Türkiye de Sağlık Yatırımları Ecz. Halil Tunç Köksal Genel Sekreter Yardımcısı

Transkript

1 Türkiye de Sağlık Yatırımları Ecz. Halil Tunç Köksal Genel Sekreter Yardımcısı SEPD III. Sempozyumu Sağlık Politikalarının Yeni Gündemi: Sağlık Yatırımları 4 Aralık 2015

2 Dünya da ve Türkiye de İlaç Pazarı

3 2014 Dünya İlaç Pazarı Dünya İlaç Pazarı 2014 yılında 934,4 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye 2014 yılında dünyada 17. sıradadır Milyar Dolar Kaynak: IMS 3

4 Türkiye İlaç Pazarı TL (milyar) Kutu (milyar) ,49 1,57 1,72 1,77 1,77 1,82 %22,1 %2,7 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 8 1, %10,6 %8,8 13,2 13,1 13,3 12,7 13,4 14, ,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Toplam Satış Değeri Toplam Satış Miktarı Kaynak: IMS, IEIS 4

5 Pazar Büyüklüğünün Yıllara Göre Değişimi Milyar TL Toplam Pazar Reçeteli Geri Ödemeli İthal İmal Referans Eşdeğer ,20 12,34 12,49 7,48 5,72 8,86 3, ,60 13,02 13,02 8,49 6,11 9,65 4,10 Nominal Değişim Reel Değişim %10,6 %5,5 %4,3 %13,5 %6,8 %8,9 %6,7 -%23,1 -%26,6-27,5% -%21,1 -%25,7 -%24,3 -%25,8 Referans-Eşdeğer Ürünler Alt Dağılımları Referans İlaç Eşdeğer İlaç Yıl İthal İmal İthal İmal İthal İmal İthal İmal Kutu (mn) 37% 63% 48% 52% 6% 94% 3% 97% TL (mn) 75% 25% 78% 22% 12% 88% 6% 94% Kaynak: IMS, IEIS 5

6 Toplam Pazar Kutu Değer 100% 100% 7,5% 10% Diğer 5,7% 10% Diğer 0,8% 90% 2,3% 2% Reçetesiz 90% 1% Reçetesiz 90,2% 88% Reçeteli 93,5% 89% Reçeteli 80% % Diğer Ürünler: Tıbbi mamalar, farmasötik formdaki bazı tıbbi cihazlar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı izinli besin takviyeleri. Kaynak: IMS, IEIS 6

7 Referans-Eşdeğer Ürünler Pazar Payı 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Kutu 49% 49% 51% 51% Referans Eşdeğer 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Değer 70% 70% 30% 30% İthal-İmal Ürünler Pazar Payı Referans Eşdeğer 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Kaynak: IMS, IEIS Kutu 22% 27% 78% 73% İthal İmal 7 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Değer 57% 58% 43% 42% İthal İmal

8 13,20 12,34 13,06 12,05 13,33 12,09 12,68 11,37 13,41 12,06 14,60 13,02 28,81 32,51 36,50 44,11 49,89 57,91 54,02 61,68 68,61 74,19 84,39 94,75 Kamu Sağlık Harcamaları 100 Milyar TL TUİK sağlık harcaması SGK Sağlık Harcaması İlaç Harcamaları Reçeteli Pazar İlaç Harcamaları Kaynak: Kaynak: IMS, İEİS, TÜİK 8

9 Endüstrimizin Tarihçesi Eczanelerde ilaç üretimi sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar " Kanunu Marshall Yardımları Modern ilaç üretim tesisleri Fiyat Kararı: Maliyet + Depocu Karı+ Eczacı karı GMP Yönetmeliği İlaç mevzuatının oluşturulması İkinci modernleşme hamlesi Türkiye nin Gümrük Birliği ne dahil olması İlaca patent koruması Referans Fiyat Sistemi Ruhsatlandırma Yönetmeliği Veri münhasıriyeti Sosyal Güvenlik Reformu İthal ilaçlarda GMP uygulaması Dünyada ekonomik kriz Global Bütçe uygulamasına geçiş Global Bütçe ve Mali Sonuçlar ı 9

10 Global Bütçe 2009 yılındaki küresel ekonomik kriz etkisiyle kamu finansmanı üzerinde oluşan mali baskı sonrasında hayata geçirildi dönemi ve devam eden üçer yıllık periyotlar dahilinde uygulanmaktadır İlaç harcamalarına odaklı maliyet kontrol mekanizmaları ile yönetilmektedir Sağlanan hizmetin kapsamı ve kalitesi ile örtüşmeyen bir bütçe temeli Sürekli düşen fiyatlar DAD etkisi Artan iskontolar 10

11 İEİS 2023 Vizyonu 11

12 Raporumuz neye odaklanıyordu? İlaç endüstrisi, Türkiye için stratejik bir alandır Kimya sektörünün altında bir alt sektör konumlaması yanlıştır, kendi başına ele alınmalıdır Küresel bir ilaç endüstrisi olma potansiyeli vardır. Bunun için dört kritik alanda çalışma yapılmalıdır Ar-Ge yetkinliği İhracat Rekabetçi maliyet yapısı Sürdürülebilir bir iç pazar 12

13 Türkiye ilaç endüstrisinin hedeflerini belirledik AR-GE İHRACAT Ar-Ge yetkinliğimizin artırılarak özellikle biyoteknoloji alanında daha yüksek katma değerli ürünler üretilmesi. Endüstrimizin küresel bir ilaç üreticisi ve ihracatçısı konumuna gelmesi. 13

14 Benzer hedefler kamu strateji belgelerinde de yer aldı İlaç Sektörü Strateji Belgesi yayınlandı İlaç sanayini uluslararası rekabet gücüne sahip bir endüstri haline getirmek 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı ve Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı Orta vadede yerli üretim kapasitesinin artırılması, Ar- Ge ve girişim ekosisteminin geliştirilmesi Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi Sağlık alanının öncelikli alan olması Sağlık ve biyoteknoloji alanında araştırma altyapılarının kurulması, geliştirilmesi ve desteklenmesi 14

15 Bu doğrultuda önemli adımlar atıldı TÜBİTAK ve Kalkınma Bakanlığı ilaçta Ar-Ge yi destekleyecek çağrılar açtı Ar-Ge merkezi lisansı almak için gerekli olan çalışan sayısı 50 den 30 a indirildi Akredite Ar-Ge merkezi sayısı 4 ten 13 e yükseldi Hammadde ve ara maddelerin KDV oranları %8 e indirildi 15

16 İhracatımız yükselme trendine girdi $ (Milyar) Oran ,18% 18,05% 16,54% 12,78% 12,18% 10,71% 4,43 4,79 5,09 4,35 4,50 4,74 0,47 0,61 0,62 0,72 0,82 0, % 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% İhracat İthalat İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Kaynak: TÜİK 16

17 İhracatımız yükselme trendine girdi Endüstrimizin ürünleri AB başta olmak üzere 170 ülkeye ihraç edilmektedir Dış Ticaret (Milyon $) Ocak-Ekim Değişim 80% 70% Türkiye Toplam İhracat ,2% Eczacılık Ürünlerinde İhracat ,2% Türkiye Toplam İthalat ,0% Eczacılık Ürünlerinde İthalat ,2% Türkiye toplam Dış Ticaret Hacmi Eczacılık Ürünlerinde Dış Ticaret Hacmi ,1% ,6% Türkiye Dış Ticaret Dengesi ,2% Eczacılık Ürünlerinde Dış Ticaret Dengesi ,4% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 66,0% 69,6% Türkiye İhr./İth Karşılama Oranı (%) 17,90% 19,8% Eczacılık Ürünlerinde İhr./İth Karşılama Oranı (%) Ocak-Ekim 2014 Ocak-Ekim 2015 Kaynak: TÜİK 17

18 Türkiye İlk 10 İhracat Pazarımız (1000 $) # Ülkeler Güney Kore İsviçre Almanya Irak İran Rusya Federasyonu ABD Azerbaycan KKTC İngiltere Kaynak: TÜİK 18

19 Endüstrimizin Yapısı Türkiye ilaç endüstrisi, uluslararası standartlarda üretim yapan 65 tesisi, yaklaşık 300 kuruluş ve 30 bin çalışanı ile 11 binden fazla ürünü halkımızın hizmetine sunmaktadır 70 Üretim tesisi 12 Hammade Üreten Firma 70 Üretim Yapan Firma toplam Toplam 13 Çok uluslu Yerli 2 0 Toplam 3 Çok Uluslu Yerli 10 0 Toplam 12 Çok Uluslu Yerli Kaynak: İEİS 19

20 Ancak bu konuda kamu arasında ortak ve dengeli bir politika oluşturulamadı Endüstrimizin stratejik önemi sanayinin gelişiminden sorumlu kamu otoritelerimiz tarafından kabul edildi ve bu konuda destekleyici adımlar atıldı Sağlanan desteklere rağmen kamu finansmanından sorumlu otoriteler tarafından yaratılan fiyat baskısı nedeniyle endüstri hedeflenen sıçramayı yapamadı 20

21 Kamu İlaç Harcamalarının GSYİH a Oranı 0,018 Share 1,69% 0,013 1,36% 1,34% 1,33% 1,32% 1,44% 1,42% 1,40% 1,39% 1,22% 1,36% 1,02% 1,01% 1,00% 0,99% 0,008 1,00% 0,98% 0,93% 1,00% 0,99% ,96% Bütçe/OVP GSYİH İlaç Harcaması/GSYİH Kaynak: TÜİK, BUMKO 21

22 3,092 1,9595 2,00 2,0787 Kur Değişimi 22 Kaynak: TCMB, İEİS 1,8 2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4 3, Uygulanan Gerçekleşen Euro/TL 11-15

23 Kümelenme Destek Programı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından oluşturulan Kümelenme destek programının yönetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır Programın amacı: Ulusal Sanayi Strateji Belgesi nin çizdiği çerçeve kapsamında, Türk Sanayisinin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğinin yükseltilmesine ve ağırlıklı olarak yüksek teknolojili ürünleri üreten, nitelikli işgücüne sahip ve aynı zamanda çevreye ve topluma duyarlı bir yapıya dönüştürülmesi 1. Çağrı: 24 Ekim Çağrı: 7 Şubat

24 Kümelenme Birlikteliği Sendikamızın koordinatörlüğünde oluşturulan İlaç Endüstrisi Kümesine; 38 İlaç Firması 4 Sivil Toplum Kuruluşu 4 Üniversite 4 İlaç Sektörü Dışı Firma 1 Kamu Kurumu katılım sağlamış ABD Farmakopesi de dışarıdan destek sağlamıştır Başvurumuz ön değerlendirmeden en yüksek puanı alarak geçmiş ve Seçici Kurul tarafından yapılacak son değerlendirmeye girmeye hak kazanmıştır 24

25 Kümelenme Birlikteliği Katılımcıları Üyemiz Olan İlaç Firmaları 28 Firma Abbott Laboratuarları Abdi İbrahim İlaç Adeka İlaç Ali Raif İlaç Berko İlaç Bilim İlaç Biofarma İlaç Centurion Pharma İlaç Dem İlaç Drogsan İlaçları Eczacıbaşı Monrol Nükleer Ürünler EİP Eczacıbaşı İlaç Pazarlama Ekin Kimya Farma-Tek İlaç Generica İlaç İlko İlaç Keymen İlaç Liba Laboratuarları Med İlaç Nobel İlaç Pharmactive İlaç Recordati İlaç Sandoz İlaç Sandoz Syntek İlaç Hammaddeleri Turgut İlaçları Tüm Ekip İlaç Vem İlaç World Medicine İlaç 25 Üyemiz Olmayan İlaç Firmaları 10 Firma Atabay İlaç Deva Holding Has Biotech İlaç İbrahim Ethem Ulagay İlaç Mustafa Nevzat İlaç Onko İlaç Pharmavision Sanovel İlaç Santa Farma İlaç TR Pharm İlaç Sivil Toplum Kuruluşları İEİS İSO TEPAV İKEV Üniversiteler Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi DEPARK A.Ş ARGEFAR Kamu Kurumları İstanbul Kalkınma Ajansı Diğer Özel Sektör Kuruluşları İZAYDAŞ Konya Şeker McKinsey Danışmanlık Anadolu Cam

26 Türkiye İlaç İhracatçılar Platformu 2012 yılında ilaç endüstrimizin dünyanın önde gelen ihracatçılarından birisi konumuna gelebilmesini sağlamak amacıyla kuruldu. Platformda 24 İEİS üyesi, 7 İEİS üyesi olmayan, toplam 31 firma bulunuyor 26

27 Temel Faaliyetleri Türkiye ilaç endüstrisinin ihracatının artırılması için politika ve stratejiler geliştirilmesi İlaç endüstrimizin bilinirliğinin artırılması, ülkemizde üretilen ilaçlara ilişkin olumlu algının yaygınlaştırılması için çalışmalar yapılması Endüstrinin tanıtımına yönelik iletişim faaliyetleri gerçekleştirilmesi Hedef pazarlar için stratejiler belirlenmesine yönelik araştırmalar yapılması Hedef pazarlarda ve ülkemizde fuar, ticari heyet organizasyonları gibi etkinlikler düzenlenmesi, mevcut etkinliklere katılım sağlanması 27

28 Temel Faaliyetleri Platform faaliyetlerine yönelik stratejik desteklerini sağlamak amacıyla ülkemizdeki ilgili resmi otoritelerle düzenli iletişim kurulması İlgili sektör kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile ortak çalışmalar yapılması Yurtdışındaki firmalardan ve kuruluşlardan gelen işbirliği taleplerinin Platform üyelerine iletilmesi, Endüstrinin ihracatının geliştirilmesi amacıyla, Ar-Ge çalışmalarının teşvik edilmesinin sağlanması Platform üyeleri ve hedef pazarlardaki otoriteler arasındaki ilişkilerin geliştirilerek, üretim tesislerinin onay almasının kolaylaştırılması, mevzuatta karşılaşılan sorunların giderilmesi 28

29 Mevcut politikalarla 2023 hedeflerine ulaşmak? Durum ilaç sektörünün tüm bileşenleri açısından sürdürülemez hale gelmiştir Gerek yurtiçi üretim gerekse ihtiyaç duyulan ürünlerin ithalatında aksamalar yaşanmaktadır Bu ortamda birçok yatırım kararı ertelenmektedir Sektörde işten çıkarmalar yaşanmaktadır Bu şekilde yürütülen ilaç politikası uzun vade de kamu için de riskler yaratmaktadır 29

30 İlaç Firmaları Bakımından Uygulama Sonuçları Net Satışlar Reel Değişimi ( ) 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% 39,9% 43,6% İlaç İmalat Kimya -32,0% İmalat Kimya İlaç Net satışlar reel olarak %32 gerilerken, imalat sanayi genelinde ve kimya sektöründe sırasıyla %40 ve %44 oranında büyümüştür Kaynak: BSTB Girişimci Bilgi Sistemi 30

31 İlaç Firmaları Bakımından Uygulama Sonuçları Öz Kaynaklar Reel Değişimi ( ) 25% 15% 5% 9,9% 21,5% İlaç -5% İmalat Kimya -15% -17,6% -25% İmalat Kimya İlaç Bu erozyon, sektörün orta vadede Ar-Ge hedeflerini destekler nitelikte değildir Kaynak: BSTB Girişimci Bilgi Sistemi 31

32 İlaç Firmaları Bakımından Uygulama Sonuçları Faaliyet Kârı / Net Satışlar ( ) 10% 8% 6% 4% 2% 0% 5,8% 7,2% 8,5% 6,2% 9,4% 4,3% İmalat Kimya İlaç Hem imalat sanayi genelinde, hem de kimya sektöründe faaliyet karlılığı 2013 yılında 2009 a göre artarken, ilaç sektöründe yarı yarıya azalmıştır Kaynak: BSTB Girişimci Bilgi Sistemi 32

33 İlaç Firmaları Bakımından Uygulama Sonuçları Net Kârlılık / Öz Kaynak ( ) 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% 6,0% 7,1% 10,8% 7,0% 14,0% imalat kimya ilaç -2,4% 2013 yılında imalat sanayi ve kimya sektörü 2009 yılına göre net karlılığını artırırken, ileri teknoloji sınıfındaki ilaç sektörü konsolide olarak zarar etmiştir Kaynak: BSTB Girişimci Bilgi Sistemi 33

34 64.Hükümet Programı İstikrarlı ve Güçlü Ekonomi Yüksek ve istikrarlı büyümeye yönelik temel strateji, özel sektör öncülüğünde, dışa açık ve rekabetçi üretim yapısının geliştirilmesi Özel sektör yatırımlarının artırılması yoluyla imalat sanayinin GSYH içindeki payının yükseltilmesi ve işgücü verimliliğinin geliştirilmesi Cari açığın kalıcı çözümüne yönelik politika ve önlemler hayata geçirilecek Beşeri sermayenin geliştirilmesine yönelik eğitim politikaların yanı sıra, uygun çalışma ortamı sağlanarak nitelikli insan gücünün ülkemize çekilmesi sağlanacak 34

35 64.Hükümet Programı İstikrarlı ve Güçlü Ekonomi Üretken alanlara yeni uluslararası doğrudan yatırım girişlerinin artması sağlanarak hem teknoloji transferi yoluyla verimliliği artırıcı, hem de doğrudan istihdam yaratıcı sonuçlar elde edilerek, büyümeye katkı sunulacak Yeni yatırımlar ve imalat sanayide yaşanacak dönüşümlerle mal ihracatında uzun dönemli hedef, dünya ihracatından yüzde 1,5 pay almak Büyük ölçekli yatırımlar ve stratejik sektörler teşvik edilmeye devam edilecek İhracat desteklerinde etkililik esas alınacak, gelişme potansiyeli olan sektörlere öncelik verilecek 35

36 64.Hükümet Programı Yatırımlar Özel yatırımların teşvikine yönelik uygulamalarda verimlilik ilkeleri gözetilerek katma değer ve ihracat artışına yönelik yatırım alanlarına öncelik verilecek İş ve yatırım ortamına ilişkin altyapı geliştirilecek İstihdam İstihdamın nitelikli bir biçimde artırılması ve piyasanın düzgün işlemesine yönelik hazırlanan İşgücü Piyasasının Etkinleştirilmesi Öncelikli Dönüşüm Programı hayata geçirilecek 36

37 64.Hükümet Programı Bilim, Teknoloji ve Yenilikçi Üretim Ülkenin kalkınmasına daha fazla ivme sağlayacak yüksek katma değerli alanlara odaklanılacak Öncelikli Teknoloji Alanlarında Ticarileştirme Öncelikli Dönüşüm Programı ile temel hedefler, teknolojik ürün ve marka sayısını artırmak, araştırma ve yenilik merkezlerini güçlendirmek, nitelikli insan sayısını artırmak ve yenilikçi girişimciliği geliştirmek Sağlık, enerji, uzay ve savunma sektörleri gibi öncelikli sektörlerde teknolojik ürün yatırımları ve kümelenme çalışmaları desteklenecek 37

38 Sanayi Politikaları 64.Hükümet Programı Sanayide dışa dönük bir yapı içinde, Ar-Ge, yenilik ve nitelikli işgücüne dayalı yüksek katma değerli mal üreten şirketlere sahip, orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Avrasya nın üretim merkezi haline gelmiş bir ülke olma vizyonuyla hareket edilecek Sanayi girdilerinin ülke içinden karşılanma oranının artırılmasını teminen, yüksek yatırım gerektiren ara malı ve sanayi hammaddelerinin üretimine öncelik verilecek Yatırım mallarının ve ara malların vadeli ithalatında KKDF oranı %6 dan %0 a indirilerek sanayicinin girdi maliyeti azaltılacak 38

39 Beklentiler Maliyet odaklı tedbirlerden vazgeçilerek, hastanın ilaca erişiminin teminat altına alınması ve sürdürülebilir bir sağlık sisteminin hayata geçirilmesi Yerli üretimin, Ar-Ge faaliyetlerinin ve ihracatın desteklenmesine yönelik fiyat ve geri ödeme politikalarının hayata geçirilmesi Yabancı yatırımların ülkemize çekilmesi 39

40 Pharmaceutical Manufacturers Association of Turkey / İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS)