TRAFİKTE GÜVENLİK VE ÇAĞDAŞ UYGULAMALAR SEMPOZYUMU

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TRAFİKTE GÜVENLİK VE ÇAĞDAŞ UYGULAMALAR SEMPOZYUMU"

Asli Akalın
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 tmmob makina mülıenciîsleri odası TRAFİKTE GÜVENLİK VE ÇAĞDAŞ UYGULAMALAR SEMPOZYUMU Kasım 1993 İZMİR Karayolları Trafik Kanunu Uygulamaları, Ülkemiz Karayollarında Meydana Gelen Trafik Kazaları Üzerine Bir Değerlendirme Yrd,Doç.Mustafa ILICALI - Bülent TURAN Yıldız Tbknik Üniversitesi 57

3 ULKEMtZ KARAYOLLARINDA MEYDANA GELEN TRAFİK KAZALARI UZERÎNE BÎR DEĞERLENDİRME ÖZET Edirn'e-Hatay ve İzmir-Gürbulak karayolları, ülkemiz yol a- gında gerek uzunluğu ve gerekse taşıdığı trafik açısından önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, bu yollarda meydana gelen trafik kazalarının crenel bir değerlendirilmesi yapılması. Elde edilen değerler sayısal olarak ortaya konularak tartılmaya sunulmuştur, 1, GÎRIS ülkemizde meydana gelen trafik kazalarında önemli ölçüde can ve mal kaybı olmaktadır. Her geçen gün hızla artan traf ige bağlı olarak, yol standartlarında aynı hızla bir iyileştirme yapı lamadıgından," traf :ik kazaları sürekli gündemde kalmaktadır. Bu çalışmada ülkemiz yol ağında önemli yer tutan Edirne-Hatay (E-80 4 E-89 4 E E-91 4 E-98) ve izmir-gürbulak (E-96 4 E-90 4 E-88 4 E-80) karayollarında meydana gelen traf îk 1 " kazaları, trafik ve yol özelliklerini esas alan parametreler yardımı ile irdelenmiştir. Değerlendirme farklı altı yıl için yapılmış ve Karayolları Genel Müdürlüğü (K.G.M.) ile Devlet İstatistik Enstitüsü (D.î.E-)'nden elde edilen bilgilerden faydalanılarak ölümle sonuçlanan kazalara neden olabilecek husuların ortaya konulması çal ısıimıştir, 2. ÇALIŞMADA İZLENEN YÖNTEM Bu çalışmada değerlendirilen yollarda meydana gelen trafik kazaları, kazanın oluş şekli ile yol ve trafik özelliklerine

4 göre irdelenmiştir. Yol uzunluklarının farklı olması nedeniyle her yol için kaza ve ölü sayılarının 100 milyon taşıt*km karşılıkları bulunarak, buna göre bir değerlendirme yapılmıştır. Kasanın oluş sekli; çarpışma» duran araca 4- sabit cisme çarpma, yayaya çarpma, devrilme, diğer olmak üzere bes farklı şekilde, kazanın meydana geldiği yolun özellikleri ise; düsyol, yatay kurba, esduzey kavşak, köprü-menfez. dü^ey kurba ve diğer olmak üzere altı gruba ayrılmıştır. Bunların dışında, kazanın meydana geldiği yol yüzeyinin o anki drumu da ıslak ya da kuru olmak üzere değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Ayrıca, kazaya karışan taşıtlar Ağır Taşıt ve Hafif Taşıt olmak üzere iki farklı seki İde değer1 endiri İmiktir. Yukarıda açıklanan çalışmalar yılları için yapılmış, ilk üç yıl için kullanılan veriler [1], [2] numaralı kaynaklardan alınmıştır. Bunun dışındaki ilave bilgiler D,I,E, istatistiklerinden yararlanılarak oluşturulmuştur. Sonuç olarak farklı yıllara göre söz konusu yollar üzerinde yapılan değer1 andirmelerden faydalanılarak, ölümlü trafik kazalarının nedenleri hakkında genel bir değerlendirme yapılmasına çal ısı 1mistir. 3, DEĞERLENDİRME Değerlendirmeye esas alınan yıllara göre, Edirne-Hatay ve İzmir-Gürbulak karayollarında meydana gelen trafik kazaları ve ölü sayıları Tablo 1'de gösterilmiştir. Ayrıca kaza ve Ölü sayılarının 100 milyon tasıt*km karsı 1ıklarıda hesaplanarak aynı tabloya eklenmiştir. TABLO V T T T AD i İLı-LAK 1 : YII.LARA GÜRE EDİRNE-HATAY! KAZA 1 ÖLÜ KAZA VE 1ZM1R-GURBU KAZA ÖLÜ ÖLÜ SAYILARININ DEGÎŞtMt TOPLAM 1 KAZA ÖLÜ 1 KAZA TOPLAM 3 * ÖLÜ : , j ". Genel Toplam Milyon Tasıt*Km'ye Kargı J İ !jıo ıs ık Gelen Toplam B Kaza v can kaybının kazanın meydana geldiği yolun Özelliğine göre dağılımı Sekil 2! de verilmiştir. Kazanın oluş şekillerine göre dağılım Sekil 3'de, kazanın meydana geldiği yolun

9 ylx'zey durumuna göre dağılım Şekil 4* de ve kazaya karıyan tay it; Cinslerine göre dağılım Sekil 5'de verilmiştir. Bu değerlendirmeler ancak üç yıl J çın yapı labi lrniştir..çünkü, J yıllarına ait bu detaydaki bilgiler ilgili ku rumurddn e i de edi 1 ememi öt ir. 4, SONUÇLAR i a^ Bu ça 1 ı şrııada değer 1 end i r i 1 en a İ us I ararca i yo 1 i ar i um z.. t oplam yol ağımızın % ' unu kaplamasına raqmen, bu yollardaki kaza sayısının toplam kaza sayısı içindeki P-tyı % 13.2 can kaybının toplam ölü sayısı içindeki oranı ise % 17.8' dtr.( yılları ortalaması) 2 e yılları arasında, kaza ve o! ii b'ayıiarı.incelendiğinde, kaza sayısında artış OIIÎIÛSJIIÛ kctroıiık (1986 yılında 100 milyon taşıt*km ye düyen kaza suyım 3100 iken 1991 yılında ' e ç ı km 1511 r} ö i i i 3 a y ı 1 a1-1 n d «i b i r t\ z a 1 - manın (1986 yılında 100 mi İyon tasit A kiu ye du^en ölü wciyjsı 502 iken 1991 yılında 203 ' e inmiştir} ı»ldunw qôrulobi lir. [Bkz. Tablo 1 ve Sekil 1] 3 a ~ Yayaya çarpma tipi kaza 1 arı n y idde 11 ia:<, \ a < >! mnv: t a vu bu tip kazalar genellikle ölümle sonuç i dnıuakuo.1 1. ( '\Wu yılında topldıin kaza içindeki oranı % 12,4a iken, Jm tıp halalardaki can kaybının oranı % 22.77'dır) fbkz.sokil.3] 4 Ö ~ Kazaların büyük bir çoğunluğu düz yolda uı«y<icjna gelmekte dir. (1988 yılında tüm kazaların % ' ÜJ, can kayiplar]- ajn irie % 78,42'si düz yolda meydana ye im 1 y i. ir. I îikz. Şak i 5 Ö ~ Yolun eğri kesimlerindeki kazalaı in şiddeti, dick*r Ivo^ imlere oranla, daha fazla olmaktadır. (1988 yılındn meydana gelen kazaların % 10.63'ü kıırbalı kesimlerde ai^ycldiid qe lirken, can kay-bının % â si bu kısımlarda olmuu 1 ur ) f ÜKz. Sekil 2} 6 - Agir Taşıtların kazaya karıyma orana yüksek olmahincj karyin Hafif Taşıtların karıştığı kazalardaki ölüm oranı daha yüksektir, (İ988 yılında kazaların % 58.70* ine Ağar Tciaıtların karışmasına karşılık, can kaybınım % 51.39'u Ag j r Tcişıtların etkisi olmuştur) [Bkz. Şekil 5] 7 a - Yol yüzeyinin ıslak olması kazanın şiddetini artırmaktadır. (1988 yi lada kazaların % u, can kaybının ise % 30.J.3 1 ü ıslak yüzeyde meydana gelmiştir) [Bkz. yeki) 4] 8 e - Yollarımızda meydana gelen kazaların büyük ongunluğunun t>ürücü hatasından meydana geldiği tahmin edilmektedir, (198b yılında kazaların % 71.82'si düz yolda, %."'36.91' i çarpıurna tipi, % 69.87'si kuru satıhta meydancı gelınıytir)

10 Yukarıda sıralanan maddelerden de görülebileceği git>i, ülkemizde meydana gelen, ölümlü trafik kazalarında birçok- faktörün etkili olduğu görülmektedir. Trafik kazalarının azaltılması konusunda alınabilecek önlemlerle ilgili olarak, etkili olabilecek faktörler dikkatle değerlendirilmelidir, Ï Bu çalışmada yapılan değerlendirmelerin,ileride daha fazla yola, daha çok sayıda yıl için uygulanması halinde ve çalınmada yer alan parametrelere eklenecekyeni kaza parametreleri eayş^ sinde, detaylı bir kaza modelinin kurulması mümkün olabilecek^ t i r,.. ;... v ' 5. KAYNAKLAR [11 M.XLXCALX, E,KAHVECİ, B,TURAN, H.ÖZEN, Edirne-Hatay Karayolunda Meydana Gelen trafik Kazalarının Değerlendirilmesi ve İrdelenmesi, 3,Uluşlar$sı Trafik Güvenliği Sempozyumu, Anadolu univ., Eskişehir, Ocak 1993 (Yayımlanmamış) VV ;'/,,/ [21 M.ILICALI, E.KAHVECİ, B,TURAN, H.ÖZEN, İzmir-Gürbuiaîs Karayolunda Meydana Gelen Trafik Kazalarının Değerlendirilmesi ve İrdelenmesi. 3.Uluslarası Trafik Güvenliği Sempozyumu, Anadolu Univ.-,' Eskişehir, Ocak 1993 (Yayımlanmamış) [3] Karayolları Kaza İstatistikleri, T,C. Başbakanlık^ Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 1989 (41... Karayolları Kaza İstatistikleri, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 1990 r [5] Karayolları Kaza İstatistikleri, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, 1991 [6] H.ÖZEN, ülkemiz Karayollarında Meydana Gelen Trafik Kazalarına Ağır Taşıtlarının Etkisinin Araştırılması, Y.T.-ü.. Fen Bi 1 imleri Enstitüsü, Y.Lisans Tezi, İstanbul, 1993 <

Benzer belgeler

AĞIR TAŞIT TRAFİĞİNİN KARAYOLU GÜVENLİĞİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

AĞIR TAŞIT TRAFİĞİNİN KARAYOLU GÜVENLİĞİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI TÜRE KİBAR, Funda 1, AYTAÇ, Bengi Pınar 1 ve ÇELİK, Fazıl 2 Her yıl binlerce insanın ölümü ve yaralanmasına neden olan trafik kazaları,