Meme Kanserinde E v r e l e m e

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Meme Kanserinde E v r e l e m e"

Özge Aksu
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Meme Kanserinde E v r e l e m e Dr. Mustafa Emiroğlu Tepecik Arş. ve Eğt. Hastanesi Genel Cerrahi Klin.

2 Meme Kanserinde Evreleme - Kanser hastalarında evreleme, izlenecek yolu belirleyen temel ögedir. - T N M yaygın olarak kullanılmaktadır.

3 Evreleme neden? - En uygun tedavi belirlenir - Tedavi şekillerinin karşılaştırılması - Prognozun öngörülmesi - Kanser tanı ve tedavisindeki yöntemlerin önemini tanımlar - Ortak dil (klinisyen, halk sağlığı, epidemiyolojistler..) - Kanser araştırmalarını ve klinik-temel bilimler ilişkisini tanımlar

4 Evreleme -Tarihçe -İmhotep (m.ö. 1700) -İyileşen tm (apse, kist..) -İyileşmeyen tm (kanser) (45 olgu..) -Halsted 1- Ameliyat edilebilir (operabl) 2- Ameliyat edilemez (Nonoperabl) -Steinthall (1904) : 1-Memede, küçük tm 2-Koltuk altı yayılımlı büyük tm 3-Meme etrafındaki dokulara yayılan tm -Lee ve Stubenbord (1928); Tümörün büyüme hızına bağlı sınflama.. -Manhcester (1940) 1-Memede, küçük tm

5 Evreleme-Tarihçe Portman (1943): (Evre 1---4) Klinik, patolojik ve radyolojik verilere dayalı sınıflama önerdi. Kolombiya sınıflaması: A,B,C,D (Haagensen-Stout) Pierre Denoix: (1942) (TNM ) ana morfolojik özelliklerle ilgili.. T: Tümör büyüklüğü N: Bölgesel lenf düğümü tutulumu M: Uzak organ yayılımı

6 Evreleme - Tarihçe - UICC 1958 Yılında TNM kabul etti. - AJCC yılında birleştirildi ve tek tip oldu yılında yenilendi ve TNM 7. yayınlandı

7 TNM de temel bilgiler. Klinik inceleme (ctnm): Fizik bakı + Radyolojik görüntüleme (MG,US,MR). Tümör özellikleri, bölgesel lenf düğümleri ve uzak organ yayılımı klinik olarak incelenir.. Klinik değerlendirmede muayene önemlidir.t4, İnfl. Ca., N3 Klinik Evre: (ctnm) -Tedavi öncesi evre -Tedavi seçimini belirler -Farklı grupların karşılaştırılmasını sağlar

8 TNM de temel bilgiler Patolojik Evre: (ptnm): -Ameliyat parçalarının patolojik değerlendirmeyle.. -Sonraki tedavileri yön verir Klinik değerlendirme ve patolojik değerlendirme sonucu kesin olarak verir.

9 TNM de temel bilgiler Tedavi sonrası evre;. Cerrahi öncesi yapılan kemoterapi ve radyoterapi tedavisi öncesi evreyi tanımlar: ytnm. Neoadjuvan tedavi öncesi klinik evre: yctnm. Neoadjuvan tedavi patolojik evre: yptnm. Önem ve değerlendirme ilk evreye göre tapılır

10 TNM de temel bilgiler. Klinik ve patolojik karma evreleme de kullanılır: TNM (karma evre). Tekrarlayan kanserler için: rtnm. Otopside tanımlanırsa: atnm. Çoğul tümörler: mtnm. Orijini bilinmeyen kanserler için: T0N1M0

11 TNM de temel bilgiler Evreler Ι, ΙΙ, ΙΙΙ Romen rakamlarıyla tanımlanır -Evre Ι : Memedeki küçük tm. lenf düğümlerinde yok -Evre ΙΙ, ΙΙΙ: Büyük tm ve tutulu lenf düğümleri -Evre ΙV : Uzak organ yayılımı

12 TNM Anatomik evrelemesi Evre Ι : Tis N0M0 Evre ΙA : T1N0M0 Evre ΙB : T0N1miM0 T1N1miM0 Evre ΙΙA : T0N1M0 T1N0M0 T2N0M0 Evre ΙΙB : T2N1M0 T3N0M0 Evre ΙΙΙA : T0N2M0 T1N2M0 T2N2M0 T3N1M0 T3N3M0 Evre ΙΙΙB : T4N0M0 T4N1M0 T4N2M0 Evre ΙΙΙC : To-4N3M0 Evre ΙV : T0-4N0-3M1 NCCN-2015

13 Evreleme - DKIS Evre 0: TisN0M0 Öykü + Fizik Bakı (FB) MG ± US MR ± NCCN-2015

14 Evreleme Erken evre Evre Ι: T1N0M0 Evre ΙΙA T0N1M0 T1N1M0 T2N0M0 Evre ΙΙ B T2N1M0 T3N0M0 Evre ΙΙΙA T3N1M0 Öykü +FB Tam kan KCFT ve Alk. Fosfataz Patolojik inceleme (reseptör ) MG± US MR (±) Genetik danışma Jinokolojik Psikyatrik Evre Ι Evre ΙΙ B yakınma ve belirti var Kemik ağrı veya alk. Fosfataz Kemik taraması Karın veya Pelvik BT/MR A.C. Yakınmalar varsa göğüs BT Evre ΙΙΙA (T3N1Mo) Göğüs BT Karın veya Pelvik BT/MR Kemik taraması veya PET/bt PDG/PET/bt (±)

15 Evreleme Erken evre - Erken evre kanserde yakınmalar / belirtiler yoksa sistemik taramalara gerek yok - MKC için MR şart değildir - PET/Bt Evre Ι, ΙΙ, operabl ΙΙΙ de klinik evreleme için gerekli değildir. - PDG PET/Bt klinik şüphe, BT sonrası öneriler, Tm berlirteçleri yüksekliği ve şüphe?

16 Evreleme-YİMK (Yerel ileri) EvreΙΙΙA T0N2M0 T1N2M0 T2N2M0 T3N2M0 Evre ΙΙΙB T4N0M0 T4N1M0 T4N2M0 Evre ΙΙΙC T0-4N3M0 Öykü +FB Tam kan ve Patolojik inceleme (restörler..) KCFT ve Alk. Fosfataz Mam.± US Genetik danışma Jinokolojik MR (±) Sistemik evreleme düşün (özellikle yakınma ve belirtilerde Toraks BT Karın veya Pelvik BT/MR Kemik taraması veya PET/bt PDG/PET/bt (±) NCCN-2015

17 Evreleme-YİMK (yerel ileri) - Çok odaklı, çok merkezli veya karşı meme değerlendirmesi için MR önerilebilir fakat yararlılığı için kanıt yok - Neoadjuvan tedavi sonucunun değerlendirilmesi (özellikle MKC) MR yapılabilir. - PDG PET/Bt klinik şüphe, BT sonrası öneriler, Tm berlirteçleri yüksekliği ve met. şüphesi - PDG PET/Bt standart evrelemede kullanıldığında YİMK, uzak organ tutulumu veya umulmadık bölgesel lenf düğümü yayılımını gösterebilir.

18 Evreleme-Yineleme/Evre ΙV Yineleme & Evre ΙV Öykü +FB Tam kan KCFT ve Alk. Fosfataz Patolojik inceleme (reseptör ) Toraks BT Karın veya Pelvik BT/MR Kemik taraması veya PET/bt PDG/PET/bt (±) Yakınma varsa Beyin BT Yakınma alanın direk grafisi Yinelemede Biyopsi Genetik danışma NCCN-2015

19 Evreleme-Filloides tm Öykü +FB US MG (30 yaş) Yineleme. Öykü +FB US MG (30 yaş) Biyopsi (cerrahi!) Göğüs BT NCCN-2015

20 Evreleme - Paget s Hast. Öykü + FB MG ± US MR (±) NCCN-2015

21 Evreleme - Koltukaltı İAB / KİB (+) Klinik Evre Ι, ΙΙA ΙΙB ve ΙΙΙA T3N1Mo Klinik lnef nod (+) İAB / KİB (-) Klinik lnef nod (-) BLDB NCCN-2015

22 Evreleme - MR kullanımının kuralları-1 1-Kişisel- Ekipmanlar-Olanaklar - Radyolog ile karar verilmeli - MR ilgili ekipmanlar olmalı (meme coil, deneyim, biyopsi ve işaretleme yapılabilmeli)

23 Evreleme - MR kullanımının kuralları-2 2-Klinik gereklilik ve uygulamaları - MR kullanımının yineleme, sağ kalımı için güçlü kanıt yok - Çok odaklı, çok merkezli veya karşı meme değerlendirmesi için önerilebilir fakat yararlılığı için kanıt yok - Neoadjuvan tedavi sonucunun değerlendirilmesi (özellikle MKC) yapılabilir. - Koltukaltı değerlendirmede yardımcı olabilir

24 Evreleme - MR kullanımının kuralları-3 - Yanlış negatiflik yüksek. Cerrahi kararı sadece MR ile verilmemeli (matektomi ) - Paget s hastalığı - MR da şüpheli alan örneklenmeli - Meme kanserli hastanın MR ile izlemi belirsiz. Fakat yaşam boyu ikinci kanser gelişim riski yükseklerde (%20 ) düşünülmeli

25 Evreleme - MR - Ameliyat öncesi MR kullanımı meme kanseri yinelemelerini düşürmede başarısızdır. Mayor S Lancet Oncol-2014

26 Evreleme - MR - Yeni tanı konan meme kanserli hastalarda MR kullanımının uzman kriterlerinin değerlendirilmesi 2014 Behrendt CE. NIH Public Access Breast- - Yoğun meme %44, kalıtımsal-ailesel risk %13, lobüler kanser %12, çok odaklı/merkezli kanser % 11.. Sonuç: Uzmanların algısal mantıklarına rağmen hedefler için MR kullanımı etkisizdir

27 Evreleme - PET - PET/Bt Evre Ι, ΙΙ, operabl ΙΙΙ de klinik evreleme için gerekli değildir. - PDG PET/Bt standart evrelemede kullanıldığında YİMK, uzak organ tutulumu veya umulmadık bölgesel lenf düğümü yayılımını gösterebilir. - PDG PET/Bt klinik şüphe, BT sonrası öneriler, Tm berlirteçleri yüksekliği ve met. şüphesi

28 Kanada çalışması Imaging for distant metastases in women with early- stage breast cancer: A population-based cohort study. Simos D CMAJ hasta - Erken evre meme kanserlilerde uzak organ taraması yapılıyor - En sık -genç hastalar, yüksek grade, ek morbiditesi- olan hastalarda yapılmakta - MKC ve MRM yapılanlarda benzer olarak yapılmakta... Sonuç: --Gereksiz işler --Pahalı --Hastalara zararlı

29 Evreleme- Tedaviyi gecikmesi! - ABD İlk geliş ilk tedavi arası 25/gün - AB. İlk geliş ilk tedavi arası 20/gün Kalite standardı olarak belirlendi Eusoma--2010

30 Evreleme- Tedaviyi geciktirir mi? -ilk başvuru ve tedavi arası uzaklık artması onkolojik sonuçları olumsuz etkiler arasında olgu incelenmiş -İlk başvuru ve cerrahi tedavi arası ort. süre; 29/gün (15-51) 1992 (gün) 2005(gün) Tüm kanserler MKC MRM Gecikme, gençlerde göçmenlerde Bleicher RJ. J Clin Oncol--2012

31 Evreleme- Tedaviyi geciktirir mi? Türkiye de meme kanserli hastaların tanı ve tedavi yöntemlerine ulaşım hızı; çok merkezli gözlemsel çalışma Pınar Saip ve ark. Meme Sağlığı Dergisi farklı merkezden 535 hasta değerlendirilmiş İzmir İstanbul ve Ankara 1. Grup Kocaeli, Bursa, Kayseri, Edirne 2. Grup Zonguldak, Samsun, Elazığ, Diyarbakır 3. Grup - İlk geliş Cerrahi arası Ort: 34/gün - Tanı anında hastaların %27 ne MG ve/veya US çekilmemiş

32 Evreleme: Türkiye de durum? (How do surgeon approach breast cancer s urgary in Turkey? A national survey) Emiroglu M. Breast Cancer G. cerrah - Meme kanserinde metastaz için taramanın zamanı? Cerrahi tedaviden önce %60

33 Evreleme-Sonuç - Tanı sonrası, tüm tedavilerden önce evreleme yapılmalıdır - Erken evre kanserde gereksiz ek tetkiklerden kaçınılmalı - MR kullanımında radyoloji hekimi ile karar verilmelidir - MKC için MR kullanımı şart değildir - Yerel ileri ve uzak yayılımlı kanserde klinik gereklilikte MR ve PET/bt kullanılabilir. - İlk geliş-evreleme- ilk tedavi arası uzun olmamalı

34 İlginiz ve sabrınız için teşekkürler... Penceremden...

Benzer belgeler

SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ. Dr. Orhan TÜRKEN

SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ Dr. Orhan TÜRKEN Sentinel Lenf Nodu (SLN) Tartışma SLN (yalancı-?) SLNmi SLNİ+ SLN + AD +/ SLN Biopsisi Makrometastaz: > 2 mm (SN+) Mikrometastaz (mi):