Radyasyon Yaralılarının Tıbbi Yönetimi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Radyasyon Yaralılarının Tıbbi Yönetimi"

Chagatai Duman
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Radyasyon Yaralılarının Tıbbi Yönetimi

2 İyonize Radyasyonun Tipleri Radyasyon Kaynağı Alfa Partikülü Kağıt Beta Partikülü Plastik, Deri Gamma Işını Kurşun veya beton 2 / 19

3 Radyoaktif Materyal ÖLÇÜM FİZİKİ BÜYÜKLÜK BİRİM Radyoaktif materyalin miktarı Aktivite Curie (Ci), Becquerel (Bq) Havadaki iyonizasyon Işınlama Roentgen (R), Coulomb/kilogram (c/kg) Kütle başına absorbe edilen enerji Absorbe edilen doz Rad (rad), Gray (Gy) Radyasyon tipi tarafından absorbe edilen doz Eşdeğer doz Rem (rem), Sievert (Sv) 3 / 19

4 Radyoaktif Materyaller Fiziki Radyonükleid Y.Ömrü Aktivite Kullanım Alanı Cesium yıl 1.5x10 6 Ci Food Irradiator Cobalt-60 5 yıl 15,000 Ci Cancer Therapy Plutonium ,000 yıl 600 Ci Nuclear Weapon Iridium gün 100 Ci Industrial Radio. Hydrogen-3 12 yıl 12 Ci Exit Signs Strontium yıl 0.1 Ci Eye Therapy Device Iodine gün Ci Nuclear Medicine Technetium-99m 6 saat Ci Diagnostic Imag Americium yıl Ci Smoke Detectors 4 / 19

tıbbi/endüstriyel radyoaktif kaynaklar Depolama, taşıma sırasında meydana gelen

5 Radyasyon Maruziyeti/Kontaminasyon Kaynakları Kazalar Nükleer reaktörler Tıbbi tedavi üniteleri (radyoterapi) Endüstriyel radyasyon Kaybolan/çalınan tıbbi/endüstriyel radyoaktif kaynaklar Depolama, taşıma sırasında meydana gelen kazalar Terörizm Kirli bomba Nükleer tesislere saldırı, sabotaj Düşük kudrette nükleer silahlar 5 / 19

6 Radyoaktif Tehditler İnternal kontaminasyon Harici Işınlanma Tüm vücut veya vücudun bölgesel maruziyeti Harici ışınlanma Kontaminasyon Eksternal (cilt) İnternal (solunum, yutma, deriden veya yaradan absorbsiyon) Eksternal kontaminasyon 6 / 19

7 Radyasyondan Korunma Mesafe Daha uzağa Zaman Olabildiğince az Zırhlama Daha kalın 7 / 19

8 Kitlesel Yaralanma, Kontamine ama Yaralanmamış Hastalar Nükleer terörist saldırılar sonucunda çok sayıda kontamine hasta ile karşılaşılır. Bunların çoğu yaralı değil, sadece kontaminedirler. Yapılması gereken dekontaminasyon, oluşan paniğin tıbbi yönetimi ve kamuoyunun bilgilendirilmesidir. Bu insanların hastane acil servislerine aynı anda müracaat edip sistemi kilitlemelerine izin verilmemelidir. Acil servisin dışında bir triyaj alanı oluşturulmalıdır. 8 / 19

9 Dekontaminasyon Alanı Kontamine olan hastalar için bir dekontaminasyon alanı oluşturun Yaralılar için çoklu duş sistemi Radyasyon deteksiyonu (girişte ve çıkışta) Kıyafetlerin değiştirilmesi için gerekli düzenlemeler Dekontaminasyon sonrası insanların istirahat edebilecekleri bir yer temin edilmesi Sağlık personeli için dekontaminasyon alanı 9 / 19

Tesis Hazırlığı Radyasyon ölçümü Yaralı olmayanlar için dekontaminasyon sistemleri Yaralılar için triyaj alanı Kontaminasyon kontrolü Koruyucu tedbirler (partikül

10 Tesis Hazırlığı Radyasyon ölçümü Yaralı olmayanlar için dekontaminasyon sistemleri Yaralılar için triyaj alanı Kontaminasyon kontrolü Koruyucu tedbirler (partikül maskesi, çift eldiven) Kontamine kıyafetler ve eşyalar için korumalı bidonlar Zemini örten kalın örtüler Kontamine hastalar için özel giriş ve nakil tedbirleri 10 / 19

11 Radyasyonun Deteksiyonu ve Ölçümü Cihazlar Kontaminasyonu belirleme - GM Survey Meter (Geiger sayacı) Maruziyet miktarını ölçme - Ion Chamber (İyon odası) Kişisel Dozimetreler Film dozimetre Kalem dozimetre (analog & dijital) 11 / 19

12 Radyasyonun Deteksiyonu ve Ölçümü 12 / 19

13 Hasta Yönetimi - Triyaj Triyaj Öncelikle tıbbi triyaj Radyasyon maruziyeti ve kontaminasyon ikinci öncelikli 13 / 19

14 Hasta Yönetimi - Dekontaminasyon Yaralının kıyafetlerini ve şahsi eşyalarını dikkatlice çıkartın, torbalayın, emniyetli bir şekilde depolayın (kontaminasyon %95 azaltılır) Yaralıdan mümkünse biyolojik örnekler alın (nazal smear) Yabancı cisimleri aksi söylenene kadar radyoaktif materyalmiş gibi yaklaşın Dekontaminasyon önceliği: Önce yaralar sonra sağlam cilt En fazla kontamine olan bölgeden başlayın Her yaralıdan sonra dış eldivenleri değiştirin 14 / 19

15 Hasta Yönetimi - Dekontaminasyon Kontaminasyonu en aza indirmek için bıyık ve sakalları elektrikli makine yardımı ile traş edin Kontamine olmayan yaraları su geçirmez malzeme ile kapatın Kontamine yaralar: Steril malzeme ile irrige edin Uzman hekime danıştıktan sonra kontamine debridmanları uzaklaştırın ve güvenli bir yerde biriktirin Agresif müdahaleden kaçının Sık sık temizlik malzemesini değiştirin Saçlı deri ve sağlam cildi su ve sabun ile dekontamine edin Temizlenmiş ve pansumanı yapılmış yaraları su geçirmez malzeme ile kapatın 15 / 19

16 Hasta Yönetimi - Dekontaminasyon Yaralının el ve ayaklarının terlemesi için ilave tedbirler(cerrahi eldiven) Dekontaminasyon sonrası deteksiyon ve ölçüm Kullanılan tıbbi malzemelerin ağzı kapalı torbalarda, özel korumalı kaplarda biriktirilmesi Kirli bölgede kullanılan sedyelerin hep kirli bölgede kullanılması Temiz malzeme akışının temizden kirli bölgeye doğru olması Her yaralıdan sonra bol su ile deşarj yapılması 16 / 19

17 Akut Radyasyon Sendromu Prodromal dönem Doz > 100 rem Bulantı, kusma, diyare, halsizlik Yüksek dozlarda daha ciddi ve daha erken gelişen semptomatoloji Hastalık dönemi Hematopoetik Gastrointestinal Merkezi sinir sistemi Olay oluş zamanı 17 / 19 Etkilerin ciddiyeti

18 Akut Radyasyon Sendromu (Prof.M.Ali ÖZGÜVEN) 18 / 19

19 Eksternal Işınlanmanın Tedavisi Radyasyon hasarının ciddiyeti tahmin etmek zordur Belirti ve bulgular ne kadar hızlı gelişir ve ciddi olursa maruziyet o kadar ciddidir. Hangileri psikosomatik?. Lenfosit sayımı Lenfositlerin kromozomal analizi Tedavi semptomatiktir. İlk hedef enfeksiyondan korumak ve enfeksiyon varsa tedavi etmektir Hematopoetik büyüme faktörleri (HGF) Işınlanmış kan ürünleri Antibiyotik tedavisi Elektrolit desteği 19 / 19

Benzer belgeler

Eksternal Kontaminasyon ve Dekontaminasyon Teknikleri

DERLEME DOI:10.4274/nts.2017.025 Nucl Med Semin 2017;3:211-215 Eksternal Kontaminasyon ve Dekontaminasyon Teknikleri External Contamination and Decontamination Techniques Semra İnce Sağlık Bilimleri Üniversitesi,