Tedaviye Dirençli Şizofreni Bir Olgu Sunumu - Tedavide Direnç

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Tedaviye Dirençli Şizofreni Bir Olgu Sunumu - Tedavide Direnç"

Transkript

1 Tedaviye Dirençli Şizofreni Bir Olgu Sunumu - Tedavide Direnç Gamze SÖNMEZ *, Zeynep ALANTAR **, Selime ÇEL İK **, Münevver HAC İOĞLU *, Taruk KUTLAR *, Oya GÜÇLÜ *** ÖZET Klinisyenler; şizofrenide tedaviye direnci uygun doz, süre ve tedavi uyumuna ra ğmen fonksiyonel ve psikososyal boyutları da içeren bir başarısızl ık olarak tanımlamaktad ır. Tedaviye direncin tan ım ı veya dirençli semptomlar psikopatoloji boyutundan i ş, sosyal ve bili şsel alanları da içerecek şekilde geni şletilirse, daha fazla hastanın tedaviye dirençli olarak sın ıfland ırılabileceği düşünülmektedir. Tedaviye dirençli şizofren hastalarının büyük k ısm ını uzun süre yatarak tedavi gören ve uzun y ıllar yüksek derece desteğe ihtiyac ı olan kişiler oluşturur. Tedaviye direnç, hastaların tedavi protokolündeki zorluklar nedeniyle teorik ve pratik aç ıdan büyük önem ta şımaktad ır. Bu yaz ıda tedaviye dirençli bir olgu sunulacak tedaviye dirençli şizofreniyle ilgili literatür gözden geçirilmi ştir. Anahtar kelimeler: Tedaviye dirençli şizofreni, antipsikotikler Düşünen Adam; 2004, 17(4): ABSTRACT A Case Report: Treatment Resistant Schizophrenia Clinicians define resistance to treatment of schizophrenia, as a failure including functional and psyhcosocial dimensions despite adequate dosage, duration and treatment consistency. If the definition of treatment resistance or resistant symptoms are expanded including psychopathology in occupational, social and cognitive fields, more patients will be classified as treatment resistant. Most of treatment resistant schizophrenia patients are the ones who are hospitalized for long periods and who need long term psychosocial support. Treatment resistance is important from a practical and theoretical view because of difficulties in treatment protocols. In this article literature about treatment resistant schizophrenia has been reviewed by presenting a case report. Key words: Treatment resistant schizophrenia, antipsychotics Bak ırköy Ruh ve Sinir Hastal ıkları Eğitim ve Ara ştırma Hastanesi, 3. Psikiyatri Birimi, * Uzm. Dr., ** Ass. Dr., *** 9. Psikiyatri Birimi Uzm. Dr. 221

2 OLGU D.S; 24 ya şında, bekar, ilkokul mezunu, Antalya'n ın Manavgat ilçesine ba ğl ı Belenobas ı köyünde anne, baba ve 3 karde şiyle birlikte oturuyor tarihinde hastanemiz acil psikiyatri ünitesine ailesi e ş - liğinde elleri iple ba ğl ı bir şekilde getirilmi ştir. Ailesinden al ınan bilgiye göre: DS'nin son birkaç ayd ır çevresine kar şı fiziksel sald ırgan davran ışlar ı (yak ınlar ına şi ş bat ırma girişimleri...), "gavur var, dü ş - man var, ben adam kestim" şeklinde mant ıks ız konu şmalar ı, soyunma tarz ında davran ış bozukluğu, i ş güç yapamama, son günlerde g ıda reddi ve uykusuzluk yak ınmaları olduğu belirtilmi ştir. Acil psikiyatri ünitesinde yap ılan psikiyatrik muayenesinde özbak ı- m ın azald ığı, yüzünde yüzeyel laserasyonlar mevcut olduğu, psikomotor aktivitenin artm ış olduğu affektinin k ıs ıtl ı, çağrışımlann ın dağın ık olduğu, dü şünce içeriğinde kötülük görme hezeyanlar ın ın olduğu "beni keseceksiniz" şeklinde saptanm ış olup "Şizofreni, dezorganize tip" öntan ısıyla servisimize yat ırılmıştır. Serviste yap ılan psikiyatrik muayenesinde, ya şından büyük gösteren hastan ın özbak ım ı oldukça kötüydü, bilateral frontoparietal bölgede saçlar ı kaz ınmıştı. Bilinci aç ık, verbal ileti şime girmiyor, göz konta ğı kurmuyordu ve negativizmi vard ı. Psikomotor aktivitesi artm ışt ı, affektti k ıs ıtl ıyd ı, düşünce içeriği verbal ileti şime girmedi ği için değerlendirilememi şti. Servis içi gözleminde; servis çal ışanlar ına ve hastalara kar şı fiziksel sald ırgan davran ışlar ı vard ı. Vücudundaki yaralar ın kabuklar ını kopar ıyor ve yara kabuklar ın ı yeme şeklinde davran ış bozukluğu gösteriyor, yere kanla anla şılamayan şekiller çiziyordu. Sald ırgan tutumlar ı nedeniyle gün içinde s ık s ık tespite al ınmak ya da izole edilmek zorunda kal ınd ı. Tespitte geçirdi ği süre d ışında sald ırgan tutumlann ın devam ettiği, kendi kendine konu ştuğu, üzerindeki giysileri ç ıkartt ığı gözlendi. Haloperidol 30 mg/gün (im), biperiden 10 mg/gün (im), klorpromazin 25 mg/gün im tedavisi ba şland ı. G ıda reddi nedeniyle % 5 dextroz cc (iv)+ bemix ampül S:1 xl (im) mevcut tedavisine eklendi. Öykü: Aileden al ınan bilgiye göre; 6 y ıll ık bir hastal ık öyküsü olduğu, 1994 y ıl ında DS 16 yaşındayken uykusuzluk, kulak ç ınlamas ı, çok su içme, çok yemek yeme, suyla oynama, banyoda uzun süre kalma, kendi kendine gülme şikayetlerinin ba şlad ığı, kulak ç ınlamas ı şikayeti nedeniyle ilk önce kulak-burunboğaz poliklini ğine başvurdu ğu, KBB taraf ından psikiyatriye sevk edildi ği anlaşılm ışt ır. Akdeniz Üniversitesi T ıp Fakültesi Psikiyatri Poliklini ği'nde tetkikler yap ıldığı, ancak ilaç tedavisi önerilmedi ği, yaklaşık 1.5 ay sonra halsizlik, uykusuzluk, sürekli yatakta yatma, konu şmama, yemek yememe şikayetleri başlayınca AÜTF'ye götürüldü ğü, adlar ını hat ırlamad ıkları ilaçlar verildiği ve ayaktan ECT uygulandığı öğrenilmi ştir. Bu tedaviden fayda gördü ğü, yakla şık 2,5 y ıl ayaktan takipleri devam etti ği, o dönemde ev i şlerine zaman zaman da tarladaki i şlere yard ımc ı olduğu belirtildi. Bu dönemde hasta ayaktan poliklinik kontrolleri ve düzensiz ilaç kullan ım ı ile evde idare edilmi ş. Son 1,5 y ıld ır yak ınmaları giderek artm ış, sald ırgan davran ışları (özellikle sar ışın ki şilere kar şı) kontrol edilemez hale gelmi ş, zaman zaman evde bir odaya kilitlenmek zorunda kal ınm ış. Sürekli suyla oynama, banyodan ç ıkmama, makasla saç ını kesme, aln ın ı jiletle kaz ıma davran ışlar ı nedeniyle de Ağustos 2001'de Manisa Ruh ve Sinir Hastal ıkları Hastanesi'ne götürülüp 40 gün kadar yat ırılarak tedavi edilmi ştir (hastan ın ailesi kullan ılan ilaçları hat ırlayam ıyor, ancak ECT yap ıldığın ı söylüyor). Taburcu olduktan 2 gün sonra uykular ının düzensizle şip, sald ırgan davran ışların ın (çevredeki insanlara i ğne ve jiletle zarar verip kaçma şeklinde) tekrar ba şlamas ı üzerine Aral ık 2001'de AÜTF'ye götürülmü ş, AÜTF'si kapal ı serviste yer olmad ığı gerekçesiyle Bak ırköy Ruh ve Sinir Hastal ıklar ı Hastanesi'ne sevk edilmi ştir. Yaşam boyu fiziksel hastal ık öyküsü: Herhangi bir özellik tan ımlanmam ışt ır. Yaşam öyküsü: 1978 y ılında Antalya'n ın Manavgat ilçesine bağl ı Belenobas ı köyünde 6 çocuklu bir ailenin 3. çocu ğu olarak evde sorunsuz do ğduğu, ilkokulu 5 y ılda bitirdiği, ilkokul bittikten sonra ailesi okumas ın ı istemediği için ev ve bahçe i şlerinde ailesine yard ımc ı olduğu öğrenilmi ştir. Premorbid ki şilik: Titiz, çal ışkan kom şuluk ve akrabal ık ili şkilerini iyi yürütebilen sevilen biri oldu ğu söylenmi ştir. 222

3 Sönmez, Alanlar, Çelik, Hac ıoğlu, Kutlar, Güçlü Al ışkanl ıklar ı : Herhangi bir psikoaktif madde kullan ım öyküsü tan ımlanm ıyor. Soygeçmi ş : Herhangi bir psiyatrik rahats ızl ık tan ımlanm ıyor. Fizik muayene: Tüm sistemler doğal olarak de ğerlendirilmi ştir. Nörolojik muayene: Yap ılan muayenesinde belirgin nörolojik patoloji saptanmam ışt ır. Laboratuvar bulgular ı : Yap ılan rutin ve biyokimyasal tetkikleri, T3, T4, TSH, normal s ınırlarda saptanm ıştır.vdrl: Menfi olarak saptanm ışt ır. Kranial MR: Frontal periventriküler beyaz cevherde solda daha belirgin olmak üzere birkaç nonspesifik gliotik alan saptanm ıştır. Yap ılan nörolojik konsültasyonu sonucunda, bu MR bulgular ı non-spesifik olarak değerlendirilmi ştir. KLİNİK SEYİR Bir y ıld ır servisimizde tedavisi devam eden hastan ın klinik idaresindeki güçlük, de ğişik tedavi stratejilerine rağmen devam etmekteydi. Servis gözlemleri: Yatt ığı ilk günden itibaren servis içinde çal ışma ekibine ve diğer hastalara (özellikle sar ışın olanlara) sürekli fiziksel sald ırganl ık uyguluyor, bu nedenle s ık s ık tespite al ın ıyor, tespit d ışında diğer hastalarla ayn ı ortamda bar ınd ırılam ıyor, yemek odas ında izole ediliyordu. İzole edildi ği ortamda kendi kendine konu şuyor ve üzerindeki elbiseleri ç ıkar ıyordu. Vücudundaki yara kabuklar ını koparıp kanla yere anlaşılmaz şekiller çiziyor, verbal ileti şime girmiyor, negativist bir tav ır içinde oldu ğu gözleniyordu. Çe şitli tedavi stratejileri uygulanmas ına rağmen durumunda deği şiklik olmad ı. İzole edilebilece ği bir oda gereksinimi ortaya ç ıkt ı. Servisin bir odas ı bu duruma uygun hale getirildi. Hasta izole edildi ği odada 2-3 ay boyunca yerdeki marleyleri kopar ıp yedi. Kap ıdan ileti şim kurulmaya çal ışıl ınca aniden sald ırıyor ya da dönüp namaz k ılmaya ba şl ıyordu. Soyunup pencereden d ışarı sark ıp bağırıyor, yatağı kald ırıp yere vuruyor, kendi vücut ifrazatlar ını yiyip içi- yor ve bunlarla oynuyordu. Tüm bu tedavi süreci içinde hastan ın bir ya da iki personel e şliğinde bahçede dolaşmas ına imkân tan ındığı, iç bahçeden çamaşır getirme i şine yard ımc ı olduğu, hastalarla bir arada oturdu ğu diğer hastalarla birlikte müzik e şliğinde oynad ığı dönemler oldu. Ancak, bu iyilik durumu bugüne kadar uygulanan tedavilerle bir süreklilik kazanmad ı. En uzun k ısmi iyilik süresi 10 gün kadar olabilmi ştir. Psikiyatrik muayene özeti: 165 cm. boylar ında, öz bak ımı azalm ış, bilateral fronto parietal bölgede saçları kaz ınmış, yaşından büyük gösteren kad ın hasta. Bilinci aç ık, yönelimle ilgili sorulara yerin Manavgat olduğunu söylüyor, ki şileri tan ıyor, zamana, ay ve y ıla ilgisiz olmas ına rağmen haftan ın hangi günü olduğunu biliyor, göz kontağı kurmuyor, negativist tutumu nedeniyle verbal ileti şim kurulam ıyordu. Psikomotor aktivitesi artm ış, affekti k ısıtl ı, çağrışımları gev şiyor, dü şünce içeriğinde non-sistematize kötülük görme hezeyanlar ı "beni keseceksiniz gibi" vard ı. Soyunup pencereye ç ıkma, cinsel içerikli tekliflerde bulunma, cinsel içerikli küfürler etme şeklinde erotomanik davran ışları vard ı. Gross davran ış bozukluklar ı : Bulunduğu odan ın marleylerini kopar ıp yeme, vücudundaki yaralar ın kabukların ı yeme, çe şitli ifrazat ve d ışk ıs ıyla oynama ve yeme, uluorta mastürbasyon yapma şeklinde davran ış bozukluklar ı vard ı. Sağl ıkl ı verbal ileti şim kurulamad ığı için dikkat ve bellek muayenesi formal bir şekilde yap ılamad ı, ancak klinik gözlemlerimize dayanaraktan gross dikkat ya da bellek kusuru olmadığın ı söyleyebiliriz. Muhakemesi bozuk, içgörüsü yoktu. Tan ı : Ön planda bulunan dezorganize davran ış, dezorganize konu şma, i şitsel varsan ılar, affektif k ısıtl ı- l ık nedeniyle ay ınc ı tan ı psikotik bozukluklar aras ında yap ılm ışt ır. Öykü, muayene ve laboratuvar testleriyle genel t ıbbi duruma bağlı psikotik bozukluk tan ılar ı d ışlanmıştır. Alt ı aydan fazla süreyle dezorganize davran ış, dezorganize konu şma, i şitsel varsan ı- lar, affektif k ısıtl ıl ık gösteren katotonik şizofreniyi karşılayacak katotonik bulgular' bulunmayan hastam ızda şizofrenik bozukluk, dezorganize tip tan ıs ı konulmu ştur. 223

4 TEDAVİ 5/12/2001 tarihinde acil psikiyatri servisine elleri, kollar ı bağl ı bir şekilde ailesi taraf ından getirilen hasta sald ırgan davran ışları, mant ıks ız konuşmaları ve acil eksitasyon tablosu nedeniyle Haloperidol 10 mg (im), Biperiden 4 mg (im) uygulan ıp hasteneye yat ırılm ışt ır. 6/12/2001 tarihinde hastan ın davran ış bozukluklar ı ve agresif tutumlar ı devam etti ğinden tespit ve izolasyon uygulamalar ı başlat ıld ı. Hastan ın tedavisi Haloperidol 30 mg/gün(im)+biperiden 8 mg/gün (im) + Klorpromazin 200 mg/gün şeklinde düzenlenerek ECT başland ı. 7/12/2001'de ECT1 ve ECT2 uyguland ı. Bu süreç içinde hastan ın oral yeterli beslenememesi nedeniyle s ıv ı tedavisi eklendi. İkinci haftan ın sonunda agresif davran ışları ve hezeyanlar ı süren hastaya Haloperidol 30 mg/gün (im), Biperiden 8 mg/gün (im), Klorpromazin 200 mg/gün+ ECT şeklindeki tedavisine Flufenazin decanoate ampul lx1 (im) eklendi. Tedavinin 3. haftas ında hastan ın diğer hastalar aras ında oturabilme, yeme ğini yemekhanede yiyebilme şeklinde uyum gösterebildi ği üç gün süren iyilik dönemi gözlendi. Üçüncü günün sonunda di ğer hastalara yönelik sald ırgan davran ışlarının yeniden ba şlamas ı, servis içinde soyunmas ı, su şişeleriyle etraf ı ıslatmas ı vb. davran ış bozukluklar ın ın yeniden ba şlamas ı üzerine uyku hali ve konfüze tablosu nedeniyle 4 gün süreyle ara verilen ECT tedasine yeniden ba ş - lanmas ına rağmen hastan ın eksite hali yat ışmad ığından tedavisine Zuklopentiksol acuphase ampul 1 xl (im) eklendi, 200 mg/gün klorpromazin tedavisi kesildi ve klonezapam 2x1 eklendi. Birinci ay ın sonunda hastaya toplam 17 ECT yap ılmıştı, intramuskuler tedavisi oral şekle dönü ştürülmüş ve flufenazin depo ampul lx 1 (im) (2. depo ampul 'de) uygulanm ışt ı. 8/1/2002 tarihinde uygulanan tedavilere yeterli yan ıt al ınmadığı dü şünülerek tedaviye karbamazepin 3x1 eklendi. izleyen 4 hafta içinde hâlâ yeterli yan ıt al ı- namayan hastan ın tedavisine lityum 1200 mg/gün, diazepam 30 mg/gün eklendi. 1/2/2002 tarihinde has- ta için haz ırlanan izolasyon odas ı kullanılmaya ba ş- land ı. Bu s ırada mevcut lityum ve karbamazepin tedavisine 2 hafta süreyle Gabapentin 900 mg/gün eklenerek tedavisi sürdürüldü. Şubat 2002'nin son haftas ı kombine mizaç stabilizatöleri tedavisine yeterli yan ıt al ınmadığı dü şünülerek mizaç stabilizatörleri kesilip haloperidol 40 mg/gün ve 1 ay zarf ında ikinci ECT kürü uyguland ı. Bu tedaviye 1 ay ın sonunda yan ıt al ınamamas ı, klinik durumunda iyilik gözlenmemesi, izolasyon zorunlulu ğunun devam etmesi üzerine hastaya klozapin ba şlanmas ı kararla şt ırıld ı. 13/3/2002'de klozapin 50 mg/gün dozunda mevcut tedavisine eklendi, tedricen klozapin dozu 800 mg/güne dek yükseltildi. Haloperidol dozu ise tedricen azalt ıl ıp kesildi. Leponex kullan ım ın ın 27. gününde hastada hipersalivasyon geli şmesi üzerine, amitriptilin 50 mg/gün tedavisine eklendi. 9 haftal ık klozapin tedavisine rağmen hasta halen odas ındaki marleyleri söküp yeme, büyük abdestiyle oynay ıp yeme şeklindeki gros davran ış patolojilerini sürdürüyor, hostil davran ıyordu. Hastan ın klozapin 800 mg/gün tedavisine de cevap vermediği düşünülerek, yan etkiler göz önünde bulundurularak klozapin tedavisi tedricen azalt ıl ıp kesildi ( ). 13/5/2002 tarihinde Olanzapin 20 mg/gün ba şland ı. Olanzapin tedavisinin 3. gününde ECT tedavisi eklendi ( 'de 3. kür ECT). Hastan ın sald ırganl ığı ve eksitasyonu devam etti ği için klorpromazin 600 mg/gün tedaviye ilave edildi. Olanzapin 20 mg/gün+ect+klorpromazin 600 mg/gün tedavisinin 10. gününde yaklaşık 1 hafta süreyle ( ) k ısmi bir iyilik dönemi gözlendi. Bir haftal ık iyilik tablosunun ard ından klinik tablonun tekrar kötüle şmesi üzerine olanzapin dozu 30 mg/güne + klorpromazin dozu 800 mg/güne dek yükseltildi, hastan ın izolasyonu sürdürüldü. Olanzapin 30 mg/gün, klorpromazinin 800 mg/güne dek yükseltilmesi ve ECT tedavisi uygulanmas ına rağmen hastan ın eksite halinin ve negativist tavr ın ın her gün biraz daha artmas ı, idrar ın ı içme şeklinde gros davran ış patolojileri sergiledi ği için olanzapinden fayda görmedi ği dü şünülerek olanzapin tedavisi sonland ırıld ı ( ). 224

5 tarihinde hastan ın gros davran ış bozuklukları ve agresyonlar ı nedeniyle 800 mg/gün klorpromazin tedavisine ketiapin 100 mg/gün ilave edildi. Ketiapin tedavisi sürerken, hasta oral ilaç al ım ında güçlük ç ıkard ığı için oral ilaç almad ığı durumlarda haloperidol 30 mg/gün (im) ve biperiden 8 mg/gün (im) şeklinde intramuskuler tedavi uyguland ı ve hastaya ECT tedavisi sürdürüldü. Ketiapin dozu 1200 mg/güne dek yava ş yava ş yükseltildi, buna ek olarak 20 mg/gün haloperidol, 4 mg/gün biperiden ve aral ıkl ı ECT tedavisine devam edildi tarihleri aras ında hastan ın ketiapin kulland ığı zaman diliminde zaman zaman bir persenol e şliğinde dışar ı bahçeye ç ıkar ıldığı ve k ısmi bir iyilik döneminin oldu ğu gözlendi, ancak bu iyilik de devaml ıl ık kazanmad ı. Hastanın ketiapin tedavisinden de yarar görmedi ğine karar verildi. K ısmi bir iyilik halinin sağland ığı klozapine yeniden ba şlanmas ı, ketiapinin tedricen azalt ıl ıp kesilmesi kararlaştırıld ı 'de 30 mg/gün haloperidol, 4 mg/gün biperiden şeklinde olan tedaviye klozapin 50 mg/gün eklendi. Hastan ın hemogram sonuçlar ı izlenerek klozapin tedavisinin 7. haftas ında ( ) 700 mg/gün klozapin yan ında risperidon 4 mg/gün tedaviye eklendi. 1 hafta içinde haloperidol tedricen azalt ıl ıp kesildi ve risperidon 6 mg/güne, klozapin 9.hafta sonunda 800 mg/gün dozuna dek yükseltildi. 2 hafta süreyle kullan ılan risperidondan da yarar görülmediği dü şünülerek kesildi. Hastan ın genel durumu ayn ı idi ve siyaloresi vard ı. 9 haftal ık klozapin tedavisinden de yarar görmedi ği dü şünülerek klozapin tedavisi sonland ırıld ı tarihinde valproik asit 1000 mg/gün, amisulpirid (Solian) 400 mg/gün, haloperidol 30 mg/gün (im) ve biperiden 8 mg/gün (im) şeklinde tedavi protokolu olu şturuldu. Daha sonra Solian dozu mg/güne dek a şamal ı olarak yükseltildi. İki ay süreyle Solian mg/gün, haloperidol 30 mg/gün, biperiden 4 mg/gün, diazepam 5 mg/gün şeklinde tedavi uygulanmas ına rağmen hastan ın ağır davran ış bozukluklar ı ve sald ırgan tav ırları devam etmekteydi. Yeterli yan ıt al ınamad ığı dü şünülerek Solian kesildi. Ağır davran ış bozukluklar ının yanı sıra vücudundaki bütün tüyleri yolmak, uzun ve tekrarlay ıc ı davran ışlarla giden banyolar, ısrarl ı temizlik çabalar ı nedeniyle 'de (antiobsesyonel tedavi) fluoksetin 40 mg/gün eklendi. Bu tedavinin 1. haftas ı sonunda Anafranil 75 mg/gün tedaviye eklendi. Anafranil dozu 150 mg/güne dek artt ırıldı. Bir ay sürdürülen Anafranil ve Fluoksetin tedavisi s ıras ında 2-3 günlük iyilik dönemleri gözlenmesine ra ğmen stabil bir geli şme sağlanamad ı tarihinde tedavi haloperidol 30 mg/gün, biperiden 4 mg/gün şeklinde düzenlenerek 15 seanstan olu şan ECT tedavi kürü eklendi. Bu tedaviden ilk 10 gün içinde belirgin şekilde yararland ı. Servis içinde diğer hastalarla bulunabildi ği gözlemlendi. Bu s ırada k ırsal kesimde ya şayan ailesinin evlerinde hasta için özel bir oda haz ırlad ıklar ı ve hastan ın burada koruma ve bak ım ını sürdürmek istedikleri anlaşıld ı tarihinde k ısmi salah halinde ailesi e şliğinde ç ıkar ıld ı. İdame tedavisi haloperidol 30 mg/gün oral ve haldol decanoate 50 mg ampul 1 xl (im) 15 günde 1 şeklinde düzenlendi. Bölgesinde kontrol muayeneleri önerilerek taburcu edildi. Tedavide Direnç Tedaviye direncin sadece hastaneye yat ış ya da yeti kay ıplann ın sonucu oluşmad ığı, daha çok zaman içinde kayda de ğer bir tutarl ılık gösteren içsel özelliğin temsil edildi ği fikri desteklenmektedir. Yap ılan çal ışmalar ilk epizodunu ya şayan hastalarda aç ık şekilde görülen önemli bilişsel bozukluklar ı ve beynin yap ısındaki şekilsel anormallikleri de içeren yeti kayb ının şiddetini ortaya koymu ştur. Ayrıca, antipsikotik ilaçlarla tedaviye ba şlamadan önce hastal ığın başlang ıcı ve psikozun süresinin detayl ı olarak incelenmesi sonucunda, uzun süre boyunca tedavi edilmeyen psikozun kendisinin biyolojik olarak toksik olabileceğini ve bu nedenle daha sonraki tedaviye direnç olu şturabileceği gösterilmi ştir ( 1-3). Günümüzde yeni antipsikotikler ilk seçenek olarak giderek daha fazla oranda kullan ılmaya başlanmıştır. Tedaviye dirençli şizofrenide hastalar ın % 60' ında klozapinin etkili oldu ğu bilinmektedir. Oysa risperidonun etki oran ı bilinmemektedir. Retrospektif yap ı- lan bir çal ışmada değişik zaman dilimlerinde yeterli sürede yeterli oranda risperidon ve klozapin tedavisi 225

6 gören 24 hasta ele al ınmıştır (en az 12 hafta boyunca min. 300 mg/gün klozapin kullan ılmış, en az 6 hafta boyunca min. 6 mg/gün risperidon kullan ılmış). Pozitif ve negatif semptomlar ı, sald ırgan davran ışları değerlendiren Klinik Global izlenim Ölçe ği (Clinical Global Impressions-Improvement, CGI-I) kullan ılm ıştır. 24 hastan ın 14'ünün klozapine, 6's ının risperidona yan ıt verdiği gözlenmi ştir. Klozapin tedavisi gören 9 hasta pozitif semptomlara, 7 hasta negatif semptomlara, 12 hasta sald ırgan davran ışlara yan ıt vermi ştir. Risperidon tedavisi gören hastalar ın 4'ü pozitif semptomlarda, 2'si negatif semptomlarda, 7'si sald ırgan davran ışlarda düzelmeyle yan ıt vermi ştir. Bu çalışman ın sonuçlar ı dirençli vakalarda tedavi algoritmas ında kar/zarar oran ın ın hesaplanarak klozapin tedavisinden önce risperidon tedavisinin verilebilece ğini göstermektedir. Ancak, klozapinin hâlâ alt ın standart olan bir ilaç oldu ğu görüşü hakimdir (4). İngiltere'de yap ılan başka bir çal ışmada da, 8 ay boyunca olanzapin kullanan 37 hastan ın 23'ü tedaviye dirençli şizofreni kriterlerini dolduruyordu. Dirençli hastalardan 8 'ini önerilen doz ile tedavi etmek mümkün olmad ığından, bu hastalarda 60 mg/gün dozuna kadar ç ıkılm ış, hiçbir hastada ekstrapiramidal yan etki gözlenmediği belirtilmi ştir. 23 hastan ın 1 1 'inde klinik ilerleme gözlendi ği için bu tedaviyle devam edildiği, hiç klozapin tedavisi görmemi ş olan hastaların klozapin tedavisine de direnci olan hastalara göre olanzapin tedavisiyle daha iyi yan ıt verdiği, Klozapin tedavisine yan ıt vermeyen 16 hastan ın 7'sinde 31.4 mg/gün tedavisiyle devam edildi ği, 16 hastan ın 6's ının hiç klozapin tedavisi görmemi ş hastalara kiyasla daha az yan ıt gösterdiği, geriye kalan 9 hastadan 2.2 mg'lik olanzapin tedavisi (18.9 mg/gün) sonucunda yan ıt al ınamad ığı, ilaç reddinin tedavinin yarıda kalmas ının en yayg ın sebeplerinden oldu ğu ileri sürülmü ştür. Bu sebeple atipik antipsikotiklerin depo formlar ımn yap ılmas ı tedavinin güvenilirli ği aç ıs ından önem ta şımaktad ır (5). Tipik antipsikotiklere veya klozapin d ışı atipik antipsikotiklerin birine yeterince cevap vermeyen hastalar için önerilen tedavi kafa kar ıştırıc ıdır. En yayg ın olarak klozapinden önce yaln ızca bir klozapin d ışı atipik antipsikotiğin denenmesi ve bu gruba ait ilaçlardan birden fazla deneme yap ılmamas ı önerilmektedir. Herbert Y. Meltzer; bir sonraki ilac ın başka bir atipik olmas ındansa klozapin olmas ın ı önermektedir (6). Tipik nöroleptik ilaçlara dirençli olan hastalar ın oranı yaklaşık olarak % 30'dur ve tipik antipsikotiklere yan ıt vermeyen şizofrenide klozapinin % oran ında etkili olduğu bildirilmiştir. Ancak, tedaviye dirençli hastalar ın sadece % 5'i klozapin tedavisi görmektedir. Klozapin tedavisine ra ğmen de direnç görüldüğü durumlarda kombine tedaviler uygulanmaktadır (5). Tipik antipsikotiklere yan ıt vermeyen şizofrenide Klozapinin % oran ında etkin olduğu bildirilmi ştir (8). Ancak, klozapine dirençli durumlarda kombine tedaviler uygulanmaktad ır. Klozapin kullanan hastalarda birlikte tipik nöroleptik, benzodiazepin, antikolinerjik, antidepresan, antiepileptik, lityum, EKT, NMDA agonisti, kullan ıldığı bildirilmi ş- tir (7). Klozapin ve Elektrokonvulsif tedavinin kontrollü çalışmas ı yoktur. Ancak, 8 anektodal bildirim ve 2 retrospektif ara ştırmada şizofreni, şizoaffektif bozukluk, bipolar bozukluk ve psikotik semptomlar ı olan depresyonda etkili oldu ğu bildirilmi ştir. EKT ve klozapin ile ta şikardi gelişmi ş, kafein, EKT ve klozapin kullanan 66 yaşında MI öyküsü olan bir kadın hastada supraventriküler ta şikardi geli şmiş, kafeinsiz EKT uygulandığında herhangi bir problem gözlenmemi ş- tir. EKT boyunca maksimum Klozapin dozu ortalama 580 mg/gün ( )'ken, 2 vakada uzam ış nöbetler gözlenmi ştir. Klozapin alan 216 hastan ın 120'sinde di ğer nöroleptiklerle kombinasyon sonucunda % 30 daha iyi bir etki sa ğlanmışt ır. Klozapin - sulpirid kombinasyonu ve klozapin-plasebo kombinasyonu randomize kar şılaştırılmışt ır. SANS ve SAPS'de birinci grupta belirgin düzelme saptanm ışt ır (9). Friedman ve arkada şların ın (1997) çal ışmas ında 5 şizofreni, 2 şizoaffektif bozukluk tan ısı alan ve 10 ay Klozapin kullanmas ına rağmen psikotik semptomları süren hastaya Pimozid eklenmi ş, güne kadar değişen sürede ortalama 4-9 mg/gün dozunda BPRS skoru 51'den 27'ye dü şmüştür. Mowerman ve Siris (1996) klozapin ve Loksapin (25 mg/gün) kombinasyonu ile BPRS skorunda puan dü şüş olduğunu belirtilmi ştir. 226

7 Cassady ve Thaker (1992) fluoksetin ve klozapin kombinasyonunun dirençli şizofrenide etkili oldu ğunu söylemi ştir. Buchanon ve ark. (1996) 300 mg ve üstünde klozapin kullanan 33 hastada 6 hafta boyunca randomize fluoksetin (n=18) ve plasebo (n=15) kullanm ış, klozapin -fluoksetin kombinasyonunu etkili bulmu şlard ır. Silver ve ark. (1996) kronik şizofren 11 hasta ile yap ılan 8 haftal ık çal ışmada SANS ve SAPS'de % 20'nin üzerinde düzelme bildirmi ştir. Ancak, klozapin ve SSRI birlikte kullan ımıyla ilgili diğer yaka bildirimlerinde hipersalivasyon, konstipasyon, uriner retansiyon, hipotansiyon ve lökopeninin geli ştiğini belirtilmi ştir (7). Ayrıca fluvoksamin, fluoksetin ve sertralinin klozapin kan düzeyini artt ırdığı söylenmi ştir. NMDA (N-metil-D-aspartat) agonistleri ile klozapinin benzer mekanizma ile etki edece ği söylenmiştir ( 8). Kloralhidrat /Amobarbital sodyum kombinasyonunda benzodiazepin birlikte kullan ımında gözlenen yan etkiler olu şmu ştur. The Expert Consensus Series (Treatment of Schizophrenia 1999); basamakl ı olarak, 1.Antikonvulzan ve klozapin 2. Kombine tipik antipsikotik ve klozapin 3. Başka atipik antipsikotik ve klozapin 4. Lityum ve klozapin 5. EKT ve klozapin 6. Benzodiazepin ve klozapin önermi ştir. TARTIŞMA Antipsikotik ilaçlarla tedaviye ba şlamadan önce hastal ığın ba şlang ıc ı ve psikozun süresinin detayl ı olarak incelenmesi sonucunda, uzun süre boyunca tedavi edilmeyen psikozun kendisinin biyolojik olarak toksik olabileceğini ve bu nedenle daha sonraki tedaviye direnç olu şturabileceği gösterilmi ştir (7). Genellikle, klinik parametreler (örnek, ba şlang ıç yaşı), bilişsel ve nörolojik fonksiyonlar, EEG ritmi, beyin görüntülenmesi ve plazma metabolik de ğerleri aç ısından karşılaştırmalar tedaviye cevapla ilgili farklar ortaya ç ıkarmaktad ır (3). Tedaviye direncin daha iyi bir şekilde tammlanmas ı, daha önceki tedaviler, hastane yat ışları ile uygulanan tedavilerin dağılım ı ve bunlar ın yeterliliğinin hem semptomatoloji, hem de yeterli sosyal fonksiyonlar aç ısından kar şılaştırılmas ı gereksinimini ortaya ç ı- kartmaktad ır. Şizofrenide tedaviye direncin do ğas ın ı anlamam ız son dönemlerde yap ılan çal ışmaların çoğalmas ıyla artm ıştır (7). Tipik nöroleptik ilaçlara dirençli olan hastalar ın oran ı yakla şık olarak % 30'dur ve tipik antipsikotiklere yan ıt vermeyen şizofrenide klozapinin % oranında etkili olduğu bildirilmiştir. Ancak, tedaviye dirençli hastalar ın sadece %5'i klozapin tedavisi görmektedir. Klozapin tedavisine ra ğmen de direnç görüldüğü durumlarda kombine tedaviler uygulanmaktad ır ( 10). Antipsikotik ilaçlarla tedaviye yetersiz yan ıt veren hastalar en dezavantajl ı grubu olu şturmaktad ır ve buna bağl ı olarak ilerideki çal ışmalar için özel ilgiyi hak etmektedirler. Tedaviye direncin ve semptomatik ve fonksiyonel yeti kayb ının kapsam ının net bir şekilde tammlanmas ı, bu gibi durumlarda uygun bir yönetim plan ı kurulmas ı için önemli dönemeçlerdir. Etkili tedavi davran ışsal, psikososyal ve farmokolojik unsurlar ın yak ın bir şekilde bütünle ştirilmesine bağlıd ır. Umut ediliyor ki, tedaviye direncin alt ında yatan nörobiyolojik mekanizmaları anlamam ız için kaydedilen geli şmeler, şu anda var olandan daha özel ve yeterli tedavi seçenekleriyle sonuçlanacakt ır (1 1) KAYNAKLAR 1. Schulz SC, Buckley PF: C Treatment-resistant schizophrenia, Schizophrenia,1995 edited by H ırsch SR, Weinberger lnd edition, 24: , 2. Meltzer HY, Kostako ğlu AE: Treatment-resistant schizophrenia, Comprehensive Care of Schizophrenia, 2edn. edited by Lieberman JA, Murray RM. 12: , Barnes T, Buckley P, Schulz S: C Treatment-resistant schizophrenia. Schizophrenia 2003, edited by H ırsch SR, Weinberger D. 2nd edn, 26: , 4. Sharif ZA, Raza A, Ratakonda SS: The comprehensive of risperidon and clozapin in Treatment Resistant Schizophrenia Joumal of Clinical Psyciatry, Mountjoy CO, Baldacchino AM, Stubbs JH: High dosages of olanzapin in treatment resistant schizophrenia the American Journal of Psychiatry, Maj M, Sartorius M: Şizofreni, Chong SA, Remington G: Clozapine augmentation: Safety and efficacy Schizophrenia Bulletin 26(2): , Buckley P, Miller A, Olsen J, Garver D: When symptoms persist: Clozapine augmentation strategies, Schizophrenia Bulletin 27(4): , Lieberman JA, Murray RM: Comprehensive Care of Schizophrenia, Chakos M, Lieberman J, Hoffman E, Bradford D, Sheitman B: Effectiveness of second-generation antipsychotic in patients with treatment-resistant schizophrenia: A review and meta-analysis of randomized trials, The American Journal of Psychiatry, 158(4): , Chong SA, Remington G: CLOZAPIN Augmentation:Reliability ve Validity Schizophrenia Bulletin 26(2): 421,

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Ass. Dr. Toygun Tok İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği

Detaylı

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 AÇIKLAMA 2012-2017 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok Olgu 60 yaşında kadın, evli, 2 çocuğu var,

Detaylı

Antipsikotik ilaçlar

Antipsikotik ilaçlar Antipsikotik ilaçlar Etki mekanizmaları Dopamin blokajı yaparlar Mezolimbik yolda blokaj > pozitif belirtiler Mezokortikal yol > negatif belirtiler Dopamin ve serotonin blokajı yaparlar Dopamin blokajı

Detaylı

Psikofarmakolojik Tedavilerin Bilişsel İşlevler Üzerinde Etkisi

Psikofarmakolojik Tedavilerin Bilişsel İşlevler Üzerinde Etkisi Psikofarmakolojik Tedavilerin Bilişsel İşlevler Üzerinde Etkisi Yavuz Ayhan, Ayşe Elif Anıl Yağcıoğlu Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Araştırmacı Danışman Konuşmacı

Detaylı

Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu

Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu Aripiprazole Bağlı NREM Parasomni Olgusu D O K U Z E Y L Ü L Ü N I V E R S I T E S I N Ö R O L O J I A N A B I L I M D A L ı ( D a m l a Ç e l i k, Ö z l e m A k d o ğ a n, N u r h a k D e m i r, U l u

Detaylı

OKB DE KOMORBİDİTENİN VARLIĞI TEDAVİYİ NASIL ETKİLER? Dr.Abdulkadir Tabo

OKB DE KOMORBİDİTENİN VARLIĞI TEDAVİYİ NASIL ETKİLER? Dr.Abdulkadir Tabo OKB DE KOMORBİDİTENİN VARLIĞI TEDAVİYİ NASIL ETKİLER? Dr.Abdulkadir Tabo OKB DE KOMORBİDİTE Komorbiditenin değerlendirilmesi klinisyen için çok önemli. Komorbid durumların varlığı hastalığın klinik seyrini,

Detaylı

Zor Durumlarda Tedavi Yaklaşımı (Psikotik Bozukluklar) Prof.Dr.Aslı SARANDÖL Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD

Zor Durumlarda Tedavi Yaklaşımı (Psikotik Bozukluklar) Prof.Dr.Aslı SARANDÖL Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Zor Durumlarda Tedavi Yaklaşımı (Psikotik Bozukluklar) Prof.Dr.Aslı SARANDÖL Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Sunum Akış Tedaviye dirençli şizofreni kavramı Tedavi seçenekleri/klozapin

Detaylı

PSİKOFARMAKOLOJİ 3. Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar.

PSİKOFARMAKOLOJİ 3. Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar. PSİKOFARMAKOLOJİ 3 Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar www.gunescocuk.com PSİKOZ VE ŞİZOFRENİ Şizofreni belirtilerinin altında yatan düzeneği açıklamaya çalışan başlıca

Detaylı

PSİKOFARMAKOLOJİ 6. Duygudurum Bozuklukları Tedavisi Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar.

PSİKOFARMAKOLOJİ 6. Duygudurum Bozuklukları Tedavisi Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar. PSİKOFARMAKOLOJİ 6 Duygudurum Bozuklukları Tedavisi Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar www.gunescocuk.com Doç. Dr. Cem GÖKÇEN in katkılarıyla BPB Manik ve depresif durumlar arasında

Detaylı

Bölüm: 11 Manik Depresyona Özel İlaç Fikri

Bölüm: 11 Manik Depresyona Özel İlaç Fikri Bölüm: 11 Manik Depresyona Özel İlaç Fikri Lityum psikiyatri 1950 1980lerde lityum bazı antikonvülzanlara benzer etki Ayrı ayrı ve yineleyen nöbetler şeklinde ortaya çıkan manik depresyon ve epilepsi Böylece

Detaylı

DEPRES DEPRE Y S O Y NDA ND PSİKOFARMAKOTERAPİ

DEPRES DEPRE Y S O Y NDA ND PSİKOFARMAKOTERAPİ DEPRESYONDA PSİKOFARMAKOTERAPİ DEPRESYON TANISI Depresif ruh hali İlgi ve isteklerde azalma Enerji azlığı Konsantrasyon bozukluğu ğ İştah bozukluğu Uk Uyku bozukluğu ğ Kendine güven kaybı, suçluluk ve

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

İntihar Girişimlerinde İlk Yardım: Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler. Danışman: Halise DEVRİMCİ ÖZGÜVEN

İntihar Girişimlerinde İlk Yardım: Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler. Danışman: Halise DEVRİMCİ ÖZGÜVEN İntihar Girişimlerinde İlk Yardım: Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler Araştırmacı: İpek SÖNMEZ Konuşmacı: İpek SÖNMEZ Danışman: Halise DEVRİMCİ ÖZGÜVEN Bu sunum için herhangi bir kurumdan destek alınmamıştır.

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindekipayı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 Akılcı İlaç Kullanımı;

Detaylı

Bipolar afektif bozukluk nedir?

Bipolar afektif bozukluk nedir? Bipolar afektif bozukluk nedir? Bipolar afektif bozukluğu pek çok kişi farklı şekillerde yaşar. Bazıları şiddetli mutsuzluk ve sadece hafif taşkınlık atakları deneyimlerken, diğerleri son derece şiddetli

Detaylı

Son 10 yıldır ilaç endüstrisi ile bir ilişkim (araştırmacı, danışman ve konuşmacı) yoktur.

Son 10 yıldır ilaç endüstrisi ile bir ilişkim (araştırmacı, danışman ve konuşmacı) yoktur. Son 10 yıldır ilaç endüstrisi ile bir ilişkim (araştırmacı, danışman ve konuşmacı) yoktur. Travma Sonrası Stres Bozukluğu Askerî Harekâtlar Sonrası Ortaya Çıkan Olguların Tedavisi Bir asker, tüfeğini

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki payı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 DSÖ tahminlerine

Detaylı

UMU ETKİLEYEN ETKİLEYEN ETMENLER ETMENL

UMU ETKİLEYEN ETKİLEYEN ETMENLER ETMENL Kurum ve kuruluşlarla ilişki bulunmamaktadır CEZA SORUMLULUĞU KALDIRILAN OLGULARDA ZORUNLU AYAKTAN TEDAVİYE UYUMU ETKİLEYEN ETMENLER Dr.Sena Yenel Özbay CEZA SORUMLULUĞUNUN KALDIRILMASI Suç eyleminin gerçekleştiği

Detaylı

SUNUM PLANI. Genel değerlendirme EKT TMU tdcs

SUNUM PLANI. Genel değerlendirme EKT TMU tdcs KISSADAN HİSSE SUNUM PLANI Genel değerlendirme EKT TMU tdcs ŞİZOFRENİ TEDAVİSİNDE PSIKOFARMAKOLOJİ DIŞI YAKLAŞIMLAR Biyopsikososyal Yaklaşım Etyoloji ve Patofizyoloji Psikolojik Faktörler B i r e y s e

Detaylı

AÇIKLAMA Araştırmacı:Abdi İbrahim Otsuka. Konuşmacı: - Danışman: -

AÇIKLAMA Araştırmacı:Abdi İbrahim Otsuka. Konuşmacı: - Danışman: - AÇIKLAMA 2014-2017 Araştırmacı:Abdi İbrahim Otsuka Konuşmacı: - Danışman: - Şizofreni ve Bilişsel İşlev Bozuklukları Prof. Dr. Berna Binnur Akdede Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD OLGU

Detaylı

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok*

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* *İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.B.D. **İstanbul Üniversitesi DETAE Sinirbilim A.B.D. Şizofreni

Detaylı

epilepsi ve psikoz dr. alm m la erol izmir atatürk eğitim ve araşt rma hastanesi psikiyatr tri kliniği psikoz, epilepsi ile iliş şkisi en aç k olarak ortaya konmuş psikiy yatrik bozukluktur. epilepside

Detaylı

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şizofreniye bağlı davranım bozuklukları bireyi ve toplumları olumsuz etkilemekte Emosyonları Tanıma Zorluğu Artmış İrritabilite Bakımverenlerin

Detaylı

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Dr. Berker Duman Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD, Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi BD Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları

Detaylı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana

Detaylı

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması

Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Bipolar bozukluğun ve şizofreninin remisyon ve psikotik belirtili dönemlerindeki hastaların bilişsel işlevler açısından karşılaştırılması Deniz Ceylan, Berna Binnur Akdede, Emre Bora, Ceren Hıdıroğlu,

Detaylı

SAMSUN RUH SAĞLIĞI HASTALIKLARI HASTANESİ UZM.DR UMUT MERT AKSOY Açıklama 2008 20092009 Araştırmacı: olmamıştır Danışman: olmamıştır Konuşmacı: olmamıştır TARİHÇE: Canik sancağı nda 1895 yılında alınan

Detaylı

Geriatrik depresyon tedavisinde idame EKT

Geriatrik depresyon tedavisinde idame EKT Geriatrik depresyon tedavisinde idame EKT Dr. Sibel Çakır İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri A.D Duygudurum Bozuklukları ve Geropsikiyatri Birimi Geriatrik depresyon 65 yaş ve üzerinde yaşlı popülasyonda

Detaylı

pecya Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklar ın Demografik Özellikleri İle ilgili Bir Çal ışma

pecya Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklar ın Demografik Özellikleri İle ilgili Bir Çal ışma Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocuklar ın Demografik Özellikleri İle ilgili Bir Çal ışma Sema Tanr ıöver*, Nihat Kaya**, Ümran Tüzün*, Kay ıhan Aydoğmuş*. ÖZET İstanbul Üniversitesi tıp Fakültesi

Detaylı

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 3. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 43 yaşında erkek hasta, çiftçi Yakınması: Öksürük, balgam, balgamla karışık kan tükürme, nefes darlığı Hikayesi: Yaklaşık 5 aydır öksürük ve balgam yakınması olan

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK SİLAHLI ÇATIŞMA İLE İLİŞKİLİ TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞUNDA DİĞER BİYOLOJİK TEDAVİ SEÇENEKLERİ Dr. Cemil ÇELİK Sunumun hedefleri Silahlı

Detaylı

pecya Başak ÖZÇEL İK *, Oğuz KARAMUSTAFALİOĞLU *, Neşe ÜSTÜN *, Tamer AKER *, Serhat ÇITAK *

pecya Başak ÖZÇEL İK *, Oğuz KARAMUSTAFALİOĞLU *, Neşe ÜSTÜN *, Tamer AKER *, Serhat ÇITAK * Süregen Psikotik Bozukluğu Olan Hastalar ın Tedavi, Bak ım ve Uyum Sorunlar ı Bağlam ında Bak ırköy Ruh ve Sinir Hastal ıkları Eğitim ve Ara ştırma Hastanesi'ndeki Uygulamalar ve Ya şanan Başak ÖZÇEL İK

Detaylı

EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA

EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA 1. vaka S.P ERKEK 1982 DOĞUMLU YUTMA GÜÇLÜĞÜ ŞİKAYETİ MEVCUT DIŞ MERKEZDE YAPILAN ÖGD SONUCU SQUAMOZ HÜCRELİ CA TANISI ALMIŞ TEKRARLANAN

Detaylı

Klozapin ve Þizofreni Saðaltýmýndaki Yeri

Klozapin ve Þizofreni Saðaltýmýndaki Yeri Klozapin ve Þizofreni Saðaltýmýndaki Yeri F. Mükerrem GÜVEN*, Sunar BÝRSÖZ** ÖZET Antipsikotik ilaçlarýn þizofreni tedavisinde kullanýmý sayesinde, 20. yüzyýlýn ikinci yarýsýnda þizofreni hastalarýnýn

Detaylı

pecya Atipik Nöroleptikler

pecya Atipik Nöroleptikler Fatih ÖNCÜ, Aytül HABIB", M. Emin CEYLAN, Nihal CEYLAN, Beril YAZAN ÖZET Atipik nöroleptikler, 1960 y ılında klozapinin bulunmas ıyla gündeme girmi şlerdir. Tipik nöroleptiklerden farkl ı olarak daha az

Detaylı

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir.

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir. Psikiyatrinin en önemli hastalıklarından biridir. Bu hastalıkta gerçeği değerlendirme yetisinde bozulma, acayip tuhaf davranışlar, hezeyanlar ( mantıksız, saçma, olması mümkün olmayan veya olması mümkün

Detaylı

pecya Parkinson Hastal ığında Psikoz

pecya Parkinson Hastal ığında Psikoz Parkinson Hastal ığında Psikoz Nesrin B. TOMRUK*, Nilgün ÇİLOĞLU*, Nihat ALPAY*, Feriha ÖZER** ÖZET Parkinson hastalığında psikotik bozukluklar antiparkinsonyen tedaviye ba ğlı gelişmektedir. Bu çal ışmada

Detaylı

HASHİMOTO TİROİDİTİNE BAĞLI GELİŞEN BİR PSİKOZ VAKASI

HASHİMOTO TİROİDİTİNE BAĞLI GELİŞEN BİR PSİKOZ VAKASI HASHİMOTO TİROİDİTİNE BAĞLI GELİŞEN BİR PSİKOZ VAKASI Dr Ruken AĞAÇHANLI BAKIRKÖY PROF. DR MAZHAR OSMAN RUH VE SİNİR HASTALIKLARI EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ HASHİMOTO TİROİDİTİ; Otoimmun kökenli Tiroid

Detaylı

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III NÖROLOJİK BİLİMLER VE PSİKİYATRİ DERS KURULU (Dönem III, Kurul 7)

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III NÖROLOJİK BİLİMLER VE PSİKİYATRİ DERS KURULU (Dönem III, Kurul 7) MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III NÖROLOJİK BİLİMLER VE PSİKİYATRİ DERS KURULU (Dönem III, Kurul 7) DEKAN DEKAN YRD. BAŞKORDİNATÖR BAŞKORDİNATÖR YRD. BAŞKORDİNATÖR YRD.

Detaylı

T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE

T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE T.C. IZMİR BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANLIĞI SATINALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET ALIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve Kapsam MADDE 1- (1)

Detaylı

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 03.05.2016 OLGU 38 yaşında evli kadın hasta İki haftadır olan bulantı, kusma, kaşıntı, halsizlik, ciltte ve gözlerde

Detaylı

OLGU SUNUMU Yrd.Doç.Dr.Devran Tan Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D. Bayan A 30y, bekar İlkokul mezunu İstanbul doğumlu Kuaförde çal alışı ışıyor 19.01.2010 26.02.2010 psikiyatri servisinde

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

Dr. Ayşen Esen Danacı, Dr. Ömer Aydemir, Dr. İlkin İçelli 1

Dr. Ayşen Esen Danacı, Dr. Ömer Aydemir, Dr. İlkin İçelli 1 Olgu Sunumlar /Case reports A. E. Danac, Ö. Aydemir,. çelli Ketiapin Sağaltımı Sırasında Şizofreninin Pozitif Belirtilerinde Ortaya Çıkan Akut Alevlenme: Beş Olgunun Sunumu Dr. Ayşen Esen Danacı, Dr. Ömer

Detaylı

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri

Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Gündüz Aşırı Uykululuğun Psikiyatrik Nedenleri ve Tedavileri Dr. Hasan KARADAĞ Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği Gündüz aşırı uykululukta genel popülasyonun % 4-6

Detaylı

3. Ulusal Bağımlılık Kongresi Poster Ödülleri Birincilik: Mır sal, H., Ö.A. Kalyoncu, Ö. Pektaş,

3. Ulusal Bağımlılık Kongresi Poster Ödülleri Birincilik: Mır sal, H., Ö.A. Kalyoncu, Ö. Pektaş, ÖZGEÇMİŞ KİŞİSEL BİLGİLER Adı Soyadı: YASİN GENÇ Doğum Tarihi: 03 Aralık 1976 EĞİTİM: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Tıp Fakültesi İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp 1999 Fakültesi Y. Lisans

Detaylı

Bipolar bozukluk idame tedavisi: duygudurum düzenleyiciler mi atipik antipsikotikler mi? Prof. Dr. Cengiz AKKAYA

Bipolar bozukluk idame tedavisi: duygudurum düzenleyiciler mi atipik antipsikotikler mi? Prof. Dr. Cengiz AKKAYA Bipolar bozukluk idame tedavisi: duygudurum düzenleyiciler mi atipik antipsikotikler mi? Prof. Dr. Cengiz AKKAYA Bipolar Bozukluk Ömür Boyu Süren Bir Hastalıktır 1. Ömür boyu idame tedavisi 2. Atak tedavisi

Detaylı

Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal Dönemdeki Hastaların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri

Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal Dönemdeki Hastaların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Psikiyatri Acil Servise Başvuran Perinatal Dönemdeki Hastaların Sosyodemografik ve Klinik Özellikleri Dr. Alevhan İnan, Dr. Kumru Şenyaşar Meterelliyoz, Doç. Dr. Pınar Çetinay Aydın Sağlık Bilimleri Üniversitesi

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım 1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve

Detaylı

Hastane. Hastane Grupları 19/11/2015. Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar

Hastane. Hastane Grupları 19/11/2015. Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar Hastane Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar Yük.Hem.Müge Bulakbaşı Ekonomik, verimli ve etkili olarak her türlü sağlık hizmetinin kesintisiz üretildiği, Eğitim, araştırma ve toplum sağlığı hizmetlerinin

Detaylı

Klozapin Tedavisini Güçlendirme: Bir Gözden Geçirme

Klozapin Tedavisini Güçlendirme: Bir Gözden Geçirme Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(1):65-77 Klozapin Tedavisini Güçlendirme: Bir Gözden Geçirme Dr. A. Elif ANIL 1, Dr. İ. Tolga TURGUT 2, Dr. Murat REZAKİ 3, Dr. Ahmet GÖĞÜŞ 4 ÖZET Klozapin flizofreni,

Detaylı

BASKIDA. Dr. Aysun KALENDEROĞLU 1, Dr. Mustafa ÇELİK 1. Türk Psikiyatri Dergisi 2015;26():

BASKIDA. Dr. Aysun KALENDEROĞLU 1, Dr. Mustafa ÇELİK 1. Türk Psikiyatri Dergisi 2015;26(): Türk Psikiyatri Dergisi 2015;26(): Tedaviye Kısmi Yanıt Veren Şizofreni Hastalarında Klozapine Eklenen Paliperidon Şizofreninin Negatif Belirtilerinde İyileşme Sağlayabilir mi? Bir Olgu Serisi BASKIDA

Detaylı

Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar. Doç Dr Selim Tümkaya

Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar. Doç Dr Selim Tümkaya Anksiyete Bozukluklarının Tedavisinde Antidepresanlar Doç Dr Selim Tümkaya ANKSİYETE BOZUKLUKLARI Anksiyete bozukluklarının yaşam boyu prevalansı yaklaşık %29 dur. Kessler ve ark 2005 Uzunlamasına çalışmalar

Detaylı

Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü

Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü Amaç Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Uyku Bozuklukları Laboratuvarı nda tetkik edilen 86 hastanın klinik ve polisomnografik

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir.

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir. ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI ALZAMED 5 mg Film Tablet 2. BİLEŞİM Etkin madde: Donepezil hidroklorür 5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde

Detaylı

Türkiye'de Madde Kullananlar ın Profili: Hastane verilerinin incelenmesi. Ahmet TÜRKCAN ÖZET. pecya SUMMARY

Türkiye'de Madde Kullananlar ın Profili: Hastane verilerinin incelenmesi. Ahmet TÜRKCAN ÖZET. pecya SUMMARY Türkiye'de Madde Kullananlar ın Profili: Hastane verilerinin Ahmet TÜRKCAN ÖZET Türkiye'de madde kullananlara ait hastane verileri çoğunlukla 'e lara ili şkindir. Poliklinik başvuruları ve özel kurumlara

Detaylı

ZOR VAKALAR Doç. Dr. Cuma Yıldırım

ZOR VAKALAR Doç. Dr. Cuma Yıldırım ZOR VAKALAR Doç.. Dr. Cuma YıldY ldırım SORU: Hangi vaka ZOR vakadır? OLGU-1 17 yaşında erkek hasta, 3 gündür olan göğüs ağrısı tarifliyor. Gece 23. 00 de acil servise kardeşleri tarafından getirildi.

Detaylı

Araş.Gör. Dr. Meltem Yanaş ESOGÜTIPFAK PSİKİYATRİ ABD

Araş.Gör. Dr. Meltem Yanaş ESOGÜTIPFAK PSİKİYATRİ ABD Araş.Gör. Dr. Meltem Yanaş ESOGÜTIPFAK PSİKİYATRİ ABD 1 Psikiyatride İlaç Etkisinin Hastalık merkezli Modeli 2 Alternatif İlaç merkezli İlaç Modeli 3 Fiziksel Tedaviler Ve Hastalık merkezli Model 1 Psikiyatride

Detaylı

Nöroleptik ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.

Nöroleptik ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer. Nöroleptik ilaçlar Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 Konuşma planı Bu konuda anlatılacak ilaçların

Detaylı

Depresyonda Güncel Tedaviler. Doç. Dr. Murat ERKIRAN

Depresyonda Güncel Tedaviler. Doç. Dr. Murat ERKIRAN Depresyonda Güncel Tedaviler Doç. Dr. Murat ERKIRAN Akış Major depresif bozuklukta yeni antidepresanlar Major depresif bozukluk tedavisi Psikotik özellikli depresyon tedavisi Geliştirme aşamasında olan

Detaylı

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Tıpta Doktora Farmakoloji Marmara Üniversitesi 1989

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Tıpta Doktora Farmakoloji Marmara Üniversitesi 1989 Adı Soyadı: Mehmet Emin Ceylan Doğum Tarihi: 25 08 1956 Unvanı: Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Diploması Lisans Eğitimi Sivas Tıp Fakültesi Hacettepe Tıp Fakültesi Cumhuriyet

Detaylı

Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET. pecya

Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET. pecya Hastaneye İlk Kez Başvuran ve Yatan Alkol Dışındaki Madde Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET Amaç: Hastane istatistikleri bir psikiyatrik bozuklu ğun epidemiyolojik e ğitimini tahmin etmekte ve uygun

Detaylı

ŞİZO-OBSESİF BOZUKLUK. Prof. Dr. Baybars Veznedaroğlu Antalya

ŞİZO-OBSESİF BOZUKLUK. Prof. Dr. Baybars Veznedaroğlu Antalya ŞİZO-OBSESİF BOZUKLUK Prof. Dr. Baybars Veznedaroğlu 9.3.2017 Antalya A.G. 27 y Erkek Bekar İnşaat mühendisliği bölümü mezunu Çalışmıyor YAKINMA: K.G: Annesine ya da başkalarına zarar vermekten korkma,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. SABRİL 500 mg saşe Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Bir saşede 500 mg vigabatrin Yardımcı madde(ler): Povidon Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz,

Detaylı

YATARAK TEDAVİ GÖREN ŞİZOFRENİK HASTALARDA OLANZAPİNLE RİSPERİDONUN KARŞILAŞTIRILMASI

YATARAK TEDAVİ GÖREN ŞİZOFRENİK HASTALARDA OLANZAPİNLE RİSPERİDONUN KARŞILAŞTIRILMASI Amaç: Yöntem: YATARAK TEDAVİ GÖREN ŞİZOFRENİK HASTALARDA OLANZAPİNLE RİSPERİDONUN KARŞILAŞTIRILMASI Bulgular: Sonuç: A COMPARATIVE STUDY OF OLANZAPINE AND RISPERIDONE IN THE TREATMENT OF SCHZOPHRENIC INPATIENTS

Detaylı

Dirençli obsesif kompulsif bozukluklu hastalarda tedaviye olanzapin eklenmesi 1

Dirençli obsesif kompulsif bozukluklu hastalarda tedaviye olanzapin eklenmesi 1 Atmaca ve ark. 215 Dirençli obsesif kompulsif bozukluklu hastalarda tedaviye olanzapin eklenmesi 1 Murad ATMACA, 2 Murat KULOĞLU, 2 A.Ertan TEZCAN 3 ÖZET Amaç: Serotonin geri alım inhibitörleri (SGİ),

Detaylı

4> ilçe Yaz ı İşl. Müd. /Oh,. ol2_ 77

4> ilçe Yaz ı İşl. Müd. /Oh,. ol2_ 77 T.C. GAZ İPA ŞA KAYMAKAMLIĞI Gazipa şa Köylere Hizmet Götürme Birli ği Say ı : M.07.9.GAK.0.00.00.00-755.02-2523 29/06/2012 Konu :ihale İlan ı Birliğimiz tarafından yap ılacak olan ; 1-09.07.2012 Pazartesi

Detaylı

İNTİHAR DAVRANIŞINDA TEDAVİ STRATEJİLERİ ve İNTİHARIN ÖNLENMESİ. Dr Çiğdem Aydemir

İNTİHAR DAVRANIŞINDA TEDAVİ STRATEJİLERİ ve İNTİHARIN ÖNLENMESİ. Dr Çiğdem Aydemir İNTİHAR DAVRANIŞINDA TEDAVİ STRATEJİLERİ ve İNTİHARIN ÖNLENMESİ Dr Çiğdem Aydemir AÇIKLAMA 2014-2017 Araştırmacı: ----------------- Konuşmacı: ----------------- Danışman: ----------------- OLGU D.F. 69

Detaylı

pecya Huzur Evinde Kalan Ya şl ıların Psikososyal Yönlerinin incelenmesi Nurgül BÖLÜKBA Ş *, Hatice ARSLAN *

pecya Huzur Evinde Kalan Ya şl ıların Psikososyal Yönlerinin incelenmesi Nurgül BÖLÜKBA Ş *, Hatice ARSLAN * Huzur Evinde Kalan Ya şl ıların Psikososyal Yönlerinin Nurgül BÖLÜKBA Ş *, Hatice ARSLAN * ÖZET Bu çalışma huzurevinde kalan ya şlıların psikososyal yönlerini, ya şlıl ıkta ilgili düşüncelerini ortaya

Detaylı

KULLANMA TAL İMATI. OLAXİNN 5 mg ağızda dağılan tablet Ağızdan al ınır.

KULLANMA TAL İMATI. OLAXİNN 5 mg ağızda dağılan tablet Ağızdan al ınır. KULLANMA TAL İMATI OLAXİNN 5 mg ağızda dağılan tablet Ağızdan al ınır. Etkin madde: Olanzapin Her ağızda dağılan tablet 5 mg olanzapin içerir. Yardımcı maddeler: Krospovidon, laktoz monohidrat, kolloidal

Detaylı

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: PSİKİYATRİ Anabilim Dalı 1 PSİKİYATRİ STAJI TANITIM REHBERİ Ders Kodu Dersin

Detaylı

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal

Detaylı

Konu: Davranışın Nörokimyası. Amaç: Bu dersin sonunda öğrenciler davranışın biyokimyasal mekanizmalarını öğreneceklerdir. Öğrenim hedefleri:

Konu: Davranışın Nörokimyası. Amaç: Bu dersin sonunda öğrenciler davranışın biyokimyasal mekanizmalarını öğreneceklerdir. Öğrenim hedefleri: Tıp 1 Konu: Ruhsal Gelişim ve Psikopatoloji Kuramları Amaç: Öğrencilerin ruhsal gelişim ve psikopatoloji kuramlarının neler olduğunu öğrenmeleri ve kuramların temel özelliklerini genel hatları ile ifade

Detaylı

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır?

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır? 1. Depresyon nedir? Depresyon ruh halinizi, hislerinizi, davranışlarınızı, ve ruh sağlığınızı etkileyen bir hastalıktır. Depresyonun bir halsizlik kendi kendinize çözebileceğiniz bir sorun olmayıp, biyolojik

Detaylı

Özden ARISOY *, Altan EŞSİZOĞLU * ÖZET. pecya ABSTRACT. Attitudes of Turkish Nurses Towards Schizophrenic Patients

Özden ARISOY *, Altan EŞSİZOĞLU * ÖZET. pecya ABSTRACT. Attitudes of Turkish Nurses Towards Schizophrenic Patients Genel ve Ruh Sa ğlığı Hastanelerinde Çal ışan Hemşirelerin Şizofreniye Bak ış Açılar ın ın Karşılaştırılması Özden ARISOY *, Altan EŞSİZOĞLU * ÖZET Amaç: Ruh sağlığı hastanelerinde çalışan hemşirelerin

Detaylı

Şizofreni Tedavisinde Tedavi Kılavuzları ve Güncel Tedaviler. Uzm. Dr. Ömer Faruk Demirel İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Şizofreni Tedavisinde Tedavi Kılavuzları ve Güncel Tedaviler. Uzm. Dr. Ömer Faruk Demirel İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Şizofreni Tedavisinde Tedavi Kılavuzları ve Güncel Tedaviler Uzm. Dr. Ömer Faruk Demirel İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sunum Planı Giriş Tedavi Kılavuzları Avustralya-Yeni Zelanda (2016) BAP (2011) NİCE

Detaylı

Hastanın tedaviye karşı iç görüsüz ve uyumsuz olması Kendisine veya çevresine zarar verme riskinin yüksek olması

Hastanın tedaviye karşı iç görüsüz ve uyumsuz olması Kendisine veya çevresine zarar verme riskinin yüksek olması SAYFA NO 1 / 5 1. AMAÇ: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği işleyiş düzenini açıklamak, sorumluları tanımlamaktır. 2. KAPSAM: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Ruh Sağlığı ve

Detaylı

Şizofrenide QT ve P Dispersiyonu

Şizofrenide QT ve P Dispersiyonu Şizofrenide QT ve P Dispersiyonu Sema Baykara*, Mücahit Yılmaz**, Murat Baykara*** *Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi AMATEM Kliniği **Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği

Detaylı

AYAKTAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

AYAKTAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 24.03.2014 CureMed te tanımlanmış anamnez modüller eklendi. 01 FTR Tedavi Formu prosedüre tanımlandı. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme

Detaylı

TRSM de Rehabilitasyonun

TRSM de Rehabilitasyonun TRSM de Rehabilitasyonun Yeri Dr. Ayla Yazıcı BRSHH Gündüz Hastanesi ve Rehabilitasyon Merkezi Koordinatörü 7.10.2010 Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım

Detaylı

GENEL YARARLAR. Hızlı ve etkin yara iyileştirme Negatif Basınçlı Yara Terapisi

GENEL YARARLAR. Hızlı ve etkin yara iyileştirme Negatif Basınçlı Yara Terapisi GENEL YARARLAR Hızlı ve etkin yara iyileştirme Negatif Basınçlı Yara Terapisi Yara bakımında hangi zorluklar ile karşılaşıyorsunuz? Sağlık profesyonelleri ve KCI daima yaraları daha hızlı ve daha etkin

Detaylı

HASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ

HASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 08.11.2012 Acil Servis Hemşire İzlem Formu ifadesi kaldırıldı. 01 Yerine Acil Servis hasta Değerlendirme ve Gözlem Formu ndaki hemşire izlem notları

Detaylı

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD. YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD. Rehabilitasyonun Tanımı Fizyolojik veya anatomik yetersizliği

Detaylı

Manik Ataklı Hastalar ın Serum Sodyum-Potasyum Düzeyleri ve Lityum Tedavisinin Bu Elektrolit Düzeyleri Üzerine Etkisi ÖZET.

Manik Ataklı Hastalar ın Serum Sodyum-Potasyum Düzeyleri ve Lityum Tedavisinin Bu Elektrolit Düzeyleri Üzerine Etkisi ÖZET. Manik Ataklı Hastalar ın Serum Sodyum-Potasyum Düzeyleri ve Lityum Tedavisinin Bu Elektrolit Düzeyleri Üzerine Etkisi Nedim Yargıcı*, Ferhan Yener*, Selçuk K ırlı*, Mehmet Yağlı*, Hüsamettin Güldo ğan*.

Detaylı

Nöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur.

Nöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur. NÖR 23 NÖROLOJİ Dr. Ali Kemal ERDEMOĞLU /1 Dr. Ersel DAĞ /2 Dr. Yakup TÜRKEL /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS NOR 7001 MAKALE SAATİ Nöroloji alanında yabancı dergilerde güncel gelişmelere yönelik yayınlanan

Detaylı

Suç işlemiş Şizofrenlerin Demografik Özellikleri ve Suç Profili * ÖZET SUMMARY. pecya

Suç işlemiş Şizofrenlerin Demografik Özellikleri ve Suç Profili * ÖZET SUMMARY. pecya Suç işlemiş Şizofrenlerin Demografik Özellikleri ve Suç Profili * Niyazi UYGUR **, Mehmet IŞIKLI **, Kültegin ÖGEL**, Ali R ıza ÇELİKER ** ÖZET Çalışma, şizofreni tan ıs ına varılm ış, suç işlemiş ve işlememi

Detaylı

pecya Şizofrenlerde Suç İşlemeyi Etkilemesi Olas ı Faktörler* Niyazi Uygur**, Mehmet I şıkh**, Kültekin Ögel**, Ali R ıza Çeliker**.

pecya Şizofrenlerde Suç İşlemeyi Etkilemesi Olas ı Faktörler* Niyazi Uygur**, Mehmet I şıkh**, Kültekin Ögel**, Ali R ıza Çeliker**. Şizofrenlerde Suç İşlemeyi Etkilemesi Olas ı Faktörler* iyazi Uygur**, Mehmet I şıkh**, Kültekin Ögel**, Ali R ıza Çeliker**. ÖZET Çalışma, şizofreni tan ısına varılm ış hastalarda suç işlemeyi etkilemesi

Detaylı

Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum

Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum Antipsikotik tedaviler ve şizofrenide tedaviye uyum Dr. Meram Can Saka AÜTF Psikiyatri 10.Mart.2017 Cuma 2. Psikiyatri Zirvesi ve 9. Ulusal Anksiyete Kongresi Şizofrenide tedaviye uyum 1. Nedir? 2. Neden

Detaylı

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada

Detaylı

pecya Şizofreni ve Sigara Ba ğıml ılığı Çağatay KARŞIDAĞ *, Nihat ALPAY **, Ahmet KOCABIYIK * ÖZET

pecya Şizofreni ve Sigara Ba ğıml ılığı Çağatay KARŞIDAĞ *, Nihat ALPAY **, Ahmet KOCABIYIK * ÖZET Şizofreni ve Sigara Ba ğıml ılığı Çağatay KARŞIDAĞ *, Nihat ALPAY **, Ahmet KOCABIYIK * ÖZET Amaç: Sigara kullan ım ı halen ABD' de en büyük önlenebilir hastal ık ve ölüm nedenidir. Tütün Dünya Sa ğlık

Detaylı

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Dr.ERHAN AKINCI Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Ekim 2010, İZMİR Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok GREGOR MENDEL

Detaylı

Yaşlılarda İntihar Davranışı ve Müdahele İlkeleri. Prof. Dr. Çınar Yenilmez Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

Yaşlılarda İntihar Davranışı ve Müdahele İlkeleri. Prof. Dr. Çınar Yenilmez Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Yaşlılarda İntihar Davranışı ve Müdahele İlkeleri Prof. Dr. Çınar Yenilmez Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD 1 AÇIKLAMA 2014-2017 Araştırmacı: ---- Konuşmacı: ----- Danışman:

Detaylı

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

YATAN HASTA DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hasta Değerlendirme Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ Bu prosedürün

Detaylı

AMAÇ: Hastalarımızın ve hasta yakınlarının tedavi öncesi, tedavi sırasında ve tedavi sonrasında bilgilendirilmesini ve eğitilmesini sağlamak.

AMAÇ: Hastalarımızın ve hasta yakınlarının tedavi öncesi, tedavi sırasında ve tedavi sonrasında bilgilendirilmesini ve eğitilmesini sağlamak. AMAÇ: Hastalarımızın ve hasta yakınlarının tedavi öncesi, tedavi sırasında ve tedavi sonrasında bilgilendirilmesini ve eğitilmesini sağlamak. KAPSAM: Tüm ayaktan ve yatarak tedavi gören hasta ve hasta

Detaylı

ÖZET. GiR İŞ lann diğer hastalara göre şiddet ögesi yoğun olan violent

ÖZET. GiR İŞ lann diğer hastalara göre şiddet ögesi yoğun olan violent PS İKİYATRİK HASTALIKLAR VE SUÇ * Dr. F. MANER'** Dr. Z. E.KAYATEKİN ** Dr. E. ABAY ** Dr. S. SAYGILI ** Dr. A. İ. Ş ENER ** ÖZET Suç işleyen psikiyatrik hastalar ı incelemek amacıyla yapılan bu çahşmada

Detaylı