GAZLAR. Doğada 11 gaz bulunur. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GAZLAR. Doğada 11 gaz bulunur. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN"

Transkript

1 GAZLAR ÜHENDİSLİK KİYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Gazlar sonsuz derecede genleşebilir Bulunduğu kabı tamamen doldurur. Difüzlenebilir ve hızlıca karışabilirler Birçok serbest boşluk vardır Doğada 11 gaz bulunur Gazlar Gaz KN (Kelvin) H 0 He 4.4 Ne 7 Ar 87 Kr 10 Xe 165 Asal gazlar He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn Rn 11 N 77 O 90 İki atomlu gazlar F 85 H, N, O, F, Cl Cl 38 Gaz Basıncı Sıvı Basıncı Kuvvet (N) P (Pa) Yüzey (m ) Paskal, Pa; kilopaskal, kpa P g h d Basınç, birim alana düşen kuvvettir. 1

2 Deniz seviyesinde havanın bileşimi Atmosferik basınç deniz seviyesinden yükseldikçe azalır. Örneğin Everest in tepesinde atmosferik basınç 65 mmhg dır. Otomobillerin havayastıkları sodyum azidin bozunması (dekompozisyonu) ile üretilen N gazıyla şişer. CaCO 3 gibi karbonat içerek kireçtaşları, seyreltik HCI gibi bir asitle reaksiyona girdiğinde karbondioksit kabarcıkları üretilir.

3 Yeryüzünün Atmosferi Hava Kirliliği Hava kirliliği endüstrileşmiş toplumlarımızda son iki yüzyılda ortaya çıkan istenmeyen bir olaydır. Hava kirliliğinin birçok nedenleri vardır ; Yanmamış hidrokarbon molekülleri,azot oksit üretimi (NO), eski endüstriyel fabrikaların petrol ürünlerinin yakmasıyla ortaya çıkan baca gazları vb hv ultraviyole ışınlar O 3 ozon oldukça reaktif bir maddedir ve havadaki yanmamış hidrokarbonlarla birleşir, bunu sonucu petrokimyasal sanayi sisi denilen kahverengi bulut meydana gelir. Asit Yağmurları Asit yağmurları, ikinci büyük çevre sorunu olup, enerji santrallerinde kükürt içeren kömürün yanması sonucu SO gazlarının üretiminden meydana gelir. Sera Etkisi Dünya atmosferi çeşitli gazlardan oluşur. Ayrıca küçük miktarlarda bazı asal gazlar bulunmaktadır. Güneşten gelen ışınlar (ısı ışınları/kısa dalgalı ışınlar), atmosferi geçerek yeryüzünü ısıtır. Atmosferdeki gazlar yeryüzündeki ısının bir kısmını tutar ve yeryüzünün ısı kaybına engel olurlar. (CO, havada en çok ısı tutma özelliği olan gazdır.) Asit yağmurlarının en üzücü sonuçları ; Asidik göllerde balık neslinin tükenmesi Ormanların zarar görmesi ermer kaplı binaların dış cephelerinin bozulması Böylece nehirlerin ve okyanusların donması engellenmiş olur. Bu şekilde oluşan, atmosferin ısıtma ve yalıtma etkisine sera etkisi denir. Dünya atmosferi cam seralara benzer bir özellik gösterir. 3

4 Son yıllarda atmosferdeki CO miktarı hava kirlenmesine bağlı olarak hızla artmaktadır. etan, ozon ve kloroflorokarbon (CFC) gibi sera gazları çeşitli insan aktiviteleri ile atmosfere katılmaktadır. Bu gazların tamamının ısı tutma özelliği vardır. CO ve ısıyı tutan diğer gazların miktarındaki artış, atmosferin ısısının yükselmesine sebep olmaktadır. Bu da küresel ısınma olarak ifade edilir. Bu durumun, buzulların erimesi ve okyanusların yükselmesi gibi ciddi sonuçlar doğuracak iklim değişmelerine yol açmasından endişe edilmektedir. Ozon tabakası güneçten gelen ultraviyole ışınları absorbe eder. Ozon yoğunluğunun ultraviyole ışınlarını tutma görevini yapamayacak kadar azalması, "ozon tabakasının delinmesi" olarak adlandırılmaktadır. Ozon tabakasının incelmesi sonucunda; UV-b radyasyonu artmakta ve insanların bağışıklık sistemleri zarar görmekte, görme bozukluğuna ve deri kanserine yol açmaktadır. Barometrik Basınç Evangelista Torricelli, 1643 Atmosferik (Barometrik) Basınç) Standart Atmosferik (Barometrik) Basınç 1.00 atm 760 mmhg, 760 torr kpa bar mbar ρ Hg g/cm3 (0 C) g m/s Bir gaz soğutulursa hacmi azalır, yoğunluğu artar 4

5 anometreler Gazların Özellikleri Açık uçlu manometre ile gaz basıncının ölçülmesi V Gazın hacmi (L) T Sıcaklık (K) n miktar (mol) P Basınç (atm) Gaz Basıncı Barometrik Basınca Eşittir Gaz Basıncı Barometrik Basınçtan Büyüktür Gaz Basıncı Barometrik Basınçtan Küçüktür Boyle Kanunu Örnek Sabit sıcaklıkta, sabit miktardaki gazın hacmi basıncı ile ters orantılıdır. Boyle 166 P α 1 V PV Sabit Gazlarda Basınç-Hacim İlişkisi Boyle Kanunu. B a s ı n ç Hacim Başlangıç Koşulları 1.5 atm P 1 V 1 P V V P 1V 1 P V tank 644 L Son Durum 1.55 atm 1,5.50 1, L 5

6 Charles Kanunu Charles Kanunu Sabit basınçtaki, belirli miktar bir gazın hacmi sıcaklıkla doğru orantılıdır. Charles 1787 Gay-Lussac 180 Fransız bilim adamı Jacques Charles 1787 nin başlarında ve daha sonra Fransız bilim adamı J. L. Gay-Lussac 1808 de Sabit basınçta gaz örneği hacminin sıcaklıkla nasıl değişiğini gösterdi. utlak Sıcaklık eşeli veya Kelvin eşeli: o C veya 0 K, T(K) t( o C) Hacim (ml) Hacim (ml) V α T V b T Sıcaklık ( o C) Sıcaklık (K) Standart(Normal) Basınç ve Sıcaklık Avogadro Kanunu Gazların özellikleri şartlara bağlıdır. Normal Koşullar tanımı: P 1 atm 760 mm Hg T 0 C K Gay-Lussac 1808 Küçük hacimdeki gazlar küçük oranlarda reaksiyona girerler. Avogadro 1811 Eşit hacimdeki gazlar eşit sayıda moleküllere sahiptir. Gaz molekülleri reaksiyona girdiği zaman bozunurlar. 6

7 Suyun oluşumu Avogadro Kanunu Sabit basınç ve sıcaklıkta: V α n veya V c n Normal Koşullarda 1 mol gaz.4 L gaz Avogadro Kanunu İdeal Gaz Eşitliği V n sabit V/n sabit T K ve P 1 atm sabit.41 Litre/mol Boyle Kanunu V α 1/P Charles Kanunu V α T V α nt P Avogadro Kanunu V α n PV nrt 7

8 Örnek Gaz Sabiti Bir gazın hacmi 0 C de 740 mmhg basınç altında 10 L olsun. Aynı sıcaklıkta ve atm de gazın hacmi nedir? 0 C ve 5 atm deki bir gaz örneği 75 ml yer kaplıyor. Bu gaz 0 C de 30 ml ye sıkıştırılırsa son basınç ne olur? Bir gaz 7 C ve 1 atm de 600 ml gelmektedir. Bu gazın 0 C ve 760 mmhg daki hacmi nedir? 0 C 760 mmhg basınçta 400 ml hacmindeki bir gazın 100 C ve 300 mmhg daki hacmi nedir? 35 C ve 1.15 atm deki bir gaz örneğinin hacmi 46 ml dir. Gazın standart hallerdeki hacmini hesaplayınız. 0 C,1 atm R PV nt PV nrt L atm mol -1 K m 3 Pa mol -1 K J mol -1 K -1 Genel Gaz Eşitliği İdeal Gaz Eşitliğinin Uygulaması P R P 1 V 1 V n 1 T 1 n T P i V i n i T i P s V s n s T s Bu denklem genellikle bir veya iki gaz özelliği sabit olduğu koşullarda uygulanılır ve denklem bu sabitler yok edilerek basitleştirilir. ol veya Kütle olarak gaz miktarı Evet veriliyormu veya soruluyormu Hayır Genel Gaz Denklemini birleşik gaz denklemine indirgeyerek kullanınız. PiVi PsVs Ti Ts ViVs Pi Ti Ps Ts Eğer Gaz külesi sabitse İdeal Gaz Denklemini Kullanınız PVnRT Eğer Gazın kütlesi değişiyorsa Genel Gaz denklemini kullanınız PiVi PsVs niti nsts TiTs Boyle Kanunu PiVi PsVs Pi Ps Vi Vs Ti Ts 8

9 ol Kütlesi Hesaplanması Örnek ol Kütlesinin Ideal Gaz Eşitliği ile Bulunması PV nrt ve n PV m RT m RT PV m m( verilen miktar) (ol Kütlesi) Polipropilen endüstri için önemli bir kimyasaldır. Organik sentezlerde ve plastik üretiminde kullanılır. Cam bir kabın ağırlığı boş, temiz ve havasız iken g, su ile doldurulduğu zaman g (5 C deki δ g/cm 3 ) ve polipropilen gazı ile doldurulduğu zaman mm Hg basınç ve 4.0 C de g gelmektedir. Polipropilenin mol kütlesi nedir. Strateji: V kab bulun, m gaz bulun, Gaz denklemini kullanın Gazların Yoğunlukları V kab : V kab m H O x d HO ( g g) x ( g cm-3 ) cm L m gaz : m gaz m dolu -m boş ( g g) g PV nrt PV m RT RT mpv ( g)( L atm mol -1 K -1 )(97. K) ( atm)( L) 4.08 g/mol PV nrt ve d m, n V m m P A PV RT d A V RT m A Katı ve sıvı yoğunlukları ile gaz yoğunluğu arasında önemli iki fark vardır. 1- Gaz yoğunlukları önemli ölçüde basınç ve sıcaklığa bağlıdır; basınç arttıkça artar ve sıcaklık arttıkça azalır. Sıvı ve katıların yoğunlukları da sıcaklığa bağlı olmakla birlikte basınca çok az bağlıdır - Bir gazın yoğunluğu onun mol kütlesi ile orantılıdır. Sıvı ve katıların yoğunlukları ile mol kütleleri arasında hiçbir ilişki yoktur. 9

10 Kimyasal Reaksiyonlarda Gazlar Stokiyometrik faktörlerin gaz miktarlarıyla olan ilişkisi diğer girenler veya ürünlerinki ile aynıdır. Ideal gaz eşitliği gazların kütle, hacim, sıcaklık ve basınç hesaplamalarında kullanılır. Birleşik gaz kanunu diğer gaz kanunları ile geliştirilebilir. Birleşen Hacimler Kanunu Tepken ve ürünlerin yada bunların bazılarının gaz olduğu tepkimelerde stokiyometrik hesaplamalar oldukça basittir. NO (g) + O (g) NO (g) mol NO (g) + 1 mol O (g) mol NO (g) T ve P nin sabit olduğunu varsayınız, bu durumda bir mol gaz belli 1V hacmini, mol gaz V hacmini ve 3 mol gaz 3V hacmini kaplayacaktır NO (g) + O (g) NO (g) L NO (g) + 1 L O (g) L NO (g) Örnek Ideal gaz Eşitliğinin Reaksiyon stokiyometrisi hesaplamalarında kullanılması Yüksek sıcaklıkta sodyum azid, NaN 3, bozunarak azot gazı N (g) oluşturur. Gerekli reaksiyon başlatıcı araçların kullanılması ve oluşan sodyum metalinin tutulmasıyla bu reaksiyon sistemleri hava yastıklarında kullanılır g NaN 3 in bozunmasıyla 735 mm Hg basınç ve 6 C sıcaklıkta ne kadar hacimde N (g), elde edilir. NaN 3(k) Na (s) + 3 N (g) N nin molünü hesaplayın: n 70 g N N 3 x 1 mol NaN 3 x 3 mol N 1.6 mol N g N 3 /mol N 3 mol NaN 3 N :nin hacmini hesaplayın nrt (1.6 mol)( L atm mol V -1 K -1 )(99 K) P 1.00 atm (735 mm Hg) 760 mm Hg 41.1 L 10

11 Gazların Karışımı Dalton Kısmi Basınç Kanunu Gaz kanunları gaz karışımlarına uygulanabilir. Basit bir yaklaşımla n toplam, fakat... Kısmi Basınç Aynı kab içerisindeki bir gaz karışımındaki herbir gaz bileşeni kendi kısmi basıncını uygular. P top Pa + Pb + Pc... ol Kesri ve Kısmi Basınç n n n He Ne He He molu Ne molu + n Ne n top ol kesri, χ χ n He He χ Ne nhe + nne nne n + n He Ne Kısmi Basınç P He χ He P top P Ne χ Ne P top P top P He + P Ne 11

12 Kısmi Basınç Örnek P top P a + P b + V a n a RT/P top ve V top V a + V b + V a V top P a P top n a RT/P top n a n top RT/P top n top n a RT/V top n a n top RT/V top n top Hatırlayın n a n top χ a (ol Kesiri) 100 gram He ve 00 gram Ne oda sıcaklığında 0 L lik bir silindire konuyor. Herbir gazın kısmi basıncı ve toplam basınç kaçtır? Cevap: He molü 100 g/(4 g/mol) 5 mol Ne molü 00g /(0 g/mol) 10 mol Toplam mol 35 P top (nrt)/v (35)(0.081)(98)/(0) P top 4.8 atm χ He 5/(5+10) χ Ne 10/(5+10) 0.86 P He χ He P total (0.714)(4.8 atm) 30.6 atm P Ne χ Ne P total (0.86)(4.8 atm) 1.3 atm Gazların Su üzerinde toplanması Kinetik olekülerteori Gaz partikülleri noktasal kütleli, sabit, rastgele ve doğrusal hareket yaparlar. Gaz partikülleri birbirlerinden çok uzak mesafededirler. Tüm çarpışmalar hızlı ve elastiktir. Gaz partikülleri arasında herhangi bir kuvvet yoktur. Toplam enerji sabit kalır. P top P gaz + P H O 1

13 Basıncın Bağlı Olduğu Kuvvetler Basınç ve oleküler Hız Öteleme kinetik Enerjisi, oleküllerin çarpışma frekansı, Vurgu veya momentum transferi, Basınç, momentum transferi ile çarpışma frekansının çarpımına eşittir. 1 e k mu N v u V I mu N P mu V 1 N P m u 3 V u eo en olası hız u or basit ortalama hız Hız karelerinin ortalamasının karekökü u 3RT Basınç oleküler hızların dağılımı Bir mol için: PVRT : N A m : 1 PV NAm u 3 3RT N m u A 3RT u u 3RT Düzenlenmiş hali u 3RT 13

14 Helyumun 5 C deki ortalama kinetik hızını hesaplayınız. He :4 Azot gazının katı kadar bir hızla difüzlenen X gazının molekül ağırlığı nedir? u 3RT V N V x v v N 8 N x x x x 36.6 g/mol Ortalama Kinetik Hızlar oleküler Hızın Tayini Fırın Tahliye kabı Dedektör Kollimatör Döner sensörler olekül sayısı Hız 14

15 Sıcaklık Kinetik olekül Teorisine Bağlı Gaz Özellikleri Düzenleme: PVRT : PV 1 3 N A m u RT 3 3 N N e A k A 1 ( m u ) Yayılma( Difüzyon) Rastgele molekül hareketi sonucu moleküllerin göç etmesidir. Bariyeri kaldır Gaz karışmaya başlar e k : e k 3 R (T) N Ortalama kinetik enerji sıcaklık ile doğru orantılıdır! A Dışa Yayılma(Efüzyon) Gaz moleküllerinin bulundukları kaptaki küçük bir delikten kaçmasıdır. Deliği aç Gazlar karışır Graham Kanunu Gerçek Gazlar va (u v (u B ) ) rms A rms B 3RT/ A 3RT/B İki farklı gazın dışa yayılma hızları mol kütlelerinin karekökü ile ters orantılıdır Yalnızca düşük basınçtaki gazlar içindir. Küçük bir delikten Difüzyona uygulanmaz. Oran: Efüzyon hızı oleküler hızlar Efüzyon zamanı oleküllerin aldığı yolu B A Efüzyon olmuş gaz miktarları. Sıkıştırılabilirlik faktörü z : PV/nRT 1 Gerçek gazlardan sapma. PV/nRT > 1 oleküler hacim büyük ise. PV/nRT < 1 moleküller arası etkileşim kuvveti. 15

16 Gerçek Gazlar van der Waals Denklemi Vobs/Videal Real versus Ideal Gases Pressure, atm ideal H O N CH4 CO SO Cl HO oleküler hacim düzeltme faktörü P + n a V V nb nrt nrt n a P V nb V n a P + V ( V nb) nrt oleküler çekim düzeltme faktörü Gerçek Gaz vdw sabitleri Örnek 35 C de 4.08 L lik bir tanktaki 0.35 mol hidrojen gazının basıncını atm olarak hesaplayınız? PV nrt P 0.35 x 0.08 x (73+35)/4.08 P.011 atm 16

17 Örnek 7 C ve 3.5 atm deki 10 litrelik bir tankta bulunan klor gazının kütlesini hesaplayınız. 3.5 x 10 (m/71)x0.08x300 m g Soru?? 7.0 C de ml hacim kaplayan gazın 13.0 C deki hacmi nedir? 60.0 ml lik bir gaz 33.0 C den 5.00 C ye soğutulursa hacim değişimi ne olur? 17.0 C de ml olan bir gazın 10.0 C deki hacmi nedir? Örnek Hidrojen ve oksijen gazlarının difüzyon hızları oranını hesaplayınız? SO ve CI gazlarının difüzyon oranını hesaplayınız. v SO SO CI v CI 1,05 17

18 Örnek 5 C de 1 mol Argon gazı 1 L lik kaba konuyor. Kaptaki gazın basıncını ideal gaz ve vdw denklemlerini kullanarak hesaplayınız. PV nrt Px1 1x0.08x98 P 4.44 atm P + n a V V nb nrt P x0.03 1x.0.08x98 P 3.89 atm 18

Genel Kimya BÖLÜM 8: GAZLAR. Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü

Genel Kimya BÖLÜM 8: GAZLAR. Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Genel Kimya BÖLÜM 8: GAZLAR Yrd. Doç. Dr. Mustafa SERTÇELİK Kafkas Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Gaz Basıncı ve Ölçülmesi Barometre: açık hava basıncını ölçmeye yarayan alet Manometre: kapalı

Detaylı

Gazların Özellikler Barometre Basıncı Basit Gaz Yasaları

Gazların Özellikler Barometre Basıncı Basit Gaz Yasaları İÇERİK Gazların Özellikler Barometre Basıncı Basit Gaz Yasaları Boyle Yasası Charles Yasası Avogadro Yasası Gaz Davranışları ve Standart Koşullar İdeal ve Genel Gaz Denklemleri Gaz Karışımları Gaz Yasalarına

Detaylı

Gazların fiziksel davranışlarını 4 özellik belirler.

Gazların fiziksel davranışlarını 4 özellik belirler. 6. Gazlar Gazların fiziksel davranışlarını 4 özellik belirler. Sıcaklık (K), Hacim (L), Miktar (mol), Basınç (atm, Pa (N/m 2 )). Birbirlerinden bağımsız değiller, herhangi 3 tanesinden 4. hesaplanabilir.

Detaylı

GENEL KİMYA. 10. Hafta.

GENEL KİMYA. 10. Hafta. GENEL KİMYA 10. Hafta. Gazlar 2 Gaz halindeki elementler 25 0 C ve 1 atmosfer de gaz halinde bulunan elementler 3 Gaz halindeki bileşikler 4 Gazların Genel Özellikleri Gazlar, bulundukları kabın şeklini

Detaylı

KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü

KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. Bölüm m 7 GAZLAR Gazlar:

Detaylı

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca GAZLAR-1.

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca GAZLAR-1. GAZLAR-1 Gazların Genel Özellikleri Maddenin en düzensiz hâlidir. Maddedeki molekül ve atomlar birbirinden uzaktır ve çok hızlı hareket eder. Tanecikleri arasında çekim kuvvetleri, katı ve sıvılarınkine

Detaylı

GAZLAR GAZ KARIŞIMLARI

GAZLAR GAZ KARIŞIMLARI DALTON KISMİ BASINÇLAR YASASI Aynı Kaplarda Gazların Karıştırılması Birbiri ile tepkimeye girmeyen gaz karışımlarının davranışı genellikle ilgi çekicidir. Böyle bir karışımdaki bir bileşenin basıncı, aynı

Detaylı

İDEAL GAZ KARIŞIMLARI

İDEAL GAZ KARIŞIMLARI İdeal Gaz Karışımları İdeal gaz karışımları saf ideal gazlar gibi davranırlar. Saf gazlardan n 1, n 2,, n i, mol alınarak hazırlanan bir karışımın toplam basıncı p, toplam hacmi v ve sıcaklığı T olsun.

Detaylı

Maddenin Halleri. Katı

Maddenin Halleri. Katı Katı Sıvı Gaz Gaz halde bulunan molekül sayısı azdır., Maddenin Halleri - Belirli bir şekli ve hacmi vardır.. - Tanecikler birbirine çok yakın ve düzenlidir. - Belli bir hacmi olmakla beraber bulunduğu

Detaylı

Gazların sıcaklık,basınç ve enerji gibi makro özelliklerini molekül kütlesi, hızı ve sayısı gibi mikroskopik özelliklerine bağlar.

Gazların sıcaklık,basınç ve enerji gibi makro özelliklerini molekül kütlesi, hızı ve sayısı gibi mikroskopik özelliklerine bağlar. KİNETİK GAZ KURAMI Gazların sıcaklık,basınç ve enerji gibi makro özelliklerini molekül kütlesi, hızı ve sayısı gibi mikroskopik özelliklerine bağlar. Varsayımları * Gazlar bulundukları kaba göre ve aralarındaki

Detaylı

ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME DERSĐ GAZLAR KONU ANLATIMI

ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME DERSĐ GAZLAR KONU ANLATIMI 2008 ANKARA ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME DERSĐ GAZLAR KONU ANLATIMI DERS SORUMLUSU:Prof. Dr. Đnci MORGĐL HAZIRLAYAN:Derya ÇAKICI 20338451 GAZLAR Maddeler tabiatta katı, sıvı ve gaz olmak

Detaylı

KİNETİK GAZ KURAMI. Doç. Dr. Faruk GÖKMEŞE Kimya Bölümü Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 1

KİNETİK GAZ KURAMI. Doç. Dr. Faruk GÖKMEŞE Kimya Bölümü Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 1 Kinetik Gaz Kuramının Varsayımları Boyle, Gay-Lussac ve Avagadro deneyleri tüm ideal gazların aynı davrandığını göstermektedir ve bunları açıklamak üzere kinetik gaz kuramı ortaya atılmıştır. 1. Gazlar

Detaylı

Gaz hali genel olarak molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği bir haldir.

Gaz hali genel olarak molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği bir haldir. GAZLAR Maddeler tabiatta katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç halde bulunurlar. Gaz hali genel olarak molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği bir haldir. Gaz molekülleri birbirine

Detaylı

Bölüm 2. Sıcaklık ve Gazların Kinetik Teorisi. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 2. Sıcaklık ve Gazların Kinetik Teorisi. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 2 Sıcaklık ve Gazların Kinetik Teorisi Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Sıcaklık ve Gazların Kinetik Teorisi Gazlarda Basınç Gaz Yasaları İdeal Gaz Yasası Gazlarda Basınç Gazlar parçacıklar arasında

Detaylı

GAZLAR. Farklı sıcaklıklardaki iki gazın difüzyon hızları GAZLARIN ÖZELLİKLERİ

GAZLAR. Farklı sıcaklıklardaki iki gazın difüzyon hızları GAZLARIN ÖZELLİKLERİ GAZLAR GAZLARIN ÖZELLİKLERİ Aşağıdaki soruları doğru-yanlış olarak kodlayınız. 1. Maddenin en düzenli halidir. 2. Küçük hacimlere kadar sıkıştırılabilirler. 3. Gaz molekülleri arasındaki itme ve çekme

Detaylı

DENEY FÖYÜ BALIKESİR-2015

DENEY FÖYÜ BALIKESİR-2015 DENEY FÖYÜ BALIKESİR-2015 2 İçindekiler DEVRE ŞEMASI... 3 DENEY SETİNDE KULLANILAN MALZEMELER... 3 TEORİK BİLGİ... 4 BOYLE-MARİOTTE KANUNU... 4 GAY-LUSSAC KANUNU... 7 DENEYLER... 10 Deney TE 680-01...

Detaylı

KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ

KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ KADIKÖY BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE NEDİR? İçinde bulunduğumuz canlı, cansız tüm varlıkların birbirleri ile ilişkilerini içine alan ortam. Çevrenin doğal yapısını ve bileşiminin bozulmasını,

Detaylı

KİNETİK GAZ KURAMI. Doç. Dr. Faruk GÖKMEŞE Kimya Bölümü Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 1

KİNETİK GAZ KURAMI. Doç. Dr. Faruk GÖKMEŞE Kimya Bölümü Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 1 Kinetik Gaz Kuramından Gazların Isınma Isılarının Bulunması Sabit hacimdeki ısınma ısısı (C v ): Sabit hacimde bulunan bir mol gazın sıcaklığını 1K değiştirmek için gerekli ısı alışverişi. Sabit basınçtaki

Detaylı

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz.

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz. 1. Lavosier yasası nedir, açıklayınız. 2. C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2 H 2 O tepkimesine göre 2,0 g etilenin yeterli miktarda oksijenle yanması sonucu oluşan ürünlerin toplam kütlesi nedir, hesaplayınız. 3.

Detaylı

Çözüm: m 1 = m 2 = 1g, G = 6.66 x 10-8 cm 3 /s.g, r = 1 cm. m m 1 2 F = G r 2 1 x 1. F = 6.66 x 10-8 1 F = 6.66 x 10-8 din (= g.

Çözüm: m 1 = m 2 = 1g, G = 6.66 x 10-8 cm 3 /s.g, r = 1 cm. m m 1 2 F = G r 2 1 x 1. F = 6.66 x 10-8 1 F = 6.66 x 10-8 din (= g. 1 ÖRNEKLER (Ref. e_makaleleri) 1. Kütleleri 1g olan ve birbirlerinden 1 cm uzaklıkta bulunan iki kütle arasındaki çekim kuvveti, din cinsinden, ne kadar olur? 10-13 cm uzaklıktaki iki nötron arasındaki

Detaylı

PNÖMATİK TEMEL PRENSİPLER. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN

PNÖMATİK TEMEL PRENSİPLER. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN PNÖMATİK Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN Havanın fiziksel özelliklerini öğreneceksiniz. HAVANIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Gazların uygun bir karışımı olan havada yaklaşık olarak %78 Azot, %21 Oksijen vardır, ayrıca

Detaylı

İdeal gaz Moleküllerin özhacimlerinin moleküllerin serbestçe dolaştıkları tüm hacim oranı çok küçük olan (yani tüm hacim yanında ihmal edilebilecek

İdeal gaz Moleküllerin özhacimlerinin moleküllerin serbestçe dolaştıkları tüm hacim oranı çok küçük olan (yani tüm hacim yanında ihmal edilebilecek İdeal gaz Moleküllerin özhacimlerinin moleküllerin serbestçe dolaştıkları tüm hacim oranı çok küçük olan (yani tüm hacim yanında ihmal edilebilecek kadar küçük kalan), Moleküllerinin arasında çekme ve

Detaylı

Katlı oranlar kanunu. 2H 2 + O 2 H 2 O Sabit Oran ( 4 g 32 g 36 g. 2 g 16 g 18 g. 1 g 8 g 9 g. 8 g 64 g 72 g. N 2 + 3H 2 2NH 3 Sabit Oran (

Katlı oranlar kanunu. 2H 2 + O 2 H 2 O Sabit Oran ( 4 g 32 g 36 g. 2 g 16 g 18 g. 1 g 8 g 9 g. 8 g 64 g 72 g. N 2 + 3H 2 2NH 3 Sabit Oran ( Sabit oranlar kanunu Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında sabit bir oran vardır. Bu sabit oranın varlığı ilk defa 799 tarihinde Praust tarafından bulunmuş ve sabit oranlar kanunu şeklinde

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET A BASINÇ VE BASINÇ BİRİMLERİ (5 SAAT) Madde ve Özellikleri 2 Kütle 3 Eylemsizlik 4 Tanecikli Yapı 5 Hacim 6 Öz Kütle (Yoğunluk) 7 Ağırlık 8

Detaylı

1 mol = 6, tane tanecik. Maddelerde tanecik olarak atom, molekül ve iyonlar olduğunda dolayı mol ü aşağıdaki şekillerde tanımlamak mümkündür.

1 mol = 6, tane tanecik. Maddelerde tanecik olarak atom, molekül ve iyonlar olduğunda dolayı mol ü aşağıdaki şekillerde tanımlamak mümkündür. 1 GENEL KİMYA Mol Kavramı 1 Mol Kavramı Günlük hayatta kolaylık olsun diye, çok küçük taneli olan maddeler tane yerine birimlerle ifade edilir. Örneğin pirinç alınırken iki milyon tane pirinç yerine ~

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 1. Atmosfer ve İçeriği

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 1. Atmosfer ve İçeriği Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 1. Atmosfer ve İçeriği Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü

Detaylı

BÖLÜM 1: TEMEL KAVRAMLAR

BÖLÜM 1: TEMEL KAVRAMLAR Sistem ve Hal Değişkenleri Üzerinde araştırma yapmak üzere sınırladığımız bir evren parçasına sistem, bu sistemi çevreleyen yere is ortam adı verilir. İzole sistem; Madde ve her türden enerji akışına karşı

Detaylı

TE-680 İDEAL GAZ KANUNLARI EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ

TE-680 İDEAL GAZ KANUNLARI EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ TE-680 İDEAL GAZ KANUNLARI EĞİTİM SETİ DENEY FÖYÜ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. Küçük Sanayi sitesi 12 Ekim Cad. 52.Sok. No:18A BALIKESİR Tel:0266 2461075 Faks:0266 2460948 http://www.deneysan.com

Detaylı

GENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM

GENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM GENEL KİMYA KİMYASAL REAKSİYONLAR Kimyasal Tepkime Kimyasal tepkime, Bir ya da birkaç maddenin (tepkenler) yeni bir bileşik grubuna (ürünler) dönüştürülmesi işlemidir. Tepkenler Ürünler NO + 1/2 O 2 NO

Detaylı

Kimyanın Temel Kanunları

Kimyanın Temel Kanunları Kimyanın Temel Kanunları A. Kütlenin Korunumu Kanunu Lavoiser miktarı belli olan kalay (Sn) parçasını içinde bir miktar hava bulunan bir fanusa koyarak tartmış.daha sonra fanusu içindekilerle birlikte

Detaylı

TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 1

TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 1 TEKNİK FİZİK ÖRNEK PROBLEMLER-EK2 ÖRNEK PROBLEM (KİNETİK ENERJİ) RÜZER şirketi 40 kw güce sahip bir rüzgar çiftliği kurmayı planlamıştır. Tasarlanan rüzgar türbinine gelecek rüzgarın debisi 000 kg/s dir.

Detaylı

FİZİKOKİMYA I ARASINAV SORU VE CEVAPLARI 2013-14 GÜZ YARIYILI

FİZİKOKİMYA I ARASINAV SORU VE CEVAPLARI 2013-14 GÜZ YARIYILI Soru 1: Aşağıdaki ifadeleri tanımlayınız. a) Sistem b)adyabatik sistem c) Kapalı sistem c) Bileşen analizi Cevap 1: a) Sistem: Üzerinde araştırma yapmak üzere sınırladığımız bir evren parçasına verilen

Detaylı

E = U + KE + KP = (kj) U = iç enerji, KE = kinetik enerji, KP = potansiyel enerji, m = kütle, V = hız, g = yerçekimi ivmesi, z = yükseklik

E = U + KE + KP = (kj) U = iç enerji, KE = kinetik enerji, KP = potansiyel enerji, m = kütle, V = hız, g = yerçekimi ivmesi, z = yükseklik Enerji (Energy) Enerji, iş yapabilme kabiliyetidir. Bir sistemin enerjisi, o sistemin yapabileceği azami iştir. İş, bir cisme, bir kuvvetin tesiri ile yol aldırma, yerini değiştirme şeklinde tarif edilir.

Detaylı

Bölüm 15 Kimyasal Denge. Denge Kavramı

Bölüm 15 Kimyasal Denge. Denge Kavramı Öğrenme hedefleri ve temel beceriler: Bölüm 15 Kimyasal Denge Kimyasal denge ile ne kastedildiğini anlamak ve reaksiyon oranları ile nasıl ilgili olduğunu inceler Herhangi bir reaksiyon için denge sabiti

Detaylı

BÖLÜM 1: TEMEL KAVRAMLAR

BÖLÜM 1: TEMEL KAVRAMLAR BÖLÜM 1: TEMEL KAVRAMLAR İdeal Gaz Yasaları Gazlarla yapılan deneyler, 17. yüzyılda başlamış olup fizikokimya dalında yürütülen ilk bilimsel nitelikteki araştırmalardır. Gazlar için basınç (p), hacim (v),

Detaylı

FİZİKSEL KİMYA I FİNAL SINAVI

FİZİKSEL KİMYA I FİNAL SINAVI FİZİKSEL KİMYA I FİNAL SINAVI 21.08.2015 NO : AD SOYAD : İMZA SORU NO 1 2 3 4 5 Toplam PUAN Yalnızca 4 soruyu yanıtlayınız. Yanıtlamadığınız sorunun PUAN kısmına çarpı koyunuz. Aksi taktirde 5. Soru değerlendirme

Detaylı

GAZLAR GAZLARIN ÖZELLİKLERİ

GAZLAR GAZLARIN ÖZELLİKLERİ GAZLARDAKİ NİCELİKLER A. MOL SAYISI Saf maddelerin mol sayısı (n), kütlesinin, mol kütlesine bölünmesi ile bulunur. Mol Kütlesi = Kütle Mol Kütlesi Mol sayısı, tanecik sayısından da bulunur. 1 mol saf

Detaylı

SINAV SÜRESİ 80 DAKİKADIR. BAŞARILAR

SINAV SÜRESİ 80 DAKİKADIR. BAŞARILAR FİZİKSEL KİMYA I ARA SINAVI 31.07.2015 NO : AD SOYAD : İMZA SORU NO 1 2 3 4 Toplam PUAN 01. Kazdağlarının en yüksek tepesi olan Karataş tepesinin yüksekliği 1174 metredir. a. Deniz seviyesindeki oksijenin

Detaylı

GAZLAR I. ) gazı, ozon (O 3. Oksijen (O 2. ) gazı, hidrojen (H 2. ) gazı, azot (N 2. ) gazı, klor (CI 2. ) gazı, flor (F 2

GAZLAR I. ) gazı, ozon (O 3. Oksijen (O 2. ) gazı, hidrojen (H 2. ) gazı, azot (N 2. ) gazı, klor (CI 2. ) gazı, flor (F 2 GAZLAR I GAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ Maddenin üç fiziksel hali (katı, sıvı ve gaz halleri) içinde en düzensiz halinin, gaz hali olduğunu daha önceki konulardan biliyoruz. Gaz halindeki maddenin, katı ve

Detaylı

MOL KAVRAMI I. ÖRNEK 2

MOL KAVRAMI I.  ÖRNEK 2 MOL KAVRAMI I Maddelerin taneciklerden oluştuğunu biliyoruz. Bu taneciklere atom, molekül ya da iyon denir. Atom : Kimyasal yöntemlerle daha basit taneciklere ayrılmayan ve elementlerin yapıtaşı olan taneciklere

Detaylı

MADDENİN FİZİKSEL HALLERİ

MADDENİN FİZİKSEL HALLERİ KONU 5: GAZLAR Bölümün Amaçları : Gaz kanunlarının nasıl ölçüleceğini öğrenmek Gazlarla ilgili kanunları,basınç,hacim,sıcaklık ve gaz miktarlarını ilişkilendirmek,stokiyometrik hesaplamaları öğrenmek Gazların

Detaylı

Genel Kimya Prensipleri ve Modern Uygulamaları Petrucci Harwood Herring 8. Baskı. Bölüm 4: Kimyasal Tepkimeler

Genel Kimya Prensipleri ve Modern Uygulamaları Petrucci Harwood Herring 8. Baskı. Bölüm 4: Kimyasal Tepkimeler Genel Kimya Prensipleri ve Modern Uygulamaları Petrucci Harwood Herring 8. Baskı Bölüm 4: Kimyasal Tepkimeler İçindekiler 4-1 Kimyasal Tepkimeler ve Kimyasal Eşitlikler 4-2 Kimyasal Eşitlik ve Stokiyometri

Detaylı

Genel Kimya ve 4. Şubeler

Genel Kimya ve 4. Şubeler Geel Kimya 101 3. ve 4. Şubeler Dr. Oza Karaltı E-mail : okaralti@etu.edu.tr Ofis: 112-2 https://sites.google.com/site/etukim101 6. Gazlar Gazları fiziksel davraışlarıı 4 özellik belirler. Sıcaklık (K),

Detaylı

TY T Temel Yeterlilik Testi

TY T Temel Yeterlilik Testi Ortaöğretim lanı MF - 01 TY T Temel Yeterlilik Testi Kimya Ders Föyü Mol Mol: Maddeyi oluşturan tanecikleri saymayı kolaylaştıran bir paketleme sistemidir. 1. 3 S atomu için verilen; I. 1 mol S atomu 3

Detaylı

(SRS; SUPLEMENTARY RESTRAINT SYSTEM)

(SRS; SUPLEMENTARY RESTRAINT SYSTEM) 1 HAVA YASTIĞI SİSTEMİ; AİRBAG (SRS; SUPLEMENTARY RESTRAINT SYSTEM) (Ref. e_makaleleri) (1) merkezi hava yastığı ünitesi (2) yan hava yastığı algılayıcı (3) ön üst algılayıcı algılayıcı (sensor) hava yastığı

Detaylı

F KALDIRMA KUVVETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti

F KALDIRMA KUVVETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUET E HAREKET F KALDIRMA KUETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti 1 F KALDIRMA KUETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ)

Detaylı

SIFIR KARBONDİOKSİT SALINIMI

SIFIR KARBONDİOKSİT SALINIMI SIFIR KARBONDİOKSİT SALINIMI HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER SARP BARIŞ ORHON (7-E) ARDA KÖROĞLU (7-E) DANIŞMAN ÖĞRETMEN Meral BEŞİRACI İZMİR 2014 İÇİNDEKİLER 1. Proje özeti...2 2. Projenin amacı...2 3. Giriş...2-3

Detaylı

SINAV SÜRESİ 90 DAKİKADIR. BAŞARILAR

SINAV SÜRESİ 90 DAKİKADIR. BAŞARILAR FİZİKSEL KİMYA I FİAL SIAVI 0.0.0 : AD SYAD : İMZA SRU 5 Toplam PUA 0. Zn(k) + C(g) ----> Zn(g) + C (g) reaksiyonu için standart reaksiyon entalpisinin sıcaklığa bağımlılığı olduğuna göre reaksiyon için;

Detaylı

ÜNİTE 6. Gazlar. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler

ÜNİTE 6. Gazlar. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler ÜNİTE 6 Amaçlar Gazlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra, Maddenin diğer hallerine göre gazların farklılığını ve yaşamımızdaki önemini kavrayacak, Gazların gözlenen fiziksel özelliklerinin kinetik teori ile

Detaylı

KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL

KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL KÜRESEL ISINMA NEDĐR? Đnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi

Detaylı

KİMYASAL BİLEŞİKLER İÇERİK

KİMYASAL BİLEŞİKLER İÇERİK KİMYASAL BİLEŞİKLER İÇERİK Mol, Molar Kütle Kimyasal Formülden Yüzde Bileşiminin Hesaplanması Bir Bileşiğin Yüzde Bileşiminden Kimyasal Formülünün Hesaplanması Organik Bileşiklerin Kimyasal Bileşiminin

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Temel: 100 mol kuru su gazı. caklık k ve 5 bar basınc

Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Temel: 100 mol kuru su gazı. caklık k ve 5 bar basınc Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar 007 ÖRNEK 5-165 00 0 C sıcakls caklık k ve 5 bar basınc ncında nda olan bir kızgk zgın n buhar, 100 0 C sıcakls caklıkta kta olan kızgk zgın n kok kömürük üzerinden

Detaylı

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca GAZLAR-2. İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca GAZLAR-2. İnstagram:kimyaci_glcn_hoca GAZLAR-2 GERÇEK GAZLAR Gazların davranışlarını açıklayan kinetik teoriye göre; 1. Gaz tanecikleri çok küçük hacme sahip olduklarından kabın hacmine göre gaz taneciklerinin hacmi ihmal edilebilir. 2. Gaz

Detaylı

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 1) Suyun ( H 2 O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 10 6 m 3 olduğuna göre, birbirine komşu su moleküllerinin arasındaki uzaklığı Avagadro sayısını kullanarak hesap ediniz. Moleküllerin

Detaylı

MADDENİN FİZİKSEL HÂLLERİ GAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ

MADDENİN FİZİKSEL HÂLLERİ GAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ MADDENİN FİZİKSEL HÂLLERİ GAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ 1.MADDENİN GAZ HÂLİ: Bulunduğu hacmi doldurabilen ve bastırarak hacmi büyük ölçüde küçültülebilen akışkanlara GAZ denir. Gazların Genel Özellikleri:

Detaylı

Bazı işlemlerde kısaltma olarak (No: Avogadro sayısı) gösterilir. Bir atomun gram türünden miktarına atom-gram (1 mol atom) denir.

Bazı işlemlerde kısaltma olarak (No: Avogadro sayısı) gösterilir. Bir atomun gram türünden miktarına atom-gram (1 mol atom) denir. KİMYASAL HESAPLAMALAR MOL KAVRAMI Mol: 6,02.10 23 taneciğe 1 mol denir. Bu sayıya Avogadro sayısı denir. Bazı işlemlerde kısaltma olarak (No: Avogadro sayısı) gösterilir. 1 mol Mg atomu 6,02.10 23 tane

Detaylı

FOSİL YAKITLARIN YANMASI

FOSİL YAKITLARIN YANMASI Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve

Detaylı

ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI

ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ ÇALIŞMA YAPRAĞI REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER YASEMĐN KONMAZ 20338575 Çalışma Yaprağı Ders Anlatımı: REAKSĐYON HIZINA ETKĐ EDEN FAKTÖRLER: 1.Reaktif Maddelerin

Detaylı

Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması

Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması Hazırlayan: Kübra TOP 20534284 Deneyin Adı: OKSiJENiN SABUN KÖPÜĞÜNÜ ARTTIRMASI Deneyin Amacı: Hidrojen peroksitin parçalanmasıyla açığa çıkan Oksijenin

Detaylı

Vakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

Vakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Vakum Teknolojisi * Prof. Dr. Ergun GÜLTEKİN İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Giriş Bilimsel amaçla veya teknolojide gerekli alanlarda kullanılmak üzere, kapalı bir hacim içindeki gaz moleküllerinin

Detaylı

GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3

GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3 TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ-27 Kasım 2013 Bütün Şubeler GENEL KİMYA 101 ÖDEV 3 ÖNEMLİ! Ödev Teslim Tarihi: 6 Aralık 2013 Soru 1-5 arasında 2 soru Soru 6-10 arasında 2 soru Soru 11-15 arasında

Detaylı

FİZK Ders 1. Termodinamik: Sıcaklık ve Isı. Dr. Ali ÖVGÜN. DAÜ Fizik Bölümü.

FİZK Ders 1. Termodinamik: Sıcaklık ve Isı. Dr. Ali ÖVGÜN. DAÜ Fizik Bölümü. FİZK 104-202 Ders 1 Termodinamik: Sıcaklık ve Isı Dr. Ali ÖVGÜN DAÜ Fizik Bölümü www.aovgun.com http://fizk104.aovgun.com 1 Dersin İçeriği Bölüm A: Termodinamik 1.Sıcaklık 2.Isı ve Termodinamiğin 1. Kanunu

Detaylı

Soru No Program Çıktısı 3, ,10 8,10

Soru No Program Çıktısı 3, ,10 8,10 Öğrenci Numarası Adı ve Soyadı İmzası: CEVAP ANAHTARI Açıklama: Sınavda ders notları ve dersle ilgili tablolar serbesttir. Sorular eşit puanlıdır. SORU 1. Bir teknik sisteme 120 MJ enerji verilerek 80000

Detaylı

7. Bölüm: Termokimya

7. Bölüm: Termokimya 7. Bölüm: Termokimya Termokimya: Fiziksel ve kimyasal değişimler sürecindeki enerji (ısı ve iş) değişimlerini inceler. sistem + çevre evren Enerji: İş yapabilme kapasitesi. İş(w): Bir kuvvetin bir cismi

Detaylı

I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır.

I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır. I.10. KARBONDİOKSİT VE İKLİM Esas bileşimi CO2 olan fosil yakıtların kullanılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonu artmaktadır. Fosil yakıtlar, çoğu yeşil bitkilerin fotosentez ürünü

Detaylı

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ

GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ GIDALARIN BAZI FİZİKSEL NİTELİKLERİ 1 Gıdaların bazı fiziksel özellikleri: Yoğunluk Özgül ısı Viskozite Gıdaların kimyasal bileşimi ve fiziksel yapılarına bağlı olarak BELLİ SINIRLARDA DEĞİŞİR!!! Kimyasal

Detaylı

Toprakta Kireç Tayini

Toprakta Kireç Tayini Toprakta Kireç Tayini Toprakta kireç tayininde genellikle kalsimetre düzeneği kullanılır ve % kireç miktarı CaCO 3 cinsinden ifade edilir. Elde edilen veriler doğrultusunda toprakların kireç içeriğine

Detaylı

Termodinamik İdeal Gazlar Isı ve Termodinamiğin 1. Yasası

Termodinamik İdeal Gazlar Isı ve Termodinamiğin 1. Yasası İdeal Gazlar Isı ve Termodinamiğin 1. Yasası İdeal Gazlar P basıncında, V hacmindeki bir kaba konulan kütlesi m ve sıcaklığı T olan bir gazın özellikleri ele alınacaktır. Bu kavramların birbirleriyle nasıl

Detaylı

Bölüm 6 Çalışma Soruları

Bölüm 6 Çalışma Soruları Bölüm 6 Çalışma Soruları 6.1) Aşağıdaki dönüşümleri yapın. a) 0,850 atm --> torr b) 785 torr --> kilopaskal c) 655 mmhg --> atm d) 1,323 10 5 Pa --> atm e) 2,50 atm --> bar 6.2) a) Satürn ün en büyük uydusu

Detaylı

Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111

Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111 Sayfa 1 /10 Üçüncü Tek Saatlik Sınav 5.111 İsminizi aşağıya yazınız. Sınavda kitaplarınız kapalı olacaktır. 6 problemi de çözmelisiniz. Bir problemin bütün şıklarını baştan sona dikkatli bir şekilde okuyunuz.

Detaylı

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER

NOT: Toplam 5 soru çözünüz, sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR VE ÇÖZÜMLER Adı- Soyadı: Fakülte No : Gıda Mühendisliği Bölümü, 2015/2016 Öğretim Yılı, Güz Yarıyılı 00391-Termodinamik Dersi, Dönem Sonu Sınavı Soru ve Çözümleri 07.01.2016 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20)

Detaylı

Termal Genleşme İdeal Gazlar Isı Termodinamiğin 1. Yasası Entropi ve Termodinamiğin 2. Yasası

Termal Genleşme İdeal Gazlar Isı Termodinamiğin 1. Yasası Entropi ve Termodinamiğin 2. Yasası Termal Genleşme İdeal Gazlar Isı Termodinamiğin 1. Yasası Entropi ve Termodinamiğin 2. Yasası Sıcaklık, bir gaz molekülünün kütle merkezi hareketinin ortalama kinetic enerjisinin bir ölçüsüdür. Sıcaklık,

Detaylı

3.BÖLÜM: TERMODİNAMİĞİN I. YASASI

3.BÖLÜM: TERMODİNAMİĞİN I. YASASI 3.BÖLÜM: TERMODİNAMİĞİN I. YASASI S (k) + O SO + ısı Reaksiyon sonucunda sistemden ortama verilen ısı, sistemin iç enerjisinin bir kısmının ısı enerjisine dönüşmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Enerji sistemden

Detaylı

ÖN SÖZ. Üniversiteye hazırlık yolunda, yeni sınav sistemine uygun olarak hazırladığımız YKS Alan Yeterlilik

ÖN SÖZ. Üniversiteye hazırlık yolunda, yeni sınav sistemine uygun olarak hazırladığımız YKS Alan Yeterlilik ÖN SÖZ Sevgili Öğrenciler, Üniversiteye hazırlık yolunda, yeni sınav sistemine uygun olarak hazırladığımız YKS Alan Yeterlilik Testi Kimya Soru Bankası kitabımızı sizlere sunmaktan onur duyuyoruz. Başarınıza

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU TERMODİNAMİK Öğr. Gör. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU ISI Maddenin kütlesine, cinsine ve sıcaklık farkına bağımlı olarak sıcaklığını birim oranda değiştirmek için gerekli olan veri miktarına

Detaylı

Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ

Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ Bölüm 3 SAF MADDENİN ÖZELLİKLERİ 1 Amaçlar Amaçlar Saf madde kavramının tanıtılması Faz değişimi işleminin fizik ilkelerinin incelenmesi Saf maddenin P-v-T yüzeylerinin ve P-v, T-v ve P-T özelik diyagramlarının

Detaylı

Gazlar. Yoğunluk(g/L) H He N CO Hava(O 2 +4 N 2 ) O CO Cl

Gazlar. Yoğunluk(g/L) H He N CO Hava(O 2 +4 N 2 ) O CO Cl Bölüm 6 : Gazlar Gazların Kinetik Teorisi Basınç Hacim Sıcaklık Gazların Basınç-Hacim İlişkisi (Boyle Kanunu) Gazların Hacim-Sıcaklık İlişkisi(Charles Kanunu) Gazların Basınç-Sıcaklık İlişkisi Gazların

Detaylı

10. Sınıf Kimya Konuları KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE TEPKİME TÜRLERİ Kimyanın Temel Kanunları Kütlenin korunumu, sabit oranlar ve katlı oranlar

10. Sınıf Kimya Konuları KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE TEPKİME TÜRLERİ Kimyanın Temel Kanunları Kütlenin korunumu, sabit oranlar ve katlı oranlar 10. Sınıf Kimya Konuları KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE TEPKİME TÜRLERİ Kimyanın Temel Kanunları Kütlenin korunumu, sabit oranlar ve katlı oranlar kanunları Demir (II) sülfür bileşiğinin elde edilmesi Kimyasal

Detaylı

KİNETİK GAZ KURAMI. Doç. Dr. Faruk GÖKMEŞE Kimya Bölümü Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 1

KİNETİK GAZ KURAMI. Doç. Dr. Faruk GÖKMEŞE Kimya Bölümü Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 1 Maxwell - Boltzmann Enerji ve Hız Dağılımları İçinde N molekül bulunan ve toplam enerjisi E olan bir gaz düşünelim. Gaz içindeki her molekül başına düşen E/N ortalama enerjisi çoğu molekülün sahip olduğu

Detaylı

Sıvılar ve Katılar. Maddenin Halleri. Sıvıların Özellikleri. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN

Sıvılar ve Katılar. Maddenin Halleri. Sıvıların Özellikleri. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sıvılar ve Katılar MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sıcaklık düşürülürse gaz moleküllerinin kinetik enerjileri azalır. Bu nedenle, bir gaz yeteri kadar soğutulursa moleküllerarası

Detaylı

Atmosfer Kimyası Neden Önemli?

Atmosfer Kimyası Neden Önemli? ÇEV 715 Atmosfer Kimyası Özgür ZEYDAN (PhD.) http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Atmosfer Kimyası Neden Önemli? Atmosfere salınan antropojenik ve doğal emisyonların atmosferin fiziksel ve kimyasal yapısını

Detaylı

MADDENİN SINIFLANDIRILMASI

MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDE Saf madde Karışımlar Element Bileşik Homojen Karışımlar Heterojen Karışımlar ELEMENT Tek cins atomlardan oluşmuş saf maddeye element denir. ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ Elementler

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr ÇEV 3016 Hava

Detaylı

ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ

ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ ÇÖZELTİLERİN KOLİGATİF ÖZELLİKLERİ Çözeltilerin sadece derişimine bağlı olarak değişen özelliklerine koligatif özellikler denir. Buhar basıncı düşmesi, Kaynama noktası yükselmesi, Donma noktası azalması

Detaylı

4. Açısal momentum kuantum sayısı (,) 2 olan bir orbital türü ile ilgili, 5. Orbitaller Maksimum elektron sayısı

4. Açısal momentum kuantum sayısı (,) 2 olan bir orbital türü ile ilgili, 5. Orbitaller Maksimum elektron sayısı Kuantum Sayıları Ve rbitaller 1. Başkuantum sayısı (n) belirtilen temel enerji düzeylerinden hangisinde bulunabilecek maksimum orbital sayısı yanlış verilmiştir? Başkuantum sayısı (n) Maksimum orbital

Detaylı

Termodinamik Termodinamik Süreçlerde İŞ ve ISI

Termodinamik Termodinamik Süreçlerde İŞ ve ISI Termodinamik Süreçlerde İŞ ve ISI Termodinamik Hareketli bir pistonla bağlantılı bir silindirik kap içindeki gazı inceleyelim (Şekil e bakınız). Denge halinde iken, hacmi V olan gaz, silindir çeperlerine

Detaylı

I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ

I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ Meteorolojik şartlar, hava kirliliğinin sadece can sıkıcı bir durum veya insan sağlığı için ciddi bir tehdit olduğunu belirler. Fotokimyasal dumanın negatif etkileri

Detaylı

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ Bilim adamlarınca, geçtiğimiz yıllarda insan faaliyetlerindeki artışa paralel olarak, küresel ölçekte çevre değişiminde ve problemlerde artış olduğu ifade edilmiştir. En belirgin

Detaylı

BÖLÜM 6 PROSES DEĞİŞKENLERİNİN İNCELENMESİ

BÖLÜM 6 PROSES DEĞİŞKENLERİNİN İNCELENMESİ BÖLÜM 6 PROSES DEĞİŞKENLERİNİN İNCELENMESİ Kimya Mühendisi, bir prosesin belirlenen koşullarda çalışıp çalışmadığını denetlemek için, sıcaklık, basınç, yoğunluk, derişim, akış hızı gibi proses değişkenlerini

Detaylı

Maddenin. Halleri-1. Gazların Genel Özellikleri

Maddenin. Halleri-1. Gazların Genel Özellikleri Maddenin 2010 Halleri-1 Gazların Genel Özellikleri 1. AŞAĞIDA VERİLEN İFADELERİN DOĞRU YA DA YANLIŞ OLDUĞUNU YAZINIZ? 1. Taneciklerinin bir birinden etkilenmediği varsayılan maddenin haline gaz hali denir.

Detaylı

ÇEV 715 Atmosferin Yapısı ve Hava Kirliliği Meteorolojisi. Özgür ZEYDAN (PhD.)

ÇEV 715 Atmosferin Yapısı ve Hava Kirliliği Meteorolojisi. Özgür ZEYDAN (PhD.) ÇEV 715 Atmosferin Yapısı ve Hava Kirliliği Meteorolojisi Özgür ZEYDAN (PhD.) http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Atmosferin Yapısı Hava kirliliğinin oluşumu, etkileri ve kontrol yöntemlerini belirleyebilmek:

Detaylı

3. Kimyasal Bileşikler

3. Kimyasal Bileşikler TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi 3. Kimyasal Bileşikler Mol kavramı ve kimyasal bileşikler Kimyasal Bileşik Formülleri (Kaba vs Molekül Formülü) Yüzde bileşimin hesaplanması Yakma analizi TOBB Ekonomi

Detaylı

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi

Hidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi KİMYASAL DENKLEMLER İki ya da daha fazla maddenin birbirleri ile etkileşerek kendi özelliklerini kaybedip yeni özelliklerde bir takım ürünler meydana getirmesine kimyasal olay, bunların formüllerle gösterilmesine

Detaylı

Ünite GAZLAR. ünite BÖLÜMLER. Bölüm 1: Gazların Özellikleri. Bölüm 2: Gaz Kanunları. Bölüm 3: İdeal Gaz Denklemi

Ünite GAZLAR. ünite BÖLÜMLER. Bölüm 1: Gazların Özellikleri. Bölüm 2: Gaz Kanunları. Bölüm 3: İdeal Gaz Denklemi Ünite ünite 3 GAZLAR BÖLÜMLER Bölüm 1: Gazların Özellikleri Bölüm 2: Gaz Kanunları Bölüm 3: İdeal Gaz Denklemi Bölüm 4: Kinetik Teori ve Difüzyon Kanunları Bölüm 5: Gerçek Gazlar Bölüm 6: Gaz Karışımları

Detaylı

KYM 101 KİMYA MÜHENDİSLĞİNE GİRİŞ PROBLEM SETİ

KYM 101 KİMYA MÜHENDİSLĞİNE GİRİŞ PROBLEM SETİ KYM 101 KİMYA MÜHENDİSLĞİNE GİRİŞ PROBLEM SETİ 1. Aşağıda verilen birim çevirme işlemlerini yapınız. a) 554 m 4 day. kg cm 4 min. g (38472.2 cm4 min. g ) b) 5.37x10 3 kj min hp (120 hp) c) 760 miles h

Detaylı

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi www.nazifealtin.wordpress.com MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bir maddeyi diğerlerinden ayırmamıza ve ayırdığımız maddeyi tanımamıza

Detaylı

MADDENİN HALLERİ. Gazların sıkıştırılabilme özelliği, gaz molekülleri arasındaki boşlukların büyük olmasından kaynaklanır.

MADDENİN HALLERİ. Gazların sıkıştırılabilme özelliği, gaz molekülleri arasındaki boşlukların büyük olmasından kaynaklanır. MADDENİN HALLERİ GAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ Gaz hali genel olarak molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği bir haldir. Gaz molekülleri birbirine uzak olduğu için aralarında

Detaylı

STOKİYOMETRİ. Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi

STOKİYOMETRİ. Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi STOKİYOMETRİ Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi Sülfür oksijen içerisinde yanarak kükürt dioksit oluşturur. Modeller elementel sülfürü (S8), oksijeni ve kükürt dioksit moleküllerini göstermektedir. Her

Detaylı

Hava Kirliliği Nedir;

Hava Kirliliği Nedir; Hava Kirliliği Nedir; Canlıların sağlığını olumsuz yönde etkileyen ve/veya maddi zararlar meydana getiren havadaki yabancı maddelerin, normalin üzerindeki miktar ve yoğunluğa ulaşmasıdır. Bir başka deyişle

Detaylı