SULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 17

Transkript

1 SULTAN MEHMET REŞAT IN RUMELİ SEYAHATİ 17 BAKİ SARISAKAL

2 PADİŞAH HAZRETLERİ MANASTIR A GİDİYOR Zat-ı Hazreti Padişahi bu sabah muayyen olan saatte Manastır a azimet buyurmuşlardır. İkameti şahaneye mahsus konaktan katar mahsusun intizar ettiği Liman mahalline kadar olan güzergâhta askeri nizamiye ile Donanmayı Osmani efradı saf ihtiram teşkil etmişlerdir. Bir cemi gaffur tarif kabul etmez alkışlarla Padişah Meşrutiyet hakkında ibrazı asar sadakat etmiş ve hükümdar maliperver hazretleri besim ve hanendan bir çehre ile areasıyla beyan mahzuziyet buyurmuşlardır. Simai padişahi büyük bir inşirah ve afiyete delalet etmektedir. Zat-ı Hazreti Padişahi limana muvasalatlarında yine ahalinin alkışları arasında katar mahsusa binmişlerdir. Şehzadeler hazretleriyle Sadrazam ve Harbiye Nazırı Paşalarda aynı trende ahzı mevki etmişlerdir. Bu seferde katar hümayuna bir kılavuz terfi yolu göstermekte idi. Selanik Valisi ile askeri kumandanı ve ordu müfettişi vilayet hududuna kadar padişahın mahiyetinde bulunacaklardır. Katarı hümayun un geçeceği mevkiler kaffesinde zatı hazreti padişahinin istikbali için büyük hazırlıklar yapılmış. Selanik: Zat-ı Hazreti Padişahi tarafından Sırbistan heyeti mahsusuna verilmiş olan ziyafette Sadrazam Paşa ile nazar ve rical ile memurin mülkiye ve askeriye hazır bulunmuşlardır. Ziyafeti müteakip Zat-ı Şahane maham emvar devletle iştigal buyurmuşlar ve bade açık bir araba ile şehir civarında gezmeye çıkmışlardır. Araba gayet yavaş gitmekte ve her taraftan zatı şahane şiddetle alkışlanmakta idi. Şehzadegan hazretleri de araba ile Yalılara kadar bir gezinti icra etmişlerdir. Manastır a teşrifi hümayun münasebetiyle icap eden hazırlıklar tamamlanmıştır. Üsküp e azimeti hümayun esnasındaki merasim bu defa da icra kılınacaktır. 1 Selanik Yalılar Caddesi 1 Tanin 21 Haziran 1911

3 Selanik Sabri Paşa Caddesi Selanik Vardar Caddesi Selanik Yadiğar-ı Terakki Mektebi

4 Manastır da: Bugün Daire-i Hümayun pişegahında Manastır ın en kıymettar bir hatıra-i tarihiyesi olan 10 Temmuz İnkılâbı Alayı temsil edilmiştir. Alayın temsiline saat 10 da ibtidar edilmiş ve saat 12 ye kadar devam etmiştir. Evvela askeriye müzikası, Kahramanı Hürriyet Niyazi Bey in Hürriyet emrindeki mücahidatı malum olan sabık Ohri Milli Taburu Kumandanı Eyüp Sabri Bey 10 Temmuz da evelki kıyafet milliyeleriyle beraber taburlara kumanda etmişlerdir. Hürriyeti ilan eden tabur ile memurin mülkiye ve askeriye, bilumum anasıra mensup mektep talebesi ve muallimleri esnaf, köylüler ve onlar meyanında hasetsen nazarı takdiri celbeyleyen Resneliler, Ohrililer, Debreliler, Göriceliler, İnkılâp Mekteplileri ikametgâh padişahî önünden geçmiş ve hükümdar meşrutiyet hazretleri beyanı mahzuziyet buyurmuşlardır. Resneli Niyazi Bey Tören Esnasında Müteakiben Niyazi Beyefendi Hürriyet Meydanı na tevecciye azimet etmiş ve orada Meşrutiyet mukaddesimizin teali ve devamı Padişah maliperverin tezayitin ömür ve afiyeti hakkında müessir bir dua tilavet olunarak amin sedaları bu pakize ve saf mahiyette inakaslar bırakmıştır. Sonra 10 Temmuz da ilk defa nutuk-u hürriyetin okunduğu 60 numaralı tarihi top ve içinde milli renklerden kurdelelerle süslenmiş iki küçük kız olduğu halde Hürriyet Arabası geçti. Onların arkasından da iki gencin taşıdığı İttihat ve Terakki Cemiyetinin armasına içeren büyük bir bayrak önde olduğu halde, Ulema ve memurlar geçti. Onları, Müşir Osman Paşa'nın dağa kaldırıldığı sırada bindirilmiş olduğu araba boş olarak geçti ki arabanın iki tarafında iki süvari gidiyordu. Arabadan sonra Manastır da bulunan okullardaki öğrenciler geçti. Öğrenciler geçerken İttihat ve Terakki Marşını çalıyorlardı. Öğrencilerden sonra bir askeri muzıka ve Meşâyih ile dedegân geçti.

5 Manastır Vatan Fedailerinin Şehre Girişleri Bundan sonra Ohri'den gelenler ile Resne Mekteb-i İnkılabi öğrencileri geçti. Bu öğrenciler beyaz külahlar, keten esvablar, çarık ve dulaklar giymişlerdi. Hepsinin birer taklit olan tüfenkleri vardı. Resne Mektebinden sonra Manastır esnafı geçti. Her esnaf kafilesinin de birer bayrağı vardı. En son olarak da Manastır ın her yerinden gelmiş binlerce insan milli kıyafetleriyle geçtiler. 2 saat kadar sürmüş olan bu alaydan Padişah memnun olmuştur. Saat ikide program mucibince heyetler huzuru padişahiye kabul buyrulmuş ve iltifata nail olmuşlardır. VI. Kolordu Kumandanı Fethi Paşa nın kısa konuşmasından sonra Sultan Reşat şöyle demiştir: Ordu, milletin ve benim medâr-ı iftiharımızdır. Bütün erkân-ı ümerâ ve zabitânla asker evladlarımın göstermekde oldukları gayret-i şeca at ve? mûcib-i mahzuziyetim olmaktadır. Cenâb-ı hakkın inâyetiyle yâb-ı nusret bizim için güşâdedir. Selamımı tebliğ ediniz 2 Akşamüstü Konsoloslar huzuru hümayuna kabul buyurmuşlardır. Tekrar inkılâp mekteplileri ve milli alaylar Niyazi Beyefendi kumandasında bir grup teşkil ederek tekrar Daire-i Hümayuna pişegahına gelmişler ve İnkılâp muazzezimizi vücuda getiren anasırı necibe ve mümtaze milli oyunlar icra etmişlerdir. Bunları pencereden temaşa buyuran Zat-ı Hazreti Padişahi fevkalade mahzuziyet beyanıyla Niyazi Bey i taltif etmişler ve Gureba Hastanesine 150, Rum ve Bulgar Hastanelerine 5 er, Sanayi mektebine 250 bin, medrese 75, Eski Rufai Tekkesine 500, mekteplerdeki etfalin levazımı tedrisiyesine100 er, Serfiçe, Görice, Debre fukarasına 400, Manastır ve mülhakatı fukarasına 50 lira, Elbasan fukarasına ihsanı şahane vaki olmuş ve bazı zevata da taltifatta bulunmuşlardır. Sadrazam Paşa ve Dahiliye ve Maarif Nazırları Hükümet Konağında memurini kabul etmişlerdir. Harbiye nazırı Mehmet Şevket Paşa askeriyeyi ziyaret etmiştir. 2 Rumeli 25 Haziran 1911

6 Hürriyet Meydanı ndaki abidenin vazı esasi yarın icra olunacaktır. Ahalinin şevk ve mesarı tarif edilemez bir dereceye baliğ olmuştur. Manastır: Zatı Hazreti Padişahi maiyet mülkanelerinde Şehzadegan Hazretleri ile Sadrazam, Harbiye, Maarif ve Dahiliye Nazırları, Manastır Valisi Raşit Paşa ve Belediye Reisi bulundukları halde buraya muvasalat etmişler ve toplar atılmak suretiyle istikbal olunmuşlardır. Şehirce düzenlenen program mucibince istasyonda yalnız Manastır Mebusları hazır bulunmuşlardır. Müteakiben muhteşem bir alayla hümayuna hazimet buyrulmuştur. Esnai azimet padişahi de binlerce ahali padişahlarını şiddetle alkışlamışlardır. Yarın Zat-ı Hazreti Padişahi, Manastır eşraf ve müteberanı ile taşradan arzı tebrikler için gelen heyeti ve konsolosları huzuru hümayunlarına kabul buyuracaklardır. Yine yarın, bidayet İskân-ı Meşrutiyette icra edilen merasim bir daha icra edilecek, Niyazi Bey le arkadaşlarının ne suretle dağdan indikleri ve meşrutiyet idarenin sureti ilanı, huzuru hümayunda temsil kılınacaktır. Zat-ı Hazreti Padişahinin Manastır a muvasalat hümayunlarında, Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa henüz tamamıyla tevkif etmemiş olan bir vagondan atlamak istediği sırada açık bulunan kapıyı epeyce şiddetle çarptığından nazır paşa acısından bağırmıştır. Manastır: Zat-ı Hazreti Padişahi nin içinde bulundukları treni mahsus Vodena da pek az bir müddet istirahattan sonra kemali ihtişam ile Manastır a muvasalat etmiştir. İstasyon pek güzel bir suretle tezyin ve tefriş edilmişti. Vodena Kaymakamı şehrin tezyini için o derece sarfı mesai eylemiştir ki nihayet zavallı yorgunluktan vefat etmiştir. Vodena Tren mahsusat Karaferye ve Vodena ya muvasalatta kurbanlar kesilmiştir. Muhtelif millete mensup kız ve erkek mektep talebeleri neşideler terennüm eylemekte idiler. Zat-ı Hazreti Padişahi bu manzaradan pek ziyade müteessir olarak İslam, Rum, Bulgar, Ulah birkaç kız ve erkek talebeyi huzuru hümayunlarına celb ile deraguş eylemiş hediye ve ihsan buyurmuşlardır.

7 Manastır a icra edilen resmikabul pek fevkalade idi. Şayan zikir olmak üzere yalnız Manastır Mebuslarıyla, Miralay Şevket Bey arasında resmikabul mahallinde mebuslara bir mahal mahsus ayrılmamış bulunduğundan dolayı küçük bir hadise zuhur etmiş ve mebuslar bu hale karşı protesto etmişlerdir. Zat-ı Hazreti Padişahi Manastır a teşrifi hümayunları münasebetiyle bila tefrik cins ve mezhep bilcümle mahkumin siyasiye affedileceklerdir.