haftalık bülten 3 Aralık 2012 Geçen haftanın özeti haftalık bülten İnan Demir +(90)

Transkript

1 haftalık bülten 3 Aralık 2012 Geçen haftanın özeti Aylık dış ticaret açığı Ekim de beklentilerin oldukça altında gerçekleşti. Ekim ayı dış ticaret açığı 5.5 milyar dolarla, hem piyasa beklentisi olan 8.2 milyar doların, hem de bizim 8 milyar dolar seviyesindeki tahminimizin altında kaldı. Yıllık bazda %31 lik bir daralmaya karşılık gelen bu değer, 12 aylık birikimli açığı Eylül deki 87.6 milyar dolarlık düzeyinden 85.2 milyar dolara düşürdü. Aylık ihracat 13.3 milyar dolar olarak tüm zamanların en yüksek değerine ulaştı. Buna rağmen, baz etkisi dolayısıyla, aylık ihracatın yıllık bazdaki büyüme oranı %11.6 da kaldı. Bu, hem geçen ayki %20.8 lik güçlü büyümenin, hem de yılın ilk dokuz ayındaki %13.7 lik ortalama büyüme oranının gerisinde kalan bir oran. Beklentilerle gerçekleşen değerler arasındaki farkın sebebi ithalat. Aylık ithalat 18.8 milyar dolar olarak, piyasa beklentisinin ve bizim tahminimizin 2.2 milyar dolar altında gerçekleşti. Bu, bir önceki yılın aynı ayına göre %5.6 lık bir düşüş ifade etmekle birlikte, aylık ithalatta yıllık bazda üst üste beşinci daralmaya da karşılık geliyor. Ekim ayı ithalat vergisi gelirlerindeki artış dikkate alındığında, bu düşüşü şaşırtıcı buluyoruz. Detaylara baktığımızda ise, yıllık bazda aşağıya doğru olan trendi ithalatın tüm bileşenlerinde görüyoruz. Bunların arasında, %8.8 ile sermaye malları ithalatı en büyük düşüşü gösteriyor. İnan Demir +(90) inan.demir@finansbank.com.tr Başak Karaaslan basak.karaaslan@finansbank.com.tr Deniz Çiçek deniz.cicek@finansbank.com.tr Gökçe Çelik gokce.celik@finansbank.com.tr Takvim etkisinden arındırılmış ithalat vergilerindeki düşüş, %1.7 ile daha az belirgin olarak gerçekleşti. Bu durum beklentilerin altındaki ithalat değerinin kısmen bayram tatili sebebiyle gerçekleştiğine işaret ediyor. Diğer taraftan, mevsimsellikten arındırılmış ticaret açığı 6.2 milyar dolar olarak, Eylül e göre %12.9 oranında azaldı. Daha az volatil bir değer olan, mevsimsellikten arındırılmış ticaret açığının üç aylık ortalaması ise, %3.5 daralarak 6.2 milyar dolar oldu. Sonuçta, birikimli dış ticaret açığındaki yıllık bazlı iyileşmenin Ekim ayında da devam ettiğini gözlemlesek de bu daralma sürecinin sonuna yaklaştığımızı düşünüyoruz. MB nin son açıklamalarındaki, birikimli dış açığın önümüzdeki dönemde yatay seyir izleyeceği öngörüsünü de dikkate alınca, dış dengenin para politikasının odağında daha büyük yer edineceğini bekliyoruz. Bu açıdan, TL üzerindeki değerlenme baskılarının ve hızlı kredi genişlemesinin önüne geçecek, düşük kısa vadeli faizler ve sıkı makroihtiyati tedbirler içeren politika duruşunun devam edeceği yönündeki görüşümüzü koruyoruz. Merkez Bankası aşırı döviz kuru oynaklığına kayıtsız kalmayacağını belirtti. Merkez Bankası Perşembe sabahı, yılda iki defa yayımlanan finansal istikrar raporunu açıkladı. Politika yönlendirmesi açısından,

2 rapor daha önce açıklanmamış yeni bir bilgi içermiyor. Ancak, politika duruşuyla ilgili iki noktanın öne çıktığını düşünüyoruz. Birincisi, MB kur oynaklığına kayıtsız kalmayacak. Rapor, gerek küresel, gerekse Türkiye ye özgü risk iştahının iyileşmesinin, kur üzerinde değerlenme baskıları oluşturabileceğine ve sene başından beri devam eden reel değerlenmenin, finansal istikrar bakımından yakından gözlemlenmesi gerektiğine dikkat çekiyor. MB, dalgalı kur rejimi altında kur seviyesine dair bir taahhüdünün olmadığını belirtmekle birlikte, aşırı kur dalgalanmaları karşısında kayıtsız kalmamanın banka açısından zorunluluk olduğunu belirtiyor. Buradaki ifadeler, başkan Başçı nın reel döviz kuru seviyelerine açıkça atıfta bulunduğu önceki açıklamalarına göre, çok daha ihtiyatlı. Yine de, bu yılın başından beri devam etmekte olan reel değerlenmenin daha ileri gitmesi durumunda, MB nin bundan rahatsız olacağının açık olduğu görüşündeyiz. İkinci nokta, MB kredi büyümesinin %15 i aştığını görmek istemiyor. Finansal istikrar raporu, zayıf küresel büyüme ortamında kredi büyümesindeki artışın ılımlı seyretmesinin, iç talebi hem seviye hem de bileşim açısından istenildiği gibi tutmakta önemli olduğuna dikkat çekiyor. Dolayısıyla, hafta başındaki PPK tutanaklarında belirtildiği gibi, MB %15 i geçmeyecek bir kredi büyümesinin hem fiyat istikrarını, hem de finansal istikrarı destekleyeceğini vurguluyor. Her ne kadar açık bir hedef haline gelmese de, bu bize MB nin bankacılık sektörünü 2013 te de %15 lik kredi büyümesi için yönlendireceğini gösteriyor. 13 haftalık hareketli ortalamalara göre, toplam krediler şu an için yaklaşık %12 oranında büyüyor. Tüketici kredileri içinse bu oran %15. Dolayısıyla, politika faizindeki bir indirimin, kredi büyümesini MB nin arzu ettiği seviyelerin üzerine çıkarması dikkate değer bir ihtimal. Bu yüzden, kısa vadeli faizlerin daha da gerilemesi halinde makroihtiyati koşulların daha da sıkılaştırılması gerekeceği görüşündeyiz. Sonuç olarak finansal istikrar raporunun ardından, TL üzerindeki değerlenme baskılarının ve hızlı kredi genişlemesinin önüne geçecek düşük kısa vadeli faizler ve sıkı makroihtiyati tedbirlerin politika duruşunu şekillendireceği yönündeki beklentimizi koruyoruz. PPK tutanakları: Politika faizinde ve gecelik borçlanma faizinde indirime gidilebilir. Para Piyasası Kurulu nun (PPK) 20 Kasım tarihli toplantısının tutanaklarına göre, Kurul işlenmemiş gıda fiyatlarındaki olumlu seyrinin etkisiyle, enflasyonun yıl sonunda MB nin %7.4 lük projeksiyonunun altında olacağını görüyor. Tutanaklar ayrıca, Kurul üyelerinin son çeyrekte iç talepte bir miktar toparlanma öngörmelerine rağmen, bunun enflasyondaki düşüşü zedeleyecek kadar güçlü olmasını beklemediklerini gösteriyor. Son dönemlerde otomobil satışları, PMI ve imalat sanayiine dair ileriye dönük endeks bileşenleri gibi, öncü göstergelerdeki gelişmelerin ışığında, PPK son çeyrekte ekonomik aktivitenin önceki çeyreğe göre daha güçlü olmasını beklediğini açıkladı. Komite, güven endekslerinin benzer bir toparlanma göstermemesinin altında yatan sebep olarak, küresel belirsizliklerin altını çizdi. Kurul ayrıca, iç ve dış talep arasındaki dengelenmenin devam ettiğine, ancak iç talepteki canlanmaya bağlı olarak dengelenme eğiliminin yavaşlayabileceğine dikkat çekti.

3 Kurul yıllık kredi büyümesinin %15 seviyelerini aşmamasının fiyat istikrarı ve finansal istikrarı destekleyeceğini vurguladı. BDDK verilerine göre kur etkisinden arındırılmış kredilerin 13 haftalık hareketli ortalamasının yıllıklandırılmış büyümesi 16 Kasım itibariyle %12.3 seviyesinde. Tüketici kredilerinin yıllıklandırılmış büyümesi aynı dönem itibariyle %15.2 seviyesinde bulunuyor. Bu seviyelerin MB nin kredi büyümesi projeksiyonu ile uyumlu olduğunu söyleyebiliriz. Ancak olası faiz indirimleri kredi büyümesini MB nin hedeflediği seviyelerin üstüne çıkarabilir ki bu durum da politika duruşunun düşük kısa vadeli faizlerle beraber sıkı makroihtiyati koşullara dayanacağı yönündeki görüşümüzü destekler nitelikte. Toplantının ardından yayımlanan faiz kararı açıklamasında olduğu gibi, tutanaklarda da göze çarpan en önemli nokta finansal istikrar açısından gerekli görülmesi halinde politika faizinde ve gecelik borçlanma faizinde ölçülü bir indirimin gündeme alınabileceği ifadesi oldu. Daha önceki notlarımızda belirttiğimiz gibi, politika faizi indirimini, TL üzerindeki değerlenme baskılarının daha yoğun olduğu ya da küresel ekonomik koşullarda ciddi bozulma görüldüğü durumlarda başvurulması gereken bir politika adımı olarak görüyoruz. Ancak Kurul un açıkça bu adıma atıfta bulunmasının ardından bu ihtimali gözden çıkarmak mümkün görünmüyor. Yine de faiz koridorunun tabanında ve politika faizinde ölçülü indirimlerdense koridorun tabanında daha belirgin - örneğin tabanı 2011 başında bulunduğu %1.5 seviyesine çekecek bir indirimin sermaye akımlarını yavaşlatmada ve dolayısıyla, TL üzerinde değerlenme baskısını önlemede daha etkin olacağını düşünüyoruz. Öncü göstergeler Kasım ayında karmaşık bir tablo çizdi. Kapasite kullanım oranı (KKO) Kasım da %74 e geriledi. Böylece, KKO geçen yılın aynı dönemine göre 2.9 yüzde puan düşmüş oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış KKO da Ekim deki %73.1 lik orandan %72.7 ye gerileyerek, Eylül 2010 dan beri en düşük değerine ulaştı. KKO ya benzer şekilde, reel sektör güven endeksi (RSGE) de Ekim ayında 1.4 azaldı. Öte yandan, mevsim etkilerinden arındırılmış endeks, aylık bazda yavaş da olsa yükselmeye devam etti. Arındırılmış endeks, Ekim deki 4.8 puanlık artışa göre küçük bir artışla, 0.8 puan yükselerek 109 seviyesine ulaştı. Bununla beraber, önemli bir gelişme, endeksin bileşenlerinden genel gidişatın önceki aya göre 6 puan artması oldu. Böylelikle genel gidişat, geçen yıldan beri en yüksek değerine ulaştı. Bunun Türkiye nin kredi notundaki iyileşmenin tetiklediği olumlu havayı yansıttığını söyleyebiliriz. Ayrıca, gelecek üç aydaki üretim beklentisi, ard arda üçüncü ayında da artarak, yine bu yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Sonuç olarak, endeksin geleceğe yönelik bileşenlerinin, ana endeksten daha güçlü göründüğü söylenebilir. Kasım daki gerilemeyle birlikte, arındırılmış KKO daki Ekim-Kasım ortalaması, aynı zamanda üçüncü çeyrek ortalaması olan %72.9 a düştü. Diğer yandan, arındırılmış RSGE, Mart 2012 den beri en yüksek seviyesine ulaştı. Dahası, bu endeksin Ekim-Kasım ortalaması, son dört çeyrekteki ortalamaların üzerinde bulunuyor. Bunlardan hareketle, geçen hafta açıklanan verilerin, ekonomik aktivite hakkında karışık mesajlar verdiğini söyleyebiliriz. Hatırlanacağı gibi Ekim ayında gerek arındırılmış KKO ve RSGE verilerindeki, gerekse PMI daki aylık bazlı iyileşmeler, yılın son çeyreğinde ekonomik faaliyetlerde toparlanma yaşanacağı yönündeki beklentimizle uyum gösteriyordu. Kasım ayındaki zayıf

4 KKO bu beklentiye biraz gölge düşürse de, büyümenin yaz aylarındaki zayıf seyrinden sonra toparlanmaya başladığı ve bu durumun 2013 e daha yüksek bir büyüme trendi taşınmasını sağlayacağı yönündeki görüşümüzü koruyoruz. Hatırlanacağı gibi, TCMB nin son açıklamaları da büyüme tarafında 4. çeyrek ve sonrasında dair olumlu söylem içeriyordu. Bu açıdan, geçen haftanın verileri her ne kadar TCMB nin beklentisini güçlü biçimde desteklemese de, bankanın politika duruşunda değişikliğe yol açmalarını da beklemiyoruz. Önümüzdeki haftaya bakış Kasım ayı enflasyonu bugün açıklanıyor. %0.9 luk piyasa beklentisne paralel olan aylık enflasyon tahminimiz %0.89 seviyesinde. Tahminimizin gerçekleşmesi halinde Ekim ayında %7.8 olan yıllık enflasyon %6.9 a gerileyecek ve dolayısıyla yılsonu enflasyonunun MB nin %7.4 lük projeksiyonunun altında kalarak %7 seviyesinde hatta bu seviyenin bir miktar altında gerçekleşmesi ihtimalini önemli ölçüde arttıracaktır. Bilindiği gibi %7 MB nin %5 lik resmi enflasyon hedefi çevresindeki belirsizlik aralığının üst sınırına tekabül ediyor. Bu açıdan, eğer yılsonu enflasyonu %7 nin altında kalırsa bu durum MB nin kredibilitesi açısından olumlu bir gelişme olacaktır. Böyle bir durumda MB nin finansal istikrara odaklanma ve gerek TL üzerindeki değerlenme baskılarını gerekse kredi büyümesindeki hızlanmayı önlemek için düşük kısa vadeli faizler ve sıkı makroihtiyati koşullardan oluşan politika kombinasyonunu uygulama konusunda daha rahat olacaktır. Bu haftanın veri gündeminde ayrıca bugün açıklanacak Kasım ayı PMI verilerine ek olarak MB Aralık ayı I. dönem beklenti anketi sonuçları bulunuyor.

5 Bu rapor, Finansbank Hazine Araştırma ve Satış Grubu tarafından müşterilerini bilgilendirmek amacıyla düzenlenmiştir. Raporun Finansbank ile ilişkili bir kuruluşun müşterisi tarafından kullanılabilirliği, alan kişi ve bu kuruluş arasındaki akdi ilişkiye tabi olacaktır. Bu raporda sunulan bilgi, yorum ve tavsiyeler raporu hazırlayan Finansbank Hazine Bölümü ne ait görüşleri yansıtmakta olup yatırım danışmanlığı hizmeti kapsamında değildir. Mali durum ile risk ve getiri tercihlerinin çeşitliliğini göz önünde bulundurunca sadece bu raporda yer alan görüşlere dayanarak verilecek yatırım kararları beklentilere uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapordaki bilgilerin derlenmesinde güvenilirliğine inanılan sağlam kaynaklardan faydalanılmıştır; ancak bilgilerin doğruluğu bağımsız olarak teyit edilmemiştir. Finansbank bilgilerin doğruluğu ve bütünlüğü konusunda garanti vermemekte ve doğabilecek hatalarda sorumluluk üstlenmemektedir. Raporda sunulan bilgiler üzerinde önceden belirtilmeksizin değişiklik yapma hakkı saklıdır. Finansbank ve ilişkili kuruluşlar ile bu kurumlarda çalışan personel araştırma raporlarında sözü edilen menkul kıymetlere yatırım yapabilir ve zaman içerisinde pozisyonlarını değiştirebilir. Bu raporda yer alan bilgilerin bir kısmı ya da tamamının kopyası çıkarılamaz ya da dağıtılamaz.