Mu la n n Kültürel Zenginlikleri

Transkript

1 Mu la n n Kültürel Zenginlikleri M U LA NIN EVLER ; Binlerce y ll k uygarl klar n miras olan tarihi evlere özellikle Bodrum evlerine, bir leleg kenti olan Musgebi (ortakent) k r evleri model oluflturmufltur. Milas a ba l Çomakl dere, kiztafl, Gökseki evleri, Milas evleri, Ula evleri, Katranc Yata an evleri, Dü erek Mu la evleri ünlü Mimar Nail Çak rhan n Akyaka evleri, bulunduklar co rafi ve iklim koflullar na uygun olarak, y llar n birikimi ve deneyimi ile oluflmufl özgün mimari yap lard r. Evler bacalar yla, ahflap ifllemeli kap - lar yla bu yap lara zenginlik katar. Sadece bu evleri görmek için bile Mu la merkez ve ilçelerinde günlerce dolaflmaya de er. Mu la Halk Oyunlar, tür yönüyle incelendi- inde Zeybek türü içerisinde yer al r. Zeybek oyunlar dokuzlu aksak tart m üzerine kurulmufl yi itlik, mertlik, dürüstlük ve kendine güvenin anlam n belirten oyunlard r. lk ç k fllar nda bireysel olarak oynanan oyunlar günümüzde oyunun kurgu ve anlat m ndan dolay ikili, dörtlü ve daha çok say da gruplarla da oynanmaktad r. Do al ortam nda kad n ve erkek bir arada oynamaz. Mu la Zeybek oyunlar gelenekselli i içerisinde ele al nd nda iki bölümden oluflmaktad r. 1-Gezinme : Uzun hava tabir edilen gurbet veya aç fl afla eflli inde ya da oyun ezgisi ile oyuncunun efevari bir flekilde meydan dolaflmas d r. Bu bölüm oyunun s nma bölümüdür. 2-Oyun : Bu bölümde oyunun bafllang c nda eller yere sürülür. Amaç ellerin terinin kurutularak parmaklar n oyun an nda iyi ç tlamas n sa lamakt r. Ezgi ile birlikte oyuna girilir. darecinin Sesi - May s-haziran Say :

2 Bu esnada, kolsuz, kollu ve sekmeli düz, dönme, çapraz, diz çökme, bacak çelme, eflme, atik s çrama, seksek, ileri ve geri gibi figür ve sal mlar kullan larak oyun sürdürülür. Kollar yukar ya kald r l r ve parmak ç tlat l r. Zeybek oyunlar geleneksel oynansa da oyunun, figür ve ad mlar sergilenirken bir çember çizmek zorundad r. Bir kifli oynarken, onun izni olmadan oyuna girmek sayg s zl kt r. Bir gelenek haline gelen bu durumlar için yani oyuna davet etme ifli, ad na Meydanc veya yasakç denilen kiflilerce yap l r. Kad nlar n oynad klar zeybek oyunlar erkeklerinki gibi a r de il, biraz daha hareketlidir. Figürlere gelince; kollar erkeklerdeki gibi omuz hizas nda yukar kalkmaz. Sadece parmak uçlar en fazla kulak memeleri hizas na gelecek kadar kald r l r. Oyunda figürler daha basit k - s rd r. Figür ve ad m tekrar çoktur. Erkeklerdeki gibi gezileme yap lmaz. Dönmeler daha basit ve seridir. Tav r yumuflakt r. Nefle ve çoflku vard r. EL SANATLARI Merkeze ba l Yeflilyurt beldesinde ve Ula ilçesinde el tezgahlar nda eskiden oldu u gibi bugün de bez ve ipek dokumac l halen yap lmaktad r. Geçmiflte kent merkezi ve yolcu yerleflim alanlar nda el tezgahlar nda dokunan Bürümcek, Sadakor, Yüzümakma gibi adlar alan ipek ve pamuk-ipek kar fl m dokuma türlerinin örneklerini her an görmek mümkündür. Fethiye de dokunan Me ri ve Kayaköy hal lar, Seydiler Atl dere-karaçulha, Eldirek köylerinde kendine özgü desenlerle dokunan kök boya yün kilimler ile Üzümlü beldesinde el tezgahlar nda dokunan ipek ve pamuklu dastarlar yörede oldukça ün yapm fllard r. Hal c l kta Milas n Karacahisar-Bozalan-P nar ve Ören gibi yerleflim alanlar, Bodrum un Karaova beldesi, Kavakl dere-mentefle beldesi ön plana ç kmaktad r. Mu la merkeze ba l Yarafl, Mevatlar ve Yörüko lu gibi köylerde Yaneflli Kilim ad verilen cicim türü yayg lar ise iç ve d fl piyasada sürekli pazar bulmaktad r. Köyce iz ilçesi ve köylerinde ise çeyiz sand, tahta kafl k, tüfek kunda, aynal k, resim çerceveleri, biblolar ve baston yap m gibi, pazarlama amaçl üretimler yap lmaktad r. Kavakl dere ilçesinde tarihi bir geçmifle sahip olan bak r iflletmecili i halen varl - n sürdürmektedir. YÖRE MUTFA I Arap çorbas, Tarhana afl, Ahtapot çorbas, Yo- urtlu köfte, Gürlen Kebab, fiura, Ball kavurma, Bal kleyn, Döfl, Püryan Kebab, Kapama, Teratorlu Börülce, Sirken Oltubafl, Ç ntar Kavurmas, Akdar Dolmas, Kalli Patl can, Çaykama, Keflkek bafll ca yiyeceklerdendir. Mu la da yaz aylar nda halk n en belirgin e lencelerinden biri, Püryan Kebab yemektir. Püryan, Karaba lar n semt kahvelerinde mevcut kuyularda özel olarak piflirilir. ç organlar al nm fl bütün bir o lak eti, önceden yak lan bu kuyulara terbiye edilerek sal nd r l r. Kuyunun üzeri saç bir kapak ile kapat l p etraf çamurla s van r. Piflme an nda etin suyu ve ya lar bu tavada birikir. Bu da çorba ve pilav yap m nda 102 darecinin Sesi - May s-haziran Say :139

3 de erlendirilir. Mu la Püryan havas ayn adl bu kebab n eseridir. Kal n ba rsak dolmas ve kapama, ekseriyetle kurban bayramlar nda yap l r. Et sucu u, kavurma, kemikli et, tarhana, past rma, üzümden yap lan ceviz ve badem sucuklar, betsel ile bamye, patl can ve biber kurutulmas, güzün Karaba lar dan merkeze göç s ras nda k fl haz rl olarak yap lan yiyeceklerdendir. K fll k makarna kendilerince konu komflu yard m ile evlerde haz rlan r. SPOR FAAL YETLER Mu la hem ulusal hem uluslar aras pek çok spor organizasyonuna ev sahipli i yapmaktad r. Yelken Federasyonu iflbirli i ile ilimizde her y l bölgesel ve ulusal çapta optimist laser s n flar nda Türkiye Yelken fiampiyonas düzenlenmektedir. Üniversite Spor Federasyonu ile iflbirli i içinde her y l çeflitli dallarda Türkiye genelinde üniversitelerin kat l m yla ulusal çapta organizasyonlar yap lmaktad r. Yaklafl k 8 y ld r Nisan ay içerisinde stanbul zmir Mu la Antalya güzergahlar nda 25 ülkenin kat l m yla genifl kat l ml uluslar aras Cumhurbaflkanl Bisiklet Turu düzenlenmektedir. Herkes çin Spor Federasyonu ile iflbirli i içinde toplumun her kesiminin spora yönlendirilmesi amac yla Mu la pilot il seçilmifl ve portatif futbol, voleybol ve basketbol sahalar kurularak 7 den 77 ye tüm halk m z spora yönlendirilmifltir. Turizm Amaçl Sportif Faaliyet Yönetmeli i kapsam nda limizde yürütülmekte olan sportif faaliyetler yerli ve yabanc turistlerin oldukça ilgisini çekerek her geçen y l artmaktad r. Bu kapsamda rafting, trekking ve yamaç paraflütü öne ç kmaktad r. Rafting sporu için en uygun yer olan Dalaman çay, hem do as yla iç içe olmak hem de zorlu bir u rafl n heyecan n yaflamak isteyenler için ideal bir yerdir. Alternatif turizm türleri içinde h zl bir geliflme gösteren rafting, yerli ve yabanc turistlerin ilgisini çekerek iyi bir gelecek vaat etmektedir. Seyahat acentalar taraf ndan düzenlenen günlük-haftal k yürüyüfl turlar na kat lanlar, zengin hayvan ve bitki topluluklar n görme, k rsal kesimin kültürünü tan ma, ören yerlerini keflfetme ve do ayla iç içe yaflayarak ça dafl yaflam n stresli ortam ndan uzaklaflma flans n yakalamaktad r. En ünlü trekking yerleri Fethiye, Sakl kent, Bafa gölü ve çevresi ile Ula Kanyonu dur. Mükemmel rüzgar ak m ve manzaras yla Türkiye nin ve dünyan n en iyi uçufl noktas say labilecek Fethiye-Ölüdeniz Babada, her y l binlerce yamaç paraflütü tutkuna ev sahipli i yapmaktad r. darecinin Sesi - May s-haziran Say :

4 ALO 179 Turizm Ça r ve Dan flma Merkezi: limizin Dünya turizminde edindi i yeri sa lamlaflt rmak ve gelifltirmek, Mu la y ziyaret eden turistlere sunulan kaliteli ve ça dafl hizmetle tatil kalitesini ve süresini uzatarak memnun ayr lmalar n sa lamak amac do rultusunda Valili imiz 2 K & 1 G lkesi yani Kalitenin art r lmas, Kapasitenin art r lmas ve Güven tesisi ile hareket ederek, kamu ve özel sektör iflbirli iyle çal flmalar n hassasiyet ve titizlikle sürdürmektedir. limizi ziyaret eden turistlere sunulan hizmet kalitesini kusursuz hale getirmek amac yla kurulan ALO 179 Turizm Ça r ve Dan flma Merkezi, Ülkemizde ilk örnek oluflturmaktad r. ngilizce Almanca, Frans zca, Rusça ve Farsça bilen yüksek e itimli kiflilerden oluflan 6 kiflilik ekiple 1 Haziran -1 Ekim tarihleri aras nda 7 Gün 24 Saat, di er tarihlerde ise mesai saatler içinde hizmet vermektedir. TUR ZM SEKTÖRÜ STRATEJ S : Valili imizce gerek 2023 Türkiye Turizm Stratejisi ne paralel olarak, gerekse limizin turizm sektörünün uluslararas rekabetçilik gücünün artt r larak bölgesel kalk nmaya arac l k etmesi için Kümelenme Temelli Ekonomik Kalk nma Projesi olarak, limiz Turizm Sektörü Stratejisi çal flmalar bafllat lm flt r. Söz konusu çal flma; limizin k y turizminin yan s ra, var olan sa l k ve termal turizm, k fl sporlar, da ve do a turizmi, yayla turizmi, k rsal ve eko turizm, kongre ve fuar turizmi, kurvaziyer turizm, yat turizmi ve golf turizmi gibi alternatif turizm türlerinin rasyonel anlamda kullan lmas, Ülkemizin do al, kültürel, tarihi ve co rafi de erlerini Koruma Kullanma dengesi içinde kullanmay ve Dünya Turizminden alaca m z pay artt rmay hedeflemektedir. Çal flmalar 09 Haziran 2010 tarihinde tamamlanacak olup, limizde yap lacak planlama çal flmalar nda söz konusu stratejik plan uygulanacakt r. MAV KART Mu la da deniz ve koylar m z n kirletilmesini önlemek amac yla Mart 2010 tarihi itibariyle yine Türkiye de bir ilk olan Mavi Kart uygulamas bafllat lm flt r. Buna göre her at k kabul tesisi ve gemiye birer kart verilmektedir. Verilen her at k, at k kabul tesisinde oluflturulan bilgisayar program na ifllenecek ve bu flekilde gemilerin at klar n nereye boflaltt klar 24 saat süreyle kontrol edilebilecektir. RESTORASYON ÇALIfiMALARI Kültür varl klar m z n korunarak bizden sonraki nesillere b rak labilmesi, Ülkemiz ekonomisine kazand r lmas amac yla restorasyonlar yap lm fl ve yap lmaya da devam etmektedir. Mu la l Merkezinde bulunan Tarihi Saatli Kule, Yata an lçesi, Eskihisar Köyündeki fiaban A a Camii, Yata an lçesi, Bozüyük Beldesindeki Hac fiükrü evi bunlardan sadece birkaç d r. 104 darecinin Sesi - May s-haziran Say :139

5 Dünya kültür miras niteli indeki kültür varl klar m z n korunarak bizden sonraki nesillere b rak labilmesi için kültür ve sanat giriflimlerinin ekonomik olarak teflvik edilmesine olanak sa layan 5225 Say l Kültür Yat r mlar - n ve Giriflimlerini Teflvik Yasas ve Di er Destek ve Katk Uygulamalar gere i; Valili imiz koordinesinde limizdeki antik tiyatro, kaya mezarlar v.b. kültür varl klar n n sponsor firmalar arac l yla restorasyonlar yap lmas çal flmalar sürdürülmektedir. ÇEVRE KORUMA VE TEM ZL ÇALIfiMALARI Co rafi konumu, topografik yap s, bitki örtüsü ve iklimsel koflullar yla, kültür, sanat, e itim ve turizm aç s ndan önemli bir konuma sahip ilimiz, ilçeleri ile birlikte, Do al Sit Alanlar, Arkeolojik Sit, Kentsel Sit, Milli Park, Özel Çevre Koruma Alanlar ile de özel bir konuma sahiptir. Bu konuda yay nlanan Valilik Genelgesi do rultusunda; limizdeki kamu kurum ve kurulufllar m za ait binalar n d fl cephe boyalar nda kullan lacak renklerin seçimi amac yla il merkezinde il müdürlerinin, ilçelerde kaymakamlar n baflkanl nda, kamu kurum ve kurulufllar ile sivil toplum kurulufllar n n temsilcilerinin kat - laca estetik kurullar oluflturulmufltur. Gürültü kirlili ini önleme çal flmalar kapsam nda turizm sezonunda gürültü kirli ini önlemek için e lence yerlerinde sürekli denetimler yap lm flt r ve yap lmaya devam etmektedir. limiz s n rlar ndaki su ürünleri üretimin daha nitelikli yap lmas ve aç k deniz alanlar nda gerçeklefltirilmesi amac yla düzenlenen tarih ve say l Resmi Gazetede yay mlanarak yürürlü e giren Çevre ve Orman Bakanl Tebli i gere ince yeni belirlenen alanlara su ürünleri üretim tesislerinin tamam tafl nm flt r. Valili imiz ve Cumhuriyet Baflsavc l aras nda imzalanan bir protokolle yar aç k cezaevi mahkumlar n n yol kenarlar n n temizli inde görev almas sa lanm flt r. Ayr ca yol kenarlar ndaki gereksiz tabelalar kald r lm fl ve bu sayede yol kenarlar daha ça dafl ve temiz bir görüntüye kavuflturulmufltur. darecinin Sesi - May s-haziran Say :