Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki Doyumuna Etkisi
|
|
- Asli Zengin
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki Doyumuna Etkisi Tuğba YILMAZ*, Melek KALKAN** Öz Bu çalışmanın amacı, evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının çiftlerin ilişki doyumuna etkisini belirlemektir. Araştırmanın deney ve kontrol grubu 20 kişiden oluşmaktadır. Oturumlar yaklaşık 120 dakika olmak üzere yedi hafta sürmüştür. Oturumların sonunda deney ve kontrol gruplarına uygulanan Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği ön-test ve son-test puan ortalamaları arasında bir fark olup olmadığını belirlemek için Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Bulgular, evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının çiftlerin ilişki doyumlarını arttırmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlara dayalı olarak bazı önerilerde bulunulmuştur: Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programları ruh sağlığı kuruluşlarında önleyici çalışmalar kapsamına alınabilir. Yerel yönetimler ile işbirliği yaparak, evlilik için başvuruda bulunan çiftlerin yararlanmaları sağlanabilir. Anahtar Kelimeler Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı, İlişki Doyumu, Evliliğe Hazırlık. * Avut İlköğretim Okulu Rehber Öğretmeni. ** Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice 10 (3) Yaz / Summer Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
2 1894 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Uzm. Psikol. Dan. Tuğba YILMAZ Avut İlköğretim Okulu, Salıpazarı / SAMSUN Elektronik Posta: tugbayilmazpdr@hotmail.com Yayın ve Diğer Çalışmalardan Seçmeler Yılmaz, T. (2009). Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının çiftlerin ilişki doyumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun. Doç. Dr. Melek KALKAN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü 55139, Kurupelit / SAMSUN Elektronik Posta: mlkalkan@superonline.com Yayın ve Diğer Çalışmalardan Seçmeler Kalkan, M. (2009). Adlerian social interest scale-romantic relationship form (ASIS-RR): Scale development and psychometric properties. Individual Differences Research, 7(1), Kalkan, M., & Ersanlı, E. (2009). The effects of the cognitive-behavioral marriage enrichment program on the dysfunctional attitudes of couples. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, Kalkan, M. ve Ersanlı, E. (2008). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı evlilik ilişkisini geliştirme programının evli bireylerin evlilik uyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8, Kalkan, M. (2008). The relationship of psychological birth order to irrational relationship beliefs. Social Behavior and Personality, 36(4), Kalkan, M. (2008). Dating anxiety in adolescents: Scale development and effectiveness of cognitivebehavioral group counseling. Eurasian Journal of Educational Research, 32, Kalkan, M. (2008). Do psychological birth order positions predict future time orientation in romantic relationships? Interpersona: An International Journal on Personal Relationships, 2(1), Kalkan, M. ve Kaya, S. N. (2007). Evlilik öncesi ilişkileri değerlendirme ölçeğinin (EÖİDÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Aile ve Toplum, 3(11),
3 DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki Doyumuna Etkisi * Tuğba YILMAZ, Melek KALKAN İnsanoğlu yaşamını küçük ya da büyük birçok grubun üyesi olarak sürdürür. Bu grupların en önemlilerinden bir tanesi de insan türünün devamını sağlayan ve özel bir küçük grup olan ailedir. Aileyi oluşturabilmek, karşı cinsten en az iki bireyin birbirlerini eş olarak seçmelerini gerektirmektedir. Bireylerin eş seçmeleri, hayatlarını kiminle paylaşacağına karar vermeleri, aile kurmaları, aile sorumluluğunu üstlenmeleri ve eşleriyle birlikte yaşamayı gerçekleştirmeleri, genç yetişkinlik döneminin görevleri arasında yer almaktadır (Yeşilyaprak, 2003). Bu görevin başarıyla yerine getirilmesinin temelinde, eş seçiminin doğru yapılması ve evlilik öncesinde bir takım bilgi ve becerilerin kazanılması bulunmaktadır. Evlilik öncesi ilişkiler dönemi, birbirini tanımayan iki farklı bireyin evlilik kararı alabilmesi için birbirlerini tanımaları ve anlaşmaları gereken dönemdir. Evlilik öncesinde yürütülen arkadaşlık, sözlülük ve nişanlılık gibi kişisel, toplumsal ve yasal olanaklar bu gerçeği yerine getirme amacına yöneliktir (Özgüven, 2000). İki farklı insanın geçmiş yaşantılarından getirdiği tüm alışkanlıkları ve davranış biçimleri evlilik sürecinde bir takım sorunların yaşanmasına neden olabilmektedir. Bu sebeple evlilik kararı almadan önce çiftlerin birbirlerini tanımaları, kendi beklentilerini bilmeleri ve anlamaları önemlidir. * Bu çalışma birinci yazarın Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yapmış olduğu Yüksek Lisans tezinin özetidir.
4 1896 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Evlilik öncesi ilişki döneminde kadın ve erkek hem kendinin hem de eş adayının özelliklerini, beklentilerini, gerçek kimliğini anlamaya çalışmalıdır (Kalkan ve Ersanlı, 2008). Bireylerin kendileri hakkındaki bilgilenmeleri, yapacakları seçimin ilk adımını oluşturmaktadır. Kişinin kendine sorduğu Ben kiminle evleniyorum? gibi soruların yanıtı kişilerin önce kendisini tanımasına bağlıdır. Evlenecek kişiler genelde karşı tarafın nasıl biri olduğu üzerinde durur; ancak kendilerini analiz etmedikleri için onunla anlaşıp anlaşamayacaklarının yanıtını sağlıklı bir şekilde veremezler (Tarhan, 2008). Beraber yaşamaktan haz duyan, insanlara karşı sevecen olan, karşılıklı sorumluluk alma cesareti ve grup içinde uyum kolaylığı olan, sevdiklerini mutlu etme arzusu duyan, zevklerini, planlarını başkaları ile paylaşma alışkanlığı olan, başkalarının farklılığını kabul edip onları değişmeye zorlamayan ve açık bireylerin mutlu bir beraberlik kurma yetenekleri olduğu görülmektedir (Boran, 2003). Eş seçiminde, kendini ve başkasını sevebilme, kabul edebilme, kendine ve başkasına değer verebilme, doğrudan açık iletişim kurabilme, kendi ve başkalarının duygularını ifade edebilme, karşılık verebilme, sorumluluk alabilme, başkasına kendi varoluşunu ortaya koyabilmesi için destek verme, stresle başa çıkabilme, bağımsızlık ihtiyaçlarına karşılık verebilme yeteneği gibi niteliklerin de önem taşıdığı belirtilmektedir (Yavuzer, 2004). Evlilik öncesi dönemde çiftler gelecekleri ile ilgili konuşma fırsatı bulurlar. Ev ekonomisi, çocuk sahibi olma ve çocuk eğitimi, işle ilgili durumlar, arkadaşlık ilişkileri ve boş zaman etkinlikleri, ev işlerinin paylaşımı gibi konular bu dönemde konuşulur. Bu konuşmalar bireylerin ben bilincinden biz bilincine geçmesine yardımcı olur. Sağlam ve mutlu ilişkiler iki ayrı kişiliğin birbiriyle bütünleşebilmesiyle gerçekleşir (Özuğurlu, 1996). Dokur ve Profeta (2006) evli ya da bekâr çiftlerin sağlıklı bir ilişkiyi yürütebilmesi için öncelikle, ilişkinin içinde çok fazla yer tutmak koşuluyla ilişkileri hakkında konuşabilir olmaları gerektiğini söylemektedirler. Ayrıca bireyler bu dönemdeki konuşmalarda, ilerde yaşayacakları problemleri kısmen yaşamakta ve bu deneyimlerine dayanarak daha sağlıklı karar verebilmektedirler. Özgüven (2000) e göre ise evlilikte mutluluk, eş seçiminin iyi yapılmasına bağlıdır. Eşler her şeyden önce kendilerini sonra da karşılarındaki bireyi iyi tanımalı; birbirlerinin gelecekten ve evlilikten ne beklediklerini bilmeli ve önemli sorunları evlenmeden önce çözmelidirler. Evlilik anlaşmazlıkları ve çözülmelerine yol açabilecek evlilik öncesi güçlükleri vurgulayan boylamsal ça-
5 YILMAZ, KALKAN / Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki lışmalar (Larsen ve Olson, 1989), evlilik sorunlarının oluşmasında işlevsel olmayan iletişim tarzının etkili olduğunu ve bu iletişim tarzının gelecekteki uyumsuzlukların işaretleri olduğunu göstermektedir. Evlilik ilişkilerinin uyumlu bir şekilde yürütülmesi, evliliğe hazır olmayı ve evlilik ilişkileri konusunda beceri sahibi olmayı gerektirmektedir. Bu durum araştırmacıların ve psikolojik yardım mesleklerinde çalışanların dikkatini konuya yöneltmelerini sağlayarak, evliliğe hazırlık ve evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programlarının önemini ortaya çıkarmıştır (Ridley ve Sladeczek, 1992). Bu programlar, bireylerin evlendikleri zaman ilişkilerini uyumlu ve doyumlu bir şekilde sürdürebilmeleri ve zenginleştirebilmeleri için gerekli bilgi ve becerilerin kazandırılmasını amaçlayan bilgi ve beceri temelli eğitim ve yardım sürecidir (Senediak, 1990). Boisvert ve arkadaşları (1995), yaş arasındaki gençlerin evlilik sorunlarını ve evlilik sorunlarını önleme programlarını algılayışlarını araştırmışlardır. Araştırmaya katılan gençler kıskançlık ve iletişim sorunlarını çiftlerin evlilikteki en önemli sorunları olarak görürken, önleme programlarında ilk çocuğun dünyaya gelişine uyum sağlamak, ebeveynlik becerileri kazanmak, duyguların ifade edilmesi en çok ilgi çeken konular arasında bulunmuştur. Williams, Riley, Risch ve Dyke (1999) da yaptıkları çalışmada evli bireylerin evliliğe hazırlık programlarını algılayışlarını araştırmışlardır. Araştırmaya katılan bireylerin %66.2 si evliliğe hazırlık programlarının önemli bir deneyim olduğundan söz ederken, evliliğin ilk yılında olan bireylerin %87.5 i diğerlerine göre daha fazla bu görüş içindedirler. Evliliğe hazırlık programları yardım edicilik, eş le birlikte zaman geçirmek ve gelecekteki eş i yakından tanımak olarak algılanmaktadır. Bu programlarda en fazla yardım edilen konular olarak sırasıyla iletişim, sorumluluk alma, çatışma çözme, çocuklar ve dini konular gelmektedir. Evlilik ve ilişki eğitimi programlarının genel hedefi, çiftlerin ilişkilerdeki zorlukları fark etmelerini, evliliğe hazırlanan ya da evli çiftlerde gerekli becerilerin geliştirilmesini sağlayan bilgiler vererek ilişkilerdeki sıkıntı ve kırılmaları önlemektir. Bu programlara katılan katılımcılar çatışmaları yönetebilmekte, iletişim becerileri kazanmakta ve daha başarılı ilişkiler geliştirebilmektedirler (Parker, 2007). Ayrıca bu programların problem çözme, cinsiyet rolleri ve cinsellik gibi ailenin temel konularına yardımı olduğunu belirtmişlerdir (Wilmoth, 2007). Eşlerin evlilik öncesinde kendilerini ve ilişki yaşadıkları kişiyi tanımaları, evlilikten beklentilerinin belirginleşmesi, ileride çıkabilecek sorun-
6 1898 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ lar için çözüm becerilerinin kazanılması, birbirleriyle uyumlu ve uyumsuz yönlerinin açığa çıkması ilişkinin sürmesine ve geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Bu amaçla, bireyler daha evlenmeden çiftler arasındaki ilişkileri geliştirmek ve sorunlar ortaya çıkmadan önlemek amacıyla evlilik öncesi ilişkilerin geliştirilmesine yönelik eğitim programlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu programlar uyumlu ve doyum verici evliliklerin oluşturulabilmesi konusunda faydalıdır. Gingrich (2003) çalışmasında evlilik öncesi danışma hizmeti alan çiftlerin danışma sonunda ulaşacağı ideal amaçları; ilişkilerinde açıklık, samimiyet ve güven geliştirmeleri, bireysel zayıflıklarını çözmeleri, evlilikleri hakkındaki gerçekçi olmayan beklentilerini tanımlamaları, ilişkilerinde sağlıklı iletişim ve etkili çözüm becerileri geliştirmeleri, evlilik için hazır olup olmadıklarını fark etmeleri ve ilişkilerine güvenmeleri olarak sıralamıştır. Evlilik öncesi ilişki geliştirme programlarının etkililiği üzerine yapılan araştırmalar, bu programlara katılan çiftlerin uyumlu ve sağlıklı ilişkiler kurmaya yönelik bilgi ve beceriler edindiklerini göstermektedir (Bagarozzi, Bagarozzi, Anderson ve Pollane, 1984; Busby, Ivey, Harris & Ates, 2007; Einhorn ve ark., 2008; Larson, Anderson, Holman & Niemann, 1998; McGeorge & Carlson, 2006; Sullivan & Bradbury, 1997; Valiente, Belanger & Estrada, 2002). Markman ve Hahlweg (1993) in evlilik öncesi eğitimin evlilik ilişkisi üzerindeki etkisinin incelendiği araştırmada, gelecekteki olası sorunların evlilik öncesinde yordanabildiği bulunmuştur. Carroll ve Doherty (2003) meta-analitik bir çalışmayla evlilik öncesi ilişki geliştirme programlarının etkililiğini test etmişlerdir. Bu amaçla on üç deneysel ve on deneysel olmayan çalışmayı ele almışlardır. Analiz sonuçları evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programlarının iletişim becerileri, çatışma çözme becerileri ve ilişki niteliğinde artışa neden olduğunu ve bu programların etkisinin altı aydan üç yıla kadar devam ettiğini göstermektedir. Bu sonuçlar da göstermektedir ki başarılı ve işlevsel evlilikler gerçekleştirmek için evlilik öncesi hazırlığın ve eğitimin önemi vurgulanmaktadır (Barlow, 1999). Bu programlar önleyici bir yaklaşım olup, evlilik kalitesini artırma ve evlilik ilişkilerindeki mutluluğu artırmaya yardım eder. Evli çiftlere ve ailelere yardım etmede eş terapisi, evlilik ve aile terapisi gibi terapötik müdahaleler popülerliğini sürdürürken, evlilik öncesi eğitim, hazırlık ve ilişki geliştirme programlarına odaklaşan çok az çaba bulunmaktadır (Kalkan ve Kaya, 2007). Oysaki evliliğe hazırlıksız olarak giren bireyler, evlilikle ilgili gerçekdışı beklentiler içindedirler. Bu beklentilerin karşılanmamasından kaynaklanan hayal kırıklıkları ve küskün-
7 YILMAZ, KALKAN / Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki lükler, çatışmalara ve mutsuzluğa sebep olmaktadır (Martin, Martin ve Martin, 2001). Bu sebeple çiftlerin evlilik öncesinde beklentilerinin belirginleştirilmesi, kendilerini ve eş adaylarını tanımaları önemli görülmektedir. Ülkemizde TÜİK verilerine bakıldığında, evlilik süresi bir yıldan az olan çiftler arasında boşananların sayısı 2000 yılında 986 iken, 2006 yılında bu sayının 3948 e yükselmiş olduğu görülmektedir (Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK], Evlenme İstatistikleri, 2006). Boşanma oranlarındaki bu artış, ülkemizde bireylerin evlilik öncesinde desteklenmeye ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Ancak, ülkemizde evlilik öncesi ilişkileri geliştirmeye yönelik çok fazla çalışma bulunmamaktadır. İstanbul Üniversitesinin yaygın eğitim çerçevesinde hayata geçirdiği Evlilik Okulu projesinde, evliliğe aday gençlerin evlilik ilişkileri ve evlilik yaşamıyla ilgili farkındalık ve bilinç düzeyinin artırılması amaçlanmıştır. Ayrıca Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğünün Aile Okulu çalışmaları ve ailenin eğitimine yönelik çabaları da aileleri bilinçlendirmeyi hedeflemektedir. Aile Araştırma Kurumunun 1998 yılında gerçekleştirilen III. Aile Şurası kararlarında ise evliliklerin sorunsuz başlaması için, evliliğe uyum ve evlilikte iletişim gibi konularda gençlerin ve eş adaylarının, bilinçlendirilmesi ve eğitim verilmesi gerektiği vurgulanmaktadır (Devlet Bakanlığı Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, 1998). Bu amaçla bu araştırmada Parrott ve Parrott un geliştirdiği (SYMBIS- Saving Your Marriage Before It Starts) Evliliğe Başlamadan Önce İlişkinizi Koruyun Modelinin kullanıldığı evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programı kullanılmıştır. Bu modeli diğerlerinden farklı kılan özelliği diğer modellerde ele alınan iletişim ve çatışma çözme becerilerini de içermekle beraber, ilişkileri başarısızlığa uğratan mitler, düşünce biçimleri ve zihin okuma gibi bilişsel öğelere de ağırlık vermesidir. Ayrıca çiftlerin beklenti ve davranışlarında farklılaşmalarına neden olan aşk biçimleri ve bunların ifadesi üzerine de odaklanması, bu modeli diğerlerinden farklı kılmaktadır (Parrott ve Parrott, 1999). Yedi oturumla başarılı bir evlilik kurmaya çalışan bir modelin kullanıldığı bu araştırmada, evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının çiftlerin ilişki doyumu üzerine etkisi araştırılmaktadır. Bu araştırma ülkemiz için henüz çok yeni olan evlilik öncesi ilişkileri geliştirme çalışmalarına model olabilecek bir çalışma olup, programın ilişki doyumu üzerindeki olumlu etkilerinin, bu programların yaygınlaştırılmasına dayanak oluşturacağı düşünülmektedir. Araştırmada test edilen denence şu şekildedir: Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programına katılan, bu tür bir uygulamaya katılmayan çiftlere göre uygulama sonrasında ilişki doyumları anlamlı bir düzeyde yükselecektir.
8 1900 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Çalışma Grubu Yöntem Samsun ilinde bulunan çeşitli resmi ve özel kurumlarda yapılan duyurularla Ondokuz Mayıs Üniversitesi nde Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Eğitimi verileceği duyurulmuştur. Bu duyuruya müracaat eden otuz iki kişiye Kişisel Bilgi Formu ve Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği uygulanmıştır. Çiftlerin Kişisel Bilgi Formu ve Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği ne verdiği cevaplar aracılığıyla, eğitim durumu, ilişki süresi, yaş ve ilişki doyum puanı açısından denklikleri göz önüne alınan 20 kişi, araştırmanın çalışma grubunu oluşturulmuştur. Çalışma grubu ve kontrol grubunu oluştururken, çiftlerin en az bir yıllık romantik ilişki yaşayan ve yakın gelecekte evlenme planları yapan bireyler olması temel ölçüt olarak alınmıştır. Deney grubundaki bireylerin yaş ortalaması 25.8 (S=4.61), kontrol grubundaki bireylerin yaş ortalaması ise 25.6 (S=3.27) dir. Her iki gruptaki bireylerin ilişki süreleri 1-3 yıl arasındadır. Gruplardaki bireylerin eğitim düzeyleri incelendiğinde ise her iki gruptaki bireylerin eğitim düzeylerinin üniversite ve lisansüstü olduğu görülmüştür. Araştırma Deseni Evlilik Öncesi İlişki Geliştirme Programının çiftlerin ilişki doyum düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılan bu yarı-deneysel araştırmada, Ön-test ve Son-test Kontrol Grup Deseni kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkeni Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Eğitim Programı, bağımlı değişkeni ise ilişki doyumudur. Veri Toplama Araçları Uygulanan programın etkisini incelemek için gerekli bilgiler Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği ile toplanmıştır. Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği, bireylerin romantik ilişki doyumlarını ölçmek için Sakallı-Uğurlu (2003) tarafından geliştirilmiştir. Dokuz maddelik 7 dereceli bir ölçektir. Katılımcılar ölçekte ilişkilerini tanımlayan sıfatları (tutkulu-tutkusuz, ödüllendirici-cezalandırıcı, nefret dolu-sevgi dolu, tatmin edici-tatmin etmeyen, zevkli-sinir bozucu, mutlu-mutsuz, iyikötü, heyecanlı-heyecansız, memnuniyetsiz-memnuniyet verici) belirtirler. Ölçekten alınan yüksek puanlar yüksek ilişki doyumunu ifade etmektedir. Ölçek için kullanılan Cronbach alfa katsayısı.90 dır. İki grup-
9 YILMAZ, KALKAN / Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki taki katılımcıların ayrıştırılmasında ortanca değer (6.20) kullanılmış, ortancanın altında kalan değerler düşük doyumu, üstünde kalan değerler ise yüksek doyumu belirtmektedir. Faktör analizi toplam varyansın %54.38 ini açıklamaktadır (Sakallı-Uğurlu, 2003). İşlem Bu araştırmada Parrott ve Parrott (2006) tarafından geliştirilen Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı (SYMBIS) kullanılmıştır. Program ilk olarak araştırmacılar tarafından Türkçeye çevrilmiş, aynı zamanda dil bilim uzmanı bir öğretim üyesinden de yardım alınmıştır. Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanında uzman iki öğretim üyesi tarafından gözden geçirildikten sonra, pilot uygulama yapılarak denenmiş ve çiftlerden alınan öneri ve eleştiriler doğrultusunda değişiklikler yapılarak Türk kültürüne uygun hale getirilmiştir. Bu uyarlamadan sonra, bu araştırma için farklı bir grup üzerinde uygulanan program, yedi hafta boyunca yaklaşık iki saatlik oturumlar şeklinde gerçekleştirilmiştir. Oturumlar birinci yazar tarafından, ikinci yazarın gözetiminde her hafta düzenli olarak gerçekleştirilmiştir. Program süresince denek kaybı yaşanmamıştır. Nisan 2009 da ilk oturumda ön test olarak Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği uygulanmış, deney grubuyla aynı tarihte kontrol grubuna da Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği verilmiştir. Deney ve kontrol grubundaki bireylerin ilişki doyumu ön test puanları arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla yapılan Mann- Whitney U Testi sonuçları Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1 İlişki Doyumu Ön-test Puanlarına Ait Mann-Whitney U Testi Sonuçları Grup N Sıra Ortalaması Sıra Toplamı U Z Deney Grubu Kontrol Grubu *p>.05 Tablo 1 deki sonuçlar deney ve kontrol grubundaki bireylerin ilişki doyumu ön test puanları arasında anlamlı bir fark olmadığını göstermektedir. Gruplar arasındaki farkın anlamsızlığı, çalışmanın başında deney ve kontrol grubunun ilişki doyumu puanları açısından denk gruplar olduğunu ortaya koymaktadır.
10 1902 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Ön testlerin uygulanmasının ardından deney grubu yedi oturumluk Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı na katılırken, kontrol grubuna yedi hafta içerisinde hiçbir müdahalede bulunulmamıştır. Yedi hafta sonunda Mayıs 2009 da deney ve kontrol gruplarına son test olarak Romantik İlişkilerde Doyum Ölçeği uygulanmıştır. Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı oturumlarının amaçları Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programında Amaçlar Oturum I. II. III. IV. V. VI VII. Amaçlar Bu oturumun amacı evliliğe ilişkin mitleri belirlemektir. Gerçekçi olmayan beklentiler ve sayıltılar sebebiyle evlilik ilişkileri zedelenmektedir. Bu oturumda ele alınacak dört adet mit, neşesi, üzüntüsü, acısı ve kederiyle evliliğin gerçek dünyasına girmeye yardımcı olacaktır. Grup üyelerinin aşk biçimlerini ve aşkın evrelerini tanımalarını sağlamak. Grup üyelerinin, evlilikte mutluluk için düşüncelerini nasıl programlayabileceğini fark etmelerini sağlamak. Karşıdakini daha iyi anlamak ve daha iyi anlaşılmak. Karşı cinsin ne düşündüğünü, ne hissettiğini ve nasıl davrandıklarını öğrenmek. Nasıl tartışılacağını ve tartışmalı konuları azaltmayı öğrenmek. İlişkinin tinsel yönünü güçlendirmek. İlk oturumda grubun amacı, kuralları ve üyelerin sorumlulukları açıklandıktan sonra, grup üyelerinin tanışmasını sağlayacak bir tanışma oyunu oynanmıştır. Tanışma oyunu bittikten sonra üyelerin daha önceden izlemiş oldukları romantik filmler ve evlilikteki mitlere alıştırma ve tartışma sürecine girilmiştir. Çiftler her alıştırmayı eşleriyle tartışmışlar ve en son alıştırmada bireyler eşleriyle yanıtlarını paylaştıktan sonra lider genel bir değerlendirme yaparak oturumu sonlandırmıştır. İkinci oturumda çiftler romantik bir gün tanımları üzerinde konuştuktan sonra, aşk tanımları, aşk biçimleri ve evreleri ve cinsellikle ilgili bazı ortak yanılgıları tartışmışlardır. Üçüncü oturumun başında lider üyelere hiçbir şeyin planladıkları gibi gitmediği bir günü düşünüp, planlarını bozan beklenmedik durumlar karşısında nasıl tepki verdiklerini düşünmelerini söylemiş ve bu gibi durumlarda tutumlarını değiştirmek için yaptıkları herhangi bir şey olup olmadığını sormuştur. Üyeler yaptıkları alıştırmada kötü bir ruh durumuna girmelerini sağlayan durumları listelemiş, bu durumların
11 YILMAZ, KALKAN / Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki her biri için kendilerini kötü hissetmelerini sağlayan söylemlerini yazmış ve tutumlarını değiştirmelerine yardımcı olacak alternatif durumları sıralamışlardır. Ardından üyelerin yaşamın sarsıcı durumlarına daha etkili uyum sağlamalarına yardımcı olacak alıştırma uygulanmıştır. Bu alıştırmada üyeler başa çıkma stratejilerini sıralamışlar ve eşleriyle yanıtlarını karşılaştırmışlardır. Dördüncü oturumda üyelerin eşleriyle nasıl iyi iletişim kurabileceklerini belirlemelerine yardımcı olacak alıştırma yapılır. Alıştırmanın ardından lider, iyi iletişim ve iletişim engelleri hakkında bilgi vermiştir. Lider, gerektiğinde özür dilemenin ve iletişimde dokunmanın öneminden de bahsettikten sonra çiftlere etkili iletişimdeki kişisel güçlüklerinin neler olduğunu sormuştur. Konu ile ilgili tartışma ve paylaşımların ardından, son olarak fiziksel dokunuşların eşleriyle ilişkilerinde önemli olduğunu kabul edip etmediklerini sormuş ve yanıtların tartışmasının ardından oturumu sonlandırmıştır. Beşinci oturumun başında karşı cinsin düşünceleri ve duygularını anlama üzerine bir oyun oynanır. Oyunun ardından lider bu oturumun amacının erkeklerin kadınlardan, kadınların erkeklerden farklı olarak ne düşündükleri ve nasıl davrandıkları hakkında bilgi sahibi olmak olduğunu açıklamış ve ardından çiftlere kadınların erkekler hakkında, erkeklerin ise kadınlar hakkında bilmeye ihtiyacı olduğu şeylerin ne olduğunu sormuştur. Altıncı oturumda lider üyelere insanların bazen çok saçma şeyler için kavga ettiklerini söylemiş ve üyelerin bugüne kadar yaşamış olduğu en saçma çatışmanın ne olduğunu sormuştur. Üyeler paylaşımda bulunduktan sonra lider bu oturumda nasıl tartışılacağını ve tartışmalı konuları nasıl azaltacaklarını öğreneceklerini açıklamıştır. İlk olarak ilişkilerde çatışmaya neden olan konuları belirlemeye yardımcı olan alıştırma uygulanmıştır. Çatışmalı çiftler bazen çözüm yolu bulmaya çalışırken yanlış varsayımlarda bulunurlar. Üyelerin bu varsayımlarını görmelerini sağlamak için zihin okuma alıştırması uygulanmıştır. Son olarak eşlerin birbirlerinden sakladıkları duygu ve düşüncelerin paylaşılmasına olanak tanıyan alıştırma uygulanmıştır. Yedinci oturumda lider Evli çiftlerin yaşamlarının tinsel yönü ile ilgili düşünceleriniz nelerdir? diye sormuştur. Eşlerin başkalarına yardım etme yoluyla ilişkilerini geliştirmelerine yardımcı olacak alıştırma uygulanmıştır. Son olarak ise eşlerin şimdiki ve gelecekteki alışkanlıklarını anlamalarına yardımcı olacak alıştırma uygulanmıştır. Lider, evliliğinizin bir parçası olan tinsel disiplini nasıl sağlayabilirsiniz? ve İlişkinizin tinsel yönünü güçlendirmek için neler yapabilirsiniz? diye sormuş ve üyelerin yanıtları grupla paylaşılmıştır. Lider üyelere Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme
12 1904 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Eğitim Programı ile ilgili düşüncelerini sormuştur. Grup üyeleri programa katılmaktan dolayı duydukları memnuniyeti dile getirmişler ve ilişkilerine sağladığı katkıları paylaşmışlardır. Verilerin Analizi Araştırma denencesi Mann-Whitney U testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılarak analiz edilmiştir. Mann-Whitney U testi, iki ilişkisiz örneklemden elde edilen puanların anlamlı olarak birbirinden farklılık gösterip göstermediğini test etmede kullanılan parametrik olmayan testlerdendir. Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ise eşleştirilmiş çiftler testi olup, ilişkili gruplardan elde edilen puanlar arasındaki farkın anlamlılığını test eder. Her iki test de az denekli yürütülen araştırmalarda fark puanlarının normal dağılım göstermediği durumlarda tercih edilir. Bu araştırmada da deney ve kontrol grubundaki bireylerin ölçme aracından almış oldukları puanların dağılımı parametrik olmayan tekniklerin temel varsayımlarını karşıladığından bu test teknikleri kullanılmıştır. İstatistiksel analizler SPSS paket programı kullanılarak yapılmıştır. Bulgular Bu bölümde araştırma denencesini test etmek amacıyla yapılan istatistiksel analizlere ve bu analizler sonucu elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programına katılan çiftlerin, bu tür bir uygulamaya katılmayan çiftlere göre uygulama sonrasında ilişki doyumları anlamlı bir düzeyde yükselecektir. Araştırmanın deney ve kontrol grubundaki bireylerin ilişki doyumu son test puanlarına ilişkin Mann-Whitney U Testi sonuçları Tablo 3 de verilmiştir. Tablo 3. İlişki Doyumu Son Test Puanlarına Ait Mann-Whitney U Testi Sonuçları Grup N Sıra Ortalaması Sıra Toplamı U Z Deney Grubu Kontrol Grubu *p<.01 Tablo 3 de yer alan Mann-Whitney U Testi sonuçları deney ve kontrol gruplarındaki deneklerin ilişki doyum düzeylerine ilişkin son test puan
13 YILMAZ, KALKAN / Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki ortalamaları arasındaki farkın.01 düzeyinde anlamlı olduğunu göstermektedir. Sıra ortalamaları dikkate alındığında programa katılan bireylerin, programa katılmayanlara göre ilişki doyumlarının daha yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Bu bulgu, Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı nın çiftlerin ilişki doyum düzeylerini artırmada etkili olduğunu göstermektedir. Deney grubundaki bireylerin ön test ve son test puan ortalamaları arasında fark olup olmadığını görmek için yapılan Wilcoxon İşaretli Sıralama Testi sonuçları Tablo 4 te verilmiştir. Tablo 4. Deney Grubundaki Bireylerin Ön Test ve Son Test Puanlarına İlişkin Wilcoxon İşaretli Sıralama Testi Sonuçları Son test- Ön test *p<.01 N Sıra Ortalaması Sıra Toplamı Negatif sıra Pozitif sıra Eşit 0 Z Tablo 4 te verilen Wilcoxon İşaretli Sıralama Testi sonuçları, deney grubunda yer alan bireylerin ilişki doyumu ön test ve son test puanları arasında anlamlı fark olduğunu göstermektedir. Fark puanlarının sıra toplamları dikkate alındığında, gözlenen bu farkın pozitif sıralar yani son test puanı lehine olduğu görülmektedir. Bu sonuç, uygulanan programın etkililiğini ortaya koymaktadır. Son olarak kontrol grubundaki bireylerin ön test ve son test puan ortalamaları arasında anlamlı fark olup olmadığı Wilcoxon İşaretli Sıralama Testi ile ölçülmüş ve analiz sonuçları Tablo 5 de verilmiştir. Tablo 5. Kontrol Grubundaki Bireylerin Ön Test ve Son Test Puanlarına İlişkin Wilcoxon İşaretli Sıralama Testi Sonuçları Son test- Ön test *p>.05 N Sıra Ortalaması Sıra Toplamı Negatif sıra Pozitif sıra Eşit 3 Z
14 1906 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Tablo 5 de verilen Wilcoxon İşaretli Sıralama Testi sonuçları, kontrol grubunda yer alan bireylerin ilişki doyumu ön test ve son test puanları arasında anlamlı fark olmadığını göstermektedir. Yukarıda verilen tüm analiz sonuçları göstermektedir ki Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı, çiftlerin ilişki doyum düzeylerini anlamlı ölçüde yükseltmektedir. Bu sonuçlar araştırmanın denencesini doğrulamaktadır. Tartışma Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı nın çiftlerin ilişki doyum düzeylerine etkisinin incelendiği bu araştırmada on kişiden oluşan deney ve on kişiden oluşan kontrol grupları kurulmuş ve deney grubunda bulunan bireyler, yedi hafta boyunca Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programına katılmıştır. Bulgular, evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının, çiftlerin ilişki doyum düzeylerini etkilediğini ortaya koymaktadır. Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programına katılan bireylerin ilişki doyumlarında anlamlı bir yükselme görülmüştür. Bu konuyla ilgili literatürde de benzer bulgulara rastlanmaktadır. Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programlarının etkililiğini değerlendiren araştırmaların çoğu çiftlerin ilişkilerini olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Parker (2007) hangi kültürde olursa olsun evlilik ve ilişki eğitimi programlarının genel hedefinin; çiftlerin ilişkilerindeki zorlukları fark etmelerini, evliliğe hazırlanan ya da evli çiftlerde gerekli becerilerin geliştirilmesini sağlayan bilgiler vererek ilişkilerdeki sıkıntı ve kırılmaları önlemek olduğunu söylemektedir. Böylece, bu programlara katılan katılımcılar zıtlıkları yönetebilmekte, iletişim becerileri kazanmakta ve daha başarılı ilişkiler geliştirebilmektedirler. Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programı na katılan çiftlerin ilişki doyumları incelendiğinde de eğitim programının çiftlerin ilişki doyumunu arttırdığı gözlenmiştir. Bernard Guerney tarafından geliştirilen İlişki Geliştirme (Relationship Enhancement- RE) programının etkilerini belirlemek için yapılan çeşitli araştırmalar programın çiftlere; kendini açma, empati ve ilişki doyumu konusunda önemli kazanımlar sağladığını göstermiştir (Stahmann, 2000). Markman (2006) tarafından geliştirilen Önleme ve İlişki Geliştirme Programı (The Prevention and Relationship Enhancement Program- PREP) ile ilgili yapılan araştırmalar, bu programa katılan çiftlerin daha düşük boşanma oranı ve daha yüksek ilişki güveni sergilediklerini ortaya koymuştur.
15 YILMAZ, KALKAN / Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki Stahmann ve Hiebert tarafından geliştirilen ilişki geliştirme programı sonunda ise çiftlerin evlilik başarılarının ve ilişki doyumlarının arttığı gözlenmiştir (Stahmann ve Hiebert, 1997). Araştırma bulguları Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programına katılan bireylerin kontrol grubundaki bireylere göre daha yüksek ilişki doyumu sergilemesine yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu model ile ilgili yapılan daha önceki araştırmalar da oturumlara katılan çiftlerin üstü kapalı sorunlarının oturumlar esnasında fark edildiğini ve başa çıkma yollarının geliştirildiğini ortaya koymaktadır (Parrott ve Parrott, 1999). Böylece çiftlerin daha başarılı ve daha doyumlu ilişkiler geliştirebildiği ortaya çıkmaktadır. Carroll ve Doherty (2003) meta-analitik bir çalışmayla evlilik öncesi ilişki geliştirme programlarının etkililiğini test etmişlerdir. Analiz sonuçları evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programlarının iletişim becerileri, çatışma çözme becerileri ve ilişki niteliğinde artışa neden olduğunu göstermektedir. McGeorge ve Carlson (2006) un yaptıkları araştırma da bir evlilik öncesi eğitim programının etkililiğini belirlemeye çalışmaktadır. Yirmi dokuz çiftin katıldığı program sekiz hafta sürmüştür. Bulgular evlilik öncesi eğitim programına katılan bireylerin evliliğe uygunluk ve evlenme isteği son-test puanlarının kontrol grubundaki bireylere göre anlamlı ölçüde yüksek olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, araştırmanın bulguları ile benzerlik göstermektedir. Bu araştırmada da evlilik öncesi ilişkileri geliştirme eğitim grubuna katılan bireylerin ilişki doyum düzeylerinin bu eğitime katılmayan bireylere göre daha yüksek olacağı tahmin edilmiştir. Program sonunda, programa katılan bireylerle programa katılmayan bireylerin ilişki doyumları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu ortaya çıkmıştır. Deney grubunun ilişki doyumu ölçeğinden aldıkları puanların ön-test ve son-test ortalamaları arasında anlamlı fark bulunurken, buna karşılık kontrol grubunun ilişki doyumu ölçeğinden aldıkları puanların ön-test ve son-test ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Bu sonuç, uygulanan evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının etkililiğini ortaya koyacak niteliktedir. Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programı, bu programa katılan çiftlerin evlilik ilişkisi ile ilgili kalıp yargıların farkına vararak evliliği daha gerçekçi bir yaklaşımla değerlendirmelerine, aşk biçimlerini öğrenerek
16 1908 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ ilişkilerinde yakınlığı arttıracak beceriler edinmelerine, ilişkiye yönelik tutumlarının mutluluk düzeylerini belirlediğini fark ederek mutluluklarını olumsuz yönde etkileyen tutumları azaltma becerileri kazanmalarına ve eş adaylarıyla aralarındaki iletişim farklarını öğrenerek etkili iletişim becerilerini öğrenmelerine yardımcı olacak niteliktedir. Programda, kadınlar ve erkekler arasındaki cinsiyet farklılıklarını keşfederek karşı cinsi daha iyi anlamaya, ilişkilerinde tartışmaya sebep olan konuları daha sağlıklı bir yaklaşımla ele alma ve tartışmaları azaltma becerilerini öğrenmeye çalışmışlardır. İlişkilerinin tinsel boyutunu güçlendirmenin önemini ve güçlendirme yollarını fark etmişlerdir. Katılımcıların oturumlar boyunca edindiği bu bilgilerin ilişki doyumunun artmasında etkili olduğu düşünülmektedir. İlişkilerindeki sorunları çözebilme becerilerinin gelişmesi, çiftlerin birbiri ile olan iletişimlerinin daha sağlıklı hale gelmesi, evliliği daha gerçekçi yaklaşımlarla değerlendirebilmeleri ilişki doyumunu arttıran faktörler olduğu için evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programı evlenmeye hazırlanan çiftlere uygulandığında daha doyumlu ve sağlıklı ilişkiler yaşanmasına katkı sağlayacak ve çiftlerin daha sağlıklı evlilikler yürütmesine yardımcı olacaktır. Araştırmanın bulgularına göre, evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının çiftlerin ilişki doyumlarını arttırmaya yardımcı olduğu; programa katılan bireylerin bu programdan anlamlı düzeyde yararlandıkları sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlara dayalı olarak aşağıdaki öneriler yapılmıştır: Üniversitelerin Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Psikoloji, Sosyal Hizmet Uzmanlığı gibi lisans programlarında Evliliğe Hazırlık Programları ya da Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programlarının bir ders ya da ders konusu olarak yer alması, böylece mezun olan bireylerin yardım edici olarak toplumdaki diğer bireylere bu konuda etkili hizmet etmelerinin yolu açılmalıdır. Evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programı ruh sağlığı kuruluşlarında önleyici çalışmalar kapsamına alınabilir. Yerel yönetimler ile işbirliği yaparak, evlilik için başvuruda bulunan çiftlerin Evliliğe Hazırlık Eğitimi nden yararlanmaları sağlanabilir. Toplumsal, ekonomik ve mesleki hazırlıklar tamamlandıktan sonra, ilerleyen yıllarda evlenecek çiftlerin bu eğitimlerden geçmeleri zorunlu kılınıp evliliğe yönelmeleri gerçekleştirilebilir. Araştırma sonuçları evlilik öncesi ilişkileri geliştirme programının çift-
17 YILMAZ, KALKAN / Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki lerin ilişki doyumlarını arttırdığını göstermekle beraber, çiftlerin evlilik sonrasındaki evlilik doyumları bu çalışmada araştırılmamıştır. Gelecek araştırmalarda evlilik öncesi ilişkileri geliştirme eğitim programının uzun süreli etkisini ortaya koymaya yönelik izleme çalışmaları yapılabilir. Böylece evlilik öncesinde sağlanan ilişki doyumunun evlilik sonrasında da devam edip etmediği tespit edilebilir. Bu araştırmanın örneklemi üniversite ve lisansüstü öğrenim düzeyindeki bireyler arasından seçilmiştir. Gelecek araştırmalarda programın düşük eğitim düzeyindeki katılımcılar üzerindeki etkisi incelenebilir. Bu araştırmada en az bir yıllık flört ilişkisi olup ileride evlenmeyi düşünen çiftler örnekleme alınmıştır. İleride yapılacak araştırmalarda nişanlı çiftlerin programdan yararlanma düzeyleri ele alınabilir.
18 1910 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
19 YELBOĞA, TAVŞANCIL / Klasik Test ve Genellenebilirlik Kuramına Göre Güvenirliğin The Effects of a Premarital Relationship Enrichment Program on Relationship Satisfaction* Tuğba YILMAZ**, Melek KALKAN*** Abstract The aim of this study is to investigate the effects of a premarital relationship enrichment program on relationship satisfaction among couples. The experimental and control groups were totally composed of 20 individuals. In order to test whether there are any significant differences between the scores of pre-test and post-test within the control and experimental groups, Mann-Whitney U test and Wilcoxon signed-rank test were used. It was found that this premarital relationship enrichment program had positive effects on relationship satisfaction. Premarital relationship development program can be included in the preventive studies in mental health organizations. By cooperating with local government, it can be provided that couples who apply for marriage benefit from Marriage Preparation Education. Key Words Premarital Relationship Enrichment Program, Relationship Satisfaction, Marital Preparation. * This research is a summary of first author s Master Thesis. ** Psych. Counselor, Avut Primary School, Salıpazarı-Samsun/Turkey. *** Correspondence: Assoc. Prof. Melek Kalkan, Ondokuz Mayıs University Faculty of Education Department of Educational Sciences, 55139, Kurupelit-Samsun/Turkey. mlkalkan@superonline.com Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice 10 (3) Summer Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
20 1912 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Human beings go on their lives as a member of small or large groups. The most important one of these groups is family which is called a special small group and provides a continuation of human species. Compliance with certain conditions, you can create families with at least two individuals of the opposite sex to choose each other as partners. Choosing their partners, deciding with whom they will share their lives, family building, family responsibility, and living with their partners are some of the duties of young adulthood period (Yeşilyaprak, 2003). Premarital relationship period is a period for two different people who do not know each other, to know and understand each other and create bonds of love which are necessary to live together before they take the decision to marry. Personal, social, and legal facilities such as friendship before marriage and engagement are for the purpose of fulfilling this fact (Özgüven, 2000). Taking a decision to marry is a complicated process. People s desire to make their physical, emotional, and social needs real is among the important factors that lead people to marriage. Women and men should try to understand the real identity, expectations, and characteristics of both themselves and the candidate partner s in the premarital relationship period (Kalkan & Ersanlı, 2008). The first step of their selection is being informed about themselves. The answer to the question with whom I marry which the person asks himself/herself depends on recognizing himself/herself. People who are getting married usually emphasize what kind of person the partner is; because they do not analyze themselves but they cannot know if they will get on well with him or not (Tarhan, 2008). In mate selection, the sense of responsibility, communication skills, stress coping skills, self-disclosure, and altruism are important characteristics (Boran, 2003; Yavuzer, 2004). In the premarital period, couples find the opportunity to talk about the future. Issues such as home economics, decision of having children, situations about work, building home are spoken in this period. These speeches help individuals to come to an Us consciousness from an I consciousness. Stable and happy relationships may occur with two different personalities to complete each other (Özuğurlu, 1996). Dokur and Profeta (2006) say that, first, married or unmarried, couples need to talk about their relationships to carry out a healthy relationship. Also, individuals will have speech problems partly in the future thank to the speeches in this period and they can make healthier decisions based on these experiences. According to Özgüven (2000), happiness in marriage depends on making
THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT
THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students
Detaylıdaha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.
ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler
DetaylıTÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:
ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve
DetaylıÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ
ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr
DetaylıANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS
VII. Uluslar ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS gursoymeric10@gmail.com, ramazankaratay@gmail.com ÖZET incelenmesidir. Çal demo Anahtar Kelimeler:
DetaylıSAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI Arş.Gör. Duygu GÜR ERDOĞAN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi dgur@sakarya.edu.tr Arş.Gör. Demet
DetaylıT.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ Danışman Doç. Dr. Tufan BAL YÜKSEK LİSANS TEZİ TARIM EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2016 2016 [] TEZ
DetaylıİŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ANA BİLİM DALI İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER BİR ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ: SHERATON ANKARA HOTEL & TOWERS
DetaylıA UNIFIED APPROACH IN GPS ACCURACY DETERMINATION STUDIES
A UNIFIED APPROACH IN GPS ACCURACY DETERMINATION STUDIES by Didem Öztürk B.S., Geodesy and Photogrammetry Department Yildiz Technical University, 2005 Submitted to the Kandilli Observatory and Earthquake
Detaylıilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2003, 14 (2), 67-82 ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM ÖıÇEGiNiN ADAPTASYONU ÖZET Dilara ÖZER, Abdurrahman AKTOP
DetaylıANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2004, 15 (2), 76-90 GELişTiRiLMiş OYUN-EGZERSiZ PROGRAMıNıN ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi Fabna KERKEZ ÖZET Bu çalışmanın amacı
DetaylıABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV
ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:
ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine
DetaylıBASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ
KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Edim MACİLA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ LEFKOŞA,
DetaylıKAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *
Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 1, Yýl: 8, Haziran 2008 KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE
DetaylıKANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ
DetaylıTEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU
iii TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Rabia HOŞ tarafından hazırlanan " Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl. BA Psychology Hacettepe 1999
Resume 1. Name, Last Name: Ferzan Curun 2. Date of Birth: 11.04.1975 3. Position Title: :Assistant Professor 4. Education Info: :PhD. Derece Alan Üniversite Yıl BA Psychology Hacettepe 1999 Yüksek Lisans
DetaylıAbstract. Aile. Toplum EĞİTİM-KÜLTÜR VE ARAŞTIRMA DERGİSİ. Şenol DURAN** Doç. Dr. Zeynep HAMAMCI***
Evlilik Öncesi İlişki Geliştirme Programının Romantik İlişkiler Yaşayan Ünirsite Öğrencilerinin İletişim Becerileri Çatışma İletişim Tarzları Üzerine Etkisinin İncelenmesi * Şenol DURAN** Doç. Dr. Zeynep
DetaylıArgumentative Essay Nasıl Yazılır?
Argumentative Essay Nasıl Yazılır? Hüseyin Demirtaş Dersimiz: o Argumentative Essay o Format o Thesis o Örnek yazı Military service Outline Many countries have a professional army yet there is compulsory
DetaylıÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz
i ÖNSÖZ Bu çalışma uzun ve zor, ancak bir o kadar da kazançlı bir sürecin ürünüdür. Öncelikle; bilgi ve deneyimleri ile bu süreçte bana yol gösteren, anlayışlı tutumuyla beni motive eden tez danışmanım
DetaylıAİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ -
T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ - Necla YILMAZ Yüksek Lisans Tezi Çorum
DetaylıT.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA
T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA DOKTORA TEZİ Cafer Şafak EYEL İşletme Ana Bilim Dalı İşletme
DetaylıNEAR EAST UNIVERSITY GRADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES APPLIED (CLINICAL) PSYCHOLOGY MASTER PROGRAM MASTER THESIS
NEAR EAST UNIVERSITY GRADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES APPLIED (CLINICAL) PSYCHOLOGY MASTER PROGRAM MASTER THESIS EXAMINATION OF UNIVERSITY STUDENTS VIEWS ON RELATIONSHIPS ACCORDING TO SOME SOCIODEMOGRAPHIC
DetaylıThe Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department
71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
DetaylıKULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol
KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical
DetaylıT.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı
T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı X, Y, Z KUŞAĞI TÜKETİCİLERİNİN YENİDEN SATIN ALMA KARARI ÜZERİNDE ALGILANAN MARKA DENKLİĞİ ÖĞELERİNİN ETKİ DÜZEYİ FARKLILIKLARININ
DetaylıEĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1
58 2009 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:25, s.58-64 ÖZET EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1 Bu çalışmanın
DetaylıOkul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi
Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi Kadir KOYUNCUOĞLU, Onsekiz Mart Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Çanakkale, Türkiye. koyuncuoglu45@gmail.com
Detaylı$5$ù7,50$ (%(/ø. gö5(1&ø/(5ø1ø1 *g5(9 7$1,0/$5, 9( <(7(5/ø/ø. $/$1/$5,1$ *g5(.(1'ø/(5ø1ø '(ö(5/(1'ø50(/(5ø g]hq (VUD.$5$0$1 + O\D 2.
ÖZET Amaç: Bu araştırma, Sağlık Yüksekokulları Ebelik Bölümü son sınıf öğrencilerinin, ebelerin Sağlık Bakanlığı görev tanımları ve Uluslararası Ebeler Konfederasyonu yeterlilik alanlarına göre kendilerini
DetaylıDeterminants of Education-Job Mismatch among University Graduates
EMLT Project Determinants of Education-Job Mismatch among University Graduates Yılmaz Kılıçaslan Anadolu University ykilicaslan@anadolu.edu.tr Nilgün Çağlarırmak Uslu Anadolu University ncaglarirmak@anadolu.edu.tr
DetaylıYüz Tanımaya Dayalı Uygulamalar. (Özet)
4 Yüz Tanımaya Dayalı Uygulamalar (Özet) Günümüzde, teknolojinin gelişmesi ile yüz tanımaya dayalı bir çok yöntem artık uygulama alanı bulabilmekte ve gittikçe de önem kazanmaktadır. Bir çok farklı uygulama
DetaylıBeden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi
Cilt:7 Sayı:2 Yıl:2010 Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi Hüseyin Ünlü 1 Bendü Güven Karahan 2 Özet Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi öğretmen
DetaylıGençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi *
International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES) December 2016 : 2 (2) ISSN : 2548-9373 Doi : Field : Education Psychology Type : Research Article Recieved: 10.09.2016 - Corrected: 26.11.2016
DetaylıULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL AKADEMİK BAŞARILARI
Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: XVII, Sayı: 1, 2003 ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL
DetaylıALANYA HALK EĞİTİMİ MERKEZİ BAĞIMSIZ YAŞAM İÇİN YENİ YAKLAŞIMLAR ADLI GRUNDTVIG PROJEMİZ İN DÖNEM SONU BİLGİLENDİRME TOPLANTISI
ALANYA HALK EĞİTİMİ MERKEZİ BAĞIMSIZ YAŞAM İÇİN YENİ YAKLAŞIMLAR ADLI GRUNDTVIG PROJEMİZ İN DÖNEM SONU BİLGİLENDİRME TOPLANTISI ALANYA PUBLIC EDUCATION CENTRE S FINAL INFORMATIVE MEETING OF THE GRUNDTVIG
DetaylıELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2002,13 (3), 24-36 ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE YAŞAM DOYUMU Turhan TOROS Hacettepe O.,
DetaylıTÜRKİYE DE BİREYLERİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİNE BAKIŞI Attitudes of Individuals towards European Union Membership in Turkey
T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ State Institute of Statistics Prime Ministry Republic of Turkey TÜRKİYE DE BİREYLERİN AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİĞİNE BAKIŞI Attitudes of Individuals towards European
DetaylıBEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2006,17 (3),100-111 BEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi Süleyman Murat YILDIZ', Müslim BAKIR2 'Balıkesir Üniversitesi
DetaylıBeden eğitimi ve spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının istihdam durumlarına yönelik. öğrenci görüşleri
Cilt:5 Sayı:1 Yıl:2008 Beden eğitimi ve spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının istihdam durumlarına yönelik öğrenci görüşleri Süleyman Murat YILDIZ* Selçuk ÖZDAĞ** Özet Beden eğitimi ve spor eğitimi
DetaylıHATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2003,14 (2), 83-91 HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi Ummuhan BAŞ ASLAN, Ayşe L1VANELlOGLU Hacettepe Üniversitesi,
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Tayfun Doğan Doğum Tarihi: 02.11.1979 Öğrenim Durumu: Doktora Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Eğitim Ondokuz Mayıs Üniversitesi 2003 Bilimleri/Rehberlik
Detaylı.. ÜNİVERSİTESİ UNIVERSITY ÖĞRENCİ NİHAİ RAPORU STUDENT FINAL REPORT
.. ÜNİVERSİTESİ UNIVERSITY... /... AKADEMİK YILI... DÖNEMİ... /... ACADEMIC YEAR... TERM ÖĞRENCİ NİHAİ RAPORU STUDENT FINAL REPORT Deneyimleriniz hakkındaki bu rapor, Mevlana Değişim Programı nın amacına
DetaylıHEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe f. ofsport Sciences 200{ 15 (3), 137-154 HEDEF BELiRLENEN ENGELLi OLAN VE OLMAYAN ÖGRENCILERDE ANTRENMANIN PERFORMANS VE DUYGUSAL DURUMLAR ÜZERiNE ETKisi Ferda GÜRSEL*,
Detaylı"SPARDA GÜDÜLENME ÖLÇEGI -SGÖ-"NIN TÜRK SPORCULARı IÇiN GÜVENiRLIK VE GEÇERLIK ÇALIŞMASI
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sdences 2004, 15 (4), 191-206 "SPARDA GÜDÜLENME ÖLÇEGI -SGÖ-"NIN TÜRK SPORCULARı IÇiN GÜVENiRLIK VE GEÇERLIK ÇALIŞMASI Zlşan KAZAK Ege Üniversitesi Beden E~itim
DetaylıA RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS
tesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 31 Bahar 2017/1 s.471-482 Asena Deniz ERSOY 1 Osman BAYRAKTAR 2 ÖZ A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS ABSTRACT Expressed
DetaylıHAZIRLAYANLAR: K. ALBAYRAK, E. CİĞEROĞLU, M. İ. GÖKLER
HAZIRLAYANLAR: K. ALBAYRAK, E. CİĞEROĞLU, M. İ. GÖKLER PROGRAM OUTCOME 13 Ability to Take Societal, Environmental and Economical Considerations into Account in Professional Activities Program outcome 13
DetaylıAraştırma Modelleri Prof. Dr. Mustafa Ergün AKÜ - Eğitim Fakültesi
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Araştırma Modelleri Prof. Dr. Mustafa Ergün AKÜ - Eğitim Fakültesi Araştırma Desenleri (modelleri) Araştırmanın alt problemlerine yanıt aramak veya denenceleri test etmek
DetaylıFirst Stage of an Automated Content-Based Citation Analysis Study: Detection of Citation Sentences
First Stage of an Automated Content-Based Citation Analysis Study: Detection of Citation Sentences Zehra Taşkın, Umut Al & Umut Sezen {ztaskin, umutal, u.sezen}@hacettepe.edu.tr - 1 Plan Need for content-based
DetaylıFEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME STİLLERİ, CİNSİYET ÖĞRENME STİLİ İLİŞKİSİ VE ÖĞRENME STİLİNE GÖRE AKADEMİK BAŞARI 1
Mayıs 2011 Cilt:19 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi 379-386 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME STİLLERİ, CİNSİYET ÖĞRENME STİLİ İLİŞKİSİ VE ÖĞRENME STİLİNE GÖRE AKADEMİK BAŞARI 1 Hüseyin Hüsnü BAHAR
DetaylıAvailable online at
Available online at www.sciencedirect.com Procedia - Social and Behavioral Sciences 55 ( 2012 ) 1079 1088 *English Instructor, Abant Izzet Baysal University, Golkoy Campus, 14100, Bolu, Turkey (karakis_o@ibu.edu.tr)
DetaylıELEKTRONİK OYUNLARIN ALGORİTMA GELİŞTİRME KONUSUNDA AKADEMİK BAŞARIYA, KALICILIĞA VE MOTİVASYONA ETKİSİ
5 th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24 September 2011, Fırat University, ELAZIĞ- TURKEY ELEKTRONİK OYUNLARIN ALGORİTMA GELİŞTİRME KONUSUNDA AKADEMİK BAŞARIYA, KALICILIĞA
DetaylıEvlilik Öncesi liflkileri De erlendirme Ölçe inin (EÖ DÖ) Gelifltirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çal flmas
Evlilik Öncesi liflkileri De erlendirme Ölçe inin (EÖ DÖ) Gelifltirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çal flmas Yrd.Doç.Dr. Melek KALKAN* Öğr.Gör. Saynur Nevres KAYA** Özet Amaç: Bu araştırmanın amacı Evlilik
DetaylıANKET 2- Personel(Staff)
1 Hükümlü/Tutuklu Kadınlar için Eğitim Arayışı ( Finding Education for Female Inmates ) ANKET 2- Personel(Staff) Araştırmacı(Reseacher): İzmir Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Tarih(Date): Ülke(Country):TÜRKİYE
DetaylıREHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ
REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK BÖLÜMÜ Psikolojik Danışma ve Rehberlik RPD 201 Not II Uz. Gizem ÖNERİ UZUN Eğitimde Rehberlik *Rehberlik, bireyin en verimli bir şekilde gelişmesini ve doyum verici
DetaylıKKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 14-17 YAŞ ARASINDAKİ GENÇLERİN FİZİKSEL UYGUNLUKLARININ VE GÜNLÜK AKTİVİTE DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Coşkun ULUSOY BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMI
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999
EK 3 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Ferzan Curun 2. Doğum Tarihi: 11.04.1975 3. Unvanı: :Yrd.Doç.Dr 4. Öğrenim Durumu: :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 Yüksek Lisans Doktora
DetaylıBilişsel-Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Evlilik İlişkisini Geliştirme Programının Evli Bireylerin Evlilik Uyumuna Etkisi
DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki... 963 Bilişsel-Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Evlilik İlişkisini Geliştirme Programının Evli Bireylerin Evlilik Uyumuna
DetaylıÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT
Muğla Üniversitesi SBE Dergisi Güz 2001 Sayı 5 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET Erdoğan GAVCAR * Meltem ÜLKÜ
DetaylıÖZET YENİ İLKÖĞRETİM II. KADEME MATEMATİK ÖĞRETİM PROGRAMININ İSTATİSTİK BOYUTUNUN İNCELENMESİ. Yunus KAYNAR
ÖZET YENİ İLKÖĞRETİM II. KADEME MATEMATİK ÖĞRETİM PROGRAMININ İSTATİSTİK BOYUTUNUN İNCELENMESİ Yunus KAYNAR AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI Ağustos
DetaylıBĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ
359 BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ Osman ÇİMEN, Gazi Üniversitesi, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara, osman.cimen@gmail.com Gonca ÇİMEN, Milli
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Melek Kalkan Doğum Tarihi: 02 Mart 1973 Görevler: Görev Unvanı Görev Yeri Yıl Ar.Gör. Eğitim Fakültesi Ondokuz Mayıs Üniversitesi 1994-2002 Dr.Ar.Gör. Eğitim
DetaylıStudent (Trainee) Evaluation [To be filled by the Supervisor] Öğrencinin (Stajyerin) Değerlendirilmesi [Stajyer Amiri tarafından doldurulacaktır]
Student (Trainee) Evaluation [To be filled by the Supervisor] Öğrencinin (Stajyerin) Değerlendirilmesi [Stajyer Amiri tarafından doldurulacaktır] Student s Name & Surname (Öğrencinin Adı & Soyadı): PERSONALITY
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999
EK 3 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Ferzan Curun 2. Doğum Tarihi: 11.04.1975 3. Unvanı: :Yrd.Doç.Dr 4. Öğrenim Durumu: :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 Yüksek Lisans Doktora
DetaylıÖZET LİSANS DÜZEYİNE YÖNELİK OLUŞTURULAN AKTİF ÖĞRENME DESTEKLİ ÇEVRE EĞİTİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ.
i ÖZET LİSANS DÜZEYİNE YÖNELİK OLUŞTURULAN AKTİF ÖĞRENME DESTEKLİ ÇEVRE EĞİTİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Altay Fırat Doktora, Çevre Eğitimi ve Yönetimi Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Yrd.
DetaylıBAYAN DİN GÖREVLİSİNİN İMAJI VE MESLEĞİNİ TEMSİL GÜCÜ -Çorum Örneği-
T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı BAYAN DİN GÖREVLİSİNİN İMAJI VE MESLEĞİNİ TEMSİL GÜCÜ -Çorum Örneği- Lütfiye HACIİSMAİLOĞLU Yüksek Lisans Tezi Çorum
DetaylıGENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2002, 13 (4), 22-31 GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi A1pan CINEMRE* Caner AÇiKADA Tahir HAZıR
DetaylıPROFESSIONAL DEVELOPMENT POLICY OPTIONS
PROFESSIONAL DEVELOPMENT POLICY OPTIONS INTRODUCTION AND POLICY EXPLORATION IN RELATION TO PROFESSIONAL DEVELOPMENT FOR VET TEACHERS AND TRAINERS IN TURKEY JULIAN STANLEY, ETF ISTANBUL, FEBRUARY 2016 INTRODUCE
DetaylıSPOR YAPAN VE YAPMAYAN BAYANLARıN
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2003,14 (3),133-143 SPOR YAPAN VE YAPMAYAN BAYANLARıN KişiLiK ÖZELLiKLERiNiN KARŞILAŞTIRILMASI Pencan BAYAR Ankara Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK
ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ Duygu ÖZÇALIK GAYRİMENKUL GELİŞTİRME VE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI ANKARA 2018 Her hakkı saklıdır
DetaylıLisE BiRiNCi SINIF ÖGRENCiLERiNiN BEDEN EGiTiMi VE SPORA ilişkin TUTUM ÖLÇEGi ii
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofspor! Sciences 2001, 12 (2), 9-20 LisE BiRiNCi SINIF ÖGRENCiLERiNiN BEDEN EGiTiMi VE SPORA ilişkin TUTUM ÖLÇEGi ii Gıyasettin DEMIRHAN, Figen ALTAY Hacettepe Üniversitesi
Detaylı: Marmara Eğitim Köyü Maltepe/İSTANBUL. :
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı :Ferzan Curun İletişim Bilgileri Adres : Marmara Eğitim Köyü 34857 Maltepe/İSTANBUL. Telefon Mail :216 626 10 50-2243 :ferzancurun@maltepe.edu.tr 2. Doğum Tarihi :11.04.1975 3. Unvanı
DetaylıESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI EĞİTİMDE BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMALARI TEZSİZ II. ÖĞRETİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER Özel gereksinimli
Detaylımyp - communıty&servıce ınstructıons & forms
myp - communıty&servıce ınstructıons & forms P r i v a t e I s t a n b u l C o ş k u n M i d d l e Y e a r s P r o g r a m m e C a n d i d a t e S c h o o l Özel İstanbul Coşkun Orta Yıllar Programı Aday
DetaylıREHBERLİK NEDİR? Bahsedilen rehberlik tanımlarının ortak yönleri ise:
REHBERLİK SÜREÇLERİ REHBERLİK NEDİR? Bireye kendini anlaması, çevredeki olanakları tanıması ve doğru kararlar vererek özünü gerçekleştirebilmesi için yapılan sistematik ve profesyonel yardım sürecidir
DetaylıFEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ AN INVESTIGATION OF SCIENCE TEACHERS INTERPERSONAL SELF-EFFICACY BELIEFS IN TERMS OF SOME VARIABLES
DetaylıMARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com
MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ COĞRAFYA DERSLERİNE YÖNELİK
DetaylıRehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Amacı Nedir?
Rehberlik Nedir? Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri; bireyin kendini tanıması, anlaması, sahip olduğu gizil güçleri keşfetmesi, geliştirmesi ve bulunduğu topluma aktif uyum sağlayarak kendini gerçekleştirmesi
DetaylıTEZĐN ADI. Hazırlayan Adı ve SOYADI. Danışman Ünvanı, Adı ve SOYADI
T.C. ERCĐYES ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ TEZĐN ADI Hazırlayan Adı ve SOYADI Danışman Ünvanı, Adı ve SOYADI Anabilim Dalı.. Bilim Dalı Yüksek Lisans Tez Önerisi Eylül 2010 KAYSERĐ Şekil 1. Yüksek
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Yücel ÖKSÜZ Doğum Tarihi: 05 Şubat 1966 Öğrenim Durumu: Doktora/S.Yeterlik/ Tıpta Uzmanlık Psikolojik Danışma ve Rehberlik Doc. / Prof. ----------------------------
DetaylıULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ
ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNE VERDİKLERİ ANLAMIN VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ
DetaylıSANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ
, ss. 51-75. SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ Sefer YAVUZ * Özet Sanayi İşçilerinin Dini Yönelimleri ve Çalışma Tutumları Arasındaki İlişki - Çorum
DetaylıÖZET ve niteliktedir. rme. saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt. 1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1,
1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1, 1, Ebru Öztürk Çopur 3, 4 1 2 3 4 ÖZET 01.01-31.12.2013 ve 01.01- niteliktedir. - rme saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt indeyiz. Anahtar Kelimeler: AN EVALUATION
DetaylıSPOR TÜKETIMINDE PAZARLAMA BILEŞENLERI: ÖLÇEK GELIŞTIRME
Spor Bilinileri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sdences 20041 15 (4)1219-232 SPOR TÜKETIMINDE PAZARLAMA BILEŞENLERI: ÖLÇEK GELIŞTIRME Hasan Biral YALÇIN*, Bekir YÜKTAŞIR*, Zafer DO~RU** Abant Izzet Baysal
DetaylıÖğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme
Öğretmenlerin Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Konusundaki Yeterlilik Algılarına İlişkin Bir Değerlendirme Fatma Kübra ÇELEN & Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi
DetaylıHelping you to live more independently. Insanlari ve bagimsiz yasami destekleme. Daha bagimsiz yasamak için size yardim ediyor
The Supporting People Logo Insanlari ve bagimsiz yasami destekleme The Supporting People Door in Watermark The Supporting People Introduction Helping you to live more independently Daha bagimsiz yasamak
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 1. Adı/Soyadı : F. Sülen ŞAHİN KIRALP 2. Doğum Tarihi : 16/06/ Ünvanı : Doktor 4. Öğrenim Durumu:
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı/Soyadı : F. Sülen ŞAHİN KIRALP 2. Doğum Tarihi : 16/06/1972 3. Ünvanı : Doktor 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Rehberlik ve Psik. Danışmanlık Ankara Üniversitesi 1991-1995
Detaylı"Farklı?-Evrensel Dünyada Kendi Kimliğimizi Oluşturma" İsimli Comenius Projesi Kapsamında Yapılan Anket Çalışma Sonuçları.
"Farklı?-Evrensel Dünyada Kendi Kimliğimizi Oluşturma" İsimli Comenius Projesi Kapsamında Yapılan Anket Çalışma Sonuçları. Survey Results Which Were Done in Comenius Project named'' Different? Building
DetaylıThe International New Issues In SOcial Sciences
Number: 4 pp: 89-95 Winter 2017 SINIRSIZ İYİLEŞMENİN ÖRGÜT PERFORMANSINA ETKİSİ: BİR UYGULAMA Okan AY 1 Giyesiddin NUROV 2 ÖZET Sınırsız iyileşme örgütsel süreçlerin hiç durmaksızın örgüt içi ve örgüt
DetaylıTÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ
XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ Sibel BALCI Rtb Eğitim Çözümleri sibel.balci@sbs.com.tr ÖZET
DetaylıÜniversite Öğrencilerinin Evlilik Yaşantısı ile İlgili Bilgi Kaynaklarının ve Evlilik Öncesi Eğitim İhtiyaçlarının İncelenmesi*
Yıl: 12 Cilt: 7 Sayı: 26 Temmuz-Ağustos-Eylül 2011 Ünirsite Öğrencilerinin Evlilik Yaşantısı ile İlgili Bilgi Kaynaklarının Evlilik Öncesi Eğitim İhtiyaçlarının İncelenmesi* Instigation of Information
DetaylıEğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Haziran 2017 Cilt:6 Özel Sayı:1 Makale No: 07 ISSN:
TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNDEN BEKLENTİLERİ Öğr. Gör. Naci Bulur İnönü üniversitesi Yeşilyurt Meslek Yüksekokulu naci.bulur@inonu.edu.tr Öğr. Gör. Murat Ulaş İnönü üniversitesi Arapgir
DetaylıÖZEL NASİBE ERYETİŞ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ EYLÜL AYI PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BÜLTENİ
ÖZEL NASİBE ERYETİŞ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ EYLÜL AYI PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BÜLTENİ REHBERLİK SERVİSİ NEDİR? Öğrencilerin gelişim süreci içerisinde karşılaştıkları güçlükleri, problem
DetaylıOrtaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi
Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi Fatma GÖLPEK SARI Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim
DetaylıÖğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi
Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi Yahya İLTÜZER Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
2017 2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KONTENJAN ANABİLİM DALLARI TEZLİ YÜKSEK LİSANS TEZSİZ YÜKSEK LİSANS DOKTORA ALES Puan Türü ÖZEL KOŞULLAR YABANCI YABANCI BİLGİSAYAR VE
DetaylıIslington da Pratisyen Hekimliğinizi ziyaret ettiğinizde bir tercüman istemek. Getting an interpreter when you visit your GP practice in Islington
Islington da Pratisyen Hekimliğinizi ziyaret ettiğinizde bir tercüman istemek Getting an interpreter when you visit your GP practice in Islington Islington daki tüm Pratisyen Hekimlikler (GP) tercümanlık
DetaylıLEARNING GOALS Human Rights Lessons
This project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey Benim için İnsan Hakları Human Rights for Me LEARNING GOALS Human Rights Lessons Anton Senf May 2014 This project is co-financed
Detaylı