Meslek Nedir? Meslek E.ği Nedir? Melsek E.ği ve Gelişim Süreci Meslek E.ği İlkeleri Meslek E.ği Kodları Bazı Meslek Alanlarında E.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Meslek Nedir? Meslek E.ği Nedir? Melsek E.ği ve Gelişim Süreci Meslek E.ği İlkeleri Meslek E.ği Kodları Bazı Meslek Alanlarında E."

Transkript

1 MESLEK ETİĞİ İÇİNDEKİLER Meslek Nedir? Meslek E.ği Nedir? Melsek E.ği ve Gelişim Süreci Meslek E.ği İlkeleri Meslek E.ği Kodları Bazı Meslek Alanlarında E.k ADALET MESLEK ETİĞİ Doç. Dr. Mustafa CİHAN HEDEFLER Bu üniteyi çalışdktan sonra; Meslek kavramını öğrenebilecek, Meslek e.ği kavramını tanıyabilecek, Meslek e.ği ilkelerini kavrayabilecek, Meslek e.ği kodlarını anlayabilecek, Bazı meslek alanlarını tanıyabileceksiniz. ÜNİTE 8

2 GİRİŞ Günümüzde her geçen gün önemi artan etiğin, özellikle günlük pratik yaşamla ilgili sorunlarla ilişkilendirilmesi dikkat çekicidir. Toplum yaşamında önemli bir yeri olan mesleklerin de etik bir boyutu olduğu gerçeği artık kabul edilmektedir. Meslek etiği, mesleklerde uyulması gereken birtakım kural ve etik değerleri ifade etmektedir. Bu bağlamda meslek etiği ilkeleri, bir mesleğe ait mesleki davranış ilkeleri olarak da adlandırılabilir. Meslek etiği, mesleki bilgi ve uzmanlık nedeniyle meslek mensuplarına yüklenen ilave bir sorumluluktur. Bununla birlikte meslek etiği, mesleğin gereklerinin yapıldığı toplumun genel ilkelerinden bağımsız değildir. Bu ünitede toplumsal yaşam için hem gerekli hem de vazgeçilmez olan mesleklerle ilgili olarak, meslek etiği kavramının neyi ifade ettiği, temel meslek etiği ilkelerinin ve meslek etiği kodlarının neler olduğu konuları üzerinde durulmaktadır. MESLEK ETİĞİ KAVRAMI Uygulamalı etik, etiğe ilişkin somut konuları ele alır. Ahlak, davranışlarımızı yönlendiren değerler ve buyruklar topluluğudur. Bu nedenle ahlak, her zaman yaşamımızın içindedir. Dolayısıyla ahlaka her tarihsel dönemde ve her insan topluluğunda rastlamak mümkündür. Bir felsefe disiplini olan etik (ahlak felsefesi) ise, söz konusu ahlak olgusu üzerine düşünmek ya da felsefe yapmaktır. Böylece etik, felsefenin önemli disiplinleri arasında yer alır. Başka bir ifadeyle etik, konu ve sorunlarının çeşitliliği ve çözüm denemelerinin çokluğu dolayısıyla diğer felsefe disiplinlerinin önünde yer alır. Etik, ahlak konusunda sadece teorik tartışmaların yapıldığı bir disiplin değildir. Aynı zamanda etik; ilkelerin, belirli yaşam ve eylem alanlarına uygulanmasıyla ortaya çıkan konu ve sorunlarla da ilgilidir. Nitekim bu konudaki çalışmalar uygulamalı etiği ortaya çıkarmıştır. Uygulamalı etik, etiğe ilişkin daha somut konuları kendisine konu yapar. Ayrıca uygulamalı etik çalışmaları ile etik, soyut felsefi bir tartışma olmaktan çıkarak, günlük yaşama dâhil olmuştur. İşte meslek etiği de bunlardan biridir. Şu hâlde meslek etiği nedir? Meslek etiğinin temel ilkeleri nelerdir? Meslek etiğinin tarihsel olarak gelişim süreci nasıl olmuştur? Meslek Nedir? Meslek etiğinin ne olduğunu anlayabilmek için, öncelikle meslek kavramının ne anlama geldiğinin ortaya konulması gerekir. Çünkü toplumda yapılan her işi ya da uğraşı bir meslek olarak görmek doğru değildir. Bir iş ya da uğraşın meslek olarak kabul edilmesi için birtakım özellikleri ve şartları taşıması gerekir. Meslek kavramı, belli bir eğitim ile kazanılan, sistemli bilgi ve becerilere dayalı; insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları belirlenmiş iş ya da uğraş anlamına gelmektedir. 2

3 Bir işin ya da uğraşın meslek olarak adlandırılması için, uğraş alanının etik değer ve ilkelere de yer vermesi gerekmektedir. Meslek etiği, belirli bir meslek grubunun meslek üyelerine emreden, onları belirli kurallarla davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, mesleki rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür. Bu genel tarife rağmen, meslek kavramının tanımı konusunda bazı anlaşmazlıklar vardır. Örneğin bazıları, para kazanmak için yapılan bütün uğraşları meslek olarak değerlendirmektedir. Fakat bazıları ise, meslek kavramının bu kadar geniş tutulmasından yana değildir. Bunlara göre, bir uğraşın meslek olarak adlandırılması için birtakım şartları taşıması gerekmektedir. Bir işin ya da uğraşın meslek olarak adlandırılması için, uğraş alanının etik değer ve ilkelere de yer vermesi gerekmektedir. Bir meslek çalışanının, bilgi, beceri, doğru iş alışkanlıkları ve tutumlara sahip olması icap etmektedir. Buradan hareketle bir meslekte bilgi ve beceriler kadar mesleki değerlerin ve etik ilkelerinin de tanımlanmış olması gerekmektedir. Söz konusu etik değer ve ilkeler, yazılı olabileceği gibi, meslektaşlar tarafından örtülü biçimde benimsenmiş de olabilir. Her meslek; o mesleğin değerini, gelişmesini ve diğer insanlar açısından tanınmasını sağlayan örgütlere sahiptir. Bu anlamda dünyada binlerce meslekten bahsetmek mümkündür. Ülkemizde de resmî olarak tanımı yapılmış, yaklaşık 600 e yakın mesleğin olduğu belirtilmektedir. Toplumda tanınan ve benimsenen bir meslek sahibi olmak, sosyolojik bakımdan birtakım sonuçlar doğurur. Bu bağlamda toplumda tanınan bir meslek sahibi olmak, beraberinde itibar getireceği gibi mensuplarına da bazı ayrıcalıklar, sosyal, ekonomik, yasal ve politik üstünlükler de sağlar. Bu nedenle ortaya yeni çıkmış bir iş grubu, bir meslek olarak tanınmak ve adlandırılmak için büyük çabalar gösterir. Bir uğraşın ya da işin bir meslek olarak sayılabilmesi için taşıması gereken şartları ve ölçüleri kısaca şu şekilde sıralayabiliriz: Bir meslek, toplumun hayati ihtiyaçlarından birini karşılamalıdır. Meslek, bir kişinin sadece kendi doyumu için değil, aynı zamanda başkalarının yararı için de yaptığı bir uğraş olmalıdır. Bir mesleğin meslek olabilmesi için mesleğe girmeden önce kişilerin, bu mesleği yapabilmelerini sağlayan bilgi, beceri ve tutumları kazanmış olmaları gerekir. Meslek dalları birtakım araştırma ve deneylerle geliştirilerek, kendine özgü tekniklere zamanla sahip olmalıdır. Meslekler kazanç elde etmek için yapılan uğraşlar olduğu için, meslek mensupları yaşamlarını mesleklerinden elde ettikleri yasal parasal kazanç ile sürdürüyor olmalıdır. Meslek alanlarının kendine özgü değer ve etik ilkeleri vardır. Bu nedenle meslek mensupları, bu değer ve ilkeler doğrultusunda davranmalıdır. Meslek Etiği Nedir? Meslek etiğinin ne olduğuna ilişkin birçok tanımlama ile karşılaşmaktayız. Ancak biz burada bu tanımlardan bazıları üzerinde duracağız. Bunlardan birine göre meslek etiği, çalışma yaşamımızdaki meslektaşlarımıza, işverenlere, üreticilere, tüketicilere, kişilere ve topluma karşı bireysel davranışlarımızı yönlendiren, mesleksel davranışlarla ilgili nelerin doğru ya da yanlış olduğu 3

4 Meslek etiği diğer denetim biçimlerinden farklı bir şekilde, içsel bir denetim sağlar. hakkında inançlarımıza dayalı bizlere yol göstericilik yapan etik ilkeler toplamıdır. Diğer bir tanımlamada ise meslek etiği, bir meslek grubunun üyelerini belli kurallarla davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan, ilkesiz üyeleri ise dışlayan, rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür. Bu tanımlamalardan da anlaşılacağı üzere meslek etiği, özellikle mesleklerde uyulması gereken birtakım kuralları ifade etmektedir. Bu kurallara, dünyanın neresinde olursa olsun aynı meslekte çalışan insanların uyması gerekmektedir. Böylece meslektaş insanların birbirleri ile ilişkilerinde birtakım davranış kalıplarına uymaları, meslek etiğinin bir gereği olarak karşımıza çıkar. Ünlü sosyolog Durkheim e göre ise meslek etiği, bir meslek grubunun lehine olacak biçimde, kişisel eğilimleri sınırlayan ve meslek mensuplarını belirli davranışları yapmaya zorlayan kurallardır. Dolayısıyla meslek etiği, bir meslek grubunun ürünü olduğu için, bir grup ne kadar güçlü ve sağlam olursa etik ilkelerin de o oranda etkili olduğu söylenebilir. Gruptaki ilişkiler son derece önemlidir. Örneğin grupta ilişkiler samimi, içten ve sıcak olursa, grupta paylaşılan duygu ve düşünceler de o derece yoğun olabilir. Başka bir deyişle, mesleki gruplar ne kadar sağlam ve örgütlü olursa, grubun sahip olması gereken meslek etiği de o kadar gelişir ve saygınlık kazanır. Öte yandan geleneksel anlamda meslek etiğinin temelinde yatan düşünce, meslek sahiplerinin mesleklerini yapmak suretiyle kendilerine ihtiyaç duyanlara hizmet ederek kamu yararına çalışmalarıdır. Dolayısıyla meslek etiği açısından bir mesleğin yapılmasıyla kazanılan maaş, gelir, güç, statü gibi kişisel çıkarlar ikinci planda gelmelidir. Örneğin bir doktorun asıl amacı para kazanmak değildir. Başka bir ifade ile doktor para kazanmak için hastasını muayene etmez. Fakat o, hastalarına baktığı için para kazanır. Bundan dolayı meslek sahibi olmak, iş adamlığı ve işçilikten ayrılmaktadır. Çünkü söz konusu gruplar, açık bir şekilde uğraşlarının asıl amacının ücret olduğunu ifade etmektedir. Meslek etiği, diğer denetim biçimlerinden farklı bir şekilde içsel bir denetim sağlar. Ayrıca meslek etiği genel anlamda etik değerlerin, bir meslek bağlamında yeniden oluşturulmasıdır. Meslek etiği ilkeleri, bir mesleğe ait mesleki davranış ilkeleri olarak da adlandırılabilir. Diğer yandan meslek etiği, genel ahlak kurallarından fazla olarak mesleki bilgi ve uzmanlık nedeniyle meslek mensubuna yüklenen ilave bir sorumluluktur. Bir işin verimliliğinin artması ve kalitesinin yükselmesi için meslek etiği son derece gereklidir. Nitekim meslek etiğine uygun davranışlar sergileyen meslek mensupları, çevresinin güvenini ve saygısını kazanırlar. MESLEK ETİĞİ VE GELİŞİM SÜRECİ Meslek etiği, toplumsal planda iş bölümünün ortaya çıkması ve dolayısıyla birtakım işleri bazı insanların daha ustalıkla yapabilmeleri sonucunda ortaya çıkan meslekleşme süreci ile birlikte doğmuştur, diyebiliriz. Günümüzde meslek etiğine ilginin her geçen gün artmasının nedeni ise, meslek türlerinde karşılaşan etik sorunların giderek artmasıdır. 4

5 Meslek etiği, mesleğin gereklerinin yapıldığı toplumun genel etik değerlerinden bağımsız değildir. Ahilik, Anadolu da yaşamını sürdürmüş ve özellikle Osmanlı Devleti nin kurulmasında önemli roller üstlenmiş; toplumun sosyal, ekonomik ve kültürel hayatının düzenlenmesinde etkili olmuş bir esnaf ve sanatkârlar birliğidir. Meslek etiğini kendi içinde bölümlere ayırmak mümkündür. Mesleğin türüne göre tıp etiği, bilim etiği, mühendislik etiği, polis etiği, basın etiği vb. adını alan meslek etikleri, söz konusu mesleğe mensup kişilerin, mesleklerini icra ederken dikkat etmeleri gereken etik kuralları içermektedir. Ancak şunu belirtmeliyiz ki, meslek etiği, mesleğin gereklerinin yapıldığı toplumun genel etik değerlerinden bağımsız değildir. Bunun yanında meslek etiği, ilgili mesleğin evrensel planda kabul görmüş ilkelerinden de etkilenmektedir. Tarihsel süreç açısından olaya yaklaştığımızda insanoğlunun ihtiyaç duyduğu her türden mal ve hizmet üretimi, çeşitli meslek dallarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Farklı biçimlerde kurulan meslek dalları ya da grupları söz konusu mesleğin kurallarını ve dayanışmasını kapsayan birtakım ilkeleri olan birliklerdir. Birlik ve dayanışma içerisinde olan bir meslek grubu ise, hem mesleğin saygınlığının artmasını hem de topluma daha iyi hizmet sunulmasını hedeflemektedir. Bu meslek dalları arasında esnaf birliklerinden zanaatkârlara ve hekimliğe kadar birçok meslek grubunu sayabiliriz. Öte yandan bir toplum içerisinde yaptığı iş ya da uğraş dolayısıyla kendi başına farklılaşarak belli bir meslek grubu hâline gelen ilk meslek, hekimlik olarak bilinmektedir. Hekimlerin oluşturduğu meslek grubunun en önemli ifadesi de Hipokrat Andı dır. Hipokrat andı ise, tıp öğrenimini bitiren genç doktor adaylarının mesleklerine başlamak için ettikleri bir tür yemindir. Bir tür tıp etiği ilkeleri niteliğinde de olan bu andın kısaca özü, doktorun; soyuna, dinine, sosyal ve siyasi durumuna bakmaksızın bütün hastalarına eşit davranması ve mesleğini kötüye kullanmaması şeklindedir. Osmanlı dönemindeki Ahilik Teşkilatı, Batı daki Lonca sistemi aynı meslek çerçevesinde bir araya gelenlerin oluşturduğu toplumsal yapılardır. Bunlardan kendi kültür tarihimiz açısından da önemli bir yeri olan Ahilik Teşkilatının meslek etiği açısından dikkatle incelenmesi gereken bazı yönleri vardır. Ahilik, Anadolu da yaşamını sürdürmüş ve özellikle Osmanlı Devleti nin kurulmasında önemli roller üstlenmiş; toplumun sosyal, ekonomik ve kültürel hayatının düzenlenmesinde etkili olmuş bir esnaf ve sanatkârlar birliğidir. Batı daki Lonca sisteminden farklı olarak, Ahi birlikleri devlet otoritesinin dışında kurulup gelişen, günümüzde kamu görevi kabul edilen bir işi gönüllü olarak gerçekleştiren birliklerdi. Ahilikte temel amaç, bir kişiye sadece bir meslek öğretmek değildir. Aynı zamanda kişilere meslek ahlakı ve toplum kuralları da öğretilerek onun daha iyi bir insan olarak yetiştirilmesi sağlanmaya çalışılır. İşte bu amaç doğrultusunda kişi, bir meslek öğrenmenin yanında, zaviyelerde toplum adabını, İslam dinini, pozitif bilimleri de öğrenirdi. Öte yandan Ahilik, insanların bir sanat dalında uzman olmalarını sağlamanın yanında, sanatkârın ahlaki düzeyini yükselten, iş dünyasına insancıl boyutlar kazandıran bir sosyo- ekonomik kuruluştur. Ahilik iyiliğin, dostluğun, kardeşliğin, kısaca bütün güzel değerlerin içselleştirildiği bir birliktir. Kurucusu Ahi Evran, ahlak ile sanatın âdeta bir birleşimi olan Ahiliği çok itibarlı bir duruma getirme çabası göstermiş önemli bir şahsiyettir. Ahi Evran, Anadolu insanına alın teri ile geçinme, 5

6 Bir toplumda var olan bütün meslekler, toplumsal yaşam için hem gerekli hem de vazgeçilmezdir. öz güvenli ve minnetsiz bir yaşama becerisi kazandırmaya ve vatan sevgisi benimsetmeye çalışmıştır. Yine Ahi Evran, Ahilere ahlaki bir bakış açısı da kazandırmıştır. Örneğin bir Ahi esnafı kendi müşterisine, Bugün yeterince satış yaptım, lütfen komşu dükkândan alışveriş yapın. diyebilmekteydi. Ahilere özgü bu davranış, meslek etiği açısından oldukça dikkat çekicidir. Ahi ahlakının temel niteliklerinden bazıları şunlardır: İş ve meslek sahibi olmak Helal kazanç kutsaldır. İş yeri huzurlu bir ortam olmalıdır. Ekonomik işlerde doğruluk Fırsat ve imkânlardan eşit ölçüde yararlanma, kendisinden başkasını da düşünme Planlı, vasıflı, kaliteli ve standart mal üretimi Ahi örgütlerinde mesleki ve ahlaki eğitim Böylece Ahilik sisteminde de gördüğümüz gibi, bir meslek birliğinin en önemli kaygısı, meslek üyeleri arasında birlik ve beraberliği sağlamaktır. Yine birlik, mensuplarını aynı etik değerler etrafında bir araya getirmekte son derece önemlidir. Sonuçta bir toplum içerisinde meslek grupları sağlıklı ve iyi olursa, toplumun geneli de bundan payını alır. Geçmişte Ahilikte olduğu gibi, bugünde aynı mesleği yapanların bir araya gelerek çeşitli meslek birlikleri ya da toplumsal birlikler oluşturduğu bilinmektedir. Bu konuda Tabip Odaları, Barolar Birliği gibi mesleki kuruluşlar sayılabilir. Günümüzde mesleki birlik kurmak için özel bir meslek dalında bulunuyor olmak gerekmez. Artık herhangi bir işi yapıyor olanlar da bir araya gelerek bir kurumsal ve yasal iş birliği içinde olabiliyorlar. Bu faaliyetler de farklı isimlerle (Oda, Dernek ve Birlik gibi) adlandırılır. Şoförler Odası, Esnaf ve Sanatkârlar Derneği gibi çalışma birliklerini buna örnek verebiliriz. MESLEK ETİĞİ İLKELERİ Meslek etiği ilkeleri, her meslek mensubunun olabildiğince iyi olması ilkelerinden başka bir şey değildir. Her şeyden önce şunu belirtmeliyiz ki, bir meslek üyesinin yaptığı her türlü eylem, bir noktadan sonra, kendini aşar ve diğer meslektaşlarını da yakından ilgilendirir. Örneğin bir meslek üyesinin yapmış olduğu olumsuz ve istenmeyen bir davranış sadece onu yapan üyenin küçük düşmesine yol açmaz, aynı zamanda bağlı olduğu mesleğe duyulan bütün güveni ve saygıyı da olumsuz yönde etkiler. Dolayısıyla bir meslek üyesi yapacağı davranışlara çok dikkat etmelidir. Çünkü yapacağı yanlış bir davranış sadece kendisine değil, mensubu olduğu mesleğe de zarar vermektedir. Hatta yapılan yanlış davranış, mesleğin güvenini ve saygınlığını azalttığı için, bundan toplum da etkilenecektir. Gerçekten de bir toplumda var olan bütün meslekler, toplumsal yaşam için hem gerekli hem de vazgeçilmezdir. Bütün mesleklerin, toplumun her bakımdan ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik hedefleri vardır. Bu hedeflerin istenilen boyutta gerçekleşmesi toplumsal yaşam açısından önemlidir. Bu bağlamda her 6

7 meslek mensubunun mesleğine ilişkin birtakım etik değerleri içselleştirerek meslek yaşamına yansıtması gerekir. Meslek etiği ilkeleri, her meslek mensubunun olabildiğince iyi olması ilkelerinden başka bir şey değildir. Meslek etiğinin ilkelerini meslek yaşamında kabul eden ve uygulayan meslek mensupları her zaman takdir edildiği gibi, yaptıkları işe güven duyulmasını da sağlar. Şu hâlde genel anlamda meslek etiği açısından, temel meslek etiği ilkelerinin neler olduğu üzerinde öncelikle durulması gerekir. Bunları doğruluk, yasallık, yeterlik, güvenirlik ve mesleğe bağlılık olarak sıralayabiliriz. Doğruluk İlkesi Genel toplum yaşamında olduğu gibi, meslek yaşamında da yalancılık, en büyük tehlikedir. Doğruluk, yalancılığın karşıtı olarak değerlendirilir. Bu bağlamda doğruluk, doğru sözlülük ve güvenirliğe işaret eden bir kavram olarak karşımıza çıkar. İnsan, toplumda tek başına yaşamaz. Ahlak dediğimiz olgu ise, ancak başkaları ile birlikte yaşadığımız bir toplumda ortaya çıkar. Buna göre etik bir davranış, başkaları ile kurduğumuz ilişkilerde iyi olmayı, dürüst olmayı ve içtenliği gerektirir. Örneğin bir meslek üyesi çalışma yaşamında içten ve dürüst davranmazsa, başkaları ile ilişkilerde kendi sonunu hazırlar. Aynı zamanda mesleğine ilişkin güven ortamının da ortadan kalkmasına yol açar. Genel toplum yaşamında olduğu gibi, meslek yaşamında da yalancılık en büyük tehlikedir. Çoğunlukla korku ve güvensizlikten kaynaklanan yalan söyleme, zedeleyici bir davranış biçimidir. Bir meslekte hangi konumda olursa olsun kişiler, yalandan uzak durarak ve doğruluğu içselleştirmiş bir şekilde hem astlarına hem de üstlerine tam manası ile güven vermek zorundadır. Başka bir deyişle tüm meslek mensupları, çalışmalarının her aşamasında doğruluk ve dürüstlükten asla ödün vermemelidirler. Yalancılık, iş yaşamını sarsan ve kişiyi meslekten atılmaya kadar götüren olumsuz bir davranıştır. Öte yandan bir meslek mensubu, sadece kendi meslektaşları arasında kurduğu ilişkide değil, meslek dışı ilişkilerinde de doğru, dürüst, samimi ve hakkaniyetli olmalıdır. Zaten bütün bunları sağlarsa herkese güven vermiş olur. Kısaca, meslek yaşamında doğru davranış biçimlerini uygulamak; dürüst, adil, eşit ve tarafsız olmak, yalan söylememek meslek etiğinin temel ilkeleri arasındadır. Yasallık İlkesi Çalışma yaşamında, üretilen her türlü malın üretiminden tutun da çalışanların karşılaştığı problemlere varıncaya kadar yasalara uymak ya da yasalara bağlı kalmak da meslek etiği ilkeleri arasında yer alır. Ülkemizde üretim alanına ve çalışma yaşamına ilişkin birçok yasa vardır. Bu konuda sadece devletin değil, uluslararası bazı kuruluşların da etkili olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar çalışma yaşamını düzenleyen Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ile üretim standartlarını düzenleyen Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) gibi kuruluşlardır. Yasallık ilkesi bağlamında, hukuksal açıdan suç oluşturan emirlerin yerine getirilmemesi konusunda, yöneticiler kesinlikle kararlı olmalıdırlar. Diğer yandan, emirlerin yasalara aykırılığının üst yöneticilere anımsatılması ve yönetimde 7

8 keyfiliğin ortadan kaldırılması hukukun üstünlüğünün sağlanması açısından önemlidir. Yeterlik İlkesi Meslekte kazanılan deneyim ve yetkinlikler, o işi yapma konusunda bireye toplum içerisinde uzman, yetkili ya da yeterli kişi gibi kimlikler kazandırır. Mesleğe ilişkin etik kodlar, çalışanların davranışlarına yol gösteren kurallardır. Bir meslek ilkesi olarak da değerlendirilen yeterlik, bir görevi icra etmek ve görevin gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmek için ihtiyaç duyulan yetenek, bilgi ve becerileri ifade eden bir kavramdır. Başka bir deyişle yeterlik, bir görevi yerine getirmek için sahip olunması gereken kapasiteyi ifade eder. Çalışma yaşamında yeterlikler, mesleksel yetkinliğin göstergeleri olarak oldukça önemsenmektedir. Bir mesleğe ilişkin olarak belirlenmiş yeterlikler esas alınarak, meslek mensuplarının etkinlikleri değerlendirilebilir. Ayrıca yeterlikler, çalışanların işe ilişkin özellikleri hakkında daha doğru bilgiler elde etmenin, doğru değerlendirmeler yapmanın, ödüllendirmelerinin ve daha birçok konunun etkili bir aracı olarak düşünülmelidir. Günümüzde gerek bilim alanında gerekse teknoloji alanındaki sürekli gelişmeler çalışma yaşamını da etkilemektedir. İşte bütün bu değişme ve gelişmeleri izlemek, kendini yenilemek ve çalışma alanlarında uygulamak meslek etiği ilkeleri açısından son derece önemlidir. Meslekte kazanılan deneyim ve yetkinlikler, o işi yapma konusunda bireye toplum içerisinde uzman, yetkili ya da yeterli kişi gibi kimlikler kazandırır. Bunun yanında bir işi yapabilme konusunda diploma ya da herhangi bir belge almak da kişiye o işi yapabilme konusunda hak ve yetki verir. Meslek mensuplarının işlerinin ehli olmalarının yanında, iyi bir eğitimden geçmeleri de gerekmektedir. Güvenirlik İlkesi Güvenirlik de bir meslek etiği ilkesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir meslek mensubunun mesleğini icra ederken güvenilir olması, mesleğini en iyi şekilde, zamanında ve istenildiği gibi yapması ile mümkündür. Güvenilir bir çalışan, bilgilerini başkalarını yanıltmak için değil, başkalarına yardım etmek için kullanır. Ayrıca güvenilir bir kişi, bütün enerjisini ve bilgisini işine verdiğinden başarılı olması kaçınılmazdır. Görevini benimseyen insanlara daha fazla güvenilir. Meslek etiğinin önemli bir boyutu güvendir. Güven, toplumsal planda olduğu gibi örgütsel planda da önemlidir. Yüksek güven toplumlarında insanların birbirlerine olan güvenleri de yüksektir. Örneğin esnaf arasında Sözüm senettir. ifadesi, yüksek güven toplumlarının özelliklerini yansıtır. Örgütsel boyuttaki güven ise, bir örgütte yer alan üyelerin birbirlerine duydukları güveni gösterir. Fakat örgütsel güven, toplumsal güven kültüründen bağımsız değildir. Bir örgüt içinde ise, hizmet içi eğitimle güven ortamı oluşturulabilir. Mesleğe Bağlılık İlkesi Meslek etiği ilkelerinden bir diğeri ise, kişinin yaptığı işi önemsemesi ve en iyi bir biçimde işini yapmaya çalışmasıdır. Mesleğe bağlılık, mesleği sevmekle ve onunla ilgili olmakla gerçekleşir. Nitekim bu niteliklere sahip olan bir çalışan, 8

9 bedensel ve zihinsel olarak bütün enerjisini yaptığı işe verir. Aksi hâlde işini sevmeyerek çalışan bir kişi, hem kendisini mutsuz eder hem de etrafına bu mutsuzluğu yansıtır. Bu iş verimliliğinin düşmesi demektir. Bu durumda kişiler, mesleklerini bırakmak zorunda bile kalabilmektedirler. Bir çalışanın işini gereği gibi yapması, görev ve sorumluluklarını bilmesi, örgütün amaçlarını benimsemesi mesleğe bağlılığının göstergeleridir. Bireyin çalışma yaşamı içerisinde sürekli olarak kendini geliştirmesi ve eğitim olanaklarından yararlanması işine verdiği önemi yansıtır. Öte yandan çalışan kişi, sadece kendini geliştirmemeli, meslektaşlarının mesleki gelişmelerine de katkıda bulunmalıdır. Kısaca mesleğe bağlılık ilkesi, çalışan kişinin işini sevmesine, benimsemesine ve huzurlu bir ortamda çalışmasına katkı sağlayan bir ilke olarak karşımıza çıkar. Bireysel Etkinlik Meslek e.ği ilkelerinin bir meslek için önemi nedir? Düşününüz? MESLEK ETİĞİ KODLARI Etik kodlar, bireylere yol gösterici ilkelerdir. Meslek etiği ilkeleri ile benzer işlevlere sahip olan meslek etiği kodlarından bahsetmek de mümkündür. Bir meslek alanında etik unsurlar bir araya getirilerek etik kod adı verilen yazılı dizgeler oluşturulur. Dolayısıyla bir meslek kodunda yer alan etik unsurlara, bu mesleği uygulayan herkesin uyması gerekmektedir. Eğer meslek mensubu söz konusu meslek etik kodlarına uymazsa, meslek birliği üyeyi zorlar, yaptırım uygular, hatta cezalar dâhi verir. Mesleğe ilişkin etik kodlar, çalışanların davranışlarına yol gösteren kurallardır. Etik kodlar, hem meslek ideallerinin üyeler arasında paylaşılmasını sağlar hem de meslekteki etik davranışlara rehberlik eder. Şu hâlde etik kodlar, meslek içinde kalabilmek için, üyelerin uymak zorunda oldukları amaç ve davranışlar bütünüdür. Genel de yazılı ve resmî bir nitelik taşıyan etik kodlarda, ne tür değerlerin benimseneceği açık olarak belirtilmiştir. Etik kodlar, örgütün ve mesleğin temel değerlerini ve mensuplarının takip etmesi gereken kuralları içerir. Bu bağlamda her mesleğin etik kodları kendilerine göre farklılık gösterir. Söz konusu ilkeler, mesleğe ilişkin her şeyden önce, uygulama standartlarını ortaya koyar. Etik ilkelerin yazılı olması hâlinde üyelere aktarılması ve öğretilmesi kolay olur. Nitekim meslek etiği ilkelerinin bütün üyelerce bilinmesi gerekmektedir. Etik kodların temel işlevi, kapsama giren bütün grup üyeleri üzerinde bir disiplin sağlamak ve bunun için gerekli ortamı oluşturmaktır. Etik kodlar, bireylerin etik açıdan doğru davranmalarına yardımcı olmak ve onları bu şekilde davranmaya motive etmek için kullanılır. Bir tür ilkeler kümesinden oluşan meslek etiği kodları, bir mesleğin inanç ve değerlerinin en görülebilir işaretlerini vermektedir. Bu 9

10 nedenle etik ilkelerin içeriğine ilişkin sorumlulukları üstlenmeden önce, çalışanların bu ilkeleri alabildiğince açık bir şekilde geliştirmeleri gerekir. Bir meslek ya da örgütün etik kodlar geliştirmesinin ya da sahip olmasının birçok nedeni vardır. Bunları şu şekilde özetlemek mümkündür: Meslekte ya da örgütte kabul edilmiş veya kabul edilebilir bulunan davranışları açık ve net bir şekilde tanımlamak Uygulamalarda, meslek ideallerine uygun olarak standartları yükseltmek Meslek ya da örgüt mensuplarının kendi davranışlarını kıyaslamalarını sağlayacak örnekler oluşturmak Profesyonel anlamda davranış ve sorumluluklar için bir çerçeve çizmek Mesleki kimlik gelişimine bir araç oluşturmak ve mesleki olgunluğun belirtilerini ortaya koymak Bir meslek için etik ilkelerini belirlemek önemli ve yararlıdır. Ancak bu ilkeleri yazmış olmak için yazıp daha sonra bir kenara bırakmak doğru değildir. Bununla birlikte meslek etiği ilkeleri tek başına yeterli olmaz. Zaten etik kodların meslek ile ilgili bütün sorunlara cevap vermesi beklenemez. Etik kodlar bireylere yol gösterici ilkelerdir. Ancak meslek etiği ilkelerinin bir meslek ya da örgütte yaşama geçirilebilmesi için bazı hususlara dikkat etmek gerekir: Etik sorunlara yer veren örnek olaylarla zenginleştirilmiş hizmet içi eğitim programları geliştirmek Etik olmayan davranışları etkin bir cezalandırma ve dengede tutma sistemiyle önlemeye çalışmak Etik olmayan davranışlar için verilecek cezaların çalışanlarca bilinmesini sağlamak Meslek yaşamında, iş arkadaşlarının ve üstlerinin ahlaki davranış üzerindeki etkisini tespit etmek Mesleğe ilişkin kural ve ilkeleri oluşturacak bir etik kurul oluşturmak Mesleğe ilişkin etik kural ve ilkeleri içeren bir liste geliştirmek TarPşma Sizce bir meslek için e.k kodlar oluşturmak gerekli midir? TarDşınız? Düşüncelerinizi sistemde ilgili ünite başlığı aldnda yer alan tardşma forumu bölümünde paylaşabilirsiniz. 10

11 BAZI MESLEK ALANLARINDA ETİK Daha öncede ifade ettiğimiz gibi meslek etiği kavramı, mesleksel çabaların iyiye ve doğruya yönlendirilmesi konusunda birtakım ilkeler koyan, çalışanların özel isteklerini sınırlayan, mesleğe ilişkin idealler koyan ve meslek ilkelerine uymayan mensupları ise dışlayan bir ilkeler topluluğudur. Bu anlamda bütün meslekler için meslek mensuplarına yönelik etik ilkeler oluşturulmuştur. Burada yeri gelmişken bazı meslek etikleri hakkında kısaca bilgiler vereceğiz. Tıp Etiği Her tıbbi eylemin kendince bir etik boyutu vardır. Meslek etikleri grubunda yer alan tıp etiği, genel olarak tıbbi eylemleri düzenleyen kurallar ve tıbba özgü değerler dünyası ile ilgili bir meslek etiğidir. Tıp etiği, tıbbi eylemler çerçevesinde neyin iyi, neyin kötü olduğu üzerinde durur. Bu anlamda her tıbbi eylemin kendince bir etik boyutu vardır. Tıp etiği açısından, örneğin bir doktorun öncelikli olarak görevi, hastaya zarar vermeden ya da hastanın iradesine karşı herhangi bir davranışa girmeden, onun sağlığını korumak ve hastanın yeniden sağlığına kavuşması için gerekli araç ve yollara başvurmaktır. Hipokrat yeminine göre de doktorlar hastalarına salt tamir edilecek bir nesne gibi davranmamakla sorumludurlar. Aynı zamanda doktorlar, hastanın kendisine insancıl davranılması ve kendisiyle ilgilenilmesi gibi birtakım haklı taleplerine de saygılı olmak zorundadırlar. Böylece tıp etiğinin alanını, tıbbi uygulamalar ve tutumların iyi veya kötü, doğru veya yanlış olarak değerlendirilmesi ve bu değerlendirmelerden birtakım etik ilkeler oluşturulması çabaları oluşturmaktadır. Bu anlamda tıp etiğine ilişkin birçok etik ilkeden bahsedilir. Bunlardan bazıları ise şunlardır: Özerkliğe saygı ilkesi, yararlılık ilkesi, kötü davranmama, adalet ilkesi, gizliliğe saygı, zarar vermeme, özgürlük, gerçeği söyleme ve eşitlik. Basın Etiği Basın etiği, basın ve yayın organlarında çalışanların mesleki etkinliklerindeki kurallar ve ilkeler bütününü ifade eder. Bugün çoğu ülkede basın etiği bağlamında, basının kendini denetleyen birtakım ilkeler oluşturduğu görülmektedir. Demokrasilerde toplumu bilgilendirmek görevinde olan basın, bu görevini yerine getirirken birçok etik değerlere dikkat etmek durumundadır. Basın sahip olduğu gücü, insan hak ve özgülüklerini hiçe sayarcasına kullanmamalıdır. Aynı zamanda basın mensupları, topluma yarar ilkesini de gözden uzak tutmamalıdır. Her basın mensubu basın meslek ilkelerine uymak zorundadır. Bazı basın meslek ilkeleri ise şunlardır: Yayınlarda hiç kimse ırkı, cinsiyeti, sosyal düzeyi ve inançları nedeniyle kınanamaz, aşağılanamaz. Düşünce, vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı; genel ahlak anlayışını, din duygularını, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ya da incitici yayın yapılamaz. Bir kamu kurumu olan gazetecilik mesleği, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez. Kişilerin özel yaşamı, kamu çıkarlarının gerektirdiği durumlar dışında, yayın konusu yapılamaz. 11

12 Bilim Etiği Bilim adamının gerçeği, doğruyu aramak ve bulmak için uluslararası geçerli standartlara uygun bilimsel çalışma yöntemlerini izlemesi şarttır. Bilim etiği, bilim adamının bilim yaparken uyacağı etik ilke ve kuralları ifade eder. Bu anlamda bilim adamının birtakım iç ve dış sorumluluklarından bahsedilebilir. Bunlardan iç sorumluluk, meslek etiğini oluşturur. Bilim adamının gerçeği, doğruyu aramak ve bulmak için uluslararası geçerli standartlara uygun bilimsel çalışma yöntemlerini izlemesi şarttır. Söz konusu standartlar arasında, verilerin manipüle edilmemesi, sonuçların birden çok deneyle aynı koşullarda yenilebilir olması, yasa hipotezlerinin her zaman doğrulanabilir olması gibi hususlar yer alır. Diğer taraftan kişisel doğruluk ve dürüstlük gibi özelliklerde bilim adamının etik ilkeleri arasında yer alır. Bilim adamının dış sorumluluklarına gelince, bunlar daha çok bilim adamının topluma karşı olan etik sorumluluklarıdır. Söz konusu dış sorumlulukları ise, şu şekilde sıralayabiliriz: Çeşitli projelerin potansiyel riskleri üzerine dikkat çekmek, kötü kullanıma karşı uyarmak, zararlı olabilecek ya da faydası ile maliyeti arasında mantıklı bir tutarlılık bulunmayan araştırmalardan vazgeçmek. Eğitim Etiği Eğitim ve öğretim işlerinin aynı zamanda bir etik boyutu olduğu gerçeğinden hareket ettiğimizde, eğitimle uğraşan bütün kişilerin, hizmet öncesi iyi bir etik eğitiminden geçmeleri gerekmektedir. Çünkü eğitimi kendine bir meslek hâline getiren öğretmenler, yetiştirmek durumunda oldukları kişilere örnek model olmak durumundadırlar. Nitekim ideal bir öğretmen, öğrettiklerini bizzat yaşayan ideal kişidir. Öte yandan iyi öğretmen, etik özgürlük fikrini gerçekleştirmekle sorumlu olduğunu bilen kişidir. Böyle öğretmenlerin yetiştirdikleri kimseler aydın, özerk, kendi hakkında karar veren ve kendi eylemlerine sahip çıkan kişiler olmaktadır. Öğretmenlik, sadece bilgi aktaran bir meslek değildir. Bu meslek aynı zamanda yetişmekte olan kuşağa birtakım değerler kazandırılmasını hedeflemektedir. Şu hâlde hangi düzeyde öğretim etkinliğinde bulunursa bulunsun, bir öğretmenin bazı etik ilkeler doğrultusunda davranması gerekmektedir. Öğretmenlik meslek etiğinin bazı etik ilkeleri ise şunlardır: Öğretmenin işinde profesyonel olması gerekir. Öğretmen, bir kamu hizmeti olarak eğitimde üzerine düşen sorumluluğun bilincinde olmalıdır. Her türlü davranışında adaleti sağlamalıdır. Ayrıca her türlü eşitsizlikten sakınmalıdır. Eğitim hizmetlerinin sağlıklı ve güvenli bir ortamda gerçekleşmesine olanak tanımalıdır. Hiçbir şekilde yolsuzluk yapmamalıdır. Düşünce ve davranışları ile doğru, dürüst ve güven verici olmalıdır. Son olarak öğretmen, mesleğine bağlılık içinde olmalıdır. Hukuk Etiği Bir meslek etiği olarak hukuk etiği, temel bir değer olarak adaletle ilgilidir. En genel anlamı ile hukuk, bir toplumun varlığını sürdürebilmesi için toplumu düzenleyen kurallar bütünüdür. Başka bir deyişle hukuk, bireylerin ve toplumun ortak iyiliğini sağlamak amacıyla konulan kurallar toplamıdır. Bu bağlamda bir toplumun hukuk sistemi, toplum düzenini ve adaletin işlemesini sağlama görevlerini üstlenir. Dolayısıyla hukuk ile etik arasındaki ilişki kaçınılmaz 12

13 bir ilişki olarak karşımıza çıkar. Hukuk normları etik ilkeler değildir, ancak bağlayıcı olmayı etik ilkeler ile sağlamaya çalışır. Bu bağlamda bir meslek etiği olarak hukuk etiği, temel bir değer olarak adaletle ilgilidir. Çünkü hukukun nihai amacı, adalettir. Hukuk uygulamalarında ise, her zaman adil ve adaletli sonuçlara ulaşma hedefi vardır. İdeal bir hukuk düzeni, adalete uygun olan düzendir. Bu nedenle hukuk mesleği ile uğraşanların son derece adil insanlardan oluşması gerekir. Hukukla ilişkili mesleklerde (yargıç, savcı, avukat gibi) görev yapan kişilerin, görevlerini yerine getirirken birtakım etik ilkeleri göz önünde bulundurmaları gerekmektedir. Örneğin avukatlık mesleği ile uğraşanlar, yüklendikleri görevleri, bu görevin kutsallığına yakışır bir şekilde özenle yerine getirmelidirler. Başka bir deyişle avukatlık unvanın gerektirdiği saygı ve güvene yakışır biçimde davranmalıdırlar. Mühendislik Etiği Mühendislik etiği ise, mühendislerin halka, çalışanlarına ve müşterilerine karşı uymaları gereken kural ve etik ilkeleri ifade eder. Meslek etiği açısından bir mühendis için temel ilke, mesleğinin doğruluğunu, onurunu ve değerini insanlığın refahının artması için kendi bilgi ve becerilerini kullanarak gerçekleştirmektir. Ayrıca bir mühendis, dürüst ve tarafsız olarak halka, kendi iş verenlerine ve müşterilerine sadakatle hizmet etmelidir. Son olarak bir mühendis, mühendislik mesleğinin yeteneğini ve itibarını artırmaya çabalamalıdır. Polis Etiği Polisler mesleklerini icra ederken her türlü işkence ve şiddetten kaçınmalıdır. Polis meslek etiği, etik değerlerin polislik mesleğine uygulanmasını ifade eder. Günümüzde polisin vatandaşlara sadece güvenlik hizmeti sunması yeterli değildir, bu hizmeti vatandaşa nasıl sunduğu ayrı bir önem taşımaktadır. Başka bir deyişle, söz konusu hizmet verilirken birtakım etik ilkelere de dikkat etmek gerekir. Örneğin bir polis, mesleğini yaparken insan hak ve özgürlüklerini keyfî bir şekilde kısıtlayamaz. Bu bağlamda polislik mesleğinin kendine özgü birtakım etik ilkeleri söz konusudur. Polislik mesleğinde geçerli olması istenen bazı etik ilkeler ise şunlardır: Mesleki yetki ve sorumlulukların gerekli yer ve zamanda yerine getirilmesi gerekir. Yetki ve görevler belirlenmiş hükümler dışında keyfî olarak kullanılamaz. Görev ne şekilde olursa olsun bir polisin görevini ihmal etmesi söz konusu değildir. Polisler mesleklerini icra ederken her türlü işkence ve şiddetten kaçınmalıdır. Etkili bir hizmet sunmak için toplumun güvenini kazanmalıdır. Son olarak, insanları sevme olgusunu mesleki anlamda ön plana çıkarmalı ve polislik görevini başkalarına egemen olmanın değil, başkalarına hizmet etmenin bir aracı olarak görmelidir. 13

14 Özet Bir işin ya da uğraşın meslek olarak adlandırılması için, uğraş alanının e.k değer ve ilkelere de yer vermesi gerekmektedir. Bu nedenle bir meslekte bilgi ve beceriler kadar önemli olan mesleksel değer ve e.k ilkelerin de tanınmış olması zorunludur. Meslek e.ği, mesleksel çabaların iyiye ve doğruya yönlendirilmesi konusunda bir takım ilkeler koyan, çalışanların özel isteklerini sınırlayan ve mesleğe ilişkin idealler koyan ilkeler topluluğudur. Meslek e.ği, toplumsal planda iş bölümünün ortaya çıkması ve dolayısıyla bir takım işleri bazı insanların daha ustalıkla yapabilmeleri sonucu ortaya çıkan meslekleşme süreci ile birlikte doğmuştur. Meslek e.ği ilkeleri her meslek mensubunun olabildiğince iyi olması ilkesinden başka bir şey değildir. Mesleğe ilişkin e.k kodlar ise, çalışanların davranışlarına yol gösteren kurallardır. E.k kodlar, meslek ideallerinin meslek mensupları arasında paylaşılmasını sağlar. Meslek e.ği, diğer dene.m biçimlerinden farklı bir şekilde içsel bir dene.m sağlar. Bir işin verimliliğinin artması ve kalitesinin yükselmesi için meslek e.ği son derece gereklidir. 14

15 Ödev Toplumumuzda karşılaşdğımız meslek e.ğine ilişkin olumsuz tutum ve davranışlar nelerdir? AraşDrınız. Hazırladığınız ödevi sistemde ilgili ünite başlığı aldnda yer alan ödev bölümüne yükleyebilirsiniz. 15

16 DEĞERLENDİRME SORULARI Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan Bölüm Sonu Testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. 1. Meslek kavramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? a) Bir meslek, toplumun ihtiyaçlarını karşılar. b) Bir meslek, sistemli bir eğitimle kazanılır. c) Meslek, bir kişinin salt kendi doyumu içindir. d) Mesleklerin kendine özgü değer ve ilkeleri vardır. e) Mesleği icra etmek, bilgi ve becerilere bağlıdır. 2. Meslek etiğini, Bir meslek grubunun lehine olacak biçimde, kişisel eğilimleri sınırlayan ve meslek mensuplarını belirli davranışları yapmaya zorlayan kurallar şeklinde tanımlayan sosyolog kimdir? a) Weber b) Durkheim c) Comte d) Marx e) Pareto 3. Aşağıdakilerden hangisi Ahi ahlakının temel niteliklerinden biridir? a) İş ve meslek sahibi olmak gerekir. b) Helal kazanç kutsaldır. c) Ekonomik işlerde doğruluk zorunludur. d) Fırsat ve imkânlardan eşit ölçüde yararlanılmalıdır. e) Hepsi 4. Bütün toplum yaşamında olduğu gibi, meslek yaşamında da yalancılık en büyük tehlikedir. cümlesi hangi meslek etiği ilkesi ile ilişkilidir? a) Mesleğe bağlılık b) Yeterlik c) Güvenirlik d) Doğruluk e) Yasallık 5. Bir esnafın Sözüm senettir. şeklindeki sözü hangi meslek ilkesi ile ilgilidir? a) Doğruluk b) Güvenirlik c) Yasallık d) Mesleğe bağlılık e) Yeterlik 16

17 6. Bir meslek alanında etik unsurların bir araya getirilerek yazılı dizgeler hâlinde oluşturulmasına ne ad verilir? a) Etik davranış b) Etik sorumluluk c) Etik kodlar d) Etik dizge e) Etik unsurlar 7. Bir toplum içinde yaptığı iş ya da uğraş dolayısıyla kendi başına farklılaşarak belli bir meslek grubu hâline gelen ilk meslek hangisidir? a) Eczacılık b) Avukatlık c) Öğretmenlik d) Hekimlik e) Gazetecilik 8. Aşağıdakilerden hangisi bilim etiği açısından bir bilim adamının iç sorumlulukları arasında yer alır? a) Kötü kullanıma karşı uyarmak b) Riskli projeler üzerine dikkat çekmek c) Zararları olabilecek araştırmalardan vazgeçmek d) İnsan yaşamına zarar vermekten kaçınmak e) Kişisel anlamda doğruluk ve dürüstlük 9. Aşağıdakilerden hangisi öğretmenlik meslek etiği ilkeleri arasında yer almaz? a) Profesyonel olmak b) Sorumluluklarının bilincinde olmak c) Adaleti sağlamak d) Eşitsizlikten sakınmak e) Yeniliklere kapalı kalmak 10. Basın etiğine ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? a) Basın; sahip olduğu gücü, insan hak ve özgürlüklerini hiçe sayarcasına kullanmamalıdır. b) Topluma yarar ilkesini gözden uzak tutmalıdır. c) Aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ve incitici yayın yapılamaz. d) Yayınlarda kişiler ırk, cinsiyet ve inançlarından dolayı aşağılamaz. e) Meslek, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlar için alet edilemez. Cevap Anahtarı 1.C, 2.B, 3.E, 4.D, 5.B, 6.C, 7.D, 8.E, 9.E, 10.B 17

18 YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR Aydın, İ. (2003). Eğitim ve Öğretimde Etik, Ankara: PegemA Yayıncılık. Arslan, M. (2005). İş ve Meslek Ahlakı, Ankara: Siyasal Kitabevi. Akarsu, B. (1982). Ahlak Öğretileri, İstanbul: Remzi Kitapevi. Bal, İ. & Eryılmaz, B. (2002). Polis Meslek Etiği, Ankara: Polis Akademisi Başkanlığı, Yayınları. Başpınar, N.Ö. & Çakıroğlu, D. (2011).Meslek Etiği, Ankara: Nobel Yayınları. Buzlu, B., (2012). Meslek Etiği, Gök, S. ve Diğerleri, Etik, İzmir: Zeus Kitapevi. Cevizci, A. (2002). Etiğe Giriş, İstanbul: Paradigma Yayınları. Durkheim, E. (1949). Meslek Ahlakı, Ankara: Milli Eğitim Basımevi. Ekinci, Y. (1989) Ahilik ve Meslek Eğitimi, Ankara: MEB Yayınları. Frankena, W. (2007). Etik, çev. A. Aydın, Ankara: İmge Kitapevi. Güngör, E. (1995). Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak, İstanbul: Ötüken Kitapevi. Gök, S., ve Diğerleri. (2012). Etik, İzmir: Zeus Kitabevi. Kuçuradi, İ. (2002). Etik Kavramı, Polis Meslek Etiği, Ankara: Polis Akademisi Başkanlığı, Yayınları. Kuçuradi, İ. (1988). Uludağ Konuşmaları: Özgürlük, Ahlak, Kültür Kavramları, Ankara: T.F. Kurumu Yayınları Mengüşoğlu, T.(1965). Değişmez Değerler ve Değişen Davranışlar, İstanbul: İstanbul Matbaası. Pehlivan Aydın, İ. (2001). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik, Ankara: PegemA Yayınları. Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş, çev. G. Sezer, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. Tepe, H.(2000). E tik ve Meslek Etikleri, Ankara: T. F. Kurumu Yayınları. Yıldırım, G. & Kadıoğlu, S.(2007). Etik ve Tıp Etiği Temel Kavramları, C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 29 (2):

Prof.Dr.Muhittin TAYFUR Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Prof.Dr.Muhittin TAYFUR Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Prof.Dr.Muhittin TAYFUR Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü İyi ve kötü, yanlış ve doğru kavramlarını tanımlar, Etik bilincini geliştirmeye ve insanları aydınlatmaya

Detaylı

Sinema ve Televizyon da Etik. Meslek Etiği, İletişim (Medya) Etiği

Sinema ve Televizyon da Etik. Meslek Etiği, İletişim (Medya) Etiği Sinema ve Televizyon da Etik Meslek Etiği, İletişim (Medya) Etiği Etik ve Ahlâk Ayrımı Etik gelenek anlamına gelir ve törebilim olarak da adlandırılır. Bir başka deyişle etik, Bireylerin doğru davranış

Detaylı

MÜHENDİSLİK ETİĞİ Emin Direkçi

MÜHENDİSLİK ETİĞİ Emin Direkçi MÜHENDİSLİK ETİĞİ 12.10.2016 Emin Direkçi 1962-Ankara Metalurji Y.Müh. 1979-1988 Üretim Koord. 1989-1992 Üretim Müdürü 1992-1997 Genel Müdür 1997-2000 Genel Müdür 2001-2006 Genel Müdür 2007-2011 Kurucu

Detaylı

Mesleki Sorumluluk ve Etik-Ders 5 Çalışma ve Meslek Ahlakı

Mesleki Sorumluluk ve Etik-Ders 5 Çalışma ve Meslek Ahlakı Mesleki Sorumluluk ve Etik-Ders 5 Çalışma ve Meslek Ahlakı Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 İş Ahlakı Çalışma Ahlakı Meslek Ahlakı 2 Çalışma Ahlakı Çalışma ahlakı, bir toplumda işe ve çalışma karşı geliştirilen

Detaylı

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-2

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-2 Öğretmenlik Meslek Etiği Sunu-2 Tanım: Etik Etik; İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan

Detaylı

ETİK.

ETİK. ETİK Etik nedir? Doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek, doğru, haklı, iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır. sokrates(ks).pps Etik, neyin

Detaylı

ETİK DEĞERLER VE DÜRÜSTLÜK

ETİK DEĞERLER VE DÜRÜSTLÜK Etik Kavramı ETİK DEĞERLER VE DÜRÜSTLÜK Etik kelimesi köken olarak Eski Yunan'a kadar gider. Etik evrensel olarak kabul gören kurallardır. Etik; doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı, iyiyle kötüyü, adil

Detaylı

Öğretmenlik Meslek Etiği

Öğretmenlik Meslek Etiği 1 Öğretmenlik Meslek Etiği 2 Öğretmenlik Meslek Etiği Dünyadaki uygulamalara bakıldığında öğretmenlerin etik ilkeler çerçevesinde yetiştirilmesi, hizmet öncesi eğitim süreçlerinde başlamaktadır. Genellikle

Detaylı

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-4

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-4 Öğretmenlik Meslek Etiği Sunu-4 Öğretmenlik Meslek Etiği İlkeleri-1 Öğretmenlik mesleğinin ulusal ve uluslararası alanda belirlenmiş etik ilkeleri şu başlıklar altında toplanılabilir (Aydın; 2003, 60)

Detaylı

Öğretmenlik Meslek Etiği. Test-1

Öğretmenlik Meslek Etiği. Test-1 Öğretmenlik Meslek Etiği Test-1 Bir kamu görevine atamada aynı okuldan ve aynı diploma derecesiyle mezun olan ve yapılan sınavlarda da aynı performansı gösteren iki aday arasından birinin tercih edilmesi

Detaylı

MESLEK KAVRAMI. Dr. Tolgay Kara, Fen Bilimleri Enstitüsü Bilimsel Etik Ders Yansıları, Güz /17/2016

MESLEK KAVRAMI. Dr. Tolgay Kara, Fen Bilimleri Enstitüsü Bilimsel Etik Ders Yansıları, Güz /17/2016 MESLEK KAVRAMI Belli bir eğitim ile kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı, insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları belirlenmiş iş Ders

Detaylı

GRP 406 MESLEK ETİĞİ VE YASAL KONULAR. Doç. Dr. İlhan YALÇIN

GRP 406 MESLEK ETİĞİ VE YASAL KONULAR. Doç. Dr. İlhan YALÇIN GRP 406 MESLEK ETİĞİ VE YASAL KONULAR Doç. Dr. İlhan YALÇIN SUNU PLANI Toplumsal Yaşamı Düzenleyen Kurallar Ahlak Etik Hukuk Meslek ve Etik İlişkisi Toplumsal yaşamımızı düzenleyen kurallar nelerdir? DOĞA

Detaylı

MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK İLKOKULU ETİK KOMİSYONU FAALİYET PROGRAMI

MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK İLKOKULU ETİK KOMİSYONU FAALİYET PROGRAMI MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK İLKOKULU ETİK KOMİSYONU FAALİYET PROGRAMI ETİK Etik, Latince ethica kelimesinden Batı dillerine geçmiştir. Ahlaksal olanın özünü ve temellerini araştıran bilim, insanın kişisel ve

Detaylı

Meslek tanımı için gerekenler

Meslek tanımı için gerekenler MESLEK Belli bir eğitimle kazanılan, sistemli bilgi ve becerilere dayanan insanlara yararı olacak mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları belirlenmiş iş olarak

Detaylı

Eğitim Yöneticileri ve Etik

Eğitim Yöneticileri ve Etik 1 2 Eğitim yöneticiliği, eğitim alanındaki öğretmenlik, psikolojik danışmanlık, deneticilik gibi meslek alanlarına benzer şekilde özel uzmanlık bilgi ve becerilerini gerektirmektir. Eğitim yöneticiliği

Detaylı

ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ VE ETİK. Prof. Dr. Nermin Ersoy Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı

ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ VE ETİK. Prof. Dr. Nermin Ersoy Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ VE ETİK Prof. Dr. Nermin Ersoy Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Etik Nedir? Felsefenin insanlar arası ilişkilerini ve sorunlarını konu edinen dalı;

Detaylı

1. Belli bir toplumun belli bir döneminde, bireysel ve toplumsal davranış kurallarını belirleyen ve inceleyen bilim tanımı aşağıdakilerden hangisine

1. Belli bir toplumun belli bir döneminde, bireysel ve toplumsal davranış kurallarını belirleyen ve inceleyen bilim tanımı aşağıdakilerden hangisine TEST 1 1. Belli bir toplumun belli bir döneminde, bireysel ve toplumsal davranış kurallarını belirleyen ve inceleyen bilim tanımı aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Ahlak B) Meslek Ahlakı C) Etik D)

Detaylı

HEMŞİRELER İÇİN ETİK İLKE VE SORUMLULUKLAR. Prof. Dr. Lale Büyükgönenç

HEMŞİRELER İÇİN ETİK İLKE VE SORUMLULUKLAR. Prof. Dr. Lale Büyükgönenç HEMŞİRELER İÇİN ETİK İLKE VE SORUMLULUKLAR Prof. Dr. Lale Büyükgönenç Nasıl Bir Süreç İzledik? 2003: HEMAR-G Etik Komisyonu 2004-Ocak: Hemşirelik Deontoloji Tüzüğü Yazılmasına Karar Verilmesi 4-5 Haziran

Detaylı

Kelimenin en dar anlamıyla,neyin doğru veya yanlış sayıldığı (sayılması gerektiği) ile ilgilenir.

Kelimenin en dar anlamıyla,neyin doğru veya yanlış sayıldığı (sayılması gerektiği) ile ilgilenir. Çağrı ÖZGAN Kelimenin en dar anlamıyla,neyin doğru veya yanlış sayıldığı (sayılması gerektiği) ile ilgilenir. Terim genellikle kültürel, dinî,seküler ve felsefi topluluklar tarafından, insanların çeşitli

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı Adalet Meslek Etiği Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı Adalet Meslek Etiği Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Adalet Meslek Etiği Dersleri ÜNİTE VII KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri Etik Davranış İlkeleri

Detaylı

Öğretmenlik Meslek Etiği. Test-1

Öğretmenlik Meslek Etiği. Test-1 Öğretmenlik Meslek Etiği Test-1 1. İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran felsefi

Detaylı

ETİK VE MÜHENDİSLİK ETİĞİ

ETİK VE MÜHENDİSLİK ETİĞİ ETİK VE MÜHENDİSLİK ETİĞİ Etik Kavramı Etik kelimesi köken olarak eski Yunan a kadar gider. Anlamı ahlak, ahlakla ilgili demektir. Etik, felsefenin bir konusu olup insanların ne şekilde davranmaları gerektiğiyle

Detaylı

Bilişim Etiği ve Hukuku

Bilişim Etiği ve Hukuku Bilişim Etiği ve Hukuku Giriş Prof. Dr. Eşref ADALI 1 Bilişim Sistemlerinin Sağladığı Olanaklar Yer ve zaman kısıtlaması olmadan: Dünyada olan olayları anında öğrenebilme, Yeni Etik ve Dünyanın her yerindeki

Detaylı

1. İnsan Hakları Kuramının Temel Kavramları. 2. İnsan Haklarının Düşünsel Kökenleri. 3. İnsan Haklarının Uygulamaya Geçişi: İlk Hukuksal Belgeler

1. İnsan Hakları Kuramının Temel Kavramları. 2. İnsan Haklarının Düşünsel Kökenleri. 3. İnsan Haklarının Uygulamaya Geçişi: İlk Hukuksal Belgeler 1. İnsan Hakları Kuramının Temel Kavramları 2. İnsan Haklarının Düşünsel Kökenleri 3. İnsan Haklarının Uygulamaya Geçişi: İlk Hukuksal Belgeler 4. Birinci Kuşak Haklar: Kişi Özgürlükleri ve Siyasal Haklar

Detaylı

10. HALKLA İLİŞKİLERDE ETİK. Page 1

10. HALKLA İLİŞKİLERDE ETİK. Page 1 10. HALKLA İLİŞKİLERDE ETİK Page 1 HALKLA İLİŞKİLERDE AHLAK Halkla ilişkiler faaliyetlerinin gelişmesinde gerek ulusal ve gerekse de uluslararası meslek ahlak kuralları yardımcı olmuştur. Page 2 ETİK KAVRAMI

Detaylı

Ahlâk ve Etikle İlgili Temel Kavramlar

Ahlâk ve Etikle İlgili Temel Kavramlar Ahlâk Kavramı Yrd. Doç. Dr. Rıza DEMİR İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İnsan Yönetimine Etik Yaklaşım Dersi Etik Türleri Mesleki Etik Türleri 2017 Ruhumu kudret altında tutan Allah'a yemin ederim

Detaylı

Etik İlkeler ve Kurallar

Etik İlkeler ve Kurallar Ek. 2 PERSONEL YÖNETİMİ DERNEĞİ PERYÖN Etik İlkeler ve Kurallar 1 Amaç Personel Yönetimi Derneği (PERYÖN), Türkiye de İnsan Kaynakları Yönetiminin en üst düzey ve standartlarda gerçekleştirilmesini amaçlayan

Detaylı

DEĞERLER EĞİTİMİ (Teorik Çerçeve) Yrd. Doç. Dr. Mahmut ZENGİN Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

DEĞERLER EĞİTİMİ (Teorik Çerçeve) Yrd. Doç. Dr. Mahmut ZENGİN Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi DEĞERLER EĞİTİMİ (Teorik Çerçeve) Yrd. Doç. Dr. Mahmut ZENGİN Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Değerler Eğitimi Değer Kavramı? Okullar Değer Öğretimi Yapmalı mı? - Niçin Değerler Eğitimi? Hangi

Detaylı

SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK

SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK 1 ETİĞİN KAPSAM VE İÇERİĞİ ETİK; Ahlak ilkelerini tanımlar, sistemleştirir ve geliştirir Sosyal ve felsefe içerikli bir bilim dalıdır 2 ETİK DEĞERLER VE İNSAN İnsan bilinci, özgür

Detaylı

MESLEKİ ETİK VE KURALLARI

MESLEKİ ETİK VE KURALLARI MESLEKİ ETİK VE KURALLARI MESLEK KAVRAMI Belli bir eğitim ile kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı, insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları

Detaylı

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 13.Hafta Meslek Ahlakı. Dr. Osman Orkan Özer

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 13.Hafta Meslek Ahlakı. Dr. Osman Orkan Özer Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 13.Hafta Meslek Ahlakı Dr. Osman Orkan Özer Meslek Ahlakı Bir uğraşın, meslek sayılabilmesi için aşağıdaki unsurları taşıması gerekir. a) Toplumun kaçınılmaz olan bir

Detaylı

Her meslek o mesleğin değerlerini, gelişimini, lisanslanmasını ve diğer insanlar açısından tanınmasını sağlayan kuruluşlara sahiptir.

Her meslek o mesleğin değerlerini, gelişimini, lisanslanmasını ve diğer insanlar açısından tanınmasını sağlayan kuruluşlara sahiptir. MESLEKİ ETİK DERSİ İÇİNDEKİLER 1. MESLEKİ DEĞERLER KAVRAMI 2. ETİK KAVRAMI 3. ETİK VE MESLEKİ DEĞER ARASINDAKİ İLİŞKİ 4. MUHASEBE MESLEĞİNDE ETİĞE DUYULAN GEREKSİNİM 5. MUHASEBE MESLEĞİNDE ETİK İLKELER

Detaylı

Öğretmen Liderliği ÖĞRETMEN LİDERLİĞİ

Öğretmen Liderliği ÖĞRETMEN LİDERLİĞİ Öğretmen Liderliği ÖĞRETMEN LİDERLİĞİ Doç. Dr. Cevat ELMA İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı E-posta: cevat.elma@omu.edu.tr Öğretmen liderliğini etkileyen faktörler: Bilgi kaynaklarının

Detaylı

İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal

İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal Test 5 1. İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran felsefi disipline ne denir?

Detaylı

SPOR HUKUKU 1.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

SPOR HUKUKU 1.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER SPOR HUKUKU 1.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER SPOR KAVRAMI Spor; bireysel ya da takım halinde yapılabilen, belirli kuralları ve teknikleri olan; oyunlar, hareketler ve yarışmalar vasıtasıyla; fiziksel, zihinsel,

Detaylı

3/7/2010. ÇAĞDAŞ EĞİTİMDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİNİN YERİ ve ÖNEMİ EĞİTİM EĞİTİM ANLAYIŞLARI EĞİTİM

3/7/2010. ÇAĞDAŞ EĞİTİMDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİNİN YERİ ve ÖNEMİ EĞİTİM EĞİTİM ANLAYIŞLARI EĞİTİM EĞİTİM REHBERLİK ÇAĞDAŞ EĞİTİMDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK NİN YERİ ve ÖNEMİ Eğitim? İnsana en iyi olgunluğu vermektir (Eflatun). İnsana tabiatında bulunan gizli bütün kabiliyetlerin geliştirilmesidir (Kant). Bireyin

Detaylı

MİSYON, VİZYON VE DEĞERLER

MİSYON, VİZYON VE DEĞERLER MİSYON, VİZYON VE DEĞERLER KURUMSAL KÜLTÜRÜMÜZ VE DEĞERLERİMİZ KURUMSAL KÜLTÜRÜMÜZ VE DEĞERLERİMİZ GÜVEN Dürüstlüğümüz, doğruluğumuz ve etik iş uygulamalarımız ile güven kazanırız. Doğruluk ve yüksek

Detaylı

Davranıs ve Çalısma İlkeleri

Davranıs ve Çalısma İlkeleri Davranıs ve Çalısma İlkeleri Saint-Gobain Grubu, hem yönetim hem de calışanlar tarafından uygulanan ve yıllar boyunca Grubun faaliyetlerine yön veren bir takım ilkeler geliştirmiştir. Günümüzde grup, bu

Detaylı

Meslek Kavramı. Türkiyede resmi olarak tanımı yapılmış 600 civarında meslek bulunmaktadır.

Meslek Kavramı. Türkiyede resmi olarak tanımı yapılmış 600 civarında meslek bulunmaktadır. MESLEK ETİĞİ Meslek Kavramı Meslek, belli bir eğitim ile kazanılan sistemli bilgi ve beceriye dayalı, insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları

Detaylı

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2 Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3 Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 Aile ve Toplumsal Gruplar ÜNİTE:5 1 Küreselleşme ve Ekonomi

Detaylı

İSTANBUL GIDA VE İHTİYAÇ MADDELERİ PERAKENDECİLER DERNEĞİ ETİK İLKELER REHBERİ

İSTANBUL GIDA VE İHTİYAÇ MADDELERİ PERAKENDECİLER DERNEĞİ ETİK İLKELER REHBERİ İSTANBUL GIDA VE İHTİYAÇ MADDELERİ PERAKENDECİLER DERNEĞİ ETİK İLKELER REHBERİ 1. GİRİŞ a. İSTANBUL PERDER, perakende sektöründe faaliyet gösteren İşadamlarının; kazanç paylaşımı dışında ve mevzuat çerçevesinde;

Detaylı

12/24/2013. Sağlık Ekibi Üyeleri

12/24/2013. Sağlık Ekibi Üyeleri Sağlık hizmeti etik kurallarının ana kuralı, sağlık hizmeti veren kişinin daima hastanın iyiliğini gözeterek ve yararını düşünerek davranmakla yükümlü olduğudur. Bütün sağlık çalışanları ahlaki olarak

Detaylı

Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu TMMOB GIDA MÜHENDİSLERİ ODASI Onur Kurulu Üyesi

Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu TMMOB GIDA MÜHENDİSLERİ ODASI Onur Kurulu Üyesi Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu TMMOB GIDA MÜHENDİSLERİ ODASI Onur Kurulu Üyesi Öğrenmek suretiyle veya bilim yoluyla bir konunun teorik olarak kavranmasının ve bunun için gereken becerilerin üzerine kurulmuş

Detaylı

Bilmek Bizler uzmanız. Müşterilerimizi, şirketlerini, adaylarımızı ve işimizi biliriz. Bizim işimizde detaylar çoğu zaman çok önemlidir.

Bilmek Bizler uzmanız. Müşterilerimizi, şirketlerini, adaylarımızı ve işimizi biliriz. Bizim işimizde detaylar çoğu zaman çok önemlidir. Randstad Group İlkesi Başlık Business Principles (Randstad iş ilkeleri) Yürürlük Tarihi 27-11 -2009 Birim Grup Hukuk Belge No BP_version1_27112009 Randstad, çalışma dünyasını şekillendirmek isteyen bir

Detaylı

Yönetim ve Yöneticilik

Yönetim ve Yöneticilik Yönetim ve Yöneticilik Dersin Amaçları Öğrencinin Yönetim kavramını ve sürecini kavramasını Yönetim biliminin özelliklerini anlamasını Yöneticiliğin fonksiyonlarını ve gereklerini anlayıp gerekli bilgi

Detaylı

Öğrenci hakkında varsayımlar; Öğretmen hakkında varsayımlar; İyi bir öğretim programında bulunması gereken özellikler;

Öğrenci hakkında varsayımlar; Öğretmen hakkında varsayımlar; İyi bir öğretim programında bulunması gereken özellikler; Dersi iyi planlamak ve etkili sunmak öğrenci başarısını artırmanın ve sınıf düzenini sağlamanın yanında öğretmenin kendine olan güveninin de artmasını sağlar. Öğrenci hakkında varsayımlar; 1. Öğrenci saygılı

Detaylı

Disiplin Soruşturması ve Kovuşturmasının. Hukuki Dayanakları. Av. Mithat KARA İzmir Tabip Odası Hukuk Bürosu

Disiplin Soruşturması ve Kovuşturmasının. Hukuki Dayanakları. Av. Mithat KARA İzmir Tabip Odası Hukuk Bürosu Disiplin Soruşturması ve Kovuşturmasının Hukuki Dayanakları Av. Mithat KARA İzmir Tabip Odası Hukuk Bürosu Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşu TC Anayasası 135. madde : Kamu kurumu niteliğindeki meslek

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Hukuk Başlangıcı Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Hukuk Başlangıcı Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Hukuk Başlangıcı Dersleri ÜNİTE I TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI ve HUKUK Sosyal Düzen Kuralları 1.Hukuk Kuralları 2. Ahlak Kuralları 3. Din Kuralları

Detaylı

1.4.Etik Sistemleri Etik ilkelerin geliştirilmesinde temel alınan yaklaşımlar hakkaniyet ilkesi, insan hakları, faydacılık ve bireysellik

1.4.Etik Sistemleri Etik ilkelerin geliştirilmesinde temel alınan yaklaşımlar hakkaniyet ilkesi, insan hakları, faydacılık ve bireysellik 1.4.Etik Sistemleri Etik ilkelerin geliştirilmesinde temel alınan yaklaşımlar hakkaniyet ilkesi, insan hakları, faydacılık ve bireysellik ilkeleridir. Hakkaniyet, bütün kararların tutarlı, tarafsız ve

Detaylı

GAYRETTEPE ROTARY KULÜBÜ ORTAOKULU ETİK KOMİSYONU YILLIK FAALİYET PROGRAMI

GAYRETTEPE ROTARY KULÜBÜ ORTAOKULU ETİK KOMİSYONU YILLIK FAALİYET PROGRAMI GAYRETTEPE ROTARY KULÜBÜ ORTAOKULU ETİK KOMİSYONU YILLIK FAALİYET PROGRAMI 06.02.2017 30.09.2017 SIRA NO FAALİYET TARİHİ KATILIMCILAR 1 Komisyonun Kurulması 10.02.2017 İdareciler, Öğretmenler 2 Faaliyetlerin

Detaylı

Esiz. Prof. Dr. İnayet Aydın. Prof. Dr. İnayet Aydın Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi. itim Yönetimi Ve Politikası

Esiz. Prof. Dr. İnayet Aydın. Prof. Dr. İnayet Aydın Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi. itim Yönetimi Ve Politikası Esiz Prof. Dr. İnayet Aydın Prof. Dr. İnayet Aydın Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi itim Yönetimi Ve Politikası Hiçbir yağmur tanesi kendini selden sorumlu tutmaz. John Ruskin

Detaylı

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ

REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ Psikolojik Danışma ve Rehberlik RPD 201 Not II Uz. Gizem ÖNERİ UZUN Eğitimde Rehberlik *Rehberlik, bireyin en verimli bir şekilde gelişmesini ve doyum verici

Detaylı

4 -Ortak normlar paylasan ve ortak amaçlar doğrultusunda birbirleriyle iletişim içinde büyüyen bireyler topluluğu? Cevap: Grup

4 -Ortak normlar paylasan ve ortak amaçlar doğrultusunda birbirleriyle iletişim içinde büyüyen bireyler topluluğu? Cevap: Grup 1- Çalışma ilişkilerinin ve endüstriyel demokrasinin başlangıcı kabul edilen tarih? Cevap: 1879 Fransız ihtilalı 2- Amerika da başlayan işçi işveren ilişkilerinde devletin müdahalesi zorunlu kılan ve kısa

Detaylı

SOSYAL SORUMLULUK EL KİTABI

SOSYAL SORUMLULUK EL KİTABI SOSYAL SORUMLULUK EL KİTABI Onaylayan : Formplast Yönetim Kurulu Onay Tarihi : 04.05.2017 Sayfa 1 / 5 Sosyal Sorumluluk Politikamız Bu politika Formplast ın, kurumsal sosyal sorumluluk ilkelerimizi ve

Detaylı

İŞLETME YÖNETİMİ VE ORGANİZASYONDA TEMEL KAVRAMLAR

İŞLETME YÖNETİMİ VE ORGANİZASYONDA TEMEL KAVRAMLAR İŞLETME YÖNETİMİ VE ORGANİZASYONDA TEMEL KAVRAMLAR Dr. M. Savaş Turhan, Çukurova Üniversitesi, İşletme Bölümü İşletme 2 Belli bir ortamda, dış çevresinden aldığı girdileri belirli bilgi, teknoloji ve süreçleri

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FELSEFEYE GİRİŞ DKB

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FELSEFEYE GİRİŞ DKB DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS FELSEFEYE GİRİŞ DKB211 3 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler 1 Örgüt Kültürü Örgüt Kültürü kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler bütünüdür. 2 Örgüt kültürü, temel grupsal

Detaylı

Araştırma Etiği İlkeleri

Araştırma Etiği İlkeleri Araştırma Etiği İlkeleri 1. Araştırmada kullanılan veriler ve elde edilen sonuçlar çarpıtılamaz. Elde edilmemiş sonuçlar araştırma sonuçlarıymış gibi gösterilemez. 2. Araştırmacılar; çalışmalarında yasa

Detaylı

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ

DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ 215 DİN VEYA İNANCA DAYANAN HER TÜRLÜ HOŞGÖRÜSÜZLÜĞÜN VE AYRIMCILIĞIN TASFİYE EDİLMESİNE DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 25 Kasım 1981 tarihli ve 36/55 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

Mesleki Sorumluluk ve Etik-Ders 8 İşletme Organizasyonunda Etik Kavramı

Mesleki Sorumluluk ve Etik-Ders 8 İşletme Organizasyonunda Etik Kavramı Mesleki Sorumluluk ve Etik-Ders 8 İşletme Organizasyonunda Etik Kavramı Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 Organizasyon Kavramı İnsanların bir takım ortak amaçlar ve değerler uğruna ortaya koydukları bir anlaşmayı

Detaylı

Sağlık Yönetiminde Etik

Sağlık Yönetiminde Etik SKY 408 Sağlık Yönetiminde Etik 2017-2018 Bahar Yarıyılı 1 Yararlanılan Kaynaklar Arslan, M. (2012). İş ve Meslek Ahlakı, Dünya ve Türkiye Örnekleri. Siyasal Kitabevi, 3. baskı, Ankara. Aydın, İ. (2012).

Detaylı

DARICA ANADOLU LİSESİ 9. SINIF REHBERLİK PLANI

DARICA ANADOLU LİSESİ 9. SINIF REHBERLİK PLANI OCAK ARALIK KASIM EKİM EYLÜL AY HAFTA DARICA ANADOLU LİSESİ 9. SINIF REHBERLİK PLANI ETKİNLİKLER YETERLİK ALANLARI KAZANIM NUMARASI VE KAZANIMLAR UYGULAMA Öğrencilerle tanışılması, okulun tanıtılması,

Detaylı

FELSEFİ PROBLEMLERE GENEL BAKIŞ

FELSEFİ PROBLEMLERE GENEL BAKIŞ FELSEFİ PROBLEMLERE GENEL BAKIŞ FELSEFENİN BÖLÜMLERİ A-BİLGİ FELSEFESİ (EPİSTEMOLOJİ ) İnsan bilgisinin yapısını ve geçerliğini ele alır. Bilgi felsefesi; bilginin imkanı, doğruluğu, kaynağı, sınırları

Detaylı

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ KISA ÖZET KOLAYAOF

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ KISA ÖZET KOLAYAOF EĞİTİM PSİKOLOJİSİ KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- EĞİTİM VE PSİKOLOJİ İLİŞKİSİ: EĞİTİM PSİKOLOJİSİ.... 4 2. ÜNİTE-GELİŞİMİN TEMELLERİ........7 3. ÜNİTE-FİZİKSEL

Detaylı

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 11.Hafta ETİK KAVRAMI, ETİĞİN SINIFLANDIRILMASI VE ETİK KURAMLARI (TEORİLERİ) Dr.

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 11.Hafta ETİK KAVRAMI, ETİĞİN SINIFLANDIRILMASI VE ETİK KURAMLARI (TEORİLERİ) Dr. Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 11.Hafta ETİK KAVRAMI, ETİĞİN SINIFLANDIRILMASI VE ETİK KURAMLARI (TEORİLERİ) Dr. Osman Orkan Özer ETİK KAVRAMI, ETİĞİN SINIFLANDIRILMASI VE ETİK KURAMLARI (TEORİLERİ)

Detaylı

SAF GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. RÜŞVET VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE POLİTİKASI

SAF GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. RÜŞVET VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE POLİTİKASI SAF GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. RÜŞVET VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE POLİTİKASI 1. Amaç: Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Politikasının (Politika) amacı SAF GYO A.Ş nin ( Şirket ) faaliyet gösterdiği sektörde

Detaylı

YÜKSEL İŞ ETİĞİ ANLAYIŞI

YÜKSEL İŞ ETİĞİ ANLAYIŞI YÜKSEL İŞ ETİĞİ ANLAYIŞI YÜKSEL yaptığı işlerde en yüksek iş etiği değerlere ulaşmayı hedefleyen, bu hedefe profesyonelce tertiplenmiş, donanımlı ve yüksek vasıflı kadroları ve kullandığı ileri teknoloji

Detaylı

Okulumuzda gelişimsel rehberlik anlayışı benimsenmiştir. Rehberlik

Okulumuzda gelişimsel rehberlik anlayışı benimsenmiştir. Rehberlik BAHÇELİİEVLER İİLKOKULU PDR HİİZMETLERİİNİİN TANIITIIMII 1. REHBERLİK SERVİSİ Rehberlik servisi; bireysel veya grupla psikolojik danışma, veli görüşmesi, rehberlik çalışmalarının dokümanlarının oluşturulması,

Detaylı

5.İş sözleşmelerinde yer alan, kurallara uyarlar ve karşı taraftan da aynı anlayışı beklerler.

5.İş sözleşmelerinde yer alan, kurallara uyarlar ve karşı taraftan da aynı anlayışı beklerler. KURULTAY KARARLARI - MESLEKİ DAVRANIŞ İLKELERİ 1.Mühendis ve mimarların mesleki sorumlulukları, mühendislik ve mimarlık hizmetlerinin topluma, doğaya, çağımıza ve geleceğimize olan etkileriyle doğrudan

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI 2 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2018-2019 GÜZ YARIYILI Dr. Uğur DAĞDEVİREN 1 4 3 İnşaat mühendislerinin mesleklerini icra ederken gerek tasarım gerekse uygulama

Detaylı

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ 203 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 10 Aralık 1948 tarih ve 217 A(III) sayılı Kararıyla ilan edilmiştir. 6 Nisan 1949 tarih ve

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2017-2018 GÜZ YARIYILI Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN 4 5 2 3 İnşaat mühendislerinin mesleklerini icra ederken gerek tasarım gerekse

Detaylı

ÖĞRENCİNİN HAK VE SORUMLULUKLARI

ÖĞRENCİNİN HAK VE SORUMLULUKLARI Okul - veli iş birliği, öğrenci başarısını artıran önemli etmenlerden biridir. Güvenli ve düzenli bir okul ortamının sağlanmasında velilerin rolü büyüktür. Veli katılımının öncelikli amacı, okulun eğitim

Detaylı

EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ

EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ EĞİTİM YÖNETİMİ BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Bu ders kapsamında Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme Alanında kullanılan nicel ve nitel araştırma

Detaylı

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Hukuk Başlangıcı Dersleri

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Hukuk Başlangıcı Dersleri Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO Adalet Programı Hukuk Başlangıcı Dersleri ÜNİTE I TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI ve HUKUK Toplu Yaşam, Toplumsal Düzen, Toplumsal Davranış Kuralları, Hukuk Kuralları

Detaylı

EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç. Dr. Adnan BOYACI

EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç. Dr. Adnan BOYACI EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR 2017 Doç. Dr. Adnan BOYACI Neden Eğitimin Sosyal Temelleri Eklektik bir alan olarak Eğitim Yönetimi Büyük sosyal bilimler teorisi Eğitim yönetiminin beslendiği

Detaylı

DOĞAN GRUBU SOSYAL SORUMLULUK POLİTİKASI

DOĞAN GRUBU SOSYAL SORUMLULUK POLİTİKASI DOĞAN GRUBU SOSYAL SORUMLULUK POLİTİKASI Sayfa : 1/5 1. AMAÇ Bu politikanın amacı, Doğan Grubu olarak sosyal sorumluluk ilkelerimizi belirtmek ve sosyal sorumluluk kapsamındaki çalışmaların Grubumuz için

Detaylı

İnsanlık ailesinin tüm üyelerinde bulunan onuru ve onların eşit ve ayrılmaz haklarını tanımanın dünyada özgürlük, adalet ve barışın temeli olduğunu,

İnsanlık ailesinin tüm üyelerinde bulunan onuru ve onların eşit ve ayrılmaz haklarını tanımanın dünyada özgürlük, adalet ve barışın temeli olduğunu, İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ* İnsanlık ailesinin tüm üyelerinde bulunan onuru ve onların eşit ve ayrılmaz haklarını tanımanın dünyada özgürlük, adalet ve barışın temeli olduğunu, İnsan haklarının

Detaylı

Milli Eğitim Bakanlığı Bünyesindeki Okullarda Yöneticilerin Yeterlilik Alanları -1 İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Ardahan Üniversitesi Siirt Üniversitesi

Milli Eğitim Bakanlığı Bünyesindeki Okullarda Yöneticilerin Yeterlilik Alanları -1 İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Ardahan Üniversitesi Siirt Üniversitesi OKULLARDA YÖNETİCİLERİN YETERLİLİK ALANLARI - 1 İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ / FIRAT ÜNİVERSİTESİ / ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ / SİİRT ÜNİVERSİTESİ SEFA SEZER / İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ YÖNETİCİ Yönetici, bir örgütün amaçlarını

Detaylı

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DORA KİTABEVİ, EYLÜL 2018, 302 SAYFA

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DORA KİTABEVİ, EYLÜL 2018, 302 SAYFA ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DORA KİTABEVİ, EYLÜL 2018, 302 SAYFA KİTABIN YAZARLARI Prof. Dr. AŞKIN KESER Lisans, yüksek lisans ve doktorasını Uludağ Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü nde

Detaylı

ÖRGÜT SAĞLIĞI OKULDA SAĞLIK, İKLİM VE. Sağlıklı örgüt için gerekenler: Yrd. Doç. Dr. Çetin Erdoğan. Örgüt Sağlığı. Örgüt Sağlığı.

ÖRGÜT SAĞLIĞI OKULDA SAĞLIK, İKLİM VE. Sağlıklı örgüt için gerekenler: Yrd. Doç. Dr. Çetin Erdoğan. Örgüt Sağlığı. Örgüt Sağlığı. ÖRGÜT SAĞLIĞI OKULDA SAĞLIK, İKLİM VE KÜLTÜR Yrd. Doç. Dr. Çetin Erdoğan Örgütün amaçlarına uygun olarak görevlerini yerine getirebilmesi, yaşamını sürdürmesi, karşılaştığı sorunları çözmesi ve gelişimini

Detaylı

HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI

HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI Ders ismi Ders kodu Dönem Teori+Pratik Kredi AKTS EĞİTİM FELSEFESİ SNF114 1 2+0 2 3 Ön Şartlı Ders(ler)

Detaylı

HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Kredisi AKTS Hemşirelik Tarihi Ve Deontolojisi 2801305 Güz 3+0 3 6 Ön Koşul Dersler Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu

Detaylı

ÖĞRENCİNİN HAK VE SORUMLULUKLARI

ÖĞRENCİNİN HAK VE SORUMLULUKLARI Okul - veli iş birliği, öğrenci başarısını artıran önemli etmenlerden biridir. Güvenli ve düzenli bir okul ortamının sağlanmasında velilerin rolü büyüktür. Veli katılımının öncelikli amacı, okulun eğitim

Detaylı

HUKUK VE ADALET DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Ortaokul 6, 7 veya 8. Sınıf)

HUKUK VE ADALET DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Ortaokul 6, 7 veya 8. Sınıf) Temel Eğitim Genel Müdürlüğü HUKUK VE ADALET DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Ortaokul 6, 7 veya 8. Sınıf) Ankara - 2017 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Temel Eğitim Genel Müdürlüğü HUKUK VE ADALET DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Ders No : 0310380057 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim

Detaylı

Birleşmiş Milletler Avukatların Rolüne İlişkin Temel İlkeler Bildirgesi (Havana Kuralları)

Birleşmiş Milletler Avukatların Rolüne İlişkin Temel İlkeler Bildirgesi (Havana Kuralları) 27 Ağustos- 7 Eylül 1990 tarihleri arasında Havana da toplanan Suçların Önlenmesine ve Suçların Islahı üzerine Sekizinci Birleşmiş Milletler Konferansı tarafından kabul edilmiştir. Dünya halkları, Birleşmiş

Detaylı

Mesleki Uygulama, Standartlar ve Etik Komisyonu

Mesleki Uygulama, Standartlar ve Etik Komisyonu Sanat Psikoterapileri Derneği (SPD) Çalışma Birimleri Sempozyumu 22 Haziran 2014 İstanbul Mesleki Uygulama, Standartlar ve Etik Komisyonu Dr. Nurhan Eren Sanat Psikoterapileri Derneği Başkanı Komisyon

Detaylı

Kapalı olanlar lı (Kimseye kötü gözle bakmamalı, kimsenin ayıbını araştırmamalıdır.),

Kapalı olanlar lı (Kimseye kötü gözle bakmamalı, kimsenin ayıbını araştırmamalıdır.), 1. Meslek ahlakının önemini açıklayınız. Bir toplumu ayakta tutan millî ve manevi değerlerin varlığı, bu değerlerin toplumsal hayata ne kadar uygulandığı ile ilgilidir. Meslek hayatı da bu ahlaki ilkeler

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ahlak nedir? Doğru, iyi ve adil değerlendirme yapmamızı sağlayan temel kurallar ve inanışlardır. E.k nedir? Ahlak anlayışımızı yansıtan karar ve davranışlardır. Mühendislik

Detaylı

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2012). 2013-2017 Stratejik Plan. Ankara: ASPB

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2012). 2013-2017 Stratejik Plan. Ankara: ASPB DERS BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Yarıyılı (a) Sosyal Hizmet Yönetimi Önkoşul(lar)- var ise Dersin dili Dersin Türü Dersin verilme şekli Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri Dersin sorumlusu(ları) Dersin

Detaylı

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE ULUSLARARASI BELGELER VE KORUMA MEKANİZMALARI

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE ULUSLARARASI BELGELER VE KORUMA MEKANİZMALARI KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELEDE ULUSLARARASI BELGELER VE KORUMA MEKANİZMALARI Uluslararası Arka Plan Uluslararası Arka Plan Birleşmiş Milletler - CEDAW Avrupa Konseyi - Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

Detaylı

İSMAİL VATANSEVER ETİK VE BİYOETİK KAVRAMLARININ KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİ İLE İLİŞKİSİ

İSMAİL VATANSEVER ETİK VE BİYOETİK KAVRAMLARININ KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİ İLE İLİŞKİSİ İSMAİL VATANSEVER ETİK VE BİYOETİK KAVRAMLARININ KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİ İLE İLİŞKİSİ 1 ETİK NEDİR? ETİK NEDİR? Etik terimi Yunanca ethos yani "töre" sözcüğünden türemiştir. Değerler felsefesinin

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ

HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ sıradan olmakla özel olmak arasındaki farktır. HALKLA İLİŞKİLERE GİRİŞ MİLLETİN SEVGİSİ EN BÜYÜK SEVGİDİR ATATÜRK ELDE ETMEYİ DÜŞÜNDÜKLERİMİZİN İÇİNDE HİÇ BİR ŞEY, BİZE HALKIN SEVGİSİ

Detaylı

BİR AVUKAT YANINDA AYLIKLI OLARAK ÇALIŞAN AVUKATIN DURUMUNUN AVUKATLIK YASASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

BİR AVUKAT YANINDA AYLIKLI OLARAK ÇALIŞAN AVUKATIN DURUMUNUN AVUKATLIK YASASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ BİR AVUKAT YANINDA AYLIKLI OLARAK ÇALIŞAN AVUKATIN DURUMUNUN AVUKATLIK YASASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Güneş GÜRSELER * Hiçbir planlama yapılmadan birbiri ardına açılan hukuk fakültelerinin yılda ortalama

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi Değerli Hekim Arkadaşımız, Bu anket ülkemizdeki farklı eğitim kurumlarınca uygulanan örnekler temel alınarak UÜTF Tıp

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : A.SEÇMELİ SANAT ATÖLYE I (GRAFİK TASARIM)* Ders No : 0310380042 Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 6 Ders Bilgileri Ders

Detaylı

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre değişimlerdir. Öğrenmede değişen ne???? İnsan ve hayvan arasında

Detaylı

ÜNİTE:1. Kurallar, Devlet ve Hukuk ÜNİTE:2. Hukukun Uygulanması ÜNİTE:3. Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuk Tarihi ÜNİTE:4. Yargı Örgütü ÜNİTE:5

ÜNİTE:1. Kurallar, Devlet ve Hukuk ÜNİTE:2. Hukukun Uygulanması ÜNİTE:3. Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuk Tarihi ÜNİTE:4. Yargı Örgütü ÜNİTE:5 ÜNİTE:1 Kurallar, Devlet ve Hukuk ÜNİTE:2 Hukukun Uygulanması ÜNİTE:3 Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuk Tarihi ÜNİTE:4 Yargı Örgütü ÜNİTE:5 1 Hukuki İlişkiler ve Haklar ÜNİTE:6 Hakkın Kazanılması, Kaybedilmesi,

Detaylı

Eğitim Bilimleri Enstitü Müdürleri Çalıştay Raporu

Eğitim Bilimleri Enstitü Müdürleri Çalıştay Raporu Eğitim Bilimleri Enstitü Müdürleri Çalıştay Raporu 30 Kasım 2012, Hacettepe Üniversitesi, Beytepe-ANKARA Eğitim Bilimleri Enstitülerine Neden İhtiyaç Bulunmaktadır? Yükseköğretim Kanun Taslağında Üniversite

Detaylı