Kullanim Kilavuzu SOLITRAC 31. Seviye ve ayırma katmanının sürekli ölçümü için radyometrik sensör ma/hart - Dört Telli SIL yeterliğine sahip

Transkript

1 Kullanim Kilavuzu Seviye ve ayırma katmanının sürekli ölçümü için radyometrik sensör SOLITRAC ma/hart - Dört Telli SIL yeterliğine sahip Document ID: 43387

2 2 İçindekiler İçindekiler 1 Bu belge hakkında 1.1 Fonksiyon Hedef grup Kullanılan simgeler Kendi emniyetiniz için 2.1 Yetkili personel Amaca uygun kullanım Yanlış kullanma uyarısı Genel güvenlik uyarıları CE uygunluğu NAMUR tavsiyeleri Çevre ile ilgili uyarılar Ürün tanımı 3.1 Yapı Çalışma şekli Sistem kısıtlamaları Ambalaj, nakliye ve depolama Aksesuarlar ve yedek parçalar Buna ait ışın koruyuculu hazne Monte etmek 4.1 Genel açıklamalar Montaj talimatları Besleme gerilimine bağlanma 5.1 Bağlantının hazırlanması Bağlantı - Doluluk ölçümü Bağlantı - Sınır seviye ölçümü Bağlantı - Ekleme İşlevsel güvenlik (SIL) 6.1 Hedef belirleme SIL yeterliği Uygulama alanı Parametrelemenin güvenlik konsepti Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma 7.1 Gösterge ve ayar modülünün kullanılması Kumanda sistemi Parametreleme - Doluluk ölçümü Parametreleme - Ekleme ara birimi (Slave) Parametreleme - Sınır seviye ölçümü Parametre bilgilerinin emniyete alınması PACTware ile devreye alma 8.1 Bilgisayarı bağlayın PACTware ile parametrelendirme Parametre bilgilerinin emniyete alınması Tanı ve hizmet 9.1 Bakım... 63

3 İçindekiler 9.2 Durum mesajları Arızaların giderilmesi Elektronik modülü değiştirin Yazılım güncelleme Onarım durumunda izlenecek prosedür Sökme 10.1 Sökme prosedürü Bertaraf etmek Ek 11.1 Teknik özellikler Ebatlar Ex alanlar için güvenlik açıklamaları Ex uygulamalarda Ex özel güvenlik açıklamalarını göz önünde bulundurun. Bunlar, kullanım kılavuzunun ayrılmaz parçasıdır ve Ex sertifikalı her cihazın ekinde bulunur. Redaksiyon durumu:

4 1 Bu belge hakkında 1 Bu belge hakkında 1.1 Fonksiyon Bu kullanma kılavuzu montaj, bağlantı ve devreye alma için gerekli bilgiler ile bakım ve arıza giderimi için önemli bilgiler içermektedir. Bu nedenle devreye almadan önce bunları okuyun ve ürünün ayrılmaz bir parçası olarak herkesin erişebileceği şekilde cihazın yanında muhafaza edin. 1.2 Hedef grup Bu kullanma kılavuzu eğitim görmüş uzman personel için hazırlanmıştır. Bu kılavuzun içeriği uzman personelin erişimine açık olmalı ve uygulanmalıdır. 1.3 Kullanılan simgeler Bilgi, öneri, açıklama Bu simge yararlı ek bilgileri içerir. Dikkat: Bu uyarıya uyulmaması, arıza ve fonksiyon hatası sonucunu doğurabilir. Uyarı: Bu uyarıya uyulmaması, can kaybına ve/veya cihazda ağır hasarlara yol açabilir. Tehlike: Bu uyarıya uyulmaması, ciddi yaralanmalara ve/veya cihazın tahrip olmasına yol açabilir. Ex uygulamalar Bu simge, Ex uygulamalar için özel açıklamaları belirtmektedir. Liste Öndeki nokta bir sıraya uyulması mecbur olmayan bir listeyi belirtmektedir. Prosedürde izlenecek adım Bu ok, prosedürde izlenecek olan adımı gösterir. 1 İşlem sırası Öndeki sayılar sırayla izlenecek işlem adımlarını göstermektedir. Pilin imhası Bu simge pillerin ve akülerin imhasına ilişkin özel açıklamaları göstermektedir. 4

5 2 Kendi emniyetiniz için 2 Kendi emniyetiniz için 2.1 Yetkili personel Bu kullanma kılavuzunda belirtilen tüm işlemler sadece eğitimli ve tesis işleticisi tarafından yetkilendirilmiş uzman personel tarafından yapılabilir. Cihaz ile çalışan kişinin gerekli şahsi korunma donanımını giymesi zorunludur. 2.2 Amaca uygun kullanım SOLITRAC 31 sürekli seviye ölçümü yapan bir sensördür. Kullanım alanına ilişkin detaylı bilgiler için "Ürün tanımı" bölümüne bakın. Cihazın işletim güvenliği sadece kullanma kılavuzunda ve muhtemel tamamlayıcı kılavuzlarda belirtilen bilgilere ve amaca uygun kullanma halinde mümkündür. 2.3 Yanlış kullanma uyarısı Amaca veya öngörülen şekle uygun olmayan kullanma halinde (örn. haznenin taşması, yanlış montaj veya ayar) bu cihaz, sistemin parçalarında hasarlar oluşması gibi kullanıma özgü tehlikelere yol açabilir. 2.4 Genel güvenlik uyarıları Cihaz, IEC ile standart yönetmelik ve yönergelere uyulduğunda teknolojinin en son seviyesine uygundur. Cihaz, sadece teknik açıdan kusursuz ve işletim güvenliği mevcut durumda işletilebilir. Kullanıcı, cihazın arızasız bir şekilde işletiminden sorumludur. Kullanıcı ayrıca bütün kullanma süresi boyunca gerekli iş güvenliği önlemlerinin geçerli düzenlemelere uygun olmasını sağlamak ve yeni kuralları göz önünde bulundurmakla yükümlüdür. Kullanıcı, bu kullanma kılavuzunda belirtilen güvenlik açıklamalarına, buna ait Safety Manual kılavuzuna, yerel kurulum standartlarına ve geçerli güvenlik kuralları ile kazadan kaçınma kurallarına uymak zorundadır. Kullanma kılavuzunda belirtilen işlemleri aşan müdahaleler güvenlik ve garanti ile ilgili sebeplerden dolayı sadece imalatçı tarafından yetkilendirilmiş personel tarafından yapılabilir. Cihazın yapısını değiştirmek veya içeriğinde değişiklik yapmak kesinlikle yasaktır. Ayrıca, cihaza takılmış olan güvenlik işaretlerine ve açıklamalarına uyulması gerekmektedir. 2.5 CE uygunluğu Bu cihaz, ilgili AT yönetmeliklerinin yasal gereksinimlerini karşılamaktadır. VEGA, CE işaretini kullanarak testin başarılı şekilde tamamladığını teyit etmektedir. 5

6 2 Kendi emniyetiniz için Sadece A sınıfı cihazlarında: Cihaz A sınıfı bir üretim aracıdır ve sanayi ortamında kullanılması öngörülmüştür. Başka bir ortamda (örn. yerleşim alanı) kullanıldığı takdirde, kullanıcının elektromanyetik uyumluluğun olmasına dikkat etmesi gerekmektedir. Gerektiğinde iletken kaynaklı ve yayılma bozukluklarına karşı koruma önlemleri alın. CE uygunluk beyanını sayfasından indirebilirsiniz. 2.6 NAMUR tavsiyeleri NAMUR, Almanya'daki proses endüstrisindeki otomasyon tekniği çıkar birliğidir. Yayınlanan NAMUR tavsiyeleri saha enstrümantasyonunda standart olarak geçerlidir. Cihaz aşağıda belirtilen NAMUR tavsiyelerine uygundur: NE 21 İşletim malzemelerinin elektromanyetik uyumluluğu NE 43 Ölçüm konverterlerinin arıza bilgileri için sinyal seviyesi NE 53 Saha cihazları ile görüntü ve kontrol komponentlerinin uygunluğu NE 107 Saha cihazlarının otomatik kontrolü ve tanısı Daha fazla bilgi için sayfasına gidin. 2.7 Çevre ile ilgili uyarılar Doğal yaşam ortamının korunması en önemli görevlerden biridir. Bu nedenle, işletmelere yönelik çevre korumasını sürekli düzeltmeyi hedefleyen bir çevre yönetim sistemini uygulamaya koyduk. Çevre yönetim sistemi DIN EN ISO sertifikalıdır. Bu kurallara uymamıza yardımcı olun ve bu kullanım kılavuzundaki çevre açıklamalarına dikkat edin: Bölüm "Ambalaj, nakliye ve depolama" Bölüm "Atıkların imhası" 6

7 3 Ürün tanımı 3 Ürün tanımı Model etiketi 3.1 Yapı Model etiketi cihazın tanımlaması ve kullanımı için en önemli bilgileri içermektedir: Res. 1: Model etiketinin yapısı (Örnek) 1 Cihaz tipi 2 Ürün kodu 3 Elektronik 4 Koruma tipi 5 Ortam sıcaklığı 6 Ölçüm aralığı 7 Donanım ve yazılım versiyonu 8 Sipariş numarası 9 Cihazın seri numarası 10 Cihaz belgelerine ait ID numaraları Seri numarası Bu kullanım kılavuzunun geçerlilik alanı Model etiketinde cihazın seri numaraları bulunmaktadır. Bu şekilde internet adresimizden şu verilere ulaşmanız mümkündür: Cihazın ürün kodu (HTML) Teslimat tarihi (HTML) Siparişe özel cihaz özellikleri (HTML) Teslimatın yapılacağı zamanda kullanım kılavuzu (PDF) Bir elektronik değişimi için siparişe özgü sensör bilgileri (XML) Basınç transdüktörü testi için sertifika (PDF) sayfasındaki "VEGA Tools" linkinden "Seri numara arama" seçeneğine giriniz. Alternatif olarak verileri akıllı telefonunuzdan alabilirsiniz: Smartphone-App "VEGA Tools" araçlarınızı "Apple App Store" ya da "Google Play Store" seçeneklerinden indirin Cihazın üzerindeki veri matriks kodunu tarayın veya seri numarasını manüel olarak App uygulamasına girin Bu kullanım kılavuzu aşağıdaki cihaz modelleri için kullanılabilir: üstü donanım üstü yazılım 7

8 3 Ürün tanımı -07 üstü elektroniklerde değişiklik durumu Elektronik modeller Teslimat kapsamı Uygulama alanı Çalışma prensibi Cihazın farklı elektronik modelleri mevcuttur. Her model, model etiketi üzerinde bulunan ürün kodu ile tanımlanır.örn.: PT30E-XX standart elektronik model Teslimat kapsamına şunlar dahildir: Radyometrik sensör Montaj aksesuarı Dokümantasyon Bu kullanım kılavuzu Safety Manual (SIL) PROTRAC 30 Serisi (Belge-ID 42961) "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzu (opsiyonel) Ex için özel "Güvenlik açıklamaları" (Ex modellerinde) Gerekmesi halinde başka belgeler 3.2 Çalışma şekli Cihaz hazne içinde hem sıvılarla hem de döküm malzemeleriyle ağır proses koşullarında kullanılmaya elverişlidir. Hemen hemen her sanayi alanında kullanıma uygundur. Doluluk seviyesi el değmeden hazne duvarından kaydedilir. Herhangi bir proses bağlantısına veya hazne ağzına gerek duymazsınız. Cihaz bu yüzden sonradan yapılacak kurulum için de elverişlidir. Radyometrik ölçümde, sezyum-137 veya kobalt-60 izotopu gama ışını gönderir. Bu ışın hazne duvarından veya ortamdan geçerken zayıflar. Tankın karşısındaki PVT detektörü gelen ışını alır. Bu ışının şiddeti doluluk seviyesine bağlıdır. Ölçüm, hiçbir şeye değmeksizin hazne duvarının dışından yapıldığı için, temel olarak ölçüm aşırı ağır proses koşullarından etkilenmez. Ölçüm sistemi gerek ortamdan gerekse ortam özelliklerden bağımsız olduğu için hem en yüksek seviyede güvenik ve güvenirlik hem de sistem mevcudiyeti sağlar. 3.3 Sistem kısıtlamaları Ölçümün prensibine bağlı olarak ölçümü etkileyebilecek birçok faktör vardır. Bu faktörleri dikkate alarak cihazdan ölçüm güvenliği ve yeniden üretilebilirlik bağlamında tam randımanlı olarak faydalanın. Işın kaynağının aktivitesi 8 Kullanılan izotop ve aktivitesi haznenin ve dolum malzemesinin koşullarına uygun olarak seçilmelidir. Gerekli radyoaktif aktivite sistem verileri baz alınarak hesaplanmalıdır. Ölçümün ve kullanılan izotopun optimum tasarlanmasını sağlamak için planlama hizmetimizi kullanın. Bu, SIL uygulamaları için özellikle geçerlidir. Radyoaktif ışınlamanın fiziksel özellikleri nedeniyle sayım oranı hafif salınımlara tabidir. Ölçüm değerinin kararlı bir değer olabilmesi için, uygun bir sönümleme ayarı yapın.

9 3 Ürün tanımı Proses değerinin lineer olmaması Yabancı ışınlar Ölçüm dilimi Ambalaj Nakliye Nakliye kontrolleri Seviye yüksekliği ve sensör tarafından ölçülen sayım oranı lineer değil. Lineer bir doluluk seviyesi sinyali alabilmek için lineerizasyon tablosu çizin. En doğru ölçüm sonucunu alabilmek için lineerizasyon tablosunu hazırlarken ölçüm noktalarının olabildiğince hatasız girildiğine dikkat edin. Dış ışın kaynağı (örn. kaynak testleri) ölçüm değerini etkileyebilir. Güvenlikle ilgili uygulamalarda güvenlik fonksiyonu, dış ışınlanma süresince güvensiz olarak varsayılmalıdır. Güvenlik fonksiyonunun işlevini doğru yerine getirmesi için gerekirse önlem alınmalıdır. Planlarken öngörülen uygulama için boş ve dolu haznede olabildiğince büyük bir sayım oranı farkına ulaşılması gerekir. Bu özellikle az yoğunluktaki dolum malzemeleri ile çapları aşırı küçük olan hazneler için geçerlidir. 3.4 Ambalaj, nakliye ve depolama Cihazınız kullanılacağı yere nakliyesi için bir ambalajla korunmuştur. Bu kapsamda, standart nakliye kazaları ISO 4180'e uygun bir kontrolle güvence altına alınmıştır. Standart cihazlarda kartondan yapılan ambalaj çevre dostudur ve yeniden kullanılabilir. Özel modellerde ilaveten PE köpük veya PE folyo kullanılır. Ambalaj atığını özel yeniden dönüşüm işletmeleri vasıtasıyla imha edin. Nakliye, nakliye ambalajında belirtilen açıklamalar göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Bunlara uymama, cihazın hasar görmesine neden olabilir. Teslim alınan malın, teslim alındığında eksiksiz olduğu ve nakliye hasarının olup olmadığı hemen kontrol edilmelidir. Tespit edilen nakliye hasarları veya göze batmayan eksiklikler uygun şekilde ele alınmalıdır. Depolama Depo ve nakliye sıcaklığı Ambalajlanmış parçalar montaja kadar kapalı ve ambalaj dışına koyulmuş kurulum ve depolama işaretleri dikkate alınarak muhafaza edilmelidir. Ambalajlanmış parçalar, başka türlü belirtilmemişse sadece aşağıda belirtilen şekilde depolanmalıdır: Açık havada muhafaza etmeyin Kuru ve tozsuz bir yerde muhafaza edin Agresif ortamlara maruz bırakmayın Güneş ışınlarından koruyun Mekanik titreşimlerden kaçının Depo ve nakliye sıcaklığı konusunda "Ek - Teknik özellikler - Çevre koşulları" bölümüne bakın. Bağıl nem %

10 3 Ürün tanımı PLICSCOM VEGACONNECT VEGADIS 81 Dışarıdan gösterge birimi Elektronik modül 3.5 Aksesuarlar ve yedek parçalar PLICSCOM gösterge ve kontrol modülü ölçüm değerinin, kumanda ve tanının görüntülenmesini sağlar. Her zaman sensöre veya dış gösterge ve ayar birimine sokulup, sonra tekrardan çıkarılabilir. Daha fazla bilgiyi "PLICSCOM gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzundan (Belge-ID 27835) bulabilirsiniz. VEGACONNECT arayüz adaptörü, iletişim olanağına sahip cihazların, bir bilgisayarın USB arayüzüne takılmasına olanak sağlar. Bu cihazlara parametre girmek için VEGA-DTM'li PACTware uygulama yazılımı kullanılması gerekmektedir. Daha fazla bilgiyi "VEGACONNECT arayüz adaptörü" (Belge-ID 32628) kullanım kılavuzundan bulabilirsiniz. VEGADIS 81, VEGA-plics sensörleri için bir dış gösterge ve ayar birimidir. İki hücreli sensörlerde VEGADIS 81 için "DISADAPT" arayüz adaptörü de gerekmektedir. Daha fazla bilgiyi "VEGADIS 81" kullanım kılavuzundan (Belge-ID 43814) bulabilirsiniz. VEGADIS 62, sensörlerin ölçüm değerlerinin görüntülenmesine yarar ma/hart sinyal hattına sokulur. Daha fazla bilgiyi "VEGADIS 62" kullanım kılavuzundan (Belge-ID 36469) bulabilirsiniz. PT30E.XX SOLITRAC 31 radyometrik sensörler için değiş tokuş edilebilen bir parçadır. Elektronik modül sadece VEGA servis teknisyeni tarafından değiştirilebilir. Radyoaktif maddelerle çalışma ruhsatı Buna ait ışın koruyuculu hazne Radyometrik ölçümün kullanımı için ışın yayan bir izotopun doğru bir ışın koruyuculu haznede olması gerekir. Radyoaktif maddelerle nasıl çalışılması gerektiği yasalarca belirlenmiştir. Tesisin, kurulu olduğu ülkenin radyasyon güvenliği yönergelerine uyması çok önemlidir. Federal Almanya Cumhuriyetinde örn. Atom Güvenliği Yasasındaki (AtG) Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği geçerlidir. Radyometrik prosedürler kullanılarak yapılan ölçümler için özellikle şu hususlar önemlidir: Bir tesisin gama ışıklarını kullanmak suretiyle işini yapabilmesi için radyoaktif maddelerle çalışma ruhsatı olması gerekmektedir. Bu ruhsat, bu iş için görevlendirilmiş yetkili makam ve yetkili daireler (Almanya'da, Eyalet Çevre Güvenliği Hizmetleri, İş Teftiş Kurulu vb.) tarafından verilmektedir. Daha fazla açıklama için ışından koruyucu haznenin kullanım kılavuzunu okuyun.

11 3 Ürün tanımı Işından korunmak için genel olarak uyulacak kurallar Radyoaktif preparat ile çalışırken gereksiz radyasyondan kaçınılması gerekmektedir. Radyasyon maruziyetini önleyemiyorsanız, alacağınız radyasyonun mümkün mertebe az olmasına gayret edin. Bunun için aşağıdaki üç önemli hususa dikkat edin: Res. 2: Radyoaktif ışınlardan korunmak için alınacak önlemler 1 Blendaj 2 Süre 3 Mesafe Koruyucu düzenek: Işın kaynağı ile kendi ya da diğer insanlar arasına olabildiğince iyi bir koruyucu düzeneğin yerleştirilmiş olmasına dikkat edin. Koruyucu düzeneğin sizi etkin bir şekilde koruyabilmesi için ışın koruyuculu haznenin (örn. VEGASOURCE'un) ve tüm malzemelerin yüksek yoğunlukta olması gerekmektedir (Kurşun, demir, beton vb.). Süre: Radyasyona maruz kalan alanda olabildiğince az kalmaya çalışın. Mesafe: Işın kaynağıyla aranızda yeterli bir mesafe bırakın. Radyasyonun doz hızı ışın kaynağından uzaklaşılan mesafenin karesi değerinde azalır. Radyasyon güvenliği sorumlusu Kontrol alanı Fabrika işletmesi, teknik açıdan gerekli bilgi donanımına sahip bir kişiyi radyasyon güvenliği sorumlusu olarak seçmek zorundadır. Bu kişi Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinin ve radyasyon güvenliği kapsamında tüm önlemlerin yerine getirilmesinden sorumludur. Kontrol alanları, yerel ışın şiddetinin belli bir değerin üzerine çıkmış olduğu alanlardır. Bu kontrol alanlarında sadece görev için kişi doz kontrolü yapılan kişiler çalışabilir. Kontrol alanı için her geçerli sınır değerini yetkili makamın güncel bildirisinden elde edebilirsiniz (Almanya'da bu bilgi, Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği olarak bilinir.). Diğer ülkelerdeki radyasyon güvenliği ve yönergeler hakkında daha ayrıntılı bilgi için size yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız. 11

12 4 Monte etmek 4 Monte etmek Işın kaynağını söndürün Neme karşı koruma Proses koşulları için uygunluk Koruyucu başlıklar Genel açıklamalar Işın koruyuculu hazne ölçüm sisteminin parçasıdır. Işın koruyuculu hazne önceden aktif bir izotopla doldurulmuşsa bu haznenin montaj öncesinde güvenliği sağlanmış olmalıdır. Tehlike: Montaj yapmadan önce ışın kaynağının güvenilir şekilde kapatılmış olmasına dikkat edin. Kapalı konumdaki ışın koruyuculu haznenin hatayla açmamak için üzerine asma kilit takın. Cihazınızı, nemlenmeye karşı, şu önlemleri alarak koruyun: Tavsiye edilen kabloyu kullanın (Güç kaynağına bağlanma" bölümünden bulabilirsiniz.) Dişli kablo bağlantısını sıkıştırın Gövdeyi dişli kablo bağlantısı aşağı yönü gösterinceye kadar döndürün Dişli kablo bağlantısının önündeki bağlantı kablosunu aşağıya doğru kaydırın Bunun özellikle geçerli durumlar ve yerler: Açık havada montaj yaparken Nemin dikkate alınması gereken alanlarda (temizleme prosesleri gibi nedenler) Soğutulan veya ısıtılan haznelerde Proseste yer alan tüm cihaz parçalarının, oluşan proses koşullarına uygun olmasına dikkat edin. Bu parçalar arasında şunlar sayılabilir: Ölçüme etkin yanıt veren parça Proses bağlantısı Proses için yalıtımlama Proses koşulları arasında şunlar sayılabilir: Proses basıncı Proses sıcaklığı Malzemelerin kimyasal özellikleri Abrazyon (çizilme) ve mekanik özellikler Proses koşulları ile ilgili bilgiler için "Teknik özellikler" bölümüne ve model etiketine bakın. Proses bağlantılı cihazlarda dişler altıgen köşelerinde uygun bir aletle sıkıştırılmalıdır. Bu koruyucu başlıkları makine devreye almaından önce onaylanmış kablo bağlantılarıyla değiştirin ya da bunlara uyan kör tapa ile ağızlarını kapatın. Uygun kablo bağlantıları ve kör tapalar cihazla birlikte verilmektedir.

13 4 Monte etmek 4.2 Montaj talimatları Montaj pozisyonu Uyarı: Projenin tasarımını yaparken, uzmanlarımız, ışın kaynağını (izotop) gerektiği şekilde boyutlandırmak için ölçüm noktasındaki koşulları analiz edeceklerdir. Ölçüm yeriniz için bir "Source-Sizing" belgesi elinize verilir. Bunda gerekli kaynak aktivitesi ve montaj hakkında tüm bilmeniz gerekenler mevcuttur. Aşağıdaki montaj açıklamalarına ek olarak bu ''Source-Sizing'' belgesinin açıklamalarını da dikkate almalısınız. "Source-Sizing" belgesinde başka bir şey belirtilmemişse, şu montaj açıklamaları geçerlidir. Res. 3: Bir tanktaki dolum ölçümü Koruyucu bariyerler ve ilgili ışın koruyuculu haznenin montajı hakkındaki bilgileri ışın koruyuculu haznenin (örn. VEGASOURCE) kullanım kılavuzundan bulabilirsiniz. SOLITRAC 31'i gövde başı ile yukarı veya aşağıya monte edebilirsiniz. Gövde başının aşağıya doğru takılması diğer avantajlarla birlikte gövdenin kullanıma daha erişir olması gibi bir avantajı da beraberinde getirir. Sensörleri, tutturuldukları yerden düşmeyecekleri şekilde sabitleyin. Gerektiği takdirde sensörü bir destekle aşağıya doğru yöneltin. Işın koruyuculu haznenin çıkış açısını SOLITRAC 31 yönüne çevirin. Işın koruyuculu hazneyi haznenin olabildiğince yakınına monte edin. Her şeye rağmen halen boşluk kalırsa, koruyucu bariyerler ve parmaklıklarla risk alanına girişin tamamen engellenmesini sağlayın. 13

14 4 Monte etmek Ekleme Yüksek bir hazne içinde de dolum seviyesi ölçülecekse, birden fazla cihaz kademelendirilebilir. Kademelendirmek, (beraber daha uzun bir ölçüm alanını kapsayabilecek) iki ya da ikiden fazla cihazın birbirine bağlanması anlamına gelir. Olası alt birimlerin (slave) tam sayısını Safety Manual güvenlik el kitabından bulabilirsiniz. 1 L2 h L1 Res. 4: Takma pozisyonu - Kademeli düzen h Eklenen ölçüm alanı L Ölçüm uzunluğu (L1, L2) 1 Ölçüm alanının etiketlenmesi için kırmızı işaretli şerit 14 Bu durumda cihaz ana birim (master) olarak görev yapar ve diğer tüm cihazlar ekleme ara birimler (slave) olarak çalışır. Tüm cihazların sayım oranları ana cihazda (master) toplanır ve ortak bir sinyale dönüştürülür. Birden fazla sensörü kademeli olarak monte edecekseniz, her detektörün ölçüm aralığını doğrudan birbirine bağlamanız gerekir. Detektörler bu durumda hafif de olsa birbirleriyle örtüşmelidir. Kırmızı işaretli şeritlerin en yakın SOLITRAC 31'in ölçüm aralığına doğrudan bağlı olmasına dikkat edin. SOLITRAC 31'i, detektör borusu radyasyon güvenliği haznesinin radyasyon aralığına geleceği şekilde monte edin. SOLITRAC 31'i tercihen yan yana monte edin ve detektör borusunun başka bir sensörün arkasında kalmamasına dikkat edin.

15 4 Monte etmek Isı yalıtımlı hazne Bir sıcaklık yalıtımı olan haznelerde sensör ve radyasyon güvenlikli hazneyi tercihen tank yalıtımının dışına monte etmeniz gerekir. Res. 5: Isı yalıtımlı, ısıtılmış bir haznede dolum seviyesinin ölçümü Bu mümkün değilse, sensörü ve ışın koruyuculu hazneyi monte edebilmek için tank yalıtımında yeterince boşluk olmasına dikkat edin. Sensörün maksimum çevre sıcaklığının üzerine çıkmamasına dikkat edin. Sıcağa karşı koruma Maksimum çevre sıcaklığının üstüne çıkıldığında, cihazı aşırı ısınmaya karşı korumak için gereken önlemleri almanız gerekir. Bunun için cihazı sıcaklığa karşı doğru bir yalıtımla koruyabilirsiniz ya da cihazı ısı kaynağından daha uzak bir yere monte edebilirsiniz. Bu önlemlerin planlama sırasında dikkate alınması gerekir. Bu tip önlemleri sonradan almayı düşünürseniz, kullanım doğruluğunu bozmamak için uzmanlarımızla görüşün. Maksimum çevre sıcaklığında kalmak için bu önlemler yetmezse SOLITRAC 31 için su soğutma öneririz. Su soğutma da ölçüm yerinin hesaplanmasına dahil edilmelidir. Uzmanlarımızla su soğutmanın nasıl yerleştirileceği hakkında görüşün. 15

16 5 Besleme gerilimine bağlanma 5 Besleme gerilimine bağlanma Güvenlik açıklamaları 5.1 Bağlantının hazırlanması İlk olarak şu güvenlik açıklamalarını dikkate alın: Sadece elektrik verilmeyen ortamda bağlantı yapılmalıdır Aşırı gerilimin olması bekleniyorsa, aşırı gerilime karşı koruma cihazları monte edin Şebeke enerjisi üzerinden enerji bağlantısı Cihaz bu durumda koruma sınıfı I de imal edilmiştir. Bu koruma sınıfına uyulması için koruma teli mutlaka iç koruma teli bağlantı terminaline bağlanmalıdır. Bu hususta genel kurulum kurallarını göz önünde bulundurun. Enerji bağlantısı ve akım çıkışı emin ayırma gereksinimi halinde ayrı bağlantı kabloları üzerinden sağlanır. Enerji bağlantısı alanı cihaz modeline göre farklı olabilir. Besleme gerilimi için verileri "Teknik veriler" bölümünden bulabilirsiniz. Bağlantı kablosunun seçimi Kablo girişi Kablo girişi ½ NPT Kablo yalıtımlama ve topraklama 16 Besleme gerilimi için onaylanmış, PE telli bir kurulum kablosu gerekmektedir ma'lık akım çıkışı piyasada bulunan yalıtımsız iki telli kablo ile bağlanır. Sanayi için EN test değerlerinin üzerinde bir elektromanyetik parazitlenme beklendiği takdirde yalıtımlı kablo kullanılmalıdır. Dairesel kablo kullanın mm ( in)'lik bir dış çapı olan kablo, kablo bağlantısının kapanmasını sağlar. Başka çapta veya kesitte bir kablo kullanacaksanız ya contayı değiştirin ya da uygun bir kablo bağlantısı kullanın. Kullanılmayan kablo bağlantıları neme karşı yeterince koruma sağlamaz; bu yüzden bunlar kör tapalarla değiştirilmelidir. Genelde kullanılmayan tüm kablo girişlerinin uygun kör tapalarının olmasını sağlayın. Kablo dişlilerindeki ince köpük diskleri sadece taşıma sırasında tozlanma olmaması maksadıyla kullanılmaktadır. Kendiliğinden birleşme özelliğine sahip NPT dişli vidalı cihaz gövdelerinde kablo bağlantıları genelde fabrikada vidalanamaz. Kablo bağlantılarının ağzı bu yüzden nakliye güvenliği sağlanması amacıyla kırmızı koruyucu başlıklar ile kapatılmıştır. Bu koruyucu başlıkları makine devreye almaından önce onaylanmış kablo bağlantılarıyla değiştirin ya da bunlara uyan kör tapa ile ağızlarını kapatın. Kullanılmayan kablo bağlantıları neme karşı yeterince koruma sağlamaz; bu yüzden bunlar kör tapalarla değiştirilmelidir. Uygun kablo bağlantıları ve kör tapalar cihazla birlikte verilmektedir. Yalıtımlanmış kablo gerektiği takdirde, kablo yalıtımını iki taraflı olarak topraklama potansiyeline takın. Sensörde yalıtım, direk iç topraklama terminaline bağlanmalıdır. Gövdedeki dış topraklama terminali alçak frekans empedans düzelticili olarak voltaj regülatörüne bağlanmış olmalıdır.

17 5 Besleme gerilimine bağlanma Voltaj regülatörü akımları beklendiği takdirde, işlemci üzerindeki bağlantı seramik bir konsansatör ile (örn. 1 nf, 1500 V) yapılmalıdır. Alçak frekanslı voltaj denge akımları bu durum sonucu önlenir, yüksek frekanslı yanlış sinyaller için koruyucu etki buna rağmen kalır. İkaz: Galvanize tesislerinde ve katodik korozyondan koruyuculu haznelerde büyük voltaj farkı bulunmaktadır. Burada iki taraflı yalıtımın topraklanması halinde kablo yalıtımı üzerinden büyük oranda denge akımı oluşabilir. Bunu önlemek için, bu uygulamalarda kablo blendajı kumanda dolabında toprak gerilimine yalnızca tek taraflı olarak bağlanmalıdır. Kablo blendajı, kesinlikle sensörün içindeki topraklama terminaline bağlanmamalı, gövdedeki dış topraklama terminali de voltaj regülatörüyle bağlanmamalıdır! Bilgi: Cihazın metalik parçaları iç ve dış topraklama terminaliyle iletken olarak gövdeye bağlanmıştır. Bu bağlantı ya doğrudan metalik ya da harici elektroniğe sahip cihazlarda özel bağlantı kablosunun yalıtımı üzerinden yapılır. Cihaz dahili voltaj bağlantıları hakkında daha fazla bilgiyi "Teknik özellikler" bölümünden bulabilirsiniz. Bağlantı tekniği Bağlantı prosedürü Elektriğin ve sinyal çıkışının bağlantısı gövdedeki yay baskılı klemenslerle yapılır. Gösterge ve ayar modülüne ya da arayüz adaptörüne bağlantı gövdedeki kontak pimleri vasıtasıyla yapılır. Şu prosedürü izleyin: Bu prosedür patlama güvenliği olmayan cihazlar için kullanılabilir. 1. Büyük gövde kapağının vidasını çözün 2. Kablo bağlantısının başlık somununu çözün 3. Bağlantı kablosunun kılıfını yakl. 4 in10 cm (4 in) sıyırın, tellerin münferit yalıtımını yakl. 1 cm (0.4 in) sıyırın 4. Kabloyu kablo bağlantısından sensörün içine itin 17

18 5 Besleme gerilimine bağlanma 1 Res. 6: Bağlantı prosedürü 4 ve 5 1 Terminal bloklarının kilitlenmesi Küçük bir tornavidayı gereken bağlantı terminalindeki dikdörtgen şekilli kilitleme ağzına iyice sokun 6. Tel uçlarını bağlantı planına uygun şekilde terminallerin yuvarlak ağızlarına takın Bilgi: Hem sabit teller hem de tel ucunda kılıf bulunan esnek teller doğrudan terminal ağzına takılabilir. Uç kılıfları olmayan esnek tellerde küçük bir tornavidayı dikdörtgen ağzına iyice sokun. Terminal ağzı bu şekilde açılır. Tornavidayı çıkardığınızda, terminal ağzı yeniden kapanır. 7. Terminaller içinde bulunan kabloların iyi oturup oturmadığını test etmek için hafifçe çekin Bir kabloyu yeniden çözebilmek için, küçük bir tornavidayı şekilde gösterildiği gibi dikdörtgen kilit ağzına iyice sokun 8. Blendajı iç toprak terminaline bağlayın, dış toprak terminalini voltaj regülatörü ile bağlayın 9. Kablo bağlantısının başlık somununu iyice sıkıştırın. Conta kabloyu tamamen sarmalıdır 10. Gövde kapağını vidalayın Elektrik bağlantısı bu şekilde tamamlanır.

19 5 Besleme gerilimine bağlanma Bilgi: Bunun için terminal bloğun iki yanında bulunan kilitleri küçük bir tornavida ile çözün. Kilidin çözülmesiyle terminal blokları otomatik olarak dışarı çıkar. Terminal bloğunu çıkarın. Tekrar bağlarken yerine iyice oturmalıdır. 5.2 Bağlantı - Doluluk ölçümü Elektronik bölme ve bağlantı bölmesi - Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlar Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlar 1 /L /N PE Res. 7: Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlarda elektronik bölme ve bağlantı bölmesi 1 Besleme gerilimi 2 Röle çıkışı 3 Sinyal çıkışı 4 20 ma/hart aktif 4 Sinyal çıkışı 4 20 ma/hart pasif 5 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için arayüz 6 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için bus adresinin ayarı 1) Kumanda ve bağlantı bölmesi - Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlar Res. 8: Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlarda kumanda ve bağlantı bölmesi 1 Dış gösterge ve ayar birimi için bağlantı terminalleri 2 Gösterge ve ayar modülü ya da port adaptörü için kontak pimleri 1) MGC = Multi Gauge Communication 19

20 5 Besleme gerilimine bağlanma Elektronik bölme ve bağlantı bölmesi - Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlar Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlar Patlamaya karşı güvenliği olan modeller (Ex-ia, Ex-d) hakkındaki ayrıntılı bilgiyi Ex ile ilgili güvenlik açıklamalarından bulabilirsiniz. Bunlar, teslimat kapsamındadır ve Ex sertifikası olan her cihazla birlikte verilir. 1 /L /N PE Res. 9: Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlarda elektronik bölme ve bağlantı bölmesi (Ex-d) 1 Besleme gerilimi 2 Röle çıkışı 3 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için arayüz 4 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için bus adresinin ayarı 2) Kumanda ve bağlantı bölmesi - Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlar 2 3 ( + ) 1 2(-) Res. 10: Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlarda kumanda ve bağlantı bölmesi (Ex-ia) 1 Bünyesinde kendi güvenliği olan 4 20 ma/hart aktif sinyal çıkışı için bağlantı terminalleri (Ex-d onayı olan modellerde yok) 2 Gösterge ve ayar modülü ya da port adaptörü için kontak pimleri 3 Dış gösterge ve ayar birimi için bağlantı terminalleri 4 Topraklama terminalleri 2) MGC = Multi Gauge Communication

21 5.3 Bağlantı - Sınır seviye ölçümü 5 Besleme gerilimine bağlanma Elektronik bölme ve bağlantı bölmesi - Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlar Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlar 1 /L /N PE Res. 11: Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlarda elektronik bölme ve bağlantı bölmesi 1 Besleme gerilimi 2 Röle çıkışı 3 Sinyal çıkışı 8/16 ma/hart aktif 4 Sinyal çıkışı 8/16 ma/hart multidrop pasif 5 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için arayüz 6 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için bus adresinin ayarı 3) Kumanda ve bağlantı bölmesi - Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlar Res. 12: Ex olmayan cihazlar ve bünyesinde güvenliği olmayan akım çıkışlı cihazlarda kumanda ve bağlantı bölmesi 1 Dış gösterge ve ayar birimi için bağlantı terminalleri 2 Gösterge ve ayar modülü ya da port adaptörü için kontak pimleri Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlar Patlamaya karşı güvenliği olan modeller (Ex-ia, Ex-d) hakkındaki ayrıntılı bilgiyi Ex ile ilgili güvenlik açıklamalarından bulabilirsiniz. Bunlar, teslimat kapsamındadır ve Ex sertifikası olan her cihazla birlikte verilir. 3) MGC = Multi Gauge Communication 21

22 5 Besleme gerilimine bağlanma Elektronik bölme ve bağlantı bölmesi - Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlar 1 /L /N PE Res. 13: Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlarda elektronik bölme ve bağlantı bölmesi (Ex-d) 1 Besleme gerilimi 2 Röle çıkışı 3 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için arayüz 4 Sensör-Sensör iletişimi (MGC) için bus adresinin ayarı 4) Kumanda ve bağlantı bölmesi - Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlar 2 3 ( + ) 1 2(-) Res. 14: Bünyesinde güvenliği olan akım çıkışlı cihazlarda kumanda ve bağlantı bölmesi (Ex-ia) 1 Bünyesinde kendi güvenliği olan 8/16 ma/hart (Multidrop) aktif sinyal çıkışı için bağlantı terminalleri (Ex-d onayı olan modellerde yok) 2 Gösterge ve ayar modülü ya da port adaptörü için kontak pimleri 3 Dış gösterge ve ayar birimi için bağlantı terminalleri 4 Topraklama terminalleri Elektronik ve bağlantı bölmesi - Ekleme Bağlantı - Ekleme Yüksek bir hazne içinde de dolum seviyesi ölçülecekse, birden fazla cihaz kademelendirilebilir. Kademelendirmek, (beraber daha uzun bir ölçüm alanını kapsayabilecek) iki ya da ikiden fazla cihazın birbirine bağlanması anlamına gelir. 4) MGC = Multi Gauge Communication

23 5 Besleme gerilimine bağlanma Bu durumda cihaz ana birim (master) olarak görev yapar ve diğer tüm cihazlar ara birimler (slave) olarak çalışır. Tüm cihazların sayım oranları ana cihazda (master) toplanır ve ortak bir sinyale dönüştürülür. Ana cihazda ''Doluluk seviyesi'' fonksiyonu olmalıdır. Bunun için "Devreye alma/uygulama" menü seçeneğinden ''Doluluk seviyesi'' fonksiyonunu seçin. Ana cihazdaki adres ayarını (MGC) "0-0"'a getirin. Uydu cihazlar ''Slave (uydu)'' olarak tanımlanmalıdır. Bunun için "Devreye alma/uygulama" menü seçeneğinden ''Ekleme uydu (Slave)'' fonksiyonunu seçin. Ara cihazlardaki adres ayarını (MGC) istediğiniz şekilde seçebilirsiniz. Sadece "0-0" adresi ana cihaz için kullanılmalıdır. Cihazları aşağıdaki bağlantı şemasına göre bağlayın: 23

24 5 Besleme gerilimine bağlanma M S S M bus bus S bus bus bus bus S 24 Res. 15: Birden fazla cihazın kademelenmesinde elektronik ve bağlantı bölmesi. M Ana cihaz S Ara cihaz Bilgi: Bağlantı alternatif olarak yıldız şeklinde de olabilir. Bu durumda polariteyi dikkate alın.

25 İki terminal çiftini istediğiniz şekilde seçebilirsiniz. 5 Besleme gerilimine bağlanma 25

26 6 İşlevsel güvenlik (SIL) 6 İşlevsel güvenlik (SIL) 6.1 Hedef belirleme Proses ve üretim sistemleri ya da makineler tehlikeli şekilde bozulduklarında insanlara, çevreye ve şirket mülkiyetine zarar verebilir. Bu arızaların riski fabrika işletmesi tarafından değerlendirilmeye alınmalıdır. Bundan bağımsız olarak hata önleme, hatayı tanıma ve hatayı kontrol altına alma gibi önlemlerle risk azaltılmalıdır. Tesis güvenliğinin, güvenlikle ilgili komponentlerin doğru çalışmasıyla ilgilenen koluna işlevsel güvenlik denilmektedir. Bu tür güvenlik araçlarıyla çalışan sistemlerde (SIS) kullanılan komponentler bu nedenle amaca uygun fonksiyonlarını (Güvenlik fonksiyonu) tanımlanmış, yüksek değerde bir olasılıkla yerine getirebilmelidir. Bu tür komponentlerden beklenilen güvenlik gereksinimleri Uluslararası Standart olan IEC 61508'de belirlenmiştir. Bu standart, cihazın birimsel ve benzer şekilde yargılanması için ölçüt koyar ve tüm dünyada yasal güvenliğe katkıda bulunur. İstenilen risk azaltma önlemlerine bağlı olarak güvenlik sınıfı dörde ayrılır (Riski en düşük olan SIL1'den, en yüksek risk kategorisini gösteren SIL4'e kadar. SIL=Safety Integrity Level) Ek özellikler ve gereksinimler SIL yeterliği Güvenlik araçlarıyla çalışan sistemlerde kullanılan cihazların geliştirilmelerinde hem sistematik hataların olmamasına hem de tesadüfi hataların tanınmasına ve kontrol altına alınmasına dikkat edilir. IEC gereğince işlevsel güvenlik açısından bakıldığında en önemli özellikler ve gereksinimler şunlardır: Güvenlikle ilgili anahtarlama parçalarının iç kontrolü Yazılım geliştirmenin daha kapsamlı standardizasyonu Hata durumunda güvenlikle ilgili çıkışların tanımlanmış güvenli bir konuma geçişi Tanımlanmış güvenlik fonksiyonunun bozulma olasılığının irdelenmesi Güvenli olmayan kullanım ortamında güvenli parametreleme Tekrarlı fonksiyon testi Parçaların SIL yeterliği işlevsel güvenlik üzerine bir el kitabında (Safety Manual) açıklanmıştır. Burada uygulayıcıya ve planlayıcıya güvenlik araçlarıyla çalışan sistemin planlanması ve kullanılması için güvenlikle ilgili gereken tüm karakteristik veriler ve bilgiler anlatılmıştır. Bu belge SIL yeterlikli her cihazın yanında verilmektedir, ayrıca bu belgeye internet sayfamızdaki arama aracına seri numarayı girerek de ulaşabilirsiniz. 6.3 Uygulama alanı Cihaz sadece IEC gereğince güvenlikli sistem içinde bulunan sıvıların ve dökme malzemelerin sınır seviye veya doluluk seviyesi ölçümü için kullanılmaktadır. Safety Manual el kitabındaki verileri dikkate alın. Bunun için aşağıdaki giriş/çıkışlar kabul edilebilir:

27 6 İşlevsel güvenlik (SIL) Röle çıkışı 4 20 ma akım çıkışı Kullanım ve parametreleme için araçlar 6.4 Parametrelemenin güvenlik konsepti Güvenlik fonksiyonunun parametrelenmesi için şu araçlar kabul edilebilir: Yerinde kullanım için entegre gösterge ve ayar birimi FDT/DTM standardına (PACTware) gereğince bir kullanım yazılımı ile bağlantılı değerlendirme cihazına uyan DTM Uyarı: SOLITRAC 31'un kullanımı için DTM Collection sürümü veya üstü gerekmektedir. Güvenlikle ilgili parametrelerin değiştirilmesi sadece cihaza etkin olarak bağlanılmışsa mümkündür (Çevrim içi mod). Güvenli parametreleme Güvenlikle ilgili parametreler Güvenli olmayan kullanım ortamında parametrelerken olası hataları önlemek için parametre hatalarının bulunmasını sağlayan bir doğrulama prosedürü kullanılır. Bunun için güvenlikle ilgili parametreler cihaza kaydedilmeden önce doğrulanmış olmalıdır. Ayrıca, cihaz normal kullanım modundayken istenmeyen ve yetkisi olmayan kişilerce parametrelerin değiştirilmesine izin vermemektedir. Bu konsept hem cihazın ayarları hem de DTM'li PACTware için geçerlidir. Ayarlanan parametreler, yetkisiz kişilerin kullanımına karşı korunmalıdır. Bu nedenle cihaz kilitli konumda teslim edilmektedir. Teslimat sırasında PIN'in konumu ''0000'''dır. Özel bir parametreleme ile teslim edileceğinde cihaza üzerinde değer olan bir liste verilir. Bu değerler temel ayardaki değerlerden farklıdır. Seri numarası girerseniz bu listeyi " adresinden de indirebilirsiniz. Tüm güvenlikle ilgili parametreler değiştirildiklerinde doğrulanmalı ve katar karşılaştırması üzerinden onaylanmış olmalıdır. Ölçüm noktasının parametre ayarları belgelenmelidir. Bunun için her cihazın beraberinde "SIL cihaz ayarları" belgesi verilmiştir. Bu belgede, hem teslimat durumunda güvenlikle ilgili önceki tüm parametrelerin listesini hem de kendi ayarlarınızı girebilmeniz için boşluk bırakılmıştır. Bu belgeye, internet sayfamızdan da ulaşılabilmektedir. Bunun yanı sıra PACTware/DTM hakkında güvenlikle ilgili parametrelerin bulunduğu bir liste kaydedilip yazdırılabilir. Cihazın kilidini aç Güvenli olmayan cihaz konumu Her parametre değişikliği yapılacağında cihazın şifre (PIN) kullanarak açılması gerekmektedir (Bkz. Bölüm "Devreye alma prosedürü - Cihazı kilitle"). Cihazın kilidinin açılıp açılmadığı ekrandaki bir asma kilitin duruma uygun olarak açık veya kapalı olmasıyla gösterilir. İkaz: Kullanım serbest bırakılmışsa güvenlik fonksiyonu güvensiz olarak algılanır. Bu durum, parametreler prosedürlere uygun şekilde kapatılıncaya kadar sürer. Güvenlik fonksiyonunun işlevini doğru yerine getirmesi için gerekirse başka önlemler alınmalıdır. 27

28 6 İşlevsel güvenlik (SIL) Parametreyi değiştir Parametre doğrula/cihazı kilitle Tamamlanmamış süreç Cihaz sıfırlama Sonraki adımın doğrulanabilmesi için kullanıcı tarafından değiştirilen parametreler otomatik olarak gölgelenir. Doğrulama yapılacağında ilk olarak şifre (PIN) girilmesi gerekir ve ikinci bir katar karşılaştırması yapılır. Kullanıcının, iki katarın da birbirinin aynı olduğunu teyit etmesi gerekir. Bu, karakter sunumu ile iletişim yollarının doğruluklarının kontrol edilmesini sağlar. Doğrulama metinleri Almanca ve diğer tüm menü dillerinde İngilizce olarak bulunmaktadır. İkinci bir adımda, güvenlikle ilgili değiştirilen ve teyit edilmesi gereken tüm parametreler maddeler halinde gösterilmiştir. Bu işlemden sonra cihaz otomatik olarak kilitlenir ve güvenlik fonksiyonu yeniden temin edilir. İkaz: Parametreleme (bağlantı kopması veya cereyan kesintisi gibi nedenlerle ) tanımlanan sürecini bitiremediyse ve doğru şekilde bitiremiyorsa cihazın kilidi açılır ve cihaz, bu nedenle güvensiz bir konumdadır. İkaz: Temel ayar sıfırlandığında, güvenlikle ilgili tüm parametreler de fabrika ayarına döner. Bu yüzden sonradan güvenlikle ilgili tüm parametreler kontrol edilir ve/veya bunların ayarları yeniden yapılır. 28

29 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Gösterge ve ayar modülünü takma/çıkarma 7.1 Gösterge ve ayar modülünün kullanılması Gösterge ve ayar modülü her zaman sensörün içine takılabilir ve tekrar çıkartılabilir. Besleme geriliminde bir kesinti bunun için gerekli değildir. Şu prosedürü izleyin: 1. Küçük gövde kapağının vidasını çözün 2. Gösterge ve ayar modülünü istenilen konumda elektroniğe getirin (90º açılarla dört konum seçilebilir) 3. Gösterge ve ayar modülünü elektriğe getirin ve tıklayarak yerine oturuncaya kadar hafifçe sağa doğru çevirin 4. İzleme penceresini gövdenin kapağına takıp iyice sıkın Sökme, bu işlemi tersine takip ederek yapılır. Gösterge ve ayar modülünün enerjisi sensör tarafından sağlanır, başka bir bağlantıya gerek yoktur. 1 2 Res. 16: Gösterge ve ayar modülünün kullanılması Uyarı: Cihazın donanımını sonradan ölçüm değerlerini devamlı gösteren bir gösterge ve ayar modülü ile donatmak isterseniz, izleme pencereli bir yüksek kapak kullanılması gerekir. 29

30 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma 7.2 Kumanda sistemi 1 2 Tuş fonksiyonları Res. 17: Gösterge ve kumanda elemanları 1 Sıvı kristal ekran 2 Kumanda tuşları [OK] tuşu: Menüye genel bakışa geç Seçilen menüyü teyit et Parametre işle Değeri kaydet [-] tuşu: Ölçüm değerinin sunumunu değiştir Liste kaydını seç İşleme pozisyonunu seç [+] tuşu: Bir parametrenin değerini değiştir [ESC] tuşu: Girilen bilgileri iptal et Üst menüye geri git Kumanda sistemi 30 Cihazı, gösterge ve ayar modülünün dört tuşu ile kullanırsınız. Münferit menü noktaları LCD display'de gösterilir. Münferit tuşların fonksiyonları için önceki açıklamaya bakın. Sistem, son kez tuşa bastıktan yakl. 60 dakika sonra otomatik olarak ölçüm değerleri göstergesine döner. Bu kapsamda, önceden [OK] ile teyitlenmemiş değerler kaybolur. 7.3 Parametreleme - Doluluk ölçümü Cihaz, parametreleri girme sonucu kullanım koşullarına uyarlanır. Parametreler kontrol menüsü üzerinden girilir. Bilgi: Bu kullanım kılavuzunda cihaza özgü parametreler tanımlanmaktadır. Daha genel parametreler "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır.

31 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Cihazı başlatma Devreye alma - Kumandanın kilitlenmesi Dikkat: Cihazın ilk devreye alınımında veya cihazın sıfırlanmasından sonra cihaz önceden standart olarak belirlenmiş değerlerle çalışmaya başlar. Bu değerler sizin kullanımınıza uygun değildir; bu yüzden gerçek değerler vermeniz gerekmektedir. Devreye alma için aşağıda verilen sırayı izleyin. Bu menü seçeneğini kullandığınız takdirde sensör parametresini istemeden ve hatayla değiştirilmeye karşı korursunuz. Güvenli olmayan kullanım ortamında parametrelerken olası hataları önlemek için parametre hatalarının bulunmasını sağlayan bir doğrulama prosedürü kullanılır. Bunun için güvenlikle ilgili parametreler cihaza kaydedilmeden önce doğrulanmış olmalıdır. Ayrıca, cihaz normal kullanım modundayken istenmeyen ve yetkisi olmayan kişilerce parametrelerin değiştirilmesine izin vermemektedir. Bu nedenle cihaz kilitli konumda teslim edilmektedir. Teslimat sırasında PIN'in konumu ''0000'''dır. Tüm güvenlikle ilgili parametreler değiştirildiklerinde doğrulanmalıdır. Bunun için bir katar (karakter dizisi) vermeniz gerekir. Bu, karakter dizilerinin ve iletişim yollarının doğru olup olmadığını kontrol eder. İki karakter dizisinin aynı olduğunu teyit edin. Doğrulama metinleri Almanca ve diğer tüm menü dillerinde İngilizce olarak bulunmaktadır. İkinci bir adımda, güvenlikle ilgili değiştirilen tüm parametreler maddeler halinde gösterilmiştir. Değiştirilen değerleri teyit edin. Parametreleme tanımlanan süreci doğru şekilde bitiriyor ise cihaz kilitlenir ve bu durumda kullanıma hazırdır. Ana menü Aksi takdirde cihazın kilidi açık kalır ve bu durumda güvensizdir. Ana menü aşağıda belirtilen fonksiyonları içeren beş bölüme ayrılmıştır: 31

32 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Devreye alma: Ölçüm yerleri ismi, izotop, kullanım, arka plandaki ışın, seviye ayarı ve sinyal çıkışı gibi özellikler Ekran: Dil, ölçüm değeri görüntüsü Tanı: Cihaz durumu, ibre ve simülasyon hakkında bilgiler Diğer özellikler: Cihaz birimi, sıfırlama, tarih/saat, kopyalama fonksiyonu Bilgi: Cihaz adı, donanım ve yazılım versiyonu, kalibrasyon tarihi, cihazın özellikleri İzlenecek prosedürler Ekranın istediğiniz dile ayarlanıp ayarlanmadığını kontrol edin. Ayarlanmadıysa dili menüdeki "Ekran/Dil" seçeneğinden değiştirebilirsiniz. SOLITRAC 31'ı kullanmaya başlayabilirsiniz. Ölçümün optimum ayarı için "Devreye alma" ana menüsündeki münferit alt menüler peş peşe seçilip doğru parametreler girilmelidir. İzlenecek yol aşağıda belirtilmektedir. Menü seçeneklerinin sırasını olabildiğince bozmadan izleyin. Devreye alma Devreye alma - Ölçüm yeri ismi Devreye alma/izotop Bu menü seçeneğinde sensöre (ölçüm yeri için) kolay bir isim verebilirsiniz. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bu menü seçeneğinde SOLITRAC 31'i ışın koruyuculu haznedeki entegre izotopa ayarlayabilirsiniz. Bunun için radyasyon güvenlikli haznede hangi izotopun takılı olduğunu test edin. Bu bilgiyi radyasyon güvenlikli haznenin model etiketinden bulabilirsiniz. 32 Bu seçenek kullanıldığında sensörün hassasiyeti, izotopa optimum bir şekilde uyarlanır. Bu şekilde, radyoaktif bozunma olduğunda ışın kaynağının aktivitesinin normal düşmesi beklenir. SOLITRAC 31 bu veriye otomatik bozunmanın telafisi için gerek duyar. Bu, gama ışın kaynağının tüm kullanım süresi boyunca hatasız bir ölçümün yapılmasını sağlar - Her yıl yeniden kalibrasyon yapmaya gerek kalmaz.

33 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma İlgili tuşlarla istenilen parametreleri girin, girdiğiniz bilgileri [OK] ile kaydedin ve [ESC] ve [->] ile sonraki menüye geçin. Devreye alma - Uygulama Buraya gereken uygulamayı girin. Bu menü seçeneği size sensörü istenilen uygulamaya uyarlama olanağı sunar. Aşağıdaki uygulamalardan birini seçebilirsiniz: "Doluluk seviyesi", "Sınır seviyesi" veya "Ekleme Ara Birimi (Slave)". Devreye alma - Arka perde ışınlama Dünya üzerinde olan doğal ışınlar ölçümün hassasiyetini etkiler. Bu menü seçeneğinin yardımıyla siz bu doğal arka planda görünen ışınların etkisini zayıflatabilirsiniz. SOLITRAC 31 bu nedenle ısrarlı doğal arka plan ışınlarını ölçer ve sayımı sıfıra getirir. Bu arka plan ışınlarından gelen sayım gelecekte otomatik olarak toplam sayımdan çıkarılır. Başka deyişle, kullanılan ışın kaynağından gelen sayımın sadece bir kısmı görüntülenir. Işın koruyuculu hazne bu özellikler için kapalıdır. Devreye alma - Birimler Bu menü seçeneğinden proses değerinin ve sıcaklığın birimlerini seçebilirsiniz. Devreye alma - Seviye ayarı Bu menü seçeneğinden sensör için ölçüm aralığını (Min. ya da maks. proses değeri) girebilirsiniz. Bu özelliklerin, sensörün akım çıkışına etkisi vardır. "Maks. proses değer" menü penceresine maksimum doluluk seviyesini (dolu) ("m") girin. Bu, 20 ma'lık çıkış akımına tekabül eder. "Min. proses değer" menü penceresine minimum doluluk seviyesini (boş) ("m") girin. Bu, 4 ma'lık çıkış akımına tekabül eder. 33

34 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Devreye alma/lineerizasyon Bu menü seçeneğinden sensör seviye ayarını yapabilirsiniz. Dikkat: Cihazın ilk devreye alınımında veya cihazın sıfırlanmasından sonra cihaz önceden standart olarak belirlenmiş değerlerle (90000 ct/sn % 0 ve 0 ct/sn % 100) çalışmaya başlar. Bu değerler sizin ölçümünüz için uygun değildir; bu yüzden bu değerlerin yerine gerçekleri verilmelidir. İlerleyen süreçte bu değer çiftini silin ve aşağıdaki lineerizasyonu yerine getirin. Kısmen ölçüm prensibi nedeniyle sayım oranı ile doluluk durumu arasında herhangi bir ilişki yoktur. Bu yüzden bu seviye ayarı (lineerizasyon) her durumda yerine getirilmelidir. Lineer olmayan bir hazneye sahipseniz (konik tank gibi), bunun seviye ayarını yaparken mümkün mertebe çok sayıda nokta kullanmanız gerekir. Uyarı: Hazneyi orijinal dolum malzemesiyle dolduramıyorsanız, seviye ayarını su ile de yapabilirsiniz. Koşullar: Radyasyon açık konumda - Işın koruyuculu hazne ''Açık'' Hazne ya tamamen dolu (% 100) ya da tamamen boş (% 0). Haznenizin doluluk derecesine bağlı olarak, ilk önce doluluk-boşluk ayarı yapmanız gerekebilir. SOLITRAC 31 noktaları doluluk yüksekliğine bağlı olarak otomatik olarak sıralar. Lineerizasyon noktalarının görüntülenmesi ve düzenlenmesi için "Tablo çizme". İlk noktayı vermek için "Lineerizasyon - Yeni" seçeneğini seçin. 34 İlk noktayı vermek için "Sayım oranı belirle" seçeneğini seçin.

35 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Güncel sayım oranının belirlenmesi 2 dakika sürer. Sayım oranı belirlendikten sonra, değeri (ct/sn) kabul edebilirsiniz. Sayım oranı ct/sn değeriyle verilir. Bu saniyede bir olan sayıların adetidir (Başka deyişle, sensöre ulaşan ölçülen gama ışınları). Bu saniyede bir olan sayıların adetidir (Başka deyişle, sensöre gerçekten ulaşan ölçülen radyoaktif ışınların sayısı). Şimdi buna ait doluluk durumunu (m) girin. Bununla gerçek sayım oranına uygun bir doluluk durumu atamış oluyorsunuz. Değer çiftini kabul etmek için "OK"'e basın. Başladığınızda haznenizin ne derece dolu olduğuna bağlı olarak hazneyi ya daha çok boşaltmanız ya da doldurmanız gerekebilir. Birden çok doluluk düzeyi olan böyle bir lineerizasyonu, ancak lineer hazneniz olduğu zaman yapın. Bununla sensördeki ölçüm güvenliğini etkileyebilirsiniz. Verdiğiniz lineerizasyon noktası ne kadar fazla, ilk ve son lineerizasyon noktası arasındaki fark ne derece fazla olursa, ölçümünüzün de güvenirliği o derece artar. Lineer olmayan bir hazneye sahipseniz (konik tank gibi), bunun seviye ayarını yaparken mümkün mertebe çok sayıda nokta kullanmanız gerekir. Maksimal 32 lineerizasyon noktası olabilir. Uyarı: Hazneyi seviyeleme işlemi sırasında maksimum dolma seviyesinin en az % 60'ına kadar dolduramıyorsanız, ışınlama kapalı iken tam seviyeleme yapabilirsiniz. Işınlamanın kapalı olması % 100 doldurmayı simüle eder. Önceden "Devreye Alma/Arka plan ışınları" menü seçeneğinde arka plan ışınlarını 0'a getirdiğiniz için, ölçülen sayım oranının 0 ct/sn oynaması gerekir. Diyagram çizme Bu menü seçeneği, önceden lineerizasyon yapıldıysa aktif hale gelir. 35

36 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Tablo çizme Bu menü seçeneğinde lineerizasyonun değer çiftlerini tek tek gösterebilirsiniz. Lineerizasyon - Silme Her bir lineerizasyon noktasını da silmeniz mümkündür. Lineerizasyon - Değiştirme Aynı şekilde her bir lineerizasyon noktasını değiştirebilirsiniz. Devreye alma/sönümleme Bu menü seçeneğinden sensör sönümleme ayarını yapabilirsiniz. Bununla (örn. sakin olmayan dolum yüzeyleri nedeniyle oluşan) ölçüm göstergesindeki oynamaları bastırabilirsiniz. Bu süre saniye arasında olabilir. Bununla ölçümün reaksiyon süresinin de artacağını ve cihazın ölçüm değerindeki değerlere gecikerek yanıt vereceğini dikkate alın. Normalde ölçüm göstergesinin durağanlaşması için yakl. 60 saniyelik süre yeterli olur. "Otomatik" ayar, cihazı seviyeleme ve ölçüm değerindeki değişiklerine bağlı olarak uygun bir sönümleme hesaplar. Bu ayar özellikle, dolum seviyesinde bazen hızlı bazen yavaş değişiklikler görülen kullanımlar için uygundur. 36

37 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Devreye alma/gerçek değer düzeltmesi Belli bir dolum noktasında doluluk seviyesini biliyorsanız, bu menü seçeneğinde, ölçüm değerini düzeltmek için değeri bilinen gerçek doluluk seviyesini verebilirsiniz. Fonksiyon lineerizasyon eğimini değeri bilinen bu noktaya getirir. Bu sayede ölçüm hazne koşullarına tam olarak uyarlanır. Devreye alma/akım çıkışı Bu menü seçeneğinden akım çıkışını aktif ya da pasif konuma getirebilirsiniz. SOLITRAC 31 akım çıkışı etkinken gerçekten bağlı bir cihazın olup olmadığını kontrol eder. Akım çıkışına bağlı bir cihaz yoksa, akım çıkışını pasif konuma getirmelisiniz. Devreye alma/akım çıkışı modu Bu menü seçeneğine bastığınızda sensörün karakteristik eğimini ve bir arıza durumunda davranışını ayarlayabilirsiniz. Devreye alma/akım çıkışı Min./Maks. Bu menü seçeneğinden akım çıkışının davranışını belirleyebilirsiniz. Bununla minimum doluluk seviyesindeki ve maksimum doluluk seviyesindeki akımı ayrı ayrı ayarlayabilirsiniz. Devreye alma/röle Bu menü seçeneğinden hem röle çıkışını etkinleştirebilir, hem de röle fonksiyonunu ve anahtarlama noktalamalarını belirleyebilirsiniz. Proses çıkış değeri ayarlandıysa, taşma güvenliği veya kuru çalışma güvenliği seçeneklerinden birini seçebilirsiniz. Sensörün röle çıkışları buna uygun reaksiyon verirler. ''Hiçbir'' referans değer seçemezsiniz. Bu durumda röle çıkışı arıza sinyali rölesi olarak çalışır. Hiçbir - Röle arıza sinyali rölesi Elektronik sıcaklığı Proses değeri "Hiçbir" referans değerinin olmaması röle çıkışının arıza sinyali rölesi olarak çalıştığı anlamına gelir. 37

38 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma "[->]'' tuşuna basarak röle ayarlarına ulaşın. Proses değerinin ayarlanmasına örnek Sonra çalışma modunu seçin (Taşma güvenliği veya kuru çalışma güvenliği). Dikkat: Seçilen referans değerinden bağımsız olarak röle bir arıza durumunda cereyansız kalır. Devreye alma - Kumandanın kilitlenmesi Bu menü seçeneğini kullandığınız takdirde sensör parametresini istemeden ve hatayla değiştirilmeye karşı korursunuz. Güvenli olmayan kullanım ortamında parametrelerken olası hataları önlemek için parametre hatalarının bulunmasını sağlayan bir doğrulama prosedürü kullanılır. Bunun için güvenlikle ilgili parametreler cihaza kaydedilmeden önce doğrulanmış olmalıdır. Ayrıca, cihaz normal kullanım modundayken istenmeyen ve yetkisi olmayan kişilerce parametrelerin değiştirilmesine izin vermemektedir. Bu nedenle cihaz kilitli konumda teslim edilmektedir. Teslimat sırasında PIN'in konumu ''0000'''dır. Tüm güvenlikle ilgili parametreler değiştirildiklerinde doğrulanmalıdır. Bunun için bir katar (karakter dizisi) vermeniz gerekir. Bu, karakter dizilerinin ve iletişim yollarının doğru olup olmadığını kontrol eder. İki karakter dizisinin aynı olduğunu teyit edin. Doğrulama metinleri Almanca ve diğer tüm menü dillerinde İngilizce olarak bulunmaktadır. 38 İkinci bir adımda, güvenlikle ilgili değiştirilen tüm parametreler maddeler halinde gösterilmiştir. Değiştirilen değerleri teyit edin.

39 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Parametreleme tanımlanan süreci doğru şekilde bitiriyor ise cihaz kilitlenir ve bu durumda kullanıma hazırdır. Aksi takdirde cihazın kilidi açık kalır ve bu durumda güvensizdir. Ekran Ekran - Dil Ekran/Gösterge değeri Bu parametre ile ekranın dilini değiştirebilirsiniz. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bu parametre ile ekranın göstergesini değiştirebilirsiniz. Ekranın gerçek sayım oranını, çıkış akımını, elektronik sıcaklığını veya proses değerini gösterip göstermeyeceğini belirleyebilirsiniz. Tanı Tanı - Cihaz durumu Tanı - İbre Bu menü seçeneğinden sensörünüzün durumunu öğrenebilirsiniz. Normal kullanımda sensör burada "OK" mesajını verir. Arıza olduğunda ekrana uygun arıza kodu çıkar. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. İbre fonksiyonu kullanım sırasında maksimum ve minimum değerleri sabit tutar. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Tanı - Seviye ayarı verileri Buradan sensörün seviyeleme değerini okuyabilirsiniz. Bu, min. ve maks. seviyeleme ayarlarının farkın yüzdesel değeridir (Delta I). Değer, ölçümün güvenirliği ve yeniden üretilebilirliği hakkında bilgi verir. Seviyeleme noktaları birbirinden ne uzak olursa, hem fark (Delta I) o derece büyük olur hem de ölçüm güvenilirliği artar. % 10'dan düşük Delta I, kritik bir ölçüme işaret eder. Delta I değerini arttırmak için, lineerizasyondaki min. ve maks. seviyeleme noktalarının mesafesini arttırmanız gerekir. 39

40 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Tanı/Simülasyon Bu menü seçeneğinden akım çıkışı yoluyla ölçüm değerlerini simüle edebilirsiniz. Bu sayede örn. çıkışa bağlanmış gösterge cihazları ve kablolu sistemlerin giriş kartı kullanılarak sinyal yolu test edilir. Farklı değerler simüle edebilirsiniz: Sensörün sayım oranı Proses değeri Akım çıkışı Rölenin anahtarlama fonksiyonu Diğer ayarlar - Şifre Diğer özellikler - Tarih Saat 40 Bilgi: 60 Tuşa en son basıldığı süreden itibaren 10 dakika sonra simülasyon otomatik olarak kesilir. Diğer ayarlar Bu menü seçeneğine basılarak PIN sürekli olarak aktif ya da pasif konuma getirilir. Bu sayede sensörü, verilerine izinsiz girilerek hatayla değişiklik yapılmasına karşı korursunuz. Cihaz teslim edileceğinde PIN'i 0000'dır. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bu menü seçeneğinden güncel tarihin ve saatin ayarını yapabilirsiniz.

41 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Diğer ayarlar/sıfırlama Sıfırlama yapıldığında, birkaç istisna dışında tüm ayarlar eski konumlarına getirilir. İstisnalar şunlardır. PIN, dili SIL ve HART çalışma modu. Şu sıfırlama fonksiyonları mevcuttur: Temel ayarlar: Parametrelerin fabrikadan teslim alındığı tarihteki standart değerlere getirilmesi. Siparişe özgün ayarlar temel ayarlar kullanıldığında silinir. Fabrika ayarları:parametreleri "Temel ayarlar"daki değerlere getirin. Özel değerler de standart değerlerine geri döner. Siparişe özgün ayarlar bu ayarlar kullanıldığında silinir. Ölçüm değeri ibresi: "Devreye alma" menü seçeneğindeki parametre ayarlarının kullanılan cihazın standart değerlerine getirilmesi. Siparişe özgü ayarların kurulması sürdürülür, yine de bu değerler kullanılmakta olan değerleri değiştirmez. Sıcaklık ibresi: Ölçülen min. ve maks. sıcaklık değerlerinin gerçek ölçüm değerine çevrilmesi. Şu tablo cihazın standart değerlerini göstermektedir. Değerler "Doluluk seviyesi" uygulaması için geçerlidir. Uygulamanın en önce seçilmesi gerekir. Cihaz modeline bağlı olarak tüm menü seçenekleri mevcut olmayabilir ya da seçeneklerin düzeni farklı yapılmış olabilir. 41

42 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Menü Menü seçeneği Standart değer Devreye alma Ölçüm yeri ismi Sensör İzotop Uygulama Cs-137 Dolum seviyesi Seviye ayarı 0 %, 100 % Lineerizasyon 0 ct/s 100 % ct/s 0 % Arka plan ışınları 0 ct/s Proses değerinin birimi % Sıcaklık birimi C Sönümleme 60 s (manuell) Gerçek değer düzeltmesi 0 Akım çıkışı Etkinleştirildi Akım çıkışı modu 4 20 ma, < 3,6 ma Akım çıkışı Min./Maks. Min. akım 3,8 ma, Maks. akım 20,5 ma Referans değer - Röle Hiçbiri Çalışma modu Taşma güvenliği Üst anahtarlama noktası - 0 % Proses değeri Alt anahtarlama noktası - Proses değeri Üst anahtarlama noktası - Sıcaklık Üst anahtarlama noktası - Sıcaklık Kullanımın kilitlenmesi Adres - Ekleme ara birimi (slave) 0 % 50 C 25 C Kilit açık koyulmamış Ekran Dil Seçilen dil Gösterge değeri Gösterge birimi Diğer ayarlar Sıcaklık birimi C Lineerizasyon eğimi HART çalışma modu Vurum sayısı ct/s boş Standard Adres 0 Diğer ayarlar/hart çalışma modu 42 Bu fonksiyonla, çalışma modunu seçebilirsiniz. Sensör, HART çalışma modları standartı ve multidrop sunmaktadır. Sabit adresi 0 olan çalışma modu standardı (Fabrika ayarı), 4 20 ma sinyali olarak ölçüm değeri çıktısı anlamına gelir. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır.

43 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Diğer ayarlar - Cihaz ayarlarının kopyalanması Bilgi Kademelendirme Bu fonksiyonla: okunur Sensördeki parametreleme verileri gösterge ve ayar modülünden Gösterge ve ayar modülündeki parametreleme verileri sensöre yazılır Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bilgi Bu menüde şu seçenekler mevcuttur: Cihaz ismi - Cihaz ismini ve seri numarasını gösterir Cihaz modeli - Cihaza ait donanım ve yazılım sürümünü gösterir Kalibrasyon tarihi - Kalibrasyon tarihi ile son değişiklik tarihini gösterir Cihazın karakteristik özellikleri - Cihaza ait diğer özellikleri gösterir Bu parametreler "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmıştır. 7.4 Parametreleme - Ekleme ara birimi (Slave) Yüksek bir hazne içinde de dolum seviyesi ölçülecekse, birden fazla cihaz kademelendirilebilir. Kademelendirmek, (beraber daha uzun bir ölçüm alanını kapsayabilecek) iki ya da ikiden fazla cihazın birbirine bağlanması anlamına gelir. Bu durumda cihaz ana birim (master) olarak görev yapar ve diğer tüm cihazlar ara birimler (slave) olarak çalışır. Tüm cihazların sayım oranları ana cihazda (master) toplanır ve ortak bir sinyale dönüştürülür. Ana cihazı belirlemeden önce ilk olarak ara cihazların fonksiyonlarını belirleyin. Bu şekilde, ana cihaz bağlanan ara birimleri (Slave) derhal tanır. Ara cihazlar ''Ekleme ara birimi (Slave)'' olarak tanımlanmalıdır. Bunun için"devreye alma/uygulama" menü seçeneğinden ''Ekleme Ara Birimi (Slave)'' fonksiyonunu seçin. Ara cihazlardaki adres ayarını (MGC) istediğiniz şekilde seçebilirsiniz. Sadece "0-0" adresi ana cihaz için kullanılmalıdır. Ana cihazda ''Doluluk seviyesi'' fonksiyonu olmalıdır. Bunun için "Devreye alma/uygulama" menü seçeneğinden ''Doluluk seviyesi'' fonksiyonunu seçin. Ana cihazdaki adres ayarını (MGC) "0-0"'a getirin. Ara cihazların adreslerini ana cihazın listesine girmelisiniz.bu fonksiyon gösterge ve ayar modülünden kullanılamaz. Bu iş için, uygun DTM'li PACTware yazılımına ihtiyaç vardır. 43

44 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Devreye alma - Kumandanın kilitlenmesi Bu menü seçeneğini kullandığınız takdirde sensör parametresini istemeden ve hatayla değiştirilmeye karşı korursunuz. Güvenli olmayan kullanım ortamında parametrelerken olası hataları önlemek için parametre hatalarının bulunmasını sağlayan bir doğrulama prosedürü kullanılır. Bunun için güvenlikle ilgili parametreler cihaza kaydedilmeden önce doğrulanmış olmalıdır. Ayrıca, cihaz normal kullanım modundayken istenmeyen ve yetkisi olmayan kişilerce parametrelerin değiştirilmesine izin vermemektedir. Bu nedenle cihaz kilitli konumda teslim edilmektedir. Teslimat sırasında PIN'in konumu ''0000'''dır. Tüm güvenlikle ilgili parametreler değiştirildiklerinde doğrulanmalıdır. Bunun için bir katar (karakter dizisi) vermeniz gerekir. Bu, karakter dizilerinin ve iletişim yollarının doğru olup olmadığını kontrol eder. İki karakter dizisinin aynı olduğunu teyit edin. Doğrulama metinleri Almanca ve diğer tüm menü dillerinde İngilizce olarak bulunmaktadır. İkinci bir adımda, güvenlikle ilgili değiştirilen tüm parametreler maddeler halinde gösterilmiştir. Değiştirilen değerleri teyit edin. Parametreleme tanımlanan süreci doğru şekilde bitiriyor ise cihaz kilitlenir ve bu durumda kullanıma hazırdır. Aksi takdirde cihazın kilidi açık kalır ve bu durumda güvensizdir. Ana menü Ana menü aşağıda belirtilen fonksiyonları içeren beş bölüme ayrılmıştır: 44 Devreye alma: Ölçüm yerleri ismi, izotop, kullanım, arka plandaki ışın, seviye ayarı ve sinyal çıkışı gibi özellikler Ekran: Dil, ölçüm değeri görüntüsü Tanı: Cihaz durumu, ibre ve simülasyon hakkında bilgiler

45 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Diğer özellikler: Cihaz birimi, sıfırlama, tarih/saat, kopyalama fonksiyonu Bilgi: Cihaz adı, donanım ve yazılım versiyonu, kalibrasyon tarihi, cihazın özellikleri İzlenecek prosedürler Ekranın istediğiniz dile ayarlanıp ayarlanmadığını kontrol edin. Ayarlanmadıysa dili menüdeki "Ekran/Dil" seçeneğinden değiştirebilirsiniz. SOLITRAC 31'ı kullanmaya başlayabilirsiniz. Ölçümün optimum ayarı için "Devreye alma" ana menüsündeki münferit alt menüler peş peşe seçilip doğru parametreler girilmelidir. İzlenecek yol aşağıda belirtilmektedir. Menü seçeneklerinin sırasını olabildiğince bozmadan izleyin. Devreye alma Devreye alma - Ölçüm yeri ismi Devreye alma - Uygulama Bu menü seçeneğinde sensöre (ölçüm yeri için) kolay bir isim verebilirsiniz. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Buraya gereken uygulamayı girin. Bu menü seçeneği size sensörü istenilen uygulamaya uyarlama olanağı sunar. Aşağıdaki uygulamalardan birini seçebilirsiniz: "Doluluk seviyesi", "Sınır seviyesi" veya "Ekleme Ara Birimi (Slave)". Devreye alma/çıkışlar Bu menü seçeneğinden akım çıkışının fonksiyonunu etkinleştirebilirsiniz. Çıkış etkinleştirildiğinde, cihaz ara birim (Slave) olarak kalır ama SOLITRAC 31'in 4 20 ma çıkışı ayrıyeten tek bir cihaz olarak da kullanılabilir. Çıkış etkinse, cihaz bir doluluk seviye ölçerinin tüm işlevselliğine sahip olur. Bu durumda daha fazla bilgi için "Parametreleme/Doluluk seviyesi ölçme" bölümünü okuyun. Devreye alma - Kumandanın kilitlenmesi Bu menü seçeneğini kullandığınız takdirde sensör parametresini istemeden ve hatayla değiştirilmeye karşı korursunuz. 45

46 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Güvenli olmayan kullanım ortamında parametrelerken olası hataları önlemek için parametre hatalarının bulunmasını sağlayan bir doğrulama prosedürü kullanılır. Bunun için güvenlikle ilgili parametreler cihaza kaydedilmeden önce doğrulanmış olmalıdır. Ayrıca, cihaz normal kullanım modundayken istenmeyen ve yetkisi olmayan kişilerce parametrelerin değiştirilmesine izin vermemektedir. Bu nedenle cihaz kilitli konumda teslim edilmektedir. Teslimat sırasında PIN'in konumu ''0000'''dır. Tüm güvenlikle ilgili parametreler değiştirildiklerinde doğrulanmalıdır. Bunun için bir katar (karakter dizisi) vermeniz gerekir. Bu, karakter dizilerinin ve iletişim yollarının doğru olup olmadığını kontrol eder. İki karakter dizisinin aynı olduğunu teyit edin. Doğrulama metinleri Almanca ve diğer tüm menü dillerinde İngilizce olarak bulunmaktadır. İkinci bir adımda, güvenlikle ilgili değiştirilen tüm parametreler maddeler halinde gösterilmiştir. Değiştirilen değerleri teyit edin. Parametreleme tanımlanan süreci doğru şekilde bitiriyor ise cihaz kilitlenir ve bu durumda kullanıma hazırdır. Diğer özellikler - Sıfırlama Aksi takdirde cihazın kilidi açık kalır ve bu durumda güvensizdir. Diğer ayarlar Sıfırlama yapıldığında, birkaç istisna dışında tüm ayarlar eski konumlarına getirilir. İstisnalar şunlardır. PIN, dili SIL ve HART çalışma modu. 46 Şu sıfırlama fonksiyonları mevcuttur: Temel ayarlar: Parametrelerin fabrikadan teslim alındığı tarihteki standart değerlere getirilmesi. Siparişe özgün ayarlar temel ayarlar kullanıldığında silinir.

47 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Fabrika ayarları:parametreleri "Temel ayarlar"daki değerlere getirin. Özel değerler de standart değerlerine geri döner. Siparişe özgün ayarlar bu ayarlar kullanıldığında silinir. Ölçüm değeri ibresi: "Devreye alma" menü seçeneğindeki parametre ayarlarının kullanılan cihazın standart değerlerine getirilmesi. Siparişe özgü ayarların kurulması sürdürülür, yine de bu değerler kullanılmakta olan değerleri değiştirmez. Sıcaklık ibresi: Ölçülen min. ve maks. sıcaklık değerlerinin gerçek ölçüm değerine çevrilmesi. Şu tablo cihazın standart değerlerini göstermektedir. Değerler "Doluluk seviyesi" uygulaması için geçerlidir. Uygulamanın en önce seçilmesi gerekir. Cihaz modeline bağlı olarak tüm menü seçenekleri mevcut olmayabilir ya da seçeneklerin düzeni farklı yapılmış olabilir. Menü Menü seçeneği Standart değer Devreye alma Ölçüm yeri ismi Sensör İzotop Uygulama Çıkışlar Cs-137 Ekleme ara birimi (Slave) Pasif konumda Seviye ayarı 0 %, 100 % Lineerizasyon 0 ct/s 100 % ct/s 0 % Arka plan ışınları 0 ct/s Proses değerinin birimi % Sıcaklık birimi C Sönümleme 60 s (manuell) Gerçek değer düzeltmesi 0 Akım çıkışı Pasif konumda Akım çıkışı modu 4 20 ma, < 3,6 ma Akım çıkışı Min./Maks. Min. akım 3,8 ma, Maks. akım 20,5 ma Referans değer - Röle Hiçbiri Çalışma modu Taşma güvenliği Üst anahtarlama noktası - 0 % Proses değeri Alt anahtarlama noktası - Proses değeri Üst anahtarlama noktası - Sıcaklık Üst anahtarlama noktası - Sıcaklık Kullanımın kilitlenmesi Adres - Ekleme ara birimi (slave) 0 % 50 C 25 C Kilit açık koyulmamış 47

48 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Menü Menü seçeneği Standart değer Ekran Dil Seçilen dil Gösterge değeri Gösterge birimi Diğer ayarlar Sıcaklık birimi C Lineerizasyon eğimi HART çalışma modu Vurum sayısı ct/s boş Standard Adres Parametreleme - Sınır seviye ölçümü Cihaz, parametreleri girme sonucu kullanım koşullarına uyarlanır. Parametreler kontrol menüsü üzerinden girilir. Bilgi: Bu kullanım kılavuzunda cihaza özgü parametreler tanımlanmaktadır. Daha genel parametreler "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Cihazı başlatma Devreye alma - Kumandanın kilitlenmesi Dikkat: Cihazın ilk devreye alınımında veya cihazın sıfırlanmasından sonra cihaz önceden standart olarak belirlenmiş değerlerle çalışmaya başlar. Bu değerler sizin kullanımınıza uygun değildir; bu yüzden gerçek değerler vermeniz gerekmektedir. Devreye alma için aşağıda verilen sırayı izleyin. Bu menü seçeneğini kullandığınız takdirde sensör parametresini istemeden ve hatayla değiştirilmeye karşı korursunuz. Güvenli olmayan kullanım ortamında parametrelerken olası hataları önlemek için parametre hatalarının bulunmasını sağlayan bir doğrulama prosedürü kullanılır. Bunun için güvenlikle ilgili parametreler cihaza kaydedilmeden önce doğrulanmış olmalıdır. Ayrıca, cihaz normal kullanım modundayken istenmeyen ve yetkisi olmayan kişilerce parametrelerin değiştirilmesine izin vermemektedir. Bu nedenle cihaz kilitli konumda teslim edilmektedir. Teslimat sırasında PIN'in konumu ''0000'''dır. 48 Tüm güvenlikle ilgili parametreler değiştirildiklerinde doğrulanmalıdır. Bunun için bir katar (karakter dizisi) vermeniz gerekir. Bu, karakter dizilerinin ve iletişim yollarının doğru olup olmadığını kontrol eder. İki karakter dizisinin aynı olduğunu teyit edin. Doğrulama metinleri Almanca ve diğer tüm menü dillerinde İngilizce olarak bulunmaktadır.

49 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma İkinci bir adımda, güvenlikle ilgili değiştirilen tüm parametreler maddeler halinde gösterilmiştir. Değiştirilen değerleri teyit edin. Parametreleme tanımlanan süreci doğru şekilde bitiriyor ise cihaz kilitlenir ve bu durumda kullanıma hazırdır. Aksi takdirde cihazın kilidi açık kalır ve bu durumda güvensizdir. Ana menü Ana menü aşağıda belirtilen fonksiyonları içeren beş bölüme ayrılmıştır: Devreye alma: Ölçüm yerleri ismi, izotop, kullanım, arka plandaki ışın, seviye ayarı ve sinyal çıkışı gibi özellikler Ekran: Dil, ölçüm değeri görüntüsü Tanı: Cihaz durumu, ibre ve simülasyon hakkında bilgiler Diğer özellikler: Cihaz birimi, sıfırlama, tarih/saat, kopyalama fonksiyonu Bilgi: Cihaz adı, donanım ve yazılım versiyonu, kalibrasyon tarihi, cihazın özellikleri İzlenecek prosedürler Ekranın istediğiniz dile ayarlanıp ayarlanmadığını kontrol edin. Ayarlanmadıysa dili menüdeki "Ekran/Dil" seçeneğinden değiştirebilirsiniz. SOLITRAC 31'ı kullanmaya başlayabilirsiniz. Ölçümün optimum ayarı için "Devreye alma" ana menüsündeki münferit alt menüler peş peşe seçilip doğru parametreler girilmelidir. İzlenecek yol aşağıda belirtilmektedir. Menü seçeneklerinin sırasını olabildiğince bozmadan izleyin. Devreye alma Devreye alma - Ölçüm yeri ismi Bu menü seçeneğinde sensöre (ölçüm yeri için) kolay bir isim verebilirsiniz. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. 49

50 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Devreye alma/izotop Bu menü seçeneğinde SOLITRAC 31'i ışın koruyuculu haznedeki entegre izotopa ayarlayabilirsiniz. Bunun için radyasyon güvenlikli haznede hangi izotopun takılı olduğunu test edin. Bu bilgiyi radyasyon güvenlikli haznenin model etiketinden bulabilirsiniz. Bu seçenek kullanıldığında sensörün hassasiyeti, izotopa optimum bir şekilde uyarlanır. Bu şekilde, radyoaktif bozunma olduğunda ışın kaynağının aktivitesinin normal düşmesi beklenir. SOLITRAC 31 bu veriye otomatik bozunmanın telafisi için gerek duyar. Bu, gama ışın kaynağının tüm kullanım süresi boyunca hatasız bir ölçümün yapılmasını sağlar - Her yıl yeniden kalibrasyon yapmaya gerek kalmaz. İlgili tuşlarla istenilen parametreleri girin, girdiğiniz bilgileri [OK] ile kaydedin ve [ESC] ve [->] ile sonraki menüye geçin. Devreye alma - Uygulama Buraya gereken uygulamayı girin. Bu menü seçeneği size sensörü istenilen uygulamaya uyarlama olanağı sunar. Aşağıdaki uygulamalardan birini seçebilirsiniz: "Doluluk seviyesi", "Sınır seviyesi" veya "Ekleme Ara Birimi (Slave)". Devreye alma - Arka perde ışınlama Dünya üzerinde olan doğal ışınlar ölçümün hassasiyetini etkiler. Bu menü seçeneğinin yardımıyla siz bu doğal arka planda görünen ışınların etkisini zayıflatabilirsiniz. SOLITRAC 31 bu nedenle ısrarlı doğal arka plan ışınlarını ölçer ve sayımı sıfıra getirir. Bu arka plan ışınlarından gelen sayım gelecekte otomatik olarak toplam sayımdan çıkarılır. Başka deyişle, kullanılan ışın kaynağından gelen sayımın sadece bir kısmı görüntülenir. Işın koruyuculu hazne bu özellikler için kapalıdır. Devreye alma/birim 50 Bu fonksiyonla, sıcaklık birimini seçebilirsiniz.

51 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Devreye alma - Seviye ayarı tipi Bu menü seçeneğinden sensörde bir mi yoksa iki noktalı seviyeleme mi yapacağınızı belirleyebilirsiniz. İki noktalı seviyelemede Delta-I değeri otomatik olarak seçilir. Size iki noktalı seviyelemeyi seçmenizi tavsiye ederiz. Bunun için sensörü dolu konumda (örtülü) ve boş konumda (örtüsüz) seviyeleyebilmek için haznenin doluluk seviyesini değiştirebilmelisiniz. Bu sayede çok güvenilir bir anahtarlama noktası elde edersiniz. Tek nokta seviyelemede min. ve maks. seviyeleme noktasının farkını (Delta I) sonraki devreye alma sürecinde kendiniz seçin. Devreye alma/seviyeleme örtüsüz Bu menü seçeneği sadece seviyeleme modunun (Devreye alma/ Seviyeleme modu) seçiminde "Tek nokta seviyeleme" seçeneğini seçtiyseniz görüntülenir. Bu menü seçeneğinde SOLITRAC 31'in örtüsüz konumda anahtarlanacağı noktayı belirleyin. Hazneyi sensör örtüsüz kalıncaya kadar boşaltın. Bunun için istenilen sayım oranını elle girin veya SOLITRAC 31'e hesaplatın. Sayım oranının hesaplanması her zaman tercih edilmelidir. Sayım oranı ct/sn değeriyle verilir. Bu saniyede bir olan sayıların adetidir (Başka deyişle, sensöre ulaşan ölçülen gama ışınları). Koşullar: Radyasyon açık konumda - Işın koruyuculu hazne ''Açık/On'' Işın koruyuculu hazne ile sensör arasında hiçbir dolum malzemesi bulunmamaktadır Seviyeleme örtüsüz" değerini (ct/sn) elle girin. "Seviyeleme örtüsüz" seçeneğinin değerini SOLITRAC 31 cihazında hesaplatabilirsiniz. Devreye alma/delta I (Tek nokta seviyeleme) Bu menü seçeneği sadece seviyeleme modunun (Devreye alma/ Seviyeleme modu) seçiminde "Tek nokta seviyeleme" seçeneğini seçtiyseniz görüntülenir. 51

52 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Bu menü seçeneğini kullanarak sensörün anahtarının, maksimum sayım oranının hangi yüzdesel değerinde değişeceğini ayarlayabilirsiniz. Birçok durumda örtülü sensördeki ışınlar hemen hemen absorbe edilmiş olacağından, örtülü sensördeki sayım oranı çok düşüktür. İki durum arasındaki değişiklik bu bağlamda açık ve nettir. Bu yüzden Delta-I değeri için % 90'lık değer tavsiye edilir. Daha küçük değerleri, malzeme konilerinin ya da biriken maddelerin hassas deteksiyonu için seçin. Biriken maddeler ışını sadece kısmen absorbe eder. Seviyeleme örtülü (İki nokta seviyeleme) Bu menü seçeneği sadece seviyeleme modunun (Devreye alma/ Seviyeleme modu) seçiminde "İki nokta seviyeleme" seçeneğini seçtiyseniz görüntülenir. Bu menü seçeneğini kullanarak sensörün anahtarının, hangi minimum sayım oranında (ct/sn) değişeceğini ayarlayabilirsiniz. Hazneyi SOLITRAC 31 örtülü kalıncaya kadar doldurun. Bu sayede seviyeleme örtülü için minimum sayım oranı (ct/sn) elde edersiniz. Sayım oranını elle girin veya bu oranı SOLITRAC 31'e hesaplatın. Sayım oranının hesaplanması her zaman tercih edilmelidir. Seviyeleme noktasını (ct/sn) elle girebilirsiniz. Seviyeleme noktasını SOLITRAC 31'e hesaplatabilirsiniz. Seviyeleme örtüsüz (İki nokta seviyeleme) 52 Bu menü seçeneği sadece seviyeleme modunun (Devreye alma/ Seviyeleme modu) seçiminde "İki nokta seviyeleme" seçeneğini seçtiyseniz görüntülenir. Bu menü seçeneğini kullanarak sensörün anahtarının, hangi maksimum sayım oranında (ct/sn) değişeceğini ayarlayabilirsiniz. Hazneyi SOLITRAC 31 örtüsüz kalıncaya kadar boşaltın. Bu sayede seviyeleme örtüsüz için minimum sayım oranı (ct/sn) elde edersiniz.

53 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Sayım oranını elle girin veya bu oranı SOLITRAC 31'e hesaplatın. Sayım oranının hesaplanması her zaman tercih edilmelidir. Seviyeleme noktasını (ct/sn) elle girebilirsiniz. Seviyeleme noktasını SOLITRAC 31'e hesaplatabilirsiniz. Devreye alma/akım çıkışı Bu menü seçeneğinden akım çıkışını aktif ya da pasif konuma getirebilirsiniz. SOLITRAC 31 akım çıkışı etkinken gerçekten bağlı bir cihazın olup olmadığını kontrol eder. Akım çıkışına bağlı bir cihaz yoksa, akım çıkışını pasif konuma getirmelisiniz. Devreye alma/akım çıkışı modu Bu menü seçeneğinden sensörün anahtarlama davranışını belirleyebilirsiniz. Bir 8-16 ma'lık karakteristik çizgi veya 16-8 ma'lık karakteristik çizgi arasında seçim yapabilirsiniz. Bu menü seçeneğinden arıza durumu için de anahtarlama davranışını belirleyebilirsiniz. Akım çıktısının arıza olduğunda 22 ma mi yoksa < 3,6 ma akım vereceğini belirleyebilirsiniz. 53

54 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Devreye alma/röle Bu menü seçeneğinden sensörün, hangi çalışma modunda çalışacağını belirleyebilirsiniz. Taşma güvenliği veya kuru çalışma güvenliği arasında seçebilirsiniz. Sensörün röle çıkışları buna uygun reaksiyon verirler. Taşma güvenliği = Maksimum dolma durumunda rölenin akımı yoktur (Güvenli konum). Kuru çalışma güvenliği = Minimum dolma durumunda rölenin akımı yoktur (Güvenli konum). Bunun için doğru karakteristik çizgi seçilmesine dikkat edin. "Devreye alma/akım çıkışı modu" menü seçeneğinde bakın. Devreye alma - Kumandanın kilitlenmesi Bu menü seçeneğini kullandığınız takdirde sensör parametresini istemeden ve hatayla değiştirilmeye karşı korursunuz. Güvenli olmayan kullanım ortamında parametrelerken olası hataları önlemek için parametre hatalarının bulunmasını sağlayan bir doğrulama prosedürü kullanılır. Bunun için güvenlikle ilgili parametreler cihaza kaydedilmeden önce doğrulanmış olmalıdır. Ayrıca, cihaz normal kullanım modundayken istenmeyen ve yetkisi olmayan kişilerce parametrelerin değiştirilmesine izin vermemektedir. Bu nedenle cihaz kilitli konumda teslim edilmektedir. Teslimat sırasında PIN'in konumu ''0000'''dır. Tüm güvenlikle ilgili parametreler değiştirildiklerinde doğrulanmalıdır. Bunun için bir katar (karakter dizisi) vermeniz gerekir. Bu, karakter dizilerinin ve iletişim yollarının doğru olup olmadığını kontrol eder. İki karakter dizisinin aynı olduğunu teyit edin. Doğrulama metinleri Almanca ve diğer tüm menü dillerinde İngilizce olarak bulunmaktadır. İkinci bir adımda, güvenlikle ilgili değiştirilen tüm parametreler maddeler halinde gösterilmiştir. Değiştirilen değerleri teyit edin. 54 Parametreleme tanımlanan süreci doğru şekilde bitiriyor ise cihaz kilitlenir ve bu durumda kullanıma hazırdır.

55 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Aksi takdirde cihazın kilidi açık kalır ve bu durumda güvensizdir. Ekran Ekran - Dil Ekran/Gösterge değeri Bu parametre ile ekranın dilini değiştirebilirsiniz. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bu parametre ile ekranın göstergesini değiştirebilirsiniz. Display'de aktüel sayım oranının mı yoksa elektronik ısısının mı gösterilmesini istediğinizi seçebilirsiniz. Tanı Tanı - Cihaz durumu Tanı - İbre Bu menü seçeneğinden sensörünüzün durumunu öğrenebilirsiniz. Normal kullanımda sensör burada "OK" mesajını verir. Arıza olduğunda ekrana uygun arıza kodu çıkar. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. İbre fonksiyonu kullanım sırasında maksimum ve minimum değerleri sabit tutar. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Tanı - Seviye ayarı verileri Buradan sensörün seviyeleme değerini okuyabilirsiniz. Bu, sensör anahtarının değiştiği maksimum sayım oranının yüzde değeridir. Tek nokta seviyeleme yaptıysanız, bu, verilen değerdir. İki nokta seviyelemede, bu, hesaplanan değerdir. Değer, anahtarlama noktasının güvenirliği ve yeniden üretilebilirliği hakkında bilgi verir. Örtülü ve örtüsüz konumlar arasındaki sayım oranı farkı ne kadar fazlaysa, farkda (Delta I) o kadar büyük ve ölçüm de o kadar güvenilir olur. Otomatik olarak hesaplanan sönümleme de aynı şekilde Delta-I değerine doğru yönelir. Değer artarsa, sönümleme azalır. % 10'dan düşük Delta I, kritik bir ölçüme işaret eder. 55

56 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Tanı/Simülasyon Bu menü seçeneğinden akım çıkışı yoluyla ölçüm değerlerini simüle edebilirsiniz. Bu sayede örn. çıkışa bağlanmış gösterge cihazları ve kablolu sistemlerin giriş kartı kullanılarak sinyal yolu test edilir. Farklı değerler simüle edebilirsiniz: Sensörün sayım oranı Akım çıkışı Rölenin anahtarlama fonksiyonu Bilgi: Tuşa en son basıldığı süreden itibaren 10 dakika sonra simülasyon otomatik olarak kesilir. Tanı - Hesaplanan sönümleme Sensör otomatik olarak uygun bir biriktirme süresi hesaplar. Diğer ayarlar Diğer ayarlar - Şifre Diğer özellikler - Tarih Saat Diğer ayarlar/sıfırlama 56 Bu menü seçeneğine basılarak PIN sürekli olarak aktif ya da pasif konuma getirilir. Bu sayede sensörü, verilerine izinsiz girilerek hatayla değişiklik yapılmasına karşı korursunuz. Cihaz teslim edileceğinde PIN'i 0000'dır. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bu menü seçeneğinden güncel tarihin ve saatin ayarını yapabilirsiniz. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Sıfırlama yapıldığında, birkaç istisna dışında tüm ayarlar eski konumlarına getirilir. İstisnalar şunlardır. PIN, dili SIL ve HART çalışma modu.

57 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Şu sıfırlama fonksiyonları mevcuttur: Temel ayarlar: Parametrelerin fabrikadan teslim alındığı tarihteki standart değerlere getirilmesi. Siparişe özgün ayarlar temel ayarlar kullanıldığında silinir. Fabrika ayarları:parametreleri "Temel ayarlar"daki değerlere getirin. Özel değerler de standart değerlerine geri döner. Siparişe özgün ayarlar bu ayarlar kullanıldığında silinir. Ölçüm değeri ibresi: "Devreye alma" menü seçeneğindeki parametre ayarlarının kullanılan cihazın standart değerlerine getirilmesi. Siparişe özgü ayarların kurulması sürdürülür, yine de bu değerler kullanılmakta olan değerleri değiştirmez. Sıcaklık ibresi: Ölçülen min. ve maks. sıcaklık değerlerinin gerçek ölçüm değerine çevrilmesi. Şu tablo cihazın standart değerlerini göstermektedir. Değerler "Doluluk seviyesi" uygulaması için geçerlidir. Uygulamanın en önce seçilmesi gerekir. Cihaz modeline bağlı olarak tüm menü seçenekleri mevcut olmayabilir ya da seçeneklerin düzeni farklı yapılmış olabilir. Menü Menü seçeneği Standart değer Devreye alma Ölçüm yeri ismi Sensör İzotop Cs-137 Uygulama Sınır seviyesi Seviyeleme modu Tek nokta seviyeleme Seviyeleme - Örtüsüz ct/s Seviyeleme - Örtülü 9000 ct/s sadece iki nokta seviyelemede Delta I 90 % Arka plan ışınları 0 ct/s Sıcaklık birimi C Sönümleme Cihaz tarafından otomatik olarak hesaplanır Akım çıkışı modu 8/16 ma, < 3,6 ma Çalışma modu - Taşma güvenliği Röle Kullanımın kilitlenmesi Kilit açık Ekran Dil Seçilen dil Gösterge değeri Vurum sayısı 57

58 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Menü Menü seçeneği Standart değer Diğer ayarlar Sıcaklık birimi C HART çalışma modu Standard Diğer ayarlar - HART çalışma modu Diğer ayarlar - Cihaz ayarlarının kopyalanması Bilgi 58 Bu fonksiyonla, çalışma modunu seçebilirsiniz. Sensör, HART çalışma modları standartı ve multidrop sunmaktadır. Ölçüm değeri 4 20 ma çıkışı üzerinden çıkarılırsa HART Multidrop'a ayarlanamaz. Sabit adresi 0 olan çalışma modu standardı (Fabrika ayarı), 8/16 ma sinyali olarak ölçüm değeri çıktısı anlamına gelir. Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bu fonksiyonla: Sensördeki parametreleme verileri gösterge ve ayar modülünden okunur Gösterge ve ayar modülündeki parametreleme verileri sensöre yazılır Bu parametre "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmaktadır. Bilgi Bu menüde şu seçenekler mevcuttur: Cihaz ismi - Cihaz ismini ve seri numarasını gösterir Cihaz modeli - Cihaza ait donanım ve yazılım sürümünü gösterir Kalibrasyon tarihi - Kalibrasyon tarihi ile son değişiklik tarihini gösterir Cihazın karakteristik özellikleri - Cihaza ait diğer özellikleri gösterir Bu parametreler "Gösterge ve ayar modülü" kullanım kılavuzunda tanımlanmıştır. 7.6 Parametre bilgilerinin emniyete alınması Ayarlanan verileri not etmeniz, örn. bu kullanma kılavuzuna not etmeniz ve akabinde arşivlemeniz tavsiye olunur. Bunlardan böylece kullanım ya da servis için bir defadan fazla yararlanılır. Cihazın bir gösterge ve ayar modülü ile donatılmış olması halinde, sensördeki bilgiler gösterge ve ayar modülüne kaydedilebilir. İşlem, "Gösterge ve ayar modülü" kullanma kılavuzunun "Sensör verilerini kopyalama" menüsünde açıklanmaktadır. Sensör ikmalinin kesilmesi halinde veriler orada sürekli kayıtlı kalır. Bu kapsamda, gösterge ve ayar modülünün kullanımının şu verileri ya da ayarları kaydedilir: "Devreye alma" ve "Gösterge" menülerinin tüm verileri "Diğer ayarlar" menüsünde "Sensöre özgü birimler, sıcaklık birimi ve lineerizasyon" noktaları Serbest programlanabilen lineerizasyon eğimi değerleri

59 7 Gösterge ve ayar modülü ile çalıştırma Fonksiyondan, ayarları bir cihazdan aynı modeldeki başka bir cihaza aktarmak için de yararlanılabilir. Sensörün değiştirilmesinin gerekmesi halinde, gösterge ve ayar modülü değiştirilen cihaza takılır ve bilgiler aynı şekilde "Sensör verilerine kopyalama" menüsünde belirtilen şekilde sensöre yazılır. 59

60 8 PACTware ile devreye alma 8 PACTware ile devreye alma Arayüz adaptörü yardımıyla doğrudan sensöre 8.1 Bilgisayarı bağlayın Res. 18: Bilgisayarın arayüz adaptörüyle sensöre doğrudan bağlanması 1 Bilgisayara USB kablosu 2 VEGACONNECT 4 arayüz adaptörü 3 ">Sensör HART üzerinden bağlantı Bilgi: VEGACONNECT 3 arayüz adaptörü sensöre bağlanmaya elverişli değildir LOCK 3 TWIST OPEN USB 60 Res. 19: Bilgisayarın HART üzerinden sinyal hattına bağlanması 1 SOLITRAC 31 2 HART direnci 250 Ω (Değerlendirmeye bağlı olarak seçilebilir) 3 2 mm'lik pini ve klemensi olan bağlantı kablosu 4 Analiz sistemi/plc/besleme gerilimi 5 Besleme gerilimi Gerekli komponentler:

61 SOLITRAC 31 PACTware ve uygun VEGA-DTM'li bilgisayar VEGACONNECT 4 HART direnci yakl. 250 Ω Besleme gerilimi 8 PACTware ile devreye alma Uyarı: Entegre HART-Dirençli (iç direnç takr. 250 Ω) besleme yuvalarında ilaveten harici direnç gerekli değildir. Bu, ö rn. VEGATRENN 149A, VEGAMET 381 ve VEGAMET 391 VEGA-Cihazları için geçerlidir. Piyasada bulunan harici besleme yuvaları da çoğunlukla yeterli büyüklükte bir akım sınırlama direnci ile donatılmıştır. Bu durumlarda VEGACONNECT 4 paralel 4 20 ma-hattına bağlanabilir. Koşullar 8.2 PACTware ile parametrelendirme Sensörün Windows yüklü bir bilgisayarla parametrelendirilmesi için PACTware konfigürasyon yazılımı ile FDT standardına uygun bir cihaz sürücüsüne (DTM) gerek vardır. HGüncel PACTware versiyonu ve mevcut tüm DTM ler bir DTM koleksiyonunda özetlenmiştir. Ayrıca DTM ler FDT standardına uygun diğer çerçeve uygulamalara bağlanabilir. Uyarı: Cihazın tüm fonksiyonlarının desteklenmesini sağlamak için daima en yeni DTM koleksiyonunu kullanın. Ayrıca, belirtilen tüm fonksiyonlar eski Firmware versiyonlarında bulunmamaktadır. En yeni cihaz yazılımını internet sayfamızdan indirebilirsiniz. Güncelleme işleminin nasıl yapılacağı da yine internette mevcuttur. Devreye almanın devamı, her DTM Collection'un ekinde bulunan ve internetten indirilebilen "<DTM Collection/PACTware" kullanma kılavuzunda açıklanmaktadır. Detaylı açıklamalar için PACT-ware ve VEGA-DTM'in Çevrim İçi Çağrı Merkezine bakın. 61

62 8 PACTware ile devreye alma Res. 20: Bir DTM görünümü örneği Standart sürüm/tam sürüm Tüm cihaz DTM'leri ücretsiz standart versiyon olarak ve ücretli komple versiyon olarak mevcuttur. Yazılımın tam anlamıyla kullanılabilmesi için gereken tüm işlevler standart sürümde bulunmaktadır. Bir projenin kolaylıkla yapılabilmesini sağlayan sihirbaz kullanımı oldukça kolaylaştırmaktadır. Projenin kaydedilmesi, yazdırılması ya da projenin başka bir formattan kaydedilip başka bir formata yazdırılması da standart sürümün özellikleri arasındadır. Tam sürümde, ayrıca, projenin tam olarak belgelenmesi amacıyla genişletilmiş bir yazdırma fonksiyonunun yanı sıra ölçüm değeri ve yankı eğimi kaydetme gibi olanaklar da mevcuttur. Ayrıca burada bir depo hesaplama programı, bir de ölçüm değeri ve yankı eğimi kayıtlarının analizinin yapılmasını sağlayan çoklu bir izleyici mevcuttur. Standart sürüm ve "Software" adresinden indirilebilir. CD formatındaki tam sürümü yetkili bayinizden temin edebilirsiniz. 8.3 Parametre bilgilerinin emniyete alınması Parametreleme bilgilerinin PACTware kullanılarak belgelenmesi ve kaydedilmesi tavsiye olunur. Bunlardan böylece kullanım ya da servis için bir defadan fazla yararlanılır. 62