A 1) Adlandırma (): 2) Aktiflik (): 3) Aktinitler (): 4) Alfa parçacığı (): 5) Alkali metal (): 6) Allotrop (): 7) Amalgam (): 8) Ametal ():

Transkript

1 A 1) Adlandırma (): Element ve bileşiklerin kimyasal formül veya sembollerle, bazı sistematik yöntemlere göre adlarının yazılması. 2) Aktiflik (): Reaksiyona girme kabiliyeti, elementlerin bileşik yapabilme eğilimleri. 3) Aktinitler (): Aktinyum ( 57 Ac) elementinden sonra gelen ve 4f orbitallerinin dolmasıyla oluşan 14 elementin oluşturduğu seri. 4) Alfa parçacığı (): İki proton ve iki nötrondan oluşan +2 yüklü helyum çekirdeği. 5) Alkali metal (): 1A grubundaki hidrojen dışındaki metaller. 6) Allotrop (): Kimyasal özelliği aynı, fiziksel özelliği farklı olan atomlar 7) Amalgam (): Civanın diğer metaller ile oluşturduğu alaşımlar. 8) Ametal (): Metalik karakter göstermeyen periyodik tablonun sağ tarafındaki elementler. Atomları az sayıda elektron alarak anyon oluşturan elementler. 9) Amfoter oksit (): Hem asitlerle hem bazlarla tepkime verebilen oksitler. 10) Anlamlı sayılar (): Doğru bir şekilde yapılmış ölçümü ifade eden sayılar. 11) Anyon (): Negatif (-) yüklü iyon. 12) Asit (): Suda çözündüğünde ortama hidrojen iyonları (H + ) ya da hidronyum iyonları (H 3 O + ) verebilen maddelerdir. 13) Asit oksit (): Suda çözündüğünde ortama asit çözeltisi veren ya da baz veya bazik oksitlerle reaksiyona girerek tuz oluşturan ametal oksitidir. 14) Aşırı doymuş çözelti (): Belirli sıcaklıktaki doymuş halinden geçici olarak daha fazla çözünen içeren çözelt 15) Atmosfer basıncı (): Atmosferdeki havanın ağırlığından dolayı uyguladığı açık hava basıncı. 16) Atom (): Bir elementin tüm kimyasal özelliklerini gösteren en küçük parçasıdır. 17) Atom kütlesi (): Bir atomun atomik kütle birimi cinsinden kütlesidir. 18) Atom numarası (Z) (): Bir atomun çekirdeğindeki proton sayısıdır. Ya da nötr bir atomda çekirdeğin etrafındaki toplam elektronların sayısına eşittir. 19) Atom-gram (): Bir mol atomun kütlesidir 20) Atomik kütle birimi (a.k.b) (): Bir karbon ( 12 6 C) atomunun kütlesinin tam olarak 1/12'sine eşittir. 21) Aufbau yöntemi (): Elektronlar atomik orbitallere enerjileri en düşük olacak şekilde sırasıyla yerleşirler. (Önce 1s, sonra 2s ve sonra 2p nin dolmaları gibi). 22) Avogadro kanunu (): Aynı sıcaklık ve basınçta bulunan tüm gazların eşit sayıda molekülleri, eşit hacimdedir. 23) Avogadro sayısı (NA) (): 12 6 C elementinin 12 gramındaki kesin atom sayısıdır. (6, tane atom 1 mole eşittir) 24) Ayırma (): Karışımı oluşturan maddeleri fiziksel yöntemlerle ayrıştırm 25) Ayırtedici özellik (): Maddeleri ayırt etmek için kullanılan özellik. 26) Ayrımsal damıtma (): Farklı sıvılardan oluşan bir karışımdaki sıvıları kaynama noktaları farkından yararlanarak ayırma metodudur 27) Ayrımsal kristallendirme (): Bir karışımı oluşturan bileşenleri çözünürlük farklarından yararlanarak birbirinden ayırma metodudur. 28) Azeotrop (): Sabit bir kaynama noktası bulunan ve sıvı ile buhar hallerindeki bileşimi aynı olan çözelti. B 1) Bağıl atom kütlesi (): Standart kabul edilen bir elementin kütlesine göre kıyaslanarak bulunan atom kütlesi. 2) Bağlanma enerjisi (): Bir atomun çekirdeğindeki proton ve nötron gibi atom altı taneciklerini bir arada tutan enerjidir. 3) Barometre (): Açık hava basıncını ölçmek için kullanılan düzenek. 4) Basınç (): Birim yüzeye uygulanan kuvvet. 5) Baz (): Suda çözünürken çözeltiye hidroksit (OH - ) iyonları veren madde. 6) Bazik oksit (): Suda çözündüğünde bazik çözelti oluşturan ya da asit ve asit oksitlerle reaksiyona girerek tuz oluşturan metal oksitidir. 7) Belirleyici madde (): Kimyasal reaksiyonda artan madde karşısında tamamen tükenen madde. 8) Beta parçacığı (): Radyoaktif bir elementin çekirdeğindeki bir nötronun bir protona dönüşmesi ile açığa çıkan elektron.

2 9) Bileşik (): İki ya da daha fazla cins elementin belirli oranlarda birleşmesinden oluşan saf madde. 10) Bileşik oksit (): Aynı katyonun farklı iki değerlik aldığı oksitlerinin biraraya gelmiş hali. Örneğin; Fe 3 O 4, (FeO.Fe 2 O 3 ). 11) Bilimsel Yöntem (): Bilimin gelişmesini sağlayan gözlem, deney ve kanunların ve kuramların formüle edilmesi etkinliklerinin bütünü. 12) Birinci iyonlaşma enerjisi (): Gaz halindeki bir atomdan en gevşek tutulan elektronun uzaklaştırılması için gereken minimum enerjidir. 13) Bombardıman (): Bir atom çekirdeğine herhangi bir nükleer taneciğin gönderilmesi. 14) Boyle kanunu (): Sabit sıcaklıktaki bir miktar gazın hacmi ile basıncı ters orantılıdır. 15) Bozunma serisi (): Radyoaktif bir izotopun basamak basamak çeşitli ışımalar yaparak bozunması ve sonunda kararlı bir izotopa dönüşmesi. 16) Buharlaşma (): Ortalama kinetik enerjisi fazla olan moleküllerin, sıvı fazdan gaz fazına geçmeleri. 17) Bunzen beki (): Tasarımı alman bilim adamı Robert Bunzen tarafından yapılan ısıtma aygıtı C 1) Celsius sıcaklık cetveli (): Buzun erime noktasını 0 o C ve suyun kaynama noktasını 100 o C olarak kabul eden sıcaklık cetveli. 2) Charles kanunu (): Sabit basınç altında bir miktar gazın, hacmi ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır. 3) Coulomb kuvvetleri (): Aynı yüklü tanecikler arasında itme kuvveti veya zıt yüklü tanecikler arasında çekme kuvveti Coulomb kuvvetleri olarak adlandırılır. Ç 1) Çekirdek (): Atomun merkezinde proton, nötron gibi benzer atom altı parçacıklar içeren, oldukça küçük ve yoğun, pozitif (+) yüklü bölge 2) Çekirdek eşitliği (): Radyoaktif bir reaksiyondaki değişiklikleri gösteren denklem. 3) Çekirdek reaksiyonu (): Bir atomun çekirdeğinde meydana gelen değişmeler, Radyoaktif veya nükleer reaksiyonlar olarak da bilinir. 4) Çizgi spektrumu (): Gaz veya gaz halindeki bir maddeden gelen ışıklar bir prizmadan geçirilirse elde edilen görünür renkler arasında boşluklar vardır. Bu tür devamlı olmayan spektrumlara çizgi spektrumu denir. 5) Çökelme (): Bir çözeltide iki tuzun etkileşimi veya sıcaklık değişiminin çözünürlüğe etkisi sonucu çözünmeyen katı bir bileşiğin oluşması. 6) Çökelme reaksiyonu (): Sonucunda çökelti oluşan reaksiyonlardır 7) Çözelti (): İki veya daha fazla maddeden oluşmuş homojen karışım. 8) Çözücü (): Bir çözeltinin en fazla miktardaki bileşeni veya çözeltiye fiziksel halini veren bileşendir. 9) Çözünen (): Bir çözeltinin miktar olarak az bulunan bileşenleri. 10) Çözünürlük (): Belirli bir sıcaklıkta sabit hacimdeki bir çözücüde doymuş bir çözelti elde etmek için çözünebilecek maksimum madde miktarı. D 1) Dalga (): Bir ortamda enerji taşıyan eğilim. 2) Dalga boyu (): Birbirini takip eden iki dalga tepesi yada çukuru arasındaki uzaklık. 3) Dalton atom modeli (): Atom maddenin en küçük yapıtaşı olup daha küçük parçalara bölünemez içi dolu bir küredir. 4) Dalton kanunu (): Birbirleriyle reaksiyon vermeyen gazların oluşturduğu karışımın basıncı, karışımda bulunan gazların kısmi basınçları toplamına eşittir. 5) Damıtma (): Bir sıvıyı buharlaştırıp, oluşan buharını yoğunlaştırarak ayrıştırma işlemi. 6) Değerlik elektronları (): En büyük baş kuvantum sayısına sahip elektron tabakasında bulunan elektronlar. 7) Denkleştirilmiş denklem (): Aynı tip atomların, denklemin her iki tarafında da aynı sayıda bulunduğu eşitlik. 8) Derişik çözelti (): Göreceli olarak çok miktarda çözücü içeren çözelti. 9) Derişim (): Bir maddenin belirli miktardaki bir çözücü veya bir çözeltinin içindeki göreceli

3 miktarı. 10) Devamlı spektrum (): Beyaz ışık bütün renkleri içerdiğinden bir prizmadan geçirilirse elde edilen renkler sürekli olur, yani birinin bitmek üzere olduğu anda öbürü başlar. Renkler sınır bölgelerde iç içe girmiş devamlı bantlar halindedir. Bu tür spektrumlara devamlı spektrumlar denir. 11) Dializ (): Bir çözelti içerisindeki küçük iyon veya moleküllerin yarı geçirgen bir zardan geçmesi ve büyük iyon veya moleküllerin geçmemesi işlemi. 12) Difüzyon (): Bir gazın havada veya başka bir gaz içinde yayılması. 13) Doğal radyoaktiflik (): Atom numarası 83'ten büyük olan elementlerin kendiliğinden çeşitli ışımalar yaparak yeni elementlere dönüşmesi. 14) Donma (): Sıvı haldeki bir maddenin katı hale geçmesi. 15) Doymamış çözelti (): Belirli bir sıcaklıkta doymuş halden daha az çözücü içeren çözelti. 16) Doymuş çözelti (): Belirli bir sıcaklıkta çözebileceği maksimum çözüneni içeren çözelti. 17) Dublet (): Atomların bileşik oluştururken elektron alarak ya da vererek en dış enerji seviyelerindeki toplam elektron sayısının helyum gibi 2 olması hâlidir. E 1) Efüzyon (): Gaz moleküllerinin küçük bir delik aracılığıyla bir kaptan, daha düşük basınçlı ortama yayılması. 2) Ekzotermik reaksiyonlar (): Dışarıya ısı vererek gerçekleşen reaksiyonlardır. 3) Elektrolit (): Sulu çözeltisi elektrik akımını ileten madde. 4) Elektrolit çözelti (): Elektrik akımını ileten çözelti. 5) Elektrolit olmayan çözelti (): Elektrik akımını iletmeyen çözelti. 6) Elektroliz (): Bir maddenin sıvılaştırılmış halinde ya da elektrolit çözeltisinde, elektrik akımı yardımı ile kendi bileşinlerine ayrıştırılması. 7) Elektromanyetik spektrum (): Elementler katı yada gaz halinde iken dışarıdan yeterli miktarda alırlarak, belli dalga boyırında ışıma yapmaları. 8) Elektron (): Çekirdeğin etrafındaki ihtimali orbitallerde hareket ettiğine inanılan 1/1840 akb'lik bir kütleye sahip negatif (-) yüklü parçacıktır. 9) Elektron dağılımı (): Elementlerin atomlarında bulunan elektronların, atomik orbitallerine düzenli bir şekilde yerleşimi. 10) Elektron ilgisi (): Nötr bir atoma (gaz fazında) bir elektron eklenmesiyle meydana gelen ısı değişimi. Bir atomun elektron alma eğiliminin ölçüsü. 11) Elektron yakalama (): Çekirdeğe en yakın bir enerji seviyesinden bir elektronun çekirdek tarafından yakalanmasıyla oluşan radyoaktif bozunma şekli. 12) Elektronegatiflik (): Bir molekül içerisindeki atomun elektronları kendine doğru göreceli çekme kabiliyeti. 13) Element (): Kimyasal metodlarla daha basit parçacıklara ayrılamayan, aynı cins atomlardan meydana gelen en basit yapıdaki madde. 14) Endotermik reaksiyon (): Dışarıdan ısı alarak gerçekleşen reaksiyonlardır. 15) Enerji seviyesi (): Çekirdek etrafında aynı enerjideki elektronların bulunduğu yörüngelerdir. 16) Erime noktası (): Katı hâldeki maddenin sıvı hâle geçtiği sıcaklık noktası. F 1) Fahrenheit sıcaklık cetveli (): Buzun 32 o F'da eridiğini ve suyun 212 o F'da kaynadığını kabul eden sıcaklık cetveli. 2) Fiziksel değişme (): Maddenin fiziksel halinde meydana gelen değişmedir. 3) Fiziksel özellik (): Erime noktası, kaynama noktası, renk, özkütle gibi maddenin iç yapısı ile ilgili olmayan özelliklerdir. 4) Fizyon (birleşme) reaksiyonu (): Küçük atom çekirdeklerinin birleşerek daha büyük çekirdekler oluşturulmasıdır. 5) Fizyon (bölünme) reaksiyonu (): Ağır bir çekirdeğin daha küçük çekirdeklere dönüşmesi bu sırada birkaç nötron ile çok büyük miktarda enerji açığa çıkar. 6) Floresans (): Bir maddenin kısa dalga boylu radyasyon ile uyarılması sonucu ışık yayması uyarıcı ortamdan uzaklaştırıldığında ışık yayma işlemi durur. 7) Formül (): Bileşikteki elementlerin sembollerini ve bu bileşiğin bir molekülündeki atomların kaçar tane olduğunu gösteren sayıları içeren basit ifadedir. 8) Formül-Gram (): Bir molekül iyonik bağlı bileşiğin kütlesidir.

4 9) Fosfor esans (): Bir maddenin uyarılması sonucu ortamdan uyarıcı kaldırılsa da bir süre daha ışıma yapması. 10) Fotoelektrik olay (): Bir metal üzerine düşürülen ışığın metal yüzeyinden elektron koparması olayına denir. 11) Foton (): İşık taneciği. Işık ışınının enerjisi bu fotonlar içinde iyonlaşmıştır. 12) Frekans (): Belirli bir noktada birim zamanda (saniyede) geçen dalga sayısıdır. G 1) Gama ışıması (): Çeşitli radyo aktif ışımalar sonucu yüksek enerjili halde kalan bir çekirdeğin yaydığı ve nüfus etme gücü yüksek olan elektromanyetik ışıma. 2) Gaz kanunları (): Ozel şartlar altındaki gazların davranışlarını inceleyen kanunlar. 3) Gaz sabiti (Rydberg sabiti) (): İdeal gaz denkleminde ve bazı diğer denklemlerde karşılaşılan sabit. 4) Geçiş elementleri (): Periyodik sistemin orta kısmında bulunan ve bileşiklerinde birden fazla değerlik alabilen d orbitallerinin dolması ile oluşan B grubu elementleridir. 5) Gerçek gaz (): Davranışı ideal gaz davranışından farklı olan gaz. 6) Görünür spektrum (): Dalga boyu yaklaşık 390 nm ile 760 nm arasında bulunan ve elektromanyetik ışımanın bütün görünen dalgalarını içeren spektrumu. 7) Graham kanunu (): Sabit sıcaklıkta bir gazın difüzyon veya efüzyon hızı o gazın öz kütlesinin kare kökü ile ters orantılıdır. 8) Grup (): Periyodik sitemdeki benzer kimyasal özelliğe sahip elementlerden oluşan dikey sütunlar. 9) Guy-Lussac kanunu (): Sabit hacimli bir miktar gazın basıncı ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır. H 1) Hacim (): Maddenin uzayda kapladığı boşluk. 2) Halojenler (): Tuz yapıcı anlamına gelen ve periyodik tabloda atomlarının son yörüngelerinde yedi elektron bulunduran elementlerin oluşturduğu 7A grubu. 3) Heterojen karışım (): Her noktasında aynı özellik göstermeyen karışımlardır. 4) Hızlandırıcı (): Elektron, proton ve alfa parçacığı gibi yüklü parçacıklara çok yüksek kinetik enerji kazandıran alet. 5) Hidrat (): Kristal yapısında belirli miktarlarda su molekülü içeren bileşiklerdir. 6) Homojen karışım (): Her noktasında aynı özellikleri gösteren bileşiklerdir. 7) Hund kuralı (): Eş enerjili orbitallere (2px, 2py, 2pz gibi) elektronların paralel spinli maksimum sayıda eşleşmemiş elektron sağlayacak şekilde yerleştirilmesi. I 1) Işık hızı (): Bütün elektromanyetik dalgaların boşluk kabul edilen maddeden arınmış ve havası boşaltılmış ortamda cm/s'lik bir hızla ilerleyişi. 2) Işın tedavisi (): Radyoaktif ışımanı tedavi amacı ile kullanımı, radyo terapi. İ 1) İç geçiş elementleri (): Periyodik sistemin alt kısmında yer alan ve f orbitallerinin dolmasıyla oluşan elementler ve aktinitler ve lantanitler. 2) İdeal gazlar (): Bütün basınç değerlerinde boyle kanununa uyan gazları tanımlar. Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta ideal davranışa yaklaşır. 3) İndirgen (): Kimyasal reaksiyonlarda kendisi yükseltgenerek karşısındakini indirgeyen madde. 4) İndirgenme (): Elementlerin elektron olarak bir değerlikten daha düşük değerliklere geçmesi. 5) İyon (): Elektriksel yük taşıyan yük yada atom grupları. 6) İyonik bağ (): Bir metal ile ametal arasında elektron alış-verişi sonucunda oluşan bağ türü. 7) İyonik bileşik (): Atomları arasında iyonik bağ içeren bileşikler. 8) İyonlaşma (): Gaz halindeki bir atomun en uzak yörüngesindeki en zayıf tutulan elektronunun koparılması işlemine denir. 9) İyonlaşma enerjisi (): Gaz halindeki nötr bir atomun bir elektronun uzaklaştırılması için gerekli minimum enerji. 10) İzoelektronik (): Değerlik elektron sayıları aynı olan atom veya iyon türleri.

5 11) İzoton (): Nötron sayıları aynı proton sayıları farklı olan atomlar. 12) İzotop (): Proton sayıları aynı nötron sayıları farklı ya da bir başka değişle atom numarası aynı, kütle numarası farklı olan atomlar. J 1) Javel suyu (): NaOH çözeltisinden Cl 2 gazı elde edilen ve hipoklorit ClO - iyonları içeren çamaşır suyu olarak kullanılan ağartıcı (beyazlatıcı) madde. K 1) Kaba formül (): Bir bileşikteki elementlerin sadece cinsini ve oranını belirten en basit formül. 2) Kademeli reaksiyon (): Birden fazla reaksiyon basamağına sahip reaksiyonlar serisi. 3) Kalkojen (): Filiz yapan 6A grubu elementleri. 4) Kararlı bileşik (): Kolaylıkla bozunup, ayrışmayan bileşik. 5) Karışım (): İki ya da daha fazla maddelerin gelişigüzel oranlarda, kimyasal özelliklerini yitirmeden oluşturdukları madde. 6) Katı (): Belirli kütle, hacim ve şekli olan içine girdiği kabın şeklini almayan madde hali. 7) Katı oranlar kanunu (): İki element aralarında birden fazla bileşik oluşturuyorsa, birinin sabit tutulan miktarına karşılık diğerinin değişken miktarları arasında küçük ve tam sayılarla ifade edilen bir oran vardır. 8) Katot ışın tüpü (): Uçlarında metal elektrot bulunan ve içerisinde düşük basınçta gaz konulup elektronlara elektriksel gerilim uygulamasıyla gaz örneğinin ışık yaymasını sağlayan tüp. 9) Katyon (): Pozitif (+) yüklü iyon. 10) Kaynama (): Bir sıvının buhar basıncının ortam basıncına eşit olması. 11) Kaynama noktası (): Bir sıvının buhar basıncının açık hava sıcaklığına eşit olduğu andaki sıcaklık değeri. 12) Kelvin sıcaklık cetveli (): Mutlak sıcaklıktır. Moleküllerinin ortalama kinetik enerjilerine göre kullanılan sıcaklık cetveli. 13) Kısmi basınç (): Bir gazın, içinde bulunduğu karışımın toplam basıncı içerisinde sahip olduğu basınç diğer bir ifadeyle, bir gazın karışım içerisinde tek başına uyguladığı basınç. 14) Kızılötesi ışınlar (): Dalga boyu 10-6 m ile 10-4 arasında olan zayıf enerjili dalgalar. 15) Kimya (): Maddelerin özellikleri ile maddeler arası etkileşimleri inceleyen bilim dalı. 16) Kimyasal denklem (): Kimyasal reaksiyon oluşumunu sembollerle gösteren denklem. 17) Kimyasal formül (): Bileşiğin bileşimini kimyasal sembol ve rakamlar kullanarak gösterme şekli. 18) Kimyasal özellik (): Maddenin iç yapısıyla ilgili özellikler. 19) Kimyasal reaksiyon (): Bir ya da birden daha fazla maddelerin bir veya birden fazla farklı maddelere dönüştüren bir çeşit değişimlerdir. Kısaca yeni oluşumlara sebebiyet verecek şekilde atomların başka dizilişlerini sağlayan işlemler. 20) Kinetik teori (): Gaz ve sıvı moleküllerinin davranışlarını kuramsal olarak açıklayan teori. 21) Konsantrasyon (): Çözeltide çözünmüş olan göreceli madde miktardır.düşük konsantrasyonlu çözeltilere seyreklik yüksek konsantrasyonlu çözeltilere de derişik çözelti denir. 22) Kontrol çubuğu (): Nükleer bir reaktörün kalbine yerleştirilen, zincirleme fizyon reaksiyonu kontrol altına almaya yarayan çubuk.genellikle bor, kadmiyum veya zikronyum gibi elementlerden yapılır ve ortamdaki nötronları soğurmak için kullanılır. 23) Kovalent bağ (): İki elektronun iki atom tarafından paylaşılması ile oluşan bağ. 24) Kovalent bileşikler (): Atomları arasında kovalent bağ oluşan bileşikler. 25) Kritik kütle (): Bir nükleer fizyon reaksiyonun kendiliğinden zincirleme olarak devam edebilmesi. 26) Kromatografi (): Çözücü ve ayırt edici ortam kullanarak çözünen madde karışımını bileşinlerine ayırma metodu. 27) Küresel simetri (): Bir element atomunun değerlik orbitallerinin tam yada yarı dolu olma hali. 28) Kütle (): Değişmeyen madde miktarı. 29) Kütlenin korumu kanunu (): Bir kimyasal reaksiyonda, reaksiyona giren maddelerin kütleleri toplamı, reaksiyon sonucu elde edililen ürünlerin kütleleri toplamına eşittir. L

6 1) Lantanitler (): Lantanyum ( 89 La) elementinden sonra gelen 5f orbitallerinin dolmasıyla oluşan 14 element. 2) Lewis yapısı (): Değerlik elektronlarının noktalarla gösterilmesi ile yazılan formüller. 3) Lewis yapısı (): Değerlik elektronlarının noktalarla gösterilmesi ile yazılan formüller. 4) Ligand (): Kompleks iyonlarda merkez atomu saran komşu gruplardan her biri. 5) Ligand (): Kompleks iyonlarda merkez atomu saran komşu gruplardan her biri. M 1) Madde (): Uzayda yer kaplayan kütlesi olan her şey. 2) Manometre (): Kapalı kaptaki gazların basıncını ölçmek için kullanılan düzenek. 3) Metal (): Kimyasal reaksiyonlarda pozitif değerlik alan ve kendisine has bir takım özellikleri olan element. 4) Mikro dalgalar (): Dalga boyu 10-8 ile 10-1 m arasında bulunan düşük frekanslı dalgalar. 5) Mikroskobik (): Çıplak gözle incelenebilen. 6) Mikroskobik (): Mikroskop olmadan çıplak gözle ölçülemeyen çok küçük yapılar. 7) Mineral (): Belli bir formülü olan doğada saf halde bulunan metal bileşiği. 8) Mol (): 6, adet tanecik, atom veya molekül. 9) Mol kesri (): Bir gazın mol sayısının, gazın içinde bulunduğu karışımın toplam mol sayısına oranı. 10) Molal donma noktası azalması sabiti (): Bir molal parçacık içeren çözücünün donma noktasındaki azalma miktarı. 11) Molal donma noktası yükselmesi sabiti (): Bir molal parçacık içeren çözücünün kaynama noktasındaki artma miktarı. 12) Molalite (): Bir kilogram çözücü içerisindeki çözünmüş maddenin mol sayısı. 13) Molar hacim (): 1 mol maddenin kapladığı hacim. 14) Molar kütle (): 1 mol atom veya molekülün gram cinsinden ağırlığı. 15) Molarite (): Bir litrede çözeltide çözülmüş olan maddenin mol sayısı. 16) Molekül (): Bileşiği oluşturan en küçük yapı. 17) Molekül formülü (): Molekülü oluşturan atomların sayısını tam olarak gösteren formül. 18) Molekül kitlesi (): Bir moleküldeki atomların akb cinsinden toplam kütlesi. 19) Molekül-Gram (): Bir mol kovalent bağlı bileşiğin kütlesi. 20) Mor ötesi ışınlar (): Dalga boyu 10-8 m ile m arasında olan yüksek enerjili dalgalar. N 1) Net iyon denklemi (): Kimyasal reaksiyonda sadece rol alan iyonların gösterildiği bir kimyasal denklem. 2) Normal kaynama noktası (): Deniz seviyesindeki bir sıvının buhar basıncının, açık hava basıncına (760mmHg) eşit olduğu andaki sıcaklık değeri. 3) Normalite (): Bir litre çözeltide çözünmüş maddenin eşdeğer-gram sayısı. 4) Nötr oksit (): Ametallerin oksijence fakir olan oksitleridir. 5) Nötrleşme reaksiyonu (): Asitlerle bazlar arasında oluşan reaksiyonlar. 6) Nötron (): Atomun çekirdeğinde bulunan ve kütlesi yaklaşık 1 akb olan yüksüz tanecik. 7) NŞA (): Sıcaklığın 0 o C ve basıncının 1 atm olan durum. 8) Nükleer enerji (): Radyoaktif reaksiyonlar sonucu açığa çıkan enerji, atom enerjisi. 9) Nükleer reaktör (): İçerisinde nükleer fizyon reaksiyonunun kontrollü bir şekilde gerçekleştirildiği sistem. 10) Nükleer yakıt (): Nükleer reaktörde enerji üretmek için kullanılan bölünebilen izotopları içeren madde. 11) Nükleon (): Proton ve nötron gibi atom çekirdeğini oluşturan temel parçacıklar. O 1) Oksi asit (): Yapısında oksijen bulunan asitler. 2) Oksidasyon sayısı (): Bileşikteki bir atomun değerliği, bir elementin yükü. 3) Oksit (): Oksijenin soy gaz ve flor haricindeki elementlerle yaptığı bileşikler. 4) Oktet (): Bir atomun en dış seviyesindeki elektron sayısının 8 olması. 5) Orbital (): Çekirdeğin etrafında dönen elektronların bulunma ihtimali. En yüksek olduğu bölgeleri elektronların hareketini belirleyen matematiksel dalga denklemi.

7 6) Ortalama serbest yol (): Bir gaz molekülünün ortalama olarak iki çarpışma arasında aldığı yol. 7) Ozmos (): Bir çözücünün yarı geçirgen bir zardan daha derişik bir çözeltiye geçmesi. Ö 1) Öz kütle (): Bir maddenin birim hacimdeki kütle miktarı. P 1) Pauli prensibi (): Bir atomda dört kuantum sayılarda birbirinin tamamen aynı olan iki elektron bulunamaz. 2) Periyodik tablo (): Kimyasal ve fiziksel özellikleri göz önünde tutularak elementlerin atom numaralarına göre sıralanışı gösterilen çizelge. 3) Periyot (): Periyodik sistemdeki yatay sıralar. 4) Peroksit (): iyonunu oksit bileşiktir. 5) Plazma (): Gaz fazındaki atomların çok yüksek sıcaklıklarda iyonlaşarak çekirdek ve ayrışma sonucu oluşan akışkan madde. 6) Proton (): Atomun çekirdeğinde bulunan kütlesi 1 akb'lik +1 yüklü atom altı parçacıkları. R 1) Radyasyon (): Enerjinin elektromanyetik dalgalar yada parçacıklar sonucu yayılması. 2) Radyo izotop (): Bir elementin radyoaktif özelliği gösteren izotopları. 3) Radyoaktif izleyici (): Biyolojik ve kimyasal süreçlerin izlenmesinde kullanılan radyoaktif özelliğe sahip izotoplar. 4) Radyoaktif olay (): Atomun çekirdeğinde meydana gelen herhangi bir değişiklik. 5) Radyoaktiflik (): Çekirdeğin kararsızlığından dolayı bir kendiliğinden çeşitli olarak ışımalar yapması. 6) Radyografi (): X yada gama ışınlarının yardımı ile film yada duyarlı plak üzerinde görüntü elde edilmesi. 7) Raolt kanunu (): Çözeltinin uçucu olan buhar basıncı bu bileşenin mol kesri ile saf buhar basıncı çarpımına eşittir. 8) Rutherford atom modeli (): Atomun çekirdeğinde proton bulunup, çekirdeğin etrafında tıpkı güneş sistemindeki gibi dönen elektronlar mevcuttur. S 1) S-bloku (): Periyodik tablonun sol tarafında metal atomların oluşturduğu blok. 2) Sabit (): Bir fiziksel niteliğe ait değişmez değer. Örneğin; ışık hızı avagadro sayısı birbirine sabittir. 3) Sabit oranlar kanunu (): Herhangi bir bileşiği oluşturan maddelerin kütleleri arasında daima sabit oran vardır. 4) Seyrelti çözelti (): Göreceli olarak az miktarda çözünen içeren çözelti. 5) Seyreltme (): Bir çözeltinin konsantrasyonunun, çözeltiye çözücü eklemek suretiyle azaltılması. 6) Sıcaklık (): Termal ilişki içindeki maddeler arasında meydana gelen ısı akışını tanımlayan fiziksel özellik. 7) Sıvı (): Maddenin hali.kütlesi hacmi fakat belirli bir şekli olmayan maddedir. 8) Sıvı basıncı (): Sıvı tarafından birim yüzeye uygulanan basınç. 9) Sıvı-buhar basıncı (): Buhar fazına geçen, sıvı moleküllerin uyguladığı basınç. 10) Sıvı-buhar dengesi (): Bir sıvıdaki moleküllerin sıvı fazdan, gaz fazına geçme hızları ile gaz fazından, -sıvı fazına geçmelerinin eşit olması hali. 11) Soy gaz (): Kimyasal reaksiyonlara karşı ilgisiz elementler.periyodik tablodaki 8Agrubu. İnört veya asal olarak ta bilinirler. 12) Standart sıcaklık ve basınç (): 273, 15 k veya O0C veya 101, 33 kpa veya 1 atm (760 mmhg ). 13) Stokiyometri (): Kimyasal reaksiyondaki giren maddelerle, ürünler arasındaki ilişki. 14) Sulu çözelti (): Çözücüsünün su olduğu çözelti. T 1) Temel hal (): Bir atomun bütün elektronlarının en düşük enerjili haline sahip olduğu durumdaki elektron dağılımı.

8 2) Termokimya (): Kimyasal reaksiyonlarda ısı değişimini inceleyen kimya bilimi. 3) Thomson atom modeli (): Atom bir küre şeklinde olup, içerisinde protonlar ve elektronlar rast gele yerlere, tıpkı kekin üzerinde dağılmış üzüm gibi bulunurlar. 4) Toprak alkali metaller (): Periyodik cetvelin 2A grubunda bulunan metallerdir. 5) Transuranyum elementleri (): Atom numarası 92 (uranyum)'dan büyük olan elementler. 6) Tuz (): Asitlerle, bazların reaksiyonu sonucu oluşan ürün. U 1) Uçucu olmayan sıvı (): Moleküller arasındaki çekim kuvveti ve kaynama noktası yüksek, buhar basıncı düşük olan sıvı. 2) Uçucu sıvı (): Moleküller arasındaki çekim kuvveti ve kaynama noktası düşük, buhar basıncı yüksek olan sıvı. 3) Uyarılmış hal (): Temel haldeki bir elektronun, dışarıdan enerji verilerek daha kararsız olan dış yörüngeye çıkarılması hali. Ü 1) Ürün (): Kimyasal reaksiyon sonucu oluşan maddeler. Y 1) Yanma (): Isı ve ışık yayan reaksiyondur. Genelde organik maddelerin havadaki oksijenle reaksiyona girerek karbondioksit ve su oluşturduğu reaksiyonlara yanma reaksiyonu denir. 2) Yapay radyoaktiflik (): Radyoaktif olmayan bir çekirdeğin yüksek enerjiye sahip çeşitli tanecikler ile bombardımanı sonucu kararsız hale gelmesi. 3) Yoğunlaşma (): Ortalama kinetik enerjileri düşük olan gaz fazındaki moleküllerin sıvı fazına geçmeleri. 4) Yük (): Nötr bir yapı olan atomdan, elektron uzaklaştırarak yada elektron ilave ederek oluşturulan elektrik miktarı. 5) Yükseltgen (): Kimyasal reaksiyonlarda elektron alarak (indirgenerek) karşısındakini yükseltgeyen madde. 6) Yükseltgenme (): Elementlerin elektron vererek bir değerlikten daha yüksek bir değerliğe geçmesi. 7) Yükseltgenme basamağı (): Bir elementin elektron alarak veya vererek aldığı değerlik.elektriksel yük. 8) Yükseltgenme reaksiyon (): Elektronların oksijenle yaptığı reaksiyonlar. 9) Yüzde kütle (): Bir elementin yüz gram bileşiğindeki kütlesi. 10) Yüzde verimi (): Bir kimyasal tepkimede elde edilen ürünün aynı tepkimeden kuramsal olarak elde edilebilecek ürün miktarına bölünerek bulunan ve yüzde ile ifade edilen miktarı. 11) Yüzey gerilimi (): Moleküller arası çekim kuvvetinden dolayı sıvının yüzeyinde oluşan kuvvet. Z 1) Zincirlenme reaksiyon (): Nükleer fizyon reaksiyonundan 235 U gibi bölünebilen çekirdeklerin nötron kaparak yeni çekirdeklere bölünmesi ve daha fazla sayıda nötron oluşturulması. Oluşan bu yeni nötronlar sayesinde reaksiyon büyüyerek ilerler.