Ekonomi Bülteni 25 Mart 2013, Sayı: 11 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr.

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 11 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Euro Bölgesi nde üretim daralmaya devam ediyor. Euro Bölgesi üretim PMI endeksleri beklentilerin altında açıklandı. Mart ayı öncü verilerine göre Euro Bölgesi Üretim PMI endeksi 48.2 olan beklentinin altında 46.6 olarak açıklandı ve böylece Ekim 212 den bu yana yükselen endeks sert bir düşüş yaşamış oldu. 5 nin altının daralmayı işaret ettiği endeks Euro Bölgesinde imalat sektörünün bir önceki aya göre daha büyük bir oranda daraldığının sinyalini verdi. Euro Bölgesinin en büyük ekonomisi Almanya da ise geçtiğimiz ay 12 ay sonra ilk kez 5 nin üzerine çıkarak olumlu sinyaller vermesinin ardından Mart öncü verisi beklenmedik bir şekilde 48.9 a gerileyerek bu yılın en kötü performansına işaret etti. Fransa da ise bir önceki ay ile aynı oranda açıklanan endeks ülkenin üretim sanayinin sert bir oranda daralmaya devam ettiğinin göstergesi oldu. Almanya da güven endeksleri geriliyor. Almanya da iş dünyasının güveninin ölçüldüğü IFO İş Dünyası Eğilim anketi Mart ayında 17.6 olan beklentilerin altında 16.7 olarak açıklandı. Şubat ayında 17.4 değerini alan endeks son 5 aydır ilk kez gerilemiş oldu. Tahminlerin altında kalan üretim PMI endeksinin ardından IFO endeksinin de beklenmedik bir şekilde gerilemesi Almanya nın son çeyrekteki zayıf ekonomik aktiviteden hızlı bir şekilde toparlanmayacağı yönünde soru işaretlerine neden oldu. FED gevşek para politikasına devam edecek. FED, FOMC toplantısı sonucunda beklentiler dahilinde politika faizini değiştirmedi ve bir önceki toplantıda olduğu gibi belirlenen işsizlik oranı ve enflasyon eşikleri doğrultusunda faizi %-.25 de sabit tutmaya devam edeceklerini açıkladılar. Karar açıklamasında ekonomik aktivite, istihdam ve konut sektöründeki toparlanma ve enflasyonun seyri konusunda benzer söylemler kullanıldı. 212 nin son çeyreğindeki duraksamanın ardından ekonomik aktivitenin ılımlı bir büyüme trendi içerisinde olduğuna değinilirken, son aylarda işsizlik oranında görülen düzeltme hareketine karşın halen yüksek seviyelerde kaldığı tekrarlandı. Konut sektöründeki toparlanmanın güç kazanmaya devam ettiği, hanehalkı tüketimi ve yatırım harcamalarında da bir ilerleme kaydedildiği belirtildi. FED in faiz oranlarını beklentiler dahilinde tutmasının yanı sıra, FOMC tahminlerinin işsizlik oranının 215 yılında belirlenen eşiğe gerileyebileceğine işaret etmesi politika faiz oranının bu süreye kadar tarihi düşük seviyede kalacağına işaret ediyor. ABD de istihdam piyasası ılımlı toparlanma içerisinde. ABD de haftalık işsizlik maaşı başvuruları 16 Mart ile biten haftada bir önceki haftaya göre 2 bin kişilik bir artış kaydetmesine karşın 34 bin adet olan beklentilerin altında 336 bin adet olarak açıklandı. 4 bin adetin altında seyreden başvuru sayısının istihdam piyasasının toparlandığına işaret ettiği kabul edilirken, 4 haftalık ortalama 75 kişi daha azalarak bin kişiye kadar geriledi. Ilımlı toparlanma eğilimi içinde olan istihdam piyasasında halen yüksek seviyelerdeki işsizlik oranı (%7.7) nedeniyle beklentilerden iyi gelen veriler FED in aylık 85 milyar $ lık tahvil alım programını yakın bir zaman içinde durdurmayacağı beklentisini değiştirmedi. ABD Konut Sektörü pozitif görünümünü koruyor. ABD de yeni konut inşaat başlangıçları Şubat ayında beklentilerin bir miktar üzerinde 917 bin adet olarak açıklandı. Bir önceki aya göre sınırlı bir artış göstermesine karşın inşaat başlangıçları 212 yılının Şubat ayına göre %28 artış göstermiş durumda. Ayrıca önümüzdeki dönemdeki aktivitenin öncüsü olan yeni inşaat ruhsatları 925 bin adet olan beklentilerin üzerinde 946 bin adet olarak açıklandı ve Haziran 28 den bu yana en yüksek değerine ulaştı. Bir diğer konut sektörü verisi olan 2.el konut satışları Ocak ayına göre %.8 lik bir artış ile mevsimsellikten arındırılmış olarak 4.98 milyon adete yükseldi ve Kasım 29 dan bu yana en yüksek değerine işaret etti. ABD de uzun süredir toparlanma trendi içerisinde olan ve 25 yılından sonra 212 nin son çeyreğinde ilk kez ABD ekonomik büyümesine pozitif katkı yapan konut sektöründeki pozitif resim devam ediyor. Hindistan Merkez Bankası Faiz İndirdi. Hindistan Merkez Bankası politika faiz oranını ekonomik aktiviteyi canlandırmak için 25 baz puan indirerek %7.5 olarak açıkladı. Hindistan 212 nin son çeyreğinde %4.5 luk büyüme oranıyla son 15 çeyreğin en kötü performansını sergilemişti. Merkez Bankası faiz kararı açıklamasında yüksek seyreden enflasyon oranının ve cari açığın önümüzdeki dönemde daha fazla indirim için elini zora soktuğunun sinyallerini de verdi. G.Kıbrıs a yönelik endişeler risk iştahını azalttı. G.Kıbrıs ın 1 milyar luk yardım paketinin şartı olan 1 bin nun üzerindeki mevduatlara %9.9 ve altındaki mevduatlara da (2 bin ya kadar olanlar hariç) %6.75 oranında uygulanması istenen vergileri reddetmesinin ardından yeni planlar hakkında belirsizlik devam ediyor. Muhtemel yeni planın içinde 26 Mart tarihine kadar kapalı olan bankaların açılmasından sonra yüklü miktarda mevduat çıkışını önlemek için geçici önlemler alınması da söz konusu. Bu önlemlerin sadece yurt dışındaki mevduat sahiplerini değil, G.Kıbrısta yaşayan yabancı ve yerli mevduat sahiplerini de etkileyeceği belirtiliyor. Ayrıca kredi derecelendirme kuruluşu S&P ülke bankacılık sektöründeki görünümün giderek kötüleşmesi gerekçesiyle kredi notunu CCC+ dan CCC ye düşürdü ve görünümünü negatif olarak belirledi. Ülkede yaşanan gelişmeler geçtiğimiz hafta risk iştahının azalmasında önemli rol oynadı. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Bütçe Dengesi, Şubat yılı Şubat dönemine ait Merkezi Yönetim Bütçe gerçekleşmeleri bütçe tarafında olumlu bir tabloyu işaret etti. Geçtiğimiz ayın yılın Şubat ayında 2.6 milyar TL açık veren bütçe bu yılın aynı dönemde 1.4 milyar TL lik bir açık verdi. %45 oranında azalan bütçe açığında vergi gelirlerinde görülen artış ve faiz harcamalarında görülen düşüş etkili oldu. Şubat ayında son aylarda olduğu gibi bütçe gelirleri, giderlere kıyasla daha hızlı Merkezi Yönetim Bütçesi (Milyar TL) Şubat 12 Şubat 13 Nominal Şubat 12 Şubat 13 Nominal Şubat 12 Şubat 13 Nominal Aylık Aylık Değ. (%) Yıl. Bugüne Yıl. Bugüne Değ.(%) 12 Aylık 12 Aylık Değ. (%) Harcamalar % % % Faiz Dışı % % % Personel Gid % % % Mal&Hizm. Alım % % % Cari Transferler % % % Sermaye Gid % % % Faiz Harcamaları % % % Gelirler % % % Vergi Gelirleri % % % Gelir Vergisi 4 4 6% 9 1 1% % KDV % % % ÖTV % % % İthalde KDV % % % Bütçe Dengesi % NA % Faiz Dışı Denge % % % arttı. Vergi artışlarının etkili olduğu gelir verileri iç talep tarafında ivmelenme yaşandığını teyit etti. İthalde alınan KDV geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %55 oranında artarken, ÖTV ve KDV lerin sırasıyla %25 ve %18 oranında arttığı görüldü. 213 in ilk iki ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine görülen 13.7 milyar TL lik artışta vergi gelirlerinin yanında 4.7 milyar TL lik özelleştirme gelirleri de etkili oldu. Gider tarafı incelendiğinde faiz dışı harcamalar geçtiğimiz yıla göre %34 oranında önemli artış gösterirken, hükümet müdahalesinin göreceli olarak sınırlı olduğu kalemlerin yer aldığı Cari Transferler kalemindeki artışlar ve %16 lık artış gösteren personel giderleri etkili oldu. Diğer taraftan faiz harcamalarında görülen %42 lik düşüş Şubat ayında harcamaların gelirlere göre daha sınırlı bir artış göstermesinde etkili oldu. Şubat ayındaki %41 lik düşüşe rağmen yılın ilk iki ayı göz önüne alındığında Faiz Dışı Fazla nın 14.7 milyar TL ye ulaşarak bütçe hedefinin %77 sine şimdiden ulaşmış durumda. Faiz dışı fazla ve ekonomik aktivitedeki toparlanmaya paralel vergi gelirlerinin artması bütçe açısından olumlu bir tablo ortaya koymasına rağmen, özellikle faiz dışı harcamalar tarafında görülen artışlar önümüzdeki dönemde bütçe açısından risk unsuru oluşturmaya devam ediyor. Kapasite Kullanım Oranı, Mart 213 Kasım ayından bu yana toplamda 2.7 puan gerileyen Kapasite Kullanım Oranı (KKO) Mart ayında.5 atış göstererek 72.7 olarak gerçekleşti. KKO Nisan 212 den bu yana en sert çıkışını yapmasına rağmen halen geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre.4 puanlık bir düşüşü işaret ediyor. Mevsimsellikten arındırılmış KKO da ise yaşanan artış daha belirgin oldu. Endeks Mart ayında %73.3 den %74 e yükselirken, son iki ayda görülen artış.9 puana ulaştı. Veriler mal gruplarına göre incelendiğinde Dayanıklı Tüketim Malları KKO su bir önceki aya göre 2.9 puan artarak en sert çıkışı yaparken en sert düşüş ise aynı dönemde 1.5 puan gerileyen Gıda ve İçecekler tarafında görüldü. Diğer yandan Reel Kesim Güven Endeksi de Mart ayında 4.6 puan artış ile son dokuz ayın en yüksek seviyelerine çıkarak bütçe ve KKO verileri ile beraber ekonomik aktivitenin hızlandığına yönelik sinyaller vermiş oldu. (%) Kapasite Kullanım Oranı, (ağırlıklı ortalama) Mart 8 Mart 9 Mart 1 Mart 11 Mart 12 Mart 13 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Emtia End. Altın 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) 1.3 Emtia End. Altın 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) TL-Basket -.1 TL-Basket.1 EURO/$ EURO/$ IMKB 1 IMKB MSCI EM MSCI EM G. Kıbrıs a yönelik endişeler risk iştahının gerilemesine neden oldu. USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) Aylık USD Libor Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak USD JPY EUR 3 Aylık Libor Faizi (%) Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Libor faizleri uzun süre sonra sınırlı da olsa yukarı yönlü bir hareket gerçekleştirdi Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai Tr-Imkb1 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac4 UK-FTSE 1 EU-DJ Stoxx 5 ABD-DJ Indus G-7 Ortalama MSCI Global Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 211=1) MSCI IMKB Endeksi MSCI GOÜ Endeksi Hemen hemen bütün hisse senedi endekslerinin gerilediği haftada IMKB ve Nikkei aylık getiride lider Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Gösterge Tahvil Faiz Oranı 1 Politika Faiz Oranları (%) 4 3 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX) TR, BB Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi 2 4 Gecelik Borç Alma ve 2 Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Gösterge tahvil getirisi hafta boyunca %6 nın üzerinde seyretti USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN CZK -3. PLN -2.6 HUF -6.4 ZAR KRW -.7 TRY -.7 JPY GBP 1 Aylık Değ (%).3.6 EURO 5 Günlük Değ (%) GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı) Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak TL GOÜ Ortalaması 13 Risk iştahının gerilemesiyle çoğu para birimleri USD ye karşı değer kaybetti. Tarım Tem. Maden Değ. Maden Enerji Top. Endeks Emtia Endekslerinde Değişim (%) 1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Endişe (VIX) Endeksi Artan risk iştahıyla altına olan talep Değerli Madenler endeksinin pozitif ayrışmasına neden oldu. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 5