T.C. DÜZCE VALĐLĐĞĐ ĐL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ DÜZCE ĐL ÇEVRE DURUM RAPORU

Transkript

1 T.C. DÜZCE VALĐLĐĞĐ ĐL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ DÜZCE ĐL ÇEVRE DURUM RAPORU DÜZCE-2008 I

2 ULUSAL ÇEVRE ANDI Şimdiki ve gelecek kuşaklar akların n temiz ve sağlıkl klı bir çevrede yaşama ama hakkına sahip olduğu u gerçeğinden hareketle, Çevreye duyarlı bir kalkınmadan yana olduğumu umu vurgulayarak; Doğal kaynakların n ekonomik kalkınman nmanın n hem kaynağı ğını hem sınırıs oluşturdu turduğunu unu bilerek, Çevrenin korunması ve geliştirilmesinde bireysel katkı ve katılımın n gereğine ve önemine inanarak; Çevresel değerlere erlere sahip çıkıp zarar verenleri uyaracağı ğıma, doğal kaynaklardan faydalanırken tutumlu davranacağı ğıma, sürds rdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda hareket edeceğime, bu yönde y işbirlii birliği i ve dayanış ışma anlayışı içerisinde hareket ederek, çevre konusunda herkese ÖRNEK olacağı ğıma söz z veririm. II

3 III

4 TAKDĐM Đnsan ve diğer canlıların yaşamlarını boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı etkileşim içinde bulundukları fiziksel, biyolojik, sosyal, ekonomik ve kültürel bir ortam olan çevremiz son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gündemi en fazla işgal eden konulardan birisi olmuştur. Günümüzde endüstri ve teknololji alanında meydana gelen hızlı gelişmeler, kentlerdeki nüfus artışı ve kentleşme oranının artması bir yandan yaşam düzeyinin yükselmesini sağlarken diğer yandan da doğal dengenin bozulmasına, kaynakların yok edilmesine ve canlıların yaşamını tehdit eden bir durumun oluşmasına neden olmaktadır. Tahrip edilmiş ve kirletilmiş bir çevreyi eski haline getirmek çok güç ve pahalıdır. Bu nedenle çevremize zarar vermeden kalkınmanın, sanayileşmenin ve kentleşmenin yolu su, hava, toprak başta olmak üzere doğal kaynaklarımızın korunmasından ve çevrenin iyi bir planlanmasından geçer. Çevre sorunlarının çözümünde temel hareket noktası sorunları bilmek ve tanımaktır. Toplumda çevre bilincinin gelişme düzeyi o toplumun çağdaşlık göstergesidir. Toplumun her kesimine ilköğretimden başlayarak doğal kaynakların önemi, sağladığı yararlar ile doğal kaynakların bilinçsizce tüketilmesi ve kirletilmesi sonucunda oluşabilecek zararlar anlatılarak çevre bilinci daha da geliştirilmelidir. Çevre Durum Raporları, çevreyi koruma ve çevre sorunlarını giderme noktasında, ilin bütün çevre değerlerini bir arada ele alan ve bir sistem dahilinde bir araya getiren kapsamlı bir rapordur. Sunulan bu çalışmada Düzce nin coğrafik konumu, doğal kaynakları, hava, su, toprak ve arazi kullanımı, flora-fauna, turizm, tarım ve hayvancılık, madencilik, enerji, sanayi ve teknoloji, altyapı-ulaşım ve haberleşme, yerleşim alanları ve nüfus, atıklar, gürültü ve titreşim, afetler, sağlık ve çevre, çevre eğitimi ile çevre yönetimi ve planlama gibi çevre açısından önemli konulara ilişkin temel bilgiler bulunmaktadır. Bu veriler, hem bölgenin geleceğe yönelik planlanmasında hem de halkın ve yatırımcıların bilgilendirilmesinde yardımcı olabilecek düzeydedir. Valiliğimizce hazırlanan Đl Çevre Durum Raporunun bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacağı ve çevresel değerlerin korunmasına katkıda bulunacağı inancıdayım. Raporun hazırlanmasında emeği geçen Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü yöneticileri ve personelleri ile katkı sağlayan kurum ve kuruluşlarına ayrı ayrı teşekkür ederim. Sağlıklı ve temiz bir Düzce de yaşamak dileği ile saygılarımı sunarım. Bülent KILINÇ Düzce Valisi IV

5 ÖNSÖZ 21.yüzyıla girdiğimiz günümüzde Dünya nın ve Türkiye nin gündemini; Đnsan Hakları, Demokratikleşme ve Çevre Sorunları oluşturmaya devam etmektedir. Dünya Tarım toplumundan sanayi toplumuna, sanayi toplumundan bilgi ve iletişim çağına geçmiştir. Bilim ve enformasyon çağı olan günümüzde insanoğlunun yarattığı çevre sorunlarına yine insanoğlunun çözüm bulması zorunludur. Hızla artan dünya nüfusu, plansız endüstrileşme ve sağlıksız kentleşme, nükleer denemeler bölgesel savaşlar, verimi artırmak amacıyla kullanılan tarım ilaçları, yapay gübreler ve deterjan gibi kimyasal maddeler giderek çevreyi kirletmeye başlamış, bunun sonucu olarak büyük oranda kirlenen su, hava, toprak canlılar için zararlı olabilecek boyutlara ulaşmıştır. Deprem, toprak kayması, su baskını gibi doğal afetlerin ve savaşların neden olduğu çevre sorunlarını bir yana bırakırsak, çevrenin ve doğal dengenin bozulması canlıların yaşamını tehdit eder hale gelmesi, büyük sanayi devrimi ile başlamıştır. Sanayileşme hamlesi yapan bir toplum olarak, Türkiye de özellikle son 20 yılda hava, su ve toprak gibi doğal kaynaklara sanki hiç tükenmeyecekmiş gibi davranılmış, doğal çevre hızlı bir şekilde kötüleşmiştir. Türkiye deki karşı karşıya bulunan çevre sorunları temel nitelikleri itibariyle : Sanayi, tarım, enerji ulaştırma ve turizm gibi ekonomik sektörlerin neden olduğu sorunlar, Nüfus, göç ve kentleşme hareketlerine bağlı olarak ortaya çıkan alt yapı eksiklikleri şeklinde görülen sorunlar, Doğal kaynakların özellikle de suyun rasyonel bir şekilde kullanılması sonucu ortaya çıkan sorunlar, Sınırlar ötesi ve global çevre sorunlarının etkileriyle ortaya çıkan sorunlar olarak gruplandırılabilir. Bilindiği üzere Đl Çevre Durum Raporları, o ilin tüm çevre değerlerini bir bütün içinde toplayacağı gibi ileride hazırlanacak olan Türkiye Çevre Durum Raporu ve Türkiye Çevre Envanteri nin hazırlanmasına da sağlıklı bir temel oluşturmaktadır. Đl Çevre Durum Raporları ayrıca, sürekli ve dengeli kalkınmayı hedeflerken korunmasına özen gösterilmesi gereken ekosistemlerin devamlılığının sağlanmasında, insan ihtiyaçları ve doğal kaynaklar arasındaki dengenin kurulmasında, araştırmacılara temel bilgi sunarken araştırmacıların yön ve hedeflerinin belirlenmesinde, ÇED Raporlarının ve Proje Tanıtım Dosyalarının hazırlanmasında, çevreyi kirleten kurum, kuruluş ve tesislerin belirlenmesinde, çevre konusunda eksik bilgilerin temin edilmesinde önemli bir ana kaynak özelliği taşımaktadır. Düzce Đli Çevre Durum Raporunda Đlimiz çeşitli yönleriyle ele alınarak kapsamlı bir envanter oluşturulmuş, bu konuda bilgi edinmek isteyenlerin hizmetine sunulmuştur. Bu kaynağın hazırlanmasında emeği geçen tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür ederim. Sağlıklı ve temiz bir dünyada yaşamanın ilk koşulu çevreyi korumaktır. Çevreyi korumak için hep birlikte elele, Saygılarımla... Oğuz BAYAZIT Đl Çevre ve Orman Müdürü V

6 HAZIRLAYANLAR Çevre Yönetimi, ÇED ve Planlama Şube Müdürlüğü Gülen ÖZTÜRK Mevlüt Şanlı ŞĐMŞEK Erdinç SARCAN Çevre Yüksek Mühendisi Çevre Mühendisi Çevre Mühendisi VI

7 ĐÇĐNDEKĐLER A. COĞRAFĐK KAPSAM...1 A.1. Giriş...1 A.2. Đl ve Đlçe Sınırları...4 A.3. Đlin Coğrafik Durumu...8 A.4. Đlin Topoğrafyası ve Jeomorfolojik Durumu...9 A.5. Jeolojik Yapı ve Stratigrafi...12 A Metamorfizma ve Mağmatizma :...18 A Tektonik ve Paleocoğrafya :...22 B. DOĞAL KAYNAKLAR...27 B.1. Enerji Kaynakları...27 B.1.1. Güneş...27 B.1.2. Su Gücü...28 B.1.3. Kömür...29 B.1.4. Doğal Gaz...29 B.1.5. Rüzgar...29 B.1.6. Biyokütle...29 B.1.7. Petrol...29 B.1.8. Jeotermal Sahalar...30 B.2. Biyolojik Çeşitlilik...30 B.2.1. Ormanlar...30 B.2.2. Çayır ve Meralar...32 B.2.3. Sulak Alanlar...33 B.2.4. Flora...33 B.2.5. Fauna...36 B.2.6. Milli Parklar, Tabiat Parklar, Tabiat Anıtı, Tabiatı Koruma Alanları ve Diğer Hassas Yöreler..41 B.3. Toprak...47 B.4. Su Kaynakları...50 B.4.1. Đçme Suyu Kaynakları ve Barajlar...50 B.4.2. Yeraltı Su Kaynakları...55 B.4.3. Akarsular...55 B.4.4. Göller ve Göletler...56 B.5. Mineral Kaynaklar...56 B.5.1 Sanayi Madenleri...56 B.5.2. Metalik madenler...56 B.5.3. Enerji Madenleri...56 B.5.4. Taşocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler...56 C. HAVA (ATMOSFER VE ĐKLĐM)...62 C.1. Đklim ve Hava...62 C.1.1. Doğal Değişkenler...62 C.1.2. Yapay Etmenler...70 C.2. Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynakları...80 C.2.1. Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman...80 C.2.2. Partikül Madde (PM) Emisyonları...82 C.2.3. Karbonmonoksit Emisyonları...83 C.2.4. Azot Oksit (NOx) Emisyonları...83 C.2.5. Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları...83 C.3. Atmosferik Kirlilik...84 C.3.1. Ozon Tabakasının Đncelenmesinin Etkileri...84 C.3.2. Asit Yağışlarının Etkileri...85 i

8 C.4. Hava Kirleticilerinin Çevreye Olan Etkileri...86 C.4.1. Doğal Çevreye Etkileri...86 C.4.2. Yapay Çevreye (Görüntü Kirliliği Üzerine) Etkileri...86 D.SU...88 D.1. Su Kaynaklarının Kullanımı...88 D.1.1. Yer altı Suları...88 D.1.2. Jeotermal Kaynaklar...89 D.1.3. Akarsular...90 D.1.4. Göller, Göletler ve Rezervuarlar...92 D.1.5. Denizler...95 D.2 Doğal Drenaj Sistemleri...96 D.3. Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye Etkileri...97 D.3.1. Yer altı Suları ve Kirlilik...97 D.3.2. Akarsularda Kirlilik...97 D.3.3.Göller, Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik...99 D.3.4. Denizlerde Kirlilik...99 D.4. Su ve Kıyı Yönetimi, Strateji ve Politikaları D.5. Su Kaynaklarında Kirlilik Etkenleri D.5.1. Tuzluluk D.5.2. Zehirli Gazlar D.5.3. Azot ve Fosforun Yol Açtığı Kirlilik D.5.4. Ağır Metaller ve Đz Elementler D.5.5. Zehirli Organik Bileşikler D Siyanürler D Petrol ve Türevleri D Polikloro Naftalinler ve Bifeniller D Pestisitler ve Su Kirliliği D Gübreler ve Su Kirliliği D Deterjanlar ve Su Kirliliği D.5.6. Çözünmüş Organik Maddeler D.5.7. Patojenler D.5.8. Askıda Katı Maddeler D.5.9. Radyoaktif Kirleticiler ve Su Kirliliği E. TOPRAK VE ARAZĐ KULLANIMI E.1. Genel Toprak Yapısı E.2. Toprak Kirliliği E.2.1. Kimyasal kirlenme E.2.2. Mikrobiyal Kirlenme E.3. Arazi E.3.1. Arazi Varlığı E.3.2. Arazi Problemleri F. FLORA FAUNA VE HASSAS YÖRELER F.1. Ekosistem Tipleri F.1.1.Ormanlar F.1.2. Çayır ve Meralar F.1.3. Sulak Alanlar F.1.4. Diğer alanlar (Stepler vb.) F.2. Flora F 2.1. Habitat ve Toplulukları F.2.2. Türler ve Populasyonları F.3. Fauna F.3.1. Habitat ve Toplulukları ii

9 F.3.2. Türler ve Populasyonları F.3.3. Hayvan Yaşama Hakları F.4. Hassas Yöreler Kapsamında Olup (*) Bölümdeki Bilgilerin Đsteneceği Alanlar F.4.1. Ülkemiz Mevzuatı Uyarınca Korunması Gereken Alanlar F.4.2. Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslar arası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gereken Alanlar..149 F.4.3. Korunması Gereken Alanlar (***) G- TURĐZM G.1. Yörenin Turistik Değerleri G.1.1. Yörenin Doğal Değerleri G.1.2. Kültürel Değerler G.2.Turizm Çeşitleri G.3. Turistik Altyapı G.4 Turist Sayısı G.5. Turizm Ekonomisi G.6. Turizm Çevre Đlişkisi H. TARIM VE HAYVANCILIK H.1. Genel Tarımsal Yapı H.2. Tarımsal Üretim H.2.1. Bitkisel Üretim H.2.2. Hayvansal Üretim H.3. Organik Tarım H.4. Tarımsal Đşletmeler H.4.1. Kamu Đşletmeleri H.4.2. Özel Đşletmeleri H.5 Tarımsal Faaliyetler H.5.1. Pestisit Kullanımı H.5.2. Gübre Kullanımı H.5.3. Toprak Kullanımı I. MADENCĐLĐK I.1. Maden Kanununa Tabi Olan Madenler ve Doğal Malzemeler I.1.1. Sanayi Madenleri I.1.2. Metalik Madenler I.1.3. Enerji Madenleri I.1.4. Maden Kanunu na Tabi Olan Doğal Malzemeler I.2. Madencilik Faaliyetlerinin Yapıldığı Yerlerin Özellikleri I.3. Cevher Zenginleştirme I.4. Maden Kanununa Tabi Olan Doğal Malzemeler I.5. Madencilik Faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla Yapılan Rehabilitasyon Çalışmaları:215 J- ENERJĐ J.1. Birincil Enerji Kaynakları J.1.1. Taşkömürü J.1.2. Linyit J.1.3. Asfaltit J.1.4. Bitümlü Şist J.1.5. Ham Petrol J.1.6. Doğal Gaz J.1.7. Nükleer Kaynaklar (Uranyum ve Toryum) iii

10 J.1.8. Orman J.1.9. Hidrolik J Jeotermal J Güneş J Rüzgar J Biyokütle J.2. Đkincil Enerji Kaynakları J.2.1. Termik Enerji J.2.2. Hidrolik Enerji J.2.3. Nükleer Enerji J.2.4. Yenilenebilir Elektrik Enerjisi Üretimi J.3. Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı J.4. Enerji Tasarrufu Đle Đlgili Yapılan Çalışmalar K. SANAYĐ VE TEKNOLOJĐ K.1. Đl Sanayinin Gelişimi, Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler K.2. Genel Anlamda Sanayinin Gruplandırılması K.3. Sanayinin Đlçelere Göre Dağılımı K.4. Sanayi Gruplarına Göre Đşyeri Sayıları ve Đstihdam Durumu K.5. Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımı K.6. Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Alınan Önlemler K.6.1. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği K.6.4. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği K.6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar K.7.Sanayi Tesislerinin Acil Durum Planı L- ALTYAPI, ULAŞIM VE HABERLEŞME L.1. Altyapı L.1.1 Temiz Su Sistemi L.1.2. Atık Su Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi L.1.3. Yeşil Alanlar L.1.4. Elektrik Đletim Hatları L.1.5. Doğalgaz Boru Hatları.260 L.2. Ulaşım L.2.1. Karayolları L.2.2. Demiryolları L.2.3. Deniz, Göl, Nehir Taşımacılığı L.2.4. Havayolları L.3. Haberleşme L.4. Đlin Plan Durumu L.5. Đldeki Baz Đstasyonları Sayısı M. YERLEŞĐM ALANLARI VE NÜFUS M. 1. Kentsel ve Kırsal Planlama M.1.1 Kentsel alanlar M.1.2. Kırsal Alanlar M.2. Altyapı M.3. Binalar ve Yapı Çeşitleri M.3.1. Kamu Binaları iv

11 M.3.2. Okullar M.3.3. Hastaneler ve Sağlık Tesisleri M.3.4. Sosyal ve Kültürel Tesisler M.3.5. Endüstriyel Yapılar M.3.6. Göçer ve Hareketli Barınaklar M.3.7. Otel-Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar M.3.8. Bürolar ve Dükkanlar M.3.9. Kırsal Alanda Yapılaşma M Yerel Mimari Özellikler M Bina Yapımında Kullanılan Yerel Materyaller M.4. Sosyo-Ekonomik Yapı M.4.1. Đş Alanları ve Đşsizlik M.4.2. Göçler M.4.3. Göçebe Đşçiler (Mevsimlik) M.4.4. Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı M.4.5. Konut Yapım Süreçleri M.4.6. Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri M.5. Yerleşim Yerlerinin Çevresel Etkileri M.5.1. Görüntü Kirliliği M.5.2. Binalarda Ses Đzolasyonu M.5.3. Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları M.5.4. Ticari ve Endüstriyel Gürültü M.5.5. Kentsel Atıklar M.5.6. Binalarda Isı Yalıtımı M.6. Nüfus M.6.1. Nüfusun Yıllara Göre Değişimi M.6.2 Nüfusun Yaş, Cinsiyet ve Eğitim Gruplarına Göre Dağılımı M.6.3. Đl ve Đlçelerin Nüfus Yoğunlukları M.6.4. Nüfus Değişim Oranı N- ATIKLAR N.I. Evsel Katı Atıklar N.2. Tehlikeli Atıklar N.3 Özel Atıklar N.3.1 Tıbbi Atıklar N.3.2 Atık Yağlar N.3.3. Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağlar N.3.4. Pil ve Aküler N.3.5.Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller N.3.6. Tarama Çamurları N.3.7. Elektrik ve Elektronik atıklar N.3.8. Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar N.4.Diğer Atıklar N.4.1. Ambalaj Atıkları N.4.2. Hayvan Kadavraları N.4.3. Mezbaha Atıkları N.5. Atık Yönetimi N.6. Katı Atık Miktarı ve Kompozisyonu N.7. Katı Atıkların Biriktirilmesi, toplanması, Taşinması ve Aktarma Merkezleri N.8. Atıkların Bertaraf Yöntemi N.8.1. Katı Atıkların Depolanması N.8.2. Atıkların Yakılması N.8.3. Kompost N.9. Atıkların Geri Kazanımı ve Değerlendirilmesi N.10. Atıkların Çevre Üzerindeki etkileri v

12 O- GÜRÜLTÜ VE TĐTREŞĐM O.1 Gürültü O.1.1. Gürültü Kaynakları O.1.2. Gürültü Đle Mücadele O.1.3. Gürültünün Çevreye Olan Etkileri O.1.4. Gürültünün Đnsanlar Üzerine Olan Etkileri O.2. Titreşim P. AFETLER P.1 Doğal Afetler P.1.1. Depremler P.1.2. Heyelan ve Çığlar P.1.3. Seller P.1.4. Orman, Otlak ve Sazlık Yangınları P.1.5. Ormanlar Üzerinde Biyotik ve Abiyotik Faktörlerin Etkileri P.1.6. Fırtınalar P.2 Diğer Afetler P.2.1. Radyoaktif Maddeler P.2.2. Denize Dökülen Petrol ve Diğer Tehlikeli Atıklar P.2.3. Tehlikeli Maddeler P.3. Afetlerin Etkileri ve Yardım Tedbirleri P.3.1. Sivil Savunma Birimleri P.3.2. Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri P.3.3. Đlkyardım Servisleri P.3.4. Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden Đskanı P.3.5. Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Sınırlar Arası Taşınması Đçin Alınan Tedbirler P.3.6. Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar R- SAĞLIK VE ÇEVRE R.1.Temel Sağlık Hizmetleri R.1.1.Sağlık Kurumlarının Dağılımı R.1.2. Bulaşıcı Hastalıklar R.1.3 Gıda Hijyeni R.1.4. Aşı Çalışmaları R.1.5. Bebek Ölümleri R.1.6. Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı R.1.7. Aile Planlaması Çalışmaları R.2.Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Etkileri R.2.1.Kentsel Hava Kirliliğinin Đnsan Sağlığı Üzerine Etkileri R.2.2. Su Kirliliğinin Đnsan Sağlığı Üzerine Etkileri R.2.3 Atıkların Đnsan Sağlığı Üzerine Etkileri R.2.4. Gürültünün Đnsan Sağlığı Üzerine Etkileri R.2.5. Pestisitlerin Đnsan Sağlığı Üzerine Etkileri R.2.6. Đyonize Radyasyondan Korunma R.2.7. Baz Đstasyonlarından Yayılan Radyasyonun Đnsan Sağlığı Üzerine Etkileri S- ÇEVRE EĞĐTĐMĐ S.1. Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi ile Đlgili Faaliyetleri S. 2. Çevreyle Đlgili Gönüllü Kuruluşlar ve Faaliyetleri S.2.1. Çevre Vakıfları S.2.2. Çevre Dernekleri S.2.3. Çevreyle Đlgili Federasyonlar vi

13 T- ÇEVRE YÖNETĐMĐ VE PLANLAMA T.1. Çevre Kirliliğinin ve Çevresel Tahribatın Önlenmesi T.2. Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak Verimli Kullanımı,... Korunması ve Geliştirilmesi T.3.Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin Sonuçlarının Çevrenin Taşıma... Kapasitesini Aşmayacak Biçimde Planlanması T.4. Çevrenin Đnsan-Psikososyal Đhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanması T.5. Çevreye Duyarlı Arazi Kullanım Planlaması T.6. Çevresel Etki Değerlendirmesi vii

14 TABLOLAR DĐZĐNĐ Tablo A.1. Düzce Merkez Đlçe ile Diğer Đlçeler Arasındaki Karayolu Uzunlukları -km...8 Tablo A.2. Düzce Đli Belde Merkezleri ile, Bağlı Oldukları Đlçe Merkezleri ve Đl Merkezi Arasındaki Karayolu Uzunlukları km...8 Tablo A.3. Şekil A.13 deki Jeolojik Harita Simgelerinin Açıklaması...18 Tablo A.4. Gerede ve Komşu Segmentlerde 1900-Günümüz Arasında Olmuş Hasar Yapıcı Depremler...26 Tablo B.1. Düzce Đli Aylık Ortalama Günlük Güneş Işınım Değerleri (Mj/m 2 -gün)...28 Tablo B.2. Düzce Đli Aylık Ortalama Günlük Güneşlenme Süresi Değerleri...28 Tablo B.3. Düzce Đli Sıcak Su Kaynakları...30 Tablo B.4: Düzce Orman Alanı ve Açık Alanlarının Türkiye Rakamlarıyla Karşılaştırılması...32 Tablo B Yılında Düzce Đlinde Kaçak Kesim, Açma ve Yerleşme Yoluyla Meydana Gelen Orman Kayıpları...32 Tablo B.6. Đlçelere Göre Ormanlık Alanlar...32 Tablo B.7. Đlimiz sınırları içerisindeki çayır ve mera varlığı...33 Tablo B.8. Memeli Hayvanlar (Mammalia)...37 Tablo B.9. Sürüngenler (Peptilia)...37 Tablo B.10. Đki Yaşamlılar- Amfibiller (Amphibilia)...37 Tablo B.11. Kuşlar (Aves)...38 Tablo B.12. Arazi Kullanım Türleri...48 Tablo B.13. Düzce Merkez Đlçede Sektörel Su Tüketimi...51 Tablo B.14. Düzce Đli Belediyelerin Kullandığı Đçme Suları Kaynakları...53 Tablo B.15. Beyköy Beldesinde Sektörel Su Tüketimi...53 Tablo B.16. Konuralp Beldesinde Sektörel Su Tüketimi...54 Tablo B.17. Hasanlar Barajının Teknik Özellikleri...54 Tablo B.18. Đl in Yeraltı Suyu Rezervleri Ve Tahsis Miktarları...55 Tablo B.19. Düzce Đli Đçme Suyu Kaynakları...55 Tablo B.20. Düzce Đli Akarsuları Uzun Yıllar Aylık Ortalama Değerleri (m³/sn)...55 Tablo B.21. Đl Özel Đdaresince Ruhsat Verilen Ocaklar...57 Tablo C.1: Düzce Meteoroloji Đstasyonundaki 2008 Yılı Rüzgar Rejimi Rasat Normalleri 62 Tablo C.2: Esme Sayılarına Göre Aylık ve Yıllık Rüzgar Dağılımı...62 Tablo C.3: 2008 Yılı Basınç Değerleri...65 Tablo C.4: Düzce Meteoroloji Đstasyonundaki Bağıl Nem Normalleri...66 Tablo C.5: Düzce Meteoroloji Đstasyonu 2008 Yılı Sıcaklık Normalleri Tablo C.6. Đlimize Ait 2008 Yılı Buharlaşma Değerleri...67 Tablo C.7. Đlimize Ait 2008 Yılı Günlük Buharlaşma Miktarı (mm)...67 Tablo C.8. Düzce Meteoroloji Đstasyonundaki 2008 Yılı Yağış Normalleri...68 Tablo C.9. Đlimize ait Kar, Dolu, Sis ve Kırağı Durumu...69 Tablo C.10. Đl Merkezindeki Yeşil Alan Dağılımı...73 Tablo C.11. Isınma Amaçlı Đthal Taş ve Linyit Kömürünün Özellikleri ve Sınırları Tablo C.12. Sınır Değerlerin Aşıldığı Đl ve Đlçelerde Kullanılacak Yerli Kömürlerin Özellikleri...75 Tablo C.13. Đl Sağlık Müdürlüğü Tarafından Emisyon Đzni Verilen Tesisler...76 Tablo C.14. Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü Tarafından Emisyon Đzni Verilen Tesisler...77 Tablo C.15. Đlimize Ait Araç Sayıları...78 Tablo C.16. Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Yapmaya Yetkili Đstasyonlar Listesi...79 Tablo C Yılında Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü Tarafından Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Yapılan Araç Sayısı.79 viii

15 Tablo C Yılları Arasında Düzce Merkez Đlçede Yapılan Partiküler (PM) Madde Aylık Ortalamaları...80 Tablo C Yılları Arasında Düzce Merkez Đlçede Yapılan Kükürtdioksit (SO2) Aylık Ortalamaları...80 Tablo C.20. SO 2 Limit Değerleri Değerlendirme ve Uyarı Eşikleri...81 Tablo C.21. PM10 Limit Değerleri Değerlendirme ve Uyarı Eşikleri...81 Tablo C.22. SO 2 Geçiş Dönemi Uzun Vadeli ve Kısa Vadeli Sınır Değ. ve Uyarı Eşikleri 82 Tablo C.23. PM10 Geçiş Dönemi Uzun Vadeli ve Kısa Vadeli Sınır Değ ve Uyarı Eşikleri.82 Tablo D.1. Đl in Yeraltı Suyu Rezervleri Ve Tahsis Miktarları...88 Tablo D.2. Düzce Đli Sıcak Su Kaynakları...89 Tablo D.3. Düzce Đli Đçme Suyu Kaynakları...90 Tablo D.4. Büyük Melen Havzasındaki Nehirlerin Yağış Alanları ve Ortalama Debileri...92 Tablo D.5. Hasanlar Barajının Teknik Özellikleri...95 Tablo D.6. Türkiye de Belediyelerin Đçme Suyu ve Kanalizasyon Alt Yapıları...97 Tablo D.7. Çuhallı Plajı ve Kale Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.8. Köy Hizmetleri Plajı ve Edilli Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.9. Çayağzı Köyü Kumpınar Halk Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.10. Martı Kamping Halk Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.11. Ayazlı Mahallesi Tersane Halk Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.12. Ayazlı Mahallesi Limoncuk Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.13. Çınaraltı Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.14. Değirmenağzı Mevkii Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.15. Karaburun Halk Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.16. Melenağzı Halk Plajı Analiz Sonuçları Tablo D.17. Đlimizdeki Yüzey Su Kaynakları Kalite Sınıflandırması Tablo E.1. Düzce Đli Arazisi Kullanım Kabiliyetleri Sınıfı (Ha) Tablo E.2. Đlçelerde Arazinin Kullanımına Göre Dağılımı (Ha) Tablo E.3. Saha ve Niteliklerine Göre Đlçelerde Orman Alanları Tablo E.4. Arazi Kullanım Türleri Tablo F.1. Düzce Đline Bağlı Đlçelerin Ormanlık Durumunu Gösteren Saha Envanteri Tablo F.2. Düzce ili Devlet Ormanlarından Yapılan Üretimin Đşletmeler Bazında Dağıiımı126 Tablo F.3. Memeli Hayvanlar (Mammalia) Tablo F.4. Sürüngenler (Peptilia) Tablo F.5. Đki Yaşamlılar- Amfibiller (Amphibilia) Tablo F.6. Kuşlar (Aves) Tablo F.7. Đstasyonlara Göre Balık Türlerinin Dağılımı Tablo F.8. Đstasyonlara Göre Balık Etüdü Sonuçlarının Özeti Tablo F.9. Sahipli Hayvanlar Tablo F.10. Düzce Đli nde Bulunan Sit Alanları Tablo F.11. Düzce Đli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Dökümü Tablo F.12. Düzce Đli Arazisi Kullanım Kabiliyetleri Sınıfı Tablo G.1. Turizm Kaynakları Envanteri Tablo G.2. Akçakoca Đlçesinde Bulunan Turizm Belgeli Konaklama Tesisleri Tablo G.3. Akçakoca Đlçesinde Bulunan Belediye Belgeli Konaklama Tesisleri Tablo G.4. Đlimize Gelen Yerli ve Yabancı Turistlerin Ülkelere Göre Dağılımı Tablo H.1. Düzce Đli Arazisi Kullanım Kabiliyetleri Sınıfları Tablo H.2. Düzce Đlinin Agro-Ekolojik Alt Bölgeleri Tablo H.3.Tarım Alanlarının Kullanılış Amaçlarına Göre Dağılımı Tablo H.4. Düzce Đli Buğdaygillerin Yıllara Göre Ekiliş Alanları ix

16 Tablo H.5. Düzce Đli Buğdaygillerin Yılara Göre Üretim Miktarları Tablo H.6. Düzce Đli Fasülyenin Yılara Göre Ekiliş Alanları Tablo H.7. Düzce Đli Fasülyenin Yılara Göre Üretim Miktarları Tablo H.8. Düzce Đli Tarla Ürünlerinin Yıllara Göre Ekiliş Alanları Tablo H.9.Temel Gruplara Göre Tarla Bitkileri Üretim Miktarları Tablo H.10. Düzce Đli Tarla Ürünleri Yıllara Göre Ekiliş Alanları Tablo H.11. Düzce Đli Tarla Ürünleri Yıllara Göre Üretim Miktarları Tablo H.12. Düzce'de Fındık Ağaç Sayısı, Üretim ve Elde Edilen Gelir Miktarı Tablo H.13. Düzce Đli Đç Fındık Đhracat Bilgileri Tablo H.14. Yıllara Göre Meyve Veren Ağaç Sayısı Tablo H.15. Yıllara Göre Meyve Üretim Miktarları Tablo H.16. Düzcedeki Sebze Ekiliş Alanları Tablo H.17. Sebze Üretim Miktarları Tablo H.18. Alt Bölgelere Göre Toplam Büyükbaş Hayvan Varlığı ve % Dağılımı Tablo H.19. Alt Bölgelerde Türlerine Göre Büyükbaş Hayvan Varlığı Tablo H.20. Alt Bölgelerde Türlerine Göre Küçükbaş Hayvan Varlığı Tablo H.21. Alt Bölgelere Göre Küçükbaş Hayvan Varlığı ve Yüzde payları Tablo H.22. Kanatlı Hayvan Varlığının Alt Bölgelere Göre Dağılımı Tablo H.23. Sabit Fiyatlarla Deniz Balıkçılığı Üretimi Tablo H.24. Alt Bölgelerde Tatlı Su Balıkçılığı Üretimi (Adet) Tablo H.25. Alt Bölgelere Göre Arıcılık Tablo H.26. Ekolojik Üretime Konu Olan Ürün Grupları Tablo H.27. Özel Đşletmeler Tablo I.1. Đlimizde Bulunan Sanayi Madenleri Tablo I.2. Çevre ve Orman Bakanlığı ve Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından ÇED Olumlu / Çevresel Etkileri Önemsizdir / Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı ve ÇED Yönetmeliği gereği Kapsam Dışı Değerlendirilen Maden Kanununa Tabi Ocaklar Tablo I.3.Đl Özel Đdare Müdürlüğü tarafından I (a) grubu madenler için işletme ruhsatı verilen ocaklar Tablo I.4. Maden Đşleri Genel Müdürlüğü Tarafından Đlimizde Verilen Ruhsat Listesi.204 Tablo J.1. Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı Tablo K.1.Organize Sanayi Bölgesi Arazi Kullanım Oranları Tablo K.2. Düzce Đlinde Küçük Sanayi Siteleri Tablo K.3. Düzce Đli Küçük Sanayi Siteleri Đşyerlerinin Faaliyet Alanına Göre Dağılımı Tablo K.4. Merkez Đlçedeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.5. Merkez 1. O.S. B. deki Sanayi Kuruluşları Tablo K.6. Merkez 2. O.S. B. deki Sanayi Kuruluşları Tablo K.7. Kaynaşlı Đlçesindeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.8.Yığılca Đlçesindeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.9. Gümüşova Đlçesindeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.10. Çilimli Đlçesindeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.11. Akçakoca Đlçesindeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.12. Gölyaka Đlçesindeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.13. Cumayeri Đlçesindeki Sanayi Kuruluşları Tablo K.14. Düzce Đmalat Sanayi Sektörel Durumu Tablo K.15. Đl Genelinde Đstihdam Edilen Đşçi Sayıları ve Cinsiyete Göre Dağılımı Tablo K.16. Kullandıkları Teknolojiyi Edinim Kaynaklarına Göre Đşyerlerinin Dağılımı Tablo K.17. Đşyerlerinin Büyüklük Grubuna ve Kullandıkları Teknolojiyi Edinim Kaynaklarına Göre Dağılımı (%) x

17 Tablo K.18. Enerji Üreten Tesisler Tablo K.19. Sanayi Gruplarına Göre Enerji Kullanımı Tablo K.20. Đşyerlerinin Ürettikleri Atık Türlerinin Dağılımı (%) Tablo K.21. Đşyerlerinin Kullandıkları Arıtma Yöntemlerinin Dağılımı (%) Tablo L.1. Düzce Belediyesi Arıtma Tesisi Labaratuvar Numune Tahlil Sonuçları..250 Tablo L.2. Düzce Đlinde Đçme Suyu Yetersiz Olan Köy ve Mahalleler Tablo L.3. Düzce Belediyesi Park Ve Bahçeler Müdürlüğü Tarafından Tanzim Edilen Park Ve Bahçeler (2008 Yılı Sonu Đtibarı Đle) Tablo L.4.Doğalgaz Yatırım Miktarları..260 Tablo L.5. Düzce Đli Doğalgaz Tüketim Miktarları Yüzdesel Oranları..261 Tablo L.6. Đl deki Karayolları Durumu -km..263 Tablo L.7.Düzce Đlinde Türlerine ve Satıh Cinslerine Göre Yollar Tablo L.8. Düzce Đlinde Yolların Uzunluk ve Nitelik Olarak Đlçelere Göre Dağılımı Tablo L.9. Düzce Đli Devlet Yolu ve Otoyol Üzerinde Seyir ve Taşımalar (Trafik Yükü) 265 Tablo L.10. Düzce Đli Motorlu Araçlara Ait Bilgiler Tablo M.1. Đlimiz Merkez Đlçe ve Beldelerdeki Nüfus Dağılımı Tablo M.2. Đlimiz Merkez ve Đlçelere Bağlı Köylerdeki Nüfus Dağılımı Tablo M Eğitim Öğretim Yılı Okullar Tablo M.4. Konuralp Yerleşkesi Bina Bilgileri Tablo M.5. Kampüsteki Nüfusun Mevcut Dağılımı Tablo M.6. Kampüsteki Öğrenci Kontenjanları..297 Tablo M.7. Toplum Sağlığı Merkezleri ve Aile Sağlığı Merkezleri Personel Dağılımı Tablo M Komuta Kontrol Merkezi ve Đstasyon Merkezi Personel Dağılımı Tablo M.9. Hizmet Binaları ve Lojman Durumu Tablo M.10. Düzce Đlindeki Kültür Varlıkları Tablo M.11. Odalara Göre Üye Dökümü Tablo M.12. Đlçelere Göre Üye Dökümü Tablo M.13. Düzce Yerleşim Yeri Tiplerinde Đşsizlik Oranları (%)..306 Tablo M.14. Düzce de Çalışan Nüfusun Sektörlere Göre Yüzde Dağılımı Tablo M Yılında Yapılan Genel Nüfus Sayımına Göre Düzce Đlinin Aldığı Verdiği Göç ve Net Göç Hızı Tablo M Genel Nüfus Sayımına Göre Bolu+Düzce'nin Aldığı ve Verdiği Göç Sayıları..306 Tablo M.17. Düzce Đli Sayım Yıllarında Nüfusları ve Yıllık Nüfus Artış Hızları (Binde) Tablo M.18. Düzce Kent Merkezi Nüfusunun Cinsiyet Ve Yaş Gruplarına Dağılımı (2002 yılı) Tablo M.19. Düzce Yerleşim Yeri Tiplerinde Büyük Yaş Gruplarına Göre Dağılım, Ortalama Yaş ve Yaş Bağımlılık Oranı.314 Tablo M.20. Düzce Đl Merkezi ve Đlçe Merkezlerine Bağlı Köylerin Sayım Yıllarında Toplam Nüfusları ve Yıllık Nüfus Artış Hızları ( ) Tablo M.21. Genel Nüfus Sayımlarına Göre Yıllar Đtibariyle Türkiye ve Düzce Nüfusları Yıllık Nüfus Artış Hızları Tablo M.22. Düzce Đli Yıllık Nüfus Artış Oranları Tablo M.23. Düzce Đl Merkezi ve Đlçe Merkezlerine Bağlı Köylerin Sayım Yıllarında Toplam Nüfusları ve Yıllık Nüfus Artış Hızları ( ) Tablo N.1. Düzce Đli ve Đlçeleri Katı Atık Envanteri Tablo N.2. Ulusal Atık Taşıma Formu Đle Atık Taşıyan Firmalar Tablo N Yılı Toplam Tıbbi Atık Miktarı Tablo N.4. Düzce Đli ve Đlçeleri Katı Atık Envanteri Tablo N.5. Türkiye Katı Atık Kompozisyonu xi

18 Tablo O.1. Karayolu Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo O.2. Endüstriyel Tesisler Đçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo O.3. Şantiye Alanı Đçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo O.4. Đç Ortam Gürültü Seviyesi Sınır Değerleri Tablo O.5. Hava Alanı Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo O.6. Gürültünün Đnsan Sağlığı Üzerine Etkileri (Schemel-1986) Tablo P.1. Düzce Đli ve Çevre Đllerde son 100 Yılda Meydana Gelen Depremler ve Büyüklükleri Tablo P Yılı Sonu Đtibari Đle Düzce Đli Orman Yangınları Tablo P Yılı Sonu Đtibari Đle Düzce Đlinde Orman Tahribatı Tablo P Yılı Sonu Đtibari ile Orman Koruma Kuruluşları ve Orman Muhafaza Memur Durumu Tablo P.5. Yangın Söndürme Araçları Đlk Müdahale Ekip ve Đşçi Sayıları Tablo P.6. Ormanlarda Biyotik ve Abiyotik Faktörler Sebebiyle Oluşan Zararlar (m 3 ) Tablo P Ağustos ve 12 Kasım Depremlerinde Đlimizdeki Ölü, Yaralı ve Kayıp Durumu Tablo P.8. Depremden Sonra Đlimizde Gerçekleştirilen Prefabrike Binaların Sayıları Tablo R.1. Aile Hekimliği Listesi Tablo R.2. Düzce Đli Sağlık Evi Listesi Tablo R.3. Kimyasal ve Bakteriyolojik Su Numunesi Sonuçları Tablo R.4. Đçme ve Kullanma Sularının Sağlık Durumu Tablo R.5. Düzce Đli Aşı Bilgileri Tablo R.6. Düzce Okul Aşıları Tablo R.7. Yıllara göre ve 2007 yılı bebek ölüm dağılımı Tablo R.8. Ölüm Vaka Sayılarının Yaş Gruplarına Ve Đlçelere Göre Dağılımı Tablo R.9. Yıllara Göre Ölüm Vaka Sayıları Dağılımı Tablo R.10. Đlimizde Aile Planlaması Çalışmaları Tablo S.1. Çevre Dernekleri Tablo T.1. Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü Denetimle Đlgili Đstatistiki Bilgiler..394 Tablo T.2.ÇED Olumlu/Olumsuz Kararı Verilen Faaliyetler Listesi Tablo T.3. ÇED Gereklidir /Gerekli Değildir Kararı Verilen Faaliyetler Listesi xii

19 ŞEKĐLLER DĐZĐNĐ Şekil A.1. Düzce Đlinin 17 Ağustus 1999 depreminden önceki görünümü...3 Şekil A.2. Düzce Đlinin 17 Ağustus 1999 depreminden sonraki görünümü...3 Şekil A.3. Düzce Đli Kalıcı Konutlar Bölgesi...4 Şekil A.4. Düzce Đli, il ve ilçe sınırlarını gösterir haritası...5 Şekil A.5. Türkiye Đller Haritasında Düzce nin Konumu...8 Şekil A.6. Türkiye Genelleştirilmiş Fiziki Haritasında Düzce Đlinin Yeri...8 Şekil A.7. Düzce ve Yakın Çevresinin Karayolları Haritası...9 Şekil A.8. Düzce Havzası ve Yakın Çevresinin Uygulamalı Jeomorfoloji Haritası...11 Şekil A.9. Düzce Havzası Jeoloji Haritası...14 Şekil A.10. Çalışma Alanının Genelleştirilmiş Dikme Kesiti...15 Şekil A.11. Düzce Ovası ve Yakın Çevresinin Uydu Görüntüsü...16 Şekil A.12. Düzce Ovası ve Yakın Çevresinin Kaya Türü Haritası. Simgelerin açıklaması..17 Şekil A.13. Türkiye nin Deprem Kuşakları Đçinde Düzce nin Yeri...23 Şekil A.14. Kuzey Anadolu Fay Kuşağının Düzce Yakınlarındaki Diri Fayları Haritası...23 Şekil A.15. Düzce Çevresinin Diri Fayları Şekil A.16. Düzce Yakınlarının Diri Fayları Đle 1999 Depremlerinin Yüzey Kırıkları...24 Şekil B.1. Türkiye Yıllık Güneşlenme Süresi Haritası...27 Şekil B.2. Düzce'den Bir Orman Görüntüsü...31 Şekil B.3. Efteni Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası...42 Şekil B.4. Yedigöller Yaban Hayatı Geliştirme Sahası...44 Şekil C Yılı Rüzgar Esme Sayısı...63 Şekil C Yılı Đçin Mevsimlere Ait Rüzgar Gülleri...64 Şekil C.3. Türkiye Yıllık Ortalama Rüzgar Hızı Haritası (m/sn)...64 Şekil C Yılı Aylık Ortalama Basınç Değerlerine Ait Grafik...65 Şekil C Yılları Arasına Ait Araç Sayısı Dağılımı...78 Şekil D.1. Efteni Gölünden Bir Görünüş Şekil D.2. Efteni Gölünde Kuş Sürüsü...93 Şekil D.3. Efteni Gölü'nün Panaromik Görünümü...93 Şekil D.4. Kurugöl Göleti...94 Şekil D.5.Topukyayla Göleti...94 Şekil D.6. Hasanlar Barajının (H.B.) Uydudan Görünüşü Şekil D.7. Hasanlar Barajından Bir Görünüm...95 Şekil D.8. Akçakocadan Manzara Resimleri...96 Şekil D.9. Akarsulardaki Kirlilikler...98 Şekil D.10. Düzce Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi Havalandırma Havuzları Şekil D.11. Düzce Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi Son Çökeltme Havuzları..105 Şekil E.1. Düzce Đli Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıfları Haritası Şekil E.2. Düzce Đli Arazi Kullanım Haritası Şekil E.3. Düzce Đli Arazi Kullanım Şekli Haritası Şekil F.1. Korunması Gerekli Doğa ve Kültür Değerleri Şekil G.1. Sarıkaya Mağarası Şekil G.2: Konuralp Antik Tiyatro Şekil G.3. Konuralp Atlı Kapı ve Antik Tiyatro Şekil G.4. Düzce Đlindeki Taşınmaz Tarihi ve Kültürel Varlıkları Gösteren Harita Şekil G.5. Ceneviz Kalesi - Akçakoca Şekil G.6. Samandere Şelalesinden Görünüm Şekil G.7. Güzeldere Şelalesi Şekil G.8. Büyük Melen Rafting xiii

20 Şekil G.9. Odayeri Yaylası Şekil G.10. Akçakoca Ceneviz Kalesi Plajı Şekil H.1. Düzce Đli Arazi Kullanım Yetenek Sınıflaması Haritası Şekil H.2. Fındık Pazarlama Aşamaları Şekil H.3. Büyükbaş Hayvan Dağılımı Şekil H.4. Alt Bölgelere Göre Küçükbaş Hayvan Varlığı % Dağılımı Şekil H.5. Kanatlı Hayvanların Alt Bölgelere Göre Dağılımı Şekil I.1. Düzce Đli Yığılca Bölgesi Kalker Ocağı Görüntüsü Şekil I.2. Madencilik Faaliyetinin Akarsulara Olumsuz Etkileri Şekil J.1. Hasanlar Barajı Hidroelektrik Enerji Üretim Santrali Şekil K.1. Düzce Đli Sanayi ve Konut Yerleşimi Haritası Şekil L.1. Düzce'de Doğalgaz Altyapı Çalışmaları Şekil L.2. Düzce Đli Ulasım Haritası Şekil M.1. Düzce Üniversitesi Konuralp Yerleşkenin Görünüşü Şekil M.2. Orman Fakültesi, Sosyal tesis ve Teknik Eğitim Fakültesinin Görünüşü Şekil M.3.Türkiye Yaş Piramidi Şekil M.4. Düzce Kent Merkezi, Đlçe Merkezleri, Köyler ve Düzce Đli Toplamı Đçin Yaş Piramidi Şekil P.1. Deprem Resimleri Şekil R.1. Kızamık vakalarının aylara göre dağılımı Şekil R.2. Kuduz şüpheli vakaların aylara göre dağılımı Şekil R.3. Tüberküloz Vakalarının aylara göre dağılımı Şekil R Yılında Alınan Bakteriyolojik Su Numune Sayısı Şekil R Yılında Alınan Kimyasal Numune Sayısı Şekil R.6. Gıda Maddeleri Kontrolü Şekil R.7. Gıda Đmal Yerleri Kontrol Sonuçlarının Dağılımı Şekil S.1. Öğrenciler Đle Birlikte 5 Haziran Etkinlikleri (2008) xiv

21 A. COĞRAFĐK KAPSAM A.1. Giriş Lacivert ve yeşil rengin hakim olduğu doğal güzelliklerle bezenmiş Karadeniz Bölgesi nin Batı Karadeniz Bölgesinde yer alan Düzce, şirin akarsu ve gölleri, soğuk su kaynakları, bol otlu yaylaları, eşsiz kumlu plajları, dinlenmek için ideal şirin bir ilimizdir. Düzce Đli toprakları, batıdan Sakarya, güney ve güney doğudan Bolu, kuzeydoğudan Zonguldak illeri ile çevrilidir. Kuzeyde Karadeniz de 35 km. uzunlukta bir kıyıya sahiptir. Đl topraklarının kapladığı alan Ha dır. Kocaeli ve Sakarya illeri ile aynı enlem üzerinde yer alan Düzce nin en batı ve doğu ucu ı ve ı doğu boylamları arasında olup yaklaşık 88 km. uzunluktadır. Đlin en güney ve en kuzey uç noktaları da 40 o. 37 ı ve 41 o. 06 ı kuzey enlemleri arasında yer alıp, Kuzey - Güney uç noktaları arası da yaklaşık olarak 52 km. uzunluktadır. Şehrin içinden geçen D-100 karayolu ve otoyol Başkent Ankara yı Đstanbul a bağlar. Türkiye nin en yoğun trafiğine sahip olan bu iki yol, iki kalabalık yoğun nüfuslu kentin arasında bir dinlenme ve turizm şehri özelliğine sahip olan Düzce ye ayrı bir önem katmıştır. Düzce nin bilinen tarihi M.Ö yılları arasında hüküm sürmüş Eti Medeniyetine kadar uzanmaktadır. Bu zaman içinde yöre, birçok kavimin ve devletin istilasına maruz kalmıştır. Bu nedenle, tarih öncesi ve sonrası Firig, Lidya, Pers, Roma, Bizans, Selçuk ve Osmanlı uygarlıklarının izleri görülmektedir. Tarihçiler Düzce nin dört dönemine dikkat çekiyorlar. 1- Bitinyalılar dönemi, 2- Roma ve Bizans dönemi, 3- Osmanlı dönemi ve 4- Cumhuriyet dönemi Anadolu nun eski hükümetlerinden olan Pontos un yerleşim alanı olan Bitinya; Karadeniz, Marmara ve Đstanbul boğazı arasındaki, doğuda Kızılırmak a kadar uzanan yar almaktaydı. En önemli kentleri Bursa, Đzmit, Bolu, Ereğli ve Üskübü (Konuralp) idi. Bu dönemde Düzce, bataklık durumunda bir ova olarak Bitinyalıların oturduğu yerin doğusunda yer almaktaydı. Đlk halkı Bibris ler, Hipya denilen bugünkü Melen çayının kenarında Hipya (Hypios) adı ile Üskübü yü kurmuşlardır. Bunlara saldıran Kimriler, Lidyalılar tarafından kovulmuşlardır. Kasaba Kieros olarak anılmaya başlanmıştır. Daha sonra Anadoluyu alan Đraniler Bitinyaya hakim olarak 216 yıl ellerinde tutmuşlardır. Bunlardan Ereğlililer (Herakle) Bitinyanın verimli topraklarını alarak, Üskübü ve çevresinde uzun süre kalmışlardır. Düzce ovasının bügünkü Beyköy civarında bulunan Pros Olypum yerleşiminin de Düzce olduğu sanılmaktadır. Kaleler yaptırılmış. Heykeller diktirilmiş, Üskübü, plajlar ve eğlence yerleri ile tam bir eğlence kenti olmuştur. Kentin saldırılardan korunması için çevresinde yapılan kale kalıntıları günümüzde de görülmektedir. Roma ve Bizans döneminde de Bitinya Romalıların vilayeti olunca Düzce ve Üskübü Romalıların idaresinde kalıyor. Bu dönemin özelliklerini taşıyan büyük bir tiyatronun kalıntıları (40 basamaklar), bugün hala Üskübü de bulunuyor. Surlar, su kemerleri, mezar kalıntıları, üç kemerli köprüde bu dönemden kalmıştır. Düzce, M.S. 395 yılında Bizanslıların ele geçirmesi sonucu birden gelişme göstermiştir. 1

22 Osmanlı döneminde, Orhan Gazi nin komutanı Konur ALP in 1321 yılında Bizanslılardan Prusias ı alarak Osmanlı Đmparatorluğu topraklarına katması sonrası bu bölgeye Üskübü denilmiş, Düzce ye ise Konrapa ismi verilmiştir. Đlk ilçe merkezi daha sonra bucak olan Gümüş Abad dır. Sonraki ilçe merkezi ise Üskübü dür. Bu ismin kimin tarafından verildiği belli değilse de halk üç küp ten ya da Eski Bağ dan geldiğini açıklamaktadır. Komutan Konuralp burada camiler, hamamlar, su yapıları yaptırmıştır. Ormanlık ve bataklık ova üzerinde küçük bir yerleşim yeri olan Düzce nin gelişmesi Şemsi Paşa dönemine gelmektedir yılında da merkezin Üskübü den Düzce ye nakledilmesinden sonra artık ismi de Düzce Pazar olmuştur. Evliya Çelebi 1645 yılında Düzce Pazar da Şemsi Bey in hayratı olan bir cami ve iki kervansarayın varlığından söz etmektedir. Konrapa, Konuralp Eli olarak anılan Düzce nin ilk yöneticileri Konuralp, Sungurbey, Şemsi Paşa ve Gündüzalp tir. Yine aynı dönemde Düzce Vilayet Nizamnamesi sonucu Akşehir ile birleşerek bucak merkezi olmuş, 1870 yılında ise Göynük ten ayrılarak Bolu Sancağına bağlı bir ilçe durumuna gelmiştir. Yıldırım BEYAZID ın da Düzce, Bolu ve Mudurnu da imar hareketlerinde bulunduğu, cami, hamam, medrese. Köprü yaptırdığı belirtilmektedir. Osmanlı savaşlarında cepheye göçmenler gitmiş, Abdülaziz döneminde başlayan göçler 2. Abdülhamit dönemine kadar sürmüştür. Cumhuriyet döneminde Düzce Türkiye nin en işlek ve zengin ilçesi durumuna gelmiştir. Tarım, ticaret ve endüstri yönünde gelişmelere açık olan Düzce ilçesi bu dönemde bayındırlık hizmetlerinin gelişmesi ile kentsel bir yapıya kavuşmuştur. Kentsel gelişme 1945 ve özellikle 1955 yılından sonra hızlanmıştır. Tarım ürünlerinin piyasada ve destekleme alımları ile sanayiye uygulanan teşvik önlemleri kent gelişmelerini artırmıştır yılında belediye kurulmuş, ilk olarak Mehmet Ağa reislik yapmıştır. Kentin ilk imar planı 1956 yılında hazırlanmak istenmiş, ancak 1963 yılında yürürlüğe girmiştir yılından 1999 yılına kadar Düzce ilçe merkezi olarak kalmıştır. 17 Ağustos 1999 ve 12 Kasım 1999 depremlerini yaşayan Düzce tarih ve Sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla Resmi Gazetede yayınlanan Bir Đl ve iki ilçe kurulması ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki Cetvellerde Değişiklik yapılması Hakkında 584 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Đl statüsüne kavuşmuştur. (Yeni Kent Yeni Yaşam-Düzce Kitabı, 2002) 2

23 Şekil A.1. Düzce Đlinin 17 Ağustos 1999 depreminden önceki görünümü Şekil A.2: Düzce Đlinin 17 Ağustos 1999 depreminden sonraki görünümü 3

24 Şekil A.3 : Düzce Đli Kalıcı Konutlar Bölgesi A.2. Đl ve Đlçe Sınırları 1- Merkez 2- Akçakoca 3- Cumayeri 4- Çilimli 5- Gölyaka 6- Gümüşova 7- Kaynaşlı 8- Yığılca Beldeleri ise; 1- Konuralp 2- Beyköy 3- Boğaziçi dir. 4

25 Şekil A.4 : Düzce Đli, il ve ilçe sınırlarını gösterir haritası 1-Akçakoca Akçakoca, Karadeniz Bölgesi nin Batı Karadeniz Bölümü nün en batısında yer alan ve güneyden Düzce Đlinin Yığılca ve Cumayeri ilçeleri Kuzeyden Karadeniz ile çevrilidir. Đlçenin yüzölçümü 463 km.dir. Đl merkezine uzaklığı 33 km dir. Roma ve Bizans dönemlerinde DĐAPOLĐS adıyla önemli bir liman ve ticaret merkezi olarak tanınan ve 13. Asırda Cenevizlilerin eline geçen bölge, Osmanlı Beyliği döneminde 1323 yılında Orhan Gazinin Lalası ve Akıncı Beylerden AKÇAKOCA BEY tarafından fethedilerek Türklerin eline geçmiş ve günümüze kadar kesintisiz Türk egemenliği altında kalmıştır. Đlçenin 35 km. uzunluğundaki kıyı şeridinde yer alan geniş ve kaliteli kumsalı, berrak ve temiz denizi, Ceneviz Kalesi, Fakıllı Mağarasının oluşu ilçeyi aranan turizm merkezi haline getirmektedir. 2-Cumayeri Düzce nin kuzeybatısında yer alan Cumayeri Đlçesi batıda Sakarya Đli, Kuzeyde Akçakoca Đlçesi, doğuda Çilimli Đlçesi ve güneyde Gümüş ova Đlçesiyle komşudur. Cuma yerinin yüzölçümü hektardır. Đl merkezine uzaklığı 20 km. dir. 5

26 Đlçe Batı Karadeniz dağlarının sahile paralel olarak uzanan şeridin hududunu teşkil etmektedir. Cumayeri 1987 yılında Gümüşova beldesiyle birlikte birleşerek Cumaova adı altında ilçe olmuştur. Cumayeri, 1993 tarihinde Gümüşovadan ayrılmış ve müstakil bir Đlçe olmuştur. Cumayeri, Aralık 1999 da Düzce nin il olmasıyla birlikte Düzce ye bağlanmıştır. 3- Çilimli Çilimli Batı Karadeniz Bölgesinde yer almakta olup, doğusunda ve güneyinde Düzce il merkezi, batısında Cumayeri ilçesi ve kuzeyinde Akçakoca ilçesi bulunmaktadır. Çilimli nin yüzölçümü hektar olup, Đl Merkezine uzaklığı 15 km. dir. Osman Gaziden sonra yerine geçen oğlu Orhan Gazinin Komutanlarından Konuralp Bey, Bizans tekfurları ile yaptığı savaşlar sonunda Konuralp ve çevresindeki Çilimliyi Türk Hakimiyeti altına almıştır. Osmanlı Bizans döneminde Gümüş ovada çıkarılan madenlerin işlendiği ve zamanın darphanesi olduğu adının da buradan geldiği, Çil mi sözcüğünün zamanla Çilimli olarak değişikliğe uğradığı halk arasında yaygın olarak söylenmektedir. 4- Gölyaka Gölyaka Đlçesi Batı Karadeniz Bölgesi, batı sınırları içerisinde Düzce Đlinin en batı ucunda yer almaktadır. Đlçenin yüzölçümü Ha olup, Đl merkezine uzaklığı 20 km dir. Gölyaka yı içine alan toprakların ilk sahipleri Prato Hititler dir. Đlçe, kuzeyde ve güneyde bulunan Bolu ve Köroğlu Dağlarının uzantısı olan sıradağlar arasında yer almaktadır. Gölyaka su kaynakları bakımından Düzce nin en zengin Đlçelerinden biridir. Đlçede, Efteni Gölü, Kara Göl, Sarı Göl, Cılbız Kuyusu, Gölcük, Kuru Göl ve Katır gölleri bulunur. Gölyaka yaylaları açısından da zengindir. Pürenli, Kardüz, Yanık, Unluk ve Kızık Yaylaları en başta gelen yaylalarıdır. Melen Irmağı ve Aksu Çayı da Gölyaka nın ırmaklarının en başta gelenleridir. Bu ırmaklarda balıkçılık sporu yapılmaktadır. Gölyaka bütün bu güzelliklerin yanı sıra ormanlarıyla da doğanın tüm güzelliklerini sergiler. Başlıca Ormanları şunlardır. Karamahmut, Keltepe, Güney, Çamlık, Koruluk, Büyük ve Küçük Balkaya, Karadağ, Mercan tepe, Emeksiz, Konaş Sağlam su, Unluk ve Bal tepedir. Gölyaka 17 Ağustos Körfez depreminde en fazla hasar gören yerlerden biri olmuştur. 12 Kasım Düzce Depreminde de Đlçe büyük hasar görmüştür. Her iki depremde de toplam 106 kişi hayatını kaybetmiş ve 317 kişi yaralanmıştır. Depremlerin ardından Aralık 1999 da Düzce nin Đl olması nedeniyle Gölyaka, Düzce ye bağlanmıştır. 6

27 5- Gümüşova Đlçe Düzce Đline 18 km. mesafede olup Düzce ovasının bitişiğindedir. Düzce nin güneybatısında yer almaktadır. Gümüşova Đlçesinin yüzölçümü hektar, rakımı ise 128 dir. Bölge bitki örtüsü bakımından zengindir. Avlanmanın serbest olduğu dönemlerde Đlçeden geçen Melen Çayı nda balık avcılığı yapılmaktadır. Đlçe fındık, çay, kayın ve ceviz gibi Karadeniz iklimine has bitki dokusuna sahiptir. Gümüşova Đlçesi 1321 yılında Osman Bey in silah arkadaşı Konuralp Gazi tarafından Düzce ve Üskübü ile birlikte fethedilmiştir yılında Cumayeri ile birleşerek Cumaova ilçesi adını almıştır tarihinde Cumayeri nden ayrılarak Gümüşova adı altında yeni ve müstakil bir ilçe haline gelmiştir. Gümüşova, Aralık 1999 tarihinde Đl olmasıyla Düzce ye bağlandı. 6- Kaynaşlı Kaynaşlı, Đstanbul - Ankara yolu üzerinde, Bolu Dağı nın Düzce Ovası yla birleştiği boğazda kurulmuştur. Đlçe doğu ve güneyden Bolu Đli, Batıdan Düzce Đl merkezi ve kuzeyden Yığılca Đlçesiyle komşudur. Đlçenin yüzölçümü Ha olup, Đl merkezine uzaklığı 15 km. uzaklıktadır. Kaynaşlı Düzce nin bir bucağı iken Aralık 1999 tarihinde Düzce nin Đl olması hakkındaki Kararnameyle birlikte Đlçe yapılmış ve Düzce ye bağlanmıştır. 12 Kasım 1999 da meydana gelen Düzce depreminde Kaynaşlı yerle bir olmuştur. Uzun fay kırıklarının ve çatlaklarının oluştuğu ilçede 313 kişi hayatını kaybetmiş, 544 kişi de yaralanmıştır. Şehirde bulunan binaların % 90 ından fazlası hasar almıştır. Kaynaşlı ekonomisi büyük ölçüde sanayiye dayalıdır. Bunun yanına nakliyecilik ve yıllık ortalama tonu bulan fındık üretimi de Đlçe ekonomisinde önde gelen sektör olmaktadır. 7- Yığılca Yığılca, batıdan Düzce il merkezi ve Akçakoca ilçesi, güneyden Kaynaşlı Đlçesi ve Bolu Đli ile çevrili bulunmaktadır. Đlçenin yüzölçümü Ha olup, Đl merkezine uzaklığı 33 km dir. Düzce nin Yığılca ilçesi, Düzce ve komşu Đlçe Akçakoca ile birlikte yılları arasında Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Yörede Orhan ismini taşıyan bir dağ bir camii ayrıca Redifler isminde bir köyün varlığı bu tahmini doğrulamaktadır. Çünkü Orhan Gazi nin küçük ordu kuvvetlerine REDĐF isminin verildiği bilinmektedir. Aralık 1999 tarihinde Düzce nin il olması dolayısıyla Yığılca, Düzce nin ilçesi olmuştur. Đlçenin iklimi Batı Karadeniz iklimini andıran ılıman bir iklimdir. Yığılca ilçesi, Düzce Ovası nı sulayan Hasanlar Barajı Gölü ne dökülen Melen Çayı nın yukarı havzasında 7

28 yer alır. Bu biçimi ile uzun bir U görünümünde olan havza oldukça dağlık ve sarptır. Havzayı çevreleyen belli başlı tepeler; Yaylacık Tepe, Köybaşı Tepe, Kızıltepe, Sarıkaya Tepe, Bacaklıyayla, Aktaş Sırtları, Kiriş Tepe, Geymen Tepe, Đğne kiriş Tepe ve Kırıksapağı Tepe dir. Đlçe akarsu yönünden oldukça zengindir. Doğudan batıya doğru uzanan Melen Çayı, Kuzeyden ve Güneyden zengin derelerle beslenir. Önemli dereler, Karadere, Aksu deresi, Đncirli deresi, Hacı Deresi, Mahyaderesi, Karakaş deresi, Naşlar deresi ve Đğnelere deresidir. Đlçe sınırları içinde Hasanlar Barajı da yer alır. Yığılca da buğday, arpa, mısır, çavdar ve fındık başlıca tarım ürünleridir. A. 3. Đlin Coğrafik Durumu Düzce ili ile kuzey enlemleri ve ile doğu boylamları arasında yer alan, 2593 km 2 genişliğinde bir Batı Karadeniz Bölgesi ilidir. Genişliği Türkiye yüzölçümünün ( km 2 ) binde 33 ü kadardır. Doğusunda Bolu, kuzeydoğusunda Zonguldak ve batısında ise Sakarya illeri ile komşudur (Şekil A.5 ve A.6). Kuzeyinde Karadeniz vardır ve kıyı uzunluğu 30 km dir. Đlçelerin Đl merkezine ve birbirlerine olan karayolu uzaklıkları Tablo A.1 de verilmiştir. Bu tabloda verilen yollar asfalt yollardır. Beldelerin Đl merkezine olan karayolu uzaklıkları da Tablo.A.2 de görülmektedir. Boğaziçi ve Konuralp beldeleri Düzce-Akçakoca karayolunun üzerinde bulunmaktadır. Şekil A.5: Türkiye Đller Haritasında Düzce nin Konumu Şekil A.6: Türkiye Genelleştirilmiş Fiziki Haritasında Düzce Đlinin Yeri (küçük daire, meteor.gov.tr). Tablo A.1: Düzce Merkez Đlçe ile Diğer Đlçeler Arasındaki Karayolu Uzunlukları -km Düzce 33 Akçakoca Cumayeri Çilimli Gölyaka Gümüşova Kaynaşlı Yığılca Kaynak: Karayolları 41. Şube Şefliği, 2005 Tablo A.2: Düzce Đli Belde Merkezleri ile, Bağlı Oldukları Đlçe Merkezleri ve Đl Merkezi Arasındaki Karayolu Uzunlukları km Beldeler-Düzce Uzaklık Beyköy DÜZCE 6 Boğaziçi DÜZCE 12 Konuralp DÜZCE 8 Kaynak: Uçkun,E.,