İç Hastalıkları Uzmanının Anemiye Yaklaşımı Rehberi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İç Hastalıkları Uzmanının Anemiye Yaklaşımı Rehberi"

Transkript

1 İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17: 7-15 DERLEME İç Hastalıkları Uzmanının Anemiye Yaklaşımı Rehberi Doç. Dr. Selim NALBANT 1, Prof. Dr. M. Akif KARAN 2 1 İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul 2 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul Aneminin ayırıcı tanısının yapılması iç hastalıkları uzmanlık pratiğinde en sık rastlanılan ve zaman zaman da en çok zorlanılan konulardandır. İnsan hayatında demir metabolizmasının önemi anne karnındayken başlar. Genç eritrositlerin üretilmeye başlamasından itibaren demir döngümüz de metabolizmamızdaki yerini almış olur. Oksijen trafiğinde dolayısıyla da hücrenin yaşayabilmesinde çok önemli yere sahip olan bu döngü, erişkin sağlığında ve bu nedenle erişkinlerin doktoru olan iç hastalıkları uzmanlarının pratiğinde her zaman kontrol edilmesi gereken bir konu olacaktır. Anemi hem bir hastalık hem de bir bulgu olması nedeniyle her zaman ayrıntılı olarak ele alınmalı, sebebi mutlaka ortaya konulmalıdır. Demir eksikliği, anemi gelişiminde en sık nedendir. Ancak, bunun bile ortaya konması her zaman kolay olmamaktadır. TANIM Hemoglobin konsantrasyonunun normalin altına düşmesine anemi denir. Hematokrit değeri ise anemi değerlendirilmesi için doğrudan değerlendirmeye alınabilecek bir parametre değildir. Çünkü diğer parametrelerden dolaylı olarak hesaplanan daha kaba bir değerdir (1-3). Anemi tanımlamasında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) erişkinler için hemoglobin değerini erkeklerde 13 g/dl, kadınlarda 12 g/dl olarak belirlemiştir. Bu değerlerin ırklar arasında farklılıklar gösterebileceği kabul edilmiş bunun da 1-2 g/dl civarında olabileceği belirtilmiştir (3). Aneminin yaratacağı temel semptomlar doku hipoksisine ve kompansatuar mekanizmalara dayanmaktadır. Bu nedenle anemi bir sendrom olarak da değerlendirilmektedir. Halsizlik, baş dönmesi ve çarpıntı en sık semptomlardır. Yüzde, konjunktivada ve tırnak yataklarında solgunluk en önemli bulgudur. Ancak, hastanın soluk olmaması anemiyi dışlamaz. Anemi bütün branşların vizitlerinde en sık rastlanılan bulgudur. Ülkeler arasında anemi sıklığında çok büyük farklılıklar vardır. SINIFLAMA Anemiler üç şekilde sınıflandırılabilir: 1. Patogeneze göre 2. Eritrosit morfolojisine göre 3. Klinik bulgulara göre Aslında, bu sınıflama ölçütlerinin hepsi de tanı konulması için önemlidir. Üretime yönelik yapılan sınıflamanın temel mantığı son derece basittir. Burada ya yetersiz yapım vardır ya da kanama vs. sebebiyle aşırı bir kayıp vardır. Bu temel yaklaşım çerçevesinde anemiler iki şekilde gruplandırılabilir: Yaz flma Adresi: Doç. Dr. Selim NALBANT İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Fatih, İSTANBUL E-posta: nalbantselim@hotmail.com 7

2 İç Hastalıkları Uzmanının Anemiye Yaklaşımı Rehberi 1. Azalm fl yap ml (hypo-regenerative) anemi; burada kemik iliğinde üretimde sorun vardır. Bu, fonksiyon kaybına, azalmış eritrosit prekürsörlerine, kemik iliği infiltrasyonuna ya da beslenme faktörlerinde azalmaya bağlı olabilir. 2. Normal yap ml anemi; kemik iliği, düşük eritrosit kitlesine artmış üretimle yanıt verir. Bu sınıflamada temel belirleyici retikülosit sayısıdır. Günlük hayatımızda ise sınıflama, eritrositlerin ortalama eritrosit hacmini [Mean Corpuscular Volume (MCV)] temel alan morfolojik yapılarına göre yapılmaktadır. Mikrositik, normositik ya da makrositik olarak yapılabilen bu sınıflama tanının konulmasında ciddi bir kolaylık sağlamaktadır (1). Anemi klinik görünüme göre de akut (genellikle kanama ya da hemolize bağlı) ya da kronik olarak sınıflandırılabilmektedir (1,4). PATOF ZYOLOJ K SINIFLAMA (Tablo 1) Retikülosit sayısı kemik iliği yanıtının değerlendirilmesinde çok değerli bir veridir. Retikülosit konsantrasyonu özelikle MCV normal olduğunda aneminin ayırıcı tanısının yapılabilmesi için çok değerlidir (1,2). Hemoglobindeki azalma eritropetin yoluyla eritrosit yapımını uyarır. Dolayısıyla, hemoglobin düştüğünde normal yapım kapasitesi olan bir kemik iliği buna artmış retikülosit konsantrasyonu (yapımın normal olduğu anemi) ile yanıt verir. Eğer hemoglobin seviyesi ile retikülosit konsantrasyonu arasındaki negatif korelasyon oluşmamışsa yapım sorunu var denilebilir (1,5). Retikülosit sayımı dolaşan eritirositlerin yüzdesi olarak rapor edilir. Bu rakamı yorumlamak için öncelikle çeşitli düzeltmeler yapılmalıdır. Çünkü, anemi hallerinde retikülositlerin de yarı ömürleri artacaktır. Bu- Tablo 1. Anemilerin patofizyolojik sınıflandırılmaları A. Normal yapımlı anemi (regenerative anemia) a. Akut veya kronik kanama b. Hemolitik anemi Herediter (hemoglobinopati, enzimopati, membrano-skeletal hasar) Akkiz (otoimmün, mekanik hasar, toksik-metabolik, ilaçlar, infeksiyon, PNH, hipersplenizm) B. Azalmış yapımlı anemi (hypo-regenerative anemia) a. Kök hücre patolojisine bağlı kemik iliği yetersizliği Niceliksel hastalıklar: - Selektif eritroblastopeni (pure red cell aplasia) - Global aplastik anemi Niteliksel hastalıklar: - Kalıtsal: Herediter diseritropoez - Akkiz: Miyelodisplazi b. Kemik iliği infiltrasyonu: Lösemi, lenfoma, multiple miyelom Solid tümörler Miyelofibroz Thesaurismosis (Gaucher hastalığı) c. İnflamatuvar kronik hastalıklar, mikroorganizmalar (histoplazmozis, HIV) d. İlaçlar, hipotiroidizm, üremi e. Eritropoetik faktörlerin eksikliklerine bağlı Demir - Demir eksikliği anemisi - Kronik hastalık anemisi Kobalomin ve folat - Megaloblastik anemi f. Hormonlar: Eritropoetin, tiroid hormonları, androjenler, steroidler 8 İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17: 7-15

3 Nalbant S, Karan MA na rağmen bazı merkezlerde oran kullanılmaz ve doğrudan retikülosit/mm 3 kullanılır ama bu rakam yanıltıcı olabilir. Bundan kaçınmak için düzeltilmiş retikülosit indeksi kullanılır (2). % Retikülosit indeksi (düzeltilmiş): % retikülosit (rapor edilen) x (hasta hematokriti/45) Düzeltilmiş retikülosit indeksi de her zaman gerçek tabloyu yansıtmayabilir. Bu nedenle retikülosit üretim indeksi (RÜİ) ne bakılması önerilir. RÜİ > 3 olduğunda yeterli kemik iliği yanıtı var demektir ve bunu normal yapımlı (regenerative) anemi olarak kabul etmek gerekir. RÜİ < 2 olduğunda ise kemik iliğinde üretim sorunu olduğunu gösteren azalmış yapımlı (hypo-regenerative) anemi söz konusudur. Düzeltme faktörü için geçerli faktör tabloda yer aldığı şekilde olmasına rağmen, günlük uygulamada düzeltilmiş retikülosit indeksi doğrudan 2 ye bölünerek RÜİ bulunmaktadır (Tablo 2). Normal Yap ml (Regenerative) Anemi Azalmış hemoglobin konsantrasyonuna artmış eritropoetin yanıtı ile karakterizedir. Burada sebep genellikle kanama ya da hemolizdir. Her iki durumda da tipik olarak retikülositlerde artış olur. Kanama çok ani ve yoğun olduğunda MCV de kayda değer bir değişiklik olmayabilir. Normal yapımlı anemi zaman geçtikçe demir depolarında meydana gelebilecek tükenmeye bağlı olarak azalmış yapımlı hale dönebilir (1,5,6). Hemoliz akut (genellikle damar içi) veya kronik (genellikle damar dışı) olabilir. Akut hemoliz, hızlı ortaya çıkan aşikar klinik belirtiler (ateş, titreme, sırt ağrısı, koyu idrar) ve tipik laboratuvar bulguları (hemoglobinüri ve azalmış plazma haptoglobin düzeyi) ile karakterizedir. Tablo 2. RÜİ: % Retikülosit indeksi/düzeltme faktörü Hasta Hct (%) Düzeltme faktörü < Azalm fl Yap ml (Hypo-regenerative) Anemi Kemik iliği progenitör hücrelerinde diferensiyasyon ve matürasyonun farklı seviyelerinde meydana gelen değişimler nedeniyle olmaktadır. Pluripotent kök hücrelerde meydana gelen hasarlar genellikle pansitopeniye (anemi, lökopeni ve trombositopeni) neden olur. Pansitopeni intrensek (kemik iliği aplazisi, lösemi, miyelodisplastik sendrom) veya ekstrensek (metastaz, Gaucher hastalığı, tüberküloz, viral infeksiyonlar vs.) nedenli olabilir. Bu nedenlerin hepsi hematopoezi ciddi şekilde bozma ve mikroçevreyi değiştirerek kök hücrelerin çoğalmasını engelleme potansiyelindedir (5). Eritroid seriye ait progenitör hücreler nadir de olsa pure red cell aplasia ile sonuçlanacak şekilde selektif olarak etkilenebilir. Bu şekilde eritroid seriye ait hücreler selektif olarak etkilendiğinde kemik iliğinde progenitör eritroid seri hücreler azalırken diğer seriye ait hücreler normal kalır. Kalıtsal da olsa, kazanılmış da olsa, pure red cell aplasia oldukça nadirdir. Ancak, eritroid seri hücrelerde nitel değişiklikler (dyserytropoiesis) klinik pratikte oldukça sıktır. Pure red cell aplasia da aksine kemik iliği eritroid seri hücreler açısından oldukça zengindir. Bu olgularda eritropoez hem morfolojik olarak hem de fonksiyonel olarak anormaldir. Eritroblastopeni akkiz ya da kalıtsal olabilir. Timoma en sık kazanılmış pure red cell aplasia nedenidir. Miyelodisplastik sendrom (MDS) ise en sık akkiz diseritropoez nedenidir. MDS hastalarında sorun primitif multipotent progenitör hücreler seviyesinde olduğu için hem fonksiyonel hem de morfolojik olarak bütün hücre serileri (eritrosit, granülosit-monosit, megakaryosit) etkilenir (5). Kemik iliğindeki primitif sorunlardan köken alan anemiden çok beslenmeden kaynaklanan eksiklikler ya da üretim kusuruna dayanan anemiler daha sıktır. MORFOLOJ K SINIFLAMA (Tablo 3) Patojenik sınıflama aneminin oluşum mekanizmasının da anlaşılması açısından çok önemlidir. Ancak, klinik kullanımda analitik parametreler daha kullanılışlıdır. MCV bize anemiyi mikrositik (MCV < 82 fl), normositik (82-98 fl) ya da makrositik (MCV > 98 fl) olarak sınıflama imkanı sağlar (1,2). MCV, mean corpuscular hemoglobin (MCH) ile de ilişkilidir. MCH eritrosit başına düşen hemoglobin miktarının pikogram cinsinden ifadesidir (27-32 pg). Dolayısıyla, MCV ve MCH birlikte mikrositer anemide İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17:

4 İç Hastalıkları Uzmanının Anemiye Yaklaşımı Rehberi Tablo 3. Morfolojik sınıflama Mikrositik anemi (MCV < 82 fl) Demir eksikliği anemisi Talasemi Talasemik olmayan mikrositotik kronik hastalıklar (romatoid artrit, Hodgin, kronik infeksiyonlar, neoplaziler) Sideroblastik anemi (kurşun, kalıtsal) Normositik anemi (MCV= fl) Beslenme problemlerine bağlı (demir, kobalomin) Böbrek yetmezliği Hemolitik anemi - Eritrositlerin hücre içi hastalıkları (membranopati, enzimopati, hemoglobinopati) - Eritrositlerin hücre dışı hastalıkları (otoimmün hastalıklar, infeksiyonlar, kimyasal ajanlar, örümcek zehiri, metabolik hastalıklar) Kronik hastalık anemileri Kemik iliğinin primer hastalıkları - Kemik iliğinin kök hücrelerini intrensek olarak etkileyenler: Kemik iliği aplazisi (idiyopatik, PNH, Fankoni sendromu), pure red cell aplasia (akkiz, herediter, Diamond-Blackfan sendromu), miyelodisplastik sendrom - Ekstrensek sebepler: İlaçlar, toksinler, radyasyon, virüsler, otoimmün sebepler, kemik iliği infiltrasyonları (metastatik ve lenfoma) Makrositik anemi (MCV > 98fL) İlaçlar (hidroksiüre, radyoiyodin, metotreksat) Diyet (vitamin B12, folat eksikliği) İlaca bağlı hemolitik anemi Diseritropoezis, Miyelodisplastik sendrom, Klonal hematolojik hastalıklar Herediter hematolojik hastalıklar Retikülosit Aşırı alkol alımı, karaciğer hastalıkları Sigara Hipotiroidizm Waldenström makroglobinemisi Bakır eksikliği, Kemik iliği aplazisi, Eritroblastopenik anemi Down sendromu Kronik obstrüktif akciğer hastalığı MCV: Mean Corpuscular Volume. Hafif makrositoz (MCV > fl) azalırken, makrositer anemide artar. MCH konsantrasyonu (MCHC), her bir eritrositte ortalama hemoglobin konsantrasyonunu ifade eder ve % olarak ifade edilir (%32-36). Değişim aralığı çok küçük olduğu için hipokromide bile değişiklik göstermez. MCHC sadece herediter sferositozda yükselir ve kullanım alanı azdır. 10 İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17: 7-15

5 Nalbant S, Karan MA MCV, homojen olmayan eritrosit morfolojisi hakkında genel bir fikir verir. Bu sorunun çözülmesine yardımcı olmak için eritrositlerin dağılım eğrisi çizilir ve buradan bir endeks elde edilir. Buna red cell distribution width (RDW) denilir. Normal değerleri %10-14 arası olan RDW ölçümlerde yüksek bulunduğunda anizositoz varlığının bir göstergesi olarak kabul edilir (2). Laboratuvar imkanlarının çok gelişmesine rağmen olası tanı durumunda veya anemi sebebinden kesin olarak emin olunamadığında mutlak periferik yayma yapılmalıdır. Mikrositik Anemi Mikrositik anemi teşhis edildiğinde altta yatan hastalık açısından üç ihtimal vardır; demir eksikliği anemisi, talasemi ve kronik hastalık anemisi. Dördüncü ihtimal olan sideroblastik anemi oldukça nadir olup hikayede kurşun ile temas yoksa ayırıcı tanıda ilk akla gelecek hastalık değildir. Demir eksikliği en sık anemi nedenidir. Gelişmiş ülkelerde erkeklerde %2, postmenopozal kadınlarda %5 sıklıkta görülür. Bu nedenle ilk yapılması gereken demir eksikliği anemisinin olup olmadığının ortaya konulmasıdır (Şekil 1). Serum ferritin değeri tanının konulmasında yardımcı olabilir. Ferritin bir akut faz reaktanı olmasına rağmen düşük olduğunda tanı değeri yüksektir. Diğer sıkça kullanılan parametreler olan serum demir düzeyi, demir bağlama kapasitesi ve transferrin, demir eksikliği anemisini kronik hastalık anemisinden ayırmada daha yetersizdir. Demir eksikliği anemisi tanısı konulduktan sonra detaylı alınan bir anamnez tanı konulmasında çok yardımcıdır. Gastrointestinal şikayetler, gastro- MCV < 80 fl Ferritin, transferrin satürasyon indeksi (TSİ) Ferritin düşük TSİ < 19 Demir eksikliği anemisi Ferritin normal TSİ normal veya düşük Hemoglobin elektroforezi Nedenini araştır Normal HbA2 veya HbF yüksek Kronik hastalık anemisi Kemik iliği incelemesi Talasemi Kemik iliği demir yükünde artış Sideroblastta azalma Kemik iliği demir yükünde artış Sideroblastta artış Kronik inflamasyon Sideroblastik anemi Sık olgular: Romatoid artrit Temporal arterit Kronik infeksiyonlar Kronik inflamasyon Nadir olgular: Renal hücreli karsinom Hodgin lenfoma Castleman hastalığı Miyelofibrozis Nadir hematolojik hastalıklar Şekil 1. Mikrositik aneminin tanısal incelenme şeması. İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17:

6 İç Hastalıkları Uzmanının Anemiye Yaklaşımı Rehberi intestinal operasyon varlığı, nonsteroid antiinflamatuvar ya da aspirin kullanımı, antikoagülan alımı, hematolojik-onkolojik hastalıklara yönelik aile hikayesi sorgulanmalıdır (1,7). RDW, talaseminin demir eksikliği anemisinden ayırt edilmesinde önemli bir parametredir (Tablo 4). Mikrositoz varlığında RDW normal ise talasemi, RDW > 15 olduğunda ise demir eksikliği anemisi düşünülmelidir. Serum solubl transferrin reseptörünün önemi demir eksikliği anemisi ile kronik hastalık anemisinin ayırt edilmesinde artmıştır. Serum solubl transferrin reseptör konsantrasyonu kronik hastalık anemisini oluşturan nedenlerden etkilenmeden artmıştır. Eritrosit içi ferritin konsantrasyonu ve eritrosit çinkoprotoporfirin miktarı da demir eksikliğini kronik hastalık anemisinden ayırmada yardımcıdır. Bu parametreler şüpheli hastaların ayırt edilmesini sağlayarak hastaların gereksiz tetkikler yaptırmalarını ve gereksiz yere demir tedavisine maruz kalmalarını engellemekte yardımcı olabilir. Erkek ve postmenopozal kadınlarda en önemli yaklaşım gizli kan kayıplarını dışlamaktır. Eğer dışkıda gizli kan testi pozitif çıkarsa, bu durumun önemli sebeplerinden biri adenokanserler olduğundan öncelikle yapılması gereken incelemeler kolonoskopi ve gastroskopidir. İnce bağırsaklara yönelik incelemeler sınırları net olarak belirlenmiş tanısal araçlar değildir, ancak demir eksikliği anemisinin olası nedenlerinden Çölyak hastalığı her zaman akılda tutulmalıdır. Premenopozal kadınlarda menstürasyon kanamaları demir eksikliği anemisinin en sık nedenidir. Dolayısıyla gastrointestinal incelemelerden önce, özellikle dışkıda gizli kanı negatif premenopozal kadın hastalarda, ayrıntılı menstürasyon siklusu anamnezi alınmalı ve kadın hastalıkları ve doğum uzmanı konsültasyonu yapılmalıdır. Mikrositozu olup serum ferritin düzeyi normal olan hastalarda başta talasemi olmak üzere herediter hastalıkları düşünmek gerekir. Eğer aile hikayesi yoksa başta kronik hastalıklar ve sideroblastik anemi olmak üzere demir eksikliği dışındaki kazanılmış mikrositoz nedenleri akla gelmelidir. Normositik Anemi Normositik anemide temel sorun mümkün olduğunca çabuk bir şekilde ana sebebi ya da yan etkenleri ortaya koyabilmek ve tedaviye başlayabilmektir. Malnütrisyon, böbrek yetmezliği ve hemolitik anemi en sık nedenlerdir. Nütrisyonel sebepler genelde folik asit, vitamin B12 ve demir eksiklikleri olarak karşımıza çıkar ve mikst anemi şeklindedir. Normal yapımlı (hemoliz ve kanama) ve azalmış yapımlı anemi (kemik iliği aplazisi, kronik hastalık, beslenme yetersizlikleri ve hemopati) arasında ayırıcı tanı yapabilmek için RÜİ ye ihtiyaç vardır (Şekil 2). Çok bulgu vermeyebilir. Böbrek yetmezliğinde periferik yaymada morfolojik zenginlik izlenir. Eritropoetin seviyesi normal olabilir ama aneminin derinliğine göre yetersiz kalmakta olabilir. Böbrek yetmezliğinde hastalık ilerleyinceye kadar anemiye ait klinik bulgular ortaya çıkmayabilir. Hemolizi her zaman dışlamak gerekir. Hemoliz varlığını gösteren indirekt bilirubin ve laktat dehidrogenaz (LDH) artışı ile düşük haptoglobin neden hakkında bize bilgi vermez. Periferik yaymada şistosit varlığı (damar içi hemoliz) görülebilir. Bunun yanı sıra Coombs testi (otoimmün hemoliz), osmotik frajilite testi (damar dışı hemoliz) ve ilaçların neden olduğu hemolizi dışlamak için gerekli testler yapılmalıdır. Bu testlerden sonuç alınamazsa kronik hastalıklara yönelik diğer testler yapılmalıdır. Ancak normositik anemilerde esas nedeni ortaya koymak oldukça zordur. Bu durumda diğer nedenleri dışlamak için dikkatli bir inceleme yapmak gerekir: Alkolizm (daha sık ola- Tablo 4. Tanısal yaklaşımda RDW ve MCV ilişkisi MCV Normal MCV MCV Normal RDW β-talasemi Normositik anemi Kemik iliği aplazisi Artmış RDW α-talasemi İnflamatuvar anemi Megaloblastik anemi Demir eksikliği Hipotiroidizm RDW: Red Cell Distrubition Width, MCV: Mean Corpuscular Volume. 12 İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17: 7-15

7 Nalbant S, Karan MA MCV= fl Retikülosit üretimi indeksi (RÜİ) RÜİ > 3 Dışkıda gizli kan Normal veya azalmış RÜİ Miyelogram Pozitif Negatif Gastrointestinal kanama Nedenin araştırılması Negatif Diğer hemolitik anemiler Nedenin araştırılması Coombs test Pozitif Otoimmün hemolitik anemi Hiposelülarite Aplastik veya hipoplastik anemi Nedenin araştırılması Selülarite artmış veya normal Kronik hastalık anemisi Kobalin ve folat araştırılması Şekil 2. Normositik aneminin tanısal incelenmesi. rak makrositik), ilaç etkisi (kemoterapi, immünsüpresyon), radyoterapi, neoplazi (kemik iliği infiltrasyonu), infeksiyonlar (özellikle hastanede yatan hastalar için), cerrahi ve travma (kanamanın ilk fazı) (6). Talasemi ve orak hücreli cell anemi dışındaki herediter anemiler son derece nadirdir. Ancak herediter anemi şüphesi varlığında mutlaka hasta konunun uzmanına yönlendirilmelidir, çünkü bu hastalıklarla ilgili yapılan testler hem teknik hem de yorum olarak birtakım özellikler göstermektedir (6). Morfolojik bulgu olmamasının yanı sıra yüksek eritrosit sedimentasyon hızı kronik hastalığa bağlı normositik anemiyi destekleyen önemli bulgulardır. Demir eksikliğinden sonra en sık karşılaşılan anemi tipidir. Bu hastalarda immün hiperreaktivite vardır. Sitokin aktivasyonu retiküloendotel sistemi, dolayısıyla demir metabolizmasını, eritroid prokürsör proliferasyonunu, eritropoetin salınımını ve eritrosit yaşam süresini etkiler. Kronik hastalık anemisinin en sık nedenleri akut ve kronik infeksiyonlar (%18-95), kanser (%30-77), otoimmün hastalıklar (%8-71) ve böbrek hastalıklarıdır (%23-50). Daha çok yaşlılarda ve hastanede yatan hastalarda görülür (7). Kronik hastalıklar kronik kanamalarla da komplike olabilir ve bu durumda ayırıcı tanının yapılması daha da zorlaşacaktır (Tablo 5). Kemik iliği patolojisi düşünüldüğünde başlangıçta periferik yayma yapılmalıdır. Sonuca göre kemik iliği aspirasyon biyopsisi gündeme gelebilir. Kemik iliği biyopsisi ve yayması hematopoietik hücrelerin morfolojisi, sayısı, niceliksel dağılımı (özellikle miyeloid/eritroid seri 3/1), fibrozis mevcudiyeti, nonhematopoietik hücre varlığı veya kemik iliği aplazisi hakkında bilgi verir. Demir spesifik Perl boyası, kemik iliği demir depoları, siderositlerin niceliksel durumu ve sideroblastlar hakkında fikir edinmemize yardımcı olur. Nedeni bilinmeyen ateş varlığında kemik iliği biyopsisi yapılabilir ve bazı özel boyalarla tanısal yaklaşım sağlanabilir. Makrositik Anemi Makrositoz çoğunlukla rutin kan tetkiklerinde saptanır. Sıklığı % arasında değişir, ancak bunların %60 ında anemi yoktur. Diğer taraftan, makrositoz bazı durumlarda fizyolojik (infant, gebelik, bazı aileler) olarak da saptanabilir. Ancak, her zaman için İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17:

8 İç Hastalıkları Uzmanının Anemiye Yaklaşımı Rehberi Tablo 5. Demir eksikliği, kronik hastalık ve miks tip anemilerin ayırıcı tanısı Kronik hastalık Demir eksikliği anemisi anemisi Karışık tip Demir Transferrin veya normal Transferrin satürasyonu Ferritin normal veya veya normal Serum transferrin reseptör Normal normal veya Soluble transferrin reseptör/ log ferritin < 1 > 2 > 2 Sitokin seviyesi normal makrositozun patolojik bir durumu gösterebileceği akılda tutulmalıdır. Vitamin B12 ve folik asit eksikliğinde olduğu gibi diğer hastalıklarda da periferik kandaki makrositoz kadar kemik iliğinde megaloblastozis de izlenebilir (1). Makrositik anemilerin ayırıcı tanısında başlangıç noktası hastaların kullandığı ilaçların taranmasıdır. Metotreksat, trimetoprim, hidroksiüre, zidovudin, 5- florourasil gibi ilaçlar kadar sosyal içici de olsa alkol ve herbal ilaçlara da dikkat edilmelidir. Hidroksiüre genellikle MCV değerini > 100 fl üzerine çıkarırken diğer ilaçlar ve alkol fl civarında hafif bir makrositoza neden olur. İlaçlar ve alkolden sonra en sık neden beslenme ile ilgili sorunlardır. Bu nedenle vitamin B12 ve folik asit seviyelerine bakmak gerekir. Ancak, son günlerde folik asit kullanımı öyküsü varsa, test sonuçlarını etkileyebileceği unutulmamalıdır. Folik asit seviyesinin en iyi değerlendirilme yöntemi eritrosit içi folik asit düzeyinin ölçülmesidir. Ancak, çok zor bir tekniktir. Homosistein seviyesinin saptanması eritrosit içi folik asit düzeyinin ölçülmesinde alternatif ve güvenli bir yöntemdir. Laboratuvar tarafından rapor edilen vitamin B12 seviyesi folik asidin aksine serum seviyesini yansıtır ve klinik bulgularla doğrudan ilişkilidir. Ancak, vitamin B12 nin serum seviyesinin doğrudan klinik bulgularla ilişkili olmadığı durumlar da (yaşlı hastalar, gebelik ve düşük beyaz hücre seviyesi) vardır. Bu gibi durumlarda kalıtsal metabolik bir hastalık ya da böbrek yetmezliği yoksa serum metil malonik asit seviyesinin normal olması vitamin B12 eksikliğinin gelişmesini engellemektedir. Vitamin B12 eksikliği varlığında pernisiyöz anemiyi işaret eden intrensek faktöre karşı gelişmiş antikorlara da bakmak gerekir. Ancak unutulmamalıdır ki, antiintrensek faktör antikorlar yeterince sensitif değildir. Pernisiyöz anemi dışlandığında malabsorpsiyon varlığını gösteren Schilling testinin yapılması gerekir (Şekil 3). Folat eksikliği diyete ya da malabsorpsiyona bağlı olabilir ama vitamin B12 eksikliği her zaman malabsorpsiyona bağlıdır. Bunun istisnası vejeteryan diyet ve herediter transkobalamin II eksikliğidir. Vitamin B12 nin malabsorpsiyona bağlı eksikliğinin en sık sebebi pernisiyöz anemidir. Bu nedenle ilk önce yapılması gereken serum gastrin seviyesinin ölçümüdür. Çünkü serum gastrin düzeyinin > 1000 pg/ml üzerine çıkmasına yol açabilen durumlar sadece atrofik gastrit tip A (pernisiyöz anemi) ve Zollinger-Ellison sendromudur. Ancak kesin tanı her zaman biyopsi ile konur (7). SONUÇ Anemi, bir iç hastalıkları uzmanının tam kan sayımı, dışkıda gizli kan, serum ferritin düzeyi, demir, demir bağlama kapasitesi, vitamin B12, akut faz reaktanları, bilirubin düzeyleri, LDH ve haptoglobin gibi basit testlerle %90 ına tanı koyabileceği bir sendromdur. Ancak, önemli klinik sonuçları olabileceği, tanı aşamasında hekimi yanıltabileceği, tedavi edildiğinde ise hastanın yaşam standartlarının yükselebildiği unutulmamalıdır. Tedavi sonuçları alınana kadar hasta takip edilmelidir. 14 İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17: 7-15

9 Nalbant S, Karan MA MCV > 99 fl Retikülosit üretimi indeksi (RÜİ) Artmış RÜİ (RÜİ > 3) Dışkıda gizli kan Normal veya azalmış RÜİ (RÜİ < 3) Miyelogram Pozitif Negatif Megaloblastik Megaloblastik olmayan Gastrointestinal kanama Coombs testi Beslenme alışkanlıkları Kemik iliği biyopsisi Nedeni araştır Negatif Pozitif Folat eksikliği Otoimmün hemolitik anemi Neden araştır Kobalamin eksikliği İntrensek faktör antikorlar ve Schilling testi Hipoplastik Neden araştır Miyelodisplastik Tip tayini Pozitif Negatif Pernisiyöz anemi Neden araştır Şekil 3. Makrositik anemi değerlendirilmesi. KAYNAKLAR 1. Jose Antonio Moreno Chulilla, Maria Soledad Romero Colás, Martín Gutiérrez Martín. Classification of anemia for gastroenterologists. World J Gastroenterol 2009; 15: Samir P. Desai, Sana Isa-Pratt. Anemili hastaya yaklaşım (Çeviri editörü: Engin ULUKAYA). Klinisyenler İçin Laboratuvar Tıbbı Rehberi: Nobel ve Güneş, 2004: Beutler E, Waalen J. The definition of anemia: what is the lower limit of normal of the blood hemoglobin concentration? Blood 2006; 107: Patel KV, Harris TB, Faulhaber M, Angleman SB, Connelly S, Bauer DC, et al. Racial variation in the relationship of anemia with mortality andmobility disability among older adults. Blood 2007; 109: Tefferi A. Anemia in adults: a contemporary approach to diagnosis. Mayo Clin Proc 2003; 78: Tefferi A, Hanson CA, Inwards DJ. How to interpret and pursue an abnormal complete blood cell count in adults. Mayo Clin Proc 2005; 80: Goddard AF, James MW, McIntyre AS, Scott BB. Guidelines for the management of iron deficiency anaemia. Vol London: British Society of Gastroenterology, 2005: 1-6. İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2010; 17:

Ç HASTALIKLARI UZMANINININ ANEM YE YAKLA IMI REHBER

Ç HASTALIKLARI UZMANINININ ANEM YE YAKLA IMI REHBER Aneminin ayırıcı tanısının yapılması, ç Hastalıkları Uzmanlık prati inde en sık rastlanılan ve zaman zaman da en çok zorlanılan konularındandır. nsan hayatında demir metabolizmasının önemi anne karnındayken

Detaylı

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRMESİ

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRMESİ TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRMESİ 60. Türkiye Milli Pediatri Kongresi 9-13 Kasım 2016; Antalya Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı Tam Kan Sayımı Konuşmanın

Detaylı

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ 1945 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı Tam Kan Sayımı

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

ANEMİYE YAKLAŞIM. Dr Sim Kutlay

ANEMİYE YAKLAŞIM. Dr Sim Kutlay ANEMİYE YAKLAŞIM Dr Sim Kutlay KBH da Demir Eksikliği Nedenleri Gıda ile yetersiz demir alımı Üremiye bağlı anoreksi,düşük proteinli (özellikle hayvansal) diyetler Artmış demir kullanımı Eritropoez stimule

Detaylı

Anemi modülü 3. dönem

Anemi modülü 3. dönem Anemi modülü 3. dönem Olgu 1 65 yaşında kadın hasta, ev hanımı Şikayeti: Halsizlik, halsizlikten dolayı dengesinin bozulması, zor yürüme Hikayesi: 3 yıl önce halsizlik şikayeti olmaya başlamış, doktora

Detaylı

ANEMİLİ HASTAYA YAKLAŞIM

ANEMİLİ HASTAYA YAKLAŞIM ANEMİLİ HASTAYA YAKLAŞIM Prof. Dr. Hale Ören TPHD Nutrisyonel Anemiler Okulu, Ankara 26 Aralık 2015 1 ANEMİ TANIMI Anemi eritrosit kütlesinin veya kan hemoglobin ve hematokrit konsantrasyonun azalması

Detaylı

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler:

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler: LÖKOSİT WBC; White Blood Cell,; Akyuvar Lökositler kanın beyaz hücreleridir ve vücudun savunmasında görev alırlar. Lökositler kemik iliğinde yapılır ve kan yoluyla bütün dokulara ulaşır vücudumuzu mikrop

Detaylı

Çocukta Fe Eksikliği Dışındaki Anemiler

Çocukta Fe Eksikliği Dışındaki Anemiler Çocukta Fe Eksikliği Dışındaki Anemiler Anemi, eritrosit sayısı veya hemoglobin düzeyinin normal değerlerin altında olmasıdır. Dokulara hemoglobin tarafından oksijen taşınmasının yetersiz olduğu, pediatri

Detaylı

4.SINIF HEMATOLOJI DERSLERI

4.SINIF HEMATOLOJI DERSLERI 4.SINIF HEMATOLOJI DERSLERI DERS 1: HEMOLİTİK ANEMİLER Bir otoimmun hemolitik aneminin tanısı için aşağıda yazılan bulgulardan hangisi spesifiktir? a. Retikülosit artışı b. Normokrom normositer aneminin

Detaylı

Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count

Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count TAM KAN SAYIMI Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count Tam kan sayımı kanı oluşturan hücrelerin sayılmasıdır, bir çok hastalık için çok değerli bilgiler sunar. Test venöz kandan yapılır. Günümüzde

Detaylı

Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı RETİKÜLOSİT SAYIMI RETİKÜLOSİTLER Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Retikülositler olgunlaşmalarını henüz tamamlamamış eritrositler dir. Yani çekirdeklerini kaybetmeye

Detaylı

V. BÖLÜM HEREDİTER SFEROSİTOZ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

V. BÖLÜM HEREDİTER SFEROSİTOZ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 HEREDİTER SFEROSİTOZ V. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU HEREDİTER SFEROSİTOZ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU HEREDİTER SFEROSİTOZ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ Herediter sferositoz (HS);

Detaylı

Tam Kan Analizi. Yrd.Doç.Dr.Filiz BAKAR ATEŞ

Tam Kan Analizi. Yrd.Doç.Dr.Filiz BAKAR ATEŞ Tam Kan Analizi Yrd.Doç.Dr.Filiz BAKAR ATEŞ Tam Kan Analizi Tam kan analizi, en sık kullanılan kan testlerinden biridir. Kandaki 3 major hücreyi analiz eder: 1. Eritrositler 2. Lökositler 3. Plateletler

Detaylı

HEREDİTER SFEROSİTOZ. Mayıs 14

HEREDİTER SFEROSİTOZ. Mayıs 14 HEREDİTER SFEROSİTOZ İNT.DR.DİDAR ŞENOCAK Giriş Herediter sferositoz (HS), hücre zarı proteinlerinin kalıtsal hasarı nedeniyle, eritrositlerin morfolojik olarak bikonkav ve santral solukluğu olan disk

Detaylı

ERİTROSİTLER ANEMİ, POLİSİTEMİ

ERİTROSİTLER ANEMİ, POLİSİTEMİ ERİTROSİTLER ANEMİ, POLİSİTEMİ 2009-2010,Dr.Naciye İşbil Büyükcoşkun Dersin amacı Eritrositlerin yapısal özellikleri Fonksiyonları Eritrosit yapımı ve gerekli maddeler Demir metabolizması Hemoliz Eritrosit

Detaylı

ANEMİLİ HASTAYA GENEL YAKLAŞIM. Dr Mustafa ÇETİN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı

ANEMİLİ HASTAYA GENEL YAKLAŞIM. Dr Mustafa ÇETİN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı ANEMİLİ HASTAYA GENEL YAKLAŞIM Dr Mustafa ÇETİN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Dersin içeriği Aneminin tanımlanması. Anemi tanısında fizik muayene, öykü Semptom ve Bulgular Anemili

Detaylı

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın

Detaylı

Anemili Çocuk Prof. Dr. Yeşim Aydınok

Anemili Çocuk Prof. Dr. Yeşim Aydınok Anemili Çocuk Prof. Dr. Yeşim Aydınok yesim.aydinok@ege.edu.tr Anemi nedir? 1) Solukluk, halsizlik, çabuk yorulma 2) 1+ kan hemoglobinde (Hb) azalma 3) Kan Hb düzeyinde azalma 4) Kan Hb düzeyi azalması

Detaylı

GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ

GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ 0 1 Test Adı Endikasyon Çalışma Yöntemi Numunenin alınacağı tüp Glukoz Diabetes mellitus (tarama, tedavi) Üre Böbrek yetmezliği Kreatinin Böbrek yetmezliği

Detaylı

KAN- LENFOİD SİSTEM SEMİYOLOJİSİ

KAN- LENFOİD SİSTEM SEMİYOLOJİSİ KAN- LENFOİD SİSTEM SEMİYOLOJİSİ AMAÇ: Hematolojik sisteme ait yakınmaları, öykünün, fizik bakının temel noktalarını ve ilk basamak tanı yöntemlerini öğrenmek. HEDEFLER 1-Hematolojik sistemi oluşturan

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

Laboratvuar Teknisyenleri için Lökosit (WBC) Sayımı Nasıl yapılır?

Laboratvuar Teknisyenleri için Lökosit (WBC) Sayımı Nasıl yapılır? Lökosit (WBC) Sayımı Laboratvuar Teknisyenleri için Lökosit (WBC) Sayımı Nasıl yapılır? Araç ve Gereçler: Thoma Lamı, akyuvar sulandırma pipeti, türk eriyiği, lamel,mikroskop Thoma lamının hazırlanışı:

Detaylı

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör; TALASEMİ Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör; Talasemi kırmızı kan hücrelerinin üretimini bozan genetik hastalıklardır. Ülkemizde çok sık görülmektedir. Hastaların kırmızı

Detaylı

HEMOGRAMI NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr Reyhan Küçükkaya

HEMOGRAMI NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr Reyhan Küçükkaya HEMOGRAMI NASIL DEĞERLENDİRELİM? Dr Reyhan Küçükkaya Hemogramı nasıl değerlendirelim? Demir eksikliği? Talasemi? Trombositopeni? Lökositoz? Demir desteği nasıl verilmeli? Dr Reyhan Küçükkaya Hemogram için

Detaylı

Tablo 1: Hemoglobin, Hematokrit ve MCV Parametresinin Yaş ve Cinsiyete Göre Normal Değerleri. Yaş

Tablo 1: Hemoglobin, Hematokrit ve MCV Parametresinin Yaş ve Cinsiyete Göre Normal Değerleri. Yaş 1 Anemiler Yrd.Doç.Dr.Servet YEL Anemi; hemoglobin konsantrasyonu veya alyuvar sayısının yaş ve cinsiyete göre değişen normal değerinin altına düşmesi sonucu, dokulara oksijen taşıma kapasitesinin azalması

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 03 Eylül 08 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 5 Nisan 09 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

ANEMİLER-ACİL YAKLAŞIM. Dr. Fatih Demirkan Dokuz Eylül Üniversitesi Hematoloji Bilim Dalı İzmir

ANEMİLER-ACİL YAKLAŞIM. Dr. Fatih Demirkan Dokuz Eylül Üniversitesi Hematoloji Bilim Dalı İzmir ANEMİLER-ACİL YAKLAŞIM Dr. Fatih Demirkan Dokuz Eylül Üniversitesi Hematoloji Bilim Dalı İzmir Anemi klinik bir hastalığın belirtisidir Aneminin kendisi tek başına bir hastalık değildir Altta yatan nedeni

Detaylı

Tam kan sayımı sonuçlarının değerlendirilmesi. Dr. Mehmet yılmaz Sanko Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Hematoloji BD

Tam kan sayımı sonuçlarının değerlendirilmesi. Dr. Mehmet yılmaz Sanko Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Hematoloji BD Tam kan sayımı sonuçlarının değerlendirilmesi Dr. Mehmet yılmaz Sanko Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Hematoloji BD KAN SAYIM PARAMETRELERİ Eritrosit sayısı ( RBC ): kan sayım cihazlarında

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 0 Şubat 09 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

(İlk iki harfleri - TR)

(İlk iki harfleri - TR) VET-A Kayıt Tarihi:. /. /.. THD Veritabanları Kemik İliği Yetmezliği Veritabanı Hasta Kayıt Formu VET-A HEKİM BİLGİLERİ 1. Merkez 2. Hekim HASTA BİLGİLERİ 3. Hasta Kodu Sistem tarafından otomatik olarak

Detaylı

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 03.05.2016 OLGU 38 yaşında evli kadın hasta İki haftadır olan bulantı, kusma, kaşıntı, halsizlik, ciltte ve gözlerde

Detaylı

HEREDİTER SFEROSİTOZ TANISINDA EOZİN 5-MALEİMİD BAĞLANMA TESTİ, OSMOTİK FRAJİLİTE VE KRİYOHEMOLİZ TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

HEREDİTER SFEROSİTOZ TANISINDA EOZİN 5-MALEİMİD BAĞLANMA TESTİ, OSMOTİK FRAJİLİTE VE KRİYOHEMOLİZ TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI HEREDİTER SFEROSİTOZ TANISINDA EOZİN 5-MALEİMİD BAĞLANMA TESTİ, OSMOTİK FRAJİLİTE VE KRİYOHEMOLİZ TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Esin Özcan, Yeşim Oymak, Tuba Hilkay Karapınar, Salih Gözmen, Yılmaz Ay,

Detaylı

III. BÖLÜM EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

III. BÖLÜM EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ III. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE

Detaylı

TRANSFERRİN ERİTROSİT. Transferrinin normal değerleri: Transferin seviyesini düşüren sebepler. Eritrosit; RBC: Red Blood Cell = Alyuvar

TRANSFERRİN ERİTROSİT. Transferrinin normal değerleri: Transferin seviyesini düşüren sebepler. Eritrosit; RBC: Red Blood Cell = Alyuvar TRANSFERRİN Transferin kanda demiri taşıyan bir proteindir. Her bir trasferrin molekülü iki tane demir taşır. Transferrin testi tek başına bir hastalığı göstermez. Beraberinde serum demiri, ferritin, demir

Detaylı

KRONİK HASTALIK ANEMİSİ. İNT.DR.KÜBRA ÖZATA Ocak 2012

KRONİK HASTALIK ANEMİSİ. İNT.DR.KÜBRA ÖZATA Ocak 2012 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ İNT.DR.KÜBRA ÖZATA Ocak 2012 1 GİRİŞ VE TANIM Kronik hastalık anemisi (KHA); infeksiyon, inflamasyon, neoplastik hastalıklar, ağır travmalar, kalp yetersizliği, diabetes mellitus,

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

HEMATOLOJİYE YOLCULUK

HEMATOLOJİYE YOLCULUK HEMATOLOJİYE YOLCULUK VAKA 1 30 yaşında kadın Düşme sonrası sol bacak ve baldırda kontüzyon ve şişlik Doppler USG de sol bacakta derin vende tromboz Özgeçmiş: 1,5 yıl önce iskemik inme, 5 ay önce gebeliğin

Detaylı

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Kuramsal Ders Non-viral kronik karaciğer hastalıkları S. Cihan Yurdaydın

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Kuramsal Ders Non-viral kronik karaciğer hastalıkları S. Cihan Yurdaydın 1. HAFTA Stajın Tanıtımı A. İrfan Soykan Kronik diyare Necati Örmeci Non-viral kronik karaciğer hastalıkları Kanama diyatezi Kronik miyeloproliferatif hastalıklar Günhan Gürman Özefagus hastalıkları A.

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 0 Nisan 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 7 Kasım 0 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 09 Şubat 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 08 Eylül 0 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Onkoloji hastalarında Anemi ve tedavi yaklaģımları

Onkoloji hastalarında Anemi ve tedavi yaklaģımları Onkoloji hastalarında Anemi ve tedavi yaklaģımları Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD DESTEK TEDAVİ KONSENSUS TOPLANTISI, 9. Ġstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Günleri

Detaylı

Prof. Dr. Demir Budak Dekan Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten DÖNEM III DERS KURULU 4 TIP TIP 312- HEMATOLOJİ VE BOŞALTIM SİSTEMİ

Prof. Dr. Demir Budak Dekan Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten DÖNEM III DERS KURULU 4 TIP TIP 312- HEMATOLOJİ VE BOŞALTIM SİSTEMİ Yeni Yüzyıl Üniversitesi TIP FAKÜLTESİ Prof. Dr. Demir Budak Dekan Eğitim Koordinatörü: Prof. Dr. Asiye Nurten 216 217 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DÖNEM III DERS KURULU 4 TIP TIP 312- HEMATOLOJİ VE BOŞALTIM SİSTEMİ

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 05-06 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 07 Eylül 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Vaka 1 MT, 25 yaş, Mardin 10 Eylül 2006 Normal doğum yaptı Doğumdan 3 saat önce hematokrit %27, trombosit sayısı mm3 Doğumda aşırı kanama oldu

Vaka 1 MT, 25 yaş, Mardin 10 Eylül 2006 Normal doğum yaptı Doğumdan 3 saat önce hematokrit %27, trombosit sayısı mm3 Doğumda aşırı kanama oldu VAKA SUNUMLARI Dr.Vahide Zamani Düzen Laboratuvarlar Grubu Vaka 1 MT, 25 yaş, Mardin 10 Eylül 2006 Normal doğum yaptı Doğumdan 3 saat önce hematokrit %27, trombosit sayısı 46.000 mm3 Doğumda aşırı kanama

Detaylı

Anemi başlıbaşına bir hastalık değil, altta yatan bir hastalığın bulgularından biridir. Düzeltilmesi kolaydır, önemli olan nedeninin bulunmasıdır.

Anemi başlıbaşına bir hastalık değil, altta yatan bir hastalığın bulgularından biridir. Düzeltilmesi kolaydır, önemli olan nedeninin bulunmasıdır. BENİGN HEMATOLOJİ Anemi Anemi başlıbaşına bir hastalık değil, altta yatan bir hastalığın bulgularından biridir. Düzeltilmesi kolaydır, önemli olan nedeninin bulunmasıdır. Öykü Kanama öyküsü Beslenme öyküsü

Detaylı

Talasemi ve Orak Hücreli Anemide Hematolojik Tanı. Dr. Zümrüt Uysal

Talasemi ve Orak Hücreli Anemide Hematolojik Tanı. Dr. Zümrüt Uysal Talasemi ve Orak Hücreli Anemide Hematolojik Tanı Dr. Zümrüt Uysal 19 Kasım 2011 Anemik Çocuğa Yaklaşım Öykü Fizik muayene Laboratuar LABORATUVAR 1.Tam Kan Sayımı Hb,Hkt, KK, OEV, OEH, OEHK, BK, Trombosit

Detaylı

NUTRİSYONEL VİTAMİN B12 EKSİKLİĞİNDE TEDAVİ

NUTRİSYONEL VİTAMİN B12 EKSİKLİĞİNDE TEDAVİ NUTRİSYONEL VİTAMİN B12 EKSİKLİĞİNDE TEDAVİ Prof. Dr. Aziz Polat Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji B.D. Denizli VİTAMİN B12 TEDAVİSİ Tedavi oldukça kolay ve yüz güldürücüdür. Çoğunlukla

Detaylı

4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet BAŞTEMİR, Doç. Dr. Selman ÜNVERDİ, Yrd. Doç. Dr.

4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet BAŞTEMİR, Doç. Dr. Selman ÜNVERDİ, Yrd. Doç. Dr. 4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet BAŞTEMİR,, GRUP 1 Stajyer Öğrenciler için Haftalık Çalışma Programı* 1. Hafta (16-20 Ekim 2017) Saat 16 Ekim 2017 Pazartesi 17 Ekim

Detaylı

HEMATOLOJİ, İMMUNOLOJİ VE ONKOLOJİ DERS KURULU SINAV GÜNLERİ. 1. KURUL SORUMLUSU ve SINAV SALON BAŞKANI: 1. KURUL SORUMLU YARDIMCISI :

HEMATOLOJİ, İMMUNOLOJİ VE ONKOLOJİ DERS KURULU SINAV GÜNLERİ. 1. KURUL SORUMLUSU ve SINAV SALON BAŞKANI: 1. KURUL SORUMLU YARDIMCISI : KÜTAHYA SAĞLK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018-2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DÖNEM III I. KURUL AKADEMİK TAKVİM VE DERS PROGRAMI 17.09.2018-19.10.2018-5 HAFTA DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Tıbbi Patoloji

Detaylı

Gebelik ve Trombositopeni

Gebelik ve Trombositopeni Gebelik ve Trombositopeni Prof.Dr. Sermet Sağol EÜTF Kadın Hast. ve Doğum AD Gebelik ve Trombositopeni Kemik iliğinde megakaryosit hücrelerinde üretilir. Günde 35.000-50.000 /ml üretilir. Yaşam süresi

Detaylı

Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi

Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi Meme ve Over Kanserlerinde Laboratuvar: Klinisyenin Laboratuvardan Beklentisi Dr. Handan Onur XXI. Düzen Klinik Laboratuvar Günleri, Ankara, 23 Ekim 2011 MEME KANSERİ Meme Kanseri Sıklıkla meme başına

Detaylı

Anemik Çocuğa Yaklaşım

Anemik Çocuğa Yaklaşım Çocuk Dergisi 13(4):1-137, 2013 doi:10.5222/j.child.2013.1 Derleme Anemik Çocuğa Yaklaşım Serap Karaman*, Zeynep Karakaş* Anemik Çocuğa Yaklaşım Anemi, milimetre küpte hemoglobin konsantrasyonu, hematokrit

Detaylı

Anemik Hastayı Etkin ve Doğru Değerlendirme. Dr Mesut AYER Haseki EAH, Hematoloji Bl.

Anemik Hastayı Etkin ve Doğru Değerlendirme. Dr Mesut AYER Haseki EAH, Hematoloji Bl. Anemik Hastayı Etkin ve Doğru Değerlendirme Dr Mesut AYER Haseki EAH, Hematoloji Bl. Önemli Hatırlatmalar: Günlük pratikte SIK KARŞILAŞILAN ancak ÖNEMLİ bir durumdur. Anemi; bir hastalık değil bir KLİNİK

Detaylı

Klinik Laboratuvar Testleri

Klinik Laboratuvar Testleri Klinik Laboratuvar Testleri HEMOGRAM (TAM KAN SAYIMI) Diğer adı ve kısaltma: Tam kan sayımı, CBC. Kullanım amacı: Genel sağlık durumunun kontrolü, kemik iliğinin hücre üretim faaliyetinin ve beslenme ile

Detaylı

Karaciğer laboratuvar. bulguları. Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı. 5.Yarıyıl

Karaciğer laboratuvar. bulguları. Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı. 5.Yarıyıl Karaciğer ve safra yolu hastalıklar klarında laboratuvar bulguları Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı 5.Yarıyıl 2006-2007 2007 eğitim e yılıy Karaciğer ve safra yolu hastalıklarında

Detaylı

4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI (Grup 3)

4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI (Grup 3) 4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI (Grup 3) Amaç: Erişkinlerde görülen başlıca dahili (nefroloji, hematoloji, gastroenteroloji, onkoloji, romatoloji, endokrinoloji ve metabolizma ile ilgili) hastalıklarla

Detaylı

Kardiyovasküler Hastalıklarda Çekirdekli Kırmızı Kan Hücrelerinin Tanısal Değeri

Kardiyovasküler Hastalıklarda Çekirdekli Kırmızı Kan Hücrelerinin Tanısal Değeri Kardiyovasküler Hastalıklarda Çekirdekli Kırmızı Kan Hücrelerinin Tanısal Değeri Doç. Dr. Meral Yüksel Marmara Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Tıbbi Laboratuvar Teknikleri Programı meralyuksel@gmail.com

Detaylı

Hemoglobinopatilere Laboratuvar Yaklaşımı

Hemoglobinopatilere Laboratuvar Yaklaşımı Hemoglobinopatilere Laboratuvar Yaklaşımı Dr. Çağatay Kundak DÜZEN LABORATUVARLAR GRUBU 1949 yılında Orak Hücre Anemisi olan hastalarda elektroforetik olarak farklı bir hemoglobin tipi tanımlanmıştır.

Detaylı

Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 167 KAHRAMANMARAŞ MERKEZ İLÇEDE ORTA ÖĞRETİM KURUMLARINDA ANEMİ TARAMASI

Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 167 KAHRAMANMARAŞ MERKEZ İLÇEDE ORTA ÖĞRETİM KURUMLARINDA ANEMİ TARAMASI Fen ve Mühendislik Dergisi 2000, Cilt 3, Sayı 1 167 KAHRAMANMARAŞ MERKEZ İLÇEDE ORTA ÖĞRETİM KURUMLARINDA ANEMİ TARAMASI Mustafa ÇELİK Hüseyin TANIŞ Metin T. UĞUZ KSÜ., Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji

Detaylı

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör; TALASEMİ Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör; Talasemi kırmızı kan hücrelerinin üretimini bozan genetik hastalıklardır. Ülkemizde çok sık görülmektedir. Hastaların kırmızı

Detaylı

Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı RETİKÜLOSİT SAYIMI RETİKÜLOSİTLER Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Retikülositler olgunlaşmalarını henüz tamamlamamış eritrositler dir. Yani çekirdeklerini kaybetmeye

Detaylı

Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı RETİKÜLOSİT SAYIMI RETİKÜLOSİTLER Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Retikülositler olgunlaşmalarını henüz tamamlamamış eritrositler dir. Yani çekirdeklerini kaybetmeye

Detaylı

IV. BÖLÜM GLUKOZ 6 FOSFAT DEHİDROGENAZ ENZİM EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IV. BÖLÜM GLUKOZ 6 FOSFAT DEHİDROGENAZ ENZİM EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 GLUKOZ 6 FOSFAT DEHİDROGENAZ ENZİM EKSİKLİĞİ IV. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GLUKOZ 6 FOSFAT DEHİDROGENAZ ENZİM EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GLUKOZ 6 FOSFAT DEHİDROGENAZ

Detaylı

G6PD B: En sık görülen normal varyanttır. Beyaz ırk, Asya ve siyah ırkın büyük bir kısmında görülür (sınıf-iv).

G6PD B: En sık görülen normal varyanttır. Beyaz ırk, Asya ve siyah ırkın büyük bir kısmında görülür (sınıf-iv). Glukoz 6 Fosfat Dehidrogenaz Enzim Eksikliği Tanı ve Tedavi Kılavuzu Eritrositlerin normal yaşamlarını devam ettirebilmek için enerjiye gereksinimleri vardır. Eritrositlerde mitokondri bulunmadığından,

Detaylı

CERRAHİ ÖNCESİ HAZIRLIK VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ YÖNETİMİ

CERRAHİ ÖNCESİ HAZIRLIK VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ YÖNETİMİ Prof. Dr. Serap Demir Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı. CERRAHİ ÖNCESİ HAZIRLIK VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ YÖNETİMİ GÜNÜN NOTLARI 12 Mayıs Cumartesi Sözlü Bildiriler 13:30-14:30

Detaylı

İÇ HASTALIKLARI 1.GÜN

İÇ HASTALIKLARI 1.GÜN İÇ HASTALIKLARI 1.GÜN 08.15-09.00 Genel muayene semiyolojisi N.YILMAZ SELÇUK 09.15-10.00 Genel muayene semiyolojisi N.YILMAZ SELÇUK 10.15-11.00 Kardiyovasküler sistem semiyolojisi M.YEKSAN 11.15-12.00

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III SİNDİRİM VE HEMOPOETİK SİSTEMLERİ III

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III SİNDİRİM VE HEMOPOETİK SİSTEMLERİ III T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III SİNDİRİM VE HEMOPOETİK SİSTEMLERİ III. DERS KURULU ( 15 ARALIK 2014 16 OCAK 2015 ) DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM

Detaylı

MİYELODİSPLASTİK SENDROM

MİYELODİSPLASTİK SENDROM MİYELODİSPLASTİK SENDROM Türk Hematoloji Derneği Tanı ve Tedavi Kılavuzu 2013 30.01.2014 İnt. Dr. Ertunç ÖKSÜZOĞLU Miyelodisplastik sendrom (MDS) yetersiz eritropoez ve sitopenilerin varlığı ile ortaya

Detaylı

KAN HASTALIKLARI. Lösemi. Lösemi. Lösemi 19/11/2015 KAN HASTALIKLARI. Pıhtılaşma Bozuklukları. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire

KAN HASTALIKLARI. Lösemi. Lösemi. Lösemi 19/11/2015 KAN HASTALIKLARI. Pıhtılaşma Bozuklukları. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire KAN HASTALIKLARI KAN HASTALIKLARI Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Kan, plazma adı verilen bir sıvı ve bu sıvı içinde süspansiyon halinde bulunan şekilli elemanlardan oluşur. Kanın yapısındaki değişiklikler

Detaylı

VAKA SUNUMU. Dr. Neslihan Çiçek Deniz. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bölümü

VAKA SUNUMU. Dr. Neslihan Çiçek Deniz. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bölümü VAKA SUNUMU Dr. Neslihan Çiçek Deniz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bölümü N.E.K. 5.5 YAŞ, KIZ 1. Başvuru: Haziran 2011 (2 yaş 4 aylık) Şikayet: idrar renginde koyulaşma Hikaye: 3-4

Detaylı

Akut ve Kronik Hepatit B Aktivasyonunun Ayrımı. Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

Akut ve Kronik Hepatit B Aktivasyonunun Ayrımı. Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Akut ve Kronik Hepatit B Aktivasyonunun Ayrımı Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit Aktivasyonunun Ayrımı Neden AHB ve KHB-A karışır? Neden AHB ve KHB-A

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016 2017 DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU 11.10.2016-31.10.2016 Dersler Teorik Pratik Toplam Patoloji 2 --- 2 Çocuk Hastalıkları

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR?

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR? LENFOMA NEDİR? Lenfoma, diğer grup onkolojik hastalıklar içinde yaşamın uzatılması ve daha kaliteli yaşam sağlanması ve hastaların kurtarılmaları açısından daha fazla başarı elde edilmiş bir hastalıktır.

Detaylı

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 205: KAN-BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ VE HASTALIKLARI

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 205: KAN-BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ VE HASTALIKLARI Ders Kurulu Başkanı: Prof. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Demet Arı Yılmaz / Acil Tıp ve Tıp Eğitimi Yrd. Doç. Dr. Elif Pala / Tıbbi Biyoloji Üyeler: Prof. Dr. Ayşen

Detaylı

Eriflkinde Anemilere Genel Yaklafl m

Eriflkinde Anemilere Genel Yaklafl m .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Anemiler Sempozyumu 19-20 Nisan 2001, stanbul, s. 9-16 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi

Detaylı

BAZOFİLLER (BA) Analiz Materyali: Tam kan. Alternatif Materyal: --- Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat. Normal değerler: ---

BAZOFİLLER (BA) Analiz Materyali: Tam kan. Alternatif Materyal: --- Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat. Normal değerler: --- BAZOFİLLER (BA) Analiz Materyali: Tam kan Normal değerler: --- Bazofil düzeyinde artmaya yol açan bazı sebepler: - Bazofilik lösemi - Miyeloproliferatif hastalıklar - Mastositosis - Hadgkin hastalığı -

Detaylı

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI Kronik böbrek hastalığı-tanım Glomerül filtrasyon hızında (GFH=GFR) azalma olsun veya olmasın, böbrekte

Detaylı

İÇ HASTALIKLARI. Dahili Nörolojik semiyoloji ve endokrinolojik hastaya yaklaşım-tiroid muayenesi

İÇ HASTALIKLARI. Dahili Nörolojik semiyoloji ve endokrinolojik hastaya yaklaşım-tiroid muayenesi 1.GÜN 2.GÜN 4.GÜN 5.GÜN 6.GÜN 7.GÜN 8.GÜN Lökomotor sistem semiyolojisi Lökomotor sistem semiyolojisi Üriner sistem semiyolojisi Üriner sistem semiyolojisi Solunum sistemi semiyolojisi Solunum sistemi

Detaylı

Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute;

Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute; EOSİNOFİL Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute; Eosinofil sayısı beyaz kan hücreleri içinde yer alan eosinofil miktarıdır. Beyaz kan hücreleri Lökositler, Lenfositler, Eosinofiller, Bazofiller

Detaylı

Lafora hastalığı, Unverricht Lundborg hastalığı, Nöronal Seroid Lipofuksinoz ve Sialidozlar en sık izlenen PME'lerdir. Progresif miyoklonik

Lafora hastalığı, Unverricht Lundborg hastalığı, Nöronal Seroid Lipofuksinoz ve Sialidozlar en sık izlenen PME'lerdir. Progresif miyoklonik LAFORA HASTALIĞI Progressif Myoklonik Epilepsiler (PME) nadir olarak görülen, sıklıkla otozomal resessif olarak geçiş gösteren heterojen bir hastalık grubudur. Klinik olarak değişik tipte nöbetler ve progressif

Detaylı

Dicle Tıp Dergisi, 2007 Cilt: 34, Sayı: 2, (88-93)

Dicle Tıp Dergisi, 2007 Cilt: 34, Sayı: 2, (88-93) Dicle Tıp Dergisi, 2007 Cilt: 34, Sayı: 2, (88-93) Demir Eksikliği Anemisi ve Kronik Hastalık Anemisinin Ayırıcı Tanısında Eritrosit İndeksleri, Eritrosit Dağılım Genişliği ve Serum Ferritin Düzeylerinin

Detaylı

T.C. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 3. SINIF DERS PROGRAMI

T.C. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 3. SINIF DERS PROGRAMI DİSİPLİN/BÖLÜM Teorik Pratik TOPLAM AKTS Patoloji 24 8 32 Farmakoloji 24 24 İç Hastalıkları (Hematoloji) 14 14 İç Hastalıkları (Onkoloji) 6 6 İmmünoloji 12 12 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 6 6 Tıbbi Genetik

Detaylı

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017 201 DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU 10.10.2017-30.10.2017 Dersler Teorik Pratik Toplam Patoloji 2 --- 2 Çocuk --- İç 16

Detaylı

KANSER TANIMA VE KORUNMA

KANSER TANIMA VE KORUNMA KANSER TANIMA VE KORUNMA Uzm. Dr Dilek Leyla MAMÇU Sunum İçeriği Genel Bilgiler Dünyada ve Ülkemizdeki son durum Kanser nasıl oluşuyor Risk faktörleri neler Tedavi seçenekleri Önleme mümkün mü Sorular/

Detaylı

Tıbbi Genetik. Biyokimya. Nükleer Tıp. Radyasyon Onkolojisi. İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji. Toplam

Tıbbi Genetik. Biyokimya. Nükleer Tıp. Radyasyon Onkolojisi. İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji. Toplam DİSİPLİN/BÖLÜM Teorik Pratik TOPLAM AKTS Patoloji 24 8 32 Farmakoloji 24 24 İç Hastalıkları (Hematoloji) 14 14 İç Hastalıkları (Onkoloji) 6 6 İmmünoloji 12 12 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 6 6 Tıbbi Genetik

Detaylı

EK-2 A- HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİ ÜZERİNDE YAPILACAK DÜZENLEMELER

EK-2 A- HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİ ÜZERİNDE YAPILACAK DÜZENLEMELER EK-2 A- HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİ ÜZERİNDE YAPILACAK DÜZENLEMELER 1- Testlerle ilgili oluşturulmuş olan kişisel paneller eğer varsa kaldırılacaktır.(hastanenin özelliğine göre ve bilimsel gerekçeler

Detaylı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine

Detaylı

Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu

Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu 2018 2019 Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu 09.10.2018-30.10.2018 2018 2019 Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu 09.10.2018-30.10.2018

Detaylı

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ Kan, kalp, dolaşım ve solunum sistemine ait normal yapı ve fonksiyonların öğrenilmesi 1. Kanın bileşenlerini, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini sayar, plazmanın

Detaylı

I. BÖLÜM B 12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

I. BÖLÜM B 12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 B VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ I. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU B VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU B VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ B vitamini (kobalamin),

Detaylı

Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım

Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım Dr. Sıtkı Sarper SAĞLAM DR.SITKI SARPER SAĞLAM - KEAH ACİL TIP KLİNİK SUNUMU 04.10.2011 1 Netter in Yeri: DR.SITKI SARPER SAĞLAM - KEAH ACİL TIP KLİNİK SUNUMU

Detaylı

Beslenme hikayesinde; kırmızı et, süt, deniz ürünleri tüketimi ve vejeteryan beslenme olup olmadığı araştırılır.

Beslenme hikayesinde; kırmızı et, süt, deniz ürünleri tüketimi ve vejeteryan beslenme olup olmadığı araştırılır. B12 Vitamin Eksikliği Tanı ve Tedavi Kılavuzu B12 vitamini (kobalamin), hayvansal gıdalardan özellikle kırmızı ette bulunur. Yiyecekle alınan kobalamin proteine bağlıdır, midede asit ve pepsin ile proteinden

Detaylı

REHBERLER: TEDAVİYE NE ZAMAN BAŞLAMALI? Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

REHBERLER: TEDAVİYE NE ZAMAN BAŞLAMALI? Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD REHBERLER: TEDAVİYE NE ZAMAN BAŞLAMALI? Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 1 2 3 4 ANTİRETROVİRAL TEDAVİ HIV eradiksayonu yeni tedavilerle HENÜZ mümkün değil

Detaylı

PAROKSİSMAL NOKTURNAL HEMOGLOBİNÜRİ TANI ve TEDAVİ. ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 Yard. Doc. Dr. Gülali Aktaş İnt.Dr. Elif Uzuner Nisan 2014

PAROKSİSMAL NOKTURNAL HEMOGLOBİNÜRİ TANI ve TEDAVİ. ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 Yard. Doc. Dr. Gülali Aktaş İnt.Dr. Elif Uzuner Nisan 2014 PAROKSİSMAL NOKTURNAL HEMOGLOBİNÜRİ TANI ve TEDAVİ ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 Yard. Doc. Dr. Gülali Aktaş İnt.Dr. Elif Uzuner Nisan 2014 Klasik olarak kronik intravasküler hemoliz bulguları, kemik iliği

Detaylı