Sizin Fikriniz Sizin Projeniz

Transkript

1 Sizin Fikriniz Sizin Projeniz 1 Öğretmenlere yönelik öneriler Herkes için güvenli ulaşıma eğitsel bir yaklaşım

2 Yol güvenliğine bütünsel bir yaklaşım Yol güvenliği eğitimi bugün temel olarak trafik ve sürücü davranışları üzerine odaklanmış durumda. Buna ek olarak, zaman kısıtlamaları nedeniyle, bu eğitim okul programlarında sadece küçük bir yer tutmaktadır. Bununla birlikte, yol güvenliğinin seyahat etme biçiminden ayrı düşünülemeyeceğini bilmeyen yoktur. Ulaşım ve güvenliğin yaşam kalitesinin çarpıcı göstergeleri olduğunu hepimiz biliyoruz. Yol güvenliği ve ulaşım koşullarının iyileştirilmesinin, bu bağlamda, toplumun tamamının yaşam kalitesinin iyileştirilmesi üzerinde doğrudan bir etkisi vardır. Sizin Fikriniz Sizin Projeniz aşağıdaki fikrin bir parçası olan projedir: Yol güvenliği eğitiminin meyvelerini vermesi için, bu eğitimin ulaşım kavramının iyi anlaşılmasını sağlaması ve okul ile çevresindeki yaşam kalitesinde olumlu bir etki yaratması gerekir. Sizin Fikriniz Sizin Projeniz yol güvenliği ve ulaşım sorununa bütünsel bir bakış açısıyla yaklaşıyor ve projeye katılan tüm kişileri hayatımızdaki güvenlik ve ulaşım konularında derinlemesine düşünmeye teşvik etmenin yollarını arıyor. Herkes için güvenli ulaşım Sınıfta güvenlik ve ulaşım sorununu ele almak ve öğrencilerin bunlara bağlı temel kavramları daha iyi anlamalarını sağlamak için, güvenlik eğitimini bir bütünlük içinde yapmak gerekiyor. Öğrencilere yol güvenliğinin trafiği ve yolda sürüş kurallarını bilmekle sınırlı olmadığını, bunun daha geniş bir anlamı olduğunu anlatmak zorundayız. Bu, elbette güvenlik eğitimiyle ama aynı zamanda ve daha özel olarak da sağlık, ulaşım ve çevre eğitimiyle bağlantılı. Ulaşım ve yol güvenliği sorunları bugün yaygın bir biçimde toplumun ve yaşam tarzımızın önemli bir parçası olarak algılanıyor. Bu nedenle bu sorunların çözümü, hem toplum hem birey düzeyindeki değişimlerden geçiyor. Dolayısıyla eğitimin amacı, toplumsal ve bireysel olarak harekete geçme konusunda yetkinleşecek geleceğin yurttaşlarını yetiştirmektir. Ayrıca bu soruna çözümün sadece niceliksel değişimlerden (daha az tüketim, daha az seyahat, daha az elektrik harcaması, vs.) değil (hatta daha fazla) niteliksel değişimlerden (ulaşım, taşımacılık ve tüketime yeni bir yaklaşım, yeni alternatif enerji kaynakları) geçtiğini belirtmek gerekir.

3 Öğrencileri güvenlik ve ulaşım alanlarındaki okul projelerine ve eğitime katmanın genel olarak üç nedeni vardır. 1 En sık ileri sürülen neden, güvenlik ve sağlık düzeyinin yükseltilmesi amaçlı bu tür faaliyetlerin genel yararlılığıdır. Bununla birlikte, şayet öğrenciler eylemlerin oluşumuna aktif olarak katılmazlarsa, bu eylemlerin kendilerini gerçekten ilgilendirdiğini düşünmeleri zor olur. Şayet söz konusu eylemleri sahiplenmezlerse, bu eylemlerin onların alışkanlıklarında, tutumlarında ya da davranış tarzlarında değişime yol açma ihtimali çok azalır. 2 İkinci neden, katılımcı pedagojik yaklaşımların demokratik doğasıyla ilgilidir. Okul kendi temel misyonu olarak, öğrencileri toplumsal kader ortaklığının etkin aktörleri ve tüm haklara sahip yurttaşlar olarak yetiştirmeyi belirlemişse, faaliyetlerinin demokratik ilkeler üzerine kurulması gerekir. Okullarda, katılımcı yöntemler hem becerilerin gelişimini, hem de demokratik ve katılımcı davranışları teşvik eder. Demokratik bir okulda, öğrencilere önceden belirlenmiş davranışları dayatmayı hedefleyen ahlâkçı etkinliklerin önemli uygulama zorluklarıyla karşılaşması muhtemeldir. 3 Önceki iki nedene, yaşamlarını tamamen etkileyen sorunlarla (güvenlik gibi) ilgili kararlara öğrencileri de katma zorunluluğunu getiren etik değerleri de eklemek gerekir. Tüm okulların dikkate alması gereken, bu değerlendirmeler, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve Çocuk Hakları Bildirgesi ne sahip çıkan çok sayıda kuruluş tarafından da temel önemde görülmektedir. Dolayısıyla güvenlik ve ulaşım eğitiminin hedefi, öğrencilere aktif ve demokratik yurttaşlar olmayı; dahası, emniyetli ve daha iyi bir yaşam için toplu veya bireysel olarak harekete geçmeyi öğretmektir. Aşağıdaki çerçeve, eğitim yaklaşımımızın temel özelliklerini sunuyor: Proaktif Katılımcı Riskin anlaşılması ve yönetilmesi Kültürün ve içeriğin dikkate alınması Sosyal Sorumluluğun Geliştirilmesi Sokaklar her şeyden önce sosyal iletişim ve gelişim yerleridir Sürecin temelinde: Becerilerin ve eyleme aidiyet duygusunun geliştirilmesi Okul / toplum işbirliği Yaşam kalitesinin iyileştirilmesi: çocukların gelişiminin ve konforunun garantisi Gerçek bir topluluk içinde aktif öğrenme

4 Eğitimin bu alanlardaki en büyük hedeflerinden biri, öğrencilerin harekete geçerek, değişimler başlatmalarını teşvik etmektir. Bu nedenle, ilk aşamada katıldıkları eylemlerin okul eğitiminde kendine yer bulma şeklini ele almak gerekmektedir. Güvenlik ve çevre hakkındaki genel geçer değer ve fikirleri aşılayarak iletmek yerine, okul, öğrencilerin bu alandaki becerilerini güçlendirerek harekete geçebilmelerine çalışmalıdır. Bu belirtilen eğitim şekli geleneksel eğitimden temel olarak ayrılır. Daha ziyade davranışın şekillendirilmesine dönük olan, öğrencinin davranışını önceden belirlenmiş bir şema uyarınca değiştirmeye uğraşan geleneksel eğitimin hem içeriği hem de hedefi önerilen bu yeni eğitsel yaklaşımdan oldukça farklıdır. Davranışın şekillendirilmesine yönelik geleneksel eğitim türünün işe yaramadığı gözlenmiştir; çünkü bu eğitim, istenen davranış değişikliğine çok nadiren neden olur. Bu yüzden farklı bir sistem ve yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır. Harekete geçme yetkinliği yaklaşımı bu ihtiyaca uygun farklı yeni yaklaşımlardan biridir.

5 Katılım Katılım kelimesi, paylaşma, girişimde bulunma, danışma veya sorumluluk alma gibi diğer terimlerden ayrılamaz. Oysa bu terimlerin kullanımı bazen kafa karıştırır. Okul bağlamında, katılım kelimesi sıklıkla önceden belirlenmiş faaliyetlerde yer alan çocuklar ve ergenler için kullanılır, ancak katılım kelimesi bu faaliyetler üzerinde onların gerçekten sahip oldukları etki hakkında bir fikir vermez. Diğer zamanlarda, katılım kelimesi okul işleriyle ilgili kararların ortak alınmasını hatırlatır ve bize öğrencilerin eğitimin içeriği ve süreçleri üzerindeki etkisinden bahseder. Kelime bu durumda kendi kararını kendi alma, kendini disipline sokma, işi sahiplenme ve sorumluluk alma kavramlarını içerir. Bu proje için benimsenmiş olan da işte bu son yaklaşımdır. Kaynak: Simovska, V. (2005), Sağlık hakkında katılım ve öğrenme, Clift, S. et Jenson, B.B. (éd.), Sağlık Geliştirme Okulu: Teori, Değerlendirme ve Uygulamada Uluslararası İlerlemeler, Kopenhag, Danimarka Pedagojik Basın Üniversitesi, sayfa Ayrıca katılım derken çocukların kendi güvenliklerini ve yaşamlarını ilgilendiren kararlarda söz sahibi olma haklarını kullanmaya çağrılmalarını öneriyoruz. Katılımın derecesi ve türü, elbette ki, yaşları, uyum sağlama yetenekleri, ilgileri ve becerileri doğrultusunda farklılık gösterecektir. Katılım, burada öğütlediğimiz güvenlikle ilgili eğitsel yaklaşımın temel değerlerinden biri. Özellikle, çocuk ve gençlerin gerçek katılımı idealine sadece simgesel bir katılımın aksine yaklaşmaya çalışıyoruz. Gençler, projenin içeriğinde ve ortaya konmasında gerçek bir etki sadece biçimsel bir etki değil sahibi olmak için yetişkinler tarafından cesaretlendirildikleri, onlara yol gösterilerek desteklendikleri takdirde gerçekten kendilerini verirler. Gerçek katılım, hem harekete geçme yetkinliği gelişiminin bir ön koşulu, hem de bu sürecin vardığı noktadır. Gerçek katılımın sonuçları öngörülemez ve farklılık arz eder, çünkü bunlar, çocuklarla gençlerin fikirlerine, ihtiyaçlarına, ilgi alanlarına ve önceliklerine, aynı zamanda da çevrelerinin onlara sunduklarına bağlıdır. İşte bu

6 farklılaşma ve öngörülemezlik, gerçek katılımı, çocukların iyinin veya kötünün ne olduğunun önceden belirlendiği yaşam tarzlarını kabul etmelerinin beklendiği tamamen simgesel katılımdan ayıran özelliklerden biridir. Çocuklar ve ergenler, gerçekten katıldıklarında, kendi güvenlikleri ve yaşamlarıyla bağlantılı sorumlulukları üstlenme, değişimlerin karmaşıklığıyla mücadele etme ve ilişkisel ağlara beceriyle katılma cesaretini ve alışkanlığını edinir. Kaynak: Simovska, V., Bruun Jenson, B., Carlsson M., ve Albeck, C., Avrupa nın şekillendirilmesi, Sağlıklı ve dengeli büyümeye doğru, éd. P.A.U. Education, Süs Niyetine Katılım Öğrencilerin gerçek katılımı çocuklar ve ergenlerle çalışan öğretmenlerin ve diğer yetişkinlerin sorumluluklarının azalmasına yol açmaz. Tam tersine, katılım sorumlulukları daha da artacaktır. UNICEF için çalışan bir sosyolog olan Roger Hart, katılımla ilgili bir şema geliştirdi. Onun katılım ölçeğinin sekiz düzeyi var. Her biri, katılımda bir dereceyi ve yetişkinlerle işbirliğinde farklı türleri simgeliyor (Şekil 1). Roger Hart için, ölçeğin en alttaki üç basamağı katılım olmamasına karşılık geliyor. Ona göre, çocukların katılımını sağlamaya yönelik birçok projenin gerçekte katılımcı olmayan projeler olarak sınıflandırılması gerekiyor.çünkü bu projeler onun gerçek katılım diye gördüğü merdivenin son üç basamağının özelliklerini içermiyor.

7 Şekil 1: Roger Hart ın çocukların katılım ölçeği

8 Uzmanların katkısı Aşağıdaki uzmanlar bu pedagojik dosyanın gelişimine katkıda bulunmuşlardır: Ray Lorenzo Ray şehir planlamacı. Katılımcı stratejilerin geliştirilmesinde uzman ve çocuklarla kentsel çevre sorunları konusunda çalışıyor. UNICEF e bağlı Çocuk Gelişimi Uluslararası Merkezi nde danışman. Jean-Pascal Assailly Jean-Pascal Assailly, 25 yıldır alkol ve uyuşturucu sorunu alanında çalışıyor den beri ICADTS üyesi. Fransa da genç sürücüler alanında görevli Assailly, risk alma psikolojisi ve trafik kazası kurbanı gençler konusunda referans gösterilen birçok eser yazdı. Yazar Fransa da yol güvenliği ulusal politikası konusunda ve yol tedbirleri medya iletişiminde çok aktif. Yazar ayrıca Avrupa çapında birçok işbirliği projesine katıldı. Halen Dünya Bankası nın bir projesi çerçevesinde Vietnam da eğitim takibinde görev yapmaktadır. Søren Breiting Eğitim alanında ve özellikle Danimarka Eğitim okulu için eğitimde çevre ve sürdürülebilir kalkınma sorunlarında araştırmacıdır (Aarhus Üniversitesi). Sürdürülebilir kalkınma ve katılımcı yaklaşımlar konusunda bir eğitim uzmanıdır. Aralarında Bjarne Bruun Jensen in bulunduğu Danimarka Eğitim Okulu nun diğer uzmanları. Jensen in araştırmaları sağlık ve çevre eğitimi konusundaki anahtar kavramların kültürlerarası gelişimini konu alıyor. Bu sorunlar üzerine 27 eser ve 200 kadar makaleyi ona borçluyuz. P.A.U. Education Uzmanlık alanı katılımcı eğitim projeleri olan P.A.U. Education, yol güvenliği odaklı (RoSaCe gibi) ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları (Shape Up gibi) üzerine Avrupa projelerini geliştirdi. P.A.U. Education, Avrupa yol güvenliği yasasını denetlemek ve desteklemekle görevlendirildi.