Müzik Verilerini Saklama Biçimleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Müzik Verilerini Saklama Biçimleri"

Nazar Namli
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Müzik Verilerini Saklama Biçimleri Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı İlker Kalaycı Haziran 2009

2 Kapsam Sayısal Müziğe Giriş Müzik Verilerini Saklama Türleri Müzik Verilerini Saklama Biçimleri

3 Sayısal Müziğe Giriş Günümüzde müzik verilerinin büyük çoğunluğu analog değil sayısal olarak saklanmaktadır. Sayısal dünya, özellikle bilgisayar ve internet, müziğin icrası, ticareti, paylaşımı konusunda paradigmayı değiştirmektedir.

Sayısal dünya, özellikle bilgisayar ve internet, müziğin

4 Müzik ve Bilgisayar Geleneksel olarak ses ve müziğin üretimi, yayılımı ve algılaması çalışmalara konu olmaktadır. Bilgisayar ve bilgi teknolojileri ile bu konulardaki çalışmalar yeni bir boyut kazanmış, sayısallaşan veriyle birlikte müzikle ilgili her alanda bilgisayar önem kazanmıştır.

Bilgisayar ve bilgi teknolojileri ile bu konulardaki çalışmalar yeni

5 Sayısal Müziğin Etkileri William Fisher(2000)'a göre sayısal müziğin internette kullanımının etkileri şunlardır: Aracıların ortadan kalkmasıyla maliyet azalması Aşırı veya az üretimin ortadan kalkması Rahatlık ve dakiklik Müzisyenlerin sayısında ve çeşitliliğinde artma Göstergebilimsel(semiotic) demokrasi Müzik sanatçılarının para kazanmasını azaltması

veya az üretimin ortadan kalkması Rahatlık ve dakiklik Müzisyenlerin sayısında ve

6 Günümüzde Sayısal Müzik IFPI Sayısal Müzik Raporu(2008)'na göre 2008 de kayıtlı müzik satışlarının toptan satış cirosu bütün dünyada 18,4 milyar $ ı bulmuştur. Fiziki formatlarda (vinil, kaset, CD, video klip, sayısal albümler dahil) toplamda 1,6 milyar adetlik satış gerçekleşmiştir. 1.5 milyar adet tek şarkı indirmelerin %94 (yaklaşık 1.4 milyar)'ünü internetten indirme oluşturmaktadır (milyon $) 2008 (milyon $) % büyüme Fiziki Satışlar Sayısal Satışlar

Fiziki formatlarda (vinil, kaset, CD, video klip, sayısal albümler dahil) toplamda 1,6 milyar adetlik satış gerçekleşmiştir.

7 Sayısal Müzik Terimleri bit oranı(bit rate)-->birim zamanda işlem yapılan bit sayısı-bit/s Frekans-->saniye başına düşen devir sayısı- Hertz Örneklem oranı(sample rate)-->sürekli bir sinyalden ayrık sinyale çevirmek için birim zamanda alınan örnekleme oranı- Örneklem/saniye veya Hertz bit derinliği(bit depth)-->her örneklem için kaydedilmiş bilginin bit sayısı

bir sinyalden ayrık sinyale çevirmek için birim zamanda alınan örnekleme oranı-

8 Müzik Verilerini Saklama Türleri MIDI Müzik Sayfaları ve Notasyon Biçimleri Sıkıştırılmamış Ses Dosyaları Sıkıştırılmış Ses Dosyaları Kayıplı Kayıpsız XML Tabanlı Biçimler

9 MIDI MIDI(Musical Instrument Digital Interface) 1983 yılında geliştirilen bir standarttır. MIDI dosyaları ikili komutlarla MIDI denetleyicilerine ne yapılması gerektiğini göndererek çalışır. Bu komutlar; hangi notaların, ne zaman, ne kadar süre, ne kadar yüksek sesle çalınacağı gibi bir takım bilgileri barındırır.

MIDI dosyaları ikili komutlarla MIDI denetleyicilerine ne yapılması

10 MIDI Avantajları MIDI dosyaları az yer kaplar. Ör: 42 dakika uzunluktaki 31 müzik aletli bir şarkı 356 KB yer tutar. Geniş çapta kullanılan bir standarttır Sadece bilgisayarlar değil, elektronik müzik aletleri, ses düzenleyicilerinde de kullanılabilmektedir.

11 MIDI Kısıtları ve Sorunları Müziğin kendisi veya notaları değil, aletin yapması gereken komutları barındırır. Üzerinde düzenleme yapmak zordur, bunun için arayüzler kullanılması gerekir. İkili komut yapısından kaynaklı dosyanın herhangi bir yerindeki bit düzeyinde bozulma tüm dosyanın bozulmasına neden olmaktadır. Farklı uygulamalar arasında taşımak zordur. İkili komutlar olduğu için farklı bilgisayarlarda ses farklılaşabilir.

İkili komut yapısından kaynaklı dosyanın herhangi bir yerindeki bit düzeyinde bozulma tüm dosyanın

12 Do Dizisi-MIDI 4D C0 4D B FF 03 0D D 61 6A 6F C FF 01 0F D 6F FF F A D 6F FF C 6C FF E E 6F F F 6D 70 6F B0 07 7F 00 B0 0A FF A FF C 5C C E 5C E C C C C C C C C C C C E 5C E C 5C C FF 2F 00

74 65 64 20 62 79 20 4E 6F 74 65 57 6F 72 74 68 79 20 43 6F 6D 70 6F 73 65 72 00 B0 07 7F 00 B0 0A 40 00 FF 51 03 07 A1 20 00 FF 58 04 04 02 18 08 00 90 3C 5C 81 20 90 3C 00 20 90 3E 5C 81 20 90 3E

13 Müzik Sayfaları ve Notasyon Biçimleri Bir müzik parçasının notalarının saklandığı biçimlerdir. Notaların müzisyenler ve geliştiriciler tarafından kullanımını, internet üzerinden değişimini sağlayan biçimlerdir Müzk notalarına özel biçimler olduğu gibi özgün nota sayfalarının taranması yoluyla da elde edilebilir.

Notaların müzisyenler ve geliştiriciler tarafından kullanımını, internet

14 Resim Biçimleri GIF, JPEG örnek olarak verilebilir Az yer kaplar. Yazım kalitesi kontrol edilemez. Notalar üzerinde düzenleme yapmak çok zordur. Müzik ile ilgili arama ve transpoze gibi müzikal işlemler yapılamaz.

Notalar üzerinde düzenleme yapmak çok zordur.

15 PDF PDF (Portable Document Format) Adobe Systems Incorporated geliştirmiştir. Resim biçimlerine benzer şekilde az yer kaplar; ama düzenleme yapmak zordur. Çoğaltmak resim biçimlerine göre daha kolaydır. Metin tabanlı olmasına rağmen nota, es gibi müzik elemanları üzerinde işlem yapamaz.

Resim biçimlerine benzer şekilde az yer kaplar; ama düzenleme yapmak

16 NIFF NIFF(Notation Interchange File Format) Bazı büyük müzik yazılımı firmalarının herkesçe kabul edilebilecek bir standart geliştirme çabasıdır. Genişletilebilir, esnek, küçük ve etkili olması hedeflenmiştir. Geliştirici firmalardan birinin kendi biçimini oluşturma çabaları sonrasında standardın geliştirilmesi durmuş ve en son 1998'de güncellenmiştir.

Genişletilebilir, esnek, küçük ve etkili olması hedeflenmiştir.

17 RIFF RIFF (Resource Interchange File Format ) IBM ve Microsoft'un 1991 yılında geliştirdiği bir biçimdir. En önemli özelliği esnek olmasıdır Bütün hakları Microsoft'ta olduğu için hakkındaki bilgiler kısıtlıdır. Microsoft'un kullandığı wav, asf gibi biçimlerin temelini oluşturur.

En önemli özelliği esnek olmasıdır Bütün hakları Microsoft'ta olduğu

18 Sıkıştırılmamış Ses Dosyaları Ses ve müzik dosyalarının orijinal hallerini barındıran biçimlerdir. Örnek olarak WAV AIFF AU

19 WAV Ses dalga şekillerini barındıran standart sayısal ses dosya biçimidir. Genelde CD kalitesindeki sesler için kullanılır. Sesin kalitesi 8-bit veya 16-bit olmaktadır. 16- bit yüksek kalite(44100 Hz) ile saniyede 88Kb depolanmaktadır. WAV biçimi basittir ve çok yaygın bir şekildeözellikle PC'lerde- kullanılmaktadır.

Sesin kalitesi 8-bit veya 16-bit olmaktadır.

20 AIFF Audio Interchange File Format. Apple Bilgisayar tarafından geliştirilen bir ses biçimidir. AIFF dosyaları büyüklük ve kalite bakımından WAV dosyalarına benzemektedir.

21 AU AUdio file format Sun Microsystems'ın geliştirdiği basit bir ses biçimidir. Çoğunlukla Unix bilgisayarlarında kullanılmaktadır.

22 Sıkıştırılmış Ses Dosyaları Seste kayıbın olup olmamasına göre ikiye ayrılır: Kayıpsız sıkıştırılmış müzik dosya biçimleri FLAC, Monkey's Audio (dosya uzantısı APE), WavPack, Tom's lossless Audio Kompressor (TAK), TTA, ATRAC Advanced Lossless, Apple Lossless ve Windows Media Audio Lossless (WMA Lossless). Kayıplı sıkıştırılmış müzik dosya biçimleri MP3, Vorbis, Musepack, ATRAC, Dolby AC-3, lossy Windows Media Audio (WMA) ve AAC.

23 FLAC Free Lossless Audio Codec Açık kaynaklıdır ve telif hakkı yoktur. Temel yapısı 4 byte flac söz katarı STREAMINFO üstveri bloku Sıfır veya daha fazla üstveri bloku Bir veya daha fazla ses çerçevesi

24 MP3 MPEG(Moving Picture Experts Group) Layer-3 biçimi en çok kullanılan ve bilinen biçimdir yılında ISO/IEC standardı olarak kabul edilmiştir. Sıkıştırılmamış bir müzik dosyasının işitilmeyen bölümlerini kaldırarak 1/10 boyutunda bir sıkıştırma sağlar. MPEG-1 modunda iki kanal MPEG-2 modunda 5.1 kanala kadar destekleyebilir. 16 khz ile 48kHz frekansları arasında çıktı üretebilir.

26 OGG Vorbis Xiph.org Kuruluşu tarafından desteklenen tamamen açık bir biçimdir. Açık bir teknoloji olduğu için GNU Kamu lisansı ile herkes kullanabilmektedir. İlk kararlı sürümü 2002 yılında yayınlanmıştır khz stereo girdi ile 45 kbit/s'ten 500 kbit/s'e kadar bir çıktı üretir.

27 AAC AAC Advanced Audio Coding File ISO/IEC tarafından MPEG-2 ve MPEG-4'ün parçası olarak standart altına alınmıştır. AAC 8 khz ile 96kHz frekanslar ve 1 ile 48 kanal arasında bir çıktı üretebilir.

29 XML Tabanlı Biçimler ChordML MCML(Music Contents Markup Language) MNML(Music Notation Markup Language) EMNML(Extensible Music Notation Markup Language) MML(Music Markup Language) MEI(The Music Encoding Initiative) MusicXML WEDELMUSIC MX-IEEE 1599

30 XML Avantajları Dünya Genel Ağ Birliği(World Wide Web Consortium-W3C)'nin tavsiye kararı ile destekleniyor Platformdan bağımsız Ücretsiz ve açık bir standart Hem bilgisayarların hem insanların okuyabildiği Veri iletimini ve paylaşımını sağlayan esnek bir metin formatıdır.

31 MusicXML Nota yazımı, düzenleme, müzik eğitimi, analiz, müzik veritabanı, müzik icrası vb. birçok müzikle ilgili konuyu destekler. MusicXML kendi formatını kullanan uygulamalarda o format yerine kullanılmayı değil bu tip uygulamalar arasında da paylaşımı sağlamayı hedefliyor. MuseData ve Humdrum adında iki akademik biçimi temel alır 100'den fazla uygulamada kullanılmaktadır.

32 IEEE 1599 Müziği göstermek için semboller kullanmaktadır. Ör: <clef type="g" staff_step="2" event_ref="c1"/> Müziğin farklı yönleri için katmanlar kullanmaktadır: Genel, Mantıksal, Yapısal, Notayla ilgili, İcra,Ses

33 IEEE 1599

34 Teşekkürler

35 Kaynaklar Fisher W., Digital Music: Problems and Possibilities, Ekim 2000, Erişim: IFPI(International Federation of the Phonographic Industry), Digital Music Report 2008, Erişim: AIFF,AIFF FLAC, Mosterd, E. J., Developing A New Way To Transfer Sheet Music Via The Internet, Yayınlanmış yüksek lisans tezi, University of South Dacota, 1999 The Free Encylopedia, Wikipedia, Erişim: MusicXML, Erişim: Baggi L. D., An IEEE Standard for Symbolic Music, University of Applied Sciences of Southern Switzerland, April 2009

Benzer belgeler

Müzik Verileri İçin XML Tabanlı Diller

Müzik Verileri İçin XML Tabanlı Diller İlker KALAYCI, M. Serdar KORUKOĞLU Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2009 Akademik Bilişim '09-Harran Üniversitesi 1 İçerik Giriş MIDI Özellikleri XML