Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 39, Ocak 2017, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 39, Ocak 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Doç. Dr. Seyhan ÇİL KOÇYİĞİT Gazi Üniversitesi, İİBF seyhanc@gazi.edu.tr Gözde YALÇIN gozdeyalcinn@windowslive.com Buket MUTLU buketmutlu0664@gmail.com SAĞLIK YÖNETİMİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN DERS SEÇİMLERİNDE MUHASEBE DERSİ SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA: GAZİ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ Öz Bu çalışmanın amacı, Gazi Üniversitesi İİBF Sağlık Yönetimi bölümü öğrencilerinin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlerin ortaya konulması, ayrıca söz konusu faktörlerin bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığının tespit edilmesidir. Bu amaca ulaşabilmek için, ilgili lisans programında eğitim gören ve muhasebe dersi almış olan öğrencilere anket uygulanmıştır. Anketten elde edilen veriler SPSS for Windows istatistik programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; öğrencilerin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörler arasında; aile grubunun, daha önce o dersi almış olan öğrenci görüşlerinin, arkadaş grubunun etkili olmadığını düşündükleri görülmüştür. Araştırma hipotezlerinin test edilmesi sonucunda da, katılımcıların ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirlerinin sadece cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Öğrencilerin mezun oldukları lise türü, lisede muhasebe derslerinden birini görüp görmeme durumları, okudukları sınıf, muhasebe dersleri zorunlu olmasa seçmek isteyip istememe durumları, eğitimlerini tamamladıktan

2 sonra özel sektörde, kamu sektöründe ve akademik alanda çalışmayı düşünüp düşünmeme durumları ile muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında ise anlamlı bir farklılığa rastlanılmamıştır. Anahtar kelimeler: Muhasebe, Muhasebe Eğitimi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Lisans Öğrencileri, Ders Seçimi. A RESEARCH TO DETERMINE THE OPINIONS OF THE STUDENTS OF THE HEALTH MANAGEMENT DEPARTMENT ABOUT THE FACTORS WHICH EFFECTS THE SELECTION OF ACCOUNTING COURSE DURING THEIR COURSE SELECTION PERIOD: EXAMPLE OF GAZI UNIVERSITY Abstract The purpose of the study is to reveal the factors which effects the selection of accounting course by students of IIBF health management in Gazi University and determine whether these factors can be altered by a varity of parameters or not. To achieve this goal, a survey is applied to the master students who took the accounting course in the related department. The data of this survey is analyzed by using SPSS for windows statistics program. At the end of the study, it is observed that students joined this survey believe that family, students who took this course before, and their friends are not effective during the selection of this course. According to test results of hypothesis researches, it is also observed that the opinions of the attending students about choosing the accounting course are only effected by gender. No difference is came across between the opinions about choosing the accounting course and the cases like the type of the high school that the students graduated, whether students have taken accounting related courses in high school, whether stundents want to take accounting related courses even the courses are not mendetory or the area students wants to continue after completing their aducation like starting in private sector, working in academic fields, public sector. 74 Keywords: Accounting, Education of Accounting, Health Management Department, Master students, Course Selection. 1. GİRİŞ Son yıllarda sağlık hizmetlerinin ve yönetiminin önemi giderek artmakta ve bu alanda çeşitli okullar, üniversiteler insan kaynağı yetiştirmektedir. Sağlık alanına ayrılan toplumsal kaynakların en çok tüketildiği ve yönetimi en güç ve karmaşık kurumlardan olan sağlık kurumları; sağlık yönetimi lisans ve lisansüstü programlarından mezun olan yöneticilerin istihdam edildikleri kurumların başında gelmektedir. Sağlık kurumları büyüklük ve etki açısından karmaşıklaştıkça her kademede gittikçe daha profesyonel, finansal bilgi ve beceriyi kazanmış, nitelikli ve kaliteli yöneticiler tarafından yönetilmesi ihtiyacı ortaya çıkmaktadır (Kahyaoğlu vd., 2013:16). Hastane işletmesi yönetiminin başarısında muhasebe büyük rol oynar. Hastane yöneticilerinin de en büyük yardımcılarından birisi de muhasebedir. Hastane yönetiminin muhasebeden elde edilen bilgilerden yararlanarak işletme faaliyetlerinin başarı derecesini analiz edip, gelecek-

3 le ilgili sağlıklı kararlar alabilmelerinde ve planlama yapabilmelerinde muhasebe önemli bir rol üstlenmektedir. Muhasebe sayesinde işletmenin genel olarak ne kadar başarılı olduğu ve planlanan hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığı görülebilmektedir. Bu sayede hastane yöneticileri performans ölçümünü kullanarak gelecekle ilgili alacakları kararlarda, duygusal veya sezgisel olarak karar almak yerine, gerçek verilere dayalı olarak karar alabileceklerdir (Coşkun, 2006: ). Hastane işletmelerinde de finansal performansı artırmada en önemli stratejilerden birisi maliyetleri kontrol etmektir. Hastanelerde maliyetlerin yüksek oluşu ve hızlı maliyet artışları, maliyetlerin kontrolünü zorunlu hale getirmektedir. Sağlıkta maliyet analizlerinin yapılıp, verimliliğin artırılması ve kalitenin yükseltilmesi vazgeçilmez hedeflerdir (Çavuş ve Gemici, 2013: 251). Kar amacı olsun veya olmasın hastane işletmelerinde sunulan hizmetlere ait maliyetlerin kontrol altına alınması; maliyetlerin azaltılmasında, sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılmasında, kaynakların etkin dağılımında ve verimliliğin artırılmasında son derece önemlidir. Hastane işletmelerinin diğer birçok hizmet işletmesine göre daha geniş ürün yelpazesine ve daha karmaşık bir faaliyet yapısına sahip olması, hastanelerde verilen hizmetlerin maliyetlerinin kontrolünü zorlaştırdığı gibi yöneticileri profesyonel bir şekilde maliyet kontrolüne de yönlendirmektedir (Çil Koçyiğit, 2012). Üstelik ülkemizde hastanelerde sunulan hizmetlerin ücretlendirilmesinin Sağlık Bakanlığı tarafından belirleniyor olması, hastanelerde maliyet kontrolünü daha da önemli hale getirmektedir (Kısakürek, 2010: ). Sağlık kurumlarının etkili bir şekilde yönetilebilmesi için sağlık yöneticilerinin karar verme aşamasında kendilerine sunulan bilgileri doğru yorumlamaları ve doğru karar vermeleri gerekmektedir. Günümüzde, sağlık yöneticisinin alacağı kritik kararlardan en önemlisi finansal kararlardır (Ayanoğlu vd.,2013:4). 75 Yöneticinin mali bilgileri doğru okuması ve yorumlaması, aldığı muhasebe ve finansman bilgilerinin yeterli olmasına bağlıdır. Dolayısıyla lisans eğitimi sırasında gerekli olan muhasebe ve finansman dersinin yeterli ölçüde ve kaliteli olarak alınmış olması, sağlık kurumları yöneticileri için önemlidir. Tüm bu çerçevede sağlık yöneticisinin muhasebe ve finans konularında tam donanımlı olabilmesi için kapsamlı ve kaliteli bir lisans ve lisansüstü eğitiminin gerekliliği ön plana çıkmaktadır (Ayanoğlu vd., 2013:4). Üniversitelerde sağlık yönetimi bölümü öğrencilerinin yeterli düzeyde ve kalitede muhasebe dersi almaları önemli bir konudur. Sektör tarafından ilgili alandan mezun olarak gelen öğrencilerin derste öğrendiklerini pratiğe geçirebilmeleri beklenir. Sağlık yönetimi bölümü öğrencilerinin mezun olup çalışmaya başladıklarında bulundukları sektördeki muhasebe uygulamalarına hakim olabilecek yeterlilikte olmaları beklenir. Dünyada yaşanan küreselleşme ile beraber, yükseköğretim alanının yeniden yapılandırılması gerekliliği ile benimsenen Bologna süreci Türkiye yükseköğretimini de etkilemiştir. Türkiye de 2001 yılında Bologna sürecine dahil olmuş ve bu sayede yükseköğretim sisteminin yeniden yapılandırılmasına gidilmiştir. Bologna sürecinin ana fikri; az zorunlu ders çok seçmeli ders olarak özetlenebilir (Marşap vd. 2015, 645). Üniversiteler bu sürece uymak için ders içeriklerini, programlarını ve kredilerini bu doğrultuda değiştirmiştir. Bu süreçten bütün bölümler ve dersler gibi muhasebe dersleri de etkilenmiştir. Bologna süreci kapsamında programlardaki Muhasebe dersleri de içerik, kredi ve zorunlu-seçmeli olmaları açısından gözden geçirilmiş ve öğrencilere gerekli bilgi ve beceri ve yetkinliklerin kazandırması hedef alınarak programlar güncellenmiştir. Bologna sürecinin de etkisiyle dersler genellikle seçmeli olarak verilmektedir. Seçmeli derslerin açılması, yeterli sayıda öğrencinin dersi seçmesine bağlıdır. Öğrencilerin genellikle

4 bazı dersleri tercih ederken, bazılarını tercih etmedikleri görülür. Özellikle muhasebe dersleri için durum bu şekildedir. Bu çalışma kapsamında araştırma yapılan Sağlık Yönetimi bölümündeki öğrencilerin de genellikle ders seçiminde muhasebe dersi seçmekten uzak oldukları görülmüş ve bundan yola çıkarak sağlık yönetimi bölümü öğrencilerinin ders seçimini hangi faktörlerin etkilediğinin araştırılmasına yönelik böyle bir çalışmaya ihtiyaç olduğu düşünülmüştür. Öğrencilerin ders seçimini etkileyen faktörlerle ilgili çalışmalara bakıldığında, bu tür çalışmalar olduğu görülmekle beraber, Sağlık Yönetimi bölümü öğrencileri üzerinde bu konuda herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu bağlamda bu çalışmada; lisans düzeyinde muhasebe eğitimi gören Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencilerinin ders seçiminde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. 2.LİTERATÜR TARAMASI Ülkemizde seçmeli ders tercihi ile ilgili yapılan çalışmalar üzerinde literatür taraması yapıldığında karşılaşılan çalışmalar aşağıdaki gibidir: Demir (1996), ODTÜ de uygulanmakta olan seçmeli ders sisteminin öğrenciler ve öğretim üyeleri tarafından nasıl değerlendirildiğine bakılması amacıyla Öğretim Üyesi Seçmeli Ders Sistemi Değerlendirme Formu ve Öğrenci Seçmeli Ders Sistemi Değerlendirme Formunu kullanarak çalışmayı gerçekleştirmişlerdir. Çalışmaya ODTÜ nün tüm bölümlerinde seçmeli ders veren 151 öğretim üyesi ve bu dersleri alan değişik bölümlerde okumakta olan 1134 öğrenci katılmıştır. Demir (1996) tarafından yapılan çalışmada; öğretim üyelerinin seçmeli ders uygulamalarını değerlendirmelerine ilişkin formun sonuçları incelendiğinde; seçmeli derslerin içeriğiyle ilgili ifadeler içinde katılımın en yüksek olduğu ifadenin Öğrenciler seçmeli dersleri ilgi duydukları alandan almalıdır olduğu görülmüştür. Bu ifadeyi katılım yüksekliği açısından sırasıyla Öğrenciye dilediği seçmeli dersi alma olanağı verilmeli, Seçmeli derslerin içeriği güncel olmalı ve Seçmeli dersler üniversitedeki tüm öğrencilere açık olmalı izlemiştir. Seçmeli dersler özellikle spor, güzel sanatlar vb. alanlara yönelik olmalıdır ifadesine ise karşı çıkıldığı görülmüştür. Demir (1996) nın çalışmasına göre, öğrencilerin Seçmeli ders değerlendirme formuna ilişkin değerlendirme sonuçları incelendiğinde; seçmeli derslerin içeriğiyle ilgili ifadeler içinde katılımın en yüksek olduğu ifadenin Öğrenciler seçmeli dersleri ilgi duydukları alanlardan almalıdır olduğu ve katılım yüksekliği açısından ifadelerin sırasıyla; Mesleğe yönelik branşlaşabileceğimiz seçmeli dersler açılmalı, Seçmeli derslerin içeriği güncel olmalı, Seçmeli dersler üniversitedeki tüm öğrencilere açık olmalı, Seçmeli dersler teknik, teknik olmayan gibi gruplara ayrılmamalı ifadelerinin takip ettiği görülmüştür. Demir (1996) nın çalışmasında seçmeli ders sisteminin genel olarak değerlendirilmesine bakıldığında; öğretim üyelerinin ve öğrencilerin seçmeli ders açılmasının özendirilmesi gerektiğini düşündükleri görülmüştür. Ayrıca öğretim üyeleri uygulamadaki haliyle seçmeli ders sisteminin yararlı ve seçmeli derslerin verimli olduğunu düşünürken, öğrencilerin seçmeli ders sistemini yararlı görmedikleri de saptanmıştır. Tezcan ve Gümüş (2008) tarafından Türkiye deki üniversite öğrencilerinin ders seçimine etki eden faktörleri, faktörlerin öncelik sırasını ve bu faktörlere bölümlerin ve cinsiyetlerinin etkisini saptamak amacıyla anket yöntemiyle bir çalışma gerçekleştirmişlerdir. Araştırma, Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinin Biyoloji, Fizik ve Kimya, bölümlerinin 3. ve 4. sınıfla- 76

5 rında öğrenim gören 300 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Bu çalışmaya sonucuna göre; öğrencinin öğretim üyesi hakkındaki görüşleri ders seçimini en fazla etkiyen faktör olarak belirlenmiştir. İkinci sırada, öğrencinin şimdiye kadar aldığı ve başarılı olduğu derslere yakın olması gelirken, üçüncü sırada ise dersin içeriği faktörünün geldiği görülmüştür. Genel toplamda ders seçimine en az etkiyen faktörün ailenin yönlendirmesi olarak belirlenmiş olup, bu faktör her üç bölüm ve her iki cinsiyet için de geçerli bulunmuştur. Tezcan ve Gümüş (2008) in çalışmalarında bölümler karşılaştırıldığında ise, ders seçimine etkiyen en önemli faktörün, kimya bölümünde öğrencinin öğretim üyeleri hakkındaki görüşleri olduğu halde, fizik bölümünde, daha önce aldığı ve başarılı olduğu derslere yakın olması, biyoloji bölümünde ise dersin işleniş yöntemi olduğu görülmüştür. Cinsiyetler karşılaştırıldığında ise, kız öğrencilerin ders seçimini etkiyen faktörlerde öncelik sırası; birinci derecede öğretim üyeleri hakkındaki görüşleri, ikinci derecede dersin işleniş tarzı, üçüncü derecede kişisel ilgiler gelmiştir. Erkeklerde bu sıralamanın sırasıyla; önceden o dersi almış öğrencilerin etkisi, öğretim üyelerinin not sistemi ve başarılı olduğu derse yakın olması durumlarının olduğu görülmüştür. Dündar (2008) tarafından yapılan çalışmada, seçmeli ders uygulamasında öğrencilerin seçmeli derslerden seçeceği dersi belirlerken dikkate aldıkları kriterlerin tespiti için Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öğrencilerin seçmeli ders seçiminde dikkate aldıkları en önemli üç kriterin; dersin öğretim elemanın özellikleri, dersin adı ve içeriği, dersle ilgili öğrencilerden edinilen bilgiler olarak bulunmuştur ARAŞTIRMA 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi Bu çalışmanın amacı, lisans düzeyinde öğrenim gören Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencilerinin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlerin ortaya konulmasıdır. Ayrıca söz konusu faktörlerin bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını da tespit etmektir. Bu amaçla Gazi Üniversitesi nde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Sağlık Yönetimi Bölümünde lisans düzeyinde eğitim gören öğrencilere anket çalışması yapılmıştır. Çalışma konusunun seçiminde, bu çalışma kapsamında araştırma yapılan Sağlık Yönetimi bölümündeki öğrencilerin ders seçiminde muhasebe dersi seçmekten uzak olduklarının görülmesi ve bunun nedeninin araştırılması gerektiği fikri etkili olmuştur. Bundan yola çıkarak sağlık yönetimi bölümü öğrencilerinin ders seçimini hangi faktörlerin etkilediğinin araştırılmasına yönelik böyle bir çalışmaya ihtiyaç olduğu düşünülmüştür. Öğrencilerin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimlerini etkileyen faktörlerle ilgili çalışmalara bakıldığında, sağlık hizmetleri yönetimi alanında eğitim gören öğrenciler üzerinde bu konuda herhangi bir çalışma olmadığı görülmüştür. Bu bağlamda sağlık yönetimi öğrencilerinin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörleri tespit etmek açısından çalışmamız önem arz etmektedir. Ayrıca bu çalışmanın, bundan sonraki sağlık yönetimi alanındaki çalışmalar için kılavuzluk edecek olması da çalışmanın önemini artırmaktadır Araştırmanın Evreni ve Örneklemi Araştırmanın evrenini Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Sağlık Yönetimi Bölümü nde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmamız Sağlık Yönetimi

6 Bölümünde okuyan 4.sınıf öğrencileri olmadığından dolayı ve 3. sınıfta okuyan öğrencileri kapsamaktadır. Çalışmanın yapıldığı Mayıs 2016 itibariyle uygulama yapılan sınıflardaki toplam öğrenci sayısı 269 dur. Söz konusu evrenden 150 tane öğrencinin verisi kullanılabilir ankete ulaşılarak, çalışmanın örneklemi oluşturulmuştur. Tablo 1: Öğrenci Sayıları Sınıflar Gazi Üniversitesi Öğrenci Sayıları 1. Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf - Toplam 269 Söz konusu örneklemin yeterli olup olmadığı konusunda aşağıdaki formül kullanılmıştır (Yamane, 2001) 2 zs 2 N zs n (1) Nd 2 78 Burada N yığındaki birim sayısını, z istenilen güvenirlilik düzeyi için standart normal dağılımdaki kritik değeri, d duyarlılığı, s ise standart sapmayı göstermektedir. Eğer örnekleme çalışması yığındaki oran üzerine ise; orana ilişkin varyans olduğundan yukarıdaki formül şeklinde ifade edilir. s 2 p. q q 1 2 p Nz pq n (2) 2 2 Nd z pq Yığından seçilecek örneklem sayısı yukarıda (2) ile verilen formül uygulanarak elde edilir. Mayıs 2016 tarihi itibariyle öğrenci sayısı 269 dur. Çalışmanın niteliği göz önüne alınarak, örneklem sayısı, %95 güvenirlik ve %6 duyarlılık ile tespit edilmiştir. Örneklem hatası 0,05 olarak belirlenmiştir. Bu durumda gerekli örneklem sayısı yaklaşık 134 olduğu tespit edilir Araştırmanın Yöntemi Yapılan araştırmada verilerin toplanabilmesi için anket yöntemi uygulanmıştır. Öğrencilerin önermelere ne ölçüde katıldıklarını belirlemek amacı ile 20 sorudan oluşan 5 li likert ölçeği kullanılmıştır. Anket soruları Tezcan ve Gümüş (2008) in Üniversite Öğrencilerinin Seçmeli Ders Tercihlerine Etki Eden Faktörlerin Araştırılması adlı çalışmasından alınmış olup, söz konusu anket muhasebe derslerine uyarlanmıştır.

7 Araştırmayla ilgili değerlendirmeler 150 kişiden gelen yanıtlar doğrultusunda yapılmıştır. Elde edilen bulguların değerlendirilmesinde SPSS programı kullanılmıştır. Anket formundaki her soru için ayrı ayrı frekans dağılımlarına bağlı tablolar düzenlenmiş, güvenilirlik analizi, T testi, Anova testi gibi istatistiksel yöntemler kullanılarak bulgulara ulaşılmaya çalışılmıştır. Uygulanan ankette likert ölçeği kullanıldığından dolayı Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmıştır. Testin sonucunda elde edilen alfa değeri (α) testin homojenliğinin göstergesi olarak kabul edilir (Tavşancıl, 2006, 29). 0,00 α < 0,40 ise ölçek güvenilir değildir. 0,40 α < 0,60 ise ölçek düşük güvenilirliktedir. 0,60 α < 0,80 ise ölçek oldukça güvenilirdir. 0,80 α < 1,00 ise ölçek yüksek derecede güvenilirdir. Yapılan güvenilirlik analizinde hazırlanan anket için güvenilirlik katsayısı α = 0,921 olarak bulunmuştur. Bulunan bu Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı ölçeğin yüksek derecede güvenilir olduğunu göstermektedir. Yapılan Normal Dağılım Testi sonucunda ölçek öğelerinin hepsinin -1,5 ve 1,5 değerleri arasında yer alarak normal dağılım gösterdiği görülmüştür Araştırmanın Hipotezleri H1: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. H2: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri kaçıncı sınıfta olduklarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. H3: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri mezun olunan lise türüne göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. H4: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri lise eğitiminde muhasebe derslerinden birini görmelerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. H5: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri muhasebe derslerini zorunlu olmasa seçme durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. H6: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra özel sektörde çalışma isteğine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. H7: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra kamu sektöründe çalışma isteğine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. H8: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra akademik olarak çalışma isteğine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir Araştırmanın Bulguları ve Yorum Araştırma sonucu elde edilen bulgular aşağıda sunulmuştur Genel Tanımlayıcı İstatistikler Araştırmaya katılan öğrencilerin demografik özellikleri Tablo 1 de sunulmuştur.

8 Tablo 2: Katılımcıların Demografik Özellikleri n % Cinsiyet n % Kadın ,3 Erkek 28 18,7 TOPLAM Sınıf n % 1. Sınıf 62 41,3 2. Sınıf 61 40,7 3. Sınıf Sınıf 0 0 TOPLAM Mezun Olunan Lise Türü n % Düz Lise Anadolu Lisesi Meslek Liseleri ve diğer 12 8 TOPLAM Lise Eğitiminizde Muhasebe Derslerinden Birini Gördünüz Mü? Muhasebe Dersleri Zorunlu Olmasa Seçmek İster Misiniz? n % Evet 7 4,7 Hayır ,3 TOPLAM n % Evet 76 50,7 Hayır 74 49,3 TOPLAM Sağlık Yönetimi Eğitiminizi Tamamladıktan Sonra Özel Sektörde Çalışmayı Düşünüyor musunuz? n % Evet Hayır TOPLAM Sağlık Yönetimi Eğitiminizi Tamamladıktan Sonra Kamu Sektöründe Çalışmayı Düşünüyor musunuz? n % Evet 59 39,3 Hayır 91 60,7 TOPLAM Sağlık Yönetimi Eğitiminizi Tamamladıktan Sonra n %

9 Akademik Alanda Çalışmayı Düşünüyor musunuz? Evet Hayır TOPLAM Tablo 2 de görüldüğü üzere, katılımcıların %81,3 ü kadınlardan, % 18,7 si ise erkeklerden oluşmaktadır. Katılımcıların %41,3 ünü birinci sınıf öğrencileri oluştururken %40,7 sini ikinci sınıf öğrencileri, % 18 ini ise üçüncü sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Katılımcıların %62 si Anadolu Lisesi, % 30 u düz lise, % 8 i de meslek lisesi ve diğer lise mezunudur. Öğrencilerin % 4,7 si lisede muhasebe derslerinden birini görmüş iken, %95,3 ü ise lisede muhasebe derslerinden hiç birini görmemiştir. Öğrencilerin %50,7 si muhasebe dersleri zorunlu olmasa da seçmek isteyeceğini belirtirken, %49,3 ü muhasebe dersleri zorunlu olmasa seçmek istemeyeceklerini belirtmiştir. Eğitimlerini tamamladıktan sonra özel sektörde çalışmayı düşünen öğrencilerin oranı % 54 iken, kamu sektöründe çalışmayı düşünen öğrencilerin oranı % 39,3 ve akademik alanda çalışmayı düşünen öğrencilerin oranı ise %22 dir Ders Seçimlerinde Muhasebe Dersi Seçimini Etkileyen Faktörlere İlişkin Bulgular Araştırmaya katılan öğrencilerin, ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlere yönelik ifadelere ne ölçüde katıldıklarına ilişkin olarak görüşleri, ortalama beklenti düzeyi/skoru ve standart sapma değerleri Tablo 3 te sunulmuştur. Tablo 3 e bakarak aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.

10 Tablo 3: Öğrencilerin Muhasebe Dersi Seçimini Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri İfadeler Kesinlikle Katılmıyorum Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Kesinlikle Katılıyorum Ort. SS N % N % N % N % N % 1 seçmemde, daha önce o dersi almış olan öğrencilerin görüşleri etkili olur , ,3 2,5933 1, seçmemde, dersin içeriği etkili olur. 14 9, , , ,1733 1, seçmemde, Muhasebe derslerinde verilen teorik bilginin iş bulmada etkili olup olmayacağı ve iş hayatıma katkısı sağlayıp sağlamayacağı fikri etkili olur , ,3 3,5 1, seçmemde akademik hayatımla ilgili beklentilerim (akademik anlamda gerekli olup olmadığı ve akademik gelişimime katkı sağlayıp sağlamayacağı vb.) etkili olur , , , ,48 1, seçmemde, kişisel ilgilerim etkili olur. 14 9, , , , ,7 3,3267 1, seçmemde, kişisel yeteneklerim etkili olur , , ,3 3,4 1, seçmemde, muhasebe dersinin kişisel gelişimime katkısı olup olmadığı etkili olur , , , ,7 3,4067 1, seçmemde, arkadaş grubum etkili olur , , , , ,62 1, seçmemde, ailem grubum etkili olur , , ,7 14 9,3 2 1,3 2,18 1,00382

11 10 seçmemde, danıştığım öğretim elemanları etkili olur , , , ,3 3,28 1, seçmemde, dersi veren öğretim üyesinin akademik kariyeri (Prof. Dr, Doç. Dr., Yrd. Doç. Dr.) etkili olur. 14 9, , ,3 3,4733 1, seçmemde, dersin işleniş yöntemi (Powerpoint, tahta vs. kullanımı) etkili olur , , , ,7 3,6067 1, seçmemde dersin araştırmaya yönelik olup olmaması etkili olur , , ,7 3 15,3 3,2867 1, seçmemde, dersi veren öğretim üyesinin not sistemi etkili olur. 10 6, , ,7 5 23,3 3,4267 1, seçmemde, daha önce almış olduğum seçmeli dersler etkili olur. 14 0, , ,1067 1, seçmemde, başarısız olacağımı düşünmem etkili olur , , , ,0133 1, seçmemde, dersi sevip sevmemem ve dersi sıkıcı bulup bulmamam etkili olur , ,3 3,78 1, seçmemde, dersi zahmetli bulup bulmamam etkili olur. 8 5, , , ,7 8 18,7 3,5067 1, seçmemde, okulda kaçıncı sınıfta ve hangi dönemde olduğum etkili olur. 7 4, , , ,7 3,3067 1, seçmemde dersi veren öğretim üyeleri hakkındaki kişisel görüşüm etkili olur. 8 5, , ,7 5 16,7 3,4333 1,12576

12 Çalışmada muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlere ilişkin en düşük ortalama Muhasebe dersini seçmemde, aile grubum etkili olur ( = 2,1800) ifadesine ilişkindir. İkinci en düşük ortalama seçmemde, daha önce o dersi almış olan öğrencilerin görüşleri etkili olur ( = 2,5933) ifadesi, üçüncü en düşük ortalama da seçmemde, arkadaş grubum etkili olur ( = 2,6200) ifadesine ilişkindir. Bu ifadelerden öğrencilerin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörler arasında; aile grubunun, daha önce o dersi almış olan öğrenci görüşlerinin, arkadaş grubunun etkili olmadığını düşündükleri anlaşılmaktadır. Öğrencilerin muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlere ilişkin ankette yer alan ve etkili olmadığını düşündükleri ifadeler (aile grubu, daha önce o dersi almış olan öğrenci görüşleri, arkadaş grupları) dışındaki ifadelere ise genel olarak katıldıkları görülmüştür. Çalışmada öğrencilerin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlere ilişkin görülen en yüksek ortalamalar aşağıdaki gibidir: seçmemde, dersi sevip sevmemem ve dersi sıkıcı bulup bulmamam etkili olur ( = 3,7800) ifadesi en yüksek ortalama ile ilk sırada yer almaştır. Bu ifadeyi seçmemde, dersin işleniş yöntemi (Powerpoint, tahta vs. kullanımı) etkili olur ( = 3,6067) ifadesi ve seçmemde, dersi zahmetli bulup bulmamam etkili olur ( = 3,5067) 84 ifadesi seçmemde, Muhasebe derslerinde verilen teorik bilginin iş bulmada etkili olup olmayacağı ve iş hayatıma katkısı sağlayıp sağlamayacağı fikri etkili olur ( = 3,5000) ifadesi seçmemde akademik hayatımla ilgili beklentilerim (akademik anlamda gerekli olup olmadığı ve akademik gelişimime katkı sağlayıp sağlamayacağı vb.) etkili olur ( = 3,4800) ifadesi takip etmektedir. Ortalamaları yüksek olan bu ifadelerden sonraki en yüksek ortalamalar ise öğrencilerin öğretim üyesi hakkındaki fikirleri ile ilgilidir. Bunlar: seçmemde, dersi veren öğretim üyesinin akademik kariyeri (Prof. Dr, Doç. Dr., Yrd. Doç. Dr.) etkili olur ( = 3,4733), seçmemde dersi veren öğretim üyeleri hakkındaki kişisel görüşüm etkili olur ( = 3,4333), seçmemde, dersi veren öğretim üyesinin not sistemi etkili olur ( = 3,4267) şeklindeki ifadelerdir Hipotezlerin Analizi Bu bölümde araştırmanın hipotezleri analiz edilmiştir. Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencilerinin muhasebe dersi seçimlerini etkileyen faktörler hakkındaki düşünceleri ile demografik

13 özellikler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla iki seçenekli sorularda t Testi, ikiden fazla seçenekli sorularda Anova Testi uygulanmıştır. t testi sonuçları tablo 4 te sunulmuştur. Tablo 4: t- Testi Sonuçları T - Testi Sonuçları Cinsiyetiniz? N Ortalama Sig. Boyutlar Kadın 122 3,3328 Erkek 28 2,8625 Lise eğitiminizde muhasebe derslerinden birini gördünüz mü? Evet 7 2,9214 Hayır 143 3,2608 Muhasebe dersleri zorunlu olmasa seçmek ister misiniz? Evet 76 3,2967 Hayır 74 3,1919 Eğitiminizi tamamladıktan sonra özel sektörde çalışmayı düşünüyor musunuz? Evet 81 3,1691 Hayır 69 3,3341 Eğitiminizi tamamladıktan sonra kamu sektöründe çalışmayı düşünüyor musunuz? Evet 59 3,2949 Hayır 91 3,2126 Eğitiminizi tamamladıktan sonra akademik çalışmayı düşünüyor musunuz? Evet 33 3,4061 Hayır 117 3,1996 0,002 0,228 0,378 0,166 0,499 0, Tablo 4 te görüldüğü üzere, demografik özelliklerin cinsiyet boyutunda p değeri alfa (0,05) değerinden düşük çıkmış olan H1 hipotezi kabul edilirken, p değeri alfa (0,05) değerinden büyük çıkmış olan H4, H5, H6, H7 ve H8 hipotezleri ise reddedilmiştir. H1: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,002<0,05, H1: KABUL). Test sonuçlarına göre; Sağlık Yönetimi Bölümü öğrencilerinden kızların muhasebe dersi seçimlerini etkileyen faktörlere ilişkin ifadelere katılım oranlarının, erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmüştür H4: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri lise eğitiminde muhasebe derslerinden birini görmelerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,228>0,05; H4: RED).

14 Katılımcıların lise eğitiminde muhasebe derslerinden birini görmüş olmaları ile muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. H5: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri muhasebe derslerini zorunlu olmasa seçme durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,378>0,05; H5: RED). Katılımcıların muhasebe derslerini zorunlu olmasa seçme durumlarına göre muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. H6: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra özel sektörde çalışma isteğine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,166>0,05; H6: RED). Katılımcıların sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra özel sektörde çalışma isteğine göre muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. H7: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra kamu sektöründe çalışma isteğine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,499>0,05; H7: RED). Katılımcıların sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra kamu sektöründe çalışma isteğine göre muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. 86 H8: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra akademik olarak çalışma isteğine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,149>0,05; H8: RED). Katılımcıların sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra akademik olarak çalışma isteğine göre muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Anova Testi Sonuçları Tablo 5 te sunulmuştur. Tablo 5: Anova Testi Sonuçları Anova Testi Sonuçları Kaçıncı sınıftasınız? Boyutlar N Ortalama Sig. 1. Sınıf 62 3, Sınıf 61 3, Sınıf 27 3, Sınıf 0 3,2450 Mezun Olduğunuz Lise Türü 0,714 Boyutlar N Ortalama Sig. Düz Lise 45 3,1933 Anadolu Lisesi 93 3,2554 Diğer 12 3,3583 0,766

15 Tablo 5 te görüldüğü üzere, demografik özelliklerin hem sınıf boyutunda hem de mezun olunan lise türü boyutunda p değeri alfa (0,05) değerinden yüksek çıkmış olup, belirlenen boyutlar için H2 ve H3 hipotezleri reddedilmiştir. H2: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri kaçıncı sınıfta olduklarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,714>0,05; H2: RED). Katılımcıların kaçıncı sınıfta olduklarının muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. H3: Katılımcıların muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri mezun olunan lise türüne göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p=0,766>0,05; H3: RED). Katılımcıların mezun oldukları lise türü ile muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. 4.SONUÇ VE ÖNERİLER Bu çalışma, sağlık yönetimi bölümü lisans öğrencilerinin, ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörleri ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, Ankara ilinde yer alan ve Gazi Üniversitesi nde Sağlık Yönetimi Bölümünde okuyan öğrencilere anket uygulanmıştır. Anket çalışması ile ulaşılan sonuçlar aşağıdaki gibidir: Çalışmada ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlere ilişkin ortalamalardan yola çıkarak; öğrencilerin eğitimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörler arasında; aile grubunun, daha önce o dersi almış olan öğrenci görüşlerinin, arkadaş grubunun etkili olmadığını düşündükleri görülmüştür. Öğrencilerin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlere ilişkin ankette yer alan ve etkili olmadığını düşündükleri ifadeler (aile grubu, daha önce o dersi almış olan öğrenci görüşleri, arkadaş grupları) dışındaki ifadelere ise genel olarak katılmakla beraber daha çok; dersi sevip sevmemenin ve dersi sıkıcı bulup bulmamanın, dersin işleniş yönteminin (Powerpoint, tahta vs. kullanımı), dersi zahmetli bulup bulmamanın, muhasebe derslerinde verilen teorik bilginin iş bulmada etkili olup olmayacağı ve iş hayatına katkısı sağlayıp sağlamayacağı fikrinin etkili olacağını düşündükleri görülmüştür. Ortalamaları yüksek olan bu ifadelerden sonra öğrencilerin ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörler arasında en önemli faktörlerin ise öğrencilerin öğretim üyesi hakkındaki fikirleri ile ilgili olduğu (dersi veren öğretim üyesinin akademik kariyeri, dersi veren öğretim üyeleri hakkındaki kişisel görüşleri, dersi veren öğretim üyesinin not sistemi) görülmüştür. Tezcan ve Gümüş (2008) in çalışmalarında ise öğrencinin öğretim elemanı hakkındaki görüşleri en etkili faktör olarak bulunmuştur. Katılımcıların ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörler hakkındaki düşünceleri ile demografik özellikler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına ilişkin olarak oluşturulan hipotezlerin test edilmesi sonucu ulaşılan sonuçlar ise aşağıdaki gibidir: Çalışmanın başında oluşturmuş olduğumuz H1 hipotezi 0,05 anlamlılık düzeyinde kabul edilmiş olup, katılımcıların ders seçimlerinde muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirlerinin cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği ve kızların muhasebe dersi seçimini etkileyen faktörlere ilişkin ifadelere katılım oranlarının, erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. 87

16 Çalışmanın başında oluşturulmuş olan H2, H3,H4, H5, H6, H7, H8 hipotezleri ise 0,05 anlamlılık düzeyinde reddedilmiş olup, söz konusu değişkenler ile öğrencilerin fikirleri arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanılmamıştır. Buna göre; öğrencilerin; Lise eğitiminde muhasebe derslerinden birini görmüş olup olmamaları, Muhasebe derslerini zorunlu olmasa seçip seçmeme durumları, Sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra özel sektörde çalışmayı isteyip istememe durumları, Sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra kamu sektöründe çalışma isteyip istememe durumları, Sağlık yönetimi eğitimini tamamladıktan sonra akademik olarak çalışma isteyip istememe durumları, Kaçıncı sınıfta oldukları, Mezun olunan lise türü ile muhasebe dersi seçimi hakkındaki fikirleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Yukarıdaki sonuçlardan yola çıkarak; öğretim üyelerinin ders seçimindeki etkisi düşünüldüğünde, öğretim üyelerine büyük iş düşmektedir. Öğretim üyelerinin öncelikle kişisel davranışlar, not sistemi, dersin işleniş yöntemi vs. dikkat etmeleri gerektiği söylenebilir. Ayrıca öğrencinin muhasebe dersi seçiminde bilinçli hareket etmelerinde öğretim üyeleri gereken desteği sağlamalıdır. Öğrenciler muhasebe eğitiminin sağlık sektöründeki yeri ve derslerin içeriği hakkında öğretim üyeleri tarafından bilgilendirilmeli ve böylelikle öğrenciler bilinçli bir şekilde muhasebe dersini seçmeye teşvik edilmelidir. 88 KAYNAKLAR Ayanoğlu, Y.; Abuhanoğlu, H.; Teke, A. (2013), Sağlık Hizmetleri Yönetimi Eğitiminde Muhasebe ve Finansman Derslerinin Önemi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, Coşkun, A. (2006), STK ların Stratejik Performans Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım, Sivil Toplum Dergisi, 4(1), Çavuş, M. F.; Gemici, E. (2013), Sağlık Sektöründe Toplam Kalite Yönetimi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (1), Aralık, Çil Koçyiğit, S. (2012), Hastane İşletmelerinde Finansal Performans Ölçümü ve Türkiye Özel Hastaneler Uygulaması, Ankara: Gazi Kitabevi. Demir, A. (1996), Üniversitedeki Seçmeli Ders Uygulamasının Öğrenciler ve Öğretim Üyelerince Değerlendirilmesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), Dündar, S. (2008), Ders Seçiminde Analitik Hiyerarşi Proses Uygulaması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), Kahyaoğlu, F.; Yanık, A.; Tengilimoğlu, D. (2013), Batı Akdeniz Bölgesi Sağlık kurumları Yöneticilerinde Mesleki Yeterliliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma, Electronic Journal of Vocational Colleges (Ejovoc), 3(1),

17 Kısakürek, M. M., (2010), Hastane İşletmelerinde Bölüm Maliyet Analizi: Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), Marşap, B.; Elitaş, C.; İşgüven, M. K. (2015), Bologna Sürecinin Muhasebe Mesleğine Etkisi: Dünya Uygulamaları ile Türkiye Uygulamasının Karşılaştırılması, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Eylül, 17 (3), Tavşancıl, E. (2006), Tutumların Ölçülmesi ve SPSS Veri Analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Tezcan, H.; Gümüş, Y. (2008), Üniversite Öğrencilerinin Seçmeli Ders Tercihlerine Etki Eden Faktörlerin Araştırılması, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, Yamane, T. (2001), Temel Örnekleme Yöntemleri, Çeviri: Alptekin Esin, M. Akif Bakır, Celal Aydın, Esen Gürbüzsel, İstanbul: Literatür Yayınları. 89