alır. Tadı enfes olmakla birlikte Hellim birinci sınıf bir protein kaynağıdır. Kalsiyum ve mineral içeriği bakımından zengindir. 27

30 KIŞ HASTALIKLARI Dr. Güven E R K A L İç Hastalıkları Uzmanı Etik Hastanesi Soğuk hava özellikle güneşin batışı ile yüzünü gösteriyor. Gece yarısı ile öğle saati arasında yaklaşık 15 derecelik bir fark ortaya çıkıyor. Bu ısı farklılıklarına vücudun adaptasyonu kolay olmuyor. Bu durum vücudu strese sokup savunma sistemini zayıflatıyor. Zayıflayan bağışıklık sistemi, enfeksiyonların bulaşma ihtimalinin fazlalaşmasına sebep oluyor. Özellikle nezle ve grip gibi enfeksiyonlar bu dönemde çok sık karşımıza çıkıyor. Kalabalık ortamlarda bulunma, iyi giyinmeme, okulların açılması gibi etkenler enfeksiyon hastalıklarına zemin hazırlıyor. Sonbahar hastalıklarını kısaca özetleyeyim; NEZLE: Çok çeşitli virüslerin neden olduğu bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Burun akıntısı, hapşırma, halsizlikle seyreder. SİNÜZİT: Burun etrafındaki sinüs denen boşlukların iltihaplanmasıdır. Baş ağrısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı yapar. FA R E N J İT : Boğaz bölgesinin iltihaplanmasıdır. Boğaz kızarıklıkları, yanma, ağrı ateş yapar, boyun lenf bezleri şişebilir. TONSİLLİT: Bademciklerin iltihabıdır. Bademcikler iri, şiş ve kızarıktır, ateş yapar. OTİT: Orta kulak iltihabıdır. Kulak ağrısı, akıntı ve ateşle seyreder. LARENJİT: Gırtlak ve ses tellerinin iltihaplanmasıdır. Ses kısıklığı yapar, nefes darlığına sebep olabilir. B R O N ŞİT : Akciğer içerisindeki bronşların iltihaplanmasıdır. Ateş, hırıltı, öksürükle seyreder. Z AT ÜR R E : Akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Üşüme, titreme, ateş, öksürük şikâyetleri yapar. G R İB A L E N F E K S İY O N L A R : Nezleden farklı olarak yüksek ateş, boğaz ağrısı, vücut kırıklığı, kuru öksürük ve halsizlikle seyreder. KORUNMA: Tüm bu hastalıklardan korunmak için birtakım önlemler almamız gerekir: Sık sık elleri yıkamak doğru giyinmek, yani öğle saatleri ince akşam saatleri kalın giyinmek, kalabalığa mümkün olduğunca girmemek, tabak ve bardaklarımızı ayırmak. Kağıt mendil kullanmak, bilinçli beslenmek, spor yapmak, düzenli uyumak. Grip aşısı olmak. Tüm bunlara dikkat edersek, soğukların başladığı bu dönemi hastalıklara yakalanmadan, sağlıklı bir şekilde atlatabiliriz. 28