KOBÝ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasýna Yönelik bir Öneri: Metal Ýþleme Sektöründen Bir Uygulama

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KOBÝ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasýna Yönelik bir Öneri: Metal Ýþleme Sektöründen Bir Uygulama"

Transkript

1 Ekoloji 18, 69, (2008) ARAÞTIRMA NOTU KOBÝ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasýna Yönelik bir Öneri: Metal Ýþleme Sektöründen Bir Uygulama Ali COÞKUN 1 *, Nurcan KARACA 2 1Fatih Üniversitesi, ÝÝBF, Ýþletme Bölümü, Büyükçekmece, Ýstanbul-TÜRKÝYE 2Fatih Üniversitesi, Ýstanbul Meslek Yüksek Okulu, 34500, Büyükçekmece, Ýstanbul- TÜRKÝYE *Corresponding author: alicoskun@fatih.edu.tr Özet Avrupa Birliði uyum sürecinin de etkisi ile sanayi iþletmelerimizin ve halkýmýzýn çevreye olan duyarlýlýðý son yýllarda artmaktadýr. Ýþletmeler, çevreye olan duyarlýlýklarýný göstermek, tüketicilerin bu yöndeki taleplerini karþýlamak ve bazý yasal yükümlülükleri yerine getirmek gibi nedenlerden dolayý çevreye duyarlý üretim teknolojileri kullanmaya baþlamýþlardýr. Ýþletmelerin, çevreye duyarlý olmak maksadýyla üretim sistemlerinde, kullanýlan madde ve malzemelerde veya süreçlerde yaptýklarý deðiþiklikler, bu iþletmelere ek maliyetler getirmektedir. Bu çalýþmada, ülkemizdeki küçük ve orta boy iþletmelerin (KOBÝ) katlanmak zorunda olduklarý çevresel maliyetlerin üretim maliyetleri içindeki yeri ele alýnmýþtýr. Çalýþmada, KOBÝ'ler için çevresel maliyetler; "çevresel yatýrým maliyetleri", "çevresel yönetim ve iþletme maliyetleri" ve "çevresel risk yönetim maliyetleri" olarak üç ana baþlýk altýnda toplanmýþtýr. Bu maliyet sýnýflandýrmasýnýn bir uygulamasý, metal iþleme sektöründe faaliyet gösteren bir KOBÝ'nin çevre maliyetleri incelenerek yapýlmýþtýr. Çalýþmanýn sonuçlarýna göre, 5 yýllýk bir plan çerçevesinde, uygulama yapýlan iþletmenin çevre koruma amaçlý olarak yapacaðý ek maliyetlerin yýllýk iþletme maliyetlerinin % 7'si oranýnda gerçekleþeceði belirlenmiþtir. Anahtar Kelimeler: Çevre, KOBÝ, maliyet, muhasebe, yönetim. A Suggestion to the Classification of Environmental Costs in SMEs: An Application in Metal Processing Sector Abstract In recent years due to integration process to the European Union public awareness of both the citizens and the manufacturing companies in Turkey on environmental issues is growing. Turkish companies initiated using environmental friendly technologies in order to demonstrate their environmental awareness, to satisfy the customers' environmental requests and to fulfill the legal responsibilities. The changes made in the manufacturing systems, material usage and the processes to implement environmental friendly technologies bring additional costs to the companies. In this study we determine the environmental costs that the small and medium sized enterprises (SMEs) sacrifice in their manufacturing processes. We classified the environmental costs of SMEs into three categories: "environmental investment costs", "environmental management and operating costs" and "environmental risk management costs". Then we applied this environmental cost classification to a SME in metal processing sector. The results of the study show that additional environmental cost reaches approximately 7 % of the total annual costs of the selected SME in a five year plan. Key Words: Accounting, cost, environment, management, SME. Coþkun A, Karaca N (2008) KOBÝ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasýna Yönelik bir Öneri: Metal Ýþleme Sektöründen Bir Uygulama. Ekoloji 18, 69, GÝRÝÞ Avrupa Birliði ile müzakere sürecinde Türkiye açýsýndan en zorlu baþlýklardan biri, çevre konusudur. AB Çevre Mevzuatý'na Türkiye'nin tam uyumunun faturasýnýn kimyasallar hariç yaklaþýk 58 milyar euro olacaðý tahmin edilmektedir. Bu rakamýn yaklaþýk olarak üçte ikisinin kamu, üçte birinin de özel sektör kuruluþlarýnýn altyapý ve üst yapý yatýrýmlarýna harcanmasý öngörülmektedir (Akça ve ark. 2005). Ýlk defa 1983'de yayýmlanmýþ olan ve 26 Nisan 2006 tarihinde 5491 sayýlý kanunla yeniden düzenlenen Çevre Kanunu'na göre, devlet ve belediyelerin kanalizasyon sistemleri ve arýtma tesisleri gibi alt yapý yatýrýmlarý yapmalarý ön görülmektedir. Organize sanayi bölgeleri veya Geliþ: / Kabul: No: 69,

2 Ekoloji Coþkun ve Karaca kooperatif þeklinde yapýlanmýþ sanayi bölgeleri ise, resmi kurumlarýn yapýlanmasýný beklemeden bu iþlevi yerine getirmekten sorumlu tutulmuþtur (Çevre Kanunu, 2006). Bu kurum veya kuruluþlarýn eksik veya yetersiz kaldýðý durumda ise, iþletmeler kendi atýklarýnýn, özellikle de atýk sularýnýn arýtýmýndan sorumludurlar. Çevre Kanunu'nun Kirletme Yasaðý ile ilgili 8. maddesi gereðince, her türlü atýk ve artýðý, yönetmeliklerde belirlenen standartlar ve yöntemlere aykýrý olarak ve çevreye zarar verecek biçimde doðrudan alýcý ortama vermek, depolamak, taþýmak veya uzaklaþtýrmak yasaktýr. Kirlenme ihtimalinin bulunduðu durumlarda ilgililerin, kirlenmenin meydana geldiði hallerde ise, kirletenlerin; kirlenmeyi durdurmasý, gidermesi veya azaltmasý için gerekli tedbirleri almasý gerekmektedir (Çevre Kanunu, 2006). Çevre Kanunu'nda, hava kirliliði yönünden kurulmasý ve iþletilmesi izne tâbi olmayan tesislerin iþletilmesi sýrasýnda yönetmelikle belirlenen standartlara aykýrý emisyona neden olanlara para cezasý öngörülmektedir (Çevre Kanunu, 2006). Avrupa Birliði uyum sürecinde özellikle küçük ve orta ölçekli iþletmeler (KOBÝ) için maliyet oluþturacak bazý çevresel direktifler þunlardýr: Su Çerçeve Direktifi (Directive 2000/60/EC), yüzeydeki ve yeraltýndaki tüm su kaynaklarýnýn iyi bir duruma getirilmesini öngörmektedir. Direktifin esas felsefesi, su kaynaklarýný kirleten kesimlerin, bu kirlenmeden doðan bedelleri ödemesi ve temizleme maliyetlerini de yüklenmesi üzerine kurulmuþtur. Atýklarýn Saklanmasý Direktifi (Directive 2006/12/EC) ile, atýklarýn saklanýrken çevreye getirecekleri olumsuz etkilerin önlenmesi amaçlanmaktadýr. Özel sektör atýklarýnýn türlerine göre ayrýlmasý, denetlenmesi gibi maliyetlere katlanacak, buna karþýlýk daha baþarýlý bir geri dönüþüm stratejisiyle önemli avantajlar elde edilecektir. Hava Kirliliði Direktifi (Directive 89/427/EEC), hava kalitesini belli sýnýrýn üzerinde bozan kirleticilerin kullanýmýný yasaklar ve kirlenmeyi engelleyici sistemler öngörür. Bu alanda özel sektörün üzerine düþen görevler, özellikle taþýmacýlýk, imalat ve tarým sektörlerinde genel olarak emisyonlarýn düþürülmesi için uygun yakýt tiplerinin ve arýtma teknolojilerinin kullanýlmasýdýr. Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Direktifi ile (Directive 96/61/EC), 50 tip imalat tesisi belirlenmiþ 60 ve bu konuda "imalat süreçleri için en uygulanabilir teknolojiler" listesi yayýnlanmýþtýr. Yeni çevresel düzenlemeler doðrultusunda, ülkemizde sanayi iþletmeleri, üretim süreçlerini yeniden yapýlandýrma gereksinimi duymuþ ve bunun sonucunda çevreci üretim teknolojileri kullanmaya baþlamýþlardýr. Üretim çevresinde yaþanan bu geliþmelerden, ülkemizdeki KOBÝ'ler de etkilenmiþ ve ek çevresel maliyetlere katlanmak zorunda kalmýþlardýr. Ýþletmelerin, çevreye duyarlý olmak maksadýyla kullandýklarý madde ve malzemeler, üretim sistemlerinde veya süreçlerinde yaptýklarý deðiþiklikler, bu iþletmelere ek maliyetler getirmektedir. Çevresel Maliyetlerin Tanýmý Çevre Koruma Ajansý (EPA)'nýn 1969 yýlýnda kurulmuþ olmasýna raðmen, çevre koruma ile ilgili iþletme düzeyinde çalýþmalara ve çevresel raporlarýn hazýrlanmasýna 1980'lerin sonlarýnda baþlanabilmiþtir. Çevresel bilgilerin, muhasebe sistemlerinde raporlanmasý ise ancak 1990'larýn baþýný bulmuþtur. 1990'larýn ikinci yarýsýnda, "çevre muhasebesi-yeþil muhasebe" gibi kavramlar kullanýlmaya baþlanmýþ, birçok Avrupa ülkesinde finansal tablolarda çevresel maliyetlerle ilgili ekler hazýrlanmaya baþlanmýþ ve ISO çevre yönetim standartlarý ortaya çýkmýþtýr (Fleichman ve Schuele 2006). Çevre muhasebesinin, hem finansal muhasebeyi hem de maliyet ve yönetim muhasebesini ilgilendiren yönü vardýr. Çevresel finansal muhasebe, iþletme dýþýndaki kullanýcýlar için iþletmenin çevre koruma faaliyetleri ile ilgili finansal bilgiler sunmaktadýr. Çevre yönetim muhasebesi, iþletmenin kullandýðý malzeme ve enerji gibi kaynaklarla ilgili ve çevresel kararlara esas teþkil edecek tüm maliyet bilgilerinin tanýmlanmasýný, toplanmasýný, tahmin edilmesini, analiz edilmesini ve raporlanmasýný içermektedir (Xiaomei 2004). Yöneticiler, mamul ve süreç tasarýmý, mamul karmasý oluþturulmasý, tesisi konumlandýrma, satýn alma, sermaye yatýrýmlarý gibi kararlarýnda diðer maliyetlerin yanýnda çevresel maliyetleri de göz önüne almalýdýrlar. Ayrýca yöneticiler, risk yönetiminde, performans deðerlendirmesinde, maliyet daðýtýmý ve kontrolünde ve mamul fiyatýnýn belirlenmesinde çevresel maliyetleri kullanmalýdýr (Özbirecikli 2000). Çevre ile ilgili maliyet yönetim sistemi oluþturulurken, atýklarýn kaynaðýnda kontrol No: 69, 2008

3 KOBÝ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasýna Yönelik... Ekoloji edilmesini dikkate alan veya daha az atýk üretilmesini saðlayan çözümleri destekleyen bir sistem, uzun vadede iþletmeye kâr saðlayabilecek bir sistemdir. Standart yönetim muhasebesi sistemleri, iþletmelerin çevresel maliyetlerini göstermekte veya kontrol etmekte yetersiz kalmaktadýr (Alagöz ve Yýlmaz 2001). Ancak çevresel sorunlarýn her geçen gün önem kazanmasý, iþletmelerin çevresel maliyetlerin yönetilmesini dikkate almalarýný bir zorunluluk haline getirmiþtir. Bu konudaki en doðru yaklaþým çevresel stratejilerin önceden belirlenmesi ve maliyetlerinin hesaplanarak iþletmenin muhasebe yönetimi içerisinde deðerlendirilmesidir. Geleneksel muhasebe sistemleri üretim maliyetlerini hesaplarken, atýklarýn kontrolü, yok edilmesi, kirliliðin önlenmesi amacýna yönelik maliyetleri, geri dönüþüm süreçlerini ve yasal düzenlemelere uyumun gerektirdiði maliyetleri dikkate almamaktadýr (Nemli 1999, Özbirecikli 2000). Türkiye'de de son yýllarda sanayi iþletmelerinin faaliyetlerini çevresel açýdan izlemesi, analiz etmesi ve raporlamasýný zorunlu kýlacak düzenlemeler yapýlmaya baþlanmasý ile birlikte iþletmelerin, çevresel maliyetlerini tanýmlamalarý, sýnýflandýrmalarý ve muhasebe kayýtlarýnda ayrýntýlý olarak izlemeyip raporlamalarý gerekmektedir (Can 2006). Avrupa Birliði'nin çevresel konulara ilgisi ve bakýþý, uyum sürecindeki üye ülkelerin sýkça gündemine girmektedir ve bu kapsamda çevresel konularýn finansal tablolara girmesi de istenmektedir (Gökdeniz 2003). Geliþmiþ ülkelerde çevresel maliyetler, toplam maliyetler içinde %20 gibi yüksek bir paya sahip olmuþtur. Amerika'daki sanayi iþletmelerinin, satýþlarýnýn %10'u kadar bir tutarda çevresel maliyete katlanmalarý gerektiði belirlenmiþtir (Can 2006). Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasý Ýþletmelerde çevresel maliyet ve giderler genellikle ayrý bir hesapta kaydedilmemektedir. Çevre ile ilgili giderler, genel üretim giderleri veya genel yönetim giderleri içinde; çevresel yatýrým maliyetleri ise, duran varlýklarda izlenmektedir. Finansal muhasebe kapsamýnda çevresel unsurlar nedeni ile katlanýlan ek maliyetler izlenmek istendiðinde, çevre giderleri ve maliyetleri veya çevresel yükümlülükler gibi ayrý bir hesapta izlenebileceði gibi, nazým hesaplarda da izlenebilir. Çevresel maliyetler, finansal tablolarýn dipnotlarýnda belirtilmek suretiyle veya ayrý bir rapor hazýrlanarak da izlenebilir (Sönmez ve Bayri 2004). Çevresel maliyetlerin sýnýflandýrýlmasýnda iþletme yazýnýnda farklý yaklaþýmlar görülmektedir. Hansen ve Mowen (2003), Parker (2000) ve Nemli (1999), çevresel maliyetleri, toplam kalite yönetimi yaklaþýmýna göre dört grupta sýnýflandýrmýþlardýr: "önleme maliyetleri", "deðerlendirme maliyetleri", "içsel hata maliyetleri" ve "dýþsal hata maliyetleri". Kýrlýoðlu ve Can (1998), Alagöz ve Yýlmaz (2001), Özbirecikli ve Melek (2002) ve Can (2006), çevre maliyetlerini üç kategoride ele almýþlardýr: "Azaltma (kaçýnma) maliyetleri", "kullanma maliyeti" ve "zarar (hasar) maliyetleri". Azaltma (kaçýnma) maliyetleri, çevre planlamasý, çevresel eðitim, süreç kontrol, emisyon ölçü cihazlarý, çevreye zararsýz mamul tasarým, geri dönüþüm tasarýmlarý, çevreye zararsýz ambalaj geliþtirme, biyolog, kimyager ve çevre mühendislik hizmetleri, çevre raporlarý, çevre etiketleri, çevre yönetim sistemi ve çevre denetimi ile ilgili maliyetlerden oluþmaktadýr. Kullanma maliyetleri, hava, su, toprak, doðal gaz, petrol, kömür ve enerji maliyetleri ile gürültü ve görüntü maliyetinden oluþmaktadýr. Zarar (hasar) maliyeleri hava, su ve görüntü kirliliði maliyetleri, cezalar ve tazminatlar, kefalet ve garanti giderleri, çevre temizleme maliyetleri, þikayet araþtýrmalarý ve diðer zarar maliyetlerinden oluþmaktadýr. Çetin ve Ark. (2004) ve Özbirecikli (2000) ise, çevresel maliyetlerin "potansiyel olarak gizli maliyetler", "þarta baðlý maliyetler" ve "imaj iliþki maliyetleri" olarak üç ana baþlýk altýnda sýnýflandýrýlabileceðine deðinmiþlerdir. Potansiyel olarak gizli maliyetler, yasal düzenlemelerden kaynaklanan düzenli maliyetlerden; hazýrlýk aþamasýndaki öncül maliyetlerden; malzeme, iþçilik gibi geleneksel maliyetlerden ve eðitim, denetim, sigorta gibi isteðe baðlý maliyetlerden oluþmaktadýr. Þarta baðlý maliyetler, cezalar, tazminatlar, onarým maliyetleri, kayýp veya zararlar gibi maliyetlerdir. Ayrýca, müþterilerle, sigorta þirketleriyle, çalýþanlarla, yatýrýmcýlarla, devletle veya diðer gruplarla iliþkilerle ve þirketin imajý ile ilgili çevresel maliyetler de bulunmaktadýr. Canadian Institute of Chartered Accountants kurumunun yaklaþýmýna göre (Parker 2000) çevresel maliyetler üç grupta incelenebilir: "önleme maliyetleri", "kaynaklarýn korunmasý maliyeti" ve "çevresel zarar /kayýp maliyeti". Beer ve Friend (2006) çevresel maliyetleri iki ana No: 69,

4 Ekoloji Coþkun ve Karaca baþlýkta açýklamýþtýr: "Ýçsel maliyetler" (dönüþüm maliyetleri, gizli maliyetler, tesadüfî maliyetler ve imaj ve iliþki maliyeti) ve "dýþsal maliyetler" (çevresel düzeyin azalmasý maliyeti ve insanî etkilerin maliyeti). Bu çalýþmada, KOBÝ'lerin katlanmak zorunda olduklarý çevresel maliyetler incelenecek ve bu maliyetler özelliklerine göre sýnýflandýrýlacaktýr. Çalýþmanýn son bölümünde, maliyet sýnýflandýrmasýnýn bir uygulamasý, metal iþleme sektöründe faaliyet gösteren bir KOBÝ'nin çevre maliyetleri incelenerek yapýlacaktýr. MATERYAL VE METOT KOBÝ'ler için Çevresel Maliyet Bu çalýþmada, KOBÝ'ler için daha kolay anlaþýlabilir, maliyet yönetimi açýsýndan uygulanýlabilirliliði fazla ve üretim maliyetlerine yansýtýlmasý kolay bir çevresel maliyet sistemi önerilerek, çevresel maliyetler üç ana baþlýk altýnda toplanmýþtýr: 1. Çevresel yatýrým maliyetleri (atýk kontrol ve atýk azaltmaya yönelik yatýrým maliyetleri), 2. Çevresel yönetim ve iþletme maliyetleri (üretim süreci boyunca çevresel etkilerin yönetilmesi, kontrolü, arýtma tesislerinin iþletilmesi, analiz ve testler, personel giderleri, vs.) 3. Çevresel risk yönetim maliyetleri. Bu üç baþlýk altýnda belirlediðimiz çevresel maliyelerin her birinin içerdiði maliyetler Tablo 1'de özetlenmiþtir. Uygulama örneðimizde yukarýdaki maliyet sýnýflamasý kullanýlacaktýr. Veri Toplama Tekniði Bu çalýþmada elde dilen veriler doðrudan firma yetkili ve yöneticileri ile yapýlan toplantýlarla ve ikili görüþmelerle elde edilmiþtir. Firmanýn stratejik yatýrým ve planlarý çevresel maliyetler açýsýndan incelenerek, oluþabilecek maliyet ve riskler ortaya konulmuþtur. Çevresel yapýlanma esnasýnda karþýlaþýlan maliyetler firmanýn verdiði bilgiler esas alýnmak sureti ile deðerlendirmeye alýnmýþtýr. BULGULAR Sert krom kaplama sektörü metal iþleme sektörünün ülkemizdeki önemli kollarýndan birisidir. Çalýþmanýn bu bölümünde Ýstanbul'da ilgili sektörde faaliyet gösteren bir küçük ölçekli iþletme ele alýnarak, bu tip bir iþletmenin yeni yönetmelik, direktif ve AB uyum sürecinde karþýlaþabileceði çevresel maliyetler belirlenerek sýnýflandýrýlmaya çalýþýlacaktýr. Ayrýca, bu tip bir 62 Tablo 1. KOBÝ'ler için Doðabilecek Çevresel Maliyetler. iþletmenin çevresel maliyetlerinin genel üretim giderlerine etkileri tartýþýlacaktýr. Ýlgili iþletme, çeþitli parçalara Krom (Cr) kaplamacýlýk yapmaktadýr. Bu iþlem, çevresel açýdan hassasiyet ifade eden bir iþlem olduðundan, iþletme uygulamasý açýsýndan ideal bir kuruluþ olarak belirlenmiþtir sayýlý Kanun ile deðiþik tarihli 2560 sayýlý ÝSKÝ Genel Müdürlüðü'nün Kuruluþ ve Görevleri Hakkýnda Kanunun 19. ve 20. maddelerine dayanýlarak hazýrlanan Atýksularýn Kanalizasyona Deþarj Yönetmeliðinde endüstriyel sektörler atýksularýn çevresel riskleri açýsýndan 1 ila 6 deðerleri arasýnda sýnýflandýrýlmýþtýr. Ýlgili sektör grubu "Metal son iþlemler endüstrisi" grubu altýnda 6 (en yüksek risk grubu) deðeri ile belirtilmiþtir. Ýlgili sektör dalýnda ülkemizde faaliyet gösteren çok sayýda tesis ve iþletme vardýr. Bu çalýþma kapsamýnda Ýstanbul Ýkitelli Organize Sanayii Bölgesinde (ÝOSB) bir ön çalýþma yapýlmýþtýr. ÝOSB'de 37 ayrý sanayi kooperatifi No: 69, 2008

5 KOBÝ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasýna Yönelik... Ekoloji bulunmakta ve 200'den fazla firma metal kaplama sektöründe faaliyet göstermektedir. Bazý firma yetkilileri ile yapýlan görüþmeler sonucunda atýk sularý kooperatifler tarafýndan toplu arýtým yoluyla bertaraf edilmeyen KOBÝ'lerin çoðu, çevresel açýdan yeterli yapýlanmaya ve yönetim organizasyonuna sahip olmadýklarýný, idari ve hukuki sorunlar yaþadýklarýný ifade etmiþlerdir. Ýþletmenin Yýllýk Kapasite Hesabý Bu bölümde, ilk olarak uygulama konusu olan iþletmenin yýllýk üretim kapasitesi hesaplanarak, bu hesaplar doðrultusunda bir yýllýk üretim planý belirlenecektir. Belirlenen üretim planý kapsamýnda, yýllýk iþletme giderleri belirlenecektir. Bu iþletmede krom kaplama iþlemleri için 6000 lt'lik krom kaplama banyosu ve A (amper) amperaj mevcut redresörler darboðaz teþkil etmemektedir. Yani yýllýk maksimum üretim kapasitesi bu iki deðer esas alýnarak hesaplanabilir. Üretim Amaçlý Yýllýk Tüketim Kapasiteleri Tüketim Miktarlarý: Kromik asit= ,84 = kg/yýl Sülfirik asit= ,01 = 50 kg/yýl Kaplamacýlýkta kullanýlan diðer kimyevi müstahzar ve müstahsallar (düzeltici, ýslatýcý, parlatýcý, vs.)= ,1= 504 kg/yýl Üretilen mamul miktarý yani yýllýk krom kaplama kapasitesi = / 0,016= m 2 /yýl olarak hesaplanmýþtýr. Ýþletmenin hazýrladýðý üretim planý çerçevesinde yýllýk net üretim ve satýþ miktarýnýn, toplam kapasitenin %82'si düzeyinde gerçekleþeceði düþünülmektedir (toplam m 2 satýþ hedeflenmiþtir). Yýllýk iþletme giderlerinin, çevresel maliyetler hariç, YTL olarak gerçekleþmesi öngörülmüþtür (Tablo 2). Ýþletmenin çevresel maliyetleri, önceki bölümde önerilen esaslara göre belirlenecek ve sýnýflandýrýlacaktýr. TARTIÞMA VE SONUÇ Çevresel Yatýrým Maliyetleri 2005 yýlýnýn son döneminde yapýlan çevre düzenlemelerine göre KOBÝ'ler eðer toplu olarak arýtým yapmýyorlarsa atýk su yönetmeliðinin ilgili maddesince, kendi atýk sularýnýn deþarj sýnýrlarýna uygunluðundan sorumludurlar. Ýþletme bunu üç aylýk raporlarla belgelemek zorundadýr. Ayný zamanda Endüstriyel Atýk Gaz Kontrolü Yönetmeliði'ne göre kromaj ve metal kaplama Tablo 2. Ýþletmenin Yýllýk Giderleri (Çevresel maliyetler hariç). sektöründe faaliyet gösteren bu tür iþletmeler, baca gazý emisyonlarýný her sene emisyon raporlarýyla belgelemeli ve eðer uygun emisyon þartlarý saðlanamýyorsa, gerekli kontrol ve yönetim tedbirlerini almak zorundadýrlar. Bu iþletmenin son olarak yönetmek zorunda olduðu çevresel bir diðer konu ise, üretim sürecinde ve atýk sularýn arýtýlmasý sonucu oluþan tehlikeli ve zararlý atýklarýn depolanmasý, kontrol edilmesi ve uzaklaþtýrýlmasýdýr. Ýþletme 2006 mali yýlýnýn ilk 4 aylýk döneminde çevresel etkileri yönetmek ve ilgili mevzuatlara uygun üretim yapma amacýna yönelik olarak bir dizi çevresel yatýrým yapmýþ ve ISO Çevre Yönetim Sistemi uygulamasýna ilk adýmý atmýþtýr. Bu süreç içerisinde yapýlan çevresel yatýrým maliyetleri Tablo 3'de sunulmuþtur. Ýlgili yatýrýmlarýn proje ömrü 5 yýl olarak planlanmýþtýr yýlý baþýnda yapýlan toplam çevresel yatýrýmlar YTL olarak gerçekleþmiþtir. Beþ yýllýk proje ömrü dikkate alýndýðýnda yýllýk çevresel yatýrým maliyeti YTL'dir. Çevresel Yönetim ve Ýþletme Giderleri Çevresel yatýrým maliyetlerinin yaný sýra ilgili tesis ve üretimin çevresel açýdan iþletilmesi ve yönetilmesi de iþletmeler için planlanmasý gereken bir maliyettir. Bu kapsamda incelenen iþletmenin No: 69,

6 Ekoloji Coþkun ve Karaca Tablo 3. Ýþletmenin Çevre Yatýrým Maliyetleri. Tablo 4. Çevresel Yönetim ve Ýþletme Giderleri. yýllýk çevre yönetim ve iþletme giderleri YTL'dir. Ancak iþletme, atýk gaz filtresiyle buhar halindeki kromik asidi yoðunlaþtýrmak suretiyle geri hammadde kazanýmý saðladýðýndan dolayý YTL'lik geri kazaným elde etmektedir. Bunun sonucunda yýllýk çevre yönetim ve iþletme giderlerinin net olarak YTL olduðu belirlenmiþtir (Tablo 4). Çevresel Risk Giderleri Çevre maliyetlerinde diðer önemli bir konu, çevresel risk yönetimidir. Bu çalýþmaya konu olan tür ve boyuttaki bir iþletme için bu çeþit maliyetler çok tehdit edici görünmemektedir. Fakat bu durum stratejik planda belirli bir bütçenin ayrýlmasý gerekliliðini ve ilgili risklerin tehdidini ortadan kaldýrmaz. Özellikle alýcý ortamý etkileyen emisyona sahip iþletmelerin çevre maliyetlerini planlarken risk yönetimini de dikkate almalarý ve ileride gerçekleþebilecek kaza ve çevrenin olumsuz etkilenmesi durumlarýný hesaba katmalarý gerekmektedir. Bu kapsamda düzenli bir acil durum bütçesi bu riskin yönetimi için ayrýlmýþ olmalýdýr. Ýlgili iþletme, gerçekleþebilecek cezai müeyyideler, yaptýrýmlar ve istenmeyen emisyonlarýn temizlenmesi gibi konular için yýllýk YTL bütçe ayýrmýþtýr. Maliyet Özeti Sonuç olarak bu iþletmenin, çevresel yatýrým maliyetlerinin yýllýk amortismaný, çevresel yönetim ve iþletme giderleri ile çevresel risk giderlerinin toplamýndan oluþan çevresel maliyetlerinin, iþletmenin yýllýk giderlerinde yaklaþýk % 7,44 oranýnda bir artýþa neden olacaðý belirlenmiþtir. (Tablo 5). Bulunan sonuçlara göre, çevresel maliyetlerin en önemli kýsmýnýn yapýlmasý gereken çevresel yatýrýmlar olduðu belirlenmiþtir. Ýþletmelerin çevresel yatýrým maliyetlerinin yaný sýra, çevre iþletme ve yönetimi için düzenli olarak çevresel amaçlý bütçe ayrýlmasý ve oluþacak maliyetlerin planlanmasý gerekmektedir. Tablo 5. Yýllýk Gider Toplamý (Çevresel Maliyetler Dahil). Ýþletmenin çevresel maliyetleri dikkate aldýðýnda ortaya çýkacak olan yeni maliyetler önceden planlanmalýdýr. Çevresel maliyetler, yýllýk giderlerde iþletmenin ve ürettiði mamullerinin türüne göre deðiþen oranlarda artýþa neden olacaktýr. Bu çalýþmada, Avrupa Birliði uyum sürecinde üretim sektöründe faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli iþletmelerin çevresel yönetim ve yapýlanma çalýþmalarý kapsamýnda ortaya çýkabilecek maliyetlerinin bir analiz ve deðerlendirmesi yapýlmýþtýr. Elde edilen sonuçlar ilgili sektöre genellenemez; genel sonuçlarýn elde edilebilmesi için bu çalýþmanýn yaygýnlaþtýrýlarak sektörü temsil edebilecek oranlarda inceleme yapýlmasý gereklidir. Bununla birlikte, bu çalýþmada elde edilen sonuçlar göstermiþtir ki, çevre maliyetleri örnek iþletmemiz için önemli bir mâli yük oluþturmaktadýr. Özellikle atýklarýn arýtýlmasý ve kontrolü konusunda iþletme bazýnda bireysel çözümler yerine toplu çözümler (sanayi bölgeleri, kooperatifler, vs.) KOBÝ'ler için daha ekonomik ve düþük maliyetli çözüm alternatifi olarak görülmektedir. Ayrýca KOBÝ'lere, çevresel yatýrýmlarý için, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý, T.C. Çevre ve Orman Bakanlýðý veya KOSGEB gibi devletin yetkili kurumlarýnca teþvikler saðlanabilir. 64 No: 69, 2008

7 KOBÝ'lerde Çevresel Maliyetlerin Sýnýflandýrýlmasýna Yönelik... Ekoloji KAYNAKLAR Akça L, Knudsen JF, Semeniene D (2005) Yüksek Maliyet Çevre Yatýrýmlarýnýn Planlanmasý için Teknik Yardým, Türkiye Projesi Sonuç Raporu. Çevre ve Orman Bakanlýðý Merkezi Finans ve ihale birimi. Sözleþme No: TR/ /001. Yayýn Tarihi: 12 Ekim 2005 Alagöz A, Yýlmaz B (2001) Çevre Muhasebesi ve Çevresel Maliyetler. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araþtýrmalar Dergisi 1-2, Beer P, Friend F (2006) Environmental accounting: A management tool for enhancing corporate environmental and economic performance. Ecological Economics 58, Can AV (2006) Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Açýsýndan Çevresel Maliyetler. In: Türkiye Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Sempozyumu - I Bildiri Kitabý, Haziran 2006, Kartepe-Kocaeli, Çetin AT, Özcan M, Yücel R (2004) Çevre Muhasebesine Genel Bakýþ. SÜ ÝÝBF Sosyal ve Ekonomik Araþtýrmalar Dergisi 7, Çevre Kanunu (2006). Çevre Kanunu Kabul No: Kabul tarihi: 9/08/1983. Deðiþiklik Kanun No: Kabul tarihi: 26/4/2006. Fleichman RK, Schuele K (2006) Green Accounting: A Primer. Journal of Accounting Education 24, Gökdeniz Ü (2003) Avrupa Birliðinde Çevre Muhasebesine Bakýþ ve Bir Sistemsel Yaklaþým Modeli. Muhasebe ve Finansman Dergisi 19, Hansen DR, Mowen MM (2003) Cost Management. Thomson South Western, Ohio. Kýrlýoðlu H, Can AV (1998) Çevre Muhasebesi. Deðiþim Yayýnlarý, Adapazarý. Nemli E (1999) Çevre Muhasebesinin Ýki Yönü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2, 11, Özbirecikli M (2000) Çevre Muhasebesi Kavramý ve Yönetsel Kararlara Katkýlarý. Muhasebe ve Finansman Dergisi 7, Özbirecikli M, Melek Z (2002) Çevre Muhasebesi ve Çevresel Maliyetlerin Maliyet Muhasebesi Sistemine Etkileri Bir Araþtýrma. Muhasebe ve Finansman Dergisi 14, Parker LD (2000) Environmental Costing: A Path to Implementation. Australian Accounting Review 3, Xiaomei L (2004) Theory and Practice of Environmental Management Accounting. International Journal of Technology Management and Sustainable Development 1, No: 69,

Tehlikeli Atýk Çözümünde EKOVAR...

Tehlikeli Atýk Çözümünde EKOVAR... ARA DEPOLAMA www. ekovar.com info@ ekovar.com Hilal Mah. 50. Sokak, 4. Cad. No: 8/8 Yýldýz - Çankaya / ANKARA Tel : +(90) 312 442 13 05 +(90) 312 442 11 43 Faks : +(90) 312 442 13 06 Tehlikeli Atýk Çözümünde

Detaylı

Dövize Endeksli Kredilerde KKDF

Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 2009-10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 1. Genel Açýklamalar: 88/12944 sayýlý Kararnameye iliþkin olarak

Detaylı

Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz!

Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz! Asýlsýz iddia neden ortaya atýldý? Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz! 19 Haziran 2004 tarihinde, Ovacýk Altýn Madeni ile hiçbir ilgisi olmayan Arsenik iddialarý ortaya atýlarak madenimiz

Detaylı

Faaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi

Faaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi 10 Faaliyet Raporu Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2010 Dönemi Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar Meydana

Detaylı

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ

BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ IPA Cross-Border Programme CCI No: 2007CB16IPO008 BÝLGÝLENDÝRME BROÞÜRÜ SINIR ÖTESÝ BÖLGEDE KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLÝ ÝÞLETMELERÝN ORTAK EKO-GÜÇLERÝ PROJESÝ Ref. ¹ 2007CB16IPO008-2011-2-063, Geçerli sözleþme

Detaylı

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU.

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU. ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU. Sendikamýz Yönetim Kurulu Üyesi Erhan KAMIÞLI, 28 Mart 2001 tarihi itibariyle H.Ö. Sabancý Holding Çimento Grubu Baþkanlýðý'na atanmýþtýr.

Detaylı

KAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. KONSOLÝDE BÜTÇE ÝLE ÝLGÝLÝ ORANLAR (Yüzde)

KAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. KONSOLÝDE BÜTÇE ÝLE ÝLGÝLÝ ORANLAR (Yüzde) V KAMU MALÝYESÝ 71 72 KAMU MALÝYESÝ Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. A. KONSOLÝDE BÜTÇE UYGULAMALARI 1. Genel Durum 1996 yýlýnda yüzde 26.4 olan

Detaylı

Vergi Usul Kanunu Ceza Hadleri

Vergi Usul Kanunu Ceza Hadleri 2008-107 Vergi Usul Kanunu Ceza Hadleri Ýstanbul, 24 Aralýk 2008 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2008/107 Vergi Usul Kanunu'nda Yer Alan Ve 01.01.2009 Tarihinden Ýtibaren Uygulanacak Had Ve Tutarlar

Detaylı

Türkiye Muhasebe Standartlarý Sorularý Gönderen : abana - 02/03/ :03

Türkiye Muhasebe Standartlarý Sorularý Gönderen : abana - 02/03/ :03 Türkiye Muhasebe Standartlarý Sorularý Gönderen : abana - 02/03/2009 01:03 TÜRKÝYE MUHASEBE STANDARTLARI 1. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Raporlama' isimli TMS'a göre, varlýklarýn cari piyasa

Detaylı

4691 sayýlý Teknoloji Geliþtirme Bölgeleri Kanunu kapsamýnda kurulan ULUTEK TEKNOLOJÝ GELÝÞTÝRME BÖLGESÝ, Uludað Üniversitesi Görükle Kampüsü içerisinde 471.000 m2 alanda hizmet vermektedir. 2006 yýlýnda

Detaylı

YAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI

YAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI YAZI ÝÞLERÝ KARARLAR VE TUTANAKLAR DAÝRE BAÞKANLIÐI ENCÜMEN VE KARARLAR ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ 5393 Sayýlý Belediye Kanununun 35. maddesi gereði Baþkanlýk Makamýnca Encümen Gündemine girmek üzere havale edilen

Detaylı

ASKÝ 2015 YILI KURUMSAL DURUM VE MALÝ BEKLENTÝLER RAPORU

ASKÝ 2015 YILI KURUMSAL DURUM VE MALÝ BEKLENTÝLER RAPORU T.C. AYDIN BÜYÜKÞEHÝR BELEDÝYESÝ SU VE KANALÝZASYON ÝDARESÝ GENEL MÜDÜRLÜÐÜ TEMMUZ 215-1 215 YILI KURUMSAL DURUM VE MALÝ BEKLENTÝLER RAPORU KURUMSAL MALÝ DURUM VE BEKLENTÝLER RAPORU SUNUÞ 518 Sayýlý Kamu

Detaylı

Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar

Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Týbbi Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Akreditasyon; Laboratuvarların, Muayene, Belgelendirme kuruluşlarının ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı

Detaylı

KOBÝ'lere AB kapýsý. Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi

KOBÝ'lere AB kapýsý. Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi 12 1 KOBÝ'lere AB kapýsý Export2Europe KOBÝ'lere yönelik eðitim, danýþmanlýk ve uluslararasý iþ geliþtirme projesi 2 3 Projenin amacý nedir Yurt dýþýna açýlmak isteyen yerli KOBÝ'lerin, Lüksemburg firmalarý

Detaylı

Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Haziran 2008 Dönemi. Faaliyet Raporu

Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Haziran 2008 Dönemi. Faaliyet Raporu 08 Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Haziran 2008 Dönemi Faaliyet Raporu Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar

Detaylı

FÝYATLAR A. FÝYATLARDAKÝ GENEL GÖRÜNÜM

FÝYATLAR A. FÝYATLARDAKÝ GENEL GÖRÜNÜM IX FÝYATLAR 145 146 FÝYATLAR A. FÝYATLARDAKÝ GENEL GÖRÜNÜM 2000 yýlýnda önceki yýlýn önemli ölçüde altýnda seyreden fiyat artýþlarý 2001 yýlýnýn ikinci ayýnda kurlarýn serbest býrakýlmasý sonucu üçüncü

Detaylı

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 2 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç

Detaylı

01 Kasým 2018

01 Kasým 2018 Geri Dönüþüm Markasý... www.adametal.com.tr 01 Kasým 2018 Ada Metal Demir Çelik Geri Dönüþüm San. ve Tic. A.Þ. 1956 yýlýndan bu yana, özellikle metal sektöründe, fabrikalarýn üretim artýklarýný toplayýp

Detaylı

Yat, Kotra Ve Her Türlü Motorlu Özel Tekneler Ýçin Geçerli Olan KDV Ve ÖTV Ora

Yat, Kotra Ve Her Türlü Motorlu Özel Tekneler Ýçin Geçerli Olan KDV Ve ÖTV Ora 2009-40 Yat, Kotra Ve Her Türlü Motorlu Özel Tekneler Ýçin Geçerli Olan KDV Ve ÖTV Ora Ýstanbul, 25 Aðustos 2009 Sirküler Numarasý : Elit - 2009/40 Sirküler Yat, Kotra Ve Her Türlü Motorlu Özel Tekneler

Detaylı

ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý. Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý

ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý. Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý ݺletmelerin Rekabet Gücünün Artýrýlmasý ve Dýºa Açýlmalarýna Mali Destek Programý 2010 içindekiler Orta Karadeniz Kalkýnma Ajansý Kalkýnma Ajanslarýnýn Kuruluþ Amaçlarý Vizyonumuz Misyonumuz Orta Karadeniz

Detaylı

Staja Baþlama Deneme Testleri 2 Gönderen : abana - 18/12/ :44

Staja Baþlama Deneme Testleri 2 Gönderen : abana - 18/12/ :44 Staja Baþlama Deneme Testleri 2 Gönderen : abana - 18/12/2008 12:44 1. Ýþletmenin sahip olduðu ekonomik deðerler aþaðýdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir? A) Gelirler B) Karlar C Varlýklar D) Sermaye

Detaylı

MedYa KÝt / 26 Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetimi konusunda Türkiye nin ilk dergisi HR DergÝ Human Resources Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetim Dergisi olarak amacýmýz, kurulduðumuz günden bu yana deðiþmedi: Türkiye'de

Detaylı

Mart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28

Detaylı

ÖZEL SAYI Yeniden Baþlarken Cumhuriyet Üniversitesi Çevre, Mühendislik ve Çevre Mühendisliði Nedir? Çevre Sorunlarý Araþtýrma Ve Uygulama Merkezi ÇEVRE MÜHENDÝSLÝÐÝ EÐÝTÝMÝNE BAKIÞ Çevre Mühendisi ve Çevreciler

Detaylı

GÝRÝÞ Ülkemizde katý atýklarýn toplanmasý, taþýnmasý, geri kazanýlmasý ve bertarafýna iliþkin yükümlülükler 5393 sayýlý Belediyeler Kanunu ve 5216 sayýlý Büyükþehir Belediyeleri Kanunu ile Belediyeler

Detaylı

Ýçel de Gýda Sanayii Sektöründe Çevre Bilincinin Araþtýrýlmasý

Ýçel de Gýda Sanayii Sektöründe Çevre Bilincinin Araþtýrýlmasý Cilt: 11 Sayý: 42 (22), 3-35 GÝRÝÞ Yoðun tarýmsal üretimin yapýldýðý Ýçel'de gýda sanayi sektörü, ilk üç sýrada yer alan önemli sektörlerden biridir. Ancak, iþgücü ve sermaye üretkenliði yönünden Türkiye

Detaylı

SSK Affý. Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit /75. Sirküler

SSK Affý. Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit /75. Sirküler 2008-75 SSK Affý Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit - 2008/75 Sirküler Sosyal Güvenlik Kurumu'na Olan Prim Borçlarýnýn Ödeme Kolaylýðýndan Yararlanmamýþ Olanlara, Tekrar Baþvuru Ýmkâný Ge

Detaylı

Faaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 31 Mart 2010 Dönemi

Faaliyet Raporu. Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 31 Mart 2010 Dönemi 10 Faaliyet Raporu Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 31 Mart 2010 Dönemi Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar Meydana

Detaylı

KENT KONSEYÝ Çevre ve Saðlýk Çalýþma Grubu GAZÝANTEP ÝLÝ HAVA KÝRLÝLÝÐÝ DEÐERLENDÝRME VE GERÝ KAZANILABÝLÝR AMBALAJ ATIKLARI RAPORU Gaziantep - 2011 GAZÝANTEP ÝLÝ HAVA KÝRLÝLÝÐÝ DEÐERLENDÝRME VE GERÝ KAZANILABÝLÝR

Detaylı

KAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr.

KAMU MALÝYESÝ. Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. V KAMU MALÝYESÝ 73 74 KAMU MALÝYESÝ Konsolide bütçenin uygulama sonuçlarýna iliþkin bilgiler aþaðýdaki bölümlerde yer almýþtýr. A. KONSOLÝDE BÜTÇE UYGULAMALARI 1. Genel Durum 2000 yýlýnda uygulamaya konulan

Detaylı

Kamu Ýhalelerine Katýlacak Olan Mükelleflere Verilecek Vergi Borcu Olmadýðýna Dair Belge Ýle Ýlgili Cuma, 31 Aðustos 2007

Kamu Ýhalelerine Katýlacak Olan Mükelleflere Verilecek Vergi Borcu Olmadýðýna Dair Belge Ýle Ýlgili Cuma, 31 Aðustos 2007 Kamu Ýhalelerine Katýlacak Olan Mükelleflere Verilecek Vergi Borcu Olmadýðýna Dair Belge Ýle Ýlgili Cuma, 31 Aðustos 2007 Taþpýnar Muhasebe Kamu Ýhalelerine Katýlacak Olan Mükelleflere Verilecek Vergi

Detaylı

Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2008 Dönemi. Faaliyet Raporu

Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2008 Dönemi. Faaliyet Raporu 08 Banvit Bandýrma Vitaminli Yem San. A.Þ. 01 Ocak - 30 Eylül 2008 Dönemi Faaliyet Raporu Ýçindekiler Yönetim ve Denetim Kurulu Temettü Politikasý Risk Yönetim Politikalarý Genel Kurul Tarihine Kadar Meydana

Detaylı

BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði

BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði BÝMY 16 - TBD Kamu-BÝB XI Bütünleþik Etkinliði Türkiye Biliþim Derneði, biliþim sektöründe çalýþan üst ve orta düzey yöneticilerin mesleki geliþimi ve dayanýþmalarýný geliþtirmek amacýyla her yýl düzenlediði

Detaylı

6111 Sayýlý Yasa Kapsamýnda Kdv Arttýrýmýnda Bulunmak Ýsteyen Mükellefleri Bekleyen Süpriz Salý, 01 Mart 2011

6111 Sayýlý Yasa Kapsamýnda Kdv Arttýrýmýnda Bulunmak Ýsteyen Mükellefleri Bekleyen Süpriz Salý, 01 Mart 2011 6111 Sayýlý Yasa Kapsamýnda Kdv Arttýrýmýnda Bulunmak Ýsteyen Mükellefleri Bekleyen Süpriz Salý, 01 Mart 2011 Rafet KALKAN Yeminli Mali Müþavir Hilmi KÝRDAY Yeminli Mali Müþavir I. GÝRÝÞ Meclisin uzun

Detaylı

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 2013-2014-2015 BÜTÇE TEKLİFLERİ

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 2013-2014-2015 BÜTÇE TEKLİFLERİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 2013-2014-2015 BÜTÇE TEKLİFLERİ TBMM 2011 MALİ YILI KESİN HESABI, 2012 YILI BÜTÇE UYGULAMALARI VE 2013-2015 DÖNEMİ BÜTÇE TEKLİFLERİ Saygıdeğer Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun

Detaylı

07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10

07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10 07 TEMMUZ 2010 ÇARŞAMBA 2010 İLK ÇEYREK BÜYÜME ORANI SAYI 10 'HEDEFÝMÝZ EN BÜYÜK 10 EKONOMÝ ARASINA GÝRMEK' Baþbakanýmýz, Ulusa Sesleniþ konuþmasýnda Türkiye'nin potansiyelinin de hedeflerinin de büyük

Detaylı

Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi

Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi 2009-11 Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi Kesintisi Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/11 Dar Mükellef Kurumlara Yapýlan Ödemelerdeki Kurumlar Vergisi

Detaylı

OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP

OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP 520 Profesyonellik detaylarda gizli... Kolay ve pratik kalýp deðiþimi için tasarlanmýþ açýlýr makina gövdesi, kalýp deðiþtirme için gereken zamaný kýsaltmaktadýr.

Detaylı

Gelir Vergisi Kesintisi

Gelir Vergisi Kesintisi 2009-16 Gelir Vergisi Kesintisi Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/16 Gelir Vergisi Kesintisi 1. Gelir Vergisi Kanunu Uyarýnca Kesinti Yapmak Zorunda Olanlar: Gelir Vergisi

Detaylı

GÝRÝÞ. Bu anlamda, özellikle az geliþmiþ toplumlarda sanayi çaðýndan bilgi

GÝRÝÞ. Bu anlamda, özellikle az geliþmiþ toplumlarda sanayi çaðýndan bilgi GÝRÝÞ Ýnsanoðlu günümüzde dünya tarihinde belki de bilginin en kýymetli olduðu dönemi yaþamaktadýr. Çaðýmýzda bilgiye sahip olmanýn ya da bilgi kaynaðýna kolaylýkla ulaþabilmenin önemi her geçen gün artmaktadýr.

Detaylı

Simge Özer Pýnarbaþý

Simge Özer Pýnarbaþý Simge Özer Pýnarbaþý 1963 yýlýnda Ýstanbul da doðdu. Ortaöðrenimini Kadýköy Kýz Lisesi nde tamamladý. 1984 yýlýnda Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü nü bitirdi.

Detaylı

ÖTV. Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit /58. Sirküler. Baz Yaðlar Ýle Tütün Ve Tütün Mamullerinden Alýnan

ÖTV. Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit /58. Sirküler. Baz Yaðlar Ýle Tütün Ve Tütün Mamullerinden Alýnan 2008-58 ÖTV Ýstanbul, 21 Temmuz 2008 Sirküler Numarasý : Elit - 2008/58 Sirküler Baz Yaðlar Ýle Tütün Ve Tütün Mamullerinden Alýnan Özel Tüketim Vergisi Bakanlar Kurulu'nun, Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun

Detaylı

Fiskomar. Baþarý Hikayesi

Fiskomar. Baþarý Hikayesi Fiskomar Baþarý Hikayesi Fiskomar Gýda Temizlik Ve Marketcilik Ticaret Anonim Þirketi Cumhuriyetin ilanýndan sonra büyük önder Atatürk'ün Fýndýk baþta olmak üzere diðer belli baþlý ürünlerimizi ilgilendiren

Detaylı

7 Mart Çýkmýþ 62 Soru ve Cevabý Gönderen : total - 08/03/ :00

7 Mart Çýkmýþ 62 Soru ve Cevabý Gönderen : total - 08/03/ :00 7 Mart Çýkmýþ 62 Soru ve Cevabý Gönderen : total - 08/03/2009 22:00 1-Serbest Muhasebeci Mali Müþavir ve Yeminli Mali Müþavirlerin Çalýþma Usul ve Esaslarý Hakkýnda ki yönetmeliðe göre, aþaðýdakilerden

Detaylı

Nokia Þarj Baðlantý Kablosu CA-126

Nokia Þarj Baðlantý Kablosu CA-126 Nokia Þarj Baðlantý Kablosu CA-126 TÜRKÇE Bu kabloyla, uyumlu bilgisayarýnýzla Nokia cihazý arasýnda verileri aktarabilir ve senkronize edebilirsiniz. Ayrýca, bilgisayardan ayný anda uyumlu Nokia cihazýnýzdaki

Detaylı

OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008

OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008 OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008 6 Eylül 2008 CUMARTESÝ Resmî Gazete Sayý : 26989 YÖNETMELÝK Millî Eðitim Bakanlýðýndan: OKUL ÖNCESÝ

Detaylı

ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ 1. TEK DÜZEN HESAP PLANI

ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ 1. TEK DÜZEN HESAP PLANI ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ 1. TEK DÜZEN HESAP PLANI 1.1.Sektörel Hesap Planý... 19 1.2.TDHP'nýn Amaç ve Kapsamý... 20 1.3. TDHP'nýn Yapýsý... 21 2. GENEL NÝTELÝKLÝ ÝÞLEMLER MUHASEBESÝ 2.1.Sigortacýlýk Dýþý Ýþlemler...

Detaylı

ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI

ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI ÝNSAN KAYNAKLARI VE EÐÝTÝM DAÝRE BAÞKANLIÐI MEMUR PERSONEL ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ GÖREV TANIMI Memur Personel Þube Müdürlüðü, belediyemiz bünyesinde görev yapan memur personelin özlük iþlemlerinin saðlýklý bir

Detaylı

ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ BÖLÜM 1: REASÜRANSA ÝLÝÞKÝN KAVRAMSAL ÇERÇEVE

ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ BÖLÜM 1: REASÜRANSA ÝLÝÞKÝN KAVRAMSAL ÇERÇEVE ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ...21 BÖLÜM 1: REASÜRANSA ÝLÝÞKÝN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...25 1.1. REASÜRANSIN TANIMI...27 1.2. REASÜRANSIN TARÝHSEL GELÝÞÝMÝ...29 1.3. REASÜRANSIN ÝLKELERÝ...32 1.3.1. Azami Ýyi Niyet Ýlkesi...32

Detaylı

Çevre Temizlik Vergisi Oranlarý

Çevre Temizlik Vergisi Oranlarý 2007-17 Çevre Temizlik Vergisi Oranlarý Ýstanbul, 28 Aralýk 2007 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2007/17 Çevre Temizlik Vergisi Oranlarý Belediye Gelirleri Kanunu'nun Mükerrer 44 üncü maddesi uyarýnca,

Detaylı

Eðitim Baþvurularý Hakkýnda; -Eðitim katýlýmcý sayýsý ve eðitim tarih deðiþiklikleri Odamýz tarafýndan belirlenmektedir. -Eðitimlerimizle ilgili tüm güncel bilgiler www.corlutso.org.tr internet adresindeki

Detaylı

HER YILIN MODASI... ÝMALATÇI / ÝTHALATÇI FÝRMANIN UNVANI/TITLE MERKEZ ADRESÝ / ADDRESS TELEFON / PHONE MÜÞTERÝ HÝZMETLERÝ TELEFAKS / FAX FÝRMA YETKÝLÝSÝNÝN ÝMZA - KAÞESÝ / SIGNATURE & SEAL KARACA

Detaylı

MALÝ HÝZMETLER DAÝRE BAÞKANLIÐI

MALÝ HÝZMETLER DAÝRE BAÞKANLIÐI MALÝ HÝZMETLER DAÝRE BAÞKANLIÐI BÜTÇE ÞUBE MÜDÜRLÜÐÜ GÖREV TANIMI 5216 Büyükþehir Belediye Kanunu ile 5393 sayýlý Belediye Kanununun, Ýçiþleri Bakanlýðý'nca yayýnlanan Mahalli Ýdareler Bütçe ve Muhasebe

Detaylı

Seri Numaralý Kdv Genel Tebliði

Seri Numaralý Kdv Genel Tebliði 2007-50 108 Seri Numaralý Kdv Genel Tebliði Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2007/50 108 Seri Numaralý Kdv Genel Tebliði 108 seri numaralý KDV Genel Tebliði ile, katma deðer vergisi uygulamalarý konusunda

Detaylı

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta Mikro Dozaj Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle Türk

Detaylı

: Av. Funda Kahveci - Ayný adreste

: Av. Funda Kahveci - Ayný adreste ..~~ - T.C. ünüçüncü DAiRE Esas No : '2011/665 ~;:-} Qavc1cý ve Yürütmenin i Qg[durulmasýný isteyen ~~Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürlüðü (TRT). ~"... Vekili i: Av. Metehan Battal Aydýn Or-An,

Detaylı

Farmasötiklerin insanlarda kullaným

Farmasötiklerin insanlarda kullaným ÝKU ICH NEDÝR VE KLÝNÝK ÇALIÞMALARIN ICH UYUMLU OLMASI NASIL SAÐLANIR? I nternational Conference on Harmonisation of Technical Requirements for Registration of Pharmaceuticals for Human Use Farmasötiklerin

Detaylı

Torba Kanunda Yer Alan Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Ýliþkin Bilgi Notlarý

Torba Kanunda Yer Alan Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Ýliþkin Bilgi Notlarý Torba Kanunda Yer Alan Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Ýliþkin Bilgi Notlarý Pazar, 21 Eylül 2014 Torba Kanunda Yer Alan Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Ýliþkin Bilgi Notlarý Mehmet

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIÐI ÇED ve Planlama Genel Müdürlüðü Çevre Envanteri Dairesi Baþkanlýðý ÇEVRESEL GÖSTERGELER 2009 Veri Deðerlendirme Þube Müdürlüðü Ankara-2010 Hazýrlayanlar Tuncay DEMÝR Ýbrahim

Detaylı

U55 C200 18 +% 250Vt U U58 C56 C45 C3 57 48 0 129 1/15 Madde No Bölüm Adý - Giriþ - Þirket Tanýtýmý 1 Kapsam 2 Referans Dokümanlar 3 Terimler ve Tanýmlar 4 Kalite Yönetim Sistemi 4.1 Genel Þartlar 4.2

Detaylı

T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI

T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI Yargýtay Kararlarý T.C Esas No : 2005 / 37239 Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : 13.02.2006 KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI Davalý þirketin ayný il veya diðer illerde baþka iþyerinin

Detaylı

Türkiye nin teori ile pratiði en iyi birleþtiren, iþ dünyasýnýn gereksinimlerine en uygun hazýrlanan, nda yeni dönem baþlýyor. HR DERGÝ tarafýndan 1996 yýlýndan beri düzenlenen bu programý daha önce tamamlayanlar,

Detaylı

Aksaray Ýline Ýçme Suyu Saðlayan Bazý Kaynaklarda Su Kalite Paremetrelerinin Ýncelenmesi Ali ALAÞ

Aksaray Ýline Ýçme Suyu Saðlayan Bazý Kaynaklarda Su Kalite Paremetrelerinin Ýncelenmesi Ali ALAÞ Cilt: 11 Sayý: 42 (2002), 40-44 Aksaray Ýline Ýçme Suyu Saðlayan Bazý Kaynaklarda Su Kalite Paremetrelerinin Ýncelenmesi Ali ALAÞ Niðde Üniversitesi, Aksaray Eðitim Fakültesi, AKSARAY Oðuz Han Þamil ÇÝL

Detaylı

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar

STAJ BÝLGÝLERÝ. Önemli Açýklamalar Öðrencinin Adý ve Soyadý Doðum Yeri ve Yýlý Fakülte Numarasý Bölümü Yaptýðý Staj Dalý Fotoðraf STAJ BÝLGÝLERÝ Ýþyeri Adý Adresi Telefon Numarasý Staj Baþlama Tarihi Staj Bitiþ Tarihi Staj Süresi (gün)

Detaylı

30 SORULUK DENEME TESTÝ Gönderen : abana - 10/11/ :26

30 SORULUK DENEME TESTÝ Gönderen : abana - 10/11/ :26 30 SORULUK DENEME TESTÝ Gönderen : abana - 10/11/2008 12:26 Konu: 30 Soruluk Test Gönderim Zamaný: 21-Mart-2007 Saat 10:32 MALÝYET MUHASEBESÝ DENEME SINAVI 1- Aþaðýdakilerden hangisi maliyet muhasebesinin

Detaylı

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr.

Yükseköðretimin Finansmaný ve Finansman Yöntemlerinin Algýlanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaþ Görüþleri..64 Doç.Dr. MALÝYE DERGÝSÝ Temmuz - Aralýk 2011 Sayý 161 Sahibi Maliye Bakanlýðý Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý Adýna Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü Yayýn Kurulu Baþkan Füsun SAVAÞER Üye Ali Mercan AYDIN Üye Nural KARACA

Detaylı

15 NİSAN 2010 PERŞEMBE ESNAF PAKETİ SAYI 8

15 NİSAN 2010 PERŞEMBE ESNAF PAKETİ SAYI 8 15 NİSAN 2010 PERŞEMBE ESNAF PAKETİ SAYI 8 Türkiye Esnaf ve Sanatkarlarý Konfederasyonu (TESK) Baþkaný Bendevi Palandöken: Bu plan 1 yýl içinde sýkýntýlarýmýza çare olur TESK Baþkaný Bendevi Palandöken,

Detaylı

Uygulamada Karþýlaþýlan Sorunlar

Uygulamada Karþýlaþýlan Sorunlar MALÝ YÖNETÝM-MUHASEBE Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý ve Uygulamada Karþýlaþýlan Sorunlar Ömer DAÐ Devlet Muhasebe Uzman Yardýmcýsý (Serbest Muhasebeci Mali Müþavir) odag@muhasebat.gov.tr GÝRÝÞ Tahakkuk

Detaylı

ÖDEME YÖNETÝMÝ SFS FÝNANSAL SÝSTEM ÇÖZÜMLERÝ Tahsilat Sorununa Kesin Çözüm S Ý G O R T A Þ Ý R K E T Ý B A N K A A C E N T E SÝGORTA ÜRÜNLERÝ TAHSÝLATINDA EN ÝLERÝ TEKNOLOJÝ Poliçe / Tahakkuk - Ýptal Zeylname

Detaylı

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi Sunuþ Bu kitap Uluslararasý Çalýþma Örgütü nün Barefoot Research adlý yayýnýnýn Türkçe çevirisidir. Çýplak ayak kavramý Türkçe de sýk kullanýlmadýðý için okuyucuya yabancý gelebilir. Çýplak Ayaklý Araþtýrma

Detaylı

1. ÝTHÝB TEKNÝK TEKSTÝL PROJE YARIÞMASI

1. ÝTHÝB TEKNÝK TEKSTÝL PROJE YARIÞMASI Yarýþmanýn Amacý 1. ÝTHÝB 1.ÝTHÝB Teknik Tekstiller Proje Yarýþmasý, Ýstanbul Tekstil ve Hammaddeleri Ýhracatçýlarý Birliði'nin Türkiye Ýhracatçýlar Meclisi'nin katkýlarýyla Türkiye'de teknik tekstil sektörünün

Detaylı

GLOBAL GAP STANDARTLARINDA ÜRETÝM YAPIYORUZ.

GLOBAL GAP STANDARTLARINDA ÜRETÝM YAPIYORUZ. GLOBAL GAP STANDARTLARINDA ÜRETÝM YAPIYORUZ. HAKKIMIZDA Agropergamos Kimdir? Agropergamos; Karabudak Tarým Hayvancýlýk Sanayi Tic. A.Þ. tarafýndan 2012 yýlýnda tescil iþlemleri tamamlanmýþ bir yaþ meyve

Detaylı

Modüler Proses Sistemleri

Modüler Proses Sistemleri Ürünler ve Hizmetlerimiz 2011 Modüler Proses Makineleri Modüler Proses Sistemleri Proses Ekipmanlarý Süt alým tanklarý Süt alým degazörleri Akýþ transfer paneli Vana tarlasý Özel adaptör Tesisat malzemeleri

Detaylı

TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ ÜYELERÝNÝN ÖDENEK, YOLLUK VE EMEKLÝLÝKLERÝNE DAÝR KANUN

TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ ÜYELERÝNÝN ÖDENEK, YOLLUK VE EMEKLÝLÝKLERÝNE DAÝR KANUN TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ ÜYELERÝNÝN ÖDENEK, YOLLUK VE EMEKLÝLÝKLERÝNE DAÝR KANUN Kanun Numarasý : 3671 Kabul Tarihi : 26/10/1990 Resmi Gazete :Tarih: 28/10/1990 Sayý: 20679 Ödenek, Yolluk, Diðer Mali

Detaylı

Görüþler / Opinion Papers

Görüþler / Opinion Papers Türk Kütüphaneciliði 21, 2 (2007) 218-229 Görüþler / Opinion Papers Üniversitelerde Belge Yönetimi ve Arþivler* Fahrettin Özdemirci** Öz Bu çalýþmada, üniversitelerde yazýþma, dosyalama, arþiv, vb. iþlemlerinin,

Detaylı

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktifi nin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation

Detaylı

Birinci Basamakta Çalýþan Saðlýk Personelinin Aile Hekimliði Mevzuatýnda Yer Alan Bazý Konularý Benimseme Durumu

Birinci Basamakta Çalýþan Saðlýk Personelinin Aile Hekimliði Mevzuatýnda Yer Alan Bazý Konularý Benimseme Durumu ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Birinci Basamakta Çalýþan Saðlýk Personelinin Aile Hekimliði Mevzuatýnda Yer Alan Bazý Konularý Benimseme Durumu Opinions of Primary Care Health Workers on Family Medicine

Detaylı

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM 7. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? 2 1 1 2 A) B) C) D) 3 2 3

Detaylı

KRÝSTAL KÝMYASAL ÜRÜNLER ÝMALATI SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ. 1996 yýlýnda GALERÝ KRÝSTAL A.Þ. bünyesinde kurulmuþtur. 4.000m2 lik kapalý alanda otel buklet malzemesi olarak adlandýrýlan sarf malzemelerinin imalatý

Detaylı

3AH Vakum Devre-Kesicileri: Uygun Çözümler

3AH Vakum Devre-Kesicileri: Uygun Çözümler 3AH Vakum Devre-Kesicileri: Uygun Çözümler Beþ tipin saðladýðý üç büyük avantaj: Uyumlu, güçlü, ekonomik Devre-kesicileri günümüzde, trafolarýn, enerji nakil hatlarýnýn, kablolarýn, kondansatörlerin, reaktör

Detaylı

KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için

KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için NEDEN KOBÝ lerin iþ süreçlerini daha iyi yönetebilmeleri için SAP Business One çözümünü seçmelerinin nedeni 011 SAP AG. Tüm haklarý saklýdýr. SAP Business One müþterileri SAP'ye olan güvenlerini gösteriyor.000+

Detaylı

Araþtýrma Hazýrlayan: Ebru Kocamanlar Araþtýrma Uzman Yardýmcýsý Gýda Ürünlerinde Ambalajýn Satýn Alma Davranýþýna Etkisi Dünya Ambalaj Örgütü nün açýklamalarýna göre dünyada ambalaj kullanýmýnýn %30 unu

Detaylı

www.tgdf.org.tr sürdürülebilir çevre Teþekkürler... Çevre ve Orman Bakanlýðý, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý, Saðlýk Bakanlýðý, Tarým ve Köyiþleri Bakanlýðý, ABGS-Avrupa Birliði Genel Sekreterliði

Detaylı

ARI ARITMA WATER & WASTEWATER TREATMENT TECHNOLOGY

ARI ARITMA WATER & WASTEWATER TREATMENT TECHNOLOGY ARI ARITMA WATER & WASTEWATER TREATMENT TECHNOLOGY Industrýal Treatment Endustrýyel Arýtma Industrýal Treatment Endustrýyel Arýtma The roots of our products and systems based on our R&D department using

Detaylı

Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir

Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir 2008-96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir Ýstanbul, 19 Kasým 2008 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2008/96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir 4857 sayýlý

Detaylı

Bölüm 12. Oda Görüþleri

Bölüm 12. Oda Görüþleri Bölüm 12 Oda Görüþleri 236 39. Dönem Oda Yönetim Kurulu ülke genelinde meslek alanlarýna iliþkin gerçekleþtirdiði ve Oda görüþlerini kamuoyuyla paylaþtýðý kongre, kurultay ve sempozyumlarýn yanýsýra oluþturduðu

Detaylı

ASÜD 06 Mart 2009'da 13 süt ve süt ürünleri üreticisi tarafýndan kuruldu. 110'a ulaþan üye sayýsý ile süt sektörünün en büyük ve en yetkili kuruluþudu

ASÜD 06 Mart 2009'da 13 süt ve süt ürünleri üreticisi tarafýndan kuruldu. 110'a ulaþan üye sayýsý ile süt sektörünün en büyük ve en yetkili kuruluþudu SÜT SANAYÝÝNDE YENÝ YAKLAÞIMLAR TOPLANTISI - YENÝ SÜT MEVZUATI ve UYGULAMALARI TÜRKÝYE DE SÜT SEKTÖRÜ Dr. Ýsmail MERT ASÜD Genel Sekreteri 20.09.2012 GÖNEN- BALIKESÝR ASÜD 06 Mart 2009'da 13 süt ve süt

Detaylı

014-015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ORTAOKULLAR ARASI "7. AKIL OYUNLARI ÞAMPÝYONASI" Ýstanbul Ýli Ortaokullar Arasý 7. Akýl Oyunlarý Þampiyonasý, 18 Nisan 015 tarihinde Özel Sancaktepe Bilfen Ortaokulu

Detaylı

Ýlknur Menlik TGDF Kurumsal Ýletiþim Direktörü TGDF 24 sektörel üye dernek Türkiye Gýda ve Ýçecek Sanayisinin Üretim, Ýstihdam, Ýhracat ve ithalatýnýn %95 ni temsil etmekte Food Drink Europe TGDF 2006

Detaylı

T.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken

Detaylı

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn 4. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM 3. DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn toplamý kaçtýr? A) 83 B) 78 C) 91 D) 87

Detaylı

1.1.3.2.8.2. Taþýmanýn Zamanýnda Tamamlanmamasý Sonucu Doðan Zarar...42 1.1.3.2.8.3. Kusursuz Sorumluluk ve Taþýyýcýnýn Sorumluluktan Kurtulmasý...

1.1.3.2.8.2. Taþýmanýn Zamanýnda Tamamlanmamasý Sonucu Doðan Zarar...42 1.1.3.2.8.3. Kusursuz Sorumluluk ve Taþýyýcýnýn Sorumluluktan Kurtulmasý... ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ BÝRÝNCÝ BÖLÜM: SORUMLULUK KAVRAMI, SORUMLULUK SÝGORTLARI, NAKLÝYAT BRANÞINDA TAÞIYICININ MALÝ SORUMLULUÐU SÝGORTALARI VE ULUSLARARASI KARAYOLU TAÞIMACILIÐI 1.1. Sorumluluk Kavramý, Sorumluluk

Detaylı

Mart 2010 Proje Hakkýnda NBÞ sektörünün ana girdisi olan mýsýrýn hasadý, hammadde kalitesi açýsýndan yetiþtirilmesi kadar önemli bir süreçtir. Hasat sýrasýnda gerçekleþtirilen yanlýþ uygulamalar sonucunda

Detaylı

Karada Kurulu Alabalýk Ýþletmeleri (Fethiye, Muðla) Çýkýþ Sularý Özelliklerinin Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Deðerlendirilmesi

Karada Kurulu Alabalýk Ýþletmeleri (Fethiye, Muðla) Çýkýþ Sularý Özelliklerinin Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Deðerlendirilmesi Ekoloji 20, 81, 48-54 (2011) doi: 10.5053/ekoloji.2011.817 Karada Kurulu Alabalýk Ýþletmeleri (Fethiye, Muðla) Çýkýþ Sularý Özelliklerinin Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Deðerlendirilmesi Hatice BILGIN

Detaylı

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar

Detaylı

www. adana.smmmo.org.tr

www. adana.smmmo.org.tr Adres Güzelyalý Mahallesi 81093 Sokak No : 14 Çukurova / ADANA Telefon 0 322 232 99 03 0 322 232 99 04 0 322 232 99 06 0 322 232 38 00 Faks 0 322 232 99 08 www. adana.smmmo.org.tr SEMPOZYUMUN AMACI SEMPOZYUMUN

Detaylı

Mersin Ýlinde Hassas Bölgelerde Gürültü Düzeylerinin 1998-2002 Yýllarý Arasýndaki Deðiþiminin Araþtýrýlmasý

Mersin Ýlinde Hassas Bölgelerde Gürültü Düzeylerinin 1998-2002 Yýllarý Arasýndaki Deðiþiminin Araþtýrýlmasý Mersin Ýlinde Hassas Bölgelerde Gürültü Düzeylerinin 1998-2002 Yýllarý Arasýndaki Deðiþiminin Araþtýrýlmasý Ekoloji Cilt: 13 Sayý: 49 25-30, 2003 Halil KUMBUR, Havva Duygu ÖZSOY, Zafer ÖZER Mersin Üniversitesi

Detaylı

Bir Hastane Bilgi Sistemi Çaðrý Merkezine Gelen Ýsteklerin Türkiye deki Hastane Bilgi Sistemi Profili Açýsýndan Analizi

Bir Hastane Bilgi Sistemi Çaðrý Merkezine Gelen Ýsteklerin Türkiye deki Hastane Bilgi Sistemi Profili Açýsýndan Analizi Bir Hastane Bilgi Sistemi Çaðrý Merkezine Gelen Ýsteklerin Türkiye deki Hastane Bilgi Sistemi Profili Açýsýndan Analizi Yrd. Doç. Dr. Kemal TURHAN a, Neslihan KALAYCI b, Serbülent ÜNSAL b, Vildan KAYIKÇI

Detaylı

Ba ve Bs Formlarý Ýle Ýlgili Kurallar, Yeniden Belirlenmiþtir

Ba ve Bs Formlarý Ýle Ýlgili Kurallar, Yeniden Belirlenmiþtir 2007-40 Ba ve Bs Formlarý Ýle Ýlgili Kurallar, Yeniden Belirlenmiþtir Sirküler Sirküler Numarasý Elit - 2007/4 Ba ve Bs Formlarý Ýle Ýlgili Kurallar, Yeniden Belirlenmiþtir 1) Genel Açýklamalar 1997 yýlýndan

Detaylı

BUSINESS SOURCE PREMIER

BUSINESS SOURCE PREMIER BUSINESS SOURCE PREMIER ELEKTRONÝK TELÝF HAKLARI http://bll.epnet.com/html/terms.html KAPSAM Business Source Premier veritabaný iþletme, ekonomi, finans, muhasebe, maliye, uluslararasý iliþkiler ve ilgili

Detaylı