Mayıs - Haz ran 2014 / Sayı: Enerji Verimliliği HABER BİLGİ İNCELEME

Transkript

1 1 Mayıs - Haz ran 214 / Sayı: Enerji Verimliliği HABER BİLGİ İNCELEME

2 ESCON Enerj S stemler ve C hazları San. T c. Ltd. Şt. Orhangaz Cad. Tınaztepe Sok. No: Maltepe / İSTANBUL Tel: Fax: E-posta: nfo@escon.com.tr 2

3 1 9 sunuş Başlarken Bugün, enerjinin verimli kullanılması gelişmiş ülkelerde gündemin birinci sırasına oturmuştur. Ülkemizde de enerji en önemli konuların başında yer almaktadır. Çünkü Türkiye, enerjide dışa bağımlı bir ülkedir. Tükettiğimiz enerjinin %73 ünü ithal ediyoruz. Kendi üretimimiz de dahil yılda 8 milyar dolarlık enerji tüketiyoruz. Bunun %36 sı binalarda, %37 si sanayide kullanılıyor. Ancak, üzülerek belirtmeliyim ki ülkemizde enerji verimli kullanılmamaktadır. AB Ülkeleriyle mukayese edecek olursak; enerji yoğunluğu AB Ülkeleri ortalaması.16 iken ülkemizde.28 dir. Bunun anlamı, aynı mal ve hizmeti üretmek için daha fazla enerji tüketiyoruz demektir. Başka bir ifadeyle bugünkü AB seviyesine gelebilmek için enerjide %42 tasarruf potansiyelimiz vardır. Binalarda ve sanayide neler yapabiliriz: Mevcut binalarda sadece yalıtım yaparak %4-6 enerji tasarrufu sağlayabiliriz. Sanayide ortalama %3 enerji tasarrufu potansiyeli vardır. Bu potansiyelleri değerlendirerek, verimli cihaz ve sistemleri de kullanarak, binalarda ve sanayide yılda 2 milyar dolara yakın tasarruf yapabiliriz. Özellikle endüstriyel işletmelerde çok basit önlemlerle veya çok düşük maliyetlerle önemli tasarru ar sağlanabilmektedir. ENERJİ VERİMLİLİĞİ adıyla çıkardığımız bu bültende enerji verimliliği konusunda haber, makale, başarılı uygulama örnekleri, yeni teknolojiler vb. bilgiler yayınlanacaktır. Amacımız, enerji verimliliği konularında dünyadaki gelişmeleri yakından izleyip, ülkemizde yapılan çalışmalarda doğru bilgilendirme yaparak yol gösterici olmak, enerji tüketimini azaltıp, ülke ekonomisine katkıda bulunmaktır. Cafer Ünlü

4 1 9 haber TTMD Sempozyumu yapıldı TTMD tarafından iki yılda bir gerçekleştirilen, Uluslararası Yapıda Tesisat Sempozyumu nun XI.si 8-1 Mayıs 214 tarihleri arasında gerçekleşti. 7 2 Bilim Komitesi başkanı Prof.Dr. Nilüfer Eğrican ın açılış konuşmasından sonra sırasıyla; TTMD Başkanı Bahri Türkmen ve Sektörel Dernekler adına ISKAV Yönetim Kurulu Başkanı Cafer Ünlü birer konuşma yaptılar. Cafer Ünlü, İklimlendirme sektöründe kullanılan cihaz ve sistemlerin enerjiyi en çok tüketen ekipmanlar olduğunu belirtip, enerji verimli cihazların önemini vurgulayarak konuşmasını şöyle sürdürdü Türkiye, enerjide dışa bağımlı bir ülkedir.tükettiği enerjinin %73 ünü ithal ediyor. Tükettiğimiz enerjinin %36 sı binalarda, %37 si sanayide kullanılmaktadır. Binalarda ortalama % 4, sanayide ortalama %3 enerji tasarruf potansiyeli vardır. Yapılacak iyileştirmeler veya ömrünü tamamlamış cihaz ve sistemler yerine yüksek verimli cihazlar kullanarak yılda yaklaşık 2 milyar USD tasarruf edebiliriz. Bu konuda herkese görevler düşmektedir. Sempozyum bilgileri: 8 davetli konuşmacı (yedisi yurt dışından katılmıştır), 4 Panel (19 Panelist), 1 Oturum (64 bildiri), 7 poster sunum ile gerçekleştirilmiş olup 42 si kayıtlı çok sayıda katılımcı ile başarılı bir şekilde tamamlanmıştır ISKAV ın Koordinasyonunda Düzenlenen, Enerji Verimliliği Ana Temalı Resim Yarışması Sonuçlandı İlkokul ve Ortaokullara Yönelik Küresel Isınmanın Yarattığı Sorunlar, İklim Değişikliğine ve Çevreye Etkisi Konulu Resim Yarışması Ödülleri ISK-Sodex fuarında dağıtıldı. ISKAV, İSKİD, İZODER, TTMD, DOSİDER ve Hannover MesseSodeks Fuarcılık Tarafından İlkokul ve Ortaokullara Yönelik Düzenlenen, Küresel Isınmanın Yarattığı Sorunlar, İklim Değişikliğine ve Çevreye Etkisi Konulu Resim Yarışması sonuçları ISKAV ın web sitesinde Nisan ayında ilan edilmiştir. Dereceye giren öğrencilere ödülleriyle birlikte başarı serti kalarının yanı sıra, yarışma birincilerinin öğretmenlerine de ödülleri, 7 Mayıs 214 te İstanbul Fuar Merkezi nde yapılmış olan, ISK- SODEX Fuarı nın açılış töreninde verilmiştir. Aynı zamanda, yarışmada 2. lik 3. lük ve 1.Mansiyon, 2. Mansiyon ödülleri de sahiplerini bulmuştur. Ödüle hak kazanan öğrencilerin yanı sıra sergilenmeye layık bulunan resimlerde, ISK-SODEX Fuarı boyunca ziyaretçilerle buluşmuştur

5 1 9 haber ISK Sodex İstanbul 214 hedefe ulaştı Dünyanın üçüncü, Türkiye nin ise en büyük fuarı olan ISK-Sodex i 7-1 Mayıs 214 tarihleri arasında 84 binden fazla kişi ziyaret etti. İklimlendirme ve tesisat sektöründe faaliyet gösteren 881 rmayı bir araya getiren ISK - Sodex İstanbul 214 Fuarı (Uluslararası Isıtma, Soğutma, Klima, Havalandırma, Yalıtım, Pompa, Vana, Tesisat, Su Arıtma ve Güneş Enerjisi Sistemleri Fuarı), toplam 11 salonda ve bin metrekare alanda gerçekleşti. 7 2 Dört gün süren ve 84 binden fazla kişiyi ağırlayan fuarda yabancı ziyaretçi sayısı da 1 binin üzerinde oldu. Hannover- Messe Sodeks Fuarcılık tarafından Yeşilköy de bulunan İstanbul Fuarı Merkezi nde düzenlenen ISK - Sodex İstanbul 214 Fuarı na bu yıl enerji tasarruflu ve çevreci ürünler damgasını vurdu. Fuarın açılış töreninde iklimlendirme sektörünün sivil toplum kuruluşlarının başkanları hazır bulundular. Açılış törenine Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı Tarık Sönmez, İSİB Başkanı S. Zeki Poyraz, İSİB Başkan Yardımcıları A. Metin Duruk, H. Mehmet Şanal ve Yönetim Kurulu Üyeleri, ISKAV Başkanı Cafer Ünlü, İSKİD Başkanı Naci Şahin, TTMD Başkanı Bahri Türkmen, DOSİDER Başkanı Ömer Cihad Vardan, SOSİAD Başkanı Vahe Dağdevirenel, UHE Başkanı Tarık Karaoğlu, Hannover Messe Yönetim Kurulu Başkanı Alexander Küehnel, Hannover-Messe Sodeks Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü Murat Demirtaş katıldı ESCON Fuarda Dünyanın En Yüksek Verimli Soğutma Gruplarını Tanıttı Mitsubishi Heavy Industries Soğutma Grupları nın Türkiye temsilcisi olan Escon, ISK-SODEX Fuarı nda yeni teknoloji ürünü olan GART Modellerini tanıttı. Dünyanın en yüksek verimli soğutma grupları diye tanıtılan ürünlerin verim değerlerinde Tam yükte COP: 7, kısmi yükte 2.3 e çıkıyor. Bu ürünleri kullanan işletmelerde ciddi oranda enerji tasarrufu sağlanacağı belirtildi. Enerji verimliliği hizmetlerinde 1 yıl Enerji verimliliği danışmanlık ve sistem çözümleri konusunda 1 yıldır çalışma yapan Escon, Fuarda yaptığı çalışmalar ve uyguladığı sistem çözümlerini de fuarda sergiledi. Yapılan çalışmaların özeti: Bugüne kadar 29 işletmede %8 den %44 e varan oranda enerjitasarrfu sağlanmıştır. Özellikle endüstriyel işletmere yönelik yapılan çalışmalarda sanayinin gıda, kimya, tekstil, kağıt, plastik, demir-çelik, ve seramik gibi dalları ön sırada yer almaktadır. Bunların yanında otel, hastane ve AVM lere de hizmet verilmektedir. Fuarda ESCON Standı ilgi görmüş toplam 817 ilgili ziyarette bulunmuş ve bilgi almıştır

6 haber Enerji Performans Sözleşmelerinde müşterinin cebinden para çıkmıyor Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı tarafından organize edilen, Türkiye de Enerji Verimliliği Danışmanlık Piyasasına ilişkin Model Arayışı çalıştayı 22 Mayıs 214 tarihinde Ankara da yapıldı. Enerji bakanlığı yetkilileri ile ulusal ve uluslararası Finans yetkililerinin katıldığı toplantıda Uzmanlar ve Yetkililer sunumlar yaptı Çalıştay da YEGM Genel Md. Yrd.Erdal Çalıkoğlu nun yönettiği Panel e katılan ESCON Enerji Sistemleri ve Cihazları Genel Müdürü Onur Ünlü, Enerji Performans Sözleşmeleri hakkında bilgi verdi. Onur Ünlü, ESCON olarak yaptıkları anlaşmalar ve projelerin sonuçları ile ilgili ayrıntılı açıklama yaptı. Uygulama örneklerinden görüldüğü üzere EPS (Enerji Performans Sözleşmeleri), müşterinin cebinden para çıkmadan, yapılan tasarrufun bir kısmı ile cihazın kendisini nanse ettiği bir sistemdir. Verilen örnekler katılımcıları ve nans çevrelerini çok etkiledi. Ünlü, konuşmasını bitirirken ESCON olarak bu konuda herkese destek verebileceklerini belirtti. 217 Yılına kadar tüm binalarda ENERJİ KİMLİK BELGESİ zorunlu oluyor Mayıs 27 tarihinde yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan ve Aralık 29 tarihinde yürürlüğe giren Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği ne göre tüm binalar 2 Mayıs 217 tarihine kadar Enerji Kilik Belgesi almak zorundadırlar. Sözkonusu tarihten itibaren bina alım-satım ve kira kontratında kimlik belgesi isteği ile karşılaşılacak. Enerji Kimlik Belgesi ne sahip olmayan binalarla ilgili işlem yapılamayacak. Enerji Kimlik Belgesi, Enerji Kimlik Belgesinde Bulunması Gereken Bilgiler BEP Yönetmeliğinin Enerji Kimlik Belgesi ile ilgili maddesi aşağıdadır. Enerji kimlik belgesi MADDE 2 (1) Enerji Kimlik Belgesi düzenlenirken EN 1217 standardına uyulur. (2) Enerji Kimlik Belgesi düzenleme tarihinden itibaren 1 yıl geçerlidir. Bu sürenin sonunda Enerji Kimlik Belgesi hazırlanılacak bir rapor doğrultusunda yeniden düzenlenir. (3) Enerji Kimlik Belgesi, binalar için EK-3 de verilen formata göre düzenlenir. (4) Enerji Kimlik Belgesi, enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluş tarafından hazırlanır ve ilgili idarece onaylanır. Bu belge, yeni binalar için yapı kullanma izin belgesinin ayrılmaz bir parçasıdır. () Enerji Kimlik Belgesi, toplam kullanım alanı 1. m2 ve üzerinde olan mevcut binalar ve işletmeye alınan yeni binalar için 26 ncı maddede belirtilen bilgileri içerecek şekilde düzenlenir. (6) Enerji Kimlik Belgesinin bir nüshası bina sahibi, yöneticisi, yönetim kurulu ve/veya enerji yöneticisince muhafaza edilir, bir nüshası da bina girişinde rahatlıkla görülebilecek bir yerde asılı bulundurulur. Ayrıca bina veya bağımsız bölüm satıldığında veya kiraya verildiğinde, mal sahibi tarafından alıcı veya kiracıya binanın Enerji Kimlik Belgesi de verilir. (7) Enerji Kimlik Belgesi, binanın yıllık enerji ihtiyacının değişmesine yönelik herhangi bir uygulama yapılması halinde bu Yönetmeliğe uygun olacak şekilde yenilenir

7 1 9 haber Filtre kahve makinası AB Ülkelerinde yasaklanıyor Avrupa Birliği Komisyonu çok enerji tüketen ltre kahve makinelerinin kullanımını 1 Ocak 21 tarihinden itibaren durduruyor. AB Komisyonu nun geçtiğimiz yıl ağustos ayında aldığı karara göre, yeni termoslu kahve makinelerinde otomatik kapanma sistemi olacak ve makine dakika içinde kapanacak. Kapsüllerle çalışan Espresso makineleri de Espresso nun hazır olmasının ardından otomatik duracak. Bütün elektrikli aletler için 22 yılında düzenlemeler tamamlandığında bir evde yıllık 28 Euro enerji tasarrufu sağlanacak. (Kaynak: Hürriyet) 7 2 Hedef her evde yıllık 28 euro tasarruf Karara sıcak bakan Enerji Verimlilik Uzmanı Johanna Kardel, "Kimse eski kahve makinesini AB ne vermek zorunda değil. Tüketicilere yeni bir mali yük gelmiyor. Düzenleme yeni alınacak kahve makineleri için geçerli. Mutfaklarımızda sadece daha az enerji harcanmış olacak" diye konuştu. AB nin kahve makinelerine ilişkin düzenlemesi evlerde enerji tasarrufunu artırmayı hedefleyen Ökodesign adlı paketin bir parçası. AB üyesi ülkelerde, evlerdeki bütün elektrikli aletler 22 yılına kadar güç tasarrufu modunda çalışan türden olacak. Bu bağlamda daha önce, çok enerji harcayan çamaşır makineleri, buzdolapları ve tasarruflu olmayan ampuller kaldırılmıştı. 1 Eylül 214 de yine çok enerji harcayan elektrikli süpürgeler için yeni düzenleme yürürlüğe girmiş bulunuyor. Almanya`da Güneşten Elektrik Üretimi Yüzde 82. Arttı Almanya`da yılın ilk çeyreğinde güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üretimi artarken, geleneksel enerji tesislerinde elektrik üretimi yüzde,4 azaldı. Almanya nın ilk çeyrekte güneşten elektrik üretimi yüzde 82, artarak 6,1 milyar kwh oldu. Almanya`nın kömür, doğal gaz ve nükleer santral gibi geleneksel enerji tesislerinde brüt elektrik üretim 214 ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde,4 azalarak, 164 milyar kwh olarak gerçekleşti İlk çeyrekte kömür yakıtlı santrallerde elektrik üretimi yüzde 17,4, doğal gaz yakıtlı santrallerde üretim yüzde 19,7, linyit yakıtlı santrallerde üretim yüzde 4,8 ve nükleer santrallerde üretim yüzde 4,6 azaldı. Linyit yakıtlı santrallerde 41 milyar kwh, doğal gaz yakıtlı santrallerde 18, kwh ve nükleer yakıtlı santrallerde 26 milyar kwh elektrik üretildi

8 1 yen teknoloj ler Kazan dairenizin verimini cebinizden izleyin E f max Kazan Dairesi İzleme ve Kontrol Sistemleri ile kazan dairesindeki tüm bilgiler, uzaktan bir bilgisayar üzerinden veya cep telefonlarından izlenebilmektedir. Bu sistem, endüstriyel işletmelerdeki kazan dairelerinde tüm parametreleri ve toplam verimi sürekli takip edebilme imkânı sağlamaktadır. Dünyada ilk kez Forbes Marshall tarafından üretilen ve binlerce referansa sahip cihaz, ülkemizde de ESCON Enerji Sistemleri ve Cihazları Ltd. Şti. tarafından piyasaya sunulmuş olup, şu anda 32 işletmede kullanılmaktadır. Yeni geliştirilen son teknoloji ürünü cihazlardaki programlar ile online izleme olanağı da kullanıcıların hizmetine sunulmuştur. u u u u görebilme. %3-17 arasında enerji tasarrufu.görebilme. Günlük, saatlik veya dakikalık rapor alabilme. Kazandaki; blöf miktarı, bacadan kayıplar, radyasyon kaybı, entalpi kaybı gibi kayıpları görebilme. %3-17 arasında enerji tasarrufu. 7 2 Sistemin avantajları: u Kazanlarda direkt ve endirekt verim ölçümü. u Kazan verilerini gra ksel olarak izleme. u Yapılan müdahelelerin sonuçlarını görebilme. u Günlük, saatlik veya dakikalık rapor alabilme. u Kazandaki; blöf miktarı, bacadan kayıplar, radyasyon kaybı, entalpi kaybı gibi kayıpları Mitsubishi Heavy Industries, yüksek verimli soğutma grupları GART serisi geniş kapasite aralığına da sahip. GART serisi 1.7 kw tan 19. kw a kadar çok geniş soğutma kapasitesi aralığında müşterilerine sunuluyor. GART serisinin kısmi yüklerde sunduğu 2,3 COP ve ömür boyu performans olarak sağladığı 11, IPLV hem enerji verimliliği projelerinde geri ödeme süresini de dramatik olarak kısaltıyor hem de bu grupları kullanan işletmelerin CO2 salımlarını azaltarak çevrenin korunmasına destek oluyor. Santrifüj soğutma gruplarının problemi olan surge problemi ise bu seri ile tamamen ortadan kaldırılmış durumda. Bilindiği gibi santrifüj soğutma grupları %3 kapasitenin altında surge riski nedeni ile çalıştırılamamakta. Ancak GART serisinin gelişmiş kontrol sistemi ile %1 ile %,1 arasında çalışma imkanı veriyor. Bu sayede surge problemi de tarihe karışıyor D ünyanın en yüksek verimli soğutma gruplarını üreten Mitsubishi Heavy Industries, soğutma dünyasında çığır açan yeni ürün serisi GART modelini tüm dünya ile aynı anda Türkiye pazarına sundu. GART serisinin getirdiği en büyük iki yeni özellik; Yüksek COP (7,) ve %3 daha az yer kaplama. Bu muhteşem özelliklerinin yanı sıra dünyanın en Dünyanın en yüksek verimli su soğutmalı santrifüj grubu olan GART serisi Mitsubishi Heavy Industries rmasının diğer serileri gibi çift kademeli hız sürücülü kompresör, sub-cooler ve ekonomizer sistemlerini bünyesinde barındırıyor. GART serisi ile ilgili daha geniş bilgi için Mitsubishi Heavy Industries rmasının Türkiye distribütörü olan ESCON ile iletişime geçebilirsiniz

9 1 9 haber ESCON Enerji Verimliliği Eğitim Merkezi Eğitimlere başlıyor kadar her konuda yapılacaklar var. En son gelişmeler ve son teknolojiler ile en son bilgilerin verileceği, Dünya Standartlarında bir eğitim hizmeti sunulacaktır. Sonuçları işletmelere kazanç getirecektir. EĞİTİM KONULARI: 7 2 Geçtiğimiz Aylarda, Maltepe deki kendi binasına taşınan ESCON, yeni binasında Enerji Verimliliği Eğitim Merkez ini açıyor. Yönetim Kurulu Başkanı Cafer Ünlü Yönetiminde başlayacak eğitimlerin ilki için Haziran sonu hedeflenmektedir. Ekim Ayı na kadar her ay için bir eğitim programı planlanmış olup Ekim Ayı ndan itibaren her ay iki program gerçekleşecektir. Bir program 4 gün sürmektedir. Her katılımcıya bu eğitim için özel hazırlanmış eğitim dökümanları ve eğitim sonunda da Katılım Belgesi verilecektir. Eğitmen kadrosu, her biri konusunda uzman ve uygulama deneyimine sahip kişilerden oluşmaktadır. Enerji verimliliği konusunda dünya standartlarında eğitim. Enerji verimliliği konusu tüm dünyanın gündeminde ilk sırayı işgal ediyor. Tükettiği enerjinin dörtte üçünü ithal eden ülkemizde de Enerji ilk sıralarda yer alan bir konudur. Bu konuda tasarımından, uygulamaya ve işletmeye 1. Gün: VERİMLİ KAZAN DAİRESİ VE ISI GERİ KAZANIMI Yakıtlar ve Yakma Sistemleri Kazanlarda Enerji Verimliliğinin Artırılması Buhar Üretimi, Buhar Dağıtımı ve Buhar Sistemleri Atık Isıdan Geri Kazanım 2. Gün: VERİMLİ MOTOR, POMPA, FAN SİSTEMLERİ VE HIZ SÜRÜCÜ UYGULAMALARI Elektrik Motorlarında Enerji Tasarrufu Pompa Sistemleri ve Enerji Tasarrufu Fanlarda Enerji Tasarrufu Sürücü Sistemleri 3. Gün: SOĞUTMA GRUPLARI VE BASINÇLI HAVA Soğutma Grupları ve Enerji verimliliği Basınçlı Hava ve Isı geri kazanımı 4. Gün: YENİLENEBİLİR ENERJİ-AYDINLATMA- YALITIM-ÖLÇÜM ALETLERİ Yenilenebilir Enerji Kaynakları-Güneş Aydınlatmada Enerji Tasarrufu Isı Yalıtımı Ölçü Aletleri ve Ölçüm Teknikleri Enerj ver ml l ğ nde denenm ş, test ed lm ş sonuçlar 1) Baca gazının her 2 C düşürülmes le %1 ver m artışı sağlanır. 2) Su Soğutmalı santr füj gruplar, hava soğutmalı s stemlere göre 2 kat daha ver ml d r. 3) Kondensten flaş buhar üreterek h ç yakıt sarf etmeden %4-1 arasında enerj tasarrufu sağlanab l r. 1 4) Dış aydınlatmada sodyum buharlı lambalar, c va buharlı lambalardan %6 daha ver ml d r ) Fanlarda değ şken deb n n hız sürücüsü le kullanılması % c varında elektr k tasarrufu sağlar. 6) Fırın s stemler nde atık ısı ger kazanılarak %4 e varan enerj tasarrufu sağlanab l r ) Isıtmada oda sıcaklığının 1 C düşürülmes %6 yakıt tasarrufu sağlar. 2 7

10 1 makale Enerjide kaya gazı çağı başlıyor 7 2 Kaya gazı en basit tanımı ile tortulu ve killi taşlar arasında sıkışıp kalmış doğalgaz ve günümüzde dünyanın enerji darboğazını aşmak için ülke yönetimlerinin yeni umudu oldu. CEREN SOLAK Çevre Mühendisi ve Enerji Yöneticisi tim olup olmayacağı hâlâ tam olarak bilinmiyor. Belirsizliğini koruyan en önemli konulardan biri de kuyu verimliliğini artıracak ve üretim masraflarını azaltacak olan teknolojilerin geliştirilmesi. ABD nin geçen yıl yayımladığı Yıllık Enerji Görünümü 212 raporunda kaya gazı ile ilgili belirsizliklerin ülke içindeki doğalgaz üretimine oldukça düşündürücü etkileri olacağını ve 23 te ABD deki kaya gazı üretiminin 27 milyar metreküp ile 8 milyar metreküp arasında olabileceğini belirtti. 2 Nasıl üretiliyor? Kaya gazı, kuyulardan hidrolik kırılma adı verilen bir teknik ile çıkarılıyor. Su, kimyasallar ve kum karışımı bir akışkan kuyunun içine pompalanıyor, kayada yarıklar ve çatlaklar açarak sıkışıp kalan hidrokarbonların serbest kalmasını böylece doğalgazın kuyuya akması sağlanıyor. Hidrolik kırılma yatay sondaj ile birlikte uygulandığında gaz üreticilerinin kaya gazını ekonomik bir şekilde çıkarmasını sağlıyor. Bu teknikler olmadan doğalgazın kuyuya akması çok uzun sürüyor, dolayısıyla yüksek miktarlarda üretim mümkün olmuyor Kaya gazı en basit tanımı ile tortulu ve killi taşlar arasında sıkışıp kalmış doğalgaz ve günümüzde dünyanın enerji darboğazını aşmak için ülke yönetimlerinin yeni umudu oldu. Önceden yeraltından çıkarılması oldukça zor ve masraflı olan bu gazlara ulaşmak, gelişen teknoloji sayesinde artık mümkün. Uzmanlar kaya gazının enerji dünyasına etkisinin 197 lerde nükleer teknolojinin enerji üretimi için kullanılması ile aynı seviyede olduğunu düşünüyor. Kaya gazının bir fırsat olduğunu yıllar önce keşfeden ABD, ilk olmanın verdiği avantaj ile şu an kaya gazı teknolojisinde lider konumda. Kaya gazı üretimi daha şimdiden ABD ve Avrupa arasındaki doğalgaz - yatlarında ciddi farklar oluşmasına sebep oldu. ABD de doğalgaz Avrupa daki doğalgazdan kat daha ucuz. Yeni teknolojisi oldukça umut verici olsa da denklemde hâlâ birçok bilinmeyen var. Kaya gazı oluşumlarının birçoğu oldukça büyük ve şu ana kadar sadece sınırlı bir miktarı, üretim açısından test edildi. Kuyularının çoğu geçtiğimiz birkaç yıl içinde kazıldı ve uzun dönemli üre- Belirsizlikler sebebiyle Avrupa daki en büyük kaya gazı potansiyeline sahip olan Fransa da hükümet geçici olarak bu gazın çıkarılmasını yasakladı. ABD deki eyaletler de bu konuda ikiye bölünmüş durumda. Türkiye de ne kadar var? Çin, Arjantin, ABD, Cezayir, Kanada ve Kuzey Avrupa dünyanın en zengin kaya gazı yataklarına sahip. Türkiye de kaya gazı rezervi açısından zengin ülkelerden. Fakat rezervlerin ve üretim potansiyelinin ne kadar olduğu kesin olarak bilinmiyor. Türkiye Petrol Jeologları Derneği (TPJD) üyesi Jeolog Ümit Işık, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Trakya bölgesinde kaya gazı rezervinin 13 trilyon metreküp olduğunu açıkladı. Bu rezervin üretilebilir miktarının ise ABD deki kurtarım oranları dikkate alınarak yapılan hesaplamalar sonucunda 1.8 trilyon metreküp olduğunu belirtti. ABD nin Enerji Enformasyon İdaresi nin (EIA) yayımladığı rapora göre Türkiye de 4,6 trilyon metreküp kaya gazı rezervi var. Bu miktar Türkiye ye şu anki tüketimi ile 1 yıl yetecek kadar kaya gazı demek ama bu rezervin sadece 61 milyar metreküpü yani 14 yıl yetecek kadarı üretilebilir nitelik taşıyor

11 1 9 makale Rusya rahatsız Uluslararası Enerji Ajansı nın (IEA) Baş Ekonomisti ve Küresel Enerji Ekonomileri Direktörü Fatih Birol, Türkiye'de ciddi oranda kaya gazı rezervi olduğunu, fakat 22 yılına kadar çok ciddi bir üretim artışı beklemediğini belirtirken, kaya gazının çıkarılması, işletilmesi ve kullanımı ile ilgili tüm altyapı, teknoloji ve kanun ve mevzuat konularında çok ciddi eksiklikler olduğunu ve bu konulardaki çalışmaların son derece dikkatli bir biçimde bir an önce oluşturulması gerektiğinin altını çiziyor. Kaya gazı dünyanın şu anki enerji dengelerini ciddi biçimde değiştireceği öngörülüyor. ABD nin kaya gazı açılımıyla son birkaç yılda ürettiği doğalgaz, Rusya nın 212 de ihraç ettiği doğalgaz miktarını geçti. Kaya gazı sayesinde bin metreküplük doğalgaz yatını 1 doların altına çekmeyi başaran ABD, ilerleyen dönemde bu yatı daha da aşağılara çekecek gibi duruyor. Rusya bu konuda oldukça endişeli. ABD nin kaya gazı satışına başlamasıyla doğalgaz birim yatlarının yarı yarıya düşmesi mümkün. 213 yılında Türkiye nin bin metreküplük doğalgazı İran dan 7 dolara, Rusya dan 429 dolara, Azerbaycan dan ise 349 dolara satın aldı. Bu rakamlar göz önüne alındığında Rusya nın endişelenmekte ne kadar haklı olduğu anlaşılıyor. Türkiye de ilk kuyuyu Diyarbakır da Shell açacak Türkiye deki ilk kaya gazı kuyusu bu ay içerisinde Diyarbakır'ın Konacık Köyü nde açılıyor. Shell Upstream Turkey ve Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından yürütülen projede mevcut plana göre 213 ün ikinci yarısından 214 ün ilk yarısına kadar olan süre içinde deneme kuyusu açma faaliyetleri yürütülecek. Diyarbakır ve Batman ın kuzeyinde petrol ve gaz aramak için oluşturulan ve Dadaş Projesi adı verilen arama çalışmaları Shell tarafından yönetilecek ve ilk etapta iki kuyu açılacak. Shell operatörlüğünde açılacak kuyuda 3 bin metreye inilecek, sonrasında ise sağ-sol yönünde yatay devam edecek çalışmalarda olumlu sonuçlar elde edilirse bölgede 2'nin üzerinde kuyu açılacak. Proje kapsamında arama çalışmaları için devlet tarafından verilen yaklaşık 1. km2 lik dört adet ruhsatlı alan var: Diyarbakır, Batman, Hazro ilçesi yakınlarında bir yer ve Diyarbakır ve Silvan arasındaki otoyol. Shell ve TPAO bu bölgelerde yerin 3 bin 4, metre altında bulunan katmanlarda petrol ve doğal gaz arayacak. 7 2 Hidrolik kırılmanın tehlikeleri Hidrolik kırılma için oldukça yüksek miktarlarda su kullanılması gerekiyor. Yoğun miktarda su tüketimi o bölgedeki su kaynaklarını ve su ekosistemini olumsuz etkileyebilir. Hidrolik kırılma için kullanılan akışkan, içinde doğaya zarar verebilecek kimyasallar da mevcut ve kaçaklardan ya da açıklıklardan doğaya karışabilir. Hidrolik kırılma sonrasında ortaya çıkan atık su kimyasal içerdiği için doğaya atılmadan önce arıtılması gerekiyor. Hem kullanılan suyun miktarının fazla oluşu hem de içeriğindeki kimyasalların karmaşıklığı arıtılmasını ve bertaraf edilmesini zorlaştırıyor Depremi tetikler mi? ABD Jeoloji İnceleme birimi hidrolik kırılma tekniğinin çok küçük ölçekli depremlere sebep olduğunu belirtti. Söz konusu sarsıntılar oldukça küçük oldukları için herhangi bir tehlike oluşturmuyorlar. Fakat kırılma işlemi sonrasında doğalgaz ile birlikte yüzeye çıkan kimyasallı atık su genellikle derin kuyulara enjekte edilerek bertaraf ediliyor. Yeraltına enjekte edilen bu atık su hissedilebilir büyüklükte sarsıntılara ve hasara sebep olabilecek nitelikte. Enjeksiyon kuyuları genellikle içme amaçlı kullanılmayan tuzlu su akiferlerine deşarj oluyor. İngiltere de Weeton daki bir bölgede hidrolik kırılma testleri sırasında Mayıs ayının sonunda meydana gelen küçük depremlerin sorumlusu olarak da kaya gazı gösteriliyor. Petrol ve kömürden temiz ama Kaya gazı temiz ya da yenilenebilir bir enerji kaynağı değil. Fosil yakıtlar kategorisine giriyor. İşlem sonucunda ortaya çıkan enerji kaynağı doğalgaz olduğu için yakma sonrası çevreye etkisi geleneksel doğalgazınki ile aynı. Yine de petrol ve kömüre kıyasla çok daha temiz bir kaynak. Fakat kaya gazı üretiminin çevre için endişe verici başka hususları da var. Henüz yeni bir teknoloji olduğu için çevreye etkisi tam olarak bilinmiyor

12 1 9 makale Sanayide Enerji Yönetimi 7 2 ONUR ÜNLÜ Makina Y. Mühendisi Bugünlerde herkes enerji konuşuyor. Kimi tasarruf diyor, kimi yenilenebilir, kimi verimlilik. Peki, hiç düşündünüz mü neden enerji bu kadar popüler oldu diye? Aslında bu sorunun cevabını, enerji tüketiminin %7 ini gerçekleştiren endüstriyel işletmeler ve binalar açısından incelemek gerekir. Endüstriyel işletmeler yönünden enerji konusu irdelenirse; kuruluş amacı üretmek ve ürettiğini satmak olan endüstriyel işletmelerin maliyetleri üzerinde; küreselleşen ekonomi, artan rekabet şartları ve evrensel ekonomik krizlerin baskısı artmaktadır. Bu artan baskının üzerinden gelebilmenin tek yolu ise enerjinin akıllıca ve verimli kullanımı ile maliyetleri aşağıya çekmektir. Binalar açısından durum daha farklıdır. Ekonomik ve sosyal kalkınmanın önemli girdilerinden biri enerjidir. Bu yönüyle enerji bir toplumun yaşam standardının yükseltilmesinde önemli rol oynar. Dolayısı ile artan yaşam standartları artan konfor demektir. Isıtma, Soğutma ve Havalandırma sistemlerinin daha yaygın kullanılması; daha çok çamaşır/bulaşık makinası kullanımı; daha çok ev eğlence sistemlerinin kullanılması yani kısacası daha çok enerji kullanılması demektir. Bu durum her geçen gün yaşam maliyetlerinin artmasına yol açmaktadır. Artan maliyetleri düşürmenin yolu binalarda da aynıdır: enerjinin akıllıca ve verimli kullanımı. 27 yılında yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Kanunu ve takip eden yıllarda yürürlüğe giren ilgili yönetmelikler; tüm dünyada hayata geçen yeni standartlar; çevresel sürdürülebilirlik baskıları; gelişen yenilebilir enerji sistemleri ve yakın gelecekte karşılaşılacak enerji açığı projeksiyonları derken kafalar karışmış durumda. Herkesin kafasındaki sorular aynı. Değişik sektörlerde yapılan enerji denetleme çalışmalarında ortaya çıkan tablo sonucunda; endüstriyel işletmelerin %9 inde %1 ila %4 arasında enerji tasarruf potansiyeli olduğu görülmektedir. Daha da çarpıcı olan konu ise sanayi tesislerinde ve endüstriyel işletmelerde hiç yatırımsız veya az yatırımlı önlemlerin uygulanması ile asgari %1 oranında enerji tasarrufu sağlamak mümkündür. Bu oran enerji tüketimine ve enerji tasarrufuna verilmesi gereken önemi gözler önüne sermektedir. Sanayi sektörünün özelliğine, kullanılan proseslere, ham madde ve imal edilen son ürüne bağlı olarak toplam üretim maliyetinin % sinin üzerine çıkabilen enerji maliyetleri, en düşük tüketim ile son ürünü gerçekleştirmek için iyi yönetilmeyi bekler. Enerji atıklarının değerlendirilmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve mevcut enerji kayıplarının önlenmesi yoluyla tüketilen enerji miktarının ekonomik kalkınmayı ve sosyal refahı engellemeden, kalite ve performansı düşürmeden en aza indirilmesi olarak tanımlanan Enerji Yönetimi, aşağıda listelenen 1 adımdan meydana gelmektedir. Bu adımlardan her hangi bir tanesinin bile tesis edilmemesi Enerji Yönetimi nin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olacaktır. Üst yönetimin katkı ve desteği Enerji Yönetim programının başarılı uygulanması ve sürdürülebilir olması için en önemli bileşen üst yönetimin katkı ve desteğidir. Eğer üst yönetim konuya gerekli önemi vermezse, alt kademelerde yapılan çalışmaların bir anlamı kalmaz. Üst yönetim enerji tasarrufu konusunda yönlendirici olmasa bile, teşvik edici, denetleyici, zamanında ve doğru karar verici olduğundan işletmedeki Enerji Yönetimi nin temel sorumlusu konumundadır. Bu noktadan hareketle işletmede Enerji Yönetim sisteminin işlerliği, kalıcılığı, başarısı ve çalışanların katkısını sağlamak üst yönetimin elindedir Enerji yi nasıl yönetebilirim? Hangi standartları ve yöntemleri kullanmalıyım? Enerji maliyetlerimi nasıl azaltabilirim? Nasıl daha çevreci bir yaklaşım oluşturabilirim? Tükettiğim enerjiyi hangi kaynaktan tedarik etmeliyim? Yenilenebilir enerji kullanabilir miyim? Hangi sistem bana daha uygun? Bu yazıda ele alacağımız konu: Endüstriyel İşletmelerde Enerji Yönetim Sisteminin Oluşturulması Enerji tasarrufu ve enerjinin optimum kullanımı herhangi bir üretim aktivitesinin başarısı için en temel etkendir. Enerji tasarrufu, enerji arz hizmetlerinin azaltılması veya kısıtlanması değildir. Enerji tasarrufu, enerjinin akıllıca ve optimum şekilde kullanılması, kayıp ve israfın ortadan kaldırılması, atıkların değerlendirilmesi ya da geri kazanılması, kullanılan enerji miktarının değil, birim ürün başına tüketilen enerji miktarının azaltılmasıdır. Enerji yöneticisi ve enerji eylem ekibinin belirlenmesi Başarılı bir Enerji Yönetimi için programı yönetecek yetkili bir enerji yöneticisinin atanması gerekmektedir. Enerji yöneticisinden beklenen özellikler; tüm prosesi tanıma, enerji tüketen ekipmanlar hakkında bilgili olma, düzenli veri toplama ve analiz edebilme yeteneğine sahip olma, her seviyeden personel ile iyi iletişim kurabilme ve yöneticilik vasfına sahip olmaktır. Başarılı bir Enerji Yönetim programını sürdürmek için, işletmede enerji yöneticisinin koordinatörlüğünde enerji eylem ekibi oluşturulmalıdır. Bu ekip işletmenin yapısına, tüketilen enerjinin türü ve miktarına bağlı olarak oluşturulmalıdır. Enerji eylem ekibi, işletmedeki üretim, bakım, muhasebe/ nans, pazarlama, kalite ve ARGE gibi birçok farklı disiplindeki kişilerden oluşturulmalıdır. Bu ekibin amacı, aylık verilerin takibi ile durum değerlendirmesinde bulunmak ve hedefleri tespit etmektir. Değişik disiplinden kişiler ile işletmenin tamamından katkı geleceği gibi, bilgi akışı da kesintisiz ve doğru olacak, işletmenin değişik operasyonlarının katılımı ve motivasyonu üst düzeyde olacaktır

13 1 9 makale Enerji muhasebesi Enerji Yönetimi nin en önemli adımlarından bir diğeri de enerji muhasebesidir. Enerji muhasebesi, işletmede tüketilen bütün enerji türlerinin miktar ve maliyet olarak izlenmesidir. Aylık tüketimlere paralel olarak aylık üretim verileri de düzenli olarak takip edilmeli; tüketilen enerjinin üretim verileri ile birlikte analiz edilmesidir. Bu şekilde işletme mevcut durumunu tespit eder ve geleceğe yönelik hedefler koyabilir. Ön enerji etüdü Ön enerji etüdü esas olarak veri toplama ve işletmeyi tanıma işidir. Bu etüt sırasında iş akış şemaları oluşturulur ve işletmedeki mevcut veriler kullanılır. Çok gerekli durumlarda bir takım ölçümler alınır. Ön enerji etüdünün amacı, açıkça görülen enerji kaçak ve kayıpların tespit edilerek müdahale planının oluşturulması, işletmenin tanınması ve detaylı enerji etüdü yapılması gereken yerlerin ve önem derecelerin belirlenmesidir. Detaylı enerji etüdü Detaylı enerji etüdü işletmelerde proseslerin ve enerji tüketimi yüksek olan ekipmanların birçok ölçüm alınarak mercek altına yatırılmasıdır. Detaylı enerji etüdünde, standart veri toplama ve analiz formları oluşturulur, ölçüm yapılacak noktalar ve ölçüm yöntemleri belirlenir, işletmedeki önemli ekipman ve prosesler için enerji dengelemesi ve verimlilik analizleri gerçekleştirilir, enerji tasarruf olanaklarını tespit edilir, yatırım gerektirecek iyileştirmeler belirlenir ve yatırım ile tasarruf karşılaştırmaları yapılır ve önemlilik dereceleri, yöntemleri, maliyetleri ve çalışma programlarını kapsayan enerji eylem planının oluşturulur. Planlama Planlama yapılırken enerji tasarrufu için yapılması gereken eylemler üç alt başlıkta incelenmelidir. Hemen Kazan Projeleri - Yatırımsız ya da az yatırımlı / Geri ödeme süresi 1 yıldan az Ör. Kaçakların onarılması, yalıtım eksikliklerin giderilmesi vb. Temel Tasarruf Projeleri - Orta yatırımlı / Geri ödeme süresi 1 ile 2 yıl arasında Ör. Ekonomizer uygulaması, enerji izleme sistemi kurulması vb. Büyük İkame Projeleri - Büyük Yatırımlı / Geri ödeme süresi 2 yıldan uzun Ör. Kazan değişimi, proses ekipmanının değişimi vb. Planlama yapılırken özellikle ilk önce Hemen Kazan Projeler ile başlanmalıdır. Bu tür projeler hızlı sonuç alınan ve alınan sonuçlar neticesinde tüm çalışanların motivasyonunu artıran projelerdir. Temel Tasarruf Projeleri ise belirli bir yatırım bedeli olan ancak enerji tasarruf miktarının ciddi olduğu ve uygulanmış proje referanslarının yaygın olduğu çözümlerdir. Öte yandan, Büyük İkame Projeleri yatırımı yüksek olan ve işletmede köklü değişiklik getiren, teknolojik olarak gelişmiş ve yüksek kazançlar sağlayan projelerdir. Bu tür projeler göz ardı edilmemeli, uzun vadede enerji tasarrufunun aslan payının bu noktalardan geldiği unutulmamalı ancak Enerji Yönetim programına da bu tür projelerle başlanılmaması gerektiği bilinmelidir. Sermaye temini Enerji eylem ekibi tarafından hazırlanan enerji eylem planındaki projeleri hayata geçirmeden önce üst yönetime sunulmalıdır. Üst yönetim, Enerji Yönetim programının başında sermaye akış ve sermaye temin ihtiyacı gibi konularda bilgi sahibi olmalıdır. Sermaye temininde işletmenin öz kaynakları kullanılabileceği gibi çok çeşitli teşvik ve kredi imkânlarından da faydalanılabilir. Enerji tasarrufu konusunda artan gerekliliğin sonu olarak yurtiçi ve yurtdışı kaynaklar çok çeşitli sermaye temin opsiyonları sunmaktadırlar. Uygulama Enerji eylem planında hedeflenen enerji tasarrufuna ulaşabilmek için uygulamaya geçilmesi gerekmektedir. Öncelikle, düşük maliyetli bakım ve basit işletme tedbirleri uygulamaya konulmalıdır. Daha yüksek maliyetli yatırım isteyen önlemler, kesin ekipman şartnamelerini tespit etmek ve mali cazibeyi detaylı olarak belirleyebilmek için kapsamlı zibilite yapılması gerekir. Bu noktada, enerji yöneticisi dış danışman ve teknoloji tedarikçileriyle çalışarak projeleri değerlendirmek ve üst yönetimin sürekli desteğini sağlamak için projeleri kontrol etmektir. İzleme ve hedef belirleme Ölçemediğimizi yönetemeyiz prensibinden yola çıkarak, öncelikle izlenmesi gereken önemli noktaları tespit ederek, bu noktalardaki ölçüm cihazı eksikliklerinin ivedilikle giderilmesi gereklidir. Periyodik olarak toplanacak olan enerji tüketim ve üretim verileri birlikte analiz edilerek; konulan hedeflere mukayeseli mevcut durum, geleceğe yönelik hedef koyma ve süreç analizi yapmak gerekmektedir. Ancak bu şekilde, Enerji Yönetim programı amacına hizmet eder ve başarıya ulaşabilir. Hedef belirleme için kullanılabilecek birçok farklı yöntem vardır. En İyi Geçmiş Performansa Dayalı Hedef Belirleme yönteminde, geçmişte işletmenin göstermiş olduğu en iyi performans hedef olarak belirlenir. Bu noktada enerji tasarrufu elde etmek nispeten daha kolaydır ve sonuca genellikle basit işletme tedbirleri, bakım onarım ve akılcı üretim planlama ile ulaşmak mümkündür. Basit Yüzde İndirimi yönteminde ise amaç birim üretim başına tüketilen enerji miktarını yüzdesel olarak azaltmaktır ve hedefler bu şekilde tespit edilir. Beklenen Performans yöntemi ile de hedefler, enerji tüketen cihazlardan ve proses ekipmanlarından beklenen performansa göre oluşturulur. Bu noktada kaynak teknik dokümanlar ve tecrübedir. Eğitim Enerji tasarrufu çalışmaları iyi organize edilmesi gereken ve bütün çalışanların üst düzeyde motivasyonu ile katkı sağlayacağı disiplinli bir çalışma gerektirir. Bu noktadan hareketle, enerji tasarrufu çalışmalarının başarıya ulaşması için üst yönetimden alt düzeyde çalışanlara kadar tüm organizasyonda enerji tasarrufu bilinci oluşturulmalıdır. Enerji tasarrufu ile ilgili bilgi ve ilgi eksikliğinin giderilerek, bunun bütün işletme tarafından bir felsefe olarak benimsenmesi gerekmektedir. Ancak bu şekilde işletmenin bütün kaynakları enerji tasarrufu çalışmalarına dâhil edilebilir ve her kademedeki çalışanların bu çalışmalara daha fazla bağlılık duyması sağlanabilir. Unutulmamalıdır ki, sadece teknoloji değil insanlar da enerjiyi kontrol eder, kullanır ve tasarruf ederler

14 haber Bosch a Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ndan birincilik ödülü Bosch Termoteknik Türkiye, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen, Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Proje Yarışması'nda (SEVAP-2), 11-TEP arasında tüketimi olan endüstriyel işletmeler arasında birinci oldu.. Enerji Verimliliği Fuarı ve Forumu kapsamında düzenlenen ödül töreninde, ödülü Bosch Termoteknik Türkiye Teknik Genel Müdürü İrfan Bayrak, Bakan Taner Yıldız'ın elinden aldı. 33. Enerji Verimliliği haftası etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen proje yarışmasına Bosch, SEVAP-2 kategorisinde katıldı. Bosch yarışmada, nal test istasyonları atık sularının boyahane pişirme ve kurutma bacalarına konan iki adet ekonomizer ile kaskat sistemi girişinin beslenmesi projesiyle birincilik ödülü aldı. Proje, toplam 167. TL enerji tasarrufu, 2 CO salımında ise 468 ton /yıl azalma sağlıyor. Toplam 13 adet test istasyonunda uygulanan sistemin geri ödeme süresi ise 1,3 yıl. Bosch, aynı kategoride verimli soğutma grubu değişimi projesiyle de nale kalarak katılım plaketi almaya hak kazandı. Yüksek verimli soğutma sistemi kurulumu projesi de 27. TL lik 2 enerji tasarrufunun yanı sıra, CO salımının yılda 694 ton azalmasını sağlıyor. Her iki proje de ESCON tarafından geliştirilmiştir Çöpten 3 milyar dolar enerji çıktı Dünya nüfusu her gün 3. milyon tondan fazla çöp üretirken, bunu enerjiye dönüştüren ülkeler çöpten 3 milyar dolarlık bir ekonomi oluşturuyor. çapta çöpten enerji elde eden sektörün yıllık 2 milyar dolarlık büyüme hacmi söz konusu. İsveç in çöpten enerji ürettiği hatta kendi çöpü tükenince komşu ülkelerden çöp satın almaya başladığı haberlerini daha önce mutlaka okumuşsunuzdur. Kendi çöpünden ve atıklarından enerji üreterek ekonomik bir değer yaratan ülke sayısı her geçen gün artıyor Avrupa Birliği ve ABD nin yatırımlarının yanı sıra Çin ve Brezilya başta olmak üzere gelişmekte olan ekonomilerin de bu alandaki yatırımları son dönemde artış gösteriyor. Hızlı nüfus artışı ve kentleşme, refah düzeyindeki artışa paralel tüketimin artması ve ortaya çıkan kaynak kıtlığı farklı sorunları da beraberinde getiriyor. Dünya Bankası verilerine göre dünya nüfusu her gün 3. milyon tondan fazla çöp üretiyor. Bu çöplerin içinde plastik ürünlerden gıda atıklarına kadar farklı maddeler var. İşte bu atıklardan, elektrik ya da ısı enerjisi üretiliyor. Farklı yapılardaki tesislerde metan, metanol, etanol ya da sentetik yakıtlar da elde edilebiliyor. ABD li NavigantResearch şirketinin verilerine göre küresel 4 ülkede 8'ü aşkın tesis çöpten enerji üretiyor. 213'te çöpü enerjiye çeviren sektörün büyüklüğü yaklaşık 8 milyar doları bulurken, projeksiyonlara göre 222 yılına kadar çöpten çıkan enerji ekonomisi 29.2 milyar dolarlık büyüklüğe sahip olacak. Bazı raporlarda, iyimser tahmin senaryolarına göre söz konusu rakamın 8 milyar dolara kadar çıkabileceği belirtiliyor. Yine NavigantResearch ün verilerine göre çöpten enerji üreten tesis sayısı yaklaşık 4 ülkede 8'ü aşmış durumda. Avrupa daki tesis sayısı 4'i bulurken, söz konusu tesislerin sayısı Asya-Pasi k te 31, Kuzey Amerika da 92 ve dünyanın geri kalan kısmında ise 3 civarında. Kaynak: BloombergHT

15 1 9 söyleş Bayındır Hastaneleri Teknik Hizmetler Müdürü Sayın Gökay Şakiroğulları sorularımızı yanıtladı 7 2 Mitsubishi Heavy Industries ile nasıl tanıştınız? ISK-SODEX fuarı esnasında ESCON standında, Mitsubishi Heavy Industries Yüksek Verimli Santrifüj Soğutma Gruplarının tanıtımı yapılıyordu. Tanıtım sırasında yaptığımız görüşmelerde tarafıma bildirilen performans (COP) değerlerini duyduğum zaman inanamadım. Ancak, daha sonra saha çalışması sırasında Japon mühendisler performans değerleri için garanti verdiler. %1 eksik verim için büyük ceza koydular. Tüm bunlar beni etkiledi. Mevcut sistemi değiştirme nedeniniz ne idi? Bayındır Hastaneleri Teknik Hizmetler Müdürü Gökay Şakiroğulları Hastanedeki mevcut soğutma sistemi 2 yaşını doldurmuştu. Hastanemiz kurulurken yine zamanının en yüksek verimli su soğutmalı gruplarını tercih etmiştik. Önce soğutma gruplarını yenileme projesi diye çalışmalara başladık. Ancak, Mitsubishi nin teknolojisi ile eski sistemdeki grupların 2 katından daha yüksek performansla çalışacak olması projeyi yenileme projesinden verim artırma ve enerji tasarruf sağlama projesine dönüştürdü. Yapmış olduğumuz hesaplamalar neticesinde Mitsubishi nin yüksek verimli soğutma grupları ile yatırım kendisini 28 ay gibi bir sürede geri ödüyordu. Cihaz verileri ile ilgili sonuçlar nasıldı? Mevcut cihazın verim (COP) değeri 2,4 iken, Mitsubishi Heavy Industries in verim (COP) değeri 11,3 şeklinde gerçekleşmişti. Bunun anlamı yılda yaklaşık 8. kwh tasarruf parasal olarakta yaklaşık 1. USD kazanç anlamına geliyordu. Enerji verimliliği konusunda yaptığınız başka çalışmalar var mıdır? Enerji gerek hizmet sektörü gerekse üretim yapan işletmeler için çok önemli bir girdi maliyetidir. Biz hastane olarak hizmet sektöründeyiz. Hastanemizde enerji verimliliği çok önemli bir konudur. Aynı işi daha az elektrik ile yapan, yeni teknoloji cihaz ve sistemlere yöneliyoruz. Ayrıca kazan dairemiz, pompalarımız, iklimlendirme sistemlerimiz ve aydınlatma konusunda da iyileştirmeler yaparak önemli miktarda tasarruflar sağladık. Her sene işletmemizin enerji tüketimini nasıl daha aza indirebiliriz diye yoğun çalışıyoruz Servis ve bakım konuları? Gerek Japonlar, gerekse ESCON un elemanları sık sık ziyaret ediyorlar. Şu ana kadar bakım ihtiyacı doğmadı. Ayrıca yeni soğutma gruplarının ciddi bakım gereksinimi de yok. Tek büyük bakımın 7. Yılın sonunda ya da. işletme saati dolduğunda yapılacağı belirtildi. Bu cihazı tavsiye eder misiniz? Soğutma grubu kullanan işletmeler enerji verimliliği açısından mutlaka Yüksek Verimli Soğutma Gruplarını kullanmalıdır. Bu sistemler işletmeler için kazanç, ülke ekonomisi için de önemli bir katkıdır. Bu noktadan hareketle Mitsubishi Heavy Industries Santrifüj Soğutma Grupları eğer enerji tasarrufu sağlanmak isteniyor ise tek tercih olmalıdır

16 1 9 7 duyuru Enerji Verimliliği Projelerine Teşvik Ve Destekler Sanayide Enerji Verimliliği çalışmalarına destekler 1.Verimlilik Artırıcı Projelerin(VAP) Desteklenmesi Enerji etüt çalışması ile belirlenen önlemlerin uygulanması ve enerji tasarruf potansiyelinin geri kazanılması için hazırlanan verimlilik artırıcı projelere verilen desteklerdir. VAP projeleri hibe olarak aşağıda belirtilen esaslara göre desteklenir: -Geri Dönüş Süresi: En fazla yıla kadar olan projeler desteklenir. -Projenin Uygulama Süresi: En fazla 2 Yıl -Destekleme: Projesinde belirlenmiş bedeli maksimum 1.. TL olan VAP, en fazla % 3 Oranında (3..-TL) hibe olarak desteklenir. -Başvuru Zamanı: Her yıl Ocak ayında, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Sanayide enerji verimliliği projelerine, coğra konumuna bakılmaksızın.bölgeye verilen destekler verilecektir. Verilecek destekler: - Gümrük Vergisi Mua yeti. - KDV İstisnası. - Vergi indirimi: tarihinden sonra başlanılacak yatırımlar için ise %7 indirim sağlanacaktır. - Sigorta primi işveren hissesi desteği, tarihinden sonra başlanılacak yatırımlar için ise 6 yıl geçerli olacaktır. - Yatırım yeri tahsisi - Faiz Desteği : Verimlilik Artırıcı Projelerin(VAP) Desteklenmesi Enerji etüt çalışması ile belirlenen önlemlerin uygulanması ve enerji tasarruf potansiyelinin geri kazanılması için hazırlanan verimlilik artırıcı projelere verilen desteklerdir.. Enerji Verimliliği HABER BİLGİ İNCELEME ESCON Enerj S stemler ve C hazları San. T c. Ltd. Şt. adına Sah b ve Sorumlu Müdürü: Cafer Ünlü ESCON tarafından eğ t m amaçlı, haber, b lg ve nceleme bülten olarak hazırlanmıştır. İk ayda b r yayımlanır, ücrets z dağıtılır. Baskı: Hanlar Matbaası Kağıthane - İstanbul (212) ESCON Enerj S stemler ve C hazları San. T c. Ltd. Şt. Orhangaz Cad. Tınaztepe Sok. No: Maltepe / İSTANBUL Tel : Fax : E-posta : nfo@escon.com.tr Web :

17 Soruları Bilin, Hediyeleri Alın... ödül Baca gazı sıcaklığının 24 C den 12 C ye düşürülmesi durumunda verim artışı ne olacaktır? a)%1 b)%3 c)%6 d)%4 2. Mitsubishi Heavy Industries su soğutmalı santrifüj soğutma grupları için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a)dünyanın en yüksek verim (COP)değerine sahip. b)aynı kapasitede rakiplerine göre en küçük hacim. c)maksimum kapasitenin %,1 oranına kadarki kapasitede çalışabilir. d)hepsi 3. Türkiye nin ilk enerji verimlilik danışmanlık şirketi ESCON, 1 yılda kaç rmaya enerji tasarrufu çalışması yapmıştır? a) den az b) den fazla c)-1 arası d)1-2 arası 4. Kazan dairesindeki tüm verileri ve toplam verimi online olarak uzaktan izleme ve kontrol imkanı veren cihaz veya sistemin adı nedir? a)vortex buhar sayacı b)escon-eko c)kazan Blöf sistemi d)ef max. Binalarda enerji kimlik belgesi zorunluluğu ne zaman başlıyor? a)1 Ocak 21 b)2 Mayıs 217 c)2 Mayıs 21 d) Aralık 219 Mayıs - Haziran sayısı sorularına ait cevaplar: Cevaplar: 1:... 2:... 3:... 4:... : Adı Soyadı :... Firma :... Görev/Unvanı :... Adres :... Tel :. Fax: Lütfen, cevaplarınızı 1 Temmuz 214 tarihine kadar fax ( ) veya info@ escon.com.tr ye gönderiniz. 2 1

18 etk nl k 214 Haziran Ayı ESCON "Enerji Verimliliği Seminerleri 17 Haziran 214 Sanayide Enerji Verimliliği ve Enerji Tasarrufu Semineri Denizli 19 Haziran 214 Sanayide Enerji Verimliliği ve Enerji Tasarrufu Semineri Kayseri 24 Haziran 214 Sanayide Enerji Verimliliği ve Enerji Tasarrufu Semineri Gaziantep 26 Haziran 214 Sanayide Enerji Verimliliği ve Enerji Tasarrufu Semineri Eskişehir 214 Yılı Yurt İçi Fuarları ve Konferansları Eylül 214 Yangın ve Güvenlik Fuarı İstanbul 2-28 Haziran 214 Doğalgaz ve İklimlendirme Teknolojileri Fuarı Antalya Ekim Yapı Fuarı Ankara 6-9 Kasım Yapı Fuarı İzmir Kasım Yapex Yapı Malz. Fuarı Antalya 27-3 Kasım 214 Yenilenebilir Enerji ve Sürdürülebilir Enerji Fuarı İstanbul 214 Yılı Yurt Dışı Fuarları ve Konferansları Haziran 214 EU Sustainable Energy Week Brüksel Belçika 28 Haziran-2 Temmuz 214 ASHRAE Annual Conference Seattle, Washington, USA 1-3 Temmuz 214 Alternative Energy Sources Çek Cumhuriyeti 1-12 Eylül 214 ASHRAE IBPSA-USA Building Simulation Conference Atlanta, GA, USA 2-3 Ekim 214 International Conference on Ef cient Building Design Materials and HVAC Equipment Technologies American University of Beirut Lebanon Ekim 214 Chillventa 214 Nurnberg, Almanya Ekim 214 9th International Energy Forum İtalya Abone Bilgi Formu İki ayda bir yayınlanan Enerji Verimliliği bültenine ücretsiz abone olmak için lütfen aşağıdaki formu doldurup no ya fakslayın veya info@ escon.com.tr adresine gönderin. Adı, Soyadı :.... Firma : Görev ve Unvan :..../ Adres : Telefon : E-Posta :

19 ESCON Enerj S stemler ve C hazları San. T c. Ltd. Şt. Orhangaz Cad. Tınaztepe Sok. No: Maltepe / İSTANBUL Tel: Fax: E-posta: nfo@escon.com.tr 2

20