:DİNAMİK YÜKLEME YAPILAN KISA İMPLANTLARDA KRON/İMPLANT ORANININ STRES DAĞILIMINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Transkript

1 ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜNE Proje Türü Proje No Proje Yöneticisi :Bağımsız Projeler : 10B : Prof. Dr. A. Nehir ÖZDEN Proje Konusu :DİNAMİK YÜKLEME YAPILAN KISA İMPLANTLARDA KRON/İMPLANT ORANININ STRES DAĞILIMINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ Yukarıda bilgileri yazılı olan projemin sonuç raporunun e-kütüphanede yayınlanmasını; İSTİYORUM İSTEMİYORUM Prof. Dr. A. Nehir ÖZDEN

2 ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ SONUÇ RAPORU Proje Başlığı DİNAMİK YÜKLEME YAPILAN KISA İMPLANTLARDA KRON/İMPLANT ORANININ STRES DAĞILIMINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ Proje Yürütücüsünün İsmi Prof. Dr. A. Nehir ÖZDEN Yardımcı Araştırmacıların İsmi Dt.Ersan ÇELİK Proje Numarası 10B Başlama Tarihi Bitiş Tarihi Rapor Tarihi Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Ankara

3 I. Projenin Türkçe ve İngilizce Adı ve Özetleri Dinamik Yükleme Yapılan Kısa İmplantlarda Kron/İmplant Oranının Stres Dağılımına Etkisinin İncelenmesi Günümüz modern diş hekimliğinde, protetik diş tedavisi, hastaların çeşitli nedenler sonucu kaybettiği diş ve çevre dokuları yerine koymanın yanı sıra hastanın rahatı, estetiği ve konuşmasının da rehabilite edilmesini hedeflemektedir. Brenemark ın 1969 yılında osseointegrasyon kavramını ortaya koymasının ardından, dentalimplantlar, özellikle parsiyel ve total protez kullanan ve bu protezlerden memnun olmayan hastalar için başarılı bir tedavi seçeneği olmuştur. Kemik rezorbsiyonunun fazla olduğu posterior dişsiz bölgelerde kısa implantların kullanımının birçok avantajı vardır. Birçok vakada, maksillada sinüs lift uygulamasından, mandibulada ise sinir repozisyonu ve vertikal ogmentasyon uygulamalarından ve bu uygulamaların güçlükleri ve komplikasyonlarından korunulmasını sağlar. Genel olarak bu avantajlar, hastaların motivasyonunu ve implant destekli protez planlamalarının kabul edilirliğini artırır. Kısa implant kullanımının bu avantajlarının yanında en büyük dezavantajı kron/implant oranının artmasıdır. Artan kron/implant oranı sonucu lateral yükler altında, kron boyu dikey kaldıraç olarak etki gösterir ve kemik-implant ara yüzeyinde oluşan stresi arttırır. Çalışmamızda, 4,1 mm çapında ve üç farklı uzunlukta (6 mm, 8 mm ve 10 mm) toplam 3 adet dental implant seçilmiştir. Bu üç implantın üzerine kron/implant oranı 1/1, 1,5/1 ve 2/1 olacak şekilde üçer adet alt birinci molar metal destekli seramik kron tasarlanmış ve bu implant destekli kronlar mandibula modeline yerleştirilerek toplam 9 adet çalışma modeli elde edilmiştir. Elde edilen bu modellere, vertikal ve oblik fonksiyonel kuvvetler uygulanarak, kortikal ve spongioz kemikte oluşan maksimum ve minimum asal gerilme değerlerine, implantta oluşan Von Mises gerilme değerlerine, implantlarda meydana gelen yorulma değerlerine kron/implant oranının etkisi üç boyutlu sonlu elemanlar stres analiz yöntemiyle incelenmiştir.

4 Çalışmamızın sınırları içerisinde elde ettiğimiz sayısal değerler, kron/implant oranının yük transfer mekanizmalarını ve implantların klinik başarı sürelerini etkilediğini göstermiştir. Mandibular molar bölgede tek diş eksikliklerinde uygulanacak implant tedavisinde 1/1 kron/implant oranının diğer oranlara göre daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Kron/implant oranındaki artış stres miktarlarının artmasına ve implantların klinik başarı sürelerinin kısalmasına neden olmuştur. Kısa implant endikasyonu konmuş vakalarda, daha düşük kron/implant oranının sağlanması, kuvvetlerin implantların uzun aksı boyunca yönlendirilmesi, protezi destekleyen implantların sayısının arttırılması, daha geniş çaplı implantların tercih edilmesi, restorasyonun oklüzal yüzeyinin daraltılması, tüberkül eğimlerinin düzleştirilmesi hem biyomekanik açıdan avantaj, hem de implant tedavisinin uzun dönem başarısını sağlayacaktır. Ayrıca hastaların bruksizm ve benzeri parafonksiyonel alışkanlıkları da dikkatlice değerlendirilmelidir. İmplant biyomekaniği ile ilgili yapılan sonlu eleman stres analizlerinin hiçbiri kemik doku ve implant sistemlerinde meydana gelen streslerin değerlendirilmesinde tam olarak yol gösterici olamamıştır. Bu nedenle, elde edilen verilerin klinik araştırmalarla desteklenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Dinamik yükleme, kısa implant, kron/implant oranı, sonlu eleman stres analizi

5 Evaluation of the Effect of Crown/Implant Ratio on Dynamic Loaded Short Implants In today's modern dentistry, prosthetic dental treatment,aims to replace patients' teeth and surrounding tissues that have been lost as a result of a variety of reasons, as well as to rehabilitate patient s comfort, aesthetics and speech. Since Branemark introduced the concept of osseointegration in 1969, the clinical use of dental implants has become a successful treatment option especially for patients who are complaining about their partial and complete dentures. There are many advantages of using short implants in posterior edentulous regions where bone resorption is much more. Short implants provide to protect the patient from the complications of sinus lifting in maxilla and nerve reposition and vertical augmentation in mandible. These advantages make patients accept the treatment plans with implant supported prosthesis and make them feel more confident. Besides these advantages of short implants, the most important disadvantage is the increased crown/implant ratio. Under the lateral forces as the result of increased crown/implant ratio, the crown length acts like a lever and the stress that occurs in the bone-implant interface increases. In this study, total of 3 dental implants which are 4,1 mm in diameter, were chosen with combination of three different lengths (6 mm, 8 mm, 10 mm). Mandibular first molar metal fused ceramic crowns with three different crown/implant ratio (1/1, 1,5/1, 2/1) were designed for each of the 3 implants and these implant supported crowns were placed into the model of mandible, a total of 9 study models were obtained. Vertical and oblique functional forces were applied to these models. The effects of the crown/implant ratio on maximum and minimum cardinal tensile values that occurred in cortical and spongious bone, Von Mises tensile values and fatigue values that occurred in implants were investigated by 3 dimensional finite element analysis.

6 Within the limitations of this study, numerical value results showed that, crown/implant ratio affected the mechanisms of load transfer and the clinical success of implants. In the cases of single tooth absence in mandibular molar regions, it was established that the implant treatment with the crown/implant ratio of 1/1 showed better results.the increase in crown/implant ratio caused increases in stress and shortening the clinical success period of implants. In the cases of short implants, obtaining decreased crown/implant ratio, directing the forces along the long axis of implants, choosing implants with wider diameters, constricting the occlusal surface of the restorations and flattening the inclines of tubercles will provide biomechanical advantages and long term success for implant treatments. Furthermore, parafunctional habits of patients like bruxism should be carefully evaluated. None of the finite element analysis about the biomechanics of implants could be the exact method to evaluate the stress that occurred in bone tissue and implant systems. Therefore, the datas of this study should be supported by clinical investigations. Key Words: Crown/implant ratio, dynamic loading, finite element stress analysis, short implant

7 II. Amaç ve Kapsam Günümüz modern diş hekimliğinde, protetik diş tedavisi, hastaların çeşitli nedenler sonucu kaybettiği diş ve çevre dokuları yerine koymanın yanı sıra hastanın rahatı, estetiği ve konuşmasının da rehabilite edilmesini hedeflemektedir. Brenemark ın 1969 yılında osseointegrasyon kavramını ortaya koymasının ardından, dental implantlar, özellikle parsiyel ve total protez kullanan ve bu protezlerden memnun olmayan hastalar için başarılı bir tedavi seçeneği olmuştur. Diş çekimini takiben fizyolojik olarak gelişen alveolar kretteki rezorbsiyon, implant tedavisi için gerekli ön koşullardan biri olan yeterli kemik hacmi varlığını olumsuz yönde etkiler. Buna ilave olarak özellikle maksiller ve mandibuler bölgelerdeki anatomik oluşumlar kullanılacak implantın uzunluğunu sınırlayan en önemli faktörlerdir. Bu şekilde, yeterli kemik hacminin bulunmadığı vakalarda, implant yerleşimi için kemik elde etmek amacıyla literatürde tanımlanan teknikler sinüs lifting ve kret ogmentasyonu işlemleridir. Ancak bu ileri cerrahi işlemler için, tedavi süresinde 6 aya varan uzamalara ve ek maliyetlere ihtiyaç duyulmaktadır. Dolayısıyla bu cerrahi işlemlerin kazanç/maliyet dengesi birçok hekim ve hasta tarafından sorgulanmaktadır. Bahsedilen ek işlemlerden kaçınabilmek için farklı tasarımlarda kısa implantlar piyasaya sunulmuştur. Kısa implant kullanımının bu avantajının yanında en büyük dezavantajı kron/implant oranının artmasıdır. Artan kron/implant oranı sonucu lateral yükler altında, kron boyu dikey kaldıraç olarak etki gösterir ve kemik-implant ara yüzeyinde oluşan stresi arttırır. Çalışmamızda, 4,1 mm çapında ve üç farklı uzunlukta (6 mm, 8 mm ve 10 mm) toplam 3 adet dental implant seçilmiştir. Bu üç implantın üzerine kron/implant oranı 1/1, 1,5/1 ve 2/1 olacak şekilde üçer adet alt birinci molar metal destekli seramik kron tasarlanmış ve bu modeller mandibula modeline yerleştirilerek toplam 9 adet çalışma modeli elde edilmiştir. Elde edilen bu modellere, vertikal ve oblik fonksiyonel kuvvetler uygulanarak, kortikal ve spongioz kemikte oluşan maksimum ve minimum asal gerilme değerlerine, implantta oluşan Von Mises gerilme değerlerine, implantlarda meydana gelen yorulma değerlerine kron/implant oranının etkisi üç boyutlu sonlu elemanlar stres analiz yöntemiyle incelenmiştir.

8 Çizelge 1. Çalışmada modellenen implant, kron ve abutment uzunlukları ile metal ve porselen kalınlıkları. Model İmplant (mm) Kron (mm) Abutment (mm) Metal (mm) Porselen (mm) ,5 1, ,5 1, ,5 1, ,5 1 1, ,5 5 1, ,5 9 1, ,5 1, ,5 1, ,5 1,5

9 III. Materyal ve Yöntem Bu çalışma, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ve Ay Tasarım Ltd. Şti. laboratuvarında gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda, üç boyutlu sonlu eleman stres analizi (SESA) yöntemi kullanılarak statik lineer ve dinamik yorulma analizi gerçekleştirilmiştir. Tıp ve diş hekimliğinde, sonuçları güvenilir dayanaklarla sunabilmek için biyolojinin konusu olan varlıkların davranışlarının incelenmesinde, mekanik yöntemler kullanılarak yapılan bütün stres analiz çalışmaları içerisinde sonlu eleman stres analiz yöntemi avantajları nedeniyle tercih edilmektedir. Yöntem matematiksel bir yöntemdir ve temelinde herhangi bir şekle sahip yapıyı daha basit geometrik şekillere ve elemanlara bölmek vardır. Çalışmamızda, 4,1 mm çapında ve üç farklı uzunlukta (6 mm, 8 mm ve 10 mm) toplam 3 adet dental implant seçilmiştir. Bu üç implantın üzerine kron/implant oranı 1/1, 1,5/1 ve 2/1 olacak şekilde üçer adet alt birinci molar metal destekli seramik kron tasarlanmış ve bu modeller mandibula modeline yerleştirilerek toplam 9 adet çalışma modeli elde edilmiştir. Elde edilen bu modellere, vertikal ve oblik fonksiyonel kuvvetler uygulanarak, kortikal ve spongioz kemikte oluşan maksimum ve minimum asal gerilme değerlerine, implantta oluşan Von Mises gerilme değerlerine, implantlarda meydana gelen yorulma değerlerine kron/implant oranının etkisi üç boyutlu sonlu elemanlar stres analiz yöntemiyle incelenmiştir.

10 1. Çalışma Modeli 6x6 2. Çalışma Modeli 6x9 3. Çalışma Modeli 6x12 4. Çalışma Modeli 8x8 5. Çalışma Modeli 8x12 6. Çalışma Modeli 8x16 7. Çalışma Modeli 10x10 8. Çalışma Modeli 10x15 9. Çalışma Modeli 10x20 Şekil 1. Çalışmada kullanılan modeller 3 boyutlu ağ yapısının düzenlenmesi ve daha homojen hale getirilmesi, 3 boyutlu katı modelin oluşturulması ve sonlu elemanlar stres analizi işlemi için Intel Xeon R CPU 3,30 GHzişlemci, 500 GB Hard disk, 14 GB RAM donanımlı ve Windows 7 Ultimate Version Service Pack 1 işletim sistemi olan bilgisayardan, Activity 880 (Smart OpticsSensortechnikGmbH,Sinterstrasse 8, D Bochum, Almanya) optik tarayıcısı ile 3 boyutlu tarama cihazından, Rhinoceros 4.0 (3670 Woodland Park AveN.Seattle, WA USA) 3 boyutlu modelleme yazılımından, VRMeshStudio (VirtualGridInc, Bellevue City, WA, USA) ve AlgorFempro (ALGOR, Inc. 150 Beta Drive Pittsburgh, PA USA) analiz programından yararlanılmıştır.

11 Çalışmamızda, statik yükleme için 2 farklı senaryoda kuvvet uygulaması yapılmıştır. Birinci senaryoda; her bir implantın abutmentinin üzerine yerleştirilen metal destekli seramik restorasyonların oklüzal tablasının santral fossasından 300 N kuvvet dik yönde uygulanmıştır. İkinci senaryoda ise; her bir krona messiobukkal, bukkal ve distobukkal tüberkül tepelerinden 100 er Newton olmak üzere toplam 300 N kuvvet 45 lik açı ile bukkolingual yönde uygulanmıştır. Şekil 2. Dik ve oblik yükleme yapılan noktalar. Dinamik yükleme için elde edilen statik yükleme analiz sonuçlarını referans alarak, titanyum modeller üzerinde yorulma analizi yapılmıştır. Yorulma analizi, implantın üretildiği Grade IV titanyum malzeme değerlerine göre gerçekleştirilmiştir.

12 MPa MPa IV. Analiz ve Bulgular x6 6x9 6x12 8x8 8x12 8x16 10x10 10x15 10x20 Pmin -11,1-11,3-11,4-9,4-9,5-9,6-8,3-8,4-8,6 Pmax 3,34 3,36 3,38 2,61 2,63 2,64 2,51 2,53 2,56 Şekil 3. Dik kuvvet uygulanan dokuz adet modelin kortikal kemik en yüksek minimum ve maksimum asal gerilme değerleri. 1,5 1 0,5 0-0,5-1 -1,5-2 -2,5 6x6 6x9 6x12 8x8 8x12 8x16 10x1 10x1 10x Pmin -2,11-2,12-2,13-1,76-1,77-1,79-1,55-1,56-1,58 Pmax 1,1 1,2 1,2 1,01 1,02 1,03 0,9 0,9 1 Pmin Pmax Şekil 4. Dik kuvvet uygulanan dokuz adet modelin spongioz kemik en yüksek maksimum ve minimum asal gerilme değerleri.

13 MPa MPa x6 6x9 6x12 8x8 8x12 8x16 10x1 10x1 10x Von Mises 107, ,3 90,1 90,5 90,7 84,6 84,7 84,9 Şekil 5. Dik kuvvet uygulanan dokuz adet modelin en yüksek implant Von Mises gerilme değerleri Pmin Pmax -60 6x6 6x9 6x12 8x8 8x12 8x16 10x1 10x1 10x Pmin -41,7-49,5-57,2-36,5-45,3-54,1-38,9-49,4-59,9 Pmax 31,81 40,47 49,15 29,05 39,2 49,37 33,01 44,94 56,9 Şekil 6. Oblik kuvvet uygulanan dokuz adet modelin kortikal kemik en yüksek minimum ve maksimum asal gerilme değerleri.

14 MPa MPa x6 6x9 6x12 8x8 8x12 8x16 10x1 10x1 10x Pmin -6,44-7,56-8,67-5,97-7,38-8,84-6,1-7,73-9,36 Pmax 2,46 3,47 4,49 2,11 3,14 4,18 2,15 3,14 4,13 Pmin Pmax Şekil 7. Oblik kuvvet uygulanan dokuz adet modelin spongioz kemik en yüksek minimum ve maksimum asal gerilme değerleri x6 6x9 6x12 8x8 8x12 8x16 10x1 10x1 10x Von Mises ,1 282,3 144,8 231,6 319,2 280,1 393,1 506,1 Şekil 8. Oblik kuvvet uygulanan dokuz adet modelin en yüksek implant Von Mises gerilme değerleri.

15 KBSS Değerleri (milyon siklus) DİK OBLİK İmplantlar Şekil 9. Dik ve oblik kuvvet uygulanan dokuz adet modelin yorulma deneyi KBSS sonuçları.

16 V. Sonuç ve Öneriler 1. Tüm modellerde her yükleme koşulunda en yüksek stres değerleri implantta, en düşük stres değerleri spongioz kemikte tespit edilmiştir. 2. Dik yükleme yapılan modellerde, hem implant sistemini oluşturan parçalarda hem de kemik dokuda çevresel homojen bir stres dağılımı tespit edilmiştir. 3. Oblik yükleme yapılan modellerde, kemik dokuda lingual bölgede sıkışma, bukkal bölgede ise çekme gerilmesi meydana geldiği tespit edilmiştir. 4. Aynı miktarda kuvvet uygulanmasına rağmen, oblik yükleme yapılan modellerde dik yükleme yapılan modellere oranla implant sistemini oluşturan parçalarda ve kemik dokuda stres seviyelerinde belirgin bir artış olmuştur. 5. Tüm modellerde, kron/implant oranındaki artış implant sistemini oluşturan parçalarda ve kemik dokuda stres seviyelerinde belirgin bir artışa neden olmuştur. 6. Oblik kuvvet uygulanan modellerde, aynı kron/implant oranına sahip modellerde kortikal kemikte oluşan en düşük stres değerleri 8 mm lik implantların olduğu modellerde, en yüksek stres değerleri ise 6 mm lik implantların olduğu modellerde tespit edilmiştir. 8 mm lik implantların olduğu modellerdeki stres değerlerinin 10 mm lik implantların olduğu modellerdeki stres değerlerinden daha düşük olmasının nedeninin 10 mm lik implantların bulunduğu modellerdeki kron uzunluklarının çok fazla olmasından kaynaklanmıştır. 7. İmplantlarda oluşan Von Mises stres değerleri incelendiğinde, en düşük değer 1/1 kron/implant oranına sahip implantlarda, en yüksek değerin ise 2/1 kron/implant oranına sahip implantlarda elde edilmiştir. 8. Dik kuvvet uygulanarak yapılan dinamik yükleme sonuçlarında en yüksek klinik başarı süresi 1/1 kron/implant oranına sahip 10 mm lik implantlarda, en düşük klinik başarı süresi ise 2/1 kron implant oranına sahip 6 mm lik implantlarda tespit edilmiştir. Aynı sonuç oblik kuvvet uygulanarak

17 yapılan dinamik yükleme sonuçlarında da tespit edilmiştir. 9. Oblik kuvvet uygulanarak yapılan dinamik yükleme sonuçlarından elde edilen klinik başarı sürelerinin dik kuvvet uygulanarak yapılan dinamik yükleme sonuçlarından elde edilen klinik başarı sürelerinden daha az olduğu tespit edilmiştir. 10. Dinamik yükleme yapılan tüm modellerde, kron/implant oranındaki artış klinik başarı sürelerinin kısalmasına neden olmuştur. 11. Dinamik yükleme yapılan tüm modellerde, implant uzunluğunun artışı klinik başarı sürelerinin de artışına neden olmuştur. 12. Dinamik yükleme sonucu implant sistemindeki metal yorgunluğu implant-abutment bağlantısına yakın bölgelerde oluşmuştur. Çalışmamızın sınırları içerisinde elde ettiğimiz sayısal değerler, kron/implant oranının yük transfer mekanizmalarını ve implantların klinik başarı sürelerini etkilediğini göstermiştir. Mandibular molar bölgede tek diş eksikliklerinde uygulanacak implant tedavisinde 1/1 kron/implant oranının diğer oranlara göre daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Kron/implant oranındaki artış stres miktarlarının artmasına ve implantların klinik başarı sürelerinin kısalmasına neden olmuştur. Kısa implant endikasyonu konmuş vakalarda, daha düşük kron/implant oranının sağlanması, kuvvetlerin implantların uzun aksı boyunca yönlendirilmesi, protezi destekleyen implantların sayısının arttırılması, daha geniş çaplı implantların tercih edilmesi, restorasyonun oklüzal yüzeyinin daraltılması, tüberkül eğimlerinin düzleştirilmesi hem biyomekanik açıdan avantaj, hem de implant tedavisinin uzun dönem başarısını sağlayacaktır. Ayrıca hastaların bruksizm ve benzeri parafonksiyonel alışkanlıkları da dikkatlice değerlendirilmelidir. İmplant biyomekaniği ile ilgili yapılan sonlu eleman stres analizlerinin hiçbiri kemik doku ve implant sistemlerinde meydana gelen streslerin değerlendirilmesinde tam olarak yol gösterici olamamıştır. Bu nedenle, elde edilen verilerin klinik araştırmalarla desteklenmesi gerekmektedir.

18 VI. Geleceğe İlişkin Öngörülen Katkılar Günümüzde kısa implantların kullanımı halen tartışma konusudur. Çalışmamızda kısa implantlar üzerine tasarladığımız kronlara uygulanan kuvvetler sonucunda uzun implantlara oranla çevre kemik ve implantlarda daha fazla stres oluşmuştur. Çalışmamızın sınırları içerisinde elde ettiğimiz sayısal değerler, kron/implant oranının yük transfer mekanizmalarını ve implantların klinik başarı sürelerini etkilediğini göstermiştir. Mandibular molar bölgede tek diş eksikliklerinde uygulanacak implant tedavisinde 1/1 kron/implant oranının diğer oranlara göre daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Kron/implant oranındaki artış stres miktarlarının artmasına ve implantların klinik başarı sürelerinin kısalmasına neden olmuştur. Bu sonuç kısa implantların kullanımı konusunda daha dikkatli davranmamız gerektiğini ortaya koymuştur. Fakat bu konu hem in vitro hem in vivo çalışmalarla desteklenmelidir. VII. Sağlanan Altyapı Olanakları ile Varsa Gerçekleştirilen Projeler Henüz yok. VIII. Sağlanan Altyapı Olanaklarının Varsa Bilim/Hizmet ve Eğitim Alanlarındaki Katkıları Henüz yok. IX. Kaynaklar ACAR, A., İNAN, Ö. (2001). İmplant destekli protezlerde oklüzyon. Cumhuriyet Üniv. Diş Hekim. Fak. Derg., 4: ADIGÜZEL, Ö. (2010). Sonlu Elamanlar Analizi: Derleme. Dicle Dişhekim. Derg.,11: AKAGAWA, Y., SATO, Y., TEIXERIA, E.R., SHINDOI, N., WADAMOTO, M. (2003). A mimic osseointegrated implant model for three-dimensional finite element analysis. J. Oral Rehabil., 30: AKCA, K., CEHRELI, M.C. (2006). Biomechanical consequences of progressive marginal bone loss around oral implants: A finite element stress analysis. Med. BioEng. Comput.,44: ALBREKTSSON, T., ZARB, G., WORTHINGTON, P., ERIKSSUN, A.R. (1986). The long-term efficacy of currently used dental implants: A review and proposed criteria of success. Int. J. Oral Maxillofac. Implants, 1: ANITUA, E., ORIVE, G. (2010). Short implants in maxillae and mandibles: A retrospective study. J. Periodontol., 81:

19 ANITUA, E., TAPIA, R., LUZURIAGA, F., ORIVE, G. (2010). Influence of implant length, diameter, and geometry on stres distribution: A finite element analysis. Int. J. Periodontics Restorative Dent., 30: ANNIBALI, S., CRISTALLI, M.P., DELL AQUILA, D., BIGNOZZI, I., LA MONACA, G., PILLONI, A. (2012). Short dental implants: A systematic review. J. Dent. Res., 91: ANUSAVICE, K.J. (2003). Philips Science of Dental Materials. 11 th ed.. Missouri, Saunders. ASSUNCAO, W.G., BARAO, V.A., TABATA, L.F., GOMES, E.A., DELBEN, J.A., DOS SANTOS, P.H. (2009). Biomechanics studies in dentistry: bioengineering applied in oral implantology. J. Craniofac. Surg., 20: BAGGI, L., CAPPELLONI, I., GIROLAMA, M.D., MACERI, F., VAIRO, G. (2008). The influence of implant diameter and length on stres distribution of osseointegrated implants related to crestal bone geometry: A three-dimensional finite element analysis. J. Prosthet. Dent., 100: BERNARD, J.P., SZMUKLER-MONCLER, S., PESSOTTO, S., VAZQUEZ, L., BELSER, U.C. (2003). The anchorage of Brenemark and ITI implants of different lengths: An experimental study in the canine mandibule. Clin Oral ImplantsRes., 14: BIRDI, H., SCHULTE, J., KOVACS, A., WEED, M., CHUANG, S.K. (2010). Crown-to-implant ratios of short-length implants. J. Oral Imp., 6: BLANES, R.J. (2009). To what extent does the crown-implant ratio affect the survival and complications of implant-supported reconstructions: A systematic review. Clin. Oral Imp. Res., 20: BLOCK, M.S., DELGADO, A., FONTENOT, M.G. (1990). The effect of diameter and length of hydroxylapatite-coated dental implants on ultimate pull out force in dog alveolar bone. J. Oral Maxillofac. Surg., 48: CANAY, S., AKÇA, K. (2009). Biomechanical aspects of bone-level diameter shifting at implantabutment interface. Implant Dent., 18: CARVALHO, N.A., ALMEIDA, E.O., ROCHA, E.P., FREITAS, A.C., ANCHIETA, R.B., KINA, S. (2012). Short implant to support maxillary restorations: Bone stress analysis using regular and switching platform. J. Crainofac. Surgery, 23: CEHRELI, M.C., AKCA, K., IPLIKCIOGLU, H., SAHIN, S. (2004). Dynamic fatigue resistance of implant-abutmant junction in an internally notched morse-taper oral implant: influence of abutment design. Clin. Oral Imp. Res., 15: CHANG, S.H., LIN, C.L., HSUE, S.S., LIN, Y.S., HUANG, S.R. (2012). Biomechanical analysis of effects of implant diameter and bone quality in short implants placed in atrophic posterior maxilla. Medical Engineering & Physics., 34: CHUN, H.J., SHIN, H.S., HAN, C.H., LEE, S.H. (2006). Influence of implant abutment type on stress distribution in bone under various loading conditions using finite element analysis. Int. J. Oral Maxillofac. Implants., 21: COCHRAN, D.L. (2000). The scientific basis for and clinical experiences with strauman implants including the ITI dental implant system: A consensusreport. Clin. Oral Impl. Res., 11:

20 CRAIG, J.M., POWERS, J.M. (2002). Restorative Dental Materials. St. Louis, Missouri: Elsevier Mosby. DARBAR, U.R., HUGGETT, R., HARRISON, A. (1994). A stress analysis techniques in complete dentures. J.Dent., 22: DAS NEVES, F.D., FONES, D., BERNARDES, S.R., DO PRADO, C.J., NETO, A.J. (2006). Short implants: An analysis of longitudinal studies. Int. J. Oral Maxillofac. Implants, 21: DAVARPANAH, M., MARTINEZ, H., KEBIR, M., TECUCIANU, J.F., LAZZARA, R.J., CELLETI, R., ETIENNE, D., JANSEN, C., DONATH, K. (2003). Clinical Manual of Implant Dentistry. London: Quintessence Publishing, Co. Inc., Chapter 1. DEGIDI, M., PETRONE, G., LEZZI, G., PIATELLI, A. (2003). Bone contact around acid-etched implants: A histological and histomorphometric evaluation of two human-retrieved implants. J. Oral Implantol., 29: DEMENKO, V., LINETSKY, K., NESVIT, K., SCEVCHENKO, A. (2011). Ultimate masticatory force as a criterion in implant selection. J. Dent. Res., 90: DETOLLA, D.H., ANDREANA, S., PATRA, A., BUHITE, R., COMELLA, B. (2000). The role of the finite element model in dental implants. J. Oral Implantol., 29: ESER, A., AKÇA, K., ECKERT, S., ÇEHRELİ, M.C. (2009). Nonlinear finite element analysis versus ex vivo strain gauge measurements on immediately loaded implants. Int. J. Oral Maxillofac. Implants, 24: ESKITASCIOGLU, G., BARAN, I., AYKAC, L., OZTAS, D. (1996). Implant üstü kron tasarımlarında farklı estetik materyallerin stres dağılımına etkisinin incelenmesi. Oral İmplantoloji Dergisi, 3: FERRARIO, C., SFORZA, G., SERRAO, C., DELLAVIA, G.M. (2004). Single tooth bite forces in healthy young adults. J. Oral Rehabil., 31: FUGAZOTTO, P.A., BEAGLE, J.R., GANALES, J., JAFFIN, R., VLASSIS J., KUMAR, A. (2004). Success and failure rates of 9 mm or shorter implants in the placement of missing maxillary molars when restored with individual crowns: preliminary results 0 to 84 months in function. A retrospective study. J. Periodontol., 75: GENG, J.P., MA, Q.S., XU, W., TAN, K.B., LIU, G.R. (2004). Finite element analysis of four threadform configurations in a stepped screw implant. J. Oral Rehabil., 31: GRIIFIN, T.J., CHEUNG, W.S. (2004). The use of short, wide implants in posterior areas with reduced bone height: A retrospective investigation. J. Prosthet. Dent., 92: GROSS, M.D. (2008). Occlusion in implant dentistry: A review of the literature of prosthetic determinants and current concepts. Australian Dental Journal, 53: GROSSMANN, Y., SADAN, A. (2005). The prosthodontic concept of crown-to-root ratio: A review of the literature. J. Prosthet. Dent., 93: HANCI, M., BOZDAĞ, E., ARPACI, A. (2000). Biyomekanik. İstanbul: Logos Yayıncılık HERMANN, I., LEKHOLM, U., HOLM, S., KULTJE, C. (2005). Evaluation of patient and implant characteristics as potential prognostic factors for oral implant failures. Int. J. Oral Maxillofac.

21 Imp., 20: HIMMLOVA, L., DOSTALOVA, T., KACOVSKY, A., KONVICKOVA, S. (2004). Influence of implant length and diameter on stress distribution: A finite element analysis. J. Prosthet. Dent., 91: HOBO, S., ICHIDA, E., GARCIA, L.T. (1991). Osseointegretion and Occlusal Rehabilitation. 3 rd ed.. Tokyo: Quintessence Publishing, Co. Inc. HOLMGREN, E.P., SECKINGER, R.J., KILGREN, L.M., MANTE, F. (1998). Evaluating parameters of osseointegrated dental implants using finite element analysis-a two-dimensional comperative study examining the effects of implant diameter, implant shape, and load direction. J. Oral Implantology, 24: IKEBE, K., NOKUBI, T., MORIL, K., KASHIWAGI, J., FURUYA, M. (2005). Association of bite force with ageing and occlusal support in older adults. J. Dent., 33: IPLIKCIOGLU, H., AKCA, K. (2002). Comperative evaluation of the effect of diameter, length and number of implants supporting three-unit fixed partial prostheses on stressdistribution in the bone. J. Dent., 30: IPLIKCIOĞLU, H., AKCA, K., CEHRELI, M.C., SAHIN, S. (2003). Comparison of nonlinear finite element analysis with in vitro strain gauge measurements on a morse taper implant. Int. J. Oral maxillofac. Implants, 18: ISHIGAKI, S., NAKANO, T., YAMADA, S., NAKAMURA, T., TAKASHIMA, F. (2003). Biomechanical stress in bone surrounding an implant under simulated chewing. Clin. Oral Implants Res., 14: ISMAIL, Y.H., PAHOUNTIS, L.N., FLEMING, J.F. (1990). Comparison of two-dimensional and three-dimensional finite element analysis of a blade implant. Int. J. Oral Implant., 4: IVANOFF, C.J., GRONDAHL, K., SENNERBY, L., BERGSTORM, C., LEKHOLM, U. (1999). Influence of variations in implant diameters: A 3 to 5 year retrospective clinical report. Int. J. Maxillofac. Implants, 14: KARL, M., DICKINSON, A., HOLST, S., HOLST, A. (2009). Biomechanical methods applied in dentistry: A comperative overwiev of photoelastic examinations, strain gauge measurements, finite element analysis and three-dimensional deformation analysis. Eur. J. Prosthodont. Rest. Dent., 17: KHANI, M.M., TAFAZZOLI-SHADPOUR, M., AGHAJANI, F., NADERI, P. (2009). Mechanical vulnerability of lower second premolar utilising visco-elastic dynamic stress analysis. Comput. Methods Biomech. Biomed. Engin., 12: KHARISAT, A., STEGAROIU, R., NOMURA, S., MIYAKAWA, O. (2002). Fatigue resistance of two implant-abutment join designs. J. Prosthet. Dent., 88: LAURELL, L., LUNDGREN, D. (1984). A standardized programme for studying the occlusal force pattern during chewing and biting in prosthetically restored dentitions. J. Oral Rehabil., 11: LEE, J.H., FRIAS, V., LEE, K.W., WRIGHT, R.F. (2005). Effect of implant size and shape on implant success rates: A literature review. J. Prosthet. Dent., 94:

22 LEKHOLM, U., ZARB, G.A. (1985). Tissue Integrated Prostheses: Osseointegration in Clinical Dentistry. Brenemark, P.I., Zarb, G.A., Alberktsson, T. Quintessence Pub. Co. MAIOR, B.S.S., SENNA, P.M., SILVA, W.J., ROCHA, E.P., CURY, A.A.D.B. (2012). Influence of crown-to-implant ratio, retention system, restorative material, and occlusal loading on stress concentrations in single short implants. Int. J. Oral & Maxillofac. Implant., 27: MAJOR, M.A., NELSON, S. (1984). Wheeler s Dental Anatomy, Physiology and Occlusion. 6 th ed.. W.B. Sounders Co. MALO, P., NOBRE, M.A., RANGERT, B. (2007). Short implants place done-stage in maxilla and mandibles: A retrospective clinical study with 1 to 9 years of follow-up. Clin. Imp.Dent. Relat. Res., 9: MAMMADZADA, S. (2009). İmplant dizaynının kemikteki stres dağılımına etkisinin sonlu elemanlar stres analizi ile değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir. MERICSKE-STERN, R., ZARB, G.A. (1996). Invivo measurements of some functional aspects with mandibular fixed prostheses supported by implants. Clin. Oral Implants Res., 7: MISCH, C.E. (1999). Contemporary Implant Dentistry. St. Louis, Missouri: Elsevier Mosby. MISCH, C.E. (1999). Implant design considerations for the posterior regions of the mouth. Implant Dent., 8: MISCH, C.E. (2005). Dental Implant Prosthetics. St. Louis, Missouri: Elsevier Mosby. MORAND, M., IRINAKISS, T. (2007). The challenge of implant therapy in the posterior maxilla: providing a rationale for the use of short implants. J. Oral Implantology, 33: MORNEBURG, T.R., PROSCHEL, P.A. (2002). Measurements of masticatory forces and implant loads: A methodologic clinical study. Int. J. Prosthodont., 15: NANDA, R.S., TOSUN, Y. (2010). Biomechanics in Orthodontics: Principles and Practice. 1 st ed.. Chicago: Quintessence Publishing, Co. Inc., Chapter 1. NATALI, A.N. (2003). Dental Biomechanics. London: Taylor & Francis Publishing, Co. Inc. NEDIR, R., BISCHOF, M., BEYER, S., SZMUKLER, S., BERNARD, J.P. (2004). A 7 year life table analysis from prospective study on ITI implants with special emphasis on the use of short implants. Clin. Oral Res., 15: OKESON, J.P. (2008). Management of Temporomandibular Disorders and Occlusion. 6 th ed.. St. Louis, Missouri: Elsevier Mosby, Chapter 3. OKUMURA, N., STEGAROLU, R., KITAMURA, E., KUROKAWA, K., NOMURA, S. (2010). Influence of maxillary cortical bone thickness, implant design and implant diameter on stress around implants: A three-dimensional finite element analysis. J. Prosthodont. Res., 54: PETRIE, C., WILLIAMS, J.L. (2005). Comperative evaluation of implant designs: Influence of diameter, length and taper on strains in the alveolar crest. A three-dimensional finite element analysis. Clin. Oral Imp. Res., 16: PIATELLI, A., SCARANO, A., PIATELLI, M. (1996). Microscopial aspects of failure in

23 osseointegrated dental implants: A report of five cases. Biomaterials, 17: PIERRISNARD, L., RENOUARD, F., RENAULT, P., BARQUINS, M. (2003). Influence of implant length and bicortical anchorage on implant stress distribution. Clin. Implant Dent. Relat. Res., 5: RAINER, A.U., DAHER, S., LEARY, J., EMANUEL, K.M., CHUANG, A.K. (2012). The survival of ultrashort locking-taper implants. Int. J. Oral Maxillofac. Implants, 27: REIGER, M.R., MAYBERRY, M., BROSE, M.O. (1990). Finite element analysis of six endosseous implants. J. Prosthet. Dent., 63: ROSENSTIEL, S.F., LAND, M.F., FUJIMOTO, J. (2006). Contemporary Fixed Prosthodontics. 4 th ed.. St. Louis, Missouri: Elsiever Mosby Publishing, Co. Inc. SCHROEDER, A., SUTTER, F., KREKELER, G. (1991). Oral Implantology, Basics, ITI Hollow Cylinder System. 2 nd ed.. New York: Thime Medical Publishing, Co. Inc., Chapter 1. SERTGOZ, A. (1997). Finite element analysis study of the effect of super structure material on stress distribution in an implant-supported fixed prothesis. Int. J. Prosthodont., 10: SEVIMAY, M., TURHAN,F., KILICARSLAN, M.A., ESKITASCIOGLU, G. (2005). Threedimensional finite element analysis of the effect of different bone quality on stress distribution in an implant supported crown. J. Prosthet. Dent., 93: SHIGLEY, J.E., MISCHKE, C.R. (1989). Mechanical Engineering Design. 5 th McGraw-Hill Book, Co. Inc. ed.. Singapore: SHILLINBURG, H.T., HOBO, S., WHITSETT, L.D., JACOBI, R., BRACKETT, S.E. (1997). Fundamentals of Fixed Prosthodontics. 3 th ed.. Canada, Quintessence Publishing, Co. Inc. SIAMOS, G., WINKLER, S., BOBERICK, K.G. (2002). Relationship between implant preload and screw loosening on implant-supperted prostheses. J. Oral Implantol., 28: SIMSEK, B., ERKMEN, E., YILMAZ, D., ESER, A. (2006). Effects of differentinter-implant distances on the stres distribution around endosseous implants in posterior mandible: A 3D finite element analysis. Medical Engineering & Physics, 28: STERN, M.R., ASSAL, P., MERICKSKE, E., BURGIN, W. (1995). Occlusal force and oral sensibility measured in partially edentulous patients with ITI implants. Int. J. Oral Maxillofac. Implants, 10: STERN, M.R., ZARB, G.A. (1996). Invivo measurements of some functional aspects with mandibular fixed prostheses supported by implants. Clin. Oral Imp. Res., 7: TAWILL, G., YOUNAN, R. (2006). Clinical evaluation of short, machined-surface implants followed for 12 to 92 months. Int. J. Oral Maxillofac. Imp., 18: The Glossary of ProsthodonticsTerms. (2005). J. Prosthet. Dent., 94: ULUSOY, M., AYDIN, K. (2003). Diş Hekimliğinde Hareketli Bölümlü Protezler. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara. VAN EIJDEN, T.M. (1991). Three-dimensional analyses of human bite-force magnitude and moment. Arch. Oral Biol., 36:

24 WENG, D., JACOBSON, Z., TARNOW, D., HURZELER, M., FAEHN, O., SANAVI, P., BARKVOLL, P., STACH, R. (2003). A prospective multicenter clinical trial of 3i machinedsurfaced implants: results after 6 years of follow-up. Int. J. Oral Maxillofac. Imp., 18: WINKLER, S., MORRIS, H.F., OCHI, S. (2000). Implant survival to 36 months as related to length and diameter. Ann. Periodontol., 5: WYATT, C.C., ZARB, G.A. (1998). Treatment outcomes of patients with implant-supported fixed partial prostheses. Int. J. Oral Maxillofac. Implants, 13: YURDUKORU, B., ESKITASCIOGLU, G. (1988). Computer applications in dentistry. Ankara Univ. Diş Hekim. Fak. Derg., 15: ZARB, G.A., ZARB, F.L., SCHMITT, A. (1987). Osseointegrated implants for partially edentulous patients. Interim considerations. Dent. Clin. North Am., 31: X. Ekler Çalışmamız, Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonunun 16/06/2010 tarih ve 07 sayılı toplantısında görüşülerek, 8.000,00 TL bütçe ile kabul edilmiştir ve bütçenin tamamı sanal ortamda sonlu elemanlar stres analizi ile modelleme ve biyomekanik testler için AY TASARIM Tıbbi ve Endüstriyel Ürünler Makine Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ne tahsis edilmiştir. Herhangi bir makine ve techizat alımı yapılmamıştır. Henüz herhangi bir sunum ve yayın yapılmamıştır.

25 RAPOR FORMATI Bilgisayarda 12 punto büyüklüğünde karakterler ile, tercihan "Times New Roman" stili kullanılarak yazılacak ve aşağıdaki kesimlerden (alt kesimler de dahildir) oluşacaktır. I. Projenin Türkçe ve İngilizce Adı ve Özetleri II. III. IV. Amaç ve Kapsam Materyal ve Yöntem Analiz ve Bulgular V. Sonuç ve Öneriler VI. VII. VIII. IX. Geleceğe İlişkin Öngörülen Katkılar Sağlanan Altyapı Olanakları ile Varsa Gerçekleştirilen Projeler Sağlanan Altyapı Olanaklarının Varsa Bilim/Hizmet ve Eğitim Alanlarındaki Katkıları Kaynaklar X. Ekler a. Mali Bilanço ve Açıklamaları b. Makine ve Teçhizatın Konumu ve İlerideki Kullanımına Dair Açıklamalar c. Teknik ve Bilimsel Ayrıntılar (varsa Kesim III'de yer almayan analiz ayrıntıları) d. Sunumlar (bildiriler ve teknik raporlar) (Altyapı Projeleri için uygulanmaz) e. Yayınlar (hakemli bilimsel dergiler) ve tezler (Altyapı Projeleri için uygulanmaz) NOT: Verilen sonuç raporu bir (1) nüsha olarak ciltsiz şekilde verilecek, sonuç raporu Komisyon onayından sonra ciltlenerek bir kopyasının yer aldığı CD ile birlikte sunulacaktır. Sonuç raporunda proje sonuçlarını içeren, ISI nın SCI veya SSCI veya AHCI dizinleri kapsamında ve diğer uluslar arası dizinlerce taranan hakemli dergilerde yayınlanmış makaleler, III. Materyal ve Yöntem ve IV. Analiz ve Bulgular bölümleri yerine kabul edilir.