Betonarme Birleşim Bölgelerinin Güçlendirilmesine Yönelik İTÜ Çalışmaları

Transkript

1 Prof.Dr. Zekai Celep Onuruna Betonarme Yapılar Semineri, 10 Ekim 2013 İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Betonarme Birleşim Bölgelerinin Güçlendirilmesine Yönelik İTÜ Çalışmaları C. Demir 1, M. Cömert 1, İ. Bedirhanoğlu 2, C. Coşgun 3 A. İlki 1, N. Kumbasar 1 1 İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, İstanbul 2 Dicle Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Diyarbakır 3 İstanbul Kültür Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, İstanbul Öz Malzeme kalitesi ve işçilik detayları açısından yetersizlikler içeren betonarme kenar ve köşe kolon kiriş bölgeleri deprem yükleri altında yapıların en çok zorlanan bölgelerinden biridir. Bu yetersizlikler deprem yükleri altında yapıların kısmen veya tamamen yıkılmalarına sebep olabilmektedir. Dünya üzerinde birçok araştırmacı tarafından zayıf kenar ve köşe betonarme kolon-kiriş birleşim bölgelerinin davranışlarını anlamak ve bu kolon-kiriş birleşim bölgelerinin güçlendirilmesi amacıyla çalışmalar yapılmıştır. Bu bildiri metninde, İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarı nda yılları arasında ülkemizde sıkça karşılaşılan özellik ve detaylara sahip betonarme kolon-kiriş birleşim bölgelerinin davranışını anlamak ve bu tür birleşim bölgelerinin güçlendirilmesi amacıyla yapılan çalışmaların bir özeti sunulmuştur. Test edilen tüm numuneler ülkemizin yılları arasında oluşmuş olan yapı stoğunu temsil eden detaylarını ve malzeme kalitesini içermektedir. Test numuneleri üç grup altında sınıflandırılmıştır. İlk grup numuneler tam ölçekli tekil düğüm noktaları şeklinde üretilmiş, kolon, kiriş, birleşim, döşeme ve enine kirişi içeren köşe kolon-kiriş birleşim bölgeleridir. İkinci grup numuneler tam ölçekli üç boyutlu olarak üretilmiş her bir numunede 4 köşe kolon-kiriş birleşimi içeren numunelerdir. Üçüncü grup numuneler ise birleşim bölgesini temsil eden ve diyagonal çekme deneyine tabi tutulan panel numunelerdir. Bu numuneler lifli polimer kumaşlar ve öndökümlü HPFRCC (yüksek performanslı lif takviyeli çimento esaslı kompozit) plaklar ile güçlendirilmiş, deprem yükleri altında birleşim bölgesi davranışına güçlendirme uygulamasının katkısı ele alınmıştır. Yapılan çalışmaların sonucu olarak lifli polimer kumaşlar ve öndökümlü HPFRCC plak kullanılarak güçlendirilen kolon-kiriş birleşim bölgelerinin deprem yükleri altındaki davranışlarında önemli düzeyde iyileşmeler olduğu gözlemlenmiştir. Giriş Türkiye de özellikle 2000 yılına kadar yapılan birçok betonarme yapıda düşük malzeme kalitesinin yanı sıra kolon-kiriş birleşim bölgelerinde enine donatıların yeterli düzeyde

2 kullanılmamış olması yaygın problemlerin başında gelmektedir. Bu eksiklikler yapıların deprem etkileri altında davranışlarını olumsuz etkilemekte, kısmi veya toptan göçmelere sebep olabilmektedir (Şekil 1). Bu tür riskleri azaltmak amacıyla ülkemizde ve dünyada bir çok araştırmacı tarafından tipik eksiklikler içeren kolon kiriş birleşim bölgelerinin deneyleri yapılmıştır (Hanson ve Corner, 1967, Meinheit ve Jirsa, 1977, Paulay ve diğ., 1978, Beres ve diğ., 1992, Tsonos ve Stylianidis, 1999, Pampanin ve diğ., 2002, Ghobarah ve Said, 2001, Engindeniz ve diğ., 2004, Bedirhanoğlu ve diğ., 2010, Ilki ve diğ., 2011, Hassan, 2011, Park ve Mosallam, 2012). Betonarme kolon-kiriş birleşim bölgeleri üzerine yapılan ilk çalışmalar birleşim bölgesinin davranışını anlamaya yöneliktir (Hanson ve Corner, 1967). Şekil Van depremi sırasında birleşim bölgeleri hasar gören bir yapı İTÜ Betonarme Kolon-Kiriş Birleşim Deneyleri İstanbul Teknik Üniversitesi, Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarında 2002 ile 2013 yılları arasında Türkiye deki mevcut yapı stoğunun özelliklerini temsil eden numuneler üzerinde üç farklı grup çalışma yapılmıştır. Birinci çalışma 16 adet betonarme tekil düğüm noktası deneyini içermektedir. Bu çalışmada, tekil düğüm noktaları üzerinde yanal kirişin etkisi, döşemenin etkisi, kolon eksenel yükünün etkisi ile güçlendirme detayları üzerine çalışılmıştır. Güçlendirme çalışmaları temel olarak karbon lifli polimer kumaşlar ve öndökümlü yüksek performanslı lif takviyeli çimento esaslı kompozit (HPFRCC) plaklar ile yapılmıştır. Özellikle öndökümlü HPFRCC plakalar dünyada ile kez bu çalışmada birleşim bölgesi güçlendirmesi için kullanılmıştır. Ayrıca bu çalışmada döşeme ve enine kirişlerin de dikkate alınmış olması, çalışmanın tam ölçekli kolon, kiriş ve birleşim bölgesi içermesi ve numunelerin ülkemizdeki mevcut yapılara has zayıflıkları yansıtması çalışmayı literatürdeki mevcut çalışmalardan ayıran diğer özelliklerdir. İkinci çalışmada düğüm noktaları açısından yetersiz 5 adet tam ölçekli 3 boyutlu betonarme çerçeve deneyleri gerçekleştirilmiştir. İkinci grup deneylerde birleşim bölgesi güçlendirme detayları temel araştırma konusudur. Üçüncü grup çalışmada ise lifli polimer kumaşlar veya öndökümlü HPFRCC paneller ile güçlendirilen panellerin diyagonal çekme deneyleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca her üç grup deneylerden elde edilen sonuçlar analitik ve nümerik çalışmalardan elde edilen sonuçlar ile de karşılaştırılmıştır.

3 Birinci ve İkinci Grup Deneylerde Numune Özellikleri Tekil düğün noktası numuneleri (birinci grup) iki ardışık kat arasındaki kolon-kiriş birleşim bölgesini temsil etmektedir. Kolonlar yaklaşık moment sıfır noktaları arasındaki bölümü yansıtmakta olup, kirişler kat seviyesinden kolonlara saplanmaktadır (Şekil 2). Numuneler yön değiştiren tekrarlı yerdeğiştirmelere maruz bırakılmıştır. Numunelerin malzeme detayları Türkiye deki mevcut yapı stoğunu temsil etmektedir (deney günü elde edilen silindir basınç dayanımı f c=8.3 MPa olan beton ve akma dayanımı f sy=333 MPa olan düz yüzeyli donatı çeliği). Kolon eksenel yük seviyesi deney parametrelerinden biri olup sıfır ile kolonların eksenel yük kapasitesinin %50 si arasında değişmektedir. Tam ölçekli 3 boyutlu numuneler (ikinci grup) bir yapının dört köşe birleşim bölgesini temsil edecek şekilde tasarlanmıştır. Numuneler ardışık iki kat arasında yaklaşık moment sıfır noktaları arasında kalan kısmı temsil etmektedir (Şekil 3). Bir numune toplamda 8 kolon, 4 kiriş ve döşemeden meydana gelmektedir. Kolon ve kiriş boyutları 250x500 mmxmm ve döşeme kalınlığı 80 mm dir. Numune boyutları planda kısa doğrultuda 2 m, uzun doğrultuda ise 3 m dir. Tüm numuneler düşük dayanımlı beton ( f c=11.5 MPa) ve düz yüzeyli donatı çeliği (f sy= 347 MPa) ile üretilmiştir. Moment sıfır noktalarına denk geldiği kabul edilen kolon uçları mafsallı bağlantı ile mesnetlenmiştir. Tüm numunelerde kolonlara 0.08f cxa c oranında sabit eksenel yük uygulanmıştır. Yatay yerdeğiştirme patronu, örnek bir yapının Düzce depremi ivme kaydı altında zaman tanım alanında doğrusal çözümünden elde edilmiştir. Şekil 2. Tekil düğüm noktası numuneleri Her iki deney grubunda da önceden tasarlanmış bir dayanım hiyerarşisi uygulanmıştır. Buna göre, kolonlar numunelerde kapasitesi en yüksek elemanlar iken kolon-kiriş birleşim bölgeleri numunelerin kapasiteleri en düşük elemanlarıdır. Uygulanan yerdeğiştirme patronu altında kolonların doğrusal elastik bölgeyi geçmemesi beklenmektedir. Kolon-kiriş birleşim bölgelerinin ise ilk olarak kapasiteye ulaşması beklenmektedir. Her iki deney grubunda da kolon-kiriş birleşim bölgelerinin kapasitelerinin arttırılması durumunda kirişler eğilme kapasitesine ulaşacaktır.

4 Yük verenler(actuator) Kolonlara yük veren krikolar Rijit yük ileten link elemanlar Reaksiyon Duvarı Eksenel Yük Düzeneği Numune Her kolon üzerindeki Yük Hücreleri (oad Cells) Adaptör Temel Mafsallı Birleşimler Şekil 3. Üç boyutlu tam ölçekli numuneler Birinci ve İkinci Grup Çalışmalarda Güçlendirme Uygulamaları Kiriş Boyuna Donatılarının Kaynaklanması ve Betonun Yenilenmesi Referans numunelerde, birleşim bölgesinde kiriş boyuna donatılarının gönyelerinin önünde kalan beton ezilmiş, bu da kiriş donatısı ile beton arasında aderansın yitirilmesine neden olmuştur. Bu nedenle diğer numunelerde güçlendirme öncesi kiriş üst ve alt boyuna donatıları 90 derece gönyenin yapıldığı bölgede birbirine kaynaklanmıştır. Kaynaklama işleminden önce birleşim bölgesinde gönyelerin önündeki düşük dayanımlı beton yaklaşık 13 cm derinliğe kadar kırılmış, kaynaklama işleminden sonra bu bölge yüksek dayanımlı ve rötresi dengelenmiş tamir harcı ile doldurulmuştur (Şekil 4). Bu uygulamadaki temel amaç, kiriş boyuna donatılarının gönyeleri önündeki düşük dayanımlı betonun ezilmesinden kaynaklanan kiriş boyuna donatı sıyrılmasını engellemektir. Şekil 4. Kaynak ve tamir harcı uygulaması (birinci ve ikinci grup çalışmalar) Kolon-Kiriş Birleşim Bölgesine Diyagonal Doğrultularda Lifli Polimer Yapıştırılması Her iki deney grubunda da (birinci ve ikinci grup) bazı numunelerde kolon-kiriş birleşim bölgelerinin kapasitelerinin karbon lifli polimer kompozitler kullanılarak arttırılması hedeflenmiştir. Birleşim bölgeleri üzerine karbon lifli polimer şeritler 45 derecelik bir açı ile

5 yapıştırılmıştır. Yapıştırma tekniği döşeme ve kirişlerde herhangi bir kırım ya da ankrajlama gerektirmemektedir. Gerilme yığılmalarının engellenmesi amacıyla lifli polimer uygulaması öncesinde tüm köşeler yuvarlatılmıştır. İkinci grup çalışmada karbon lifli polimer şeritler kullanılarak yapılan güçlendirmenin uygulama adımlarına ait görünümler Şekil 5 de verilmiştir. İkinci kat yapıştırmanın başlaması Şekil 5. Karbon lifli polimer uygulamasının adımları Kolon-Kiriş Birleşim Bölgesine Dışarıdan Öndökümlü HPFRCC Plak Yapıştırılması Bu numuneler (birinci grup çalışma) birleşim bölgesinin dış yüzeyine 40 mm kalınlıkta öndökümlü HPFRCC plağın yapıştırılması ile güçlendirilmiştir (Şekil 6). HPFRCC plaklar laboratuvarda üretilmiş ve uygun kür koşulları uygulandıktan sonra numunenin birleşim bölgelerinin güçlendirilmesinde kullanılmıştır. HPFRCC plak ile birleşim bölgesi yüzeyi arasında yapıştırıcı madde ve çelik ankrajlar kullanılmıştır. Şekil 6. Öndökümlü HPFRCC panel ile güçlendirilmiş numune Birinci ve İkinci Grup Çalışmalara ait Deney Sonuçları Birinci deney grubuna ait referans (JO), kiriş boyuna donatıları kaynaklı (JW), birleşim bölgesi kiriş boyuna donatılarının kaynaklanması ve diyagonal doğrultularda birleşime yapıştırılan üç kat 20 cm genişliğinde şerit ile güçlendirilmiş (JWC-F-3) ve herhangi bir kaynak yapılmadan birleşim bölgesi diyagonal doğrultularda birleşime yapıştırılan üç kat 20 cm genişlikli şerit ile

6 güçlendirilmiş (JC-F-3) numunelere ait yük-öteleme oranı ilişkileri Şekil 7 de verilmiştir. Bu şekilden de görüleceği gibi, JO numunesi JW ve JWC-F-3 numunelerine göre belirgin şekilde daha düşük bir yatay yük kapasitesine sahiptir. Bu durum kiriş boyuna donatı gönyesi önünde yer alan betonun yerel olarak ezilmesiyle açıklanmıştır. Bu ezilme, kiriş boyuna donatılarının geometrisini değiştirerek kiriş boyuna donatılarının sıyrılmasına ve daha düşük gerilme taşımasına sebep olmaktadır. JW numunesinde görülebileceği gibi, alt ve üst kiriş boyuna donatılarının gönye bölümlerinin kaynaklanması ve gönye önündeki beton tabakasının kırılarak yerine yüksek dayanımlı bir tamir harcı ile doldurulması numunelerin yatay yük kapasitesini önemli ölçüde arttırmıştır. Bu müdahalenin kiriş boyuna donatılarının sıyrılmasını önemli ölçüde sınırladığı görülmüştür. Buna karşın, yerel ezilme probleminin çözülmesi kiriş donatılarının akma dayanımlarına ulaşması için yeterli olamamıştır. Bu numunede birleşim bölgesi kesme kapasitesine ulaşmış, birleşim bölgesinde yoğun kesme hasarı görülmüştür. Birleşim bölgesinin kesme dayanımını arttırmak amacıyla 3 kat karbon lifli polimer sarılan numunelerde kesme hasarı engellenmiş, kiriş boyuna donatıları akma şekildeğiştirmesi değerine ulaşmışlardır. Bu numunelerde yatay yük kapasitesi 8% öteleme oranına kadar korunmuştur. Ayrıca, birinci grup çalışmada kaynak ve tamir harcı ile güçlendirilmeden uygulanan lifli polimer güçlendirmesi kiriş boyuna donatılarının sıyrılmasını engellemekte yeterli olmamıştır. Şekil 8 de birinci test grubuna ait referans, kaynak ve tamir harcı güçlendirmesi yapılmış, yalnızca HPFRCC plaklar ile güçlendirilmiş, ve kaynak ve tamir harcı ile birlikte ve HPFRCC plaklar ile güçlendirilmiş numunelerinin yatay yük öteleme oranı ilişkileri sunulmuştur. Bu şekilden de görüleceği gibi kiriş boyuna donatılarının kaynaklanması ve gönye önündeki betonun yüksek dayanımlı tamir harcı ile değiştirilmesi numunelerin yatay yük kapasitelerini önemli ölçüde etkilemektedir. Deformasyonlar açısından bakıldığında ise referans numunede, ve kaynak ile tamir harcı güçlendirmesinin yapıldığı numunede %5 öteleme oranından sonra dayanımın düştüğü görülmektedir. HPFRCC plak uygulanan numunelerde bu dayanım kayıpları çok daha sınırlı olmakta olup, ileri öteleme oranlarında görülmektedir. Yatay yük (kn) Lifli polimer katkısı Kaynak ve tamir harcının katkısı Öteleme oranı Şekil 7. Referans (JO), kaynaklı (JW), lifli polimer (JC-F-3), ve kaynak ile beraber lifli polimer ile güçlendirilen (JWC-F-3) numunelerin yatay yük öteleme oranı ilişkileri (birinci grup çalışma) İkinci deney grubuna ait referans (B-REF), kiriş boyuna donatılarının kaynaklandığı ve tamir harcı ile gönye önündeki betonun değiştirildiği (B-WELD) ve kiriş boyuna donatılarının kaynaklandığı, tamir harcı ile gönye önündeki betonun değiştirildiği ve birleşim bölgesi üzerine altı kat diyagonal karbon lifli polimer yapıştırılmış (B-WELD-FRP-H) numunelere ait yatay yük-

7 Yatay yük (kn) öteleme oranı eğrileri Şekil 9 da verilmiştir. Yatay yük-yerdeğiştirme ilişkilerinden de görülebileceği gibi, gönye önündeki düşük dayanımlı betonun kırılıp yerine yüksek dayanımlı tamir harcı yerleştirilmesi ve kiriş boyuna donatılarının kaynaklanması B-WELD numunesinin yatay yük kapasitesini %20 mertebesinde arttırmıştır. Fakat bu artış ile birlikte bu numunedeki davranış, kiriş boyuna donatılarının sıyrılmasıyla elde edilen bir sözde sünek davranış yerine birleşim bölgesi kesme hasarı ile gelişen göreceli olarak daha gevrek bir davranışa dönüşmüştür. B-REF ve B-WELD numunelerinde kiriş boyuna donatıları akma şekildeğiştirmesi değerine ulaşamamıştır. Bu iki numuneden farklı olarak B-WELD-FRP-H numunesinde birleşim bölgelerindeki kesme çatlakları azalmış, kiriş boyuna donatılarındaki şekildeğiştirme değerleri akma değerlerinin üzerine çıkmıştır. Ayrıca bu numuneler %8 öteleme oranında yatay yük taşıma kapasitelerinin yaklaşık %95 ini muhafaza etmektedirler. Yatay yük (kn) Kaynak ve tamir harcının katkısı HPFRCC katkısı Öteleme oranı Şekil 8. Referans (JO), kaynaklı (JW), öndökümlü HPFRCC plak ile güçlendirilmiş (JH), ve hem kaynak hem de öndökümlü HPFRCC panel ile güçlendirilmiş (JWH) numunelerin yatay yük yerdeğiştirme ilişkileri B-REF B-WELD B-WELD- FRP-H Öteleme oranı Şekil 9. İkinci grup deneylere ait yatay yük-yerdeğiştirme ilişkileri

8 Üçüncü Grup Deneyler Birinci ve ikinci grup olarak sunulan birleşim bölgesi deneyleri öncesi, bir ön çalışma olarak beton paneller, üzerlerine farklı konfigürasyon, kalınlık ve detaya sahip cam ve karbon lifli polimerler yapıştırılarak (Şekil 10) (Ilki ve diğ., 2007) veya öndökümlü HPFRCC paneller ile güçlendirilmişlerdir. Birleşim bölgelerini temsil eden bu numuneler diyagonal çekme etkileri altında test edilmiştir. Üçüncü grup deneysel çalışmada lifli polimer kompozitler ile güçlendirilmiş olan numuneler için elde edilmiş olan sonuçlar Şekil 11 de, öndökümlü HPFRCC paneller ile güçlendirilmiş olan numunelere ait sonuçlar Şekil 12 de gösterilmiştir (Bedirhanoğlu ve diğ. 2013). Öndökümlü HPFRCC paneller ile güçlendirilmiş olan deney grubunda, referans numuneleri (DS-0-a,b), HPFRCC panelin betona doğrudan yapıştırıldığı numune (DS-HPFRCC- 4) ve HPFRCC panelin betona yapıştırıcı ve çelik ankrajlarla monte edildiği (DS-HPFRCC-4A) numune test edilmiştir. Bu testlerin sonuçlarından da görüleceği gibi, gerek lifli polimer gerekse öndökümlü HPFRCC paneller ile güçlendirilmiş beton panellerin davranışı kaydadeğer şekilde iyileşmiştir. Özellikle çelik ankrajlar ile beton panele bağlanan HPFRCC paneller davranışta hem dayanım hem de deformasyon özellikleri açısından önemli iyileşme sağlanmıştır. Şekil 10. Lifli polimer ile güçlendirilmiş panel testleri (üçüncü grup deneyler) Referans Referans Düşey yük (kn) Tam Yüzey Cam 1 Kat Tam Yüzey Cam 1 Kat Tam Yüzey Karbon 1 Kat Tam Yüzey Karbon 2 Kat Şerit Cam 2 Kat Şerit Cam 3 Kat Ortalama düşey şekildeğiştirme (mm/mm) Şekil 11. Lifli polimer ile güçlendirilmiş panellerin diyagonal çekme deney sonuçları

9 Düşey yük (kn) Düşey şekildeğiştirme (mm/mm) Şekil 12. Öndökümlü HPFRCC panel ile güçlendirilmiş numunelerin diyagonal çekme altında davranışları Sonuçlar Bu çalışmada yaklaşık son on yılda İTÜ Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarında betonarme yapıların birleşim bölgelerinin depremi benzeştiren yükleme şartları altında davranışlarını araştırmaya ve bu davranışları geliştirmeye yönelik olarak gerçekleştirilmiş olan deneyler ve bu deneylerde elde edilen sonuçlar özetlenmiştir. Farklı öğrencilerin doktora ve yüksek lisans tezlerinin konusunu da oluşturan bu çalışmalarda; ileri teknoloji malzemeler kullanılarak (lifli polimer kompozitler ve öndökümlü HPFRCC paneller) betonarme yapıların birleşim bölgelerinin deprem performanslarının önemli ölçüde iyileştirilebildiği gösterilmiştir. Teşekkür Bu çalışmalar TÜBİTAK MAG (106M054 numaralı proje) ve İTÜ BAP (proje numaraları ve 31811) tarafından desteklenmiştir. Sağladıkları malzemeler ve teknik destekten dolayı BASF Türkiye, BEKSA, İSTON, BETONSA, ve Art-Yol firmalarına teşekkür ederiz. Kaynaklar Bedirhanoglu, I., Ilki, A., Pujol, S. and Kumbasar, N. (2010). Behavior of deficient joints with plain bars and low-strength concrete. ACI Structural Journal, 52, Bedirhanoglu, I., Ilki, A., and Kumbasar, N. (2013). Precast fiber reinforced cementitious composites for seismic retrofit of deficient rc joints. Engineering Structures, 107-3, Beres, A., El-Borgi, S., White, R., and Gergely, P., (1992). Experimental results of repaired and retrofitted beam-column joint tests in lightly RC frame building. Technical Report NCEER Engindeniz, M., Kahn, L. F., and Zureick, A.H., (2004). Repair and strengthening of nonseismically designed rc beam-column joints: State-of-The-Art. Georgia Institute of Technology, School of Civil and Environmental Engineering, Structural Engineering and Materials, Research Report No. 04-4, 58.

10 Hanson, N.W., and Connor, H.W., (1967). Seismic resistance of reinforced concrete beamcolumn joints. Journal of the Structural Division, ASCE, 93(ST5), Ilki, A., Bedirhanoglu, I., Candan, Y., and Kumbasar, N. (2007). Retrofit of low strength concrete panels with FRP sheets. FRPRCS-8, Patras, Greece. Ilki A., Bedirhanoglu I., Kumbasar N. (2011). Behavior of FRP-retrofitted joints built with plain bars and low-strength concrete. ASCE Journal of Composites For Construction, 15-3, Ghobarah, A. and Said, A., (2001). Seismic rehabilitation of beam-column joints using FRP laminates, Journal of Earthquake Engineering, 5(1), Meinheit, D. and Jirsa O., (1977). The shear strength of reinforced concrete joints. Final Report on a Research Project Sponsored by The National Science Foundation, Research Grant GK 40289, The University of Texas, Austin. Pampanin, S., Calvi, G. M., and Moratti, M., (2002). Seismic behaviour of r.c. beam-column joints designed for gravity loads. Proc. of 12th European Conference on Earthquake Engineering, London, Paper No Park, S. and Mosallam, K. M., (2012). Experimental and analytical studies on reinforced concrete buildings with seismically vulnerable beam column joints. PEER Reports, 2012/3. Paulay, T., Park, R., and Priestly, M.J.N., (1978). Reinforced concrete beam column joints under seismic actions. ACI Structural Journal, 75(6), Tsonos, A.G., Stylianidis, K.A., (1999). Pre-seismic and post-seismic strengthening of reinforced concrete structural subassemblages using composite materials (FRP). Proc., 13th Hellenic Concrete Conf., Rethymno, Greece, 1,