Hutbeler ANTALYA Müftülüğü Web Sitesinden Alınarak Düzenlenmiştir. FİRHİST

Transkript

1 008 HUTBE ARŞİVİ Hutbeler ANTALYA Müftülüğü Web Sitesinden Alınarak Düzenlenmiştir. FİRHİST 04 Ocak - Kainat ve İnsan - DİB Hutbe Arşivi Ocak - İsraf ve Tasarruf - DİB Hutbe Arşivi 8 Ocak - İslam; Allah Katında Geçerli Olan Dindir - DİB Hutbe Arşivi 5 Ocak - Kumar ve Şans Oyunları - DİB Hutbe Arşivi 0 Şubat - Evlilik ve Aile - DİB Hutbe Arşivi 08 Şubat - Selamlaşmak - DİB Hutbe Arşivi 5 Şubat - Allah Katında Din İslamdır Şubat - Veda Hutbesinin İnsan Hakları Bakımından Önemi - D Ali Çetmi-Serik Vaizi 9 Şubat - Diyanet İşleri Başkanlığının Kuruluşu - DİB Hutbe Arşivi 07 Mart - Alkol ve Uyuşturucunun Zararları - Yusuf Demiryürek-Kumluca Müftüsü 4 Mart - Çanakkale Zaferi - DİB Hutbe Arşivi Mart - Ormanlarımızı Koruyalım - Mustafa Altun-Serik Müftüsü 8 Mart - Sağlığımızı Korumak Dinimizin Emridir - Mustafa Karadağ-Merkez Vaizi 04 Nisan - Kitap Sevgisi - Şaban Erdiç-İl Vaizi Nisan - Kutlu Doğum - DİB Hutbe Arşivi 8 Nisan - Çocuk Sevgisi - A Hamdi Başpınar-Alanya Müftüsü 5 Nisan - Emeğin Değeri - Bahattin Ataklı-Akseki Müftüsü 0 Mayıs - Engellilere Destek Olalım - Şaban Erdiç-İl Vaizi 09 Mayıs - Varlığımızın Sebebi Anne Babalarımız - DİB Hutbe Arşivi 6 Mayıs - Gençliğimiz ve Değerlerimiz - Mehmet Muslu-Kemer Müftüsü 3 Mayıs - Fetih Ruhu - DİB Hutbe arşivi 30 Mayıs - Cuma Namazı - Halil Taş-Manavgat Müftüsü 06 Haziran - Çevre Sorumluluğu - Yusuf Demiryürek-Kumluca Müftüsü 3 Haziran - Dünya Hayatı Bir İmtihandır - Mustafa Altun-Serik Müftüsü 0 Haziran - Din Eğitimi ve Çocuk - Şaban Erdiç-İl Vaizi 7 Haziran - Üç Eylar ve Regaib Kandili - Mehmet Demirhan-Elmalı Müftüsü 04 Temmuz - Her Canlı Ölümü Tadacaktır - Yusuf Demiryürek-Kumluca Müftüsü Temmuz - Organ Nakli Hayat Kurtarır - Durmuş Ali Çetmi-Serik İlçe Vaizi 8 Temmuz - Su Hayattır - Bekir Ağlamaz-İl Vaizi 5 Temmuz -Miraç Kandili - Ramazan Avcı-Kemer İlçe Vaizi

2 0 Ağustos - Kulluk ve Kazandırdıklar - Yusuf Demiryürek-Kumluca Müftrüsü 08 Ağustos - Nefs Muhasebesi - Şaban Erdiç-İl Vaizi 5 Ağustos - Berat Kandili - Şereife Gönül Bilgi-İl Vaizesi Ağustos - Nimetlere Şükür - Bahattin Ataklı-Akseki Müftüsü 8 Ağustos - Zafer Haftası ve Gaza Ruhu - Şaban Erdiç-İl Vaizi 05 Eylül - Ramazan ve Kazandırdıkları - Yusuf Demiryürek-Kumluca Müftüsü Eylül - Eğitim Öğretim - DİB Hutbe Arşivi 9 Eylül - Zekat - Enes Müslümoğlu-Gündoğmuş Müftüsü 6 Ekim - Kadir Gecesi ve Tevbe - Bekir Ağlamaz-İl Vaizi 30 Ekim - Ramazan Bayramı - Şaban Erdiç-İl Vaizi 03 Ekim - Camiler ve Din Görevlileri - Halil Taş-Manavgat Müftüsü 0 Ekim - Aile - Saliha Manca-İl Vaizesi 7 Ekim - İbadetler - Şaban Erdiç-İl Vaizi 4 Ekim - Cumhuriyet - Mustafa Altun-Serik Müftüsü 3 Ekim - İsraf - Bekir Ağlamaz-İl Vaizi 07 Kasım - Terör - Durmuş Ali Çetmi-Serik Vaizi 4 Kasın - Helal Kazanç - Bahattin Ataklı-Akseki Müftüsü Kasım - İlim ve İlim Adamı - A Hamdi Başpınar-Alanya Müftüsü 8 Kasım - Abdest ve Temizlik - Mehmet Muslu-Kemer Müftüsü 05 Aralık - Kurban - Doç. Dr. İsmail Karagöz-DİB İç Denetçisi 08 Aralık - Kurban Bayramı - Mustafa Altun-Serik Müftüsü Aralık - Mevlana ve İnsan - Bahattin Ataklı-Akseki Müftüsü 9 Aralık - Namazın Hayatımızdaki Yeri - Bekir Ağlamaz-İl Vaizi 6 Aralık - Hicret - Şaban Erdiç-İl Vaizi Düzenleyen: Hüseyin KARATAŞ Hacıveli Cami İmam-Hatibi Serik - Antalya

3 008 HUTBELERİ KAİNAT VE İNSAN 04 - Ocak Muhterem Müslümanlar! Kainatı yoktan var eden Allah ın varlığı ve birliği, bu günkü ilim ve teknoloji gerçeği karşısında, inkârı kabil olmayan bir hakikattir. İlim adamları, Allah ın varlığını ispat etmek, inkarcıları susturmak için çeşitli deliller getirmişlerdir. Kimisi kainatın varlığından, kimisi maddenin hareket ve değişiminden, kimisi de, kainatın düzeninden ve her şeyin bir amaca göre yaratılışından hareket ederek; Allah'ın varlığını ve birliğini ispatlamışlardır. Düşünen her insan bilir ki; canlı, cansız, gördüğümüz ve göremediğimiz bütün varlık alemi, sonradan olmuş ve her varlık yaratılmıştır. Aziz Mü minler! Aşağıda arz edeceğim birkaç ayeti kerimenin meali; üzerinde düşünüldüğü zaman ne kadar dikkat çekicidir! Şöyle buyurulmaktadır: Şüphesiz, göklerin ve yerin yaratılmasında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde, insanlara fayda veren şeylerle yüklü olarak denizde yüzüp giden gemilerde; Allah ın, gökten indirip de ölü haldeki toprağı canlandırdığı suda; yeryüzünde her canlıyı yaymasında; rüzgarları, yer ile gök arasında Allah ın buyruğuna bağlı hazır bekleyen bulutları yönlendirmesinde; düşünen bir toplum için, (Allah ın varlığını ve birliğini ispatlayan, üstün gücünü gösteren) nice ayet ve alâmetler vardır. () Onlar, göğün nasıl yükseltildiğine, dağların nasıl dikildiğine, yerin nasıl döşenip yayıldığına bakmıyorlar mı? () Sizi biz yarattık. Tasdik etmeniz gerekmez mi? Aranızda ölümü takdir eden biziz ve biz, dilediğimizi yerine getirmekten aciz değiliz. Toprağa ektiğiniz tohumu bir düşünün! Onu, topraktan siz mi bitiriyorsunuz? 3 Yoksa biz miyiz bitiren? Ya içtiğiniz suya ne dersiniz? Onu, bulutlardan indiren siz misiniz? Yoksa biz miyiz indiren? İsteseydik, onu tuzlu bir su yapardık. Öyle ise şükretmeniz gerekmez mi? Söyleyin şimdi bana! Yakmakta olduğunuz ateşi (bir düşününüz), onun ağacını siz mi yarattınız? Yoksa biz miyiz yaratan? O halde sen Rabbini, Azim ismiyle tesbih ve takdis et, eksik sıfatlardan, vasıflardan onu uzak tut! (3) Onlar Allah ın kadrini hakkıyla bilemediler. Hiç şüphesiz ki Allah çok güçlüdür ve her şeye üstündür. (4) Değerli Mü minler! Gerçek huzur ve saadeti bulanlar; gök ve yerdeki eşsiz sanatı görenler, mülkün sahibini, eserleriyle tefekkür ederek, gönül rahatlığına erenlerdir. ()Bakara, 64. ()Gaşiye, 8-0. (3)Vakıa, 57, 60, 63, 64, (4)Hacc, 74 Diyanet Hutbe Arşivinden alınmıştır

4 008 HUTBELERİ İSRAF VE TASARRUF - Ocak Muhterem Müslümanlar! Yüce Allah insanlara sayılamayacak kadar nimet vermiş ve bütün nimetlerin değerini bilmemizi, hayatımız boyunca ölçülü, dengeli ve tutarlı olmamızı emretmiştir. Yani cimrilikten ve israftan kaçınmamızı vurgulamıştır. İsraf; insanın sahip olduğu nimetleri gereksiz yere harcaması, saçıp savurmasıdır. İsraf; aynı zamanda bir tüketim çılgınlığı, fert ve toplum hayatına zarar veren bir yanlışlar ve yasaklar yumağıdır. Bunun içindir ki Yüce Allah israfı yasak etmiş ve israf edenleri sevmediğini Araf Suresi 3. Ayetinde Ey Ademoğulları her mescide 4 çıkışınızda (secde edişinizde) güzel elbiselerinizi giyin, yiyin, için fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez. buyurarak cimrilikle israf arasındaki orta yola girmeye, yani dengeli olmaya çağırmıştır. İnsanoğlunun elinin büsbütün açık olması israf, elinin sımsıkı olması da cimriliktir. Her ikisinin de dinimizde yeri yoktur. Dinimizin bize tavsiye ettiği yol orta yol olan tasarruftur. Tasarruf güzel ahlaktır. İsra Suresi Ayet 9 da Cenab-ı Hak Eli sıkı olma, yani cimri olma. Büsbütün eli açık ta olma. Sonra kınanır (kaybettiklerinin) hasretini çeker kalırsın buyurarak iktisat kurallarına uyarak tasarrufa önem verilmesini emretmiştir. Sevgili Peygamberimiz (sav) de bir hadis-i şeriflerinde Yiyiniz, tasadduk ediniz, giyininiz. Fakat bunları yaparken israfa ve tekebbüre kaçmayınız. buyurmuştur. () Aziz Mü minler! Görülüyor ki hem Cenab-ı Allah Kur an-ı Kerimde ve hem de Sevgili Peygamberimiz (sav) hadis-i şeriflerinde israfı ve cimriliği yasaklamıştır. İsraftan kaçınıp tasarruflu olmak sadece yiyecek ve giyeceklerle değil hayatımızın bütün safhasında ve bütün nimetlerde geçerlidir. Buna en güzel örnek elektrik sarfiyatındaki aşırı israftır. Binbir zorlukla evimize gelip odamızı aydınlatan ve daha birçok alanda faydalandığımız elektriği israf edip hatta kaçak yollarla kullanarak ülke ekonomisine zarar vermek, bu yolda çalışan, gece-gündüz sıcakta ve soğukta arızayı gidermek için çabalayan görevlilerin emeğini çarçur etmek,bir çok insanın, hatta tüyü bitmemiş yetimin hakkını gasp etmek, Müslüman a yakışan bir davranış değildir. Aynı zamanda kul hakkına girmektir. Hutbemi Furkan Suresinin 67. ayetinin meali ile tamamlamak istiyorum. Rahman ın kulları, harcadıklarında ne israf, nede cimrilik ederler. Onların harcamaları, bu ikisi arasında gelen bir harcamadır. ] Libas Kütüb-i Sitte c 6/ 36 Diyanet Arşivinden Alınmıştır.

5 008 HUTBELERİ İSLAM, ALLAH KATINDA GEÇERLİ OLAN DİNDİR 8 - Ocak Muhterem Müslümanlar! Din akıl sahibi, şuurlu insanları hür irade ve istekleriyle iyi ve güzel olan şeylere sevk eden ilahi mesajlar bütünüdür. Din, insanın yaratıcısı olan Allah, insanlar ve beraber yaşadığı diğer canlılarla olan ilişkilerini düzenleyen ilahî bir rehberdir. İnsanoğluna değişik zaman ve mekânlarda Peygamberler vasıtasıyla tebliğ edilen bu ilahî nizam, insanın yaratıcısına ve diğer yaratılanlara karşı görevlerini, yaratılış ga- yesini, hangi işlerin iyi ve hayırlı, hangi işlerin de kötü ve zararlı olduğunu öğretir. Tarih içerisinde insanlar, zaman zaman ilahî vahyin öğretisinin dışına çıkarak dinin getirdiği inanç, akide ve ahlaki saflığı bozmuşlardır. Yüce Yaratıcı, bozulan akideyi yeniden hatırlatmak ve tahrip olan ahlak anlayışını insana yakışır hâle getirmek için değişik dönemlerde Peygamberler göndermiştir. Allah din gönderirken insanı, onun imkânlarını, sosyal ve kültürel çevresini ve yaşamını sürdürebilecek ihtiyaçlarını dikkate almıştır. Allah tarafından gönderilen dinler arasında dil, coğrafya ve tarihî süreç farklılıkları olmakla birlikte inanç esasları ve ibadet, adalet, ahlak, doğruluk, sevgi ve yardımlaşma gibi iyiliği emreden kavramlar hep aynı olmuştur. Bu kabullere uymayan davranışlar ise yasaklanmıştır. Bu bağlamda ele alındığında, ilahi dinlerin iyilikleri tavsiye ettikleri, kötülüklerden de sakındırdıkları hususu müşterek özellikler olarak ortaya çıkmaktadır. 5 Değerli Müslümanlar! Yüce Rabbimizin âlemlere rahmet olarak gönderdiği son Resul Hz. Muhammed (sav), değişmeyecek/değiştirilemeyecek son ilahi mesaj olan İslam ı karanlıklar içerisinde yüzen insanlığa tebliğ etmiştir. Allah-u Teala nın Oku, Yaratan Rabbinin adıyla Oku mesajıyla başlayan ilahî vahyi öğrenme süreci, Bugün dininizi sizin için kemale erdirdim, size verdiğim nimetimi tamamladım ve size, din olarak yalnızca İslam ı seçtim. ayetinin inzal olmasıyla tamamlanmıştır. Allah-u Teala, Âl-i İmran Suresi nin 9. ayetinde Şüphesiz Allah katında din İslam dır ve yine aynı sürenin 85. ayetinde Kim İslam dan başka bir din ararsa, (bilsin ki o din) ondan kabul edilmeyecek ve o ahirette hüsrana uğrayanlardan olacaktır. geçen ifadeleriyle ilahî vahyin son halkası gerçek ve geçerli hak dinin İslam olduğunu insanlığa bildirmiştir. Bu gerçek, kısa sürede bütün dünyada, insanların gönüllerinde yer etmiştir. Öyle ki, bir kişinin tebliği ile başlayan İslam, kısa zamanda dünyanın en hızlı yayılan; insanları, sevgiye ve hoşgörüye, gerçek eşitliğe, temel hak ve hürriyetleri korumaya, ismi gereği barışa ve huzura, adaleti tesis etmeye, fakiri, yoksulu ve yetimi gözetip kollamaya çağıran bir din olarak bugünlere gelmiş ve kıyamete kadar da böyle devam edecektir. Aziz Müminler! Bu vesileyle, Müslüman olma şerefini bizlere bahşeden Yüce Rabbimize sonsuz hamd ve şükürde bulunalım. Allah katında tek din olan İslam ın yüce ve kutlu elçisine, Sevgili Peygamberimize ümmet olma sevincini her an içimizde yaşayalım. Ümmeti olduğumuz Hz Muhammed in hatırasını her zaman canlı ve diri tutalım. - Alak, 96/. - Maide, 5/3. Diyanet

6 008 HUTBELERİ 5 - Ocak KUMAR VE ŞANS OYUNLARI Muhterem Müslümanlar! Dinimiz, dünyayı daha iyi yaşanır hale getirmek ve insanca bir hayat sürebilmek için çalışıp kazanmayı, Allah ın verdiği nimetlerden olabildiğince yararlanmayı emir ve tavsiye eder. Ancak, davranışlarımızdaki temel değer ölçüsünü oluşturan meşruiyet şartı, çalışıp kazanma faaliyetleri için de geçerlidir. Bu sebeple Müslümanın, meşruiyet alanı içinde ve helal yolla gerçekleşmeyen işleri yapması yasaklanmıştır. Kazancın helal olması, meşru yollardan elde edilmesine bağlıdır. Geçimin helal yollardan sağlanması, dinimizce ibadet olarak değerlendirilmiştir. Hangi kazanç en 6 dan alıkoymak ister. Artık vazgeçiyor musunuz? () Aziz Mü minler! Bütün kötü alışkanlıklar gibi kumar da, müptelasını kendine esir ederek onun üretkenliğini elinden alır, ruh ve beden sağlığını bozar, onu toplumla uyumsuz bir birey haline getirir, cinayete, hırsızlığa ve soygunlara yöneltir. Bir çok aile felaketinin arkasında da kumar illeti yatmaktadır. Gelişen teknolojik şartlar, artık kumarı masa başında ve birkaç kişi tarafından oynanır olmaktan çıkarıp; büyük kitlelerin iştirak ettiği sayısız kumar türünü de ortaya koymuştur. Bugün sanal ortamda, kumar rahatlıkla oynanabilmektedir. Bu sebeple, çocuklarımız, gençlerimiz kumarın ve diğer kötü alışkanlıkların pençesine düşme tehlikesi ile her zamankinden daha fazla karşı karşıya kalmaktadırlar. Onun için, çocuklarımızın bu konuda koruma ve yönlendirmemize muhtaç oldukları gerçeğini göz önünde tutalım. Onların bir hastalığa yakalanmaması için nasıl gerekli önlemleri al- temiz ve en helal yolla elde edilmiş olur? diye sorulduğunda Sevgili Peygamberimiz (sav); Kişinin el emeği ile ve kimseyi aldatmaksızın yaptığı meşru ticaret yoluyla elde ettiği kazançtır. cevabını vermiştir.() Değerli Kardeşlerim! Temel kazanç prensiplerine aykırı olması, çalışıp üretme yeteneğini köreltmesi ve çalışmadan kazanma arzusunu kamçılaması gibi daha pek çok olumsuz sonuç doğuran kumar, Dinimizce kesin olarak yasaklanmıştır. Kumar oyunlarının temel niteliği, hiçbir emek sarf edilmeden, haksız yere kazanılmış olmasıdır. Kumar ve benzeri kötü alışkanlıklar hakkında Yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor: Ey İman edenler! (Aklı örten ) içki ( ve benzeri şeyler), kumar, dikili taşlar, fal okları ancak, şeytan işi birer pisliktir. Onlardan kaçının ki, kurtuluşa eresiniz. Şeytan, içki ve kumarla, ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi, Allah ı anmaktan ve namazmaya çalışıyorsak, aynı şekilde onların kumar gibi kötü alışkanlıklara yakalanmamaları için de her türlü tedbiri almalıyız. Değerli Müslümanlar! Hutbemi Nisâ Suresinin 9. ayetinin mealiyle bitirmek istiyorum: Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dışında, birbirinizin mallarını haksızlıkla yemeyin. (3) -Ahmed İbn-i Hanbel, Müsned; IV,4, -Maide, 5/ Nisa, 4/9 Diyanet Hutbe Arşivinden alınmıştır.

7 008 HUTBELERİ EVLİLİK VE AİLE 0 - Şubat Muhterem Mü minler! Dinimiz evliliğe çok önem vermiştir. Nikahlanarak evlenmeyi, aile hayatına dikkat etmeyi, zina ve benzeri hatalara düşmemek için alınması gereken tedbirleri pek çok ayet-i kerime ve hadis-i şerifler zikretmiştir. Tefsir, hadis ve fıkıh kitaplarında bu konu uzun uzun anlatılmıştır. Aile, kişinin hem huzur bulduğu bir ortam, hem neslin devamı için bir vesile hem de kişiyi dinen günah sayılan çeşitli kötülüklerden alıkoyan bir vasıtadır. Yüce Mevla İçinizden kendileriyle huzura kavuşacağınız eşler yaratıp aranızda muhabbet ve rahmet var etmesi O nun varlığının delillerindendir. Bunda düşünen insanlar için dersler vardır. [] buyurmaktadır. Bu ayet evlilik ve aile hayatındaki hikmetlerin bir kısmını bizlere beyan etmektedir. İslam dini 7 nımıyla iyi geçinmesini emretmiştir [5]. Peygamberimiz de mü minlerin en seçkinlerinin hanımlarına karşı iyi davrananlar olduğunu [6] beyan etmiştir. Bunun yanında Peygamberimiz kadının da kocasına karşı saygılı olmasını öğütlemiştir. [7] Dinimizde evlilik sırasında erkek kadına mehir adıyla belirli bir para veya mal öder ya da ödemeyi taahhüt eder. Mehir, evlenilen kadının kendisine verilir ve kadın bunda dilediği gibi tasarrufta bulunur. Mehrin amacı kadına iktisadî bir güç kazandırma ve boşanmanın suistimal edilmesini önlemektir. Özellikle boşanmalara sıkça başvurulan dönem ve bölgelerde mehrin sebepsiz boşanmalara engel olduğu bir gerçektir [8]. Allah ın en sevmediği helal olan boşanma [9] birbirleriyle geçinemeyen eşlerin en son başvuracakları bir çözüm şeklidir. Bunun Müslüman bir toplumda sebepsiz ve anlamsız bir şekilde artması kaygı verici bir gerçektir. Kızgınlık anlarında bilgisizce söylenen boş ol gibi açık veya boşanma anlamına gelen kinayeli sözlerle birçok aile parçalanma durumuna gelmektedir. Dinimiz erkeğe kadın üzerinde baskıya izin vermediği gibi boşanma konusunda da erkeğe sınırsız bir yetki tanımamıştır. Bu sorunu azaltmak için di- manevî huzur ve sükûn, cinsel ihtiyaçların karşılanması ve neslin devamı gibi evlilik kurumunun en önemli üç yönünü dikkate almış, bu birlikteliğin meşru ölçülerde nasıl gerçekleştirileceğine dair bilgiler vermiştir. Gayr-i meşru ve nikâhsız beraberlikler çirkin görülüp yasaklanmış, evlilik teşvik edilmiştir. Peygamberimizin şu hadisi bu teşvikin en güzel ifadelerindendir: Nikah benim sünnetimdendir. Kim benim sünnetime uymazsa benden değildir []. Aziz Cemaat! Dinimiz evlilik hakkında bazı sınırlamalar getirmiştir. Kan, süt ve sıhrî hısımlık sebebiyle birbirleriyle evlenmesi haram olanlar Kur ân da ayrıntılı olarak sayılmış [3], bunun yanında Müslüman bir kadının Müslüman bir erkekle evlenmesi hükme bağlanmıştır [4]. Aile hayatına ilişkin bazı hükümler getiren İslam dini eşlere karşılıklı hak ve sorumluluklar yüklemiştir. Evleneceklerin bu hak ve sorumlulukları evlilik kurumuna adım atmadan önce öğrenmeleri, kurulacak yuvayı daha sağlam hale getirecektir. Bu açıdan, evlilik hayatındaki helal ve haramların bilinmesi için önceden aile hayatına ilişkin konuları iyice öğrenmek gerekir. Evliliği eşlerin birbirine verdiği sağlam bir teminat olarak niteleyen dinimiz erkeğe hanimizin hükümlerini iyice öğrenerek evlenmeli, evlendikten sonra da anlayışlı olmalıdır. Değerli Din Kardeşlerim! Toplumumuzda meşru olmayan birliktelikler, gizli evlilikler, hak ve sorumluluklar iyice bilinmeden yapılan evlilikler yüzünden birçok genç erkeğimiz ve kızımız aileleriyle beraber mağdur olmaktadır. Özellikle resmî nikâh yapılmadan evliliğe başlamak bu mağduriyetlerin önde gelen sebeplerindendir. Bu itibarla kurulacak evlilikler başta resmî yolla yapılmalıdır. Müslüman milletimize çeşitli yollarla dayatılmaya çalışılan İslamî olmayan birliktelikler ve aile modellerine karşı topyekun bilinçli olalım. Kendimizi, evlenecek olan çocuğumuz, akrabamız, arkadaşımız ve komşumuzu bu konularda bilinçlendirelim. Dağılmış aileler, sokaklarda kalmış çocuklar, aldatılan ve mağdur olan kadınlar ve gençlerimizin sayısının artmaması için hepimiz, üzerimize düşen görevleri yerine getirelim. [] Rûm, 30/. [] İbn Mâce, Nikâh,. [3] Nisâ, 4/3. [4] Mâide, 5/5; Mümtehine, 60/0. [5] Nisâ, 4/9. [6] Tirmizî, Radâ,. [7] Buhârî, Ahkâm, ; Ebû Dâvûd, Nikâh, 40; İbn Mâce, Nikâh, 4. [8] Mehmet Akif Aydın, Aile md. Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 989, c. II. s [9] Ebû Dâvûd, Talâk, 3. HUTBE ARŞİVİNDEN ALINMIŞTIR.

8 008 HUTBELERİ SELÂMLAŞMAK 08 - Şubat Değerli Müminler! Dinimizde muaşeret kurallarına büyük önem verilmiştir; bunların en önemlisinin selâmlaşma olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Selâm, bir müslümanın diğer müslüman hakkında hayır dilekte bulunması, sevgi ve dostluğunu dile getirmesidir. Selâmlaşma toplumda kaynaşma ve dayanışmayı arttırır. İnsanî ilişkileri güçlendirir. Nitekim sevgili Peygamberimiz, Size, aranızda sevgiyi artıracak bir şey söyleyeyim mi? diye sorduktan sonra, Aranızda selâmı yayınız buyurmuştur []. Dinimize göre selâm vermek sünnet, selâm almak ise selâm verenin muhatap üzerindeki bir hakkıdır. Çeşitli dinî ve millî geleneklerde değişik selâmlama ifadeleri vardır. Bizim dinî ve millî geleneğimizde selâm verme, Selâmün aleyküm veya Esselâmü aleyküm şeklindedir. Selâma muhatap olan kişi de Aleyküm selâm, Ve aleykümüssselâm diyerek karşılık verir. Bu sözler, Allah ın selâmı üzerinize olsun ; yani Allah tan size esenlik ve güvenlik diliyorum anlamında kullanılır. Hz. Peygamber genellikle Selâmün aleyküm, Esselâmü aleyküm, Merhaba gibi ifadelerle selâm verirdi; bu ifadeler Kur ân-ı Kerim de de geçmektedir. Dolayısıyla bunlar Hz Peygamber in sünnetine en uygun olan selâmlama şeklidir. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de milyonlarca köylümüz, kentlimiz böyle selâmlaşmaktadır. Bunların yanında, Günaydın, iyi günler, iyi akşamlar gibi selâmlama ifadeleri de millî kültürümüzde ortaya çıkan yeni zenginliklerimizdendir. Bu tür ifadeler diğer Müslüman milletlerde de bulunmaktadır. Meselâ bizdeki Günaydın anlamında 8 Araplar Sabâhunnûr deyimini kullanmaktadırlar. Aziz Müslümanlar! Aslında sözlerin şeklinden daha önemli olanı, onların arkasındaki iyi niyettir, temiz duygu ve dileklerdir; selâm verdiğimiz kişilere karşı içimizde hissettiğimiz sevgi ve saygıdır. Selâmlaşma, müslümanların birbiriyle tanışmalarına ilk adımdır; insanlar arasında dostluk ve kaynaşmaya vesile olan ahlâkî ve toplumsal bir görevdir. Kur ân-ı Kerim de bildirildiğine göre, cennete girecek müminlere, meleklerin ilk hitabı Selâmün aleyküm şeklinde olacaktır. Söz konusu âyette şöyle buyuruluyor: Rablerine karşı gelmekten sakınanlar da grup grup cennete sevkedilirler. Oraya vardıklarında kapıları açılır ve cennet bekçileri onlara şöyle derler: Size selâm olsun! Tertemiz oldunuz. Haydi, ebedi kalmak üzere girin buraya! [] Aziz Cemaat! Müslümanların, evlerine girdikle- rinde, eşlerine ve çocuklarına, iş yerlerinde arkadaşlarına ve çalışanlara, yolda karşılaştıklarına selâm vermeleri, Yüce Allah ın rızasına vesile olur. Nitekim, Resûlullah ın en yakınlarından Enes b. Mâlik in anlattığına göre Peygamber Efendimiz, sokakta oynayan çocuklara bile selâm verirdi. Hutbemizi bir âyet meâliyle bitirmek istiyorum: Size selâm verildiği vakit, ondan daha güzeliyle veya aynı selâmla karşılık veriniz. Şüphesiz Allah her şeyin hesabını gereği gibi yapar. [3] [] Zümer, 39/73. [] Tirmizî, Kıyâmet, 4; İbn Mâce, İkâmet ; 74, Et ime, ; Müslim, Îmân, 93; Ebû Dâvûd, Edeb, 3; Tirmizî; İsti zân, ; İbn Mâce, Edeb,. [3] Nisâ, 4/86. HUTBE ARŞİVİNDEN ALINMIŞTIR.

9 008 HUTBELERİ 5 - Şubat ALLAH KATINDA DİN İSLÂMDIR Değerli kardeşlerim! Yüce Rabbimiz, on dört asır önce, âlemlere rahmet olarak gönderdiği son peygamber Hz Muhammed (sav) aracılığıyla İslâm Dini ni bütün insanlığa tebliğ etti. Allah ın varlığına iman etmek, O'nun birliğini kabul etmek, O na hiçbir şeyi ortak koşmamak ve yalnızca O'na ibadet etmek, bu dinin temelini teşkil ediyordu. Bu ilahi mesaj, aynı zamanda insanlığı hakka ve hakikate, adalete, bilgiye ve hikmete dayanan güzel ahlâka davet ediyordu. Zulmü, cehaleti ve fitneyi terk etmeye; fakiri, yoksulu, yetimi, yolda kalmışı koruyup kollamaya; komşusu aç iken tok yatmamaya çağırıyordu. Bu evrensel çağrı, kısa surede bütün dünyada, insanların yüreklerinde yankı buldu. Öyle ki, bir kişinin tebliği ile başlayan İslâm, kısa zamanda dünyanın en hızlı yayılan ve insanları, şefkatli kucağına çeken bir din haline geldi. Daha bir asır geçmeden Asya dan Kuzey Afrika ya, Atlas Okyanusundan Çin Seddine kadar insanlar, İslâm la şereflendiler. Müslüman olma bahtiyarlığına eren sevgili kardeşlerim! Allah katında yegane din olan İslâm ın bu hızla yayılışına ve insanların akın akın onu kabul etmesine tahammül edemeyen nice güçler, bu ilerleyişin önüne geçmek ve insanların kalplerini İslâm a açmalarını engellemek için her türlü yola başvurdular. İslâm ı ve Müslümanları tarihten silmek için sözde kutsal ordular oluşturdular, ancak nihai amaçlarına ulaşamadılar. Çünkü karşılarındaki insanlar; tevhit, adalet, takva ve kendine güven; zulme, şirke, küfre ve haksızlığa karşı koyma gibi değerleri bünyesinde barındıran yüce bir dine mensup idiler. 9 Değerli Mü minler! Tarihte olduğu gibi günümüzde de aynı güçler, İslam ı; çıkarları ve egemenlikleri karşısında en büyük engel gördükleri için insanlarımızı bu dinden koparmak amacıyla planlı ve organize bir şekilde çalışmaktadırlar. Özellikle etnik ayrımcılıktan, mezhep farklılıklarından, yaşanan bazı ekonomik ve siyasî sıkıntılardan ve hatta deprem, sel, kıtlık ve benzeri âfetlerden yararlanarak, çocuklarımızın ve gençlerimizin imanını çalmaya çalışmaktadırlar. Bu faaliyetlerinde, özellikle dinî bilgisi zayıf, ailesi veya çevresiyle çeşitli sorunlar yaşayan insanlarımız, bu tür odakların öncelikli hedefleri olmaktadır. Sürdürülen bütün bu çabaların da başarısızlıkla neticeleneceğine inancımız tamdır. Ancak bu konuda, biz Müslümanlara önemli görevler düşmektedir. Öncelikle dinimizin, değerini bilmeliyiz. Başta tevhit inancı olmak üzere İslâm ın iman, ibadet ve ahlâk esaslarına sıkı sıkıya sarılmalıyız. Çocuklarımıza ve gençlerimize inanç ve değerlerimizi öğretmeliyiz. Bir birimizle olan ilişkilerimizde kişisel menfaatleri ve geçici dünyevî arzuları değil; adaleti, sevgiyi, hoşgörüyü ve yardımlaşmayı esas almalıyız. Dinimize ve manevî değerlerimize sahip çıkmalıyız. Hutbemi, Kur an-ı Kerim in en son nazil olduğu bilinen ayet-i kerimesinin mealiyle bitiriyorum: Bugün dininizi, sizin için kemale erdirdim, size verdiğim nimetimi tamamladım ve size, din olarak yalnızca İslâm ı seçtim. - Al-i İmran, 3/9 - Maide, 5/3

10 008 HUTBELERİ - Şubat VEDA HUTBESİNİN İNSAN HAKLARI AÇISINDAN ÖNEMİ Muhterem Mü minler! Kısa zamanda insanlığa yeni bir medeniyet sunan; insanları hakka, doğruya, kardeşliğe çağıran; köleyle efendiyi, zengin ile fakiri aynı safta Allah ın huzurunda yan yana, omuzomuza boyun eğme olgunluğuna eriştiren Peygamberimiz (s.as.), bundan asırlar önce, veda haccında, orada hazır bulunan 4 bin sahabenin şahsında bütün insanlığa bir hutbe iradedmiştir. İslam ın hayata getirdiği değerlerin bir özeti konumundaki bu hutbeye Veda Hutbesi denilmektedir. Bu hutbe ile tüm insan hakları güvence altına alınmış, eşitlik ilkeleri bildirilmiş, gerçek anlamda huzur ve mutluluğun temelleri atılmıştır. Allah a hamdederek başladığı bu hutbesinde Hz Peygamber (sav) Ey İnsanlar! Bugünleriniz nasıl mukaddes bir gün ise, bu aylarınız nasıl mukaddes bir ay ise, bu şehriniz (Mekke) nasıl mukaddes bir şehir ise, canlarınız, mallarınız, namuslarınız da öyle mukaddestir, her türlü tecavüzden korunmuştur. buyurarak temel insan haklarını ondört asır önce ilan etmiş, bütün insanlığa huzur, barış ve höşgörü içerisinde yaşamanın yolunu göstermiştir. Ey insanlar! Rabbiniz birdir. Babanız da birdir. Hepiniz Adem in çocuklarısınız, Adem ise topraktandır. buyuran Peygamber Efendimiz insanların eşit olduğunu, birbirlerinin kardeşi olduklarını, üstünlüğün ise ancak takavada olduğunu ifade etmek üzere Arabın Arap olmayana, Arap olmayanın da Arap üzerine üstünlüğü olmadığı gibi; kırmızı tenlinin siyah üzerine, siyahın da kırmızı tenli üzerinde bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takvada, Allah tan sakınmaktadır. buyurmuşlardır. Muhterem Müminler! Hutbelerin en güzelini iradeden Hz Peygamber Efendimiz(sav): Ey Mü minler! Sözümü iyi dinleyiniz ve iyi belleyiniz. Müslüman müslümanın kardeşidir ve böylece bütün müslümanlar kardeştirler Muhakkak Rabbinize kavuşacaksınız. O da sizi yaptıklarınızdan dolayı hesaba çekecektir. 0 Sakın benden sonra eski yanlışlıklara dönmeyiniz. buyurmuş ve bizlerin huzur, barış ve sevgiyle; kardeşce, birlik ve beraberlik içerisinde bir hayat sürdürmemizi istemiştir. "Suçlu kendi suçundan başkası ile suçlanamaz. Baba, oğlunun suçu üzerine, oğlu da babasının suçu üzerine suçlanamaz. buyurarak suçların şahsiliği ilkesine vurgu yapan Sevgili Peygamberimiz Hz Muhammed (sav) hutbesinde günümüzün en önemli yaralarından birisi olan kan davalarına da dikkat çekerek şöyle buyurmuştur; Ashabım! Dikkat ediniz, cahiliyyeden kalma bütün âdetler kaldırılmıştır, ayağımın altındadır. Cahiliyye devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır.. Muhterem Müminler! Veda Hutbesinde kadın haklarının korunması ve gözetilmesi hususuna da dikkat çeken Peygamberimiz (sav) bizlere şu tavsiyeleri yapmaktadır. Ey İnsanlar! Kadınların haklarını gözetmenizi ve bu konuda Allah ın koyduğu ölçülere hassasiyetle uymayı tavsiye ederim. Siz kadınları Allah ın emaneti olarak aldınız. Onları Allah adına söz vererek helâl edindiniz. Sizin kadınlar üzerinde hakkınız, onların da sizin üzerinizde hakları vardır Aziz Mü minler! Veda hutbesi geçmişte olduğu gibi gelecekte de insanlığa yol gösterecek evrensel ilkeler manzumesidir. Biz Müslümanlara düşen görev; bu evrensel mesajlar doğrultusunda sorumluluğumuzun bilincinde hareket ederek; Allah a karşı kulluk vazifelerimizi en iyi şekilde yapmamızdır. Hz Peygamber (sav) in veda hutbesinin sonundaki ikazlarına kulak verelim: Ey Mü minler! Size iki emanet bırakıyorum, onlara sarılıp uydukça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. O emanetler, Allah ın kitabı Kur an-ı Kerim ve Peygamberin sünnetidir. Hutbemi, bir âyet meali ile bitirmek istiyorum: Peygamber size neyi verdiyse onu alın, neyi de size yasak ettiyse ondan vazgeçin. Allah a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz, Allah ın azabı çetindir. 9 - (Tirmizi,Fiten ; Müslim,Hac 94) - Ahmed b. Hanbel, Müsned, 5/4 Kahire, (Beyhaki;Tergib 4/39) 4- (Tecrid-i Sarîh, 0/ ) 5- (Tirmizi,Fiten ) 6- (Tirmizi,Fiten ; Müslim,Hac 94) 7- (Müslim,Hacc,94) 8- (Muvatta, Kader 3, (, 899).) 9- (Haşr Suresi, 59 / 7) HAZIRLAYAN: Durmuş Ali Çetmi Serik İlçe Vaizi

11 008 HUTBELERİ 9 - Şubat DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Muhterem Mü minler! Yüce dinimiz İslam, insanoğluna yapılan hikmetli öğüt ve güzel sohbetin ne derece önemli olduğunu her vesileyle bizlere haber vermektedir. Nitekim hutbemizin başında okuduğumuz ayeti kerimede Cenab-ı Hak (ey habibim) öğüt ver. Çünkü öğüt mü minlere yarar sağlar. () Sevgili Peygamberimiz de; din nasihattir buyurarak insanları güzel sözlerle uyarmanın, onları dini konularda aydınlatmanın önemine işaret etmektedir. İşte bu ulvi görevi ülkemizde yasal olarak üslenmiş olan devlet kurumu Diyanet İşleri Başkanlığıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı nın kuruluşunun 84. yılı münasebetiyle bugünkü hutbemizde, özel olarak başkanlığı tanıtmaya çalışacağız. Aziz Mü minler! Diyanet İşleri Başkanlığı 3 Mart 94 te 49 sayılı Kanunla Başbakanlığa bağlı bir teşkilat olarak kurulmuştur. Kuruluş amacı İslam Dininin inançları, ibadet ve ahlak esaslarıyla ilgili işleri yürütmek, din konusunda halkı aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmektir. Bu yüce amaçla 84 yıl önce kurulan bu müessese, üzerine düşen bu görevi imkanlar ölçüsünde en güzel şekilde yerine getirmeye çalışmış ve halen de çalışmaktadır. Bu dönemde; dine ve ilme hizmet, kardeşlik duygusu, vatan ve millet sevgisi ve ileri gitme düşüncesi, 84 yıllık Diyanet ömrünü yücelten ve bereketlendiren önemli uğraşlar olmuştur. Tabii ki din hizmetini 84 yılla sınırlamak veya bu hizmetin Diyanet İşleri Başkanlığı nın kuruluşu ile başladığını söylemek mümkün değildir. Asr-ı saadetle başlayan din hizmeti sağlam bir kaynağa, derin ve zengin bir geçmişe, köklü bir gele- neğe, üstün bir ahlak ve fazilete, manevi bir coşkuya sahiptir. Din hizmeti aynı zamanda sosyal gayretlerin başlangıcı ve özüdür. Zengin bir kültür ve medeniyetin sahibi olan Türk ler, Müslüman olduktan sonra dine sarılmışlar, yüzyıllarca İslam ın bayraktarlığını yapmışlar ve din hizmetine gerekli ilgiyi göstermişlerdir. Tarih boyunca Müslüman Türklerin kurdukları devletlerde din hizmeti en üst düzeyde ve çağın icaplarına uygun teşkilatlarla yapılmış ve bu teşkilatta görev alanlara layık oldukları itibar gösterilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise din hizmetine, temel unsurları muhafaza edilerek yeni bir şekil verilmiş ve bu hizmetin Diyanet İşleri Başkanlığı eliyle yürütülmesi uygun görülmüştür. Diyanet İşleri Başkanlığı bugünkü yapısıyla merkez, taşra ve yurt dışı kuruluşlarından oluşmakta ve 90 bine yaklaşan personeli ile bu kutsal hizmeti yürütmeye, her türlü güzel hizmete layık olan milletimize yararlı olmaya çalışmaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı camilerde, Kur an kurslarında ve eğitim merkezlerinde sözlü olarak yürüttüğü dini tebliğ ve irşat görevini yazılı, sesli ve görüntülü yayınlarla yürütmeye çalışmaktadır. Her seviyede okuyucunun dini ihtiyacını karşılayacak kitapların yanında, aylık olarak Diyanet Aylık Dergi ve yine aylık olarak Diyanet Çocuk Dergisi ve üç aylık İlmi Dergi de yayınlanmaktadır. Bu yayınların büyük ilgi gördüğünü ve geniş bir kesime ulaştığını yüz binlere ulaşan baskı adetleri ortaya koymaktadır. Başta dini olmak üzere bireysel, sosyal, bilimsel alanda ortaya koyduğu hizmetlerini gördüğümüz Diyanet İşleri Başkanlığı nın 84. yılını kutluyoruz. Bu kurumun vatan ve millet bütünlüğü içerisinde daha nice yıllara ulaşmasını temenni ediyor, hizmeti geçenlerden ahirete göç edenleri rahmetle anıyor, hayatta olanlara hayırlı ömürler ve başarılı hizmetler diliyoruz. ) Zariyat/ 55 Diyanet Hutbe arşivinden alınmıştır

12 0 HUTBELERİ 07 - Mart ALKOL VE UYUŞTURUCUNUN ZARARLARI Değerli Müminler! Yüce dinimiz İslam akıl, can, mal, din ve neslin korunmasını emreder. İnsanı diğer canlılardan ayıran akıl; öğrenme, anlama, doğruyu ve yanlışı birbirinden ayırma melekesidir ve dini bakımdan sorumlu olmanın şartlarındandır. Aklı olmayanlar yükümlü sayılmadıkları gibi aklını kullanmayanlar da hoş karşılanmamıştır. Aklı kullanmama; küfredenlerin imana gelmesini engellemiş, kıyamet günü azaba atıldıklarında, onları aklımızı kullansaydık şu yakıcı alevde olmazdık () dedirten, dönüşü olmayan pişmanlık ve sürekli azaba sevketmiştir. Aklı işlevsiz kılan alkol ve uyuşturucular dinimizce haram sayılmış ve Maide suresi 90 ve 9. ayetlerde şöyle buyrulmuştur. Ey İman edenler! Şarap, kumar, dikili taşlar (putlar), fal ve şans okları birer şeytan işi pisliktir; bunlardan uzak durun ki kurtuluşa eresiniz. Şeytan içki ve kumar yoluyla ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi, Allah ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık (bunlardan) vazgeçtiniz değil mi? () Bu ayetlerde içki diye meal verdiğimiz hamr esasen aklı örten her şeyin ismidir. Bu bakımdan alkollü içecekler ve her türlü uyuşturucu yasak kapsamındadır. Kur an-ı Kerim hamr ın; insanı Allah ı zikirden, namazdan uzaklaştırdığını, insanlar arasına kin ve düşmanlık soktuğunu hatırlatarak onlardan uzak durmamızı istemektedir. Hakikaten alkol ve uyuşturucular, bilinci ve iradeyi iptal ederek kullanıcılarını esir etmektedir. Hz. Peygamber devamlı hamr (içki) kullanan, puta tapan gibidir. (3) hadisiyle neşesini alkole bağlayarak vakar ve ciddiyetini kaybedenleri, taşlara köle olan putperestlere benzetmektedir. Değerli Müminler! Bu nebevi teşbih çok önemlidir. Çünkü insanın insanla ve yaratıcısı ile ilişkilerini bozarak fiziki ve manevi çevresini kirleten alkol ve uyuşturucular; ülser, pankreas bozuklukları, damar tıkanıklığı, siroz gibi tıbbın müdahalede zorlandığı ciddi rahatsızlılara sebebiyet vererek bağımlılarını ölüme götürmektedir. Tedavinin yol açtığı maddi zarar ya da sebebiyet verdiği hastalıklar nedeniyle meydana gelen iş kayıpları da aileleri perişan etmektedir. Değerli Müminler! Başlangıçta şu kadarla bir şey olmaz, haydi neşemize ortak ol şeklindeki masumane telkinlere muhatap olanlar Hz. Peygamber (sav) in Çoğu sarhoş edenin azı da haramdır (4) sözünü; alkollün kimi hastalıkları tedavi ettiği görüşünde olanlar da Hz. Peygamber in O çare değildir, haramla tedavi olmayın (5) hadisini unutmamalıdır. Üzülerek söyleyelim, şeytan işi pislik diye Kuran ın yerdiği bu maddeleri sosyal aktivitelerin parçası saymak, tam bir zihni savruluştur. Dinin yasak ettiği tıbbın hiçbir faydasını tespit edemediği; aksine öldürücü zehir diye vasfettiği bir şey, nasıl sosyal aktivite kapsamına dâhil olur? Sevincini artırma ya da kederini unutma sebebiyle alkol ve uyuşturucu kullanmak, daha kullanmadan sarhoş olmak demektir. Allah ın yasakladığı bir şeyle ne sevinç olur, ne hüzün iptal edilir. Kişi bu maddeleri alınca başlangıçta çevresinden gizlenir. Zira kullanma gerekçeleri gerçekleşmemiştir. Sonra vicdan azabı duyar, unutmak için yine başa döner. Suçluluğunu unutmak gayesiyle daha fazla içer, depresyona girer ve sürekli huzursuz olur. İleri safhada ölümcül rahatsızlıklara yakalanır. Her kötülüğün anası (6) diye Hz. Peygamberin uyardığı alkol ve uyuşturucudan uzak kalınız. Bağımlıları ise mutlaka doktor kontrolüyle bu illetten kurtulmaya çalışmalıdır.. Mülk 0. Maide İbni Mace Eşribe 3 4. İbni Mace Eşribe 0 Nesai Eşribe 6 Darimi Eşribe 8 5. Müslim Eşribe 3 Ebu davud Tıb 6. Nesai Eşribe 45 Hazırlayan: Yusuf DEMİRYÜREK Kumluca Müftüsü Dön

13 008 HUTBELERİ ÇANAKKALE ZAFERİ 4 - Mart Muhterem Müslümanlar! Şanlı tarihimizdeki kahramanlık destanlarından biri de Çanakkale Zaferidir. Bu zaferin milletimizin tarihinde ayrı bir önemi vardır. Bu büyük olay, adeta bugün meydana gelmiş gibi hafızamızda taze ve canlıdır. Çanakkale Zaferi, Birinci Dünya Savaşında kahraman askerlerimizin, cihanı hayrete düşüren bir iman ve kahramanlık destanıdır. Bu zafer, milletimizin, iman ve azminin, metanet ve gücünün açık bir göstergesidir. Çanakkale Zaferi; ırkları, renkleri ve dilleri değişik çeşitli milletlerden oluşan; haçlı ordularının Müslüman milletimizi yok etmek amacıyla karadan, denizden ve havadan üzerimize saldıran bir iman-küfür mücadelesidir. Şu karşımızdaki mahşer kudursa, çıldırsa Denizler ordu, bulutlar donanma yağdırsa, Cehennem olsa gelen bağrımızda söndürürüz Bu yol ki hak yoludur, dönme bilmeyiz yürürüz Diyerek bütün gücüyle düşmana karşı koyan milletimizin destanıdır. Çanakkale Savaşı, Yüce Rabbimizin Sizinle savaşanlara karşı Allah yolunda siz de savaşın. (Bakara,90) emrine uyarak cepheye atılan kahraman askerlerimizin destanıdır. Anafartalar Komutanı Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, Çanakkale deki askerimizin manevi gücünü şöyle anlatıyor : Karşılıklı siperler arası sekiz metre, yani ölüm muhakkak. Birinci siperdekiler, hiçbiri kurtulamayarak kamilen şehit düşüyor. İkinci siperdekiler onların yerine geçiyor. Fakat ne kadar gıpta edilecek itidal ve tevekkül ki, ölenleri görüyor, üç dakikaya kadar öleceğini bi- 3 liyor, hiçbir tereddüt bile göstermiyor, sarsılmak yok!... Okuma bilenler ellerinde Kur an-ı kerim, cennete girmeye hazırlanıyorlar. Bilmeyenler kelime-i şehadet getirerek giriyorlar. Bu Türk askerindeki ruh kuvvetini gösteren, şayan-ı hayret bir misaldir. Emin olmalısınız ki, Çanakkale muharebesini kazandıran, bu yüksek ruhtur. Çanakkale Zaferi, vatanı, bayrağı, milleti, dini ve devleti için canını Allah yolunda feda eden, böylece Allah rızasına eren şehitlerin destanıdır. Çanakkale Zaferi, anaların biricik evladını, şefkat ve merhametle bağrına basıp; Oğul, seni yetiştirdim, hizmet eyle vatana Ak sütümü helal etmem saldırmazsan düşmana Hakkını helal et şefkatli ana Canım feda olsun kutsal vatana Diyerek karşılık verdiği, cefakar analar ile yiğit ve kahraman Mehmetçiklerin destanıdır. Aziz Mü minler! Önümüzdeki çarşambayı perşembeye bağlayan gece, gelişiyle kainatı şereflendiren Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) in doğum günü, Mevlid Kandilidir. Bu vesileyle ümmeti olmakla gurur duyduğumuz Peygamberimiz (sav) in şefaatine nail olmamızı niyaz ederim. Mevlid kandiliniz mübarek olsun. Diyerek cepheye uğurladığı; oğlunun da anasının elini öperek; Diyanet Hutbe arşivinden alınmıştır.

14 008 HUTBELERİ - Mart ORMANLARIMIZI KORUYALIM Muhterem Mü minler! Orman ve ağaç Allah ın bize lutfettiği nimet en büyük nimetlerdendir. Beşikten mezara kadar orman ve orman ürünlerinden faydalanmaktayız. Çocukken beşiğimiz için olan ağaç; büyüyünce okulumuzda masamız, evimizde çatımız, son yolculuğumuzda da tabutumuz olarak bizi kucaklamaktadır. Meyvesinden gıdalanır çeşitli bileşimlerinden ise ilaç olarak istifade edip şifa buluruz. Zaman zaman barındırdıkları canlıları, yeşilliği doyumsuz bir zevkle seyredip huzur buluruz, bazen de yetiştirdiği canlılardan avlanarak faydalanırız. Çok yorulduğumuzda, daraldığımızda bir orman kampı, yayla havası, kekik kokusu ister canımız. Sıkıntılarımızı atıp huzur bulalım diye. Hele köklerinin arasından, tıpkı bir ana göğsünden çocuğuna su- nulan süt misali fışkıran kaynak suyunu kana kana içerken; dallarının ve yapraklarının çıkardığı lahuti bir sesle gönlümüze ferahlık ve huzur verir ormanlarımız. Kökleri ile vatan toprağını muhafaza ederken, mevcudiyeti ile iklimlerin ve yağışların düzenini tanzim eder. Gerçekleştirdiği fotosentez olayı ile atmosferdeki kirlettiğimiz havayı temizleyerek yine bizim kullanımımıza sunar. Ormanlarımız barındırdığı binlerce, milyonlarca canlılarla aklımızın alamayacağı kadar sayısız nimet sunar biz insanlara. Aziz Mü minler! Ormanların doğrudan ve dolaylı faydalarını saymaya kalkışırsak ciltler dolusu kitaplar meydana gelir. Ama ne yazık ki sunduğu nimetlerini saymaktan bile aciz kaldığımız ormanlarımız, ya tarla açmak, ev yapmak için yakılıyor ya da küçücük çıkarlar için hunharca katlediliyor. Bu çok üzücü bir durumdur. Muhterem Mü minler! Ormanları yok edilmiş bir toprak, bir 4 vatan çöl olmaya mahkumdur. Miraçta Sidre, Cennette Tuğba olarak karşımıza çıkan ağaç; insanlara yeşiliyle, akarsuyu ile cenneti; çöl ise kavurucu sıcaklığı, kıtlığı ve kuraklığı ile cehennemi hatırlatır. Sizler çocuklarınızın, içinde huzur bulacakları cennette mi olmalarını istersiniz; yoksa azap içinde kalacakları cehennemde mi? Eğer cennette olmalarını istiyorsak ağacıyla, ormanıyla, yemyeşil görünümüyle, cıvıl cıvıl kuş sesleriyle cennet gibi bir vatan bırakalım onlara. Bugüne kadar kesilen ve yakılanların yerine gelin yeni fidanlar dikelim. İlimizde her ilçe, her köy ve her mahallede nüfus sayısınca kişi başına bir fidan dikme kampanyası başlatalım. Bu kampanyamız hem geleceğimizin teminatı hem de ahiret mükafatımız olsun. Çünkü yüce Peygamberimiz hadis-i şerifinde şöyle buyuruyorlar: Hiçbir Müslüman yoktur ki; o, ağaç diksin, yahut ekin eksin ve (sonra) mahsulünden insan, kurt, kuş yesin de kendisi müstefit olmasın. Elbette Müslüman diktiği ile, ektiği ile sevaba nail olur mükafat kazanır. () Değerli Mü minler! Hutbemi konu ile ilgili ayet ve hadis mealleri ile bitirmek istiyorum: Yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor: Taneler, bitkiler, sarmaş dolaş bahçeler çıkaralım diye yağmur yüklü yoğun bulutlardan şarıl şarıl yağmur yağdırdık. () Sevgili Peygamberimiz de hadis-i şeriflerinde şöyle buyuruyorlar: Bir ağaç diken kimseye Cenab-ı Hak, diktiği ağaçtan çıkan meyve kadar ecir ve sevap takdir ihsan buyurur. (3) ) Müslim, C. 3.K. Müsakat, b.. H:55 s. 88, Beyrut: Tecrid terc, c. 7, s., 5.bsk ) Nebe Suresi 4,5,6 3) Tecrid terc. C. 7. s. Hazırlayan : Mustafa ALTUN Serik Müftüsü

15 008 HUTBELERİ SAĞLIĞIMIZI KORUMAK DİNİMİZİN EMRİDİR 8 - Mart Değerli Müminler! Yüce İslam Dininin asıl amaçlarından birisi de aklı ve canı korumaktır. Her şeyin insan için yaratılmış olması insanın değerinin büyüklüğüne işaret etmektedir. O halde Dinin prensipleri esas alınarak beden ve akıl sağlığına gereken önem verilmelidir. Sağlık, hem mutlu yaşamanın, hem de maddi ve manevi sorumluluğu yerine getirmenin alt yapısını oluşturmaktadır. Bu nedenle sağlığı bozan her şeyden uzak durulmalı, sağlıklı ve mutlu yaşamak için gerekli tedbirler alınmalı, bu manada dinin emir ve tavsiyelerine de uyularak Allah ın verdiği bu emanete sahip çıkılmalıdır. Sağlıklı ve mutlu yaşamanın yolu Allah ın ve Rasülünün emir ve tavsiyelerine uymaktan geçer. Muhterem Müslümanlar! Yüce Dinimiz İslam, İnsanları Allah a kulluğa çağırırken; hüküm ve prensipleriyle de dini, aklı, canı, nesli ve malı korumayı amaçlayan evrensel değerler ortaya koymuştur. Hiç şüphe yok ki, bu değer ve prensipler kişi ile toplum sağlığını da ilgilendirmektedir. Kişi ve toplum sağlığını korumanın en önemli şartı ise temizliktir. Bunun içindir ki, İslamda temizliğe büyük önem verilmiş, maddi ve manevi kirlerden temizlenip, arınanları Yüce Allah ın sevdiği bildirilmiştir.() Elbise, beden, ruh ve çevre temizliği emredilmiş hatta maddi ve manevi temizlik, namaz ve benzeri ibadetlerin temel şartlarından sayılmıştır.() Yine bu amaçla temiz ve faydalı gıdalar helal, sağlığa zararlı olanlar ise haram kılınmıştır. Aynı şekilde bireysel ve toplumsal hayatı ciddi biçimde tehdit eden alkollü içkilerin ve uyuşturucu maddelerinin kullanılması haram kılınmış, bu ve benzeri zararlı 5 şeylerden kaçınılması istenmiştir. (3) Aziz Mü minler! Sağlığı olumsuz yönde etkileyecek davranışlardan sakınmak nedenli önemli ise, hastalanınca da tedavi olmak en az o kadar önemlidir. Bu bakımdan sevgili peygamberimiz Allah cc verdiği derdin şifasını da verir ve yine öyleyse tedavi olun buyurarak hasta olan kişilerin tedavi olmalarının dini bir görev olduğunu hatırlatmışlardır.(4) O halde geliniz, güzel dinimizin ilke ve prensiplerini Allah a kulluk bilinciyle hayatımıza tatbik edelim, sağlıklı toplumun sağlıklı şahıslardan oluştuğunu asla göz ardı etmeyelim. Sağlıklı birey ve toplum için sağlık kurallarına ve bu konudaki uyarı ve önerilere kulak verelim. Unutmayalım ki, insanlara hayat verecek, onları maddeten ve manen sağlıklı ve diri tutacak, gönüllerini manevi ölümden kurtaracak reçete, Allah ve Rasulünün emir ve yasaklarına bağlılıktır. Sözlerimi bu hakikati en güzel şekilde vurgulayan, hutbemin başında okuduğum ayetin mealiyle bitiriyo- rum; Ey İman edenler! Allah ve Rasülü, sizi hayat verecek şeylere çağırdığı zaman, o çağrıya uyun ve bilin ki Allah kişi ile kalbi arasına girer, ve yine bilin ki onun huzurunda toplanacaksınız. (5) Bakara, / Tevbe 9/08 3 Maide 5/9 4 Tecrid-i Sarih. cilt 75. Sahife 5 Enfal 8/4 Hazırlayan: Mustafa KARADAĞ Antalya Merkez Vaiz

16 008 HUTBELERİ KİTAP SEVGİSİ 04 - Nisan Muhterem Mü minler! Yazılarak bir araya getirilmiş bilgileri ve yazılan malzemeyi ifade eden kitap dinî literatürümüzde özellikle Kur an-ı Kerim için kullanılan bir isimdir. Daha başlangıçta okumak, kalemle yazmak, bilmek, öğretmek gibi evrensel değerlere yer veren İslam medeniyetinin özünde kitap vardır. Şüphesiz bu, geçmiş kitapları doğrulayıcı,3 insanları zulmetten aydınlığa çıkarıcı,4 apaçık bir hidayet ve rahmet kitabı5 olan Kur an-ı Kerimdir. Hz Muhammed e göre...o, Allah ın en sağlam kulpudur. Okuyan onu okumaya doymaz. Ne kadar tefsir edilse manası tükenmez. Kim onunla söylerse doğru söyler. Kim onunla hükmederse adaleti yerine getirir. Kim onunla amel ederse ecir ve sevap kazanır. Kim de onunla çağırırsa çağırdığını hidayete çağırır. 6 Değerli Mü minler! Hz Adem ile Hz Muhammed arasında zaman zaman gönderilen suhuf ve kitap lar, din- dünya ilişkilerinin öğretimi yanında ilmin ve kitabın da gelişmesini sağlamıştır. Nitekim müslümanlar Hz Ebubekir döneminde bir araya getirilen mushafla, bilgiyi ilk defa yazılı kayıt altına alma tecrübesini yaşamışlardır. Islamın erken sayılabilecek bir döneminde sadece Kur an ilimlerinde değil; aynı zamanda felsefeden cebire, fizikten astronomiye, tıptan tarihe kadar yazılmış pek çok kitap müslümanların kütüphanelerinde en mûtenâ yerlerini almıştı. Hikmeti mü minin yitiği kabul eden bir anlayışla farklı kültür çevrelerinden yapılan tercümeler ve o dönemde İslam beldelerindeki kütüphanelerde bulunan yüz binlerce eser, kitaba verilen değerin somut bir göstergesidir. Gerek Selçuklu da gerekse Osmanlı nın kuruluş ve yükseliş döneminde 6 kitap ve kütüphane büyük bir ilgi görmüştür. Hatta kervansaraylarda konaklayan yolcuların istifade etmesi için teşekkül eden kütüphaneler, bu topraklarda hayatın kitapla ne kadar iç içe olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer taraftan kültürümüzde kitap sevgisi minyatür, tezhip, hat gibi sanatlarla estetik bir boyut kazanmıştır. Şüphesiz kaynağını Kur an ve sünnetten alan bütün bu birikim, İslam dünyasının aydınlanmasını temin ederken Batı nın da ortaçağ karanlığından uyanmasını sağlayan önemli bir dinamik olmuştur. Değerli Kardeşlerim! Kitap iyi bir dosttur. Varlık gayemizi açıklayan, hayatı daha anlaşılır hale getiren, eşyada sanatı, sevgi ve paylaşmada fazileti, birlik ve dayanışmada rahmeti, ayrılıkta azabı göstererek elimizden tutan gerçek bir dost... Biz aslında onunla görür, onunla yürür, onunla hissederiz. Onun olmadığı yerde cehalet, şiddet, inat, kaos, hak ihlali, kanaatsızlık, haddini bilmemek ve sorumsuzluk vardır. Cahil cesur olur sözü bu yüzden söylenmiştir. Kıraathane kültüründen kahvehane anlayışına geçiş -maalesef- toplumumuzun kitapla ilgili zihniyet dönüşümünü gösteren önemli bir örnektir. Iletişimin bu denli geliştiği, hızlı bir değişim ve dönüşümün yaşandığı günümüzde geleceğimizi nitelikli bilgi ve kitabın belirleyeceği açıktır. Bu sebeple dini, ilmi, edebi olarak tefekkür dünyamızı süsleyen; ruhumuza, benliğimize, kültür ve medeniyetimize yön veren kitaplarımıza gereken ilgiyi göstermeliyiz. Hayatımızı kitapla yeniden buluşturmalıyız. Zira bilgi ve kitap olmadan yaşanılan dindarlığın, yapılan sanatın, yürütülen zıraat ve ticaretin bir eksiklik olduğu asla unutulmamalıdır. Isfahani; Müfredat, ktb md. K.Kerim; Alak, K.Kerim; En am, 9. 4 K.Kerim; İbrahim,. 5 K.Kerim; Nahl, Tirmizi; Sevabü l- Kur an, 4. Hazırlayan: ŞABAN ERDİÇ İL VAİZİ

17 008 HUTBELERİ - Nisan ÂLEMLER İÇİN RAHMET OLAN GÜZEL PEYGAMBERİMİZ! Değerli Müminler Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) henüz dünyaya gelmeden önce, insanlar değer ölçülerini yitirmiş, yollarını şaşırmışlardı. Küfür ve şirk gönülleri karartmış, haksızlık hayatın bütün alanlarını kuşatmıştı. Sosyal hayat bozulmuş, ahlâkî değerler yozlaştırılmıştı. Akrabalık bağları koparılıyor, komşuluk hukuku ihlâl ediliyordu. Kadınlara insanî muâmele yapılmıyor, zâlimler mazlumları eziyor, emeğin hakkı verilmiyordu. Muhterem Kardeşlerim! İşte Sevgili Peygamberimiz, karanlığın böylesine yoğun olduğu bir dönemde dünyayı şereflendiriyordu. Sapıklık, putperestlik ve hurafelerle kararan gönülleri, Kur ân ın nûruyla aydınlatıyor; insanlığı yalnızca, Allah'a kulluk etmeye çağırıyordu. Bu çağrıya kulak verenlere, sözün doğrusunu söylemeyi, emanete riâyet etmeyi, akrabalık bağlarını korumayı, komşularla iyi geçinmeyi ve kan dökmekten sakınmayı öğütlüyordu. Zina yapmaktan, yalan söylemekten, yetim malı yemekten, haksız kazanç sağlamaktan, namuslu insanlara iftira etmekten uzak durmayı emrediyor; insanları namaz kılmaya, oruç tutmaya, zekât vermeye, iyilik yapmaya, bireysel ve toplumsal sorumluluklarını yerine getirmeye davet ediyordu. Çünkü O, Yüce Kur ân ın ifadesiyle alemlere rahmet olarak gönderilmiş ti.() Bir hadislerinde; Ben bir rahmet ve hidayet rehberiyim () buyurmuş; müşriklere bedduâ etmesini teklif edenlere, Ben lânet eden değil, âlemlere rahmet olarak gönderildim diye cevap vermiştir. Çocuklara şefkat ve merhamet gösterilmesini istemiş; çocukları öperken birisinin; Ya Rasûlallâh, Siz çocukları öper misiniz? Ben çocukları hiç öpmem demesi üzerine; Allah senin kalbinden şefkat ve merhameti çıkardıysa ben ne yapayım! (3) diye bu kişiyi uyarmıştır. Bir savaş esnasında bir kaç çocuğun çarpışan 7 iki taraf arasında kalıp öldüğünü görünce, bundan büyük üzüntü duymuş; Ey Allah'ın Rasûlü, neden bu kadar üzülüyorsunuz, bunlar müşrik çocuklarıdır diyenlere şu ibretli cevabı vermişlerdir; Bunlar müşrik çocukları da olsa masumdurlar Dikkat edin, çocuk öldürmeyin! Her insan tertemiz fıtrat üzere yaratılmıştır (4) Aynı şekilde ana-babaya, kadınlara, yaşlılara şefkat gösterilmesini ve iyi davranılmasını emretmiş; kişinin mü min kardeşine tebessümde bulunmasının bile sadaka olduğunu belirtmişlerdir. Şüphesiz bütün bunlar o Yüce Peygamber in âlemlere rahmet olarak gönderildiğini göstermektedir. Saygıdeğer Müminler! Sevgili Peygamberimiz in âlemlere rahmet oluşu yalnızca insanlarla sınırlı kalmayıp, bütün canlıları kuşatmıştır. Bir hadislerinde; Allah, merhametli olanlara rahmetiyle muamele eder. Öyleyse, sizler yeryüzündekilere merhamet edin ki, göktekiler de size merhamet etsinler... (5) buyurarak bütün varlıklara şefkatle muamele edilmesini istemişlerdir. Diğer bir hadislerinde de; Haksız yere bir serçeyi bile öldürenden Yüce Allah kıyamet gününde hesap soracaktır (6) buyurmuşlardır. Bir defasında açlıktan karnı sırtına yapışmış, yorgun ve bitkin duruma düşürülmüş bir deve görünce; Konuşamayan bu hayvanlar hakkında Allah tan korkun (7) buyurarak deve sahiplerini ikaz etmiştir. Yine kedisini aç bırakarak işkence eden bir kadının ilahi cezaya uğrayacağını bildirmiş, köpeğe yaptığı iyilik yüzünden de bir kişinin cennete gireceğini haber vermişlerdir. (8) O halde Aziz Kardeşlerim, geliniz, bizler de Sevgili Peygamberimiz gibi; ailemiz, çocuklarımız, komşularımız, akrabalarımız, kısaca tüm insan ve canlılar için rahmet vesilesi olalım. Elimizle, dilimizle, iş ve icraatlarımızla çevremize faydalı olup, güven, huzur ve mutluluk verelim. Sözlerimi, hutbemizin başında okuduğum âyet-i kerimenin meâliyle bitiriyorum: (Ey Muhammed!) Seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik. Diyanet Hutbe Arşivinden alınmıştır.