PROF. DR. AHMET BURAN

Transkript

1 PROF. DR. AHMET BURAN I. HAYATI Ahmet Buran, tarihinde Elazığ ilinin Keban ilçesine bağlı Aşağıçakmak köyünde altı çocuklu Abdullah Efendi ile Zahire Hanım ın 4. çocuğu olarak dünyaya gelir. İlkokulu, Aşağıçakmak Köyü ilkokulunda okur. Bu okul, önceleri beş sınıfın bir

2 arada olduğu, tek derslikli ve tek öğretmenli bir okuldur. Daha sonra ikinci bir öğretmenin gelmesiyle, bir, iki ve üçüncü sınıfların birlikte, dört ile beşinci sınıfların birlikte okuduğu iki sınıflı bir okul haline getirilir. Ahmet Buran, ilkokulda öğretmenlerinin dikkatini çeken başarılı bir öğrenci olduğu için öğretmenleri onun mutlaka okumasını isterler. Babası Abdullah Buran ile Elazığ 1973 İlkokulu bitirdiği yıl, Akçadağ öğretmen okulu sınavlarına girer. Orayı kazanırsa yatılı okuyacaktır. Böylece kalma yeri ve maddi konular fazla sorun olmayacaktır. Fakat bu sınavı kazanamaz 1972/73 öğretim yılında Elazığ Ortaokuluna kaydolan Ahmet Buran Elazığ da bir arkadaşıyla birlikte tek odalı bir ev tutarak eğitimine devam eder. Bütün olumsuzluklara, maddi sıkıntılara, bir çocuk olarak yaşadığı sıkıntı ve korkulara rağmen okulda oldukça başarılıdır. Öğretmenlerinden hep takdir ve tebrik alır, arkadaşları arasında saygı ve sevgi görür.

3 Ortaokul Öğrencisi Elazığ 1973 İkinci sınıfta iken Türkçe öğretmeni Hayriye Yücel sınavda Ne mutlu Türküm diyene sözünü kompozisyon şeklinde açıklayınız biçiminde bir soru sorar, Ahmet de düşüncelerini yazar.. Öğretmen notları açıklarken: En yüksek notu Ahmet aldı. Yazdıklarını çok beğendim. Sınıfa okumak istiyorum der ve kâğıdını sınıfta okur. Ahmet hiç beklemediği bu davranış karşısında çok sevinir, heyecanlanır ve hatta biraz da mahcubiyet duyar.

4 0rtaokul. Türkçe öğretmeni Hayriye Yücel ile 1974 Ahmet Buran Lise öğrenimine 1975/76 öğretim yılında Elazığ Atatürk Lisesinde başlar. O yıllarda Türkiye de bir sağ sol kavgası vardır. Ortaokullara, liselere kadar yayılan bu kavgalar dolayısıyla okullarda doğru dürüst dersler yapılamamakta; öğrenciler iyi bir eğitim alamamaktadır. Ahmet Buran, bu yıllarda kitap okumaya merak sarmıştır. Bulabildiği her kitabı okur, ancak kitap almak için yeterli maddi imkâna sahip değildir. Kimi zaman okumak istediği kitabı satın alamaz ve üzülür. Yıl 1979 Atatürk lisesinde her gün olaylar vardır. Ahmet Buran, başka bir liseye geçmek ister ancak il içi nakiller yasaklanmıştır. Tasdiknamesini alıp Malatya ya gider, Malatya Fatih

5 Lisesine kayıt yaptırır. Bir ay kadar Malatya da okuduktan sonra kaydını Elazığ Lisesine aldırır ve oradan mezun olur. Fahrettin Yıldırım ile Lise öğrencisi iken Elazığ 1979 Elazığ da dershaneler henüz çok yaygın değildir. Üniversite sınavına girer, birinci yıl istediği yerlere girmeye yetecek puanı alamaz. İkinci yıl tekrar sınava girer, yine istediği puanı alamaz Ahmet Buran; Siyasal Bilgiler, Hukuk, Veterinerlik ya da Mühendislik okumak istemektedir. Puanları yetmeyince, 1980 yılında aslında okumayı düşünmediği Fırat Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne ön kayıtla girer. Bu bölümü

6 okumayı düşünmediği için birinci yıl okula pek devam etmez. Ayrılıp başka bir bölüme gitmeyi düşünmektedir. Daha sonra okula, arkadaşlarına, hocalarına ve bölüme ısınır, bölümü benimsemeye ve sevmeye başlar. Mehmet Ercan (ayakta) ve Nihat Çiçek ile Üniversite öğrencisi iken, 1983 Edebiyat Fakültesinin ikinci sınıfında okurken, o zaman doçent olan Tuncer Gülensoy Hoca derslerine gelmeye başlar. Tuncer Hoca Ankara Üniversitesi DTCF den gelmiştir. Çok farklı bir insandır. Ahmet Buran önceleri onu pek sevmemiş, rahatlığına,

7 sınıftaki duruş ve davranışlarına alışamamıştır. Kısa bir süre sonra geniş ufuklu, iyi niyetli ve çok babacan bir insan olduğunu fark eder. Bu fark edişle birlikte Tuncer Hoca ya ayrı bir sevgi ve saygı duymaya başlar. İşte Tuncer Hoca daki farkı fark etme anı Ahmet Buran ın da hayatının değişmeye başladığı an olur yılında Fakülte biter. Ahmet Buran üçüncü sınıftan itibaren Üniversitede kalmayı, bilim adamı olmayı kafasına koymuştur. Bunu çok istemekte ve bunun dışında başka bir iş yapmayı düşünmemektedir. Tuncer Hoca da bu yönde teşvik eder, onu cesaretlendirir 1984 yılı Temmuz ayında Fırat Üniversitesinde Türkçe Okutmalığı sınavı açılmıştır. Ahmet Buran bu sınava girer ve sınavı birincilikle kazanır Henüz ataması yapılmamıştır, umutla bu atamayı beklemektedir. Ataması yapılmaz ancak Üniversite Senatosunca dışarıdan ücretli öğretim elemanı statüsünde Türkçe derslerini okutmak üzere görevlendirilir yılının Eylül ayında Gazi üniversitesinin açtığı yüksek lisans sınavına girer. Dilci olmak istemektedir. Sınavı kazanır. O

8 günlerde İstanbul da Türkoloji Kongresi vardır. İstanbul a giderek Türkoloji Kongresini takip etmeye başlar. Tuncer Hoca, Ahmet Buran ı orada görünce çağırır ve Elazığ da yüksek lisans sınavı açtık hemen git müracaat et der. Ahmet Buran, Gazi Üniversitesinde girdiğini ve kazandığını söyleyince, Gülensoy Hoca, Sen bırak Gazi yi git Elazığ a müracaat et diyorum sana der. Ahmet Buran hemen o akşam otobüse biner ve Elazığ a gelir. Müracaatın son günüdür, akşama kadar koşturur ve işlemleri tamamlayarak müracaatını yapar. Burada yapılan yüksek lisans sınavını da kazanan Ahmet Buran, Tuncer Gülensoy ile akademik hayatın basamaklarına ilk adımını atmış olur. Bu arada ücretli öğretim elemanı olarak Fırat Üniversitesinin hemen her fakültesinin Türkçe derslerine girer, fakat Türkçe okutmanlığına ataması yapılmaz. Birincilikle kazandığı bu sınav sonrasında hak ettiği göreve atanamamış olması onu çok üzmüştür. Tam ümitlerinin kırıldığı bir anda, 1985 yılında Araştırma Görevliliği sınavı açılır. Dönemin Rektörü Prof. Dr. Arif Çağlar, Ahmet Buran ı çağırarak, Türkçe Okutmanlığına atamadım. Çok genç ve başarılısın. Sen araştırma görevlisi ol, açılan sınavlara gir der. Gülensoy Hoca da aynı şeyi istemektedir. Açılan araştırma görevliliği sınavına girer ve 15 Ekim 1985 tarihinde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde göreve başlar. Arş. Gör. Ahmet Buran, Doç. Dr. Tuncer Gülensoy, Elazığ 1985 Bu arada 1984 yılında başladığı, yüksek lisans çalışmasını Keban, Baskil ve Ağın Yöresi Ağızları adlı tezi ve 1986 yılında

9 başladığı Anadolu Ağızlarında İsim Çekim Ekleri adlı doktora teziyle 1989 yılında, Prof. Dr. Tuncer Gülensoy un danışmanlığında tamamlar. Bu iki çalışma, daha sonra, Türk Dil Kurumu tarafından basılarak kitap halinde yayımlanır. Doktora sınavı sonrası Hocası Tuncer Gülensoy ile, 1989 Ahmet Buran asistanlık yıllarında, kendisine güvenenleri mahcup etmemek ve alanda söz sahibi olabilmek için çok çalışmaktadır. Daha asistanlığının birinci yılında Fırat Üniversitesinde yapılan bir sempozyumda Eski Türk Gelenek ve Göreneklerinin Fırat Havzasındaki İzleri konulu bir bildiri sunmuş ve bu bildiri oturum başkanı Prof. Dr. Bahaeddin Ögel tarafından çok beğenilmiş, salondaki dinleyiciler önünde övülmüştür. Bu olay Ahmet Buran ın kendine güvenmesini sağlamış ve büyük bir teşvik olmuştur.

10 İlk bildirisini sunarken. Bahaeddin Ögel, Nevzat Türkten, F. Ü. Elazığ Lisansüstü eğitimi sırasında o zamanlar doçent olan Prof. Dr. Şerif Aktaş tan da dersler alır. Şerif Hoca nın derslerini çok sevmekte, dilbilim eksenli metin çözümlemelerini ilgi ile dinlemektedir. Şerif Hoca Atatürk Üniversitesinden gelmektedir. Bir dönem Şerif Hoca Elazığ a gelemeyeceğini, ders alan öğrencilerin Erzurum a gelmelerini ister. İsmail Çetişli, Namık Açıkgöz, Ali İrfan Aypay ve İbrahim Kavaz ile birlikte her tarafın karla kaplı olduğu soğuk kış günlerinde Erzurum a giderek Şerif Aktaş tan ders alır yılında doktora öğrencisidir. Yabancı dilin gerekliliğini bilen ve ayrıca yabancı dil öğrenmeye meraklı olan Ahmet Buran, eğitim-öğretim dönemleri içinde Fırat Üniversitesinde açılan yabancı dil kurslarına devam eder, bir yandan da yurt dışından bulduğu mektup arkadaşlarıyla mektuplaşarak yabancı dilini geliştirmeye çalışır. Bu yıllarda, Ramazan Korkmaz ile aynı evde kalmaktadır. Bu ev arkadaşlığı onlar arasında bir dostluk ve kardeşliğin oluşmasına da vesile olur. Ahmet Buran ın Elazığ da Mehmet Ercan adında çok yakın bir dostu, arkadaşı vardır. Şimdi bu ikiliye bir kişi daha katılmıştır Ahmet Buran 1987 yazında, YÖK tarafından belli bazı üniversitelerde düzenlenen yabancı dil kursuna katılmak için iki buçuk

11 aylığına Bursa Uludağ Üniversitesine gider, kurs bitiminde sertifikasını alarak Üniversitesine döner yılında, kapalı çarşı esnafından Şerif Özdemir in kızı Gülay Hanım ile evlenir. Bu evlilikten 1989 yılında İlay adını verdikleri bir kızları ve 1994 yılında da Abayhan adını verdikleri bir oğulları dünyaya gelir. Oğlu Abayhan, Eşi Gülay Hanım ve kızı İlay ile 1989 yılında doktorasını bitiren Ahmet Buran, 1990 yılında Fırat Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne Yardımcı Doçent olarak atanır. 15 Ekim Aralık 1992 tarihleri arasında Burdur ilinde vatani görevini yapar ve Üniversitedeki görevine döner. 13 Ekim 1995 tarihinde İstanbul Üniversitesinde girdiği sınavda başarılı bulunan Ahmet Buran, Doçent olur ve aynı yıl Fırat Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığına getirilir.

12 Doçentlik sınavı sonrası Recep Toparlı, Tuncer Gülensoy, Mustafa Uğurlu, Ahmet Buran, İsmet Cemiloğlu, Mustafa Özkan, Abdurrahman Güzel, Emine Gürsoy-Naskali, İstanbul Ü yılları arasında Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü, yılları arasında Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü görevlerinde bulunur yılında Profesörlüğe atanan Ahmet Buran 2003 yılında Kırgızistan ın başkenti Bişkek te bulunan Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesine gider, orada yılları arasında Türkoloji Bölümü Başkanı olarak görev yapar. Kırgızistan da bulunduğu süre içinde Türkistan coğrafyasını her yönüyle incelemeye ve tanımaya, çağdaş Türk lehçeleri konusundaki bilgilerini derinleştirmeye çalışır. Kırgızistan da bulunduğu sırada birçok olaya şahitlik eder, çok farklı konularda araştırmalar yapar yılında Askar Akayev iktidarının devrildiği ihtilal sırasında Bişkek te olan Buran ailesi, oradaki bütün Türkiyeli Türkler ve yabancılar gibi korkulu ve sıkıntılı günler yaşarlar. İhtilalin birinci gününün akşamıdır. Türkiye Büyük Elçiliğinden ararlar. Dışişleri Bakanlığının bir uçak gönderdiğini ve isteyen ailelerin çocukları ile annelerinin öncelikle Türkiye ye götürüleceğini, İlay ile Abayhan ın hazırlanmalarını, yarım saat içinde gelecek otobüse bindirilmeleri gerektiğini söylerler. Herkes büyük bir endişe

13 içindedir O akşam İlay ve Abayhan diğer ailelerin çocuklarıyla birlikte Türkiye ye götürülürler eğitim öğretim yılında Türkiye ye döner ve yine Fırat Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde çalışmaya başlar yılından itibaren tekrar Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı olan Prof. Dr. Ahmet Buran halen aynı görevde çalışmaktadır Ahmet Buran akademik hayatı boyunca çok sayıda kongre ve sempozyuma katıldı; bildiriler sundu, televizyon programlarına katıldı ve konferanslar verdi. Birçok doktora ve yüksek lisans öğrencisi yetiştiren Prof. Dr. Ahmet Buran, birçok derginin, bilimsel kurum ve kuruluşun hakemi ve çeşitli projelerin yöneticisi ve yürütücüsü olarak görev yaptı. Ulusal ve Uluslararası kongre ve kurultayların düzenlenmesinde ve yürütülmesinde görev aldı. TDK ile Türk Kişi Adları Sözlüğü, Veteriner Terimleri Sözlüğü, Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü çalışmalarını yaptı, Derleme Sözlüğü ile ilgili bir projenin içinde yer aldı. İLESAM (Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü (TKAE), Kırgız Bilimler Akademisi, Dilbilim Enstitüsü ve Azerbaycan Yazarlar Birliği üyesi olan Prof. Dr. Ahmet Buran Fırat Üniversitesi Dil Eğitim-Öğretim ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü görevini de yürütmektedir. Ahmet Buran düşünen, yazan, öğreten, öğrenci yetiştiren ve en önemlisi düşündüklerini mutlaka yazılı veya sözlü olarak başkalarıyla paylaşan, onlara ulaştıran önemli bir bilim adamıdır. Yunus un Sevdiğim söylemez isem, sevmek derdi beni boğar. dediği gibi en önemli yönü bildiklerini bıkmadan usanmadan anlatması, aktarmasıdır. Ahmet Buran ın öğrencilik yıllarından itibaren başlayan yazı hayatı bugün de aynı iştiyak ve heyecanla devam etmektedir. Ahmet Buran şimdiye kadar değişik ortamlarda başta Türklük meseleleri olmak üzere onlarca panelde, konferansta, sempozyumda vb. ortamlarda konuşmacı olarak bilgi ve birikimini insanların istifadesine sunmuştur. Binlerce öğrencinin dersine girmiş olan Ahmet Buran ın yetiştirmiş olduğu altı doktora ve on altı yüksek lisans öğrencisi bulunmaktadır. Doktora öğrencilerinden dördü bugün öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Ayrıca yine doktora ve yüksek lisans çalışması devam eden on öğrencisi daha bulunmaktadır.

14 Ahmet Buran ın hayatında ve çalışmalarında Türklüğün ve Türk dünyasının özel bir yeri vardır. Türk lehçelerine olan ilgisini ve bilgisini çeşitli yazılarının yanı sıra, Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yay., 6. Baskı, Ankara 2009 adlı eserde ortaya koymuştur. Dünyanın neresinde olursa olsun her Türk ün derdiyle dertlenen Ahmet Buran ın

15 çok önemli bir çalışması da Kurşunlanan Türkoloji, Manas Yay., Elazığ 2007/ Akçağ 2009 adlı eseridir. Bu kitapta, özellikle 20. yüzyılda dünya Türklüğünün farklı coğrafyalarda ve bilhassa Sovyetler Birliği nde maruz kaldığı trajedi bütün çıplaklığıyla gözler önüne serilmiştir. Eserin en önemli özelliği ise bu süreçte cezalandırılan, sürgün edilen ve öldürülen Türkologların hayat hikâyelerine ve çalışmalarına yer verilmesidir. İki yıl süreyle Kırgızistan da görev yapan ayrıca Kazakistan, Özbekistan, Kırım, Azerbaycan, Rusya Federasyonu gibi Türklerin yaşadığı bölgelere giden Ahmet Buran, her türlü Türklük meselesini bizzat yakından takip etmekte ve çalışmalarda bulunmaktadır. Zor hayat şartları, imkânsızlıklar ve 70 li yılların korku dolu yollarından geçerek bugünlere gelen Ahmet Buran ın hayatı bir başarı öyküsüdür. Prof. Dr. Dursun Yıldırım ın bozkırın çekirdeği diye nitelendirdiği Ahmet Buran, kabına sığmayan, kabuğunu parçalayan ve imkânları içinde yapabileceğinin en iyisini yapmaya çalışan bir bilim adamıdır. Bilimsel çalışmalarıyla, meselelere bakış açısıyla, engin hoşgörüsüyle, sevgi dolu yüreğiyle, hocalarına, büyüklerine vefasıyla, ailesine ve öğrencilerine düşkünlüğüyle örnek bir insandır, örnek bir hocadır. II. ESERLERĠ II. 1. KĠTAPLARI 1. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Üzerine AraĢtırmalar (Ağızlar), Bogaziçi Yay., Ankara Tunceli Yöresi Ağızlarından Derlemeler (Prof. Dr. Tuncer Gülensoy ile), Boğaziçi Yay., İstanbul KarĢılaĢtırmalı Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü (Türkiye T.- Azerbaycan T.- Rusça-İngilizce) (Prof. Dr. Alaeddin Mehmedoğlu ve Hatice Alaeddin Kızı ile), Nil Yay., İzmir Elazığ Yöresi Ağızlarından Derlemeler-l, (Prof. Dr. Tuncer Gülensoy ile), TDK Yay., Ankara Tuncer Gülensoy Armağanı (Editörlük), Kayseri, Anadolu Ağızlarında Ġsim Çekim(Hal) Ekleri, TDK Yay. Ankara 1996.

16 7. Keban, Baskil ve Ağın Yöresi Ağızları, TDK Yay., Ankara ÇağdaĢ Türk Lehçeleri, (Dr. Ercan Alkaya ile), TİSAV Yay.(1.baskı) Elazığ 1999/Akçağ Yay. (6. baskı) Ankara Sâ atnâme (Giriş-Metin-Dizin), Elazığ Elazığ Ġli Ağızları (Şerife Oğraş ile), Elazığ Harput tan Hazar a Elazığlı ġairler, (Doç. Dr. Ali Yıldırım ve Doç. Dr. Tarık Özcan ile) Elazığ Belediyesi Yay., Elazığ Nimri Dede, Hayatı ve ġiirleri, Manas Yay., Elazığ Mehmet Bedri Yücesu, Hayatı ve ġiirleri, (Prof. Dr. Ali Yıldırım ile) ManasYay., Elazığ KurĢunlanan Türkoloji, Manas Yay., (1. baskı) Elazığ 2007/Akçağ Yay. (2. baskı) Ankara Elazığ Yöresi Söz Varlığı, (Dr. Nadir İlhan ile) TDK. Yay., Ankara Prof. Dr. Ahmet BURAN-Makaleler, (Yay. Haz. E. Alkaya, S. K. Yalçın, M. Şengül) Yay., Ankara Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü (Su Ürünleri Terimleri Çalışma Grubu Üyesi), TDK Yay., Ankara Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü (Veteriner Hekimliği Terimleri Çalışma Grubu Üyesi), TDK Yay., Ankara Kişi Adları Sözlüğü (Kişi Adları Sözlüğü Çalışma Grubu Üyesi), II. 2. MAKALELERĠ 1. Doğu ve Güneydoğu Anadolu da Yaşayan Dede Korkut Hikâyeleri: Deli Dumrul un Keban Rivayeti, Erciyes, (86), Şubat 1985, s Doğu Anadolu Ağızları Üzerine Bir İnceleme, Türk Kültürü, (265), Mayıs 1985, s

17 3. Keban ve Baskil Yörelerinden Derlenen Efsaneler, Türk Folklorundan Derlemeler, 86/1, MİFAD Yay., Ankara 1986, s Eski Türk Gelenek ve Göreneklerinin Fırat Havzasındaki İzleri, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, (12), Şubat 1986, s Bir Etimolojik Sözlük Denemesi, Türk Dünyası AraĢtırmaları Dergisi, (45), Aralık 1986, s Doğu Anadolu Ağızlarının Kelime Hazinesi, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, (33), 1987, s Keban, Baskil ve Ağın Yöresi Ağızları, F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, C.1, (2), 1987, s Elazığ İl Halk Kütüphanesindeki Yazma Eserler, F.Ü. Fırat Havzası Yazma Eserler Sempozyumu, (5-6 Mayıs 1986-Elazığ), Bildiriler, Elazığ 1987, s Dede Korkut Hikâyelerinin Doğu Anadolu Varyantları, F.Ü., Sultan Baba ve Köroğlu Sempozyumu, (3 Kasım 1986-Tunceli) Bildiriler, Elazığ 1987, s Fırat Üniversitesi, Edebiyat (Fen-Edebiyat) Fakültesi ve Sosyal Bilimler Enstitüsünde Yapılan Doktora ve Yüksek Lisans Tezleri ile Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde Yapılan Mezuniyet Tezleri, F.Ü., Sosyal Bilimler Dergisi, C.2, (1), Fırat Havzasında Yağmur Duası ve YADA Taşı, F. Ü. Fırat Havzası ll. Folklor ve Etnografya Sempozyumu, (5-7 Kasım Elazığ) Bildiriler, Elazığ 1989, s Kütahya ve Yöresi Ağızları, Erciyes, (142), 1989, s Fırat Havzasında Türk Boyları ve Bölge Ağızlarının Tabakalaşması, Türk Milli Bütünlüğü Ġçinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Sempozyumu (23 Mart 1990-Kayseri) Bildirileri, Kayseri 1990, s Anadolu Ağızlarında Yaşayan YUNUS, Milli Kültür, Yunus Emre Özel Sayısı, (80), Ocak 1991, s

18 15. Kayseri de Halk Takvimi, E. Ü. Erciyes Yöresi l. Folklor, Halk Edebiyatı ve Etnografya Sempozyumu (3-5 Mayıs 1990-Kayseri) Bildirileri, Kayseri 1991, s Azerbaycan Dilciliyinin Nezeri Esasları, NĠLÜFER, (3), 1991, s Yunus un Yetiştiği Sosyal Zemin, NĠLÜFER, (4), Elazığ 1991, s Yazı Dilinin Tarihi Gelişimi İçinde Türk Şivelerinin Ortaya Çıkışı ve Azeri Türkçesi Örneği, Savunma Hizmetleri Ve Koordinasyonu Dergisi, (10), s.10-12, Yunus ta Hayvan Adları ve Fonksiyonları, Türk Dünyası AraĢtırmaları Dergisi, (80), Ekim 1992, s Türklüğün ve Türk Dilinin Bütünlüğü Açısından TÜRKÇE Adı Üzerine Bir Değerlendirme, Türk Yurdu, (414), Nisan 1993, s Doğu ve Güneydoğu Anadolu nun Dil Atlası, Parlamenter, (17), Eylül 1993; Mehmet Akif in Dil İle İlgili Görüşleri, ĠLTÖRE, (3 ), Ocak 1995, s Anadolu Ağızlarında İsim Hâl Ekleri, Prof. Dr. Tuncer Gülensoy Armağanı, Kayseri 1995, s Derleme Sözlüğü ne Katkılar, Türk Dili ( 535), Temmuz 1996, s Ik Ekinin Anadolu Ağızlarında Kullanılışı, TDAY-Belleten 1994, Ankara 1996, s Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dili (542), Şubat 1997, s Türk Asrı İçin Önce Türkçe Asrı Gerekir, Yeni Türkiye (Türk Dünyası Özel Sayısı), Mayıs-Haziran 1997, (15), s Atatürk ve Türk Dili, Türk Yurdu, S. 120 (480), Ağustos 1997, s

19 29. Türkçede Kelimelerin Ekleşmesi ve Eklerin Kökeni, 3. Uluslar Arası Türk Dil Kurultayı, 1996, TDK Yay., Bildiriler, Ankara 1999, s Anadolu (Türkiye Türkçesi) Ağızlarının Karşılaştırmalı İncelemesi ve Bu Konu İle ilgili Sorunlar, Ağız AraĢtırmaları Bilgi ġöleni ( 9 Mayıs 1997), TDK Yay., Ankara 1999, s Dil-Kültür Bağlamında Güneydoğu Sorunu, Cumhuriyetin 75. Yılında Doğu Anadolu da Güvenlik ve Huzur Sempozyumu (17-19 Aralık 1998) Bildirileri, Elazığ 1999, s Türkçede İsim Çekim Ekleri, Türk Gramerinin Sorunları -II, TDK Yay., Ankara 1999, s Harput ta Son Osmanlı: Mehmet Bedri Yücesu, Dünü ve Bugünüyle Harput Sempozyumu Bildirileri-I, Elazığ 1999, s Gakgo/Gakgoş Kelimesinin Kökeni ve Anlamı, Türk Dili, (578), Şubat 2000, s Yabancı Diller Karşısında Türkçe, Türk Yurdu, Şubat-Mart 2001, s Yemen Elması ve Doğu Cephesinden Bir Mektup, SavaĢın Mağdurları, Öksüzler ve Yetimler Sempozyumu, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırma Merkezi, İstanbul, Bildiriler 2002, s Dil ve Edebiyat, Bizim Külliye, S. 12, Elazığ 2002, s Söz Ola Kese Savaşı, Bizim Külliye, S. 13 Elazığ 2002, s Konuşma Dili Yazı Dili İlişkileri ve Derleme Faaliyetleri, Türkbilig, Ankara 2002/4, s Türkiye de Ortak Dil Yaratma Çabaları ve Kürtçe, Muzaffer Özdağ Armağanı, C. 4., The Role Of Kyrgyz and Russian Languages in Political Realities of Kyrgyzistan, Dialogue (Berween Civil Society and Government in Kyrgyzistan), January 2004, s. 30 (Dil tartışmasında bir bölüm).

20 42. Türkçe Saatnameler ve Hibetullah İbni İbrahim in Saatnamesi, Jurnal of Turkic Civilization Studies, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, No 1/2004, s Konuşma Dili-Yazı Dili İlişkileri ve Cumhuriyet Devrinde Yazı Dilinin Ağızlardan Aldığı Kelimeler Üzerine Bir Değerlendirme, Zeynep Korkmaz Armağanı, TDK Yay. Ankara 2004, s Karma Diller, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimlere Dergisi, Sayı 13, 2005, s Kırgızistan daki Dillerin Bugünü ve Geleceği, Türk Yurdu, S. 216, Ağustos 2005, s Türk Tilderinde Mayram Sözünün Manilik Çöyrösü Cana Tekteşlik Baylanışı, Til Cana Kotormo, C. 1/2005, s Kelime, Kavran Alanı ve Kelime Ailesi Bakımından Türkçede Bayram, Prof. Dr. Saim Sakaoğlu na Armağan, Konya 2006, s Karma Diller ve İki Örnek: Klasik Osmanlıca ve Kürtçe, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 20, Kayseri 2006/1, s Bir Şair ve Bir Okuyucu, Yavuz Bülent Bâkiler e Armağan (Haz. Selçuk Karakılıç), Size Dergisi Yay., İstanbul 2006, s Türkçede ve Türkiye Türkçesi Ağızlarında s/ş Meselesi, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 2/2 Spring 2007, p Manas Destanı, Törekul Aytmatov ve Çon-Taş Katliamı. KardeĢ Kalemler, S. 12, Aralık 2007, s Kırgızistan da Dillerin Edinilme ve Öğrenilme Süreçleri, Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Armağanı (Ed. Doç. Dr. Ekrem Arıkoğlu), Akçağ Yay., Ankara 2008, s Kırgızistan da Sovyet-Rus Katliamı ve Cengiz Aytmatov, Türk Edebiyatı, Ağustos 2008, s Sovyet Türkolojisi ve Birinci Türkoloji Kurultayı, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/3 Spring 2009, p

21 55. Repressiya ve Aytmatov, Cengiz Aytmatov (Ed. Prof. Dr. Ramazan Korkmaz), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 2009, s II. 3. BĠLDĠRĠLERĠ 1. Eski Türk Gelenek ve Göreneklerinin Fırat Havzasındaki İzleri, Fırat Havzası Folklor ve Etnografya Sempozyumu, Fırat Üniversitesi (24-27 Ekim 1985, Elazığ). 2. Elazığ İl Halk Kütüphanesindeki Yazma Eserler, Fırat Havzası Yazma Eserler Sempozyumu, Fırat Üniversitesi (5-6 Mayıs 1986, Elazığ). 3. Dede Korkut Hikâyelerinin Doğu Anadolu Varyantları, Sultan Baba Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, (Ekim 1987, Tunceli). 4. Fırat Havzasında Yağmur Duası ve YADA Taşı, Fırat Havzası ll. Folklor ve Etnografya Sempozyumu, Fırat Üniversitesi (5-7 Kasım 1987, Elazığ). 5. Mehmet Akif Ersoy un Dil Hakkındaki Görüşleri, Mehmet Akif Ersoy Paneli, (27 Aralık 1989, Sivrice/Elazığ). 6. Yunus Emre nin Yetiştiği Sosyal Zemin, Yunus Emre Paneli, Fırat Üniversitesi (1 Mart 1990, Elazığ) 7. Doğu Anadolu Ağızlarında Kelimelerin Oluşması ve Yapısı Üzerine Bir Deneme, Doğu Meselesi Sempozyumu, Yeni Düşünce Gazetesi ( 3-4 Mart 1990, Ankara). 8. Fırat Havzasında Türk Boyları ve Bölge Ağızlarının Tabakalaşması, Türk Milli Bütünlüğü Ġçinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi, (23 Mart 1990, Kayseri). 9. Kayseri de Halk Takvimi, Erciyes Yöresi l. Folklor Halk Edebiyatı ve Etnoğrafya Sempozyumu. Erciyes Üniversitesi ( 3-5 Mayıs 1990, Kayseri). 10. Türklüğün ve Türk Dilinin Bütünlüğü Açısından TÜRKÇE Adı Üzerine Bir Değerlendirme Türk Dünyasının Sosyal-Kültürel ve Ekonomik ĠliĢkileri Kurultayı, Erciyes Üniversitesi ( Ekim 1991, Kayseri).

22 11. Mevlana ve Döneminin Türk Dili Bakımından Değerlendirilmesi, Mevlana Paneli, (18 Aralık 1991, Sivrice/Elazığ). 12. Türk Dilinin Tarihi Gelişimi İçinde Şivelerin Ortaya Çıkışı ve Azeri Türkçesi Örneği, Dünyadaki GeliĢmeler ve Türk Cumhuriyetleri Paneli, Fırat Üniversitesi (23 Aralık 1991, Elazığ). 13. Türkçede İsim Çekim Ekleri, Türk Gramerinin Sorunları-II, Türk Dil Kurumu (6 Nisan 1996, Ankara). 14. Türkçede Kelimelerin Ekleşmesi ve Eklerin Kökeni, 3. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı, Türk Dil Kurumu, (23-27 Eylül 1996, Ankara). 15. Atatürk ve Türk Dili, On Kasım Atatürk ü Anma Toplantısı (10 Kasım 1996, Fırat Üniversitesi/Elazığ). 16. Anadolu (Türkiye Türkçesi) Ağızlarının Karşılaştırmalı İncelemesi ve Bu Konu İle Ilgili Sorunlar, Ağız AraĢtırmaları Bilgi ġöleni, Türk Dil Kurumu (9 Mayıs 1997, Ankara). 17. Türk Edebiyatında Saatnameler ve Hibetullah ibni İbrahim in Saatnamesi, 9. Milli Türkoloji Kongresi (15-19 Eylül 1997, İstanbul). 18. Dil-Kimlik İlişkisi, Türkiye Ortadoğu ve Kuzey Irak ĠliĢkileri Sempozyumu (21-23 Nisan 1998, Alanya/Antalya). 19. Dil-Kültür Bağlamında Güneydoğu Sorunu, Karakeçili 4. Uluslar Arası Kültür ġenliği, (18-20 Eylül 1998, Karakeçili/Kırıkkale). 20. Harput ta Son Osmanlı: Mehmet Bedri Yücesu, Dünü ve Bugünüyle Harput ve Çevresi Sempozyumu (24-27 Eylül 1998, Elazığ). 21. Türkiye Türkçesinin Sesbilgisi ile İlgili Sorunları, Türk Gramerinin Sorunları, Türk Dil Kurumu (27 Kasım 1998, Ankara). 22. Dil-Kimlik Bağlamında Güneydoğu Sorunu, Doğu Anadolu da Huzur ve Güvenlik Sempozyumu (17-19 Aralık 1998, Elazığ). 23. Türkçede ve Türkiye Türkçesi Ağızlarında ş/s Meselesi, 4. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı, Türk Dil Kurumu ( Eylül 2000, Çeşme/İzmir).

23 24. Yemen Elması ve Doğu Cephesinden Bir Mektup, Uluslararası SavaĢ Çocukları, Öksüzler ve Yetimler Sempozyumu, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırma Merkezi, Bildiriler, İstanbul 2003, s Kavram Alanı-Kelime Ailesi İlişkileri Bakımından Türkçede Bayram, I. Uluslar Arası Geleneksel Bayramlar, Törenler Sempozyumu, Kırım Pedagoji ve Mühendislik Üniversitesi (3-8 Ağustos 2003, Simferepol/Kırım/Ukrayna). 26. Cumhuriyet ve Dil, Türkiye Cumhuriyetinin 80. Yılı Bilgi ve Kültür ġöleni, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi (29 Ekim 2003, Bişkek/Kırgızistan). 27. Türkiyedeki Ağız Araştırmaları ve Türkistan daki Diyalektolojik Meseleler, Sersen Amancolov cene Kazirki Kazak Filologiyasının Özekti Meseleleri, A. Baytursınulı Atındagı Til Bilim İnstitutu, (25-26 Kasım 2003, Almatı/Kazakistan). 28. Çok Dilli Toplumlarda Dil İlişkileri ve İletişim Sorunları, I. Uluslararası Ġpek Yolu Tarih ve ĠletiĢim Sempozyumu, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi (26-27 Nisan 2004, Bişkek/Kırgızistan). 29. Kırgızistan daki Dillerin Edinilme ve Öğrenilme Süreçleri, Mecdunarodniy Kongress Vostokovedov (ICANAS-XXXVII), İnstitut Vostokovedeniya (17-24 Ağustos 2004, Moskova/Rusya) 30. Dil İlişkileri ve Kavram Tercümeleri Üzerine Bir Değerlendirme, XII. Uluslararası KIBATEK Edebiyat Şöleni (10-17 Mayıs 2006, Bakü/Azerbaycan). 31. Çağdaş Türk Yazı Dillerinde ve Türkiye Türkçesi Ağızlarında İkincil Uzun Ünlüler, II. Kayseri Ve Yöresi Kültür, Sanat Ve Edebiyat Bilgi ġöleni, Erciyes Üniversitesi (10-12 Nisan 2006, Kayseri). 32. Oş İlinin Özgön İlçesinde (Kırgızistan) Yaşayan Türkler ve Ağızları, Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, Bilkent Üniversitesi (26-28 Eylül 2006, Ankara). 33. Olumsuzluk Ekinin (-ma) Türk Lehçelerindeki Ses Bilgisi Görüntüsü Üzerine Bir Değerlendirme, 2. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri (25-30 Ekim 2007, Bişkek/Kırgızistan).

24 34. Atatürk ün Okuduğu Dil ile İlgili Kitaplar, VI.Uluslararası Atatürk Kongresi, Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı (10-15 Ekim 2007, Ankara). 35. Ak Gemi de Babalık Kavramı ve Baba-Çocuk İlişkisi, Bir Bilgelik Durağı; Cengiz Aytmatov Sempozyumu, Kırgızistan- Türkiye Manas Üniversitesi (16-17 Ekim 2008, Bişkek/Kırgızistan). 36. Dil Kullanımında Yozlaşma, 3. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, Lefke Avrupa Üniversitesi (25-28 Eylül 2008, Kıbrıs). 37. Türkiye Türkçesi Ağızlarının Tasnifleri Üzerine Bir Değerlendirme, II. Uluslararası Türkiye Türkçesi Ağız AraĢtırmaları ÇalıĢtayı, Kafkas Üniversitesi (21-23 Mayıs 2009, Kars). 38. Türkçenin Eğitimi ve Öğretimine Yönelik Bilgi Kaynaklarına Erişim Sorunu ve Elektronik Ortamda Bilgi Paylaşımı, II. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı (2-4 Temmuz 2009, Ürgüp/Göreme/Nevşehir). 39. Türk Lehçeleri (Dil) Araştırmalarının Bugünkü Durumu ve Problemleri, Türklük AraĢtırmalarının Bugünkü Durumu ve Sorunları Sempozyumu, Gazi Üniversitesi (16-17 Kasım 2009, Ankara). III. SÖYLEġĠLER 1. Türk Dünyası Kurultayının Ardından (Türk Dünyasının Sosyal Kültürel ve Ekonomik İlişkileri Kurultayı, Ekim 1991, Kayseri), Nilüfer Dergisi, Kasım 1991, s Kürt=Türk, GünıĢığı Gazetesi, 4-7 Mart Kırgız Tili Süylönböy Kalsa Ölöt, Anı Menen Koşo Kırgızdar da Cok Bolot, Zaman Kırgızistan, 2 Nisan 2004, s Türkçenin Bugünkü Meseleleri, Bizim Külliye, 2006, S. 30, s IV. YÖNETTĠĞĠ TEZLER IV.1. YÜKSEK LĠSANS 1. Mustafa Şenel, BirleĢik Cümlelerde Yüklem ĠliĢkileri, Elazığ 1995.

25 2. Ercan Alkaya, ġeyyad Ġsa, Ahvâl-i Kıyamet, (İnceleme-Metin- İndeks) Elazığ Muhammed Kaymaz, Sivrice Yöresi Ağızları (İnceleme-Metinler- Sözlük), Elazığ İbrahim Tosun, ÇemiĢkezek, Pertek ve Hozat Yöresi Ağızları, (İnceleme-Metinler-Sözlük), Elazığ Murat Cengiz, Saimbeyli/Adana) Ağızları (İnceleme-Metinler- Sözlük), Elazığ Şahin Kara, Elazığ KiĢi Adları Üzerine Bir Ġnceleme, Elazığ Yılmaz İnce, ġemsi nin Cevahirü l-kelimat ı Üzerine Bir Dil Ġncelemesi, Elazığ Şerife Oğraş, Elazığ Ġli Ağızları, Elazığ Berna Esin, Gemlik Yöresindeki Bulgar Göçmen Ağızları, Elazığ Fatih Özek, Türkiye Türkçesi Ağızlarının ġekil Bilgisi, Elazığ Gülzada Narmamatova, Sanat-ı Digerestter (Metin-İnceleme- Dizin), Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bişkek Işın Bilge Kağan Selçuk, OĢ Ġli Özgön Ġlçesi Köylerinde YaĢayan Türklerin Ağızları (İnceleme-Metin-Sözlük), Kırgızistan- Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bişkek Süleyman Kaan Yalçın, Ġlköğretim 1. ve 5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Sözvarlığı Unsurlarının Eğitsel Açıdan Değerlendirilmesi, Elazığ Erhan Özbay, Elazığ Yöresi Avcılık Terimleri Sözlüğü, Elazığ Özkan Aydoğdu, Türk Dilinde Mastarlar, Elazığ Mehmet Özeren, Kırgız Türkçesinde Ünsüzler ve Ünsüz Olayları, Elazığ IV.2. DOKTORA 1. Halil İbrahim Delice, Niğdeli Muhibbi, Gül ü Nevruz (İnceleme- Metin-Dizin), Elazığ 1995.