beyaz diş jack london ingilizce aslından çeviren: ayşe belma dehni sonsöz: veysel atayman

Transkript

1

2

3 beyaz diş jack london ingilizce aslından çeviren: ayşe belma dehni sonsöz: veysel atayman

4 ayrıntı: 1029 / klasik dizisi: 19 beyaz diş / jack london özgün adı / white fang ingilizce aslından çeviren / ayşe belma dehni sonsöz / veysel atayman yayıma hazırlayan / merve akıncı son okuma / zeynep atayman bu kitabın türkçe yayım hakları ayrıntı yayınları na aittir. kapak illüstrasyonu / berat pekmezci kapak ve görsel tasarım / gökçe alper dizgi / hediye gümen baskı: yazın basın yayın mat. tur. tic. ltd. şti. çevre sanayi sitesi 8. blok no: başakşehir / istanbul / sertifika no: birinci basım: kasım 2016 / baskı adedi 2000 isbn / sertifika no: ayrıntı yayınları basım dağıtım san. ve tic. a.ş. hobyar mah. cemal nadir sok. no: 3 cağaloğlu istanbul tel: (0212) faks: (0212) info@ayrintiyayinlari.com.tr twitter.com/ayrintiyayinevi facebook.com/ayrintiyayinevi instagram.com/ayrintiyayinlari

5 jack london (12 Ocak Kasım 1916) San Francisco da (ABD) doğmuş, çocukluğu fakirlik içinde geçmiştir. Daha on dört yaşındayken çeşitli fabrikalarda ağır işçi olarak çalışmış, on beş yaşında korsan satıcı olarak adlandırılan kaçak istiridye satıcılığı yapmış, on yedi yaşında gemilere tayfa olarak girmiş, on sekiz yaşında sokaklarda serserilik yaptığı için hapis yatmıştır. Yirmi yaşında Oakland Sosyalist Gençler Partisi ne kaydolmuş, yirmi bir yaşında Klondike a giden altın arayıcılarının arasına katılmış ve yirmi iki yaşında profesyonel bir yazar olmuştur. Yirmi beş yaşında artık ünlü medya patronu Hearts ın yazarı ve bir gazetecidir. Bu etiketin yanı sıra, Oakland belediye başkanlığı için adaylığını koymuştur. Yirmi yedi yaşında Vahşetin Çağrısı adlı eseriyle dünyaca ünlü yazar unvanını almış, yirmi sekiz yaşında savaş haberleri yazan bir muhabir gazeteci, yirmi dokuz yaşında Üniversiteler Arası Sosyalist Toplum Başkanı olmuştur. Otuz bir yaşında, kendi yaptığı Snark adlı tekneyle dünya turuna çıkarak güney denizlerini aşmış, otuz beş yaşında model olarak gösterilen çok büyük ve çok güzel bir çiftliğin sahibi olmuştur. London ın bilimsel tarımdan astronomiye, savaşa ve pek çok konuya dair yazdığı elliden fazla kitabı vardır. Demir Ökçe, Deniz Kurdu, Martin Eden gibi klasikleşmiş romanların sahibi Jack London 22 Kasım 1916 da felç ve kalp yetmezliği sonucu, kırk yaşında hayata veda etti. ayşe belma dehni 1956 İstanbul doğumludur. İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü nü bitirmiştir. Mezun olur olmaz başladığı iş hayatında yaklaşık 25 yıl Türkiye nin önde gelen özel kuruluşlarında dış ilişkilerle bağlantılı birimlerde çalıştı yılında emekli oldu ve yaklaşık 14 yıldır roman çevirileri yapmaktadır, bu doğrultuda çeşitli yayınevlerinden çıkmış yaklaşık 30 u aşkın roman çevirisi mevcuttur. Halen çevirilerine devam etmektedir.

6

7 içindekiler kronoloji...9 beyaz diş bölüm bir: vahşi diyar ete giden yol dişi kurt açlığın çığlığı...41 bölüm iki: vahşi doğanlar dişlerin savaşı yuva boz yavru dış dünyanın duvarı etin yasası...96 bölüm üç: vahşi yaşamın tanrıları ateş yakanlar esaret dışlanmış tanrıların izi antlaşma kıtlık...153

8 bölüm dört: üstün tanrılar kendi türünün düşmanı deli tanrı nefretin saltanatı ölümün pençesi âsi ruh sevgili sahip bölüm beş: terbiye uzun yol güney toprakları tanrının ülkesi kendi türünün çağrısı uyuyan kurt sonsöz: doğanın yüreği...282

9 9 jack london beyaz diş jack london ın kronoloji 1876: 12 Ocak 1876 tarihinde San Francisco da doğdu. Asıl adı John Griffith Chaney olan Jack, Flora Wellman ile nikâhsız eşi William Henry Chaney nin oğludur. 7 Eylül 1876 da annesi Flora, John London ile resmen evlenince London soyadını almıştır. 1878: John London ın yerel marketlere toptan mal satmak üzere bir bakkal açmaya karar vermesi üzerine London lar Oakland a taşındılar. 1881: John London ın bakkalının iş yapmaması üzerine aile bu kez Alameda daki küçük bir çiftliğe taşındı. 1882: Alameda da ilkokula başladı ama London lar aynı yıl San Mateo Kontluğu nda yetmiş beş dönümlük büyük bir çiftliğe taşındılar. 1884: John London ın tavuk yetiştirmeye karar vermesi üzerine bu defa da Livermore Valley deki küçük bir çiftliğe taşındılar ama John London ın tavuk yetiştirme girişimi de başarısızlıkla sonuçlandı. 1886: Flora nın bir pansiyon açmaya karar vermesi üzerine London lar tekrar Oakland a döndüler. Jack, bowling salonlarında çalışmanın yanı sıra,

10 10 jack london evlere buz ve gazete de dağıtıyordu. Bu arada içindeki okuma hırsını tatmin etmek için Oakland Halk Kütüphanesi ne gidip orada saatlerce kitap okuyordu. 1891: Cole Grammar School dan mezun oldu. Bir konserve imalathanesinde çalışmaya başladı. Aylar sonra üç yüz dolar vererek Razzle-Dazzle (Şamata) adını verdiği tek direkli bir yelkenli satın aldı ve San Francisco Körfezi nde kaçak yoldan istiridye çıkarıp satmak üzere korsan gemicilik yaptı. 1892: Benicia da California Fish Karakolu nda yardımcı polis devriyesi olarak çalıştı. 1893: Tayfa olarak çalışmak üzere Sophia Sutherland adlı iki direkli bir gemiye yazıldı ve bu gemiyle Hawaii, Bonin Adaları, Japonya ve Bering Denizi ni kapsayan sekiz aylık bir yolculuğa çıktı. Döndüğünde saati on sent ücretle bir gemide çalışmaya başladı. Aynı yıl San Francisco Morning Call gazetesinin düzenleyip sponsorluğunu üstlendiği genç yazarlar yarışmasına katıldı ve Japonya Kıyılarını Vuran Bir Tayfunun Hikâyesi (Story of a Typhoon Off the Coast of Japan) adlı hikâyesiyle ilk birincilik ödülünü aldı. 1894: Yılın ilk üç ayı Oakland, San Leandro ve Haywards Electric Railway deki kömür fabrikalarında kömür taşıma işinde çalıştı. Nisan ayında ise Kelly s Army ve Coxey s Industrial Army olarak bilinen, genellikle işsizlerin katıldığı protest gruplara dahil olup ekonomik koşulları protesto etmek üzere Washington a yürüdü. Ama Jack, kendi kafasına göre tek başına geziye çıkmak için Missouri, Hannibal de Kelly s Army den ay-

11 11 beyaz diş rıldı. Tek başına başladığı gezide Chicago Dünya Fuarı nı (Chicago World s Fair) ziyaret ettikten sonra, serserilik yapmaktan aldığı otuz günlük cezasını çekmek için teslim olmak üzere Erie Kontluğu Cezaevi nin bulunduğu Buffalo ya, New York a gitti. Daha sonra Kanada yı baştan sona kömür vagonuyla geçerek Vancouver a, oradan da kömür ateşleyicisi olarak çalıştığı SS Umatilla gemisiyle Oakland a gitti. 1895: Oakland Lisesi ne kaydoldu ve lisenin himayesinde kurgu ve kurgu-dışı hikâyeler yayımladı. Çok sayıda toplumsal tartışma, münazara ve toplantılara katıldı ve katıldığı toplantılarda ilk aşkı olan Mabel Applegarth la tanıştı; Mabel onu Berkeley deki Kaliforniya Üniversitesi ne gitmesi için cesaretlendirdi. 1896: Nisan ayında Sosyalist İşçi Partisi ne katıldı ve aynı zamanda üniversite sınavlarına hazırlanmak için Alameda daki Akademi Üniversitesi nde üç ay çalıştı. Eğitmenleri arasında gelecekte eşi olacak Bessie Mae Maddern de vardı. Kaliforniya Üniversitesi ne girdi. 1897: Sadece bir sömestr devam ettikten sonra üniversiteyi bıraktı. Yazmayı sürdürdü. Bu arada Belmont Akademi nin çamaşırhanesinde iş buldu. Temmuz ayında kayınbiraderiyle birlikte Alaska ya, Klondike ta altın aramaya giden altın arayıcılarına katıldı. 1898: Temmuz sonunda Klondike tan döndü. Bu kez kendisini tamamen yazmaya adadı. 1899: İz Üstündeki Adam (To the Man on Trail) adlı ilk hikâyesini beş dolara Overland Monthly adlı dergiye sattı. Dergide yıl boyunca yirmi dört

12 12 jack london hikâye, şiir, deneme ve fıkraları yayımlandı. Anna Strunsky ile tanıştı ve ona âşık oldu. 1900: 7 Nisan da Bessie Mae Maddern ile evlendi. Houghton Mifflin Yayınevi, Kurdun Oğlu nu (The Son of the Wolf) yayımladı. 1901: 15 Ocak ta London ların ilk kızı Joan dünyaya geldi. Jack, sosyal demokrat kesimden biri olmasının ona kazandırdığı itibarla Oakland belediye başkanlığına soyundu ama başaramadı. Aynı yıl Atalarının Tanrısı (The God of His Fathers) yayımlandı. 1902: Ağustos ve Eylül aylarında, 1903 yılında basılacak olan Cehennemin İnsanları (The People of Abyss) adlı hikâyesini yazmak üzere Londra nın doğu ucunda yaşamaya başladı. 20 Ekim de ikinci kızı Becky dünyaya geldi. Aynı yıl Karların Kızı (A Daughter of the Snows), Buzun Çocukları (The Children of the Frost) ve Şamata Gemisinde Yolculuk (The Cruise of the Dazzlar) adlı hikâyeleri yayımlandı. 1903: Macmillan Yayınevi ilk bestseller romanı olan Vahşetin Çağrısı nı (The Call of the Wild) yayımladı. Aynı yıl Charmian Kittredge a âşık oldu, Bessie London dan boşandı ve San Francisco Körfezi nde dolaşmak için iki direkli bir yelkenli olan Spray i satın aldı. Aynı yıl Anna Strunsky ile birlikte yazdıkları Kempton ve Wace in Mektupları (The Kempton-Wace Letters) adlı eseri yayımlandı. 1904: Hearst e yazı yazdığı dönemde Rus-Japon savaşı patlak verdi. Haziran ayında Bessie boşanma davası açtı ve ayrılık gerekçesi olarak Anna Strunsky yi gösterdi. Bu arada Erkeklerin Kade-

13 13 beyaz diş ri ve ikinci bestseller romanı olan Deniz Kurdu yayımlandı. 1905: Taşıdığı sosyal demokrat etiketle tekrar Oakland belediye başkanlığını üstlenmeyi denedi ama yine başaramadı. Glen Ellen de yüz yirmi dokuz dönüm arazi satın aldı ve üzerine kurduğu çiftliğe Güzel Çiftlik (Beauty Ranch) adını vererek burada yaşamaya başladı. 19 Kasım da ülkenin ortabatı ve doğusunda yaptığı sosyalist konuşmalarla ilgili çıktığı turlar sırasında, Charmian Kittredge ile evlendi. Balayı için Jamaika ve Küba ya gittiler. Aynı yıl Sınıflar Savaşı, Oyun ve Fish Patrol Hikâyeleri adlı eserleri yayımlandı. 1906: Konuşma turlarına devam etti ama hastalandığı için Şubat ayının ortasında Glen Ellen a geri döndü. Daha önce planladığı üzere yedi yıl sürecek bir dünya turuna çıkmak için hayalet canavar anlamına gelen Snark adlı teknesini inşa etmeye başladı. Collier s için San Francisco depremiyle ilgili yazılar yazdı. Aynı yıl Ay Yüzlü, Beyaz Diş ve Kadın Kibri adlı eserleri yayımlandı. 1907: 23 Nisan da Snark, Oakland dan denize açıldı ve 20 Mayıs ta Hawaii ye ulaştı. London lar Marquesas Adaları ve Tahiti ye gitmek üzere Ekim ayında Hawaii den yola çıktılar. Aynı yıl Âdem den Önce, Yaşama Aşkı ve Yol adlı eserleri yayımlandı. 1908: Nisan ayında London lar, bir servet harcayarak inşa ettikleri Snark adlı tekneleriyle Tahiti, Fiji Adaları, Yeni Hebrides ve Solomon Adaları na yaptıkları seyahatlerin ardından Oakland a geri döndüler. Ama Kasım ayında Jack in yakalan-

14 14 jack london dığı tropik bir hastalıktan ve çift çıban denilen mikrobik bir rahatsızlıktan dolayı tedavi olması için Sidney e gitmek üzere bu kez de Avustralya ya doğru yola çıktılar. Bu arada Glen Ellen da ek bir dönüm arazi daha satın alarak çiftliğin yüzölçümünü genişletti. Snark 8 Aralık ta karaya vardı. Aynı yıl Demir Ökçe adlı eseri yayımlandı. 1909: London lar bu kez Ekvador, Panama ve New Orleans üzerinden Oakland a geri döndüler ve Temmuz da Glen Ellen a vardılar. Bu arada Charmian, Snark la yaptıkları uzun yolculuk sonrası geçirdiği iltihaplı romatizmadan kaynaklanan şiddetli ağrılar nedeniyle hastaneye kaldırıldı. Aynı yıl Jack in Martin Eden adlı eseri yayımlandı. 1910: Güzel Çiftlik adını verdiği çiftliğini bin dönüme çıkarmak için yaklaşık yedi yüz dönüm daha arazi satın aldı. Karısı Charmian 19 Haziran da üçüncü kızları Joy u dünyaya getirdi ama minik kızları iki gün sonra öldü. Çiftliğin içinde ayrı bir yer olarak inşa edeceği Kurt İni için çizdiği planı mimarlara danıştı. Aynı yıl Kayıp Yüz, Devrim, Yanan Günışığı ve bir tiyatro oyunu olan Hırsızlık adlı eserleri yayımlandı. 1911: Gezilerinin rotasını oldukça genişleten London lar Ocak ve Şubat ayında Los Angeles a, Nisan ve Mayıs ta San Francisco Körfezi civarına, Haziran dan Eylül e kadar geçen süre içinde kuzey Kaliforniya üzerinden Oregon a ve nihayet Aralık ayında New York a vardılar. Aynı yıl Tanrı Güldüğü Zaman, Snark la Yolculuk ve Güney Denizi Hikâyeleri adlı eserleri yayımlandı.

15 15 beyaz diş 1912: New York a vardıklarında Jack, hemen Century Company ile yayın sözleşmesi imzaladı. Ardından Mart ayından Ağustos ayına kadar Dirigo adlı gemiyle denize açılan London lar Baltimore dan Seattle a kadar yolculuk yaptılar ve 4 Ağustos ta Ümit Burnu üzerinden Glen Ellen a geri döndüler. Charmain 12 Ağustos ta düşük yaparak ikinci çocuğunu da kaybetti. Bu arada Jack in Gurur Evi, Güneşin Oğlu ve Smoke Bellew adlı eserleri yayımlandı. 1913: Jack, Macmillan Yayınevi ile sözleşmesini yeniledi. 8 Temmuz da bir apandis ameliyatı geçirdi. 22 Ağustos ta çıkan yangında çiftliğin içine inşa edilen Kurt İni yanıp kül oldu. Bu arada Doğan Gece, Sonsuz Vahşet ve John Barleycorn adlı eserleri yayımlandı. 1914: Nisan ayında London lar, Vera Cruz ve özellikle Meksika daki devrim sonrasıyla ilgili olarak Collier s için bilgi toplamak amacıyla Meksika ya gitmek üzere Oakland dan ayrıldılar. Ancak Mayıs ayında Jack in yakalandığı akut dizanteri hastalığından dolayı çektiği şiddetli sancılar nedeniyle 18 Haziran da acilen Glen Ellen a geri döndüler. Bu arada Güçlünün Gücü ve Elsinore İsyanı adlı eserleri yayımlandı. 1915: Şubat ayının ortasında Jack in çektiği şiddetli sancılar nedeniyle, London lar onun sağlığına iyi geleceği düşüncesiyle Hawaii de beş ay kalmak üzere denize açıldılar ve Temmuz ayında Glen Ellen a geri döndüler. 16 Aralık ta tekrar Hawaii ye gittiler. Aynı yıl Kızıl Veba ve Yıldız Korsanı adlı eserleri yayımlandı.

16 16 jack london 1916: Jack, Mart ayında sosyalist partiden istifa etti. London lar 26 Temmuz da Glen Ellen a geri döndüler. Eylül ayında Jack in sağlığı hızla bozuldu ve iltihaplı romatizma, bozuk gıda zehirlenmesi, sindirim sistemi bozukluğu, insomnia gibi pek çok hastalığı peş peşe yaşamasından dolayı çok kötüleşti. 22 Kasım da hayatını kaybettiğinde üremi ve böbrek yetmezliği yüzünden şiddetli sancılar çekmekte olan yazarın ölüm nedenini doktorlar felç ve kalp yetmezliği olarak açıkladılar. Aynı yıl Büyük Evin Küçük Hanımefendisi, Tazmanya Kaplumbağaları ve bir tiyatro oyunu olan Meşe Palamudu Ekicisi yayımlandı.