Mobile Mapper 6 MakroPAD Mobile MakroMAP Mobile Kullanıcı Başvuru Rehberi

Transkript

1 Mobile Mapper 6 MakroPAD Mobile MakroMAP Mobile Kullanıcı Başvuru Rehberi

2 İÇİNDEKİLER 1. Mobile Mapper Paket İçeriği ve Teknik Özellikler Paket İçeriği Opsiyonel Aksesuarlar İşletim Sistemi GPS Özellikleri Kullanıcı Arayüzü Windows Mobile Standart Yazılımları Fiziksel Özellikler Bellek Özellikleri Güç Özellikleri Diğer Özellikler Tanıtım Önden Görünüm Arkadan Görünüm Soldan Görünüm Sağdan Görünüm Üstten Görünüm Arka Kapak Yan Kapaklar Dokunmatik Ekran Kullanımı Genel Kullanım Mobile Mapper Today Başlat (Start) Menüsü File Explorer Programs Settings MakroPAD Mobile

3 2.1. Kurulum Program Menüleri Proje Harita GPS Görünüm Düzenle Pratik Kullanım Kısa Yollar MakroPAD Mobile ile Proje Oluşturulması MakroPAD Mobile ile Nokta Oluşturulması MakroPAD Mobile ile Çizgi Oluşturulması MakroPAD Mobile ile Alan Oluşturulması MakroPAD Mobile ile İz Oluşturulması Nokta Dosyalarının MakroPAD Mobile Alınması MakroMAP Kurulum Program Menüleri Dosya Düzenle Görünüm Obje Katmanlar Harita GPS Yardım MakroMAP Mobile ile Proje Oluşturulması Dosya Aktarımı Dikkat Edilecek Hususlar

4 1. Mobile Mapper Paket İçeriği ve Teknik Özellikler Paket İçeriği GPS Alıcısı USB veri kablosu 2 adet AA pil 5 adet yedek stylus (ekran kalemi) GPS alıcısı için koruyucu kılıf Kullanım kılavuzu ve CD Opsiyonel Aksesuarlar Harici GPS anteni Ön cam monte aparatı 12 volt çakmak güç adaptörü 220 volt AC güç adaptörü İşletim Sistemi Microsoft Windows Mobile 6 İşlemci: 400 MHz. OPP Bluetooth teknoloji si USB ara yüzü (sadece cihaz) GPS Özellikleri GPS chipset: SiRFstar III GPS doğruluğu (SBAS): 2 5 metre Kanallar: 12 (sadece L1 kodu) Anten tipi: Patch Desteklenen protokoller: NMEA ve SiRF Güncelleme hızı: 1 Hz Kullanıcı Arayüzü Dokunmatik ekran Sanal klavye El yazısı tanıma Sesli bildirim Ekran arka plan aydınlatması 3

5 Windows Mobile Standart Yazılımları ActiveSync Hesap makinesi Takvim Not defteri Dosya gezgini E Mail İnternet Explorer Office Mobile (Word Mobile, Excel Mobile, Power Point Mobile) Resim ve video gösterici Medya oynatıcı (Windows Media Player) Fiziksel Özellikler Boyutlar: 14,6 cm. x 5,4 cm. x 2,9 cm. Ağırlık (Piller dâhil): 224 gr. Ekran boyutu: 2,7 (6,86 cm.) Ekran çözünürlüğü: QVGA (240 x 320 piksel) Su geçirmezlik standardı: IPX7 Çalışma ısısı: 20ºC ile 50ºC 1 metreden düşmeye dayanıklı Bellek Özellikleri SD kart girişi 128 Mb. NAND Flash bellek 64 Mb. SDRAM bellek Güç Özellikleri 2 adet standart AA pil 10 saat pil ömrü Diğer Özellikler Dâhili 2 MP CMOS kamera Dâhili hoparlör ve mikrofon E Pusula, G Algılayıcı, Barometre LED aydınlatma ışığı Dil seçenekleri: Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, Yunanca, İtalyanca, Japonca, Korece, Portekizce, İspanyolca, Çince 4

6 1.2. Tanıtım Önden Görünüm [1]2,7, QVGA, renkli dokunmatik ekran: Cihaz üzerinde işlem yapmamızı ve yapılan işlemleri görmemizi sağlar. [2]Tuş takımı; +ZOOM: Bu tuş tanımlandığı yazılımlarda harita veya resimleri yakınlaştırma işlemini gerçekleştirir. ZOOM : Bu tuş tanımlandığı yazılımlarda harita veya resimleri uzaklaştırma işlemini gerçekleştirir. LOG: Bu tuş tanımlandığı yazılımlarda kayıt işlemini gerçekleştirir. MENU: Bu tuş tanımlandığı yazılımlarda menü açma işlemini gerçekleştirir. ESC: Bu tuş tanımlandığı yazılımlarda çıkış işlemini gerçekleştirir. [3]Onay Tuşu (ENTER): Yapılan işlemleri onaylamak için kullanılır. [4]Gezinme Tuşu: Menülerde gezinmemizi sağlar. [5]Dokunmatik Ekran Kalemi (STYLUS): Dokunmatik ekranda işlem yapmak için kullanılır. [6]GPS Anteni: Sinyal alımının kaliteli olması için üstü her daim açık tutulmalıdır. [7]Mikrofon: Ses ve video kaydında dış seslerin alınmasını sağlar Arkadan Görünüm [8]Kamera: 2 MP CMOS kamera ile fotoğraf çekmenize ve video kaydetmenize imkân sağlar. [9]Hoparlör: Cihazda kayıtlı olan ses dosyalarının dışarı yayınlanmasını sağlar. [10]Data Güç kablosu bağlantı yeri: USB kablo ile bilgisayar bağlantısını ve harici güç alımını sağlar. [11]Arka kapak: İçerisinde pil haznesini barındırır. [12]Arka kapak aç kapat vidası: Sola çeyrek tur çevirip çektiğimizde arka kapağın açılmasını sağlar. 5

7 Soldan Görünüm [13]Ekran ışığı ayar ve el feneri aç kapat tuşu: Bu tuşa 1 saniye bastığımızda ekran ışığını bir kademe arttırır. 5 saniye süre ile basılı tutulduğunda ise el fenerini açar. El feneri açık ise 5 saniye basılı tutulduğunda kapatır. [14]Dokunmatik ekran kilidi: Korumanın altındaki düğme Hold tarafına getirildiğinde dokunmatik ekran devre dışı bırakılır. [15] Harici Anten Girişi: Opsiyonel olan harici antenin cihaza bağlanması için kullanılır Sağdan Görünüm [16]Aç Kapat tuşu: Bu tuşa 1 saniye bastığımızda cihaz beklemeye geçer. Cihaz beklemede iken açık olan programlar da beklemede tutulur. Fakat bekleme modu pil tüketimine neden olur. Bekleme modundaki cihazı açmak için aç kapat tuşuna 1 saniye basılı tutmamız yeterlidir. Aç kapat tuşuna 5 saniye süre ile basılı tutulduğunda önce ekran ışığı söner ve ardından cihaz kapanır. Cihazı bu şekilde kapattığımızda pil tüketilmez. [17]SD Kart Yatağı: Cihazın dâhili hafızası yanı sıra SD hafıza kartı desteği bulunmaktadır. Cihaz 8 G B kapasiteye kadar SD hafıza kartlarını desteklemektedir. [18]Kulaklık Girişi: Cihaza kulaklık takılabilmesi içindir Üstten Görünüm [19]El Feneri: Işık tuşuna 5 saniye süre ile basılı tutulduğunda el fenerini açılır. El feneri açık ise 5 saniye basılı tutulduğunda kapatır. [20]Reset Tuşu: Dokunmatik ekran kalemi (stylus) ile 1 saniye basılı tuttuğumuzda Windows un yeniden başlatılmasını sağlar. 6

8 Arka Kapak Cihazın pil haznesinin yer aldığı bölümdür. Arka kapakta bulunan aç kapat vidası sol tarafa doğru çeyrek tur çevrildiğinde kapak açılır. Cihaz iki adet AA (kalem) Pil ile çalışmaktadır. İsteğe göre şarjlı pil ya da alkalin pil kullanılabilir. Normal pillerin ömrü kısa olduğu için alkalin pil veya şarjlı pil kullanılması tavsiye edilir. Eğer şarjlı pil kullanılıyorsa cihaz pillerin şarj işlemini yapmadığından şarj işlemi için pillere uygun bir şarj adaptörü kullanılmalıdır. Kapak kapatılmadan önce kapağın altında bulunan iki d iş yerine oturtulmalı ve daha sonra kapak kapatılarak aç kapat vidası sa ğa çeyrek tur çevrilmelidir. Su geçirmezliğin sağlanması için arka kapağ ın yukarda anlatılan şekilde kapatılması gerekmektedir Yan Kapaklar Cihazın sağında ve solunda bulunan yan kapaklar SD hafıza kartı, kulaklık, harici anten ve dokunmatik ekran kilidini muhafaza etmektedir. Soldaki resimde gösterildiği gibi alt taraflarında buluna kulakçıktan tutup çektiğimizde açılır. Su geçirmezliğin sağlanması için işimiz bittikten sonra kapaklar tamamen kapatılmalıdır Dokunmatik Ekran Kullanımı Dokunmatik ekran kalemi (stylus) ile ekran üzerine yaptığımız her dokunuş cihaz tarafından algılanmaktadır. Dokunmatik ekran üzerinde çalıştırılmak istenilen programın kalem ile seçilmesi programın çalışmasını sağlar. Herhangi bir klasör içerisinde kalemi ekrana 1 2 saniye basılı beklettiğimizde kes, kopyala, yapıştır, yeniden adlandır, sil v.b. seçeneklerin yer aldığı liste karşımıza gelir. 7

9 Dokunmatik ekranın algısında bir bozulma varsa yani kalem ile ekrana dokunulduğunda farklı bir yeri algılıyorsa, Star (Başlat) menüsünden Settings (Ayarlar) seçilir ve açılan pencerenin alt kısmında bulunan bölümde System (Sistem) seçilir. Açılan pencerede Screen (Ekran) seçimi yapılarak Align Screen (Ekranı hizala) butonu seçilir. Soldaki kalibrasyon ekranı karşımıza gelir. Ekranın ortasında bulunan artı işaretinin merkezine kalem ile hassas bir şekilde dokunulur ve artı işareti sol üst köşeye doğru hareket eder. Artı işareti hareketini sonlandırdığı zaman artının merkezine hassas bir şekilde dokunulur ve bu işlem tüm köşelerde uygulanır. Dört köşede işlem tamamlandığında gerekli ayar yapılabildiyse otomatik olarak ekran kapanır. Eğer hassasiyet sağlanamadı ise artı işareti tekrar ekranın ortasına gelerek işlemlerin tekrarlanmasını ister Genel Kullanım Mobile Mapper Today Mobile Mapper 6 açıldığında karşımıza gelen ilk ekran solda görüldüğü gibidir. Ekranın sol üstünde yer alan Start (Başlat) menüsü tüm program ve klasörlere erişmemizi sağlar. Sağ üst köşede ise sırası ile bağlantı, ses ve güç menülerine ulaşmamızı sağlayan kısa yollar vardır. Başlat çubuğunun altında takvim, bluetooth, not defteri v.b. programların kısa yolları bulunur ve bu ekranda bulunan kısa yollar isteğe göre özelleştirilebilir. Magellan firmasının ürün kullanımını pratik bir hale getirmek için geliştirdiği bir yazılımdır. Soldan sağa doğru ilk kısa yol Mobile Mapper Today programı ile ilgili ayarları yapmamızı sağlar. İkinci kısa yol el fenerini açıp kapatmamızı sağlar. Üçüncü kısa yol arka plan ışık ayar menüsünü açar. Dördüncü kısa yol kamerayı çalıştırır. Beşinci kısa yol GPS i aktif hale getirerek coğrafi koordinatlarımızı ana ekranda görmemizi sağlar. Altıncı kısa yol pusula ekranını açar. Yedinci ve son kısa yol ise Mobile Mapper Today bölümüne yeni kısa yollar eklememizi sağlar. 8

10 Başlat (Start) Menüsü Başlat menüsü program ve klasörlere erişmemizi sağlayan menüdür. Bu menüde bulunan File Explorer (Dosya Gezgini) ile cihazın içerisindeki tüm klasörlere ulaşabiliriz File Explorer Dosya gezgininin (File Explorer) temel görüntüsü sağda görüldüğü gibidir. Ekranın sol üst köşesinde bulunan My Device (Cihazım) yazısının yanında yer alan küçük üçgen, kalem (stylus) ile seçildiğinde klasör geçmişi karşımıza çıkarak kullanılan son klasörlere kolay erişim sağlanır. Ekranın sağ üst köşesinde bulunan Name (İsim) yazısının yanında yer alan üçgen seçildiğinde klasörlerin sıralama kriterleri (isim, tarih, boyut, tip) listelenerek istediğimiz şekilde sıralayabilmemiz sağlanır. Ekranın sol altında yer alan Up (Yukarı) bir önceki klasöre geri dönmeye yarar. Sağda yer alan Menu ise File Explorer penceresi içerisinde yapılabilecek işlemleri listeler Programs Programlar (Programs) menüsü ile cihazda yüklü olan programlara erişimimiz sağlanmaktadır. Bu pencerede Windows Mobile standart programları bulunmaktadır ayrıca cihaza kurulan programlar da bu pencerede görülebilmektedir. 9

11 Settings Ayarlar (Settings) menüsü ile cihaza ait Kişisel (Personel), Sistem (System) ve Bağlantı (Connections) ayarlarını değiştirebiliriz. Kişisel ayarlar bölümün de; Buttons (Düğmeler): Kalem (stylus) dokunmatik ekrana temas ettirildiğinde cihazın komutu algılaya bilmesi için gerekli temas hızı ve süresiyle ilgili ayarların yapılması içindir. Input (Veri Girişi): Veri giriş ayarlarının yapılması içindir. Cihaza veri girişi sanal klavye ve mikrofon ile yapılabildiği için bu menüde sanal klavye ve ses kayıt özelliğine ait ayarlama menüleri bulunmaktadır. Lock (Kilit): Cihazın güvenliği için gerekli şifreleme ile ilgili ayarlar bu menü yardımıyla yapılır. Cihazın kullanılmaması halinde ne kadar süre sonra korumaya geçeceği ve korumanın kaldırılması için gerekli şifrenin oluşturulması ve değiştirilmesi işlemleri bu menüde gerçekleştirilir. Menus (Menüler): Ana ekranda görülen kısa yolların değiştirilmesi ve yeni kısa yolların eklenmesi bu menü yardımı ile gerçekleştirilir. Owner Information (Sahibinin Bilgileri ): Cihazın sahibine ait isim (name), şirket (company), adres (address), telefon (telephone) ve e mail bilgilerinin yer aldığı bölümdür. Bu bilgilerin girilmesi cihazın kaybolması durumunda bulan kişinin size ulaşabilmesini kolaylaştırır. Notlar (Notes) bölümüne yazmak istediğiniz diğer bilgileri girebilir ve seçenekler (Options) menüsü ile cihaz açıldığında girilen bilgilerden hangisinin gösterileceğini ayarlayabiliriz. Sounds & Notifications (Sesler & Uyarılar): Bu menü ile cihazın kullandığı uyarı ve sesleri ayarlayabiliriz. Today (Bugün): Bu menü ile cihazın temasını değiştirebilir, arka plana resim atılabilir ve ana ekrandaki kısa yollar düzenlenebilir. 10

12 Sistem ayarları bölümünde; About (Hakkında): Cihaz hakkında bilgi edinebilmemizi sağlar. Brightness (Parlaklık): Ekran parlaklığını ayarlamamızı ve cihaz kullanılmadığı zaman pil tasarrufu için ışığın otomatik olarak kapatılması ile ilgili ayarları yapmamızı sağlar. Certificates (Sertifikalar): Cihazın kullandığı sertifikaları görmemizi sağlar. Clock & Alarms (Saat & Alarmlar): Saat, takvim ve uyarı alarmları ile ilgili ayarları yapmamızı sağlar. Customer Feedback (Müşteri İzlenimleri): Windows Mobile işletim sisteminin daha da geliştirilebilmesi için Microsoft a yaşanılan sorunlar hakkında bilgi göndermek isteyip istemediğimizi ayarlamamızı sağlar. İnternet bağlantısı gerektirir. E Compass (E Pusula): Elektronik pusulayı çalıştırmamızı ve gerekli kalibrasyon ayarlarını yapmamızı sağlar. Encryption (Şifreleme): Kullandığımız SD kartın şiflenmesini sağlar. Buradaki kutucuk işaretlendiğinde cihazda takılı olan karttaki bilgiler yalnız bu cihaz tarafından okunabilir. Başka bir cihazda karttaki bilgilere erişim mümkün olamaz. Error Reporting (Hata Raporu): İşletim sisteminden kaynaklanan bir hatada oluşturulan hata raporunu Microsoft a göndermek isteyip istemediğimizi ayarlamamızı sağlar. İnternet bağlantısı gerektirir. External GPS (Harici GPS): Harici bir GPS alıcısı bağlıyorsak cihazın bu alıcıyla iletişim kuracağı port u ve hızı buradan ayarlayabiliriz. 11

13 Memory (Hafıza): Cihazın dâhili ve harici hafızasıyla ilgili bilgilere buradan ulaşabilirsiniz. Toplam hafıza, kullanılan hafıza ve kalan hafıza bilgilerini görebileceğiniz gibi cihazda o anda çalışmakta olan programları da görebilirsiniz. Power (Güç): Cihazda kullandığınız pilin tipini ve durumunu göstermesinin yanında cihazın güç yönetimi de buradan yapılır. Pille veya harici güçle kullandığımız zaman cihazın ne kadar zaman sonra kapanacağını Gelişmiş (Advanced) sekmesinden ayarlayabiliriz. Regional Settings (Bölgesel Ayarlar): Cihazla ilgili bölgesel ayarların yapılabildiği menüdür. Kullanılan para birimi (Currency), zaman (Time), tarih (Date) gösterim şekillerini buradan yapabiliriz. Remove Programs (Program Kaldır): Cihazda kurulu olan programları görebileceğimiz ve istediğimizi kaldırabileceğimiz menüdür. Screen (Ekran): Cihazın ekran ayarlarını bu menüden yapabiliriz. Yönlendirme (Orientation) bölümünden ekranı kullanmak istediğimiz şekilde ayarlayabiliriz. Dikey (Portrait), Yatay sağ elle kullanmak için (Landscape right handed), Yatay sol elle kullanmak için (Landscape left handed) seçilmelidir. Ekran kalibrasyonu Ekranı Hizala (Align Screen) tıklanarak yapılır. Clear Type özelliği ekrandaki yazıların daha rahat okunabilmesini sağlar. Yazı Büyüklüğü (Text Size) sekmesinden ekrandaki yazıların font büyüklükleri ayarlanabilir. System Information (Sistem Bilgisi): Cihazın donanım bilgilerinin görülebildiği menüdür. Windows Update (Windows Güncelleme): Windows güncellemesi yapmayı sağlar. Bu işlem internet bağlantısı gerektirir. 12

14 Bağlantı ayarları bölümünde; Bluetooth (Bluetooth): Kullanmak istediğiniz bluetooth aygıtları Mobile Mapper 6 ile eşleştirme işlemi ve diğer ayarlar buradan yapılır. Aygıtlar (Devices) sekmesinden yeni aygıt ekleyebiliriz. Bunun için Yeni Aygıt Ekle (Add New Device) seçilir. Cihaz otomatik olarak çevredeki bluetooth bağlantısı olan diğer aygıtları görecek ve ekranda listeleyecektir. Buradan bağlanmak istediğiniz aygıtı seçip İleri (Next) tıklanır. Sonra bizden güvenli bağlantı sağlamak için şifre isteyecektir. Bir şifre belirledikten sonra İleri (Next) tıklanır. Bağlantı kuracağımız cihazın ekranında az önce girdiğimiz şifre sorulur, buraya az önce belirlediğimiz şifre girilir. Daha sonra bağlantı kurduğumuz aygıtın adı ve kurulabilecek bağlantı türleri listelenir. Buradan istediğimiz bağlantı türünü seçip bitir (Finish) tıklanır. Artık iki cihaz birbiriyle bağlantı sağlamıştır. Mod (Mode) sekmesinden Mobile Mapper 6 nın bluetooth unu açıp kapatabilir veya diğer aygıtlar tarafından görünebilirliğini ayarlayabiliriz. COM Ports sekmesinde ise bağlantı kurduğumuz aygıtlar ile hangi port üzerinden iletişim sağlamak istediğimizi belirleriz. Connections (Bağlantılar): Bu menüden yeni bir internet bağlantısı veya ağ bağlantısı kurabiliriz. Network Cards (Ağ Kartları): Cihazın kullanabileceği ağ kartlarını görebiliriz. Wireless Manager (Kablosuz Yönetimi): Bu menüden cihazın bluetooth bağlantısı açılıp kapatılabilir. 13

15 2. MakroPAD Mobile 2.1. Kurulum Magellan Software & Backup Cd si içerisindeki Yazılımlar dizininde yer alan ActiveSync programı setup dosyası çift tıklanarak bilgisayara kurulur(bilgisayarın yeniden başlatılması istenebilir). MobileMapper6 kutu içerisindeki bağlantı kablosu ile USB port üzerinden bilgisayara bağlanır. Bilgisayar otomatik olarak ActiveSync programını çalıştırarak cihaza bağlantı sağlar ve Bilgisayarım penceresinde Mobile Device veya MobileMapper6 olarak tanımlar. Magellan Software & Backup Cd si içerisindeki MakroPAD_Mobile klasörü el bilgisayarında (Mobile Device) Storage Card içerisine kopyalanır. Bu klasördeki MakroMap.ttf dosyası Start \ Programs \ File Explorer \ My Device \ Windows \ Fonts dizini altına kopyalanarak programın kullandığı font (semboller) tanımlanmış olur. Programı çalıştırmak için el bilgisayarında Start \ Programs \ File Explorer \ Storage Card \ MakroPAD_Mobile \Makropad.exe dosyası tıklanır Program Menüleri Proje Proje ile ilgili temel işlemlerin yapılmasını için gerekli özelliklerin yer aldığı menüdür. Tüm Projeyi Kaydet: Çalışılmakta olan proje ve katmanları kaydetmeyi sağlar. Eski ya da bilgisayarda oluşturulmuş bir proje dosyasında (mpw) çalışma yapılıyorsa değişiklikler bu dosyanın içerisine kaydedilir. Katman Yükle veya Yeni Katman özellikleri ile bir katman açılarak çalışılma yapıldı ise kayıt komutu ile kullanıcıdan kayıt yapılacak konum ve kayıt ismini belirtmesi istenir. Burada dikkat edilmesi gereken konu kayıtların Storage Card içerisine yapılması ve proje, katman isimlerinde Türkçe karakter ve boşluk, virgül, nokta v.b. sembollerin kullanılmamasıdır. Kayıt ismi birkaç kelimeden oluşuyor ise veya _ sembollerinin kullanılmalıdır. Proje Aç: Bilgisayarda oluşturulmuş ya da daha önceden çalışılan projeleri açmak için kullanılır. Dış Veri Al: Aktif katmana nokta (csv, ncn) dosyası eklemek için kullanılır. 14

16 Katman Yükle: Önceden oluşturulmuş ya da çalışılmış bir katmanı aktif projeye eklemek için kullanılır. Aktif bir proje yok ise katman yüklendikten sonra Tüm Projeyi Kaydet komutu ile çalışmak istenilen konuma isim verilerek kaydedilebilir. Yeni Katman: Aktif projeye yeni bir katman eklemek için kullanılır. Yeni katman komutu ile karşımıza katman kayıt ekranı gelir. Burada katmanı kaydetmek istediğimiz konum ve katman ismi girilerek kayıt işlemi tamamlanır. Aktif bir proje yok ise katman kayıt ekranında kayıt işleminden sonra karşımıza katman ayar ekranı gelir. Proje Tipi seçilerek katman öznitelik içeriğine isteğe göre ekleme/çıkarma yapılabilir. Projeksiyon bölümünden katman koordinat ve datum ayarları yapıldıktan sonra tamam komutu ile kayıt işlemi bitirilir. Veri Tabanı Yükle: Katman özniteliklerine sürekli girilen bilgileri çoktan seçmeli olarak listelemek ve bilgi girişini hızlandırmak için kullanılır. Veri tabanının oluşturulması için bilgisayarımızda boş bir not defteri belgesi (txt) açarak < işareti ve bilginin gösterileceği öznitelik yazılır bir alt satıra inilir ve öznitelik seçildiğinde çıkacak seçenek alt alta gelecek şekilde yazılarak en sona > işareti eklenir. Bu şekilde veri tabanı oluşturularak txt belgesi olarak kaydedilir ve el bilgisayarına yüklenir. Veri tabanı yükle komutu ile oluşturulan txt uzantılı dosya seçilerek işlem tamamlanır. Çıkış: Aktif olan projeden ve programdan çıkmamızı sağlar. Eğer çıkış menüsü yerine sağ üst köşedeki çıkış butonu ile program kapatılır ise program tekrar çalıştırıldığında en son çalışılan proje otomatik olarak açılır. 15

17 16 Resim 1: Örnek veri tabanı

18 Harita Harita ile ilgili temel işlemlerin yapılması için gerekli özelliklerin yer aldığı menüdür. Seçenekler: Menü seçildiğinde yandaki pencere karşımıza gelir. Burada harita birim ayarlarını yapabiliriz. Projeksiyon seçeneği ile de koordinat sistem ve datum seçim ekranına ulaşabiliriz. Koordinat Sistemi Tanımla: Menü seçildiğinde yandaki pencere karşımıza gelir ve burada Projeksiyon, Datum ve Dilim ile ilgili önceden tanımlanmış seçenekleri kullanarak yapacağımız çalışma için gerekli koordinat ayarlarını tanımlarız. Yeni katman seçeneği kullanıldığında katman oluşturma işlemleri sırasında koordinat sistemi ayarları yapıldığı için tekrar tanımlamak gereksizdir. Türkiye de kullanılan koordinat sistemleri ve dilimlerini kılavuzun sonundaki haritada görebilirsiniz. Çizimler: Bu menü GPS den bağımsız olarak çizim yapabilmemizi sağlar. Menü içerisinde yer alan Çizgi Ekle, Dikdörtgen Ekle, Kapalı Alan Ekle, Çoklu Çizgi Ekle, Nokta Ekle seçeneklerini kullanarak ekran üzerinde kalem vasıtası ile çizim yapabilir, nokta atabilir ve alan kapatabiliriz. Araçlar: Bu menü içerisinde yer alan Seç, Yakınlaştır, Uzaklaştır, Kaydır ve Mesafe Ölç özellikleri ile harita üzerinde gezinebilir, obje seçimi yapabilir ve harita üzerinde iki nokta arasındaki mesafeyi ölçebiliriz. 17

19 GPS GPS ile ilgili temel işlemlerin yapılması için gerekli özelliklerin yer aldığı menüdür. GPS Ayarları: GPS bağlantısı için gerekli ayarların yapıldığı penceredir. Dahili GPS e bağlanmak için GPS kısmına Magellan GPS, Port kısmına 1 ve Baud kısmına da 9600 seçeneğini atamamız gerekmektedir. Harici bir GPS e bağlantı kurmak istiyorsak öncelikle Bluetooth bağlantısı kurularak harici GPS e bir port atanır ve baud hızı ayarlanarak seri port tanımlaması yapılır. Daha sonra programda GPS ayarlarında GPS, Port ve Baud bluetooth bağlantısı için yapılan ayarlar ile aynı hale getirilir. Kayıt seçenekleri kısmında kayıt için gerekli olan PDOP ve RMS değerlerini ayarlayabileceğimiz gibi Çözüm kısmından daha önce tanımlanmış kayıt ayarlarından(gps Fix, DGPS Fix ve RTK Fix) birini de seçebiliriz. GPS Fix seçeneği seçildiğinde konum bilgisinin alındığı her durumda kayıt yapılır. Eğer Çözüm kısmında herhangi bir seçenek seçili değilse program kayıt yapılmasına izin vermez. GPS ayarları penceresinde gerekli ayarlar yapıldıktan sonra kaydet seçeneği ile ayarlar kaydedilerek çıkılır. GPS Aktif: GPS bağlantısının açılmasını sağlar. Bu komut ile pozisyon penceresi otomatik olarak açılır ve uydu sayısı, konum bilgisi, zaman gibi bilgileri görebiliriz. GPS Noktasına Zoomla: Program ekranında sürekli olarak bulunduğumuz yerin gösterilmesini sağlar. Bu özellik seçili olmadığı zaman harita üzerinde istediğimiz yeri görebiliriz. GPS Bağlı Çizimler: GPS e bağlı yani gerçek konum bilgisi ile Çoklu Çizgi, Kapalı Alan, Nokta, Kırık Noktası Ekle ve Otomatik Kırık Noktası Ekle işlemlerini yapmamızı sağlar. 18

20 GPS Durum Penceresi: GPS e Bağlanıldığında otomatik olarak açılır ve uydu sayısı, konum bilgisi, yükseklik, RMS ve PDOP değerlerini görmemizi sağlar. Grafik kısım Pusula, Uydu Konum ve Sinyal Kalite Göstergesi olmak üzere üç ekrandan oluşur ve tek tıklanarak ekranlar arasında geçiş sağlanır Görünüm Görünüm ile ilgili temel işlemlerin yapılması için gerekli özelliklerin yer aldığı menüdür. Tüm Haritayı Göster: Çalışılan projenin tamamının ekranda gösterilmesini sağlar. Katman Kontrol: Çalışılan proje içerisinde yer alan katmanlar ile ilgili ayarları yapmamızı sağlar. Katmanları harita üzerindeki dizilimini Yukarı Aşağı seçenekleri ile ayarlayabiliriz. Listede en üstte olan katman haritada en alttadır. Yani eğer bir raster katmanının altına vektör katman denk gelirse raster veri alanın tamamını kaplayacağından vektör verilerimizi harita ekranında göremememize neden olur. Bu gibi durumlarda raster katmanımızı listede en üste getirmemiz gerekir. Her katman için beş adet seçim kutusu bulunmaktadır. Bunlar sırası ile Görünürlük, Etiket, Özellikleri Üstüne Yaz, Kayıt ve Seçilebilmedir. Hangi katmanın kayıt kutusu işaretli ise yapılan kayıtlar ve değişiklikler o katmana kaydedilir. Katman kontrol penceresinde yer alan diğer bir özellik ise etikettir. Etiket butonu ile açılan pencereden objeye ait hangi bilginin etiket olarak gösterileceği seçilerek katmanın etiket kutusu seçilir. Böylelikle ekranda obje ve istenilen etiket bilgisi görülebilir. Yapılan ayar ve değişikliklerin aktif olabilmesi için uygula butonuna basılması gerekmektedir. 19

21 Katman Yapısı: Mevcut katmanlara ait öznitelik sütunlarını silme, değiştirme ve yeni sütun ekleme işlemlerini yapabilmemizi sağlayan özelliktir. Bu özellik sayesinde Coğrafi bilgi sistemi veri tabanı oluşturabilir ve arazide sadece konum bilgisi değil objeye ait bilgiler de toplanarak obje ile ilişkilendirilebilir. Data Listesi: Proje içerisinde yer alan objelere ait bilgileri liste halinde görebilmemizi sağlar. Burada noktalara ait bilgileri inceleyebilir, alfabetik sırayla listeleyebiliriz. Bu pencerede bilgi değişikliği yapılamaz. Bilgi değişikliği için obje seçilmeli ve obje özellikleri menüsünde gerekli değişiklikler yapılarak kaydedilmelidir Düzenle Objeler ile ilgili temel işlemlerin yapılması için gerekli özelliklerin yer aldığı menüdür. Geri Al: Yapılan işlemleri geri almamızı sağlar. İleri Al: Geri al komutu ile yapılan değişiklikleri bir hata durumunda iptal etmemizi sağlar. Kopyala: Seçili olan objeyi kopyalamamızı sağlar. Yapıştır: Kopyala ya da kes komutu uygulanan objeleri projeye yapıştırmamızı sağlar. Kes: Seçili objeyi bulunduğu yerden başka bir yere taşımanızı sağlar. Obje Özellikleri: Seçili objeye ait öznitelik penceresini açarak değişiklik yapmamızı sağlar. 20

22 Sil: Seçili objeyi silmemizi sağlar. Bul: İstenilen bir katmanda istenilen öznitelik bilgisine göre arama yapmamızı sağlar. Aranılan özelliğe uygun olan objeler listelenerek tamam seçeneği ile seçili hale gelir Pratik Kullanım 1 Start Programs File Explorer seçilir. 2 File Explorer penceresinde sol üst taraftaki bölme yardımı ile programın yer aldığı Storage Card MakroPAD_Mobile dizini seçilir. 3 MakroPAD_Mobile klasörü içerisinde yer alan MakroPad dosyası seçilerek program çalıştırılır. 4 Eski bir projede çalışılmak isteniyor ise Menü Proje Aç komutu ile projenin kayıtlı olduğu konum seçilerek proje açılır. 5 Yeni bir proje oluşturulmak isteniyor ise Start Programs File Explorer Storage Card seçilir. Açılan pencerede boş bir yere kalem basılı bekletilir ve açılan menüden New Folder seçilir. Oluşturulan yeni klasörün ismi isteğe göre değiştirilebilir. Bu klasör yapılacak çalışmanın kaydedileceği yerdir. 6 Klasör oluşturulduktan sonra File Explorer penceresi sağ üst köşedeki x (çıkış)kısayolu ile kapatılarak programa geri dönülür. 7 MakroPAD programında Menü Proje Yeni Katman seçilir. 8 Açılan pencerede Location bölümüne Storage Card, Folder bölümüne 5. madde de oluşturulan klasör seçilerek Name kısmına da oluşturulacak katmana vermek istediğimiz isim girilir ve Save komutu ile bu pencere geçilir. 21

23 9 Açılan ikinci pencerede Proje Tipi bölümüne Standart Proje seçilerek Projeksiyon butonuna basılır. Koordinat sistem ayarları yapılarak tamam komutu ile çıkılır. Tüm bu ayarlar yapıldıktan sonra Tamam komutu seçilir. Karşımıza değişikliklerin kaydı ile ilgili bir uyarı gelir. Yes seçimi yapılarak yeni katman oluşturulmuş olur. 10 Oluşturulan katman ya da katmanları Menü Proje Tüm Projeyi Kaydet seçimi ile açılan pencerede 8. madde de izlenen yolu takip ederek proje olarak kaydederiz. 11 Menü GPS GPS Ayarları seçilir ve açılan pencerede GPS bölümünde Magellan GPS, Port bölümünde 1, Baud bölümünde 9600 ve Çözüm bölümünde GPS Fix seçimleri yapılarak kaydet komutu ile çıkılır. 12 Menü GPS GPS Aktif seçimi ile GPS bağlantısı kurulur ve ekranın sol üstünde GPS Durum Penceresi açılır. Burada konum bilgisi, yükseklik, uydu sayısı gibi bilgileri görebiliriz. 13 Bütün bu işlemler tamamlandıktan sonra Nokta kaydı için altta yer alan kısa yollarda sembolü seçilerek kayıt kısa yollarına geçilir ve kısa yolu ile o anki konuma nokta atılarak kayıt penceresi açılır. 14 Açılan kayıt penceresinde Öznitelik bölümünde Nokta No, Bilgi ve Resim hücrelerine veri girebilir. Geometri bölümünde ise konum bilgisini görebilir ve isteğe göre değiştirebiliriz. 15 Kayıt penceresinde gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra kaydet komutu ile nokta kaydı tamamlanır. 22

24 2.4. Kısa Yollar : GPS bağlantısını aktif duruma getirir. : Yapılan işlemleri geri almamızı sağlar. : Geri al ile yapılan değişiklikleri bir hata durumunda iptal etmemizi sağlar. : Projenin tamamını ekrana sığdırır. : Katman Kontrol penceresini açar. : Seçili olan objeyi siler. : Seçili olan objeye ait öznitelik penceresini açar. : Sanal klavyeyi açar. : Kısa yolları değiştirir. : Ekran üzerinde obje seçmemizi sağlar : Yakınlaştırır. : Uzaklaştırır. : Ekrandaki haritayı kaydırmamızı sağlar. : Kayıtlı objeler içerisinde arama yapmamızı sağlar. : Nokta kaydı yapmamızı sağlar. : Çizgi kaydı yapmamızı sağlar. : Kapalı alan oluşturmamızı sağlar. : Kırık noktası oluşturur. : Otomatik kırık noktası oluşturarak iz kaydı yapmamızı sağlar. 23

25 2.5. MakroPAD Mobile ile Proje Oluşturulması Start Programs File Explorer Storage Card MakroPAD_Mobile dizini içerisinde yer alan MakroPad dosyası seçilerek program çalıştırılır. Yeni bir katman oluşturmak için Start Programs File Explorer Storage Card seçilerek açılan pencerede boş bir yere kalem basılı bekletilir. Açılan menüden New Folder seçilerek yeni bir klasör oluşturulur. Klasörün ismi isteğe göre değiştirilebilir. Oluşturulan klasör yapılacak çalışmaların düzenli bir şekilde saklanabilmesi için gereklidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, veri kaybı yaşanmaması için proje ve katman dosyalarının Storage Card (SD kart)içerisine oluşturulan klasörlerde saklanmasıdır. MakroPAD Coğrafi Bilgi Sistemi amaçlı bir yazılım olduğu için Türkçe karakter, boşluk, nokta, virgül gibi sembollerin proje ve katman isimleri verilirken kullanılmaması önerilir. Klasör oluşturulduktan sonra File Explorer penceresi sağ üst köşedeki x (çıkış) kısa yolu ile kapatılarak programa geri dönülür. MakroPAD programında Menü Proje Yeni Katman seçilerek Açılan pencerede Location bölümüne Storage Card, Folder bölümüne oluşturulan klasör seçilir ve Name kısmına oluşturulacak katmana verilmek istenilen isim girilir. Save komutu ile bu pencere geçilerek katman ayar penceresine gelinir. Proje Tipi bölümünde Standart Proje seçilerek Projeksiyon butonuna basılır. Koordinat sistem ayarları yapılarak tamam komutu ile projeksiyon penceresinden çıkılır. Tüm bu ayarlar yapıldıktan sonra Tamam komutu seçilir ve karşımıza değişikliklerin kaydı ile ilgili bir uyarı gelir. Yes seçimi yapılarak işlem tamamlanmış ve yeni bir katman oluşturulmuş olur. Daha sonra oluşturulan katman ya da katmanları Menü Proje Tüm Projeyi Kaydet seçimi ile açılan pencerede kayıt yeri ve isim girerek proje olarak kaydederiz. Proje kaydı yapılırken katmanların oluşturulduğu klasör içerisine kayıt yapılması tavsiye edilmektedir. GPS bağlantısı için Menü GPS GPS Ayarları seçilir ve açılan pencerede GPS bölümünde Magellan GPS, Port bölümünde 1, Baud bölümünde 9600 ve Çözüm bölümünde GPS Fix seçimleri yapılarak kaydet komutu ile ayarlar kaydedilir ve ayarları değiştirmek istemediğimiz sürece bir daha bu menüyü açmamız gerekmez. Eğer harici bir GPS alıcısı kullanılıyor ise öncelikle masa üstünde yer alan Bluetooth sembolü seçilerek bluetooth Off durumundan On durumuna getirilir ve Menüden Bluetooth Settings seçilir. Devices bölümünde Add new device komutu ile GPS alıcısı tarattırılır ve Serial Port 24

26 olarak tanımlanır. COM Ports bölümüne gelinerek tanıtılan GPS alıcısı için bir bağlantı noktası (Com 6) ve bağlantı hızı (4600) seçilir. Bağlantı hızı kullanılan alıcıya göre farklılıklar gösterir ve doğru ayarlanması mecburidir. Burada yapılan ayarlar aynı şekilde MakroPAD Mobile programındaki GPS Ayarları bölümünde de yapılarak harici GPS alıcısı ile bağlantı için gerekli ayarlar tamamlanmış olur. Menü GPS GPS Aktif seçimi ile GPS bağlantısı kurulur ve ekranın sol üstünde GPS Durum Penceresi açılır. Burada konum bilgisi, yükseklik, uydu sayısı gibi bilgileri görebiliriz MakroPAD Mobile ile Nokta Oluşturulması Nokta kaydı için altta yer alan kısa yollarda sembolü seçilerek kayıt kısa yollarına geçilir ve kısa yolu ile o anki konuma nokta atılarak kayıt penceresi açılır. Açılan kayıt penceresinde Öznitelik bölümünde Nokta No, Bilgi ve Resim hücrelerine veri girebilir. Geometri bölümünde ise konum bilgisini görebilir ve isteğe göre değiştirebiliriz. Kayıt penceresinde gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra kaydet komutu ile nokta kaydı tamamlanır. Nokta öznitelik penceresi değişken bir yapıya sahiptir. Katman Yapısı penceresi ile öznitelik sütunları silme, değiştirme ve yeni sütun ekleme işlemlerini yapabiliriz. Pencerenin altında yer alan İsim, Tip ve karakter sayısı bölmeleri kullanılarak yeni öznitelik sütunları eklenebilir. Yeni eklenen ya da değişiklik yapılan öznitelikler kayıt esnasında karşımıza gelir ve kaydı yapılan objeye ait bilgiler girilerek veri toplama işinin tamamı arazide halledilebilir. Nokta kaydı esnasında diğer bir kolaylık ise öznitelik pencerelerine girilen bilgilerin çoktan seçmeli hale getirilerek harf harf yazmak yerine listeden seçilerek girilebilmesidir. Bu özellik için öncelikle bir veri tabanı oluşturulması ve programa yüklenmesi gerekmektedir. Veri tabanı oluşturulması ve yüklenmesi ile ilgili işlemler 3. Sayfada Veri Tabanı Yükle başlığı altında anlatılmıştır. 25

27 2.7. MakroPAD Mobile ile Çizgi Oluşturulması MakroPAD Mobile nokta dışında çizgi ve alan toplama olanağı da sunmaktadır. Çizgi kaydı için kısa yol menüsünde butonu seçilerek aktif hale getirilir ve elle kırık noktası atılmak isteniyor ise butonu ile istenilen yerlere kırık nokta atılır. Eğer kırık noktaların otomatik olarak belirli bir mesafe aralığında atılması isteniyor ise öncelikle Menü GPS GPS Ayarları penceresinde Kayıt Seçenekleri bölümünde yer alan Mesafe bölümüne otomatik kırık noktası atılması istenilen mesafe aralığı girilerek kaydet komutu ile çıkılır ve kayıt kısa yollarında butonu seçilerek otomatik nokta kaydı aktif hale getirilir. Otomatik kırık nokta kayıt işlemi bitirilmek istenildiğinde butonuna tekrar basılır. Oluşturulan çizgiyi sonlandırmak için butonuna tekrar basılır ve karşımıza öznitelik penceresi gelir. Burada çizgiye ait bilgiler girilerek kayıt yapabilir ve geometri bölümünde çizginin uzunluğunu görebiliriz. Çizgi kaydı GPS e bağımsız olarak da yapılabilmektedir. Bu yöntem daha çok önceden ölçülen noktalar arasında çizgi oluşturmak için kullanılır. Butonu seçildikten sonra ekran üzerinde kalem yardımı ile çizimde kullanılacak noktalar birer birer seçilmeye başlanır ve seçilen noktalar arasında çizgi oluşur. İşlem bitirilmek istendiğinde sembolüne tekrar basılarak çizim özelliği kapatılarak öznitelik penceresine ulaşılır ve gerekli bilgiler girilerek kaydet komutu ile kayıt işlemi tamamlanır MakroPAD Mobile ile Alan Oluşturulması Alan kaydı için kısa yol menüsünde butonu seçilerek aktif hale getirilir ve elle kırık noktası atılmak isteniyor ise butonu ile istenilen yerlere kırık nokta atılır. Eğer kırık noktaların otomatik olarak belirli bir mesafe aralığında atılması isteniyor ise öncelikle Menü GPS GPS Ayarları penceresinde Kayıt Seçenekleri bölümünde yer alan Mesafe bölümüne otomatik kırık noktası atılması istenilen mesafe aralığı girilerek kaydet komutu ile çıkılır ve kayıt kısa yollarında butonu seçilerek otomatik nokta kaydı aktif hale getirilir. Otomatik kırık nokta kayıt işlemi bitirilmek istenildiğinde butonuna tekrar basılır. Oluşturulan alanı sonlandırmak için butonuna tekrar basılır ve karşımıza öznitelik penceresi gelir. Burada alana ait bilgiler girilerek kayıt yapabilir, geometri bölümünde çevresinin uzunluğunu ve alanını görebiliriz. 26

28 Alan kaydı GPS e bağımsız olarak da yapılabilmektedir. Bu yöntem daha çok önceden ölçülen noktalar kullanılarak alan oluşturmak için kullanılır. Butonu seçildikten sonra ekran üzerinde kalem yardımı ile alan hesabında kullanılacak noktalar birer birer seçilmeye başlanır. Üç noktadan sonra noktalar arasında çizgi oluşturulmaya ve alan hesaplanmaya başlanır. İşlem bitirilmek istendiğinde sembolüne tekrar basılarak alan özelliği kapatılarak öznitelik penceresine ulaşılır ve gerekli bilgiler girilerek kaydet komutu ile kayıt işlemi tamamlanır MakroPAD Mobile ile İz Oluşturulması İz kaydı için öncelikle Menü GPS GPS Ayarları penceresinde iz noktası atılması istenilen mesafe aralığı girilerek kaydet komutu ile çıkılır ve kayıt kısa yollarında butonu seçilerek otomatik nokta kaydı aktif hale getirilir. Oluşturulan iz noktalarına öznitelik bilgisi ancak kayıt işlemi sonrası girilebilmektedir Nokta Dosyalarının MakroPAD Mobile Alınması MakroPAD Mobile ncn(netcad) ve csv(excell) dosyalarını destekleyen bir yapıya sahiptir. Böylelikle elinizdeki koordinatları ncn veya csv formatında Storage Card içerisine yükleyerek oluşturulan bir projeye Menü Proje Dış Veri Al özelliği ile ekleyebiliriz. Dış veri al seçeneği seçildiğinde karşımıza çıkan pencerede nokta dosyasının kayıtlı olduğu dizini seçerek dosya uzantımız ncn ise ilgili bölümde ncn seçilir. Bu işlem tamamlandığında ncn dosyasında yer alan noktalar projeye eklenmiş olur. Noktalarımız csv dosyası halinde ise karşımıza bir diyalog penceresi gelir. Kuzey, Doğu ve Yükseklik değerlerinin yer aldığı hücreleri seçerek tamam komutu ile noktaların projeye aktarımı tamamlanır. Burada ilgili yerlere gelecek bilgilerin doğru seçilmesi ve oluşturulan Excell (csv) dosyasında en üst satırın Nokta No, Kuzey, Doğu, Yükseklik şeklinde sütun adları ile oluşturulmuş olması gereklidir. Koordinat sistemi ayarlanmış açık bir projemiz yok ise Dış Veri komutu verildiğinde karşımıza Projeksiyon ekranı gelerek koordinat ayarlarının yapılmasını ister. 27

29 3. MakroMAP 3.1. Kurulum Magellan Software & Backup CD si içerisinde Yazılımlar klasöründe MakroMAP_Mobile klasörü içerisindeki MakroMapMobile_Setup.exe dosyası çift tıklandıktan sonra açılan kurulum penceresinde gerekli yerler onaylanarak bilgisayara kurulumu gerçekleştirilir. Programı çalıştırmak için klasör içerisinde bulunan MakroMap.exe dosyası çift tıklanır. İstenirse programın kısa yolu MakroMap.exe dosyası üzerinde sağ tıklanarak Gönder Masaüstü (Kısa Yol Oluştur) seçilerek oluşturulabilir. Programın çalışması için klasör içerisindeki dll ve dat dosyaları gerekli olduğu için MakroMap.exe dosyasını başka bir yere kopyaladığınız da program çalışmaz. 28

30 3.2. Program Menüleri Dosya Aç: Önceden oluşturulmuş projeleri ya da MakroPAD de yapılmış çalışmaları açmak için kullanılır. Projeyi Kaydet: Aktif projedeki değişiklikleri kaydeder. Projeyi Farklı Kaydet: Aktif projeyi farklı bir isim ile istenilen konuma kaydeder. Katman Yükle: Önceden oluşturulmuş katmanları projeye ekler. Dış Veri Al: Shp (ESRI), dxf (AUTOCAD) gibi vektör data ve ecw formatındaki raster dataların projeye katman olarak yükler. Dış veri al seçeneği seçildiğinde açılan pencerede shp, dxf veya ecw uzantılı dosyamızı seçerek Aç komutu ile veri alımına başlanır. Projeksiyon ayarları yapılmamış ise projeksiyon penceresi açılır. Gerekli koordinat ayarları yapılarak veri alımı tamamlanır. Veri alımı esnasında program verileri kendi formatı olan mpl dosyası haline dönüştürerek verinin alındığı klasör içerisine kaydeder. Export: Aktif katmandaki verilerin txt(not Defteri), ncn(netcad Nokta Dosyası), csv(excell), shp (ESRI ArcGIS), mif (MapINFO) gibi formatlara dönüştürülerek kaydedilmesini sağlar. Yazdır: Aktif projeyi yazdırır. Baskı Ön İzleme: Yazdırılacak belgeyi gösterir. Yazıcı Ayarları: Yazıcı ile ilgili ayarları yapmamıza olanak sağlar. Genel Ayarlar: Program ile ilgili genel ayarların yapılmasına olanak sağlar. Çıkış: Aktif projeyi ve programı kapatır Düzenle Geri Al: Yapılan işlemleri geri almamızı sağlar. İleri Al: Geri al komutu ile yapılan değişiklikleri bir hata durumunda iptal etmemizi sağlar. Kopyala: Seçili olan objeyi kopyalamamızı sağlar. 29

31 Yapıştır: Kopyala yada kes komutu uygulanan objeleri projeye yapıştırmamızı sağlar. Kes: Seçili objeyi bulunduğu yerden başka bir yere taşımanızı sağlar Görünüm Araçlar: Standart Araçlar, Harita Araçları ve Çizim Araçları seçenekleri ile kısa yolların açılıp kapatılmasını sağlar. Durum Çubuğu: Ekranın en altında yer alır ve farenin bulunduğu yere denk gelen koordinatlar, program durumu hakkında bilgi verir. Bilgi Ekranı: Seçili objeye ait bilgileri görmemizi sağlar. Tüm Projeyi Göster: Çalışılan projenin tamamını ekrana sığdırır Obje Özellikleri: Seçili objeye ait özellikleri görmemizi sağlar. Sil: Seçili objeyi siler. Kırık Sil: Seçili kırık noktasını siler. Kırık Ekle: Seçilen yere kırık noktası ekler Katmanlar Yeni Katman: Aktif projeye yeni bir katman oluşturarak eklememizi sağlar. Katman Kontrol: Çalışılan proje içerisinde yer alan katmanlar ile ilgili ayarları yapmamızı sağlar. Katmanları harita üzerindeki dizilimini Yukarı Aşağı seçenekleri ile ayarlayabiliriz. Listede en üstte olan katman haritada en alttadır. Yani eğer bir raster katmanının altına vektör katman denk gelirse raster veri alanın tamamını kaplayacağından vektör verilerimizi harita ekranında göremememize neden olur. Bu gibi durumlarda raster katmanımızı en listede en üste getirmemiz gerekir. Her katman için beş adet seçim kutusu bulunmaktadır. Bunlar sırası ile; Görünürlük, Etiket, Özellikleri Üstüne Yaz, Kayıt ve Seçilebilmedir. Hangi katmanın kayıt kutusu işaretli ise yapılan kayıtlar ve değişiklikler o katmana kaydedilir. 30

32 Etiket butonu ile açılan pencereden objeye ait hangi bilginin etiket olarak gösterileceği seçilerek katmanın etiket kutusu seçilir. Böylelikle ekranda obje ve istenilen etiket bilgisi görülebilir. Görünüm butonu ile açılan pencereden objeye ait görüntü ayarları (renk, boyut, dolgu vb.) yapılabilir. Yapılan ayar ve değişikliklerin aktif olabilmesi için uygula butonuna basılması gerekmektedir. Katman Yapısı: Mevcut katmanlara ait öznitelik sütunlarını silme, değiştirme ve yeni sütun ekleme işlemlerini yapabilmemizi sağlayan özelliktir. Bu özellik sayesinde Coğrafi bilgi sistemi veri tabanı oluşturabilir ve arazide sadece konum bilgisi değil objeye ait bilgileri de toplayarak obje ile ilişkilendirebiliriz. Data Listesi: Proje içerisinde yer alan objelere ait bilgileri liste halinde görebilmemizi sağlar. Burada noktalara ait bilgileri inceleyebilir, alfabetik sırayla listeleyebiliriz. Bu pencerede bilgi değişikliği yapılamaz. Bilgi değişikliği için obje seçilmeli ve obje özellikleri menüsünde gerekli değişiklikler yapılarak kaydedilmelidir Harita Görünüm Araçları: Seç, Dikdörtgen Seç, Dairesel Seç, Kapalı Alan Seç, Yakınlaştır, Uzaklaştır, Sürekle ve Mesafe Ölç seçenekleri ile harita üzerinde görünüm değişiklikleri yapmamızı sağlar. Çizim Araçları: Çizgi, Dikdörtgen, Oval Dikdörtgen, Çoklu Çizgi, Elips, Nokta, Yazı, Resim, Kırık Noktası, Yarım Daire, Daire Dilim, Daire ve S Line seçenekleri ile harita üzerinde çizim ve değişiklik yapmamızı sağlar. Seçenekler: Harita özellikleri ve koordinat sistemi ayarlarını değiştirmemizi sağlar. Koordinat Sistemi Tanımla: Koordinat sistemi tanımlanmamış proje ve katmanların koordinat ayarlarını yapmamızı sağlar GPS Program lisansı gerektiren bu menü GPS ile bağlantı yapmayı ve bilgisayar ortamında konum verisi toplamayı sağlar Yardım Yardım Başlıkları: Programın kullanım kılavuzuna ulaşmamızı sağlar. 31

33 Program Hakkında: Programın versiyonu ve lisans durumu gibi konular hakkında bilgi edinmemizi sağlar MakroMAP Mobile ile Proje Oluşturulması MakroMAP programının amacı MakroPAD Mobile programı ile oluşturulan projelerin düzenlenmesi, farklı formatlara dönüştürülmesi ve farklı formattaki verilerin MakroPAD Mobile programına aktarılmasıdır. MakroMAP yazılımı birçok programın ortak dosya tipi olan shp(esri ArcGIS), dxf (AutoCAD) ve ecw (Raster) uzantılarını desteklemektedir. Yeni bir projeye başlamadan önce bilgisayarımızda uygun bir konuma bir klasör oluşturarak verilerinizin düzenli bir şekilde depolanmasını sağlamanız tavsiye edilir. Bu sayede proje ile ilgili dosyalar tek bir klasörde saklandığı için data aktarımı gibi konularda sorun yaşanmamış olur. Daha öncede bahsedildiği üzere oluşturulan klasör ve dosya isimlerinde Türkçe karakter, boşluk, nokta, virgül gibi karakterler kullanılmamalıdır Yeni bir katman oluşturularak çalışılmak isteniyor ise MakroMAP.exe dosyası çift tıklanarak program çalıştırılır. Katmanlar Yeni Katman özelliği kullanılarak proje için oluşturulan klasör içerisine katman ismi verilerek kaydet seçeneği tıklanır ve karşımıza Katman Yapısı penceresi gelir. Bu pencerede hiç bir işlem yapılmaz ise katmana sadece konum bilgisi işlenir. Katmana istediğimiz öznitelik sütunlarını girebilir ve nokta alımı sırasında bu hücrelere veri girişi yapabiliriz. İstenilen öznitelik sütunları açıldıktan sonra tamam komutu ile işlem tamamlanır. 2. Önceden çalışılmış bir katman ile yeni bir proje oluşturmak isteniyor ise MakroMAP.exe dosyası çift tıklanarak program çalıştırılır. Dosya Katman Yükle seçeneği ile yüklenecek katman seçilerek aç komutu ile katman yüklenir. Proje bütünlüğü için yüklenecek katmana ait dosyaların (mpl, index, rtree)yeni proje için oluşturulan klasöre kopyalanması gereklidir. 3. SHP, DXF veya ECW dosyası ile yeni bir proje oluşturmak isteniyor ise MakroMAP.exe dosyası çift tıklanarak program çalıştırılır. Dosya Dış Veri Al seçeneği ile alınacak dosya seçilerek aç komutu verilir ve karşımıza projeksiyon ekranı gelir. Bu ekranda koordinat sistemi ayarları yapılarak tamam komutu ile farklı kaydet ekranına gelinir. Farklı kaydet ekranı alınan datanın MPL (MakroPAD Layer) formatına

34 Yukarıda anlatılan yöntemlerin herhangi biri ile programa katman alındığında Katmanlar Katman Kontrol menüsü ile katmanların sembolleri, renkleri, etiketleri düzenlene bilir. Katmanlar altlık amaçlı yüklendi ise kayıt ve seçilebilirlik özelliklerinin kapatılması verinin korunmasını sağlar. Katmanlar düzenlendikten sonra son olarak Dosya Projeyi Kaydet seçeneği ile oluşturulan proje isim verilerek katmanların bulunduğu klasöre MPW uzantısı ile kaydedilir. 4. NetCAD ortamında kayıtlı raster veri ile yeni bir proje oluşturmak isteniyor ise çalışmak istediğim görüntü NetCAD ortamında açılır. Sonra Proje menüsünden Yardımcı İşlemler buradan da Yaz seçilir. Açılan pencereden Raster sekmesi seçildikten sonra sol altta bulunan Raster Seç butonuna tıklanır. Program otomatik olarak yüklü olan raster ı seçecektir. Tekrar aynı pencere ekrana gelir ve buradan GEOTIFF(SIKIŞTIRMA YOK)(*.tif) seçilip Tamam a tıklanır. Kaydedeceğimiz yeri seçip dosyaya yeni bir isim verdikten sonra Tamam a tıklayıp dosyanın kaydedilmesi beklenir (Bu işlem dosyanın boyutu ve bilgisayarın konfigürasyonuna göre birkaç dakika sürebilir). 33

35 Dosyayı kaydettikten sonra eğer elimizde varsa Global Mapper programında açılır (Program yoksa adresinden indirebilirsiniz). Dosya yüklendikten sonra bizden yüklediğimiz dosyanın projeksiyon ve datum bilgilerini girmemiz istenir. Burada gerekli projeksiyon ve datum ayarını yaptıktan sonra açtığımız raster ekrana gelir. Sonra File menüsünden Export Raster/Elevation Data bölümünden Export ECW File seçilir. 34

36 Açılan pencereden Generate World File kutucuğu işaretlendikten sonra Tamam a tıklanır, dosyayı kaydedeceğimiz yer ve isim seçilir ve dönüşüm tamamlanır. ECW formatına dönüştürdüğümüz bu dosyayı MakroMAP programında açmak için (3) numaralı adım uygulanır Dosya Aktarımı Programlar arası dosya aktarımı için MobileMapper6 kutu içerisindeki bağlantı kablosu ile Usp port üzerinden bilgisayara bağlanır. Bilgisayar otomatik olarak ActiveSync programını çalıştırarak cihaza bağlantı sağlar ve bilgisayarım penceresinde Mobile Device veya MobileMapper6 olarak tanımlar. Mobile Device çift tıklandığında karşımıza Storage Card isimli bir klasör gelir, bu Mobile Mapper 6 da kullanılan SD karttır. Verilerimiz burada saklanmaktadır. Buradan istediğimiz klasör veya dosyayı bilgisayarımıza kopyalaya bilir ve bilgisayarımızda oluşturduğumuz projeleri buraya kopyalayarak Mobile Mapper 6 da açabiliriz. Bunun için istenilen proje klasörü kopyalandıktan sonra program çalıştırılarak Proje menüsünden Aç ı seçmemiz yeterlidir. 35

37 4. Dikkat Edilecek Hususlar Garanti : Magellan GPS alıcılarının tüm modelleri 2 yıl garanti altındadır. Garanti fabrikasyon hatalara karşı geçerlidir. Bilgisayar bağlantısı : Magellan Mobile Mapper 6 modeli bilgisayara kutuda verilen USB kablosu ile bağlanır. Bilgisayar bağlantısı, Bilgisayardan harici güç ve bilgisayara harita veya nokta aktarımı için kullanılır. Pil kullanımı : Magellan Mobile Mapper 6 modeli iki adet kalem pil ile çalışmaktadır. Zorunlu olmadıkça ve kullanılmama süresi birkaç ayı geçmeyecek ise pilleri çıkartmayınız. Alkalin pil veya yüksek güçlü şarjlı NiMH kullanmanız tavsiye edilir. Şarjlı NiMH pilleri harici şarj cihazı ile şarj etmelisiniz. Bunların haricindeki pillerin akma riski olacağından GPS te kalıcı hasarlar meydana getirebilir ve cihaz garanti dışı kalabilir. Ömrünü tamamlamış pilleri ateşe atmayın. Pilleri yerel düzenlemelere uygun bir biçimde atın. Geri dönüşüm olanaklarını değerlendirin. Uydu yakalayamaması : Magellan GPS alıcıları en son teknoloji kullanılarak üretilerek kullanıma sunulmaktadır. Uydu izleme ve koordinat hesaplama işlemleri otomatik olarak yapılmaktadır. Cihaz uydu izleme işlemin başlayamaması kaba uydu yörünge bilgisi anlamına gelen Almanak yetersizliğinden meydana gelir. Bu durumda alıcı açık bir alanda uydu izlemeye bırakılır, 10 dk içerisinde açık alanda da uydu görmez ise GPS alıcısının teknik servise gönderilmesi gerekmekdedir. Tuşlar : Tuşlara ard arda basmayın, verdiğiniz komutu yerine getirdikten sonra işlemlerinize devam edebilirsiniz. Su geçirmezlik : Cihazın kasası yüksek standartlarda su geçirmezlik özelliğine sahiptir ve özel contalar ile donatılmıştır. Herhangi bir sebeple cihazın kasası kesinlikle açılmamalıdır. Açıldığı durumda conta ve diğer aparatlar zarar göreceğinden cihaz garanti dışı kalır. Ayrıca pil yatağı çok iyi kapatılmadığı durumlarda su geçirebilir. Cihaz, nakliyesi (kargo, posta gibi) durumunda mutlaka sünger gibi yumuşak maddeler veya orijinal kutusu ile desteklenmelidir. Ayrıca hoparlör gibi manyetik alet veya cihazlardan uzak tutulmalıdır. Cihaz pasif yapıda bir alıcı olduğundan çevreye herhangi bir radyasyon yaymaz. Bu yüzden kullanıcıya veya başka cihazlara herhangi bir etkisi yoktur. Cihazın kasası arazide kullanım için dizayn edilmiştir ve çevresel şartlara karşı dayanıklıdır. Fakat kullanım esnasında koruyucu kılıf cihazın 36

38 ömrünü uzatacaktır. Kullanıcının ayrıca özel bir bakım veya onarım yapması söz konusu değildir. Çalışma dosyalarının SD karta kaydedilmesi durumunda ve herhangi bir GPS bağlantı probleminde SD karttaki verilere kart okuyucu ile ulaşılabilir. Dolayısı ile kayıtların SD karta yapılması önerilir. Bakım Bilgileri : Cihazı kuru tutun, nem, pil akıntısı ve her türlü sıvı ya da su buharı, elektronik devrelere zarar verebilecek mineraller içerebilir. Cihazınız ıslanırsa, pil akıntısı olursa acil olarak bataryayı çıkarın, GPS i çalıştırmayın ve derhal zaman geçmeden yetkili servisle görüşün. Cihazı sıcak yerlerde saklamayın. Yüksek sıcaklıklar, elektronik cihazların kullanım ömrünü kısaltır, batarya zarar görebilir. Cihazı soğuk yerlerde saklamayın. Cihaz tekrar normal sıcaklığına ulaştığında, cihazın içinde elektronik devre kartlarına zarar verecek nem oluşur. Çalışma sıcaklık aralığına ( 10 C ila +60 C) mutlaka uyun. Cihazı düşürmeyin. Sert kullanım, iç devre kartlarına ve özellikle alıcı görevi gören anten kısmına zarar verir, cihazın uydu sinyalini alması engellenir. Cihaz kullanıldıkça otomatik olarak uydu izleme bilgilerini günceller. Ayrıca kullanıcının periyodik olarak yapacağı bir işlem bulunmamaktadır. Kullanım ömrü: Cihazın T.C. Sanayi Bakanlığınca tespit edilmiş kullanım ömrü 7 yıldır. 37

39 İTHALATÇI FİRMA Geomatics Harita Mühendislik vemüşavirlik Limited Şirketi. Adres: 4. Cad No:99 15 Öveçler Çankaya Ankara Tel: Faks: msn : bilgi@gpsturk.net ozkan@gpsturk.net STANDART NUMARALARI Su geçirmezlik standartı : IPX7 Kalite standartı : Üretici ISO 9001:2000 belgeli ; Ürün CE belgelidir. Yetkili servis standart numarası : TS TEKNİK SERVİS İSTASYONU Geomatics Ltd. 4. Cad. No:99/15 Öveçler ANKARA Tel: Faks: e mail: geomatics@geomatics.com.tr web: ÜRETİCİ Magellan Navigation Magellan Consumer Products Z.A.C. de la Fleuriaye 960 Overland Court B.P Carquefou San Dimas, CEDEX / FRANCE CALIFORNIA, USA Tel : Tel : Fax : Fax : Web : CE UYGUNLUK DEĞERLENDİRME KURULUŞU Compatible Electronics Inc. 114 Olinda Drive Brea, California, 92823, USA Tel :

40 39